Mosty dużych rozpiętości

Mosty podwieszone
(Cable-stayed bridges)

Mosty wiszące
(Suspension bridges)

Przygotował:
Źródło: Dr inż. Marek Pańtak
[1] Andrzej Jarominiak „Mosty podwieszone”, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów, 2002.
[2] Jan Biliszczuk „Mosty podwieszone. Projektowanie i realizacja”, Arkady, Warszawa, 2005.
[3] Witold Wołowicki, Andrzej Ryżyński i inni „Mosty stalowe”, PWN, Warszawa-Poznań, 1984.
[4] A. Madaj, W. Wołowicki „Podstawy projektowania budowli mostowych”, WKŁ, 2003.
[5] www.tkk.fi/Units/Bridge/longspan;
[6] http://ravenelbridge.net/;
[7] www.structurae.de

TEMATYKA WYKŁADÓW
10 godz. (6,67 wykładu)

1. Konstrukcja i projektowanie mostów dużej rozpiętości

- mosty podwieszone
- mosty wiszące

2. Analiza naciągu want w mostach podwieszonych

(metoda macierzowa)

3. Zagadnienia dynamiki obiektów

Przygotował:
3. Modele obliczeniowe mostów wiszących i podwieszonych
Dr inż. Marek Pańtak

1
 Informacje podstawowe

Most podwieszony
(cable-stayed bridge)

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Most wiszący
(suspension bridge)

Informacje podstawowe

Most podwieszony (wantowy)

Liny nośne (cięgna podwieszające, wanty)

Most wiszący

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

2
 Informacje podstawowe

Najdłuższe mosty podwieszone świata

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zakres rozpiętość przęsła: 40 m – 1100 m Typowa rozpiętość przęsła: 150 m – 600 m

Informacje podstawowe
Najdłuższe mosty wiszące świata

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zakres rozpiętości przęsła: 70 m – 2000 m Typowa rozpiętość przęsła: 300 m – 1500 m

3
 Informacje podstawowe

Mosty podwieszone w Polsce

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Mosty podwieszone

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak
Most Rosyjski (Russky Bridge), 1104 m

4
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Most Rosyjski (Russky Bridge), 1004 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Most Rosyjski (Russky Bridge), 1004 m

5
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Most Rosyjski (Russky Bridge), 1004 m

6
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

7
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

8
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

9
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

10
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Stonecutters Bridge, 1018 m, Chiny

11
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Stonecutters Bridge, 1018 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Stonecutters Bridge, 1018 m, Chiny

12
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Stonecutters Bridge, 1018 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Stonecutters Bridge, 1018 m, Chiny

13
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

14
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

15
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

16
 Lock Up Device (LUD)
Shock Transmission Unit (STU)

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

F = CPrzygotował:
⋅V 2
Dr inż. Marek Pańtak
F – siła, C – parametr tłumienia
V – prędkość, K - sztywność

Dinesh J. Patel: Shock Transmission Units in Construction, ICE Publishing, 2013

17
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

18
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Edong Bridge, 926 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Tatara Bridge, 890 m, Chiny

19
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Normandie Bridge, 856 m, Francja

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Viaduct Millau, Francja 204 m + 6 x 342 m + 204 m

20
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Most przez Wisłę w Płocku, 375 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Mosty Siekierkowski, Warszawa, 250 m

21
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Mosty III Tysiąclecia im. Jana Pawła II, Gdańsk, 230 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Mosty Świętokrzyski, Warszawa, 180 m

22
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Mosty Milenijny, Wrocław, 153 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Dolina Rospudy

23
 Przygotował:
Wizualizacje mostów nad
Doliną Rospudy Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

24
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

25
 Mosty wiszące

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Akashi Kaikyo Bridge, 1991 m, Japonia

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Xihoumen Bridge Bridge, 1650 m, Chiny

26
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Great Belt East Bridge, 1624 m, Dania

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Great Belt East Bridge (Storebæltsbroen, most przez cieśninę Wielki Bełt), 1624 m, Dania

27
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Humber Bridge, 1410 m, Wielka Brytania

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Humber Bridge, 1410 m, Wielka Brytania

28
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Golden Gate Bridge, 1280 m, San Francisco, USA (1937 r.)

