Prasoznawstwo ćwiczenia

Zajęcia 1

FUNKCJE MEDIÓW :

Rola mediów :

● Według Zbigniewa Oniszczuka to ogólny wkład mediów w funkcjonowanie danego

społeczeństwa

Funkcje mediów :

● To kategoria pośrednia, dotyczy działań podejmowanych w jakimś celu lub bez jakiegoś
powodu i przynoszących pewne rezultaty, choć niekoniecznie zbieżne z tym celem,
wpływające na rolę mediów

● To działanie lub przeznaczenie do działania danego elementu w układzie, do którego ten

element należy

● To inaczej powinności nałożone na media przez właścicieli środków przekazu (media

prywatne), państwo i jego instytucje ( media publiczne i społeczne )

Zadania mediów :

● To planowe działania wynikające z przyjętego celu i mające doprowadzić do wystąpienia

określonego skutku lub skutków. To najwęższa pod względem pojemności treściowej
kategoria trzech omawianych.

Realizacja funkcji mediów zależy od :

● Zakresu wolności mediów

● Przestrzegania reguł demokracji
● Istnienia systemu gospodarki rynkowej ( Każdy może być właścicielem mediów ; gorsze
media wspierają lepsze )
● Istnienia tradycji wolnej prasy ( Dziennikarze mają prawo informować ludzi o aferach,
korupcjach itd. )
● Decyzji właścicieli mediów
● Systemu gwarancji prawnych ( powiązany z ostatnim punktem )
● Tak zwanej „woli politycznej” instytucji władzy

TYPOLOGIE FUNKCJI MEDIÓW :

● Prymarne funkcje mediów ( anglosaska ) :

➔ Informacyjna
➔ Socjalizacyjna
➔ Rozrywkowa ( Najważniejsza funkcja ; ogranicza stres, odpręża nas, media
organizują nam czas )

➔ MEDIA muszą spełniać te trzy funkcję

● Funkcje mediów według Lasswella :

➔ Obserwacja otoczenia – nie chodzi o proste rejestrowanie faktów. Chodzi o

dobry wybór. Media pokazują to, co chcą, manipulują odbiorcami np. protesty
KOD-u

➔ Korelacja reakcji na otoczenie – korelacja różnych form aktywności

zmierzających do zwalczania zagrożeń, upowszechnianie wzorców

➔ Transmisja dziedzictwa – to, co pokazuje się w mediach po chwili staję się

naszym dziedzictwem

● Funkcje mediów wg Ch. R. Wrighta :

➔ Informacyjna
➔ Interpretacyjna
➔ Socjalizacyjna
➔ Rozrywkowa

● Funkcje mediów wg Sandmanna, Rubina, Sachsmana :

➔ Informacyjna
➔ Interpretacyjna
➔ Socjalizacyjna
➔ Rozrywkowa
➔ Ekonomiczna – dążenie do zysku wzbogacającego właścicieli mediów ;
kształtowanie popytu na reklamowane przez media produkty i usługi, czyli
stymulowanie obrotu rynkowego

● Funkcje mediów wg P.F. Lazarsfelda i R. Mertona :

➔ Nadawanie statusu – określenie pewnej wartości danego wydarzenia, człowieka,

zdarzenia itp. które media wyłapują

➔ Wzmacnianie norm społecznych – dotyczy mediów mainstreamowych

( kształtują pewne wzorce )

➔ Narkotyzująca dysfunkcja mediów – media uzależniają odbiorców od siebie, od

swojej ramówki itp.

● Funkcje mediów lokalnych wg W. Chorązkiego :

➔ Informacja lokalna
➔ Interpretacja środowiska lokalnego
➔ Kontrola władzy lokalnej
➔ Promocja inicjatyw lokalnych
➔ Edukacja
➔ Wspieranie kultury lokalnej
➔ Pełnienie roli „trybuny społeczności lokalnej”
➔ Kształtowanie opinii społeczności lokalnej
➔ Integracja lokalna
➔ Dostarczanie rozrywki
● Funkcje mediów wg L.G. Moellera :

➔ Informują
➔ Wyjaśniają i komentują
➔ Są głosem ludu
➔ Umożliwiają wyłanianie się przywódców lokalnych
➔ Sprzyjają socjalizacji i transmisji kultury
➔ Dostarczają rozrywki
➔ Są elementem systemu gospodarki rynkowej
➔ Chronią wolności obywatelskie
➔ Kształtują poczucie obywatelskie

● Funkcje mediów wg ekspertów UNESCO :

➔ Informowanie
➔ Socjalizacja i integracja
➔ Zachowanie tradycji i wartości kulturalnych
➔ Funkcje kulturalne ( transmisja kultury ) i psychologiczne ( rozrywkowa )
➔ Rządzenie
➔ Kierowanie i zarządzanie
➔ Udział w życiu gospodarki
➔ Oświata i wychowanie

● Funkcje mediów wg B. Buda :

➔ Uczą i kształtują
➔ Rozładowują emocję
➔ Pobudzają i wzmacniają różne motywacje
➔ Wzmacniają poznawczy system jednostki
➔ Przyczyniają się do pojawienia nowych państw lub ich przekształceń
➔ Zapoczątkowują nowe motywacje
➔ Powodują zmiany w zachowaniu jednostki

● Funkcje mediów wg M. Szulczewskiego ( czasy PRL ) :

➔ Organizatorska
➔ Propagandowa
➔ Wychowawcza
➔ Rozrywkowa

● Funkcje mediów wg A. Podgóreckiego :

➔ Informują
➔ Dają diagnozy społeczne
➔ Są trybunem ludu
➔ Wychowują

● Funkcje mediów wg I. Teteowskiej :

➔ Intencjonalna
➔ Nadana – nadajemy myślom określony kształt
 ➔ Pełniona – to, co dociera do odbiorcy

Zajęcia 2

OBIEKTYWIZM W DZIENNIKARSTWIE :

„Tell it like it is” :

● Postulat, aby przedstawiać rzeczywistość taką, jaką ona jest. Jednak są tacy redaktorzy,
którzy twierdzą, że nie trzeba przedstawiać prawdziwej rzeczywistości.

Komponenty obiektywizmu ( wg J. Westerstahla , 1983 rok ) :

OBIEKTYWIZM

Rzeczowość Bezstronność

Ważność Prawda Równowaga Neutralność

Komponenty obiektywizmu ( wg D. McQuaila , 2005 rok ) :

OBIEKTYWIZM
Rzeczowość Bezstronność

Ważność
Prawda Równowaga Neutralność
Wartość
informacji

● Rzeczowość :

➔ Związana z formą relacjonowania wydarzeń i stanowisk

➔ Wiedza o nich powinna być konfrontowana, sprawdzana w innych źródłach, a
same fakty w strukturze przekazu winny egzystować bez komentarza ( „Fakty są
święte, a komentarz dowolny” )

● Prawda :

➔ Stanowi o jakości informacji

➔ Elementy :
➢ Kompletność relacji
➢ Dokładność rozumiana, jako forma kontroli dokonywana przez
porównywanie niezależnych relacji
➢ Brak zamiaru wprowadzenia w błąd lub zatajenia ( przykład zatajenia
– jak TVP pokazuje marsz KOD-u )
 ● Ważność :

➔ Bardziej określa proces selekcji niż forma prezentacji

➔ Dobór faktów wykorzystywanych w materiałach prasowych powinien odbywać
się w oparciu o jasne i spójne kryteria, co ma znaczenie dla potencjalnego
odbiorcy i/lub społeczeństwu.
➔ Osiągnięcie tak zdefiniowanego komponentu rzeczowości jest trudne,
szczególnie w kontekście wszechobecnej w mass mediach presji na produkcje
newsów (w praktyce sądy co do istotności wybranych elementów rzeczywistości
sprowadzają się do tego, co aktualnie interesuje publiczność)

