a Jak dziataja skanery Najezesciej w fotografii cyfrowej uiywa sie skaneréw plaskich i do blon. Dziaiaja one podobnie jak aparat cyfrowy - czujniki zamieniajg réznice wartosci Swia- tla na sygnaly elektryczne. Glowna réinica polega na tym, Ze skaner ma wlasne érédlo Swiatla oSwietlajace obiekt, ktorym zazwyczaj jest odbitka forograficzna lub biona. Wewnatrz obudowy skanera znajduje sig rzad czuj- nikow biegnacy przez szerokos loza, na ktérym umieszczony jest skanowany przedmiot. W czasie ska- nowania czujniki przebiegaja cala dlugose przedmiowu. Aby skierowaé Swiatlo ze érédla - zazwyczaj z zimne} katody lub zestawu diod éwiecacych (LED) - na czujni- Skaner ptaski Pokrywa skanera plaskiego zazwyczaj daje sig vrymieni¢ na inne, anise tl Sil, o poval a tanowanepreewocy 2a pomecqpreetacxego viata Zawias pokryuy powinien pezwolié P ‘na skanowanie ‘orubych oryginat6w Plyta dociskowa wykonana ze sta wysokiej jakosci Poudstawki skanera ‘maja za zadanie 1 >= pochtanianie drgai. : ki odezytujace wartos¢ éwiatla, uiywa sie réznych urza- dzef optycanych, takich jak lustra i soczewki. Jakosé skanera zalezy od jakosci tych elementow optyeznych. Tlosé Swiatta odbitego lub praepuszczonego przez odbitke lub biong rejestruje czujnik, ktéry wytwarza sygnal elektrycany. Sygnal ten zostaje przeksztalcony w strumieh informacji cyfrowych. Ta konwersja wiel- kosci analogowych na cyfrowe podatna jest na zaklo- cenia elektryczne, a sam przebieg skanowania wraé- liwy jest na drgania i halas. Najezeécie} stosowanym rodzajem czujnika jest CCD (uktad ze sprzezeniem tadunkowym), innym typem jest CIS (kontaktowy czujnik obrazu), w kté- Pokrywa tio przyciskania oryainatu. oy Liniowa matryca czujnikow “ray rgd cei Sala pokryte prez fitryczerwory, Zielony nebiesk Praystawha do przezroczy 2¢ deédtem Swiata, Zespél oswietleniowy 2 lustrem porusza sig watz _ pity dociskowe}.. do wytaezania rogulacji.rym wykorzystuje sig ciasno stioczone, Swiecqce dio- dy umieszczone bardzo blisko przedmiovu. Dzigki te- mu mona wyprodukowa€ skanery 0 bardzo zwartej budowie. Sterownik TWAIN TWAIN stanowi standard dla urzadzei umodliwiaja- cych pozyskanie obrazu, takich jak skanery i aparaty cyfrowe. Dzieki niemu dane przenoszone sq do pro- graméw uiytkowych. Umoiliwia on programowi wspoiprace 2 tymi urzadzeniami w taki sposéb, Ze program nie zawiera informacji o samym urzadzeniu: aide urzadzenie zgodne ze standardem TWAIN po- = lustrem porusza sie \Wieko wadtué plyty ociskowe) —_ nos i a \ SS tan “= : q OR case Soczewka—~ Skanowanie przezroczy Saati ampy 2najujace| slew icy, preechodzacpreez orginal, zortaje ‘modulowane. Swiatlo to nastepnie poddawane est anaiie przez caujiki 13 kota drogipromiena, Scietha. Swiatta Zespét oswietleniowy = lustrem porusza sie wat plyty Fer i, rysinat — a » Vy ‘YP. »_ Sciezka — Soczewka ~~ Skanowanie za pomoca $1 spew aby zablakane Swat lampy nie aka obraay docerjacego éocasikow, Wieko stra: JAK DZIALAJA SKANERY 55 winno wspéipracowat z kaidym oprogramowaniem zgodnym z TWAIN. Moiliwe