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Most przez cieśninę Mesyńską (Messina Bridge), 3300 m, Włochy

29
 Most przez cieśninę Mesyńską (Messina Bridge), 3300 m, Włochy

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Mikluszowice-Majkowice k. Bochni 60 + 24 + 21 + 12 + 5x15 = 192 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

30
 Piwniczna 102,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sucha Beskidzka 78,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

31
Nowy Sącz 56,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Czernichów, 96,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

32
 Konstrukcja
mostów podwieszonych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

1. Jednoprzęsłowe
2. Dwuprzęsłowe
3. Wieloprzęsłowe
4. Jednopylonowe
5. Dwupylonowe
6. Wielopylonowe

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Podstawowe układy konstrukcyjne mostów

podwieszonych

33
Układ sił i reakcji podporowych w mostach podwieszonych
o zróżnicowanych układach konstrukcyjnych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Wysokość pylonów w mostach podwieszonych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

34
Wysokość pylonów w mostach wiszących

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Normandie Bridge, 856 m, Francja

35
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zalecane proporcje rozpiętości przęseł

Wysokość pylonów: Pylony:

Przygotował:(H-kształtne), 2 – trójkątne,
1 – trapezoidalne
0,2 L – przy dwóch pylonach 3 – deltoidalny (A-kształtne), 4 – słupowe, drążkowe
0,4 L – przy jednym pylonie Dr inż. Marek
(wolnostojące), 5 – Pańtak
złożone (kombinowane),
L – rozpiętość przęsła głównego 6 – zdwojone.

Kształty pylonów mostów podwieszonych

36
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

(hiperboloidalny)

Przygotował:
Zwykle: a = 8 – 16 m
Dr inż. Marek Pańtak

Rozstaw punktów zakotwień want w pomoście

37
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Układ want w przekroju poprzecznym

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Kierunki sił osiowych w pylonie i fundamencie w zależności od kształtu pylonu

38
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Viaduct Millau, Francja

39
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Koncepcje przekrojów
poprzecznych mostów nad Przygotował:
Doliną Rospudy Dr inż. Marek Pańtak

40
Podwieszony most przez Odrę i jezioro Antoszowickie, Czechy

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

41
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Rozwiązania konstrukcyjne strefy

przypylonowej

Schematy statyczne
mostów podwieszonych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

42
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przejście pomostu przez strefę pylonu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przejście pomostu przez strefę pylonu

43
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przejście pomostu przez strefę pylonu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przykładowe schematy statyczne mostów podwieszonych jednopylonowych

44
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przykładowe schematy statyczne mostów podwieszonych dwupylonowych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przykładowe schematy statyczne mostów podwieszonych dwupylonowych

45
Elementy systemu podwieszenia

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Elementy systemu podwieszenia

46
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Elementy systemu podwieszenia

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Elementy systemu podwieszenia

47
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

48
Normandie Bridge

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Elementy systemu podwieszenia

49
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Wzbudzenie wiatrowo-deszczowe (wind-rain induced vibration) – np. most Dongting Lake Bridge

Elementy systemu podwieszenia

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

50
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak
Wzbudzenie wiatrowo-deszczowe – wzbudzenie to prowadzić może do awarii konstrukcji,
głównie wskutek nadmiernych amplitud drgań i wynikających stąd lokalnych zjawisk
zmęczeniowych. Zjawisko to obserwuje się zarówno na nachylonych wantach mostów
podwieszonych jak i na pionowych wieszakach mostów łukowych i wiszących.
Zjawisko to zachodzi przy niezbyt silnym wietrze wiejącym jednocześnie z padającym
deszczem.

