Topic: Tạo liên kết giữa từ vựng và ý niệm

Một trong các nhân tố mà người học cần để có thể sử dụng ngôn ngữ thứ hai đó chính là
từ vựng. Từ vựng là một trong các điểm mà người học cần cải thiện để có thể vừa giao tiếp được
mà cũng vừa có thể giúp đạt điểm cao trong các kỳ thi mang tính học thuật như TOEIC và
IELTS. Từ trước đến nay, học viên đã quen với lối học truyền thống được dạy trong trường học:
giáo viên đưa ra một danh sách các từ tiếng anh và nghĩa tương ứng của các từ đó và yêu cầu học
sinh của mình học thuộc chúng. Phần lớn giáo viên ở các trường cấp hai, cấp ba, cao đẳng, đại
học vẫn còn áp dụng các chiến lược xưa cũ để dạy từ vựng. Việc học sinh ghi nhớ các từ vựng
này giống như học vẹt không có yếu tố nào tác động để khắc sâu từ vựng vào não bộ. Tôi gọi quá
trình ghi nhớ vựng chuyên sau đó là sự kết nối giữa từ và ý niệm trong đầu. Đối với các học viên
trong lớp TOEIC, bên cạnh ngữ pháp và phát âm là hai yếu tố cần thiết để có thể làm được bài
điểm cao cho cả phần nghe và phần đọc, thì từ vựng là một yếu tố không thể thiếu được. Bạn có
phát âm tốt, bạn có ngữ pháp ổn nhưng nếu bạn không biết các từ vựng hay được ra khi đi thi thì
dù có phát âm tốt, có ngữ pháp vững đi chăng nữa mà không hiểu được khái quát ý của một câu
thì cũng không thể làm bài được. Đó là lý do tại sao nếu muốn học tốt tiếng Anh nói chung hay
các bài thi ngôn ngữ nói riêng cần dung hoà ba yếu tố từ vựng, ngữ pháp, phát âm.

Việc học từ vựng chắc chắn là một trong những thách thức lớn mà người học gặp phải trong quá
trình học của họ. Giữa tất cả các kỹ năng ngôn ngữ thì việc học từ vừng rất quan trọng, và nó
cũng đầy thách thức không kém.

Vậy thì từ vựng là gì mà lại quan trọng đến thế?

Đầu tiên, cần thiết để đưa ra một khái niệm rõ ràng về từ vựng. Những khái niệm khác nhau có
thể đưa ra cho khái niệm từ vựng. Điều này phụ thuộc vào các quan điểm khác nhau. Tuy nhiên
chúng ta có thể định nghĩa từ vựng một cách đơn giản như là kiến thức của từ và nghĩa của từ.
Hoặc những người khác có thể định nghĩa từ vựng như là một danh sách các từ sắp xếp theo thứ
tự bảng chữ cái với nghĩa được cung cấp sẵn. Một từ, trong khía cạnh ngô ngữ học, được mô tả
như tài sản, đặc điểm của một ngôn ngữ. Mỗi từ là sự kết hợp giữa nghĩa của nó, gốc từ, tính
đồng hoá, hình thái ngữ pháp, dạng thức viết (đánh vần) hay dạng thức nói (phát âm). Để làm
chủ được một từ không chỉ đơn giản là học nghĩa của nó mà còn là học thêm những khía cạnh
xoay quanh khác của một từ nữa. Do đó, để học viên khắc sâu được từ vựng vào đầu thì cần phải
tiếp cận từ vựng không chỉ qua ngữ nghĩa mà còn thông qua nhiều phương diện khác.

Trong quá trình giảng dạy, tối thấy được một vấn đề mang tính thách thức đó là hầu hết
các học viên gặp khó khan để làm một câu bài tập do không biết từ vựng trong câu đó là gì. Đó
là lý do tại sao trong các bài học tôi luôn nhắc đi nhắc lại với học viên mình rằng từ vựng là yếu
tố quan trọng để giúp học viên đạt được mục tiêu điểm số của mình. Việc dạy và học từ vựng
được áp dụng không theo phương pháp truyền thống là đọc và thuộc theo kiểu học vẹt mà được
thực hiện qua các phương pháp khác nhau giúp học viên đắm mình trong đó và ghi nhớ tốt hơn.