jest podlaczenie do komputera wielu po- zyskujacych obraz urzadzeh zgodnych z TWAIN, dla- tego kaide z nich ma sw6j wlasny modut TWAIN. Posiadane oprogramowanie musi pozwolié na wybér, ktore z urzadzeh zgodnych 2 TWAIN ma zosta¢ wy- Korzystane, Na przyklad, w Photoshopie opeja »Acquire” w menu Plik (File) pokazuje liste wszyst- ich urzadzeni zainstalowanych w systemie. Funkcje skanera © Nicktore skanery wykrywajq i automatycenie usuwajg slady kurzu znajdujace sig na blonie. W praypadku pewnych rodzaj6w ziamna blony (6. 44-45) ten proces mote zmiek- «czy 2djgcie, moze byé wige koniecane zastosoweanie lekkie- go filera wzmoenienie (5, 248-251). Chociai proces ten przedluéa skanowanie, to oszcagdza pééniej wiele wysitku, climinujac potrzebe recznego usuwania sladéw kurz + Bardziej zaawansowane skanery moga odceytaé blone wwigoc| nit jeden raz. Szum (6246-247) wystepuje w danych przypadkowo, dlatego powtarzane probkewanie biony roz- prowadza szumy réwnomiemie i w ten spos6b redukuje ich Pojawianie sig w koficowym obrazie. Niektére programy moga dodae te funkeje do skanera, ktdtego oprogramowanie tego nie zapewnia, chociaz powoduje to znaczne przedtuée- nile czasu skanowania, ‘Wszystkie nowoczesne skanery zapewniaja glebie kolo- Tu wynoszacq co najmniej 8 bitéw na kanal lub 24 bity w modelu RGB (6.271). Oznacza to, 4e moga rozrbini¢ oko- 40 16 miliondw koloréw ~ w praktyce jedynie 10 milionéw: lub mnie}. Skanery wysokiejjakosci pozwalaja na uzyskanie 42 lub 48-bisowe) glgbi Koloru ~ umoiliwia to wigksea wier- noéé barw i bardziej plynne przejécia tonalne, szczegdlnie ww najjaSniejseych miejscach i w cieniach. Jednak 48-bitowa glebia kolora powoduje powstawanie ogromnych plik6w, + ktSrymi nlewiele programéw mose sobie poradai © Skanery pozwalajace na uzyskanie wyészych rozdzielczo- Sci optyeznych sa godine polecenia. Nalezy uwazaé na poda- wane czasami wyolbrzymione wartosci rozdzielezosci, na przyktlad’9600 dpi, Takie wartosci uzyskuje sig za pomocg ‘oprogramowania dokonujacego interpolacji: w rzeczywisto- Sci nie wystepuje tak wielka liczba szczeg6tow, chociad kovi- cowy rezultat moze wygladaé lepiej ze wzgledu na gladsze przejécia tonalne,96 INFORMACJE OGOLNE Wybor skanera Wspétczesne skanery majg tak wielkie mosliwosci, 2e nawet urzadzenia jakosci profesjonalnej dostepne sq dla os6b, ktdre moga sobie pozwolié na aparat cy- frowy lub komputer. Skaner ptaski Skanery plaskie przypominaja kserokopiarki — orygi- nal Kladzie sig obrazem do dotu na szkle, po czym caujnik preebiega wadtui adjgcia, Jesli odbitka jest wystarceajaco duéa i dobrej jakosci, to nawet niedro- Skaner ptaski Microtec Ten typowy model skaneraplaskiego pozwale 1a wnystanie doskonalych nynikéw 2 dit Jest atwy i say w obsudze oraz niezawochy. Scanmaker X6 Niedroglskaner 600 x 1200 dp frmy Microtek Korapstaacy 2 taza SCSI nadjacego se do starszych komputer, tie cumiet wersja _t lace USB = jedna 2 zaawansowanym ‘opragramonariem sterujggmm oraz inna 2 preytawka do preezocey Scanmaker X12 ‘Typouypodstavony