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Normandie Bridge, 856 m, Francja

51
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Dongting Lake Bridge, Chiny

Sposoby mocowania cięgien w

pomoście i pylonie

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

52
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sposoby mocowania cięgien w przęsłach stalowych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sposoby mocowania cięgien w przęsłach stalowych

53
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sposoby mocowania cięgien w przęsłach betonowych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sposoby mocowania cięgien w przęsłach betonowych

54
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

55
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

a) Siodło,
b) Kotwienie na wewnętrznych
ścianach pylonu skrzynkowego,
c) Kotwienie na przeciwległych
zewnętrznych ścianach pylonu -
kable przechodzące przez pylon,
d) Kotwienie w głowicy stalowej na
wierzchołku pylonu,
e) Kotwienie w głowicy stalowej na
wierzchołku pylonu za pomocą
uchwytu widelcowego.

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sposoby mocowania cięgien w pylonach

56
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sposoby mocowania cięgien w pylonach

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przykład stalowej głowicy pylonu zaopatrzonej w sworznie zespalające

57
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

58
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Pylon podwieszonego mostu

przez Odrę i jezioro
Antoszowickie, Czechy

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

a), b), c) – przekroje pylonu powyżej pomostu

d) – przekrój pylonu pod pomostem

59
Pylon

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

60
 Pylon

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Cooper River Bridge (Arthur Ravenel Bridge)

http://ravenelbridge.net/cable.html

61
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Cooper River Bridge (Arthur Ravenel Bridge)

http://ravenelbridge.net/cable.html

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Cooper River Bridge (Arthur Ravenel Bridge)

http://ravenelbridge.net/cable.html

62
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Normandie Bridge

Zastępczy moduł
sprężystości want

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

63
 Zastępczy moduł sprężystości

Stosowanie modelu cięgna do opisu odkształceń want nie zawsze jest konieczne.
W obliczeniach wstępnych i sprawdzających można przyjąć uproszczenie
polegające na wykorzystaniu tzw. Zastępczego (użytkowego) modułu sprężystości
cięgna Ew. Moduł ten wyznacza się dla określonego poziomu naprężeń w cięgnie.

Ec – normowy moduł sprężystości liny, MPa

Ec Ac – pole przekroju poprzecznego liny, m2,
Ew =
g2 l2 gc – ciężar wanty na jednostkę długości, kN/m,
1 + c 2 3 Ec
12 Ac σ l – długość rzutu poziomego cięgna, m,
σ – naprężenia w cięgnie, MPa.

Jeżeli wartość naprężeń zmienia się w przedziale σ1 do σ2 :

Przygotował:
Ec
Ew = Dr inż. Marek Pańtak
g c2 l 2 (σ 1 + σ 2 )
1+ Ec
12 Ac2 σ 12 σ 22

Zastępczy moduł sprężystości

Przy wartościach naprężeń w cięgnach spotykanych w konstrukcjach mostowych

(od 0,30 do 0,45 Rpk) zastępczy moduł sprężystości want o długości rzutu
Przygotował:
poziomego do 150 m ma wartość bardzo zbliżoną do lin. Oznacza to, że wiele
zagadnień statycznych i dynamicznych w przypadku małych
Dr inż. Marek i średnich mostów
Pańtak
może być analizowanych przy pominięciu nieliniowego opisu pracy cięgna.

64
 Geometria cięgna

Przygotował:
Zwis cięgna powoduje, że w pobliżu zakotwień kąt nachylenia cięgna różni się od kąta
Dr inż. Marek
nachylenia cięciwy łączącej punkty zakotwień. Wyznaczenie tychPańtak
kątów może mieć istotne
znaczenie przy montażu zakotwień want (ustawianiu zakotwień).
Wartości tych kątów wyznacza się korzystając z rozwiązania równania cięgna ukośnego przy
założeniu małego zwisu.