● Bezstronność :

➔ Dotyczy wyboru naturalnej postawy przez reportera, który powinien

powstrzymać się od jakichkolwiek osobistych preferencji

● Równowaga :

➔ Rozumiana jako zachowanie równych proporcji czasu, miejsca, nacisku

pomiędzy przeciwstawnymi interpretacjami lub punktami widzenia

● Neutralność :

➔ Ma związek przede wszystkim z unikaniem zabarwienia emocjami języka lub

innych pomysłów wskazywania publiczności właściwych reakcji

Ulrich Saxer – 4 podejścia do obiektywizmu :

● Podkreśla potrzebę oraz możliwości występowania tej normy w działaniu prasy

● W sposób krytyczny akceptuje potrzebę i możliwości obiektywizmu dziennikarskiego

podkreślając jednak jego wagę jako normy postępowania i przesłanki komunikowania

● Potrzeba zachowania obiektywizmu traktowana jest przede wszystkim jako postulat bowiem
możliwość jego realizacji wydaje się wątpliwe ze względu na występowanie elementów
subiektywnych.

● W sposób zdecydowany kwestionują zarówno potrzebę i możliwość realizacji tej rzeczy

traktując ją jako ideologiczną fikcję

Czym jest obiektywizm Jey Rosen? :

● Nie ma jednej definicji

● To pewna konwencja, która mówi o tym, jak się relacjonuje wydarzenie
● To pewna bezstronność, apolityczność
● Kolejna definicja to, to, że jest to zgodność z prawdą
● Inne definicje akcentują rozłączenie, co jest opinią, a co jest faktem
 ● Ostatnia definicja mówi, że to strategiczny rytuał. Przedstawia się stanowiska dwóch stron

Wymiary obiektywizmu :

● Chroni demokrację, liberalizm, wolny rynek, zapewnia pluralizm i wolny dostęp do

mediów, stabilizuje układ polityczny

● Jest kontaktem między pracodawcą a dziennikarzem

● Obiektywizm oddziela fakty od wartości, informacje od opinii, views od news

● Jest zbiorem profesjonalnych reguł

● Wyraża nobliwy i konieczny w demokracji ideał bezinteresownej prawdy

Początek obiektywizmu :

● Połowa XIX wieku

● Tania prasa „penny press” nie była obiektywna
● Przyczyny pojawienia się obiektywizmu :

➔ Ekonomiczne, polityczne, filozoficzne

➔ Technologiczne – pojawienie się telegrafu, wynalazek odwróconej
piramidy
➔ Instytucjonalne – powstanie agencji prasowych : AP , Agencja Havasa ,
Reuter

Walter Lippmann (1922):

● Informacje i prawda to nie to samo

● Fakty, które widzimy zależą od miejsca, w którym jesteśmy i przyzwyczajeń naszych oczu
● Każda relacja o danym wydarzeniu nie jest dokładnym odbiciem rzeczywistości

Sub- czy obiektywizm?

● Ivy Lee jeden z twórców PR powiedział, że to „po ludzku niemożliwe” aby stwierdzić fakt.
Wszystko co mogę zrobić to dać ci moją interpretację faktów
● Henry Luce – założyciel magazynu Time: „Pokaż mi człowieka, który myśli, że jest
obiektywny a ja pokażę ci człowieka, który oszukuje sam siebie.”

Judith Lichtenberg – krytyka obiektywizmu:

● 1. dziennikarstwo nie jest obiektywne;

● 2. dziennikarstwo nie może być obiektywne;
● 3. dziennikarstwo nie powinno być obiektywne.

Krytyka obiektywizmu:

● nie istnieje tzw. Świat obiektywny

 ● nie można oddzielić faktów od wartości
● nie jest możliwy pełny opis wydarzenia
● dziennikarz ma własny system wartości, poglądy, opinie, doświadczenia i uprzedzenia
● istnieją wymogi redakcyjne i instytucjonalne redagowania oraz prezentowania tekstów
● język opisu jest nacechowany emocjonalnie i akcjologicznie
● fakt zawsze występuje w pewnym kontekście

Tadeusz Kononiuk – wymogi obiektywizmu:

● Reguła źródła – dot. Wymogu podawania źródła ważniejszych informacji

● Reguła zamieszczenia opinii drugiej strony – podkreśla obowiązek wysłuchania i
uwzględnienia materiałów świadczących na rzecz i przeciw każdej ze stron, umożliwia
stronie odpowiedzieć
● Reguła jednakowego miejsca – stanowi gwarancje jednakowego dostępu i miejsca na
łamach gazety dla grup o przeciwstawnych interesach
● Reguła równego dostępu – wszystkie grupy interesu w danej społeczności powinny mieć
jednakową możliwość prezentacji swoich racji.

Zajęcia 3

KONCENTRACJA MEDIÓW :

● Koncentracja ma miejsce wtedy, gdy na rynku występuje mała ilość podmiotów

medialnych, które na skutek serii przejęć lub fuzji mogą dominować w sferze kształtowania
opinii publicznej ( W sferze opinii publicznej zaczynają dominować podmioty medialne ).
Jest to w najprostszy sposób mówiąc przeciwieństwo pluralizmu (wolności mediów). Są trzy
aspekty : pluralizm treści, pluralizm źródeł, pluralizm dostawców

● Koncentracja jest procesem o charakterze obiektywnym. Wynika z przyczyn obiektywnych

i dlatego nigdy się nie zakończy. Jej podstawowym motorem jest postęp techniczny, który
sprawia, że żeby utrzymać się na rynku trzeba nieustannie inwestować. Na rynku utrzymują
się tylko najsilniejsi, którzy rozszerzają swoją działalność na inne media.

HISTORYCZNE PRZYCZYNY KONCENTRACJI:

Druga połowa XIX wieku. Głównie lata 70. I 80. ( zniesienie podatku prasowego, powstanie
dużych wydawnictw, wydawano wielkoformatowe teksty, mniejsze podatki, większe zyski)