skanerdajacy dobre wyniki ay skanowaniu za pomacq sala odbitego ry rozavielcoéc 1200 x 1200 dp. Dostena jest rasta do praezrcry ora ac zar6uino CS, jak USB wszystko po rozscng cei, gi skaner pozwoli na uzyskanie rezultatow nadaja- cych sie do publikacji. Skanery te moina wykorzysty- waé réwnie? jako rodzaj aparatu do makrofotografii— moina dzieki nim uzyskiwaé ,zdjecia” plaskich obiektow w wielkosci naturalnej lub znacznie po- wigkszone (s. 220-221). Skanery ptaskie mozna dostosowaé do skanowa- nia przezroczy dzigki przystawee, ktérq zazwyczaj stanowi dodatkowe zrédio éwiatla umieszczone w pokrywie nad lodem skanera, poruszajace sie jed- Prayiski do wruchamiana aplikag izapoctatkowenia skanowaria ata korestaniez urzaczenia Scanmaker 3600 ‘Neri skaner dla poceatulacych wypasazony lacce U8 Catwe w stsowaniu), prey ‘oxen 600 1200 dodanie] ‘do skanonaniaodbitek. Dostgpa jet rovmied rzystawka do preezocy.noczesnie z glowicg skanera pod oryginalem. Trzeba sprawdzié, cay przystawka znajduje sie w komplecie skanera. Oddzielna przystawka moze znacznie pod- wydsayé calkowity koszt. Podstawowy skaner pozwalajacy na uzyskanie rozdzielczosci sprzgtowe} okolo 600 dpi bedzie wy- starczajacy, j li zamierza sig skanowaé plaskie ory- ginaly 0 wielkosci zhlionej do Ad. Przy skanowaniu prac 0 wielkosci do A3 potrzebny bedzie skaner formatu A3, ktéry jest znacznie drodszy. Przed zakupem * Naledy sprawedzi¢ lace — oprogramowanie kontrolujgce skaner~ poniewaz pewne pryklady moga byé mylace lub niewlesciwie preedstawione. ‘© Naledy soravezi¢ cy podtacznie skanera jest odpowiednie 4 posiadanego komputera:najepsze jst FireWire (ane rove "ie jako IEEE 1394); USB jest wyborem tanim, SCSI 228 moze byé stosowane w pewnych urzadzeniach klasy profesjonalne} '& ‘Nalety upewnié sie, czy moéna bedaie zwrécié skaner do sklepu, jel nie bedzie wspétpracowel z posiadanym kompu- ‘eter i oprogramowaniem, Problemy wspoldziatania sq bar deo ceste. ‘© Jeil preewiduje sig skanowanie negatyww lub przezro- 2), to naledy ustalic, ay preystawka do slajdow jest spreeda- Wana dodatkowo, Jl tak, to naleiy sprawdzg ile kosetyje. WYBOR SKANERA 57 ‘Skanowania duzego oryginalu odcinkami w celu p6i- niejszego polaczenia czesci nie zalecamy, poniewaz nieréwnoéci na krawedziach mogg spowodowaé trud- nosci w dopasowaniu. Takie firmy, jak Umax, Microtec i Heidelberg, pro- dukuja urzadzenia zaspakajajqce wiele réznych po- trzeb os6b pracujacych zaréwno w domu, jak i w pro- fesjonalaych luboratoriach. Im wydszy koszt skanera, tym lepszych wynikéw mozna sig spodziewac. Przystawki do przezroczy W przypadku potrzeby skanowania srednio lub wiel- koformatowych bion potrzebny jest preede wszystkim skaner z praystawkq do przezroczy. Jest to Zr6«llo Swi ta, ktore pada przez przezrocze lub negatyw na zuj- nik skanera, Prawie zawsze obszar skanowania prze- zroczy jest mniejszy od pola przeznaczonego na skano- Wanie rysunkow lub zdjeé, ktére skanuje sie w éwietle odbitym. W wielu skanerach stosuje sie tablice éwiet!