Geometria cięgna

Równanie cięgna ukośnego przy

założeniu małego zwisu:

kg m N
g c = mc ⋅ 9,81 2   - ciężar cięgna
m s m

mc - masa cięgna [kg/m]

Rozwiązanie równania dla y(0) = 0, y(l) = hc:

h 
y (x ) =
gc g cl
x 2 +  c −  x
2 H c cos (α c )  l 2 H c cos (α )
c 

Kąty nachyleń w pobliżu zakotwień:

Strzałka zwisu cięgna: Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak
1 gc l 2
f =
8 H c cos (α c )

65
 Geometria cięgna

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Elementy konstrukcyjne
mostów wiszących

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

66
 Pylony

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Wysokość pylonów - 0,2 L

Przekroje poprzeczne pomostów

Przekroje skrzynkowe

Przygotował:
Kratownice
Dr inż. Marek Pańtak

67
Siodło

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Siodło

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

68
Siodło

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Siodło

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

69
 Przekrój liny nośnej mostu Akashi Kaikyo

Przygotował:
Wiązki z drutów równoległych
Dr inż. Marek Pańtak
Liny o splocie spiralnym (śrubowym)
podlegają niekorzystnemu wytężeniu
od wzajemnego naciskania drutów na
siebie.

Lina nośna mostu Royal Gorge Bridge

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Lina nośna mostu Royal Gorge Bridge

(widoczna wiązka drutów równoległych, sposób zamocowania wieszaków)

70
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Mocowanie wieszaków do liny nośnej

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Mocowanie wieszaków do liny nośnej i pomostu w moście Humber Bridge

71
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Royal Gorge Bridge

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Widok liny nośnej - Royal Gorge Bridge

72
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zakotwienie liny nośnej - Royal Gorge Bridge

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Blok kotwiący

73
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Blok kotwiący – Akashi Kaikyo Bridge

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zakotwienie liny nośnej – Humber Bridge

74
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zakotwienie liny nośnej – Humber Bridge

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zakotwienie liny nośnej – Humber Bridge

75
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zakotwienie liny nośnej – Humber Bridge

Metody budowy

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

76
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

77
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Sutong Bridge, 1088 m, Chiny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Viaduct Millau, Francja

78
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

79
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Akashi Kaikyo Bridge

80
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

81
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Kładka robocza i lina nośna mostu Akashi Kaikyo

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Kładka robocza wzdłuż liny nośnej mostu

82
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Kładka robocza wzdłuż liny nośnej mostu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Wózek do wyplatania liny nośnej

83
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Lina nośna z wiązki drutów równoległych

84
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

85
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Lina nośna mostu Akashi Kaikyo: średnica112 cm, 36 830 cięgien,

łączna długość drutu 300 000 km (odległość z Ziemi do Księżyca 385 000 m, obwód równika ~40 000 km)

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

86
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Great Belt Bridge

Macierze wpływu
w projektowaniu mostów
podwieszonych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak
Źródło:
[1] Czesław Machelski: Zastosowanie macierzy wpływu w projektowaniu kładki podwieszonej, Inżynieria i Budownictwo, 3-4/2002,
[2] Magda Lubecka: Analiza statyczna konstrukcji mostów extradosed w fazie betonowania wspornikowego, Modelowania inżynierskie ,nr 40, Gliwice,
2010,
[2] Jan Biliszczuk, Wojciech Barcik, Czesław Machelski, Jerzy Onysyk: Projektowanie stalowych kładek dla pieszych, DWE, Wrocław, 2007.

87
 Macierze wpływu

Macierze wpływu są formą liczbową funkcji wpływu, których formą graficzną są

z kolei powierzchnie bądź linie wpływu.

W przypadku obiektów podwieszonych macierze wpływu wykorzystywane są

najczęściej do opisu wpływu zmiany parametrów naciągu want na siły przekrojowe
w pomoście oraz deformacje niwelety pomostu.