* rozwój szkolnictwa -> mniej analfabetów, zwiększenie czytelnictwa

* wpływy z reklam i ogłoszeń
* postęp technologiczny (maszyna rotacyjna ( 100 tys. egzemplarzy na godzinę) , linotyp
( urządzenie do maszynowego składania tekstu, przyśpieszył druk 1885r. Szafa z siedzeniem i
klawiaturą, zecer wybijał fragment tekstu i na krawędzi były odbijane fragmenty tekstu), monotyp
(poligraficzna maszyna odlewnicza; do składu tekstu i odlewania czcionek), fotografia (pojawienie
się fotodziennikarstwa), klisza siatkowa ( przyspieszyła i ułatwiła proces druku w porównaniu do
mało wydajnej maszyny płaskiej; Tak więc kliszę w takim rozumieniu tego terminu można uważać
za odpowiednik czcionki, ale nie dla znaków pisarskich, lecz dla obrazów rastrowych) , maszyna
papiernicza, maszyna do pisania, telefon, maszyna do druku kolorowego )
* wizje magnatów medialnych
* urbanizacja ( lepiej jak gazety sprzedawało się w dużych skupiskach ludzi. Bo było to bardziej
opłacalne – miasta szybko się rozwijały; W 1880 roku 20% z 50 mln Amerykanów mieszkało w
miastach, a w 1900 roku już 1/3 Amerykanów z 76 mln była w miastach )
* brak prawodawstwa antykoncentracyjnego
* bariera wejścia (Bariery wejścia powodują, że bardzo ciężko jest wejść na dany rynek. Ich
znajomość jest istotna dla powodzenia danego biznesu – na ich podstawie da się ocenić ile będzie
kosztowało wejście do danego sektora rynku oraz czy w ogóle jest to możliwe. Dotyczyła finansów.
Koszty wejścia szybko wzrastały – np. za NYTimes’a dano 100 tys. dolarów a kilka lat później
trzeba by było dać kilka milinów )
* Zniesienie podatku stemplowego - ( Podatek stemplowy – stempel na każdej stronie płatny,
im więcej stempli tym wyższy podatek.
USTAWA STEMPLOWA – obowiązywała w znakach skarbowych, które były wydawane w Anglii
jako potwierdzenie wniesienia opłaty z lat 1764-1766. Była uchwalona przez Parlament Brytyjski
ustawa nakładająca podatki na działalność prowadzoną w 132 koloniach Brytyjskich. W Ameryce
uchwalono ją 22.03.1765r. i weszła w życie 01.11.1765r. Wywołała ogromny sprzeciw w koloniach.
Nigdy nie była skutecznie egzekwowana, zniesiona została 18.03.1766r. Zwiększyła amerykańskie
obawy, co do intencji parlamentu i przyczyniła się do rozwoju ruchu separatystycznego, co
doprowadziło do rewolucji. )
* Broadsheet papers – gazety wielkoformatowe – ucieczka od podatku, gazety poważne
-->Większe zyski – obniżanie cen egzemplarzy – penny paper

Rodzaje:
a) pozioma (horyzontalna) – łączenie mediów tego samego rodzaju. Posiadanie jak największej
liczby kanałów informacyjnych w obrębie jednego medium, np. grupa radiowa Eurozet, w której
skład wchodzą Radio ZET, Chilli ZET, Radio PLUS, Antyradio i Planeta FM.
– dzięki niej powstają lub rozrastają się grupy prasowe, sieci radiowe lub TV
- Łączenie dwóch podmiotów działających na tym samym obszarze medialnym – radio + radio,
telewizja + telewizja.
- Cele : Redukcja kosztów, zmniejszenie konkurencji i zwiększenie własnego wpływu, zwolnienia
(redukcja etatów).

b) pionowa (wertykalna) – łączenie się wzdłuż tzw. łańcucha tworzenia wartości ( np. producenci
oraz nadawcy ). Dotyczy powiązań między nadawcami, producentami i dystrybutorami
( wzajemnie się wspierają i uzupełniają )
- Cele : Spadek kosztów produkcji, kontrola wszystkich etapów produkcji i dystrybucji.
Niezależność

c) diagonalna – Łączenie się podmiotów różnych rynków – telewizja, gazety, radio, studia
filmowe, muzyczne itp. Inwestowanie poza rynek medialny. Fiat (tytuły prasowe).
- dokonuje się w obrębie różnych segmentów rynku
- Cele : Starty w jednej branży można odbić w drugiej branży ( bezpieczne zarządzanie ryzykiem )

Cele koncentracji:

- Efekt synergii (oznacza taki proces współdziałania dwóch lub więcej czynników ( które muszą
się uzupełniać ) z uzyskaniem większego efektu od łącznej interakcji niż od efektu ich
pojedynczego działania )
– racjonalizacja zasobów
- dywersyfikacja usług i towarów na rynku ( wielofunkcyjność, wchodzenie do nowych sektorów
gospodarki, rozszerzanie lub zwiększenie różnorodności produktów, usług, technologii i metod )
- maksymalizacja zysków ( nastawienie na czerpanie jak najwyższej rynkowej wartości spółki
przez połączenie czy odkupienie mniejszej spółki przez większą w celu dominacji )
- kapitalizacja
– dominacja ( chęć przejęcia większości rynku, aby być jego głównym podmiotem )
- redukcja etatów , redukcja konkurencji i redukcja kosztów

POZIOMY KONCENTRACJI:
 Poziom lokalny – gmina, powiat ( pod uwagę brany jest interes społeczności lokalnej i jej
dostęp do mediów )
 Poziom krajowy – Wlk. Brytania, Niemcy ( bada się obecność różnych mediów (prasa,
radio, telewizja, a także internet) o zasięgu ogólnokrajowym )
 Poziom globalny – Więcej niż jedno państwo ( działalność koncernów ponadnarodowych
może prowadzić do unifikacji i komercjalizacji w skali globalnej (Time Warner np.) )

Skutki koncentracji:
a) Pozytywne
 Gwarantuje lepszą jakość edytorską wydawnictwa
 Aktualność informacji i różnorodność źródeł (własna sieć korespondentów)
 Obcy kapitał – dobre, bo zastrzyk finansowe, źle – bo napływ obcego kapitału
 Obniżenie kosztów produkcji (!) – jeden produkt łatwiej sprzedać
 Zwiększenie zasięgu działania
 Szybkość przepływu informacji

 wyższe zarobki dziennikarzy ( kontrakty gwiazdorskie )

 sprzyja rozwojowi technologii

b) Negatywne
 Fikcją staje się podstawowe prawo demokracji, gwarantujące każdemu dostęp do informacji
i możliwość wyrażania swoich poglądów; takiemu rynkowi daleko do rynku wolnej prasy
 Upodobnianie się do siebie produktów oferowanych przez media
 Liczy się tylko zysk
 Komercjalizacja mediów
 Zagrożenie wolności słowa
 Rosnące ceny, bo ustalane przez koncern, a nie rynek
 Tabloidyzacja
 Zmniejszenie wpływy małych przedsiębiorstw medialnych
 Homogenizacja treści ( mniejsza różnorodność )
 Walka potentatów rujnuje podmioty o znacznych wartościach i tradycjach
 Produkty są dopasowywane do przesłania, nie pokazuje się głosów krytycznych
 Dziennikarze tracą wolność zawodową, mają ograniczone możliwości na rynku pracy
 Kierowanie się interesem wydawcy a nie odbiorcy

Sposoby powiększania zasobów:

- łączenie (fuzja) – głównie wtedy, gdy na rynku jest kryzys, prowadzi do zmniejszenia
konkurencji. Po fuzji jeden podmiot jest zależny od drugiego, ale drugi nie musi być zależny od
tego pierwszego.
- przejęcie innego koncernu – najczęściej przez wykupowanie akcji, dochodzi do tego, gdy jeden
koncern wykorzystuje przewagę nad drugim, gdy ten ma problemy finansowe. Utworzenie nowego
podmiotu, które cały czas są niezależne ( były i są niezależne ). Niekoniecznie podmiot musi kupić
cały pakiet akcji. Wystarczy, że wykupi tzw. pakiet kontrolny (51%). Niekoniecznie też duży
wykupuje małego ( mały też może kupić dużego )

- utworzenie nowego podmiotu -

Rodzaje rynków:
- monopol – Jeden producent, ceny narzucane przez monopolistę, rynek nie kształtuje cen, wysokie
bariery wejścia. Bariery wejścia – zmieniają się wraz z upływem lat. Zagrożenie dla pluralizmu.
( na rynku medialnym działa jeden producent, dla którego kryterium zysku jest najjaśniejsze i który
kształtuje ceny swoich produktów zgodnie z własnymi potrzebami – brak alternatywy – wg
Picarda )
- monopson – jeden odbiorca, wielu dostawców. Odbiorca dyktuje ceny, treść ( odmiana
monopolu, w którym występuje wielu producentów, ale mają oni jednego odbiorcę swoich usług i
produktów, dyktującego im ceny i warunki zakup – wg Picarda )
- duopol – Dwa duże przedsiębiorstwa wytwarzające ten sam produkt – konkurenci wspólnie
ustalają ilość wytwarzanych dóbr / Lider i naśladowca / Wspólnie ustalanie ceny towaru. ( dwóch
znaczących właścicieli, znaczna różnorodność produktów medialnych, stabilność cen, umiarkowana
konkurencja cenowa. Włoski rynek, publiczna TV Rai i trzy kanały Mediaset należące do
Berlusconiego – wg Richarda Picarda )
- oligopol – duża różnorodność podmiotów na rynku – więcej niż dwóch producentów na danym
rynku. Więcej różnorodnej treści i źródeł informacji. ( duża różnorodność (więcej niż dwóch), wiele
podmiotów, silne podmioty, konkurencja, jakość – wg Picarda )