- 'ng ptzypominajgca podswietlarke w innych zaé éwiatlo przesuwajace sie wedluz szklanej plyry dociskawej. W jeszcze innych wykorzystuje sie przesuwng tace Przezrocza wymagaja wyészych rozdzielczoéci nix ‘odbitki na papierze. Skanery o taw. jakoSci reproduk- cyjnej pozwalaja na uzyskanie rozdzielczosci co naj- mnie 1200 dpi w jednym kierunku, a wartosé ich maksymalnej gestosci powinna byé réwna lub wigk- sza od 3,5, CanoScan FB 1210U Heidelberg Linoscan 1200 Heidelberg F2650 ‘hare budowy skener x dobry lean, ‘Skanerbesy podstavowe)orcadzelcotc Skaner pocwaljcy na unyskvanie 2a porocy ‘sym, bezorblemowym dala, ‘ptycane| 2400 x 1200 dp. Whudowanyzespat Sniatta editego skanow wysoke kod roatielcoici 1200 x 2400 dpi dre jako! do prezrocey porvala na shanowanie 2 onjginatow do format A3 dob jakos ban. Dobra praystawta do preztoczy zaljaca na skanowenie bon Sedtioformatouych, wihietl prechodzagm, skandw mateilowprrezocaystych pray "astosavaniu sterounike programonego, Jest ojedna zesta dog58 INFORMACJE OGOLNE Wybor skanera ciag dalszy Specjalne skanery do bion Dia os6b zajmujacych sig fotografia cyftowa specjal- ne skanery do blon stanowia optymalne polaczenie funkcjonalnosei i jakoSci. Nowoczesne skanery do blon pozwalajg na uzyskanie doskonalych rezulta- tow. Jest to jednak rozwigzanie drogie. Firmy, takie jak Nikon, Minolta, Kodak, Canon, Polaroid i Microtek, produkujg skanery dajace rezul- taty, ktore przy malym nakladzie pracy nadaja sie do celéw profesjonalnych. W przypadku oryginalow ma- Canon FS4000 US Ten nowevcesny biukowy skane do bln zapewnia bardzo obra jako optycana = ytarajac, dowel zada4 rofexjonalych oraz uatwijae race funkje itatwe poalacenie do komputer toobrazkowych trudno jest o lepsze skanery nig nale- ace do serii Nikon Coolscan: rozdzielezosé 4000 dpi daje wyniki dobre do produkeji wszystkich publikacji. Minolta, Polaroid i Nikon réwniez produkujg dobre} jakosci urzadzenia do wiekszych formatéw blon. ‘Wigks20S€ skaneréw pozwala na skanowanie za- réwno pocigtych paskéw blon, jak i oprawionych przezroczy, dzieki zastosowaniu karetek do bton lub oprawek do slajdéw wktadanych do szezeliny z przo- du urzadzenia. W przypadku bion srednioformato- Spry rawr 5 _pazvaljarawtenie +71) ares zregayrem ib prvexoca joie chong wn wzeia preed kurzem. Mozliwe jest revit caerenanie pratt do lon A Microtek FS 35 Podtawony redo karer do Hon son 1a prc ps a progravego oa w i stood rst lon nk orion pezeracr, lake skanow pole zeman en winemnede ‘donievieicn puis. jolta DiMage Scan Elite Niewilki wyeanyskane do bony malobraz- owe, 2 ay w obsudee sterovrikiem pro- amour. Peavala nauzykivane sanon ‘routed do 2820p. \Nyposatony rumgodny system usanie lads kuz rotek 4000t Skane 2 doskoralymaczem programouyn. Porualara uyskanierozdilezoii do 4000 dpi prey formaciemalocbraakowy. W kompleie _ajduje sie dobre oprayrzadonanie, take jak w20rec do kalbragi ilo i oprogarpowanie, alee jest vi nallecse m soe Kasivwych do wszystkich skaneréw wktada sig paski bton, chociaz do niektérych moina