Z wykorzystaniem macierzy wpływu dokonać można analizy wstępnego naciągu

cięgien podwieszenia w celu:
- korekty niwelety pomostu
- zmiany sił przekrojowych w pomoście

Przy założeniu sprężystej pracy konstrukcji określić można zależność między

naciągiem cięgien a odpowiedzią konstrukcji na to oddziaływanie oraz na obciążenia
zewnętrzne w postaci układu równań liniowych:Przygotował:

[Li,k]· {dN} Dr=inż.{U}

Marek Pańtak

[Li,k] – macierz wpływu, {dN} – naciągi want (wartości szukane),

{U} –siły wewnętrzne lub ugięcia przęsła (wartości dane)

Macierze wpływu

Procedura postępowania polega na numerycznej analizie pracy konstrukcji.

W drodze obliczeń numerycznych z wykorzystaniem modelu MES konstrukcji ustala
się siły lub przemieszczenia powstające w elementach konstrukcji w wyniku
oddziaływań i obciążeń zewnętrznych {U} oraz naciągu kabli {dN} .

W celu budowy macierzy wpływu ustalić należy wpływ sprężenia kabli (want),
w wyniku ich jednostkowych skrótów (np.: 1,0 m) lub jednostkowych naciągów
(np.:1,0 MN), na analizowane siły przekrojowe lub przemieszczenia w elementach
konstrukcji.

Jednostka macierzy wpływu to przykładowo:

- [mm/MN] – w przypadku oceny wpływu jednostkowego naciągu kabla (1,0 MN)
na przemieszczenia pomostu w analizowanychPrzygotował:
punktach [mm],
- [cm/m] – w przypadku oceny wpływu Dr jednostkowego skrótu
inż. Marek Pańtak kabla (1,0 m)
na przemieszczenia pomostu w analizowanych punktach [cm],
- [kNm/mm] – w przypadku oceny wpływu jednostkowego przemieszczenia
(1,0 mm) na wartości momentu zginającego w analizowanych przekrojach [kNm].

88
 Przykład
Analiza naciągu want mostu extradosed w fazie budowy

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przykład

W celu oceny wpływu naciągu kabli na deformacje pomostu w wybranym etapie

budowy mostu określano o ile należy skrócić każdy z ośmiu prętów podwieszenia
(szukana wartość {dL}) (5-8 i 17-20), aby przy zdefiniowanym w modelu układzie
obciążeń (g+s – ciężar własny + sprężenie pomostu) zapewnić stałe położenie
wysokościowe węzłów (5-8 i 17-20) odpowiadających w rzeczywistej konstrukcji
miejscom kotwienia kabli extradosed.
Stosowaną w obliczeniach macierz wpływu [Li,k] zbudowano na podstawie
przemieszczeń pionowych w punktach (5-8 i 17-20) powstałych po skróceniu o 1m
niezależnie każdego z kabli (5-8 i 17-20). Na rysunku przedstawiono deformację
pomostu powstałą po jednostkowym skróceniu pręta nr 19. Wyróżnione na rysunku
strzałkami przemieszczenia pionowe L5 19 - L20 19 tworzą siódmą kolumnę
macierzy [Li,k].

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

89
 [Li,k]· {dL} - {Ug+s} = 0
[Li,k] – macierz wpływu jednostkowych skrótów kabli extradosed (k) na przemieszczenia pionowe w miejscach bloków
kotwiących (i),
{dL} – wektor niewiadomych naciągów wyrażonych poprzez ujemne dylatacje kabli,
{Ug+s} – wektor wyrazów wolnych, określający przemieszczenia pionowe w miejscach kotwienia kabli w pomoście
spowodowane obciążeniem zewnętrznym (g) i sprężeniem wewnętrznym pomostu (s).