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE KONCENTRACJI MEDIÓW:

 Rozwój technologii
 Pieniądze – kryzysy ekonomiczne osłabiające jedne podmioty – niedobór pieniądza
na rynku
 Prawo w danym kraju.
 Napływ kapitału obcego

KONCENTRACJA SEKTORA I KONCENTRACJA RYNKU

 Koncentracja sektora – Zmniejszenie liczby podmiotów działających w jednym
sektorze. Przykład z radiem w państwie – 40 województw i 40 stacji – jedna stacja
na województwie – koncentracja sektora jest wysoka (brak konkurencji na
obszarze), koncentracja rynku niska

 Koncentracja rynku – na terenie całego kraju – 40 stacji skupionych w jednym

miejscu o zasięgu ogólnokrajowym – koncentracja sektora – niska (możliwość
wyboru na terenie sektora).

Upstream – opanowanie zasobów niezbędnych do wydawania, polega na dążeniu do

przejmowania pewnych zasobów o podstawowym znaczeniu dla wykonywanej działalności ( dla
prasy jest to posiadanie nowoczesnej drukarni, dla telewizji cyfrowej – zakup technologii
kodowania sygnału drukarnia + kolportaż + wydawnictwo; radio + firma fonograficzna )

Downstream – przejmowanie przedsiębiorstw o zbliżonym profilu działalności ; np. TVN + jego

studio filmowe, dziennik przejmujący czasopisma
Upscale – wydłużanie czasu nadawania, wyjście na nowe szerokości geograficzne, zwiększenie
nakładu. Zwiększenie wpływów wynikających ze zwiększenia swojej działalności

Upscope – powiększenie oferowanych usług, np. mamy gazetę i dokupujemy portale internetowe.
Jest to wchodzenie na inne rynki.

Spirala nakładu – silni nadawcy oferują atrakcyjną gazetę, która rozchodzi się w dużym nakładzie
i ma szeroki krąg czytelników, dzięki czemu uzyskuje duże przychody ze sprzedaży egzemplarzy i
powierzchni reklamowej, co pozwala na dalsze podnoszenie atrakcyjności i nakładu tej gazety,
zapewniające dalszy przyrost czytelników odbieranych gazetom konkurencyjnym, co w efekcie
gwarantuje jeszcze większe wpływy z reklamy itd. itd. Po zdobyciu udziału w rynku na poziomie
65% gazeta ta spycha dzienniki drugorzędne lub wręcz zagraża ich istnieniu. Mechanizm ten
ujawnia wewnętrzną sprzeczność wolnego rynku, która polega na tym, że konkurencja niszczy
konkurencję, tzn. żywiołowa rywalizacja prowadzi do wyłonienia się kilku czy wręcz jednego
potentata. W ten sposób wolny rynek przekształca się w swoje przeciwieństwo, czyli rynek
zmonopolizowany. Może być problemem ale dla wydawców lokalnych.

Sposoby walki z koncentracją mediów na rynku

 Stopień koncentracji mierzony jest zakresem kontroli nad produkcją, zatrudnieniem,

dystrybucją i widownią
 Sposoby walki:
- regulacje dotyczące treści programowych (zapisy ustawowe i koncesyjne)
- regulacje dot. Konkurencji (zarówno regulacje ograniczające koncentrację)
- regulacje dotyczące fuzji i przejęć
- regulacje zapewniające przedstawianie różnorodnych opinii politycznych i społecznych
- regulacje dotyczące dostępu

Sposobem walki jest zapewnienie pluralizmu mediów. Polega on na tym, że na rynku mediów
istnieje wiele podmiotów, które prezentują różnorodne treści. Można ją zwalczać poprzez regulacje
i wspomaganie napływu nowych podmiotów na rynek.

Ekonomia skali produkcji :

● Obniżenie kosztów dotarcia do odbiorcy ( niekoniecznie musi być papier – jest też wersja
cyfrowa )

Ekonomia zakresu :

● Dążenie do sytuacji gdzie wydatki w jednej dziedzinie zmniejszają wydatki w drugiej

dziedzinie lub zwiększają dochody w tej innej dziedzinie ( przykład : z dziennikarzem i jego
informacją – sprzedawanie tego samego wielokrotnie pod różną zmienioną formą )
Przykłady koncentracji:

Walt Disney Company – koncern medialny, powstał w 1923. roku. Założyciel Walt oraz Roy
Oliver Disneyowie. Zaczynali jako małe studio animacyjne Disney Brothers Cartoon Studio. W
2008 roku przychody firmy uplasowały ją na pierwszym miejscu wśród wszystkich korporacji
mediowych świata wyprzedzając dotychczasowego lidera, TimeWarner Company. Prezesem jest
Robert Iger. Koncern zatrudnia ok 180k osób.

Przychody: 52,46 mld $ Dochody: 14,26 mld

Obszary działania:
- telewizja (ABC, ESPN, Disney Channel)
- radio (ok. 30 stacji)
- parki tematyczne (Disneyland)
- strony internetowe
- gry komputerowe
- filmy (zwykłe i animowane)
- komiksy (wykupili Marvela)

News Corporation - nieistniejący już konglomerat mediowy, założony i kontrolowany przez

amerykańskiego miliardera australijskiego pochodzenia Ruperta Murdocha. Rozwiązano go w
2013 rok i podzielił się na News Corp i 21st Century Fox.

Przychody: 37,6 mld $ (8,6 – News Corp + 29 – 21st Century Fox)

Zatrudnienie (2011): 53 000 osób
Obszary działania:
- wydawnictwa (Harper Collins)
- gazety (The Australian, The Daily Telegraph, The Sun, News of the World, The Times, New York
Post)
- sport (narodowa australijska i nowozelandzka liga rugby, NY Knicks, NY Rangers, LA Lakers)
- studia filmowe grupy FOX
- telewizja (Fox News Channel, National Geographic, Sky Italia, Sky Latin America)
- internet (MySpace)

Time Warner - druga co do wielkości korporacja mediowa świata (po The Walt Disney Company),
powstała z połączenia wydawnictwa Time Inc. (wydawcy tygodnika „Time”) i wytwórni Warner
Communications.

Zatrudnienie: 24 800 osób

Przychody: 28,11 mld $ Zysk: 6,8 mld $
Obszary działania:
- telewizja (HBO, CNN, Cinemax, Cartoon Network)
- kino (Warner Bros)
- prasa (Time, Fortune, People)

Viacom - zaczęła działalność jako CBS Films, telewizyjna część koncernu CBS. W roku 1971,
część ta została nazwana Viacom (Video & Audio Communications). W 1973 uzyskała
niezależność (w konsekwencji ustawy zakazującej sieciom telewizyjnym posiadania koncernów
mediowych, która to ustawa została następnie odwołana). W roku 1985, obie firmy znowu zostały
połączone. 31 grudnia 2005 r. Viacom ogłosiło ostateczny rozpad koncernu na dwie firmy. Na
czele stoi Sumner Redstone

Przychody: 14,91 mld $ Zatrudnienie: 10,580 osób

Obszary działania:
- studio filmowe (Paramount Home Entertaiment, Paramount Pictures Corp.)
- telewizja (MTV, Comedy Central, Paramount Channel, Spike, Viva, Nickelodeon)
- strony internetowe (bet.com, Viacom Entertaiment Store -sklepy internetowe)
- muzyka (Comey Central Records)

CBS Corporation – powstało po upadku Viacomu, 3.01.2006.