Đối với các bài học có từ vựng diễn tả hành động, tôi thường cho học viên của mình va
chạm từ vựng bằng cách đưa cho họ xem các bức ảnh diễn tả hành động. Học viên cho tối biết
hành động đó là gì trong tiếng mẹ đẻ và tôi móm dần để họ có thể nói ra được từ tiếng Anh của
hành động đó. Trong quá trình này, việc sử dụng tranh ảnh trong quá trình giảng dạy từ vựng tạo
ra sự liên kết về từ vựng và ý niệm trong đầu học viên giúp học viên ghi nhớ sâu hơn. Ví dụ khi
dạy về động từ khóc tôi đưa hình ảnh một đứa bé đang khóc ra trên màn hình và hỏi học viên
hành động của đứa bé là gì. Học viên cho tôi biết đứa bé đang khóc. Tôi cho học viên biết từ
khóc trong tiếng Anh là cry. Vậy thì lúc này trong đầu học viên đã hình thành được sự liên kết
giữa từ và ý niệm. Mỗi lần nhắc đến từ cry là trong đầu học viên sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh đứa
bé khóc. Quá trình này giúp học viên ghi nhớ một từ tiếng Anh thông qua ý niệm trong não mà
không cần phải thông qua thêm một bước nữa là dịch từ tiếng Anh sang ngôn ngữ mẹ để điểu
hiểu được cry là gì.

.
 Đây là bước đầu trong viêc học từ vựng – tạo liên kết ý niệm và từ vựng. Sau khi đã tiến
hành các bước tương tự như trên để học viên có thể tự ghi nhớ các từ vựng mới bằng liên kết ý
niệm và từ vựng thì tôi sẽ cho học viên va chạm từ vựng bằng cách cho học viên đọc lại các từ ấy
cùng với nhau, sau đó hỏi lại nghĩa của các từ ấy để kiểm tra xem học viên đã thực sự nhớ các từ
kia chưa. Trong quá trình ghi nhớ từ không thể thiếu được hoạt động trò chơi để tang tính cảm
hứng cho học viên khi học giúp nhớ từ nhanh hơn. Đối với các từ vựng chỉ hành động, sau khi
cho học viên va chạm với các từ bằng cách tạo sự liên kết giữa từ ngữ và ý niệm trong nào thì tôi
sẽ cho học viên chơi game bằng cách cho các thành viên khác diễn tả lại hành động bằng boday
language và các học viên đứng trên bảng sẽ phải đoán từ đang được mô tả là gì. Bước này cũng
là bước giúp học viên tạo sự liên kết giữa từ và ý niệm. Học viên thấy được hành động mô tảnh
của từ vựng sẽ liên tưởng ngay đến từ đó trong đầu mà không phải thông qua dịch sang tiêng mẹ
đẻ. Mặc dù vẫn mang tinh thần giúp học viên tạo liên kết ý niệm và từ nhưng hoạt động trò chơi
giúp học viên hứng thú hơn, kích thích tinh thần giúp quá trình này diễn ra nhanh hơn.

Chúng ta không thể phủ nhận rằng công nghệ đang hỗ trợ rất tốt cho giáo viên trong quá
trình dạy và học từ vựng. Đối với các từ vựng trừu tượng hay các từ không thể diễn tả được bằng
hành động, tôi thường cho học viên đặt các từ ấy vào ngữ cảnh để có thể dễ dàng hiểu được.
Song, nhiều từ quá trừu tượng thì làm sao học viên có thể nhớ hết được. Đây là lúc mà công nghệ
sẽ đóng vai trò như một chất xúc tác giúp học viên có thể học từ dễ hơn. Những từ vựng mang
nghĩa trừu tượng chỉ có thể được khắc sâu trong đầu học viên khi họ tiếp xúc với nó với tần suất
cao. Do đó, đối với các từ vựng trừu tượng, tôi thường dùng các trang web đưa từ vựng cần ghi
nhớ lên để học viên va chạm thật nhiều lần để có thể ghi nhớ được các từ đó. Trang web mà tôi
hay dùng là quizlet.com. Trang web này cho phép nhiều chế độ từ học từ bằng flash card, chơi
game để ghi nhớ từ hiệu quả còn có các bài kiểm tra xem mức độ ghi nhớ từ đã đạt được đến
đâu. Quả thực mà nói, công nghệ trong thời buổi hiện tại là một cánh tay rất đắt lực hỗ trợ giáo
viên trong việc dạy và học tiếng Anh nói chung hay dạy và học từ vựng nói riêng rất nhiều.

Do tầm quan trọng của từ vựng trong cả các bài thi cũng như trong việc sử dụng tiếng
Anh trong đời sống hằng ngày nên việc dạy và học từ vựng cần được thực hiện kỹ lưỡng, tạo ghi
nhớ sâu, tạo mối liên kết giữa từ và ý niệm giúp phản xạ tự nhanh chóng trong chính ngôn ngữ
đó mà không cần phải thông qua bước dịch qua ngôn ngữ mẹ đẻ. Việc học từ vựng luôn là vấn
đề mà tất cả các người học tiếng Anh đều gặp phải nhưng nếu có cách học từ vựng tốt thì vấn đề
này không cần phải lo ngại gì nữa.