[cm/m]

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przykład 2
W6 W7

W8
W5 Numeracja want

W1 W2
W3
W4

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

90
 Przemieszczenia od ciężaru własnego przy braku naciągu want (N=0)

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przemieszczenia od ciężaru własnego i jednostkowego skrócenia wanty 75-11 o 1,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

91
 Przemieszczenia od ciężaru własnego i jednostkowego skrócenia wanty 76-3 o 1,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

[Li,k]· {dL} - {Uk} = 0

Macierz wpływu jednostkowego skrócenia poszczególnych want na przemieszczenia punktów zamocowania want
(przemieszczenia węzłów tworzą kolejne kolumny macierzy wpływu)

Punkty W1 W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 Wanty

p75

p76

p77

p78

p19

p20

p31

p30

Ugięcia od ciężaru własnego (siła naciągu want N = 0) Wymagane skrócenie wanty

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

92
Deformacja i przemieszczenia przęsła dla skrótów want dLk1

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Korekta naciągu (drugi krok iteracji) dLk2

-2.823128+0.153906 = -2.669221

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

93
 Korekta naciągu (trzeci krok iteracji) dLk3

-1.999045-0.099569= -2.098614

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Macierze wpływu sił wewnętrznych

Korekty naciągu lin powodują oczywiście zmiany siła wewnętrznych w pomoście.

Momenty zginające powstałe wskutek tego można obliczyć z wykorzystaniem
macierzy wpływu momentów zginających złożonej z wartości momentów
zginających „∆m” w przekroju i od przemieszczeń „w” w punkcie k.

[Lm,w]· {w} = {∆m}

[Lm,w] – macierz wpływu momentów [kNm/mm],

{w} – przemieszczenia punktów k (wartości dane) [mm],
{∆m} – zmainy momentów zginających w pomoście (wartości szukane) [kNm].

Możliwe jest także wykonywanie analizy odwrotnej polegającej na wyznaczeniu

wymaganych przemieszczeń pomostu w celuPrzygotował:
zapewnienia odpowiednich wartości
momentów zginających działających w fazachDr
montażowych konstrukcji.
inż. Marek Pańtak

94
 Podstawowe zagadnienia
obliczania lin

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Źródło:
[1] Zdzisław Dyląg, Antoni Jakubowicz, Zbigniew Orłoś: Wytrzymałość materiałów, tom I: WNT, Warszawa, 2003.

Teoria obliczania lin

Lina jest elementem konstrukcyjnym, którego jeden wymiar (długość) jest
nieporównywalnie większy od dwóch pozostałych, oraz którego sztywność
poprzeczna zginania i skręcania jest znikomo mała w porównaniu ze sztywnością
wzdłużną.

W związku z tym przyjmuje się, że lina przenosi tylko siły rozciągające. Niekiedy
przyjmuje się również, że lina nie podlega odkształceniom wzdłużnym.

Przyczyną szerokiego stosowania lin (cięgien) są wysokie naprężenia dopuszczalne

w ich pracy. Umożliwia to maksymalne wykorzystanie materiału prowadzące do
lekkości, ekonomi jak również estetyki konstrukcji.

Kształt zawieszonej w dwu punktach liny i występująca w niej siła rozciągająca,

zwana naciągiem lub napięciem liny, są wzajemnie zależne, a ponadto związane z
rozkładem i wartościami obciążeń działających na linę.

Wiotka lina stanowi układ zmienny. W związkuPrzygotował:

z tym jednocześnie z zagadnieniem
wyznaczenia wartości sił powstaje zagadnienie kształtu i długości
Dr inż. Marek Pańtak liny obciążonej.

95
 Teoria obliczania lin
Obliczanie lin różni się od rozwiązań znanych dla układów niezmiennych.
Nieważka lina nie ma określonego kształtu, jest idealnie wiotka. Właściwy kształt
dopiero pod obciążeniem.
Ogólnie można powiedzieć że praca liny jest funkcją jej geometrii. Mamy w tym
przypadku odczynienia z nieliniową zależnością obciążenia, przemieszczenia
(geometrii liny) i siły wewnętrznej a więc z nieliniowością geometryczną związaną z
dużymi przemieszczeniami elementu nośnego.