Przychody: 15 mld $ Dochód: 1.8 mld $ Zatrudnienie: 20,915 osób

Obszary działania:
- CBS TV Network
- CBS Sport Network
- Showtime
- TVGN
- 30 innych stacji tv
- CBS Radio Station (130 stacji)
- CBS TV Studio
- wydawnictwo Simon & Schuster

Vivendi – francuski koncern medialny. Compagnie Générale des Eaux (CGE) zostało utworzona
dekretem cesarskim w 1853 r. przez Napoleona III. Przez ponad sto lat gospodarka wodna była
jedynym polem działalności przedsiębiorstwa Compagnie Générale des Eaux. Od 1976 r., gdy na
czele CGE stanął Guy Dejouany, przedsiębiorstwo rozszerzyło swą działalność na sektory
gospodarki komunalnej. W 1996 roku na czele CGE stanął Jean-Marie Messier. Od tego czasu
przedsiębiorstwo skupiło swą obecność na sektorze mediów i pozbyło się działów „starej
gospodarki”. W 1998 roku nastąpiła zmiana nazwy firmy na Vivendi Universal.
Od 2006 roku przedsiębiorstwo funkcjonuje pod obecną nazwą – Vivendi. Obecnie na czele firmy
stoi Jean-François Dubos.

Przychody: 28.9 mld ojro Zysk: 949 mln ojro Zatrudnienie: 58,050 osób
Obszary działania:
- grupa Canal+ - Universal Music Group - SFR
- NBC Universal- 20% udziałów

Bertelsmann AG - międzynarodowy koncern medialny założony w 1835 przez Carla Bertelsmanna

z siedzibą w Gütersloh, w Niemczech. Spółka działa w 63 krajach i zatrudnia ponad 100 tys.
pracowników. W 2006 roku koncern odnotował przychody w wysokości 19,3 miliardów euro, zysk
operacyjny (EBIT) wyniósł 1,87 miliarda euro, a dochód netto 2,4 miliardów euro. Od 1 stycznia
2008 dyrektorem generalnym Bertelsmann AG jest Hartmut Ostrowski. Udziałowcami są
Bertelsmann Foundation (76,9%), reszta należy do rodziny Mohn. W 2006 ¼ należała do
belgijskiego magnata Alberta Frere’a

Składa się z 6 oddziałów:

Arvato, dział zajmujący się outsourcingiem;
RTL Group, europejski nadawca telewizyjny;
BMG (Bertelsmann Music Group, które jest w 50% właścicielem Sony BMG);
Random House, największe na świecie wydawnictwo literatury popularnej;
Gruner + Jahr, największe w Europie wydawnictwo czasopism;
Direct Group, oddział w skład którego wchodzą: czytelniczy oraz muzyczny klub wysyłkowy,
księgarnie, sklepy internetowe oraz wydawnictwa w 16 krajach.
 Magnaci medialni

A) USA
Ted Turner – właściwie Robert Edward Turner III

 Twórca koncernu medialnego Turner Broadcasting System, w skład którego wchodzi

m.in. CNN
 Człowiek roku w 1991 według magazynu „Time”, którego jest współwłaścicielem
 Ted był właścicielem World Championship Wrestling, która z powodów finansowych
została sprzedana największemu konkurentowi
 W 2004 został laureatem Nagrody Margaret Sanger, a w 2013 – Lowella Thomasa
 Założyciel takich firm jak: CNN, TBS, TNT, Turner Entertainment, Ted’s Montana Grill,
World Championship Wrestling, Unisted Nations Fundation

Keith Rupert Murdoch – australijski wydawca (właścicel The Sun, News of the World, The
Australian, The Times, FOX)

 Właściciel istniejącej do 2013 korporacji prasowej, telewizyjnej i wydawniczej – News

Corporation
 Od 2005 roku Murdoch był właścicielem serwisu MySpace.com
 Sprzedał go 2011 roku firmie Specific Media za 35 mln usd, kupił za 580 mln usd
 Jego korporacja kupiła mniejszościowy udział w TV Puls (35% akcji), który w 2008 roku
został sprzedany pozostałym wspólnikom, tj. Franciszkanom i Dariuszowi Dąbskiemu
 W związku z aferą podsłuchową został przesłuchany przez Izbę Gmin. O podsłuchach w
redakcji News of the World, tłumaczył się: „Zatrudniam ponad 50 tys osób. Nie wiecie, z
jaką ilością spraw muszę sobie radzić. News of the World stanowi tylko 1 procent moich
biznesów.”
 W 2003 za 6 mld dolarów nabył Hughes Electronics, operatora największego systemu
satelitarnego telewizji W USA
 W 2004 przeniósł siedzibę News Corporation z Australii do USA, kupując ogromny
biurowiec w centrum NY
 Pieniądze odziedziczył po ojcu w spadku

Joseph Pulitzer – amerykański dziennikarz i wydawca. Pochodził z rodziny węgierskich Żydów.

Od 1878 wydawał w St. Louis "Post Dispatch", zaś od 1883 nowojorski dziennik "The World". W
1903 założył szkołę dziennikarską przy Columbia University. Fundator słynnej nagrody swojego
imienia, przyznawanej od 1917 w takich dziedzinach jak dziennikarstwo, literatura oraz muzyka.

Edward Willis Scripps - stworzył sieć dzienników prowincjonalnych dla mieszkańców miasteczek
przemysłowych, skupiał się na rzeczywistości. Żeby założyć gazetę pożyczył pieniądze od brata,
stawiał na zyski z reklam. 1907 – United Press Association – jego agencja informacyjna, 1958
połączyła się z agencją Hersta tworząc United Press International.

William Randolph Hearst – amerykański magnat prasowy, jeden z największych w historii prasy.
W 1887, gdy miał 24 lata, otrzymał od swojego ojca gazetę „San Francisco Examiner”.
Ściągnięcie dobrych dziennikarzy, a przede wszystkim nadanie gazecie populistycznego charakteru,
krytykowanie władz miejskich, atakowanie wielkich kompanii, sprawiły, że w ciągu kilku lat San
Francisco Examiner stał się najlepiej sprzedającym dziennikiem w mieście. William Randolph
marsz na szczyt rozpoczął w 1895, kiedy z pomocą matki kupił „New York Morning Journal”.
W szczytowym okresie swojej potęgi, w 1920 posiadał 20 gazet codziennych, 13 magazynów,
dwie wytwórnie filmowe, 8 rozgłośni radiowych, liczne posiadłości ziemskie w Stanach
Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Meksyku.