tet wiodyé oprawione przezrocza, Istnieja skanery z przystawka dla kaset z bionami typu APS (Advanced Photo System). Wybér skanera Naledy waiaé pod uwage nastepujace jego wiasciwo: Razdzielezosé Nalezy wybraé urzqdzenic porwalaja- ce na uzyskanie rozdzielczosci optycznej 0 wartosci co najmniej 2700 dpi. W wyniku otrzyma sig pliki © wielkosci okolo 20 MB, ktére powinny wystarczyé do prayawoite| jakosci wydrukow formacu A3 z dru- Karki atramentowej lub do reprodukeji w magazynie lustrowanym w formacie do A4. Gestosé maksymalna Skaner powinien dawa¢ mak- ymalng gestosé wynoszacq praynajmniej 3,6 - po- awoli to na uzyskiwanie skanéw 0 wysokiej jakosci z prezroczy. Jakosé karetki do blon Zdarzaja sig karetki do blon clikatne w budowie i niewygodne w uéyciu. Format blon Za adapter do bion APS zazwyczaj ba zaplacié dodatkowo. Do panvrainicznego for- matu na blonie maloobrazkowej potrzebny bedzie ‘Kener do éredniego formatu. Do takich skanerow .a dokupié jedng z osmiu réénych karetek. Sterownik programowy Najczesciej stosuje sig ste- wnik producenta. Niektére sterowniki jest lacwiej =Spwat nif inne. Dobrze jest je wyprobowaé przed Minolta Scan Multi II ‘Stare’ co blo redniego formatuzepesigiacy “Seb wyrikl skanowania pry ozdeeknokci ‘ew ca blon maloobrazkouyth. Wypesado- “> ssonanie kuru inne praydste funkcie Ba toeratéur do 6x9.en, Immijzeh Nikon LS-8000 Dute, solide urzadzenie do skarovania bon do Srediego format pray roadie 4000 ci funk usuvanis kurz, Wyposazony W Wile akceorgw poenalejaq na skarowarie lon 0 formatach od 6x9 cn do 28% 36 mm WYBOR SKANERA 59 zakupem jeszcze w sklepie. Warto tez caytaé recenzje Ww magazynach specjalistycanych. Wielokrotne skanowanie Nicktére skanery moga probkowaé oryginal wigcej niZ jeden raz, faczac in- formacje w celu uétednienia réinic. Dzieki temu uzyskuje sig informacje rzeczywiécie powtarzalne oraz, poniewaz niepozadane dane (czyli szumy) wy- stepuja preypadkowo, wielokrotne probkowanie po- woduje odrzucenie psujacych obraz zaklécen, Podigczenie do komputera Najlepszym rozwiqza- niem jest Fire Wire (znane réwniez jako IEEE 1394). USB jest wyborem tanim, natomiast SCSI moze byé stosowane w sprzecie klasy profesjonalne}, Inne uzyteczne funkcje Wtedy, kiedy za jednym razem trzeba wykonaé wiele skanéw, najlepie} wlotyé stos preezroczy do skanera i adaé sig na automatyke, zw. skanowanie seryjne. Bardzo dobre pod tym wagledem jest rozwiazanie za- stosowane w skanerach firmy Nikon przeznaczonych do przezroczy maloobrazkowych. Uzyteczng funkcjg jest automatyczne, wirtualne usuwanie kurzu, w kt6rq wyposazone sq migdzy in- nymi skanery firm Polaroid, Nikon i Minolta. Wlagci- wie zastosowane mode zaoszezedzié péiniej wiele pracy, eliminujac wlosy i kurz, ktore zawsze praycae- pigja sig do blony. Trzeba jednak pamietaé, ze nie da sig usunaé zadrapan czy innych uszkodzen biony. Powerlook 3000 Produkt feny Urax charaktenyaujay sie profesjonang jako, Skanujaw ele ‘odbsiym orginal 0 wilh co Ad ‘tae preezroceao sero do 10, Roxtielcos 3000 di