W analizie pracy liny zasadniczymi zagadnieniami są:

• kształt jaki przyjmie obciążona lina, opisywany równaniem jej osi,
• strzałka zwisu f,
• siła naciągu N, a w szczególności jej pozioma składowa H w punktach
zamocowania.

W analizie mogą występować dwa przypadki:

Przygotował:
• znamy wartość strzałki zwisu liny f (założoną lub pomierzoną) – wyznaczamy
kształt liny, siły H i N oraz reakcje podporowe dla konkretnego
Dr inż. Marek Pańtak obciążenia,

• znamy wartość siły H – poszukujemy kształtu liny i wartości strzałki f oraz siły
naciągu N i reakcji podporowych dla konkretnego obciążenia.

Teoria obliczania lin

Sposoby analizowania pracy lin można podzielić na dwa rodzaje:

1. Sposób dokładny – przyjmuje się że ciężar własny liny jest rozłożony

równomiernie wzdłuż jej długości i nie uwzględnia się sprężystej
odkształcalności wzdłużnej. W warunkach obciążenia tylko ciężarem własnym
występuje tzw. krzywa łańcuchowa. Sposób ten jest zalecany dla lin o większych
zwisach
f 1
≥
l 10

2. Sposób uproszczony – przyjmuje się że ciężar własny liny jest rozłożony

równomiernie wzdłuż jej rozpiętości (na długości rzutu poziomego liny) i często
uwzględnia się sprężystość wzdłużną. W warunkach obciążenia tylko ciężarem
własnym występuje równanie paraboli. Sposób ten znajduje zastosowanie do lin
o małych zwisach i małych rozpiętościach.
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

96
 Most Akashi Kaikyō

f 201,2 1
= =
l 1991 10

Wschodni Most przez Wielki Bełt

f 180 1
= =
l 1624 9

Most Humber
Przygotował: f 115,5 1
= =
Dr inż. Marek Pańtak l 1410 12

Teoria obliczania lin

(sposób dokładny)

Równanie liny

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak
Długość liny Strzałka zwisu liny

97
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

98
 Teoria obliczania lin
(Sposób uproszczony)

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Modele obliczeniowe
mostów dużej rozpiętości

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

99
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

100
Kładka dla pieszych w Rudzie Śląskiej 54,6 + 7,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Kładka dla pieszych w Rudzie Śląskiej 54,6 + 7,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

101
Kładka dla pieszych w Rudzie Śląskiej 54,6 + 7,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Kładka dla pieszych w Rudzie Śląskiej 54,6 + 7,0 m

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

102
Trójprzęsłowy most podwieszony
L = 100 m+220 m+100 m = 420 m
B = 15.6 m (2 pasy ruchu)

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Geometria obiektu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

103
 Model obliczeniowy

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Charakterystyki materiałowe i geometryczne

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

104
 Kolejność prac

1. Zamodelowanie geometrii pylonów – model 3D

2. Zamodelowanie geometrii pomostu (dźwigarów głównych, poprzecznic, płyty

pomostu) – model 3D

3. Zamodelowanie punktów podparcia w obrębie pylonów i na końcu pomostu

4. Zdefiniowanie warunków podparcia pomostu i pylonów (podpory przegubowe,

przegubowo-przesuwne, utwierdzenia, podparcia sprężyste itp.)

5. Przypisanie charakterystyk geometrycznych i materiałowych poszczególnym

elementom modelu (belki, płyty, kable)

6. Analiza sił naciągu want pod działaniem ciężaru własnego konstrukcji –

regulacja geometrii pomostu oraz podniesienia wykonawczego.
Przygotował:
7. Przyłożenie obciążeń użytkowych
Dr inż. Marek Pańtak
8. Analiza sił przekrojowych, dodatkowa regulacja sił naciągu want

9. Analiza pośrednich faz budowy obiektu

Pylony

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

105
 Pomost

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Węzły podporowe w obrębie pylonu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

106
 Węzły podporowe na końcu pomostu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Zdefiniowanie warunków podparcia pomostu i pylonów

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

107
 Przypisanie charakterystyk elementom modelu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Analiza sił naciągu want pod działaniem ciężaru własnego konstrukcji

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

108
Analiza sił naciągu want pod działaniem ciężaru własnego konstrukcji

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przyłożenie obciążeń użytkowych, analiza sil przekrojowych,

dodatkowa regulacja sił naciągu want

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

109
Analiza pośrednich faz budowy obiektu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Analiza pośrednich faz budowy obiektu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

110
Analiza pośrednich faz budowy obiektu

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przydatne analizy

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

111
 Przydatne analizy

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Wpływy dynamiczne na mosty

podwieszone

Oddziaływania sejsmiczne

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

112
Lokalizacje uskoków tektonicznych na mapie świata

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Charakterystyki dynamiczne mostów podwieszonych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

113
Charakterystyki dynamiczne mostów podwieszonych

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

114
 Metody analizy sejsmicznej

1. Analiza pseudo-dynamiczną lub statyczną

- metoda równoważnych statycznych obciążeń sejsmicznych, znaną jako metoda
współczynników sejsmicznych,
- metoda efektów statycznych wywołanych przez osiadania i obroty podpór uwzględniającą ich
ruchy niesynchroniczne,
- metoda MBM (mode by mode), stanowiącą podejście pseudo-dynamiczne polegające na
wyznaczeniu równoważnych obciążeń sejsmicznych w oparciu o postacie drgań własnych.

Metoda równoważnych statycznych Metoda MBM

obciążeń sejsmicznych Przygotował:
Dr inż. Marek
2. Analizę dynamiczną uwzględniającą historię działania Pańtak
obciążeń sejsmicznych. Jest ona
podejściem szczegółowym mogącym uwzględnić trójwymiarowość i nieliniowość zachowania
konstrukcji, wielopunktowy charakter przekazywania wzbudzeń sejsmicznych, wzajemne
oddziaływanie grunt-konstrukcja, wzrost tłumienia konstrukcyjnego dzięki zastosowanym
rozwiązaniom konstrukcyjnym oraz sposób rozchodzenia się fali między podporami.

Ruch podłoża

Dokładność wyznaczenia odpowiedzi mostu podwieszonego na wpływy sejsmiczne w dużej

mierze zależy od poziomu wiedzy i kompletności danych na temat prognozowanych ruchów
Przygotował:
podłoża w pobliżu punktów podparcia konstrukcji.
Ruchy gruntu wywołane trzęsieniem, występujące w Dr
trzech
inż.ortogonalnych
Marek Pańtakkierunkach, mogą być
przekazywane na ustrój nośny obiektu przez dwa pylony, przyczółki i filary pośrednie przęseł
dojazdowych co przy obiektach długich, w porównaniu z długością fali sejsmicznej, doprowadza
do znacząco różnych wzbudzeń części konstrukcji wynikających ze zmiany fazy napływającej
fali.

115
 Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Spośród różnych koncepcji dynamicznych ujęcia obciążenia sejsmicznego budowli najczęściej

stosowana jest tzw. metoda spektrum odpowiedzi.

W celu wyznaczenia sił wewnętrznych w ustroju wywołanych działaniem największej siły

bezwładności, powstającej w czasie drgań spowodowanych prognozowanym wymuszeniem,
wystarczy znać przyspieszeniowe spektrum odpowiedzi

a) Akcelarogram trzęsienia ziemi w El Centro w 1940 r., b) Przyspieszeniowe spektrum odpowiedzi otrzymane
dla trzęsienia ziemi w El Centro z 1940 r.

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przyspieszeniowe spektrum odpowiedzi

116
Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

117
Metody redukcji drgań

Przygotował:
Dr inż. Marek Pańtak

118