B) Wielka Brytania
Edward Hulton – właściciel gazet i koni wyścigowych

 W 1921 roku nadano mu tytuł baroneta (sir), za zasługi podczas I WŚ

 Jego ojciec założył Sporting Chronicle w 1897, Athletic News w 1875 i Sunday Chronicle w
1885
 On sam założył Manchester Evening Chronicle w 1897, Daily Dispatch w 1900 i w 1909
Daily Sketch Tabloid
 W skład Edwdard Hulton and Company wchodziła prywatna spółka, skupiająca wydawców,
drukarzy
 E Hulton and Comp posiadała dużą grupę gazet, które zostały sprzedane za 6mln funtów,
gdy ochodził Hulton na emeryturę
 Gazety przeszły do rąk Baverbrooka i Rothermora, którzy skupiali wszystkie gazety,
stworzone przez E. Hultona seniora i juniora
 Specjalizacja: gazety sportowe
Robert Maxwell

 Właściwie to Jan Ludvik Hoch, urodzony na Ukrainie, brytyjski wydawca i przedsiębiorca

prasowy, także polityk
 Pochodzi z żydowskiej rodziny, zlikwidowanej podczas holocaustu
 Po wojnie pracował w branży wydawniczej, budując pozycję Pergamon Press do
poważnego wydawnictwa. Po epizodzie politycznym postanowił kupić Printing
Corporation i Macmillan Inc. Oraz Trinity Mirror
 W 1951 roku kupił trzy czwarte z Butterworht-Springer
 W latach 1964-1970 – członek parlamentu z ramienia Partii Pracy
 W 1991 musiał sprzedać Pergamon Press i Maxwell za 440 mln funtów na pokrycie swoich
długów, część pieniędzy przeznaczył na kupno niewydolnego tabloidu The New York Daily
News
 Od 1981 właścicel Maxwell Communication Corporation, od 1986 wydawnictw Media
Press, European Satellite TV Broadcasting Consortium, współudziałowiec Agencji Reutera,
wydawca Daily Mirror, The European
 Publicznie krytykowany za praktyki biznesowe
 Zmarł w niejasnych okolicznościach
 30.12.1988, UAM nadał mu tytuł doktora honoris causa, ponieważ sprzedał aparat
podsłuchowy naszym władzom, by podsłuchiwać Jaruzelskiego (podsłuchiwał również
władze)
 Był agentem Mossadu (izraelska agencja wywiadowcza)
 Walczył z Murdochem o News Of The World
 Przepuścił fundusze emerytalne swoich pracowników, a swoją rodzinę zostawił z wielkimi
długami
Alfred Charles William Harmsworth I, wicehrabia Northcliffe

 Dziennikarz, potentat wydawniczy, założyciel Daily Mail i Daily Mirror

 ł Answer – potem Daily Mirror – pierwszy tabloid w Europie
 Założyciel Amalgamet Press – wydawali komiksy, czasopisma, gazety drukowane
 Miał dobre wyczucie do tego, co chcieli czytać. Udane czasopisma jak Comics Cuts i
Forget-Me-Not dla kobiet. Wówczas największe imperium na świecie
 Kupował upadające gazety, czyniąc je dobrymi. Evening News na przykład
 W 1903 założył Daily Mirror, uratował w 1905 Observer, a w 1908 The Times. Później
nabył Sunday Times
 Założył Harmsworth Magazine

Harold Sidney Harmsworth I, wicehrabia Rothermere

 Ur 26.04.1868, zm. 26.11.1940 – właściciel gazety Associated Ltd,

 Uważany za pioniera publicystyki
 W 1930 został nazwany zwolennikiem nazistowskich Niemiec, promował brytyjskie
poparcie dla Niemiec
 W 1896 Harmsworth i jego brat Alfered założyli Daily Mail a w 1903 Daily Mirror
 W 1921 był właścicielem Daily Mirror, Sunday Pictorial, Glasgow Daily Record, Evening
News, Sunday Mail, posiadał wspólną własność firmy Association Newspapers z bratem
Alfredem
 Jego największy sukces przyszedł wraz z Daily Mirror, który miał nakład trzech milionów w
1922 roku.
 Kiedy jego brat bezpotomnie zmarł w 1922, Harmsoworth nabył pakiet kontrolny gazet za
1,6 mln funtów, następnego roku dokupił łańcuch gazet Hulton, który dał mu kontrolę trzech
krajowych gazet porannych, trzech krajowych gazet niedzielnych, dwie wieczornych,
wydawanych w Londynie, cztery regionalne dzienniki i trzy lokalne, prowincjonalne
 Pod koniec 1929 jego imperium składało się z czternastu gazet codziennych i niedzielnych
 Potomkowie Rothermere nadal kontrolują Daily Mail and General Trust, zarządzają
wielonarodową firmą o przychodach sięgających prawie 2 mld funtów, które zapewniają
szeroką gamę firm i konsumentów z informacją, analizą, rozrywką

William Maxwell „Max” Aitken I, baron Beaverbrook

 Ur. 25.05.1879 w Kanadzie, zm. 09.06.1964 – polityk i właściciel kilku gazet, minister w
rządzie Churchilla
 W 1904 został udziałowcem Royal Securities Corporation oraz generalnym zarządcą firmy.
Pod nadzorem właściciela – Johna Stairsa – Aitken dokonał kilku udanych transakcji. Po
śmierci właściciela, przejął nad firmą kontrolę. W 1910 uttworzył Canada Cement i wkrótce
zbił fortunę na sprzedaży akcji tej firmy. Po sprzedaży wyjechał do Anglii
 Niedługo po przybyciu, wybrany do Izby Gmin
 W 1911 otrzymał od króla George V tytuł szlachecki, służył podczas I WŚ
 W 1916 kupił akcje gazety Daily Express, otrzymał tytuł barona Baverbrook i zasiadł w
Izbie Lordów. Rok później był ministrem informacji w rządzie Lloyda George’a
 W 1918 rozpoczął wydawanie Sunday Express. W latach 30. Uczynił z niego najlepiej
sprzedający się magazyn na świecie. Wydawał też Evening Standard
 W 1940 otrzymał od Churchilla stanowisko ministra produkcji lotniczej.
William Waldord „Willy” Astor, I wicehrabia Astor

 Ur. 31.05.1848. zm. 18.10.1919

 Bogaty Amerykanin, prawnik, przedsiębiorca i wydawca
 Przeniósł się do Anglii wraz z rodziną w 1891 roku
 Po śmierci ojca w 1890, odziedziczył spadek, który uczynił go najbogatszym człowiekiem w
USA
 Chciał zniknąć z mediów, pozorując swoją śmierć z powodu zapalenia płuc. Podstęp
odkryto i Astor został wyśmiany w prasie
 W 1892 zakupił Pall Mall Gazette, w 1893 założył Pall Mall Magazine, w 1911 zdobył The
Observer
 Przekazał wiele pieniędzy na cele dobroczynne, chcąc zdobyć poparcie społeczne
 Otrzymał tytuł barona, później podniesiono do rangi wicehrabiego

C) Niemcy

Axel Springer

 Ur. 02.1912, zm. 22.09.1985, dziennikarz i wydawca, założyciel Axel Springer SE

 Założył wydawnictwo w 1947 roku, zaczął wydawać Hamburger Abendblatt, później doszły
do tego popularne tytuły, takie jak Berliner Morgenpost, Die Welt, magazyn z programem
radiowym i telewizyjnym Hor Zu, w 1952, Springer zaczął produkować prasę bulwarową
Bild-Zeitung, teraz Bild.
 Axel Springer Verlag jest dziś jednym z ważniejszych wydawców gazet w Niemczech,
ponad 180 gazet i magazynów, w 1999 roku obejmował 23,7% niemieckiego rynku
 Dziennikarze tam pracujący musieli podpisywać dokument o trzech zasadach: działania na
rzecz pojednania niemiecko-żydowskiego, wspierania gospodarki wolnorynkowej, działania
na rzecz zjednoczenia Niemiec
 Springer szczególnie działał w Niemczech Zachodnich, swoje biura miał tuż przy Murze
Berlińskim
 Ze względu na prawicowy charakter, wiele razy dochodziło do spięć wywołanych przez
środowiska lewicowe
Leo Kirch

 Zaprzyjaźniony z Helmutem Kohlem (kanclerz)

