KABANATA IV: ANG PAGLALAKBAY NI JOSE RIZAL (1882 - 1887)

 Pilipinas (Mayo 1-3, 1882)

- Umalis ng Calamba dala ang halagang P356.00, pagsapit ng Biñan ay lumipat ng
sasakyan patungong Maynila
- Pagkakaloob ng pases ni Antonio Rivera at liham ng rekomendasyon mula sa
kanyang mga guro sa Ateneo. [Kaya kailangan ng liham ng rekomendasyon para hindi ma-
culture shock si Rizal]
- Mayo 3, lulan ng Bapor Salvadora ay nilisan niya ang Maynila

 Singgapur (Mayo 8, 1882)

- Tumuloy sa Otel ng Paz, Dinalaw ang mga makasaysayang pook tulad ng hardin
botaniko, mga templo at mga tanghalan ng sining
- Limang araw nilang ang Kanal Suez, dumating ang sinasakyan sa Napoles at
noong Hunyo 12 dumaong sila sa Marselles
- "Chateau d' if" isa ito sa mahahalagang pook na dinalaw ni Rizal, dito binilanggo
ang pangunahing tauhan sa Nobelang Konde ng Monte Cristo.

 Barcelona (Hunyo 15, 1882)

- Pagsapit sa Barcelona sakay ng isang tren.
- Hindi nasiyahan sa Barcelona sapagka't:
1. nahirati sa malalaki at marikit na otel
2. mapitagang pakikitungo sa mga pangunahin
- Sa Plaza de Cataluña ay pinag kalooban si Rizal ng isang salo salo.
- Amor Patrio (Pag-ibig sa Tinubuang Lupa) — Isang tula upang bigyang-daan ang
kananf kasabikan sa sariling bayan na ibinigay kay Basilio Teodoro, kasapi ng patnugutan
ng Diariong Tagalog na kanilang inilathala noon Agosto 20 sa ilalim ng ngalan sa panulat
ng Laong-Laan sa wikang Kastila at Tagalog na salin ni Marcelo H. del Pilar. May ilang
pang artikulo na pinadala si Jose kay Francisco Calvo, patnugot ng pahayagan, ang Los
Viajes (Ang mga Paglalakbay) at Revista de Madrid (Pagbabalik-Pananaw sa Madrid).

 Madrid (Setyembre, 1882)

- Nag patala si Rizal sa Universidad Central de Madrid (Pamatasang Sentral ng
Madrid) noong ika-3 ng Nobyembre sa kursong Medisina, Pilosopiya, at Panitikan.
Natamo niya ang lisensya sa panggagamot sa Pamantasang Sentral ng Madrid noong
Hunyo 21, 1884.
- Nag-aral din siya ng pagpinta at eskultura sa Academia de San Fernando kung
saan naging guro nya si G. Haez na isang dalubhasa sa pagpinta ng tanawin.
- Upang mapanatili ang lakas ng katawan, nagpatala siya sa Bulwagan ng Sandata
(Gym) ni Sanz Y Carbonel.
- Circulo Hispano-Filipino (Pamumuno ni Juan Atayde) — samahang itinatag na
binubuo ng mga Kastila at mga Pilipino na may opisyal na magasin na Revista del Circulo-
Hispano-Filipino. Di nagtagal ay nawala sa sirkulasyon dahil sa di pagbabayad ng mga
kasapi ng butaw (buwis). nahingi ng pagbabago. (Pedro Ortega y Rey, Consejero de
Ultramar, Marcelo H del Pilar, Juan Luna, Graciano Lopez Jaena)
- Namuong pag-ibig kay Consuelo na nagudyak kay Jose na sumulat ng tulang "A
la Señorita C.O. y R." (Kay Binibining C.O. at R./Consuelo Ortega y Rey) na siyang ring
dahilan sa lihim na galit ni Eduardo de Lete.
 Dahilan ng pag-anib ni Rizal sa Mason
(1) dahil sa masasamang pari sa Pilipinas na tinatabingan ng abito.
(2) nangangailangan si Rizal ng makakasamansa pakikioaglaban sa mga
masasamang pari sa Pilipinas.

 Paghihikahos sa Calamba
- Kolera (unsanitary) — sakit
- Kalamidad — bagyo

 Hunyo 25, 1884 

- Nagwagi sina Jose Rizal, Juan Luna (Spolarium) at Felix Resurreccion Hidalgo
(Kristiyanong Birhen na Ibinilad sa Madla) sa isang paligsahan sa wikang Griyego.