 Miał ogromny wpływ poprzez nadawców ProSieben i Sat1 na politykę, za co był mocno
krytykowany
 W 1955 założył wypożyczalnię filmów (wypożyczanie praw autorskich do filmów) i do
początku lat 2000 była uważana za największy koncern medialny (Kirch-Gruppe). W
2002 ogłoszono jednak upadłość, do 2011 trwały procesy z Deutsche Bank
 Pierwsze prawa kupił do filmu La Strada w reż. Frederico Felliniego za pieniądze
pożyczone od rodziny żony
 W 1985 uzyskał wpływy w Axel Springer-Verlag
 Pod koniec lat 80. Dołączył do Sat1
 W połowie lat 90 założył DF1 (dziś pod nazwą Sky)
 Do tego czasu poprzez różne udziały kontrolował dużą część niemieckiego rynku
medialnego oraz część europejskiego
  ZDF (niemiecki nadawca) przez dziesięciolecia był od niego zależy, nie mieli kontaktów
z Hollywood
 W latach 90 pojawiły się problemy finansowe, ze względu na błędne szacunki i
obliczeniach dotyczących inwestycji w nadawców prywatnych
 Kirch inwestował w Bundesligę, przez co przyczynił się do wzrostu płac piłkarzy

Carl Bertelsmann

 Ur. W 1791 – drukarz i wydawca

 Aby uniknąć poboru do armii, zrezygnował ze stanowiska sekretarza burmistrza i poszedł w
świat
 W Vlotho poznał branżę introligatorską
 Powrócił do swojego miasta w 1815 i od 1821 pracował jako introligator, a także poborca
podatków
 W 1822 został skarbnikiem kasy komunalnej
 W 1824 otworzył drukarnie, gdzie produkował głównie śpiewniki dla szkół
 W 1833 wydał pierwszą gazetę Gutersloh – Tygodnik „Offenlicher anzeiger fur den kreis
Wiedenbruck”
 Przerwał wydawanie po 6 miesiącach ze względu na problemy finansowe
 W 1835 założył C. Bertelsmann- Verlag, wydające pisma katolickie, literaturę misjonarską i
śpiewniki
 Wkrótce stało się koncernem medialnym
 Rok przed śmiercią, przepisał firmę synowi Heinrichowi

D) Włochy

Silvio Berlusconi

 Włoski polityk i lider partii Forza Italia, Premier Włoch w 1994-1995, 2001-2006, 2008-
2011
 Kontrolował wszystkie kanały telewizji Rai
 Berlusconi to właściciel imperium medialnego we Włoszech. Stał się sławny w latach 80.
XX wieku, kiedy utworzył prywatną sieć (teraz Mediaset). Obecnie jest także właścicielem
Mediolanum Banca, akcjonariuszem hipermarketów Standa oraz właścicielem krajowej
sieci księgarni multimedialnych Mondadorii. Wg Forbesa, w 2008 był trzecią najbogatszą
osobą we Włoszech
 Był prezesem klubu AC Milan, teraz wiceprezesem jest brat Silvio – Paolo
 Silvio oskarżany jest o korupcję, mówi się, że w 1985 przekupił sędziów, uniemożliwiając
przejęcie przez konkurencję państwowej sieci supermarketów SME (pośrednik, który
wręczał łapówki sędziom, został skazany na 5 lat więzienia).
 Oskarżają go także o konflikt interesów, będąc politykiem, kontrolował trzy z siedmiu
największych stacji telewizyjnych we Włoszech
Zajęcia 4

Definicje i cechy dziennikarstwa internetowego

Dziennikarstwo internetowe - to sztuka informowania za pomocą najnowocześniejszego
środka przekazu to nie tylko uzupełnianie mass mediów, lecz źródło zupełnie nowych
wyzwań i możliwości. Dziennikarzem internetowym w pewnym stopniu jest nim reporter
prasowy, którego artykuły pojawiają się na stronach WWW, jak i radiowy, którego nagrania
wędrują po sieci w postaci komputerowych plików, i telewizyjny, którego materiały
pojawiają się na wyświetlaczach telefonów komórkowych. Dziennikarz internetowy
napotyka te same trudności co koledzy z innych publikatorów. Nikt nie zwalnia go z
rzetelności i dociekliwości, z inicjatywy i odwagi, walki o informację i zachowania norm
etycznych. Równocześnie musi stawiać czoła zjawiskom wcześniej nieznanym. Jeszcze
nigdy tempo przygotowania informacji nie było tak szybkie, a redakcyjne deadline’y tak
krótkie – wyznaczane przez każde warte wzmianki wydarzenie.

Dziennikarstwo internetowe (ang. online journalism) - to przygotowywanie przekazu

dotyczącego wydarzeń i faktów, zgodnego ze specyfiką internetu i jego rozpowszechnianie
za pośrednictwem internetu (a zwłaszcza portali, wortali, blogów, newsletterów, kanałów
RSS itp.) do szerokiego grona odbiorców.

Przekaz internetowy, który można uznać za dziennikarski powinien:

• mieć charakter informacyjny
• być gatunkowo zbliżony do komunikatów medialnych
• być przygotowany z zamiarem publikacji przede wszystkim w Internecie
• przez określony czas być dostępny w internecie

To rozgraniczenie wyklucza z grona dziennikarzy internetowych tych, którzy przygotowują

treści na potrzeby prasy czy telewizji, które później kopiowane są na łamy serwisów
internetowych. Zdaniem autora definicji mianem dziennikarza internetowego nie można
także określić kogoś, kto jedynie uczestniczy w rozmowach na czacie, czy też zamieszcza w
internecie ogłoszenia lub oferty w serwisach aukcyjnych.

Cechy dziennikarstwa internetowego wg Leszka Olszańskiego (książka

Dziennikarstwo internetowe):
• szybkość reakcji na wydarzenia – AKTUALNOŚĆ INFORMACJI
• znacznie dłuższy cykl życia publikacji w Internecie niż na papierze
• możliwość wprowadzenia wielokrotnych modyfikacji i uzupełnień w opublikowanym
tekście
• różnice w makiecie strony internetowej i papierowej gazety
• możliwość samodzielnego komentowania publikowanych informacji przez czytelników
• multimedialność
• ściśle informacyjny charakter internetu

Cechy dziennikarskiej publikacji internetowej wg Marka Stanewicza (książka

Dziennikarstwo i świat mediów)
 Multimedialność – jednoczesne wykorzystywanie wielu form przekazu, które do tej
pory funkcjonowały oddzielnie. W publikacji on-line do tekstu dołączone jest
zdjęcie, sekwencja wideo czy nagranie dźwiękowe. Nie musimy więc być – jako
 odbiorcy – zdani tylko na jedną formę przekazu, w zamian korzystając z pełnego
spektrum prezentacji danego tematu.
 Interaktywność – odbiorca może ingerować w treść komunikatu, stając się w ten
sposób jego współautorem, np. w komentarzu, głosowaniu, sondzie. W ten sposób
klasyczny schemat aktu komunikacji należy nieco zmodyfikować: odbiorca
komunikatu, np. internauta przeglądający zasoby portalu Onet.pl może w każdej
chwili stać się nadawcą własnego przekazu w postaci opinii umieszczonej pod
artykułem.
 Personalizacja – to możliwość wpływania na kolejność wyświetleń informacji i
dostosowania struktury portalu do własnych potrzeb. W zależności od możliwości
udostępnionych przez twórców danego portalu samodzielnie modyfikujemy strukturę
newsów, układając ją np. według naszych preferencji tematycznych. Przykładowo
wchodząc na stronę główną portalu Onet.pl lub Gazeta.pl, mamy do dyspozycji
kilkadziesiąt tytułów, stanowiących jednocześnie odsyłacze na podstrony, na których
umieszczono resztę tekstu. To od nas zależy, w jakiej hierarchii ułożymy informacje
ze strony głównej.
 Hipertekstowość – dzięki zastosowaniu języka HTML możliwe jest błyskawiczne
przeniesienie na inną stronę lub podstronę w Internecie (najczęściej zawiera ona
dodatkowe informacje na interesujący nas temat). Realizowane jest o poprzez
kliknięcie odsyłacza umieszczonego w tekście. Taka forma nawigacji (zwana
surfowaniem) jest niezwykle wygodna i prosta – nie musimy nawet znać adresów
internetowych miejsc, do których w ten sposób trafiamy.
 Wielostrukturalność dostępu – oznacza różne możliwości dotarcia do poszukiwanej
informacji. Na przykład: wpisanie w polu adresowym nazwy danej strony www,
skorzystanie z odsyłacza umieszczonego na innej stronie lub wyszukanie
interesującej nas informacji w wyszukiwarce
 Powszechność czasoprzestrzenna – możliwość zapoznania z informacjami
niezależnie od miejsca i czasu. W przeciwieństwie do radia i tv, gdzie program
ułożony jest wg z góry zaplanowanej kolejności, w internecie sami ustalamy, co i
kiedy przeczytamy, wysłuchamy lub obejrzymy. Nie jest też istotne, skąd połączymy
się z Internetem.
To medium cyfrowe, nie ma więc problemu z zasięgiem czy jakością odbioru, jak w
przypadku radia i telewizji.
 Łatwość modyfikacji – możliwość aktualizacji informacji już opublikowanej na
portalu. Ta cecha publikacji elektronicznej staje się szczególnie pomocna w dwóch
przypadkach: gdy istnieje konieczność dodawania wciąż pojawiających się
szczegółów w opisywanej sprawie (najczęściej dotyczy to niezwykle istotnych
zdarzeń takich jak katastrofy, wypadki etc.) oraz gdy istnieje konieczność
poprawienia błędu, który wkradł się do już opublikowanego na stronie artykułu.

Wady dziennikarstwa internetowego :

• Problem z rzetelnością i wiarygodnością informacji ( problem z weryfikacją faktów )
• Subiektywizm treści ( brak obiektywizmu )
• Czas, pośpiech generuje błędy w tekstach internetowych
 • Nie każdy ma dostęp do internetu. Nie każdy potrafi korzystać ze smartfonów itp.
• Trzeba posiadać konkretny sprzęt ( typu laptop, smartfon ) aby połączyć się z internetem

Początki dziennikarstwa internetowego

Początki dziennikarstwa internetowego:

➔1994r., dwaj doktoranci fizyki Uniwersytetu Stanforda, David Filo i Jerry Yang, zaczęli
opracowywać listę ciekawych stron znalezionych podczas wędrówek po rodzącej się sieci
➔linki umieszczali na stronie pod tytułem Jerry and David's Guide to World Wide web, po
pewnym czasie zmienili nazwę na Yahoo!
➔W krótkim czasie ta praca wciągnęła młodych internautów, a na równocześnie
zachwycała użytkowników sieci – pod koniec 1994 roku strona rejestrowała milion kliknięć
wykonanych przez ponad sto tysięcy ludzi, a młodzieńcy przy pomocy zamożnych
przedsiębiorców z Doliny Krzemowej założyli firmę, której wartość bardzo szybko sięgnęła
milion dolarów
➔słowo „portal” jako określenie podobnych serwisów wywodzi się z ich początkowo
głównej roli – wirtualnych bram do bogatych, lecz niezorganizowanych zasobów internetu,
zarówno o zasięgu światowym (Altavista, MSN, Netscape), jak i krajowym (Wirtualna
Polska, Onet, Interia), które zachęcone sukcesem Yahoo! Zaczęły się mnożyć i początkowo
koncentrowały się właśnie na katalogowaniu odsyłaczy do innych stron, zyskując dzięki
temu czołowe pozycje w rankingach klikalności
➔właściciele wkrótce zorientowali się, że korzystniej będzie zatrzymać ich u siebie jak
najdłużej, a następnie wykorzystać komercyjnie, jako adresatów reklam oraz bezpośrednich
nabywców oferowanych na stronach towarów i usług
➔w 1999 roku na stronie Yahoo! pojawiła się wąska szpaltka z kilkoma nagłówkami
najświeższych wiadomości pod skromnym tytułem In the news
➔w 2005 roku Yahoo! Oferowało już około 110 serwisów usługowych – od tradycyjnych
(poczta elektroniczna, forum i gry wideo) przez system elektronicznych map świata, serwis
randkowy, do sklepów internetowych i wirtualnych domów aukcyjnych

MoJo (mobile journalism), video journalism, fusion journalism

MoJo (mobile journalism) – dziennikarstwo mobilne, którego podstawowym narzędziem

jest telefon komórkowy z kamerą, dyktafonem i aparatem. Jest to forma dziennikarstwa, w
której dziennikarze, do wykonywania swojej pracy posługują się urządzeniami mobilnymi
takimi jak smartfony czy laptopy, które maja połączenie z internetem. Dzięki temu mogą
być na bieżąco z newsami, a także sami publikować i edytować tworzone przez siebie
materiały. Umożliwia im to także prace poza redakcją czy przeprowadzanie wywiadów bez
potrzeby spotykania się z rozmówcą, np. przez komunikator internetowy.

Video journalism – wymaga kamery lub dobrego telefonu komórkowego. Efekty pracy
najczęściej na youtube. Forma dziennikarstwa, w której dziennikarz sam nagrywa, edytuje i
często także prezentuje swój materiał.
Fusion journalism – zdobywanie informacji za pomocą różnych źródeł i metod. Pisanie,
nagrywanie i wszelkiego rodzaju tworzenie materiału dziennikarskiego dla opublikowania
w internecie.

Portale informacyjne :

➔ BBC online, TheTimes, googlenews – porządkuje informacje ( daje link do pod witryny a
nie na stronę główną
➔ Huffington Post – jedna z najpopularniejszych stron politycznych. To strona amerykańska.
Jest stroną lewicową
➔ W Polsce – interia.pl, wp.pl, onet.pl

Blog jako forma dziennikarstwa internetowego (rodzaje, przykłady)

Autorem terminu weblog (słowo powstało z połączenia angielskich wyrazów „web” i „log”)
jest John Barger, pracownik instytutu pedagogicznego Northwestern University. Był twórcą
jednego z pierwszych interaktywnych dzienników (Robot Wisdom). Słowa „weblog”
użył on po raz pierwszy w 1997 roku. Dwa lata później Peter Merholz zastosował wyraz
„blog”, rozbijając termin stworzony przez Bargera na „we blog” (my blogujemy).
Weblog to rodzaj strony internetowej, na której autor umieszcza datowane wpisy,
wyświetlane (najczęściej) kolejno, zaczynając od najnowszego. Blogi zazwyczaj posiadają
system archiwizacji wpisów, możliwość komentowania wpisów przez czytelników, a także
zestaw linków (tradycyjnie umieszczany w bocznej kolumnie): do blogów polecanych przez
autora (tzw. blogroll) i innego rodzaju stron WWW. Pierwsze blogi projektowane wyłącznie
przez swoich autorów. Pod koniec 1999 roku w USA zaczęły pojawiać się pierwsze serwisy
(pitas.com, pyra.com, blog-er.com), które oferowały szybkie, automatyczne założenie
własnego bloga, bez znajomości tworzenia witryn internetowych. Redakcja polskich
serwisów blogowych: blog.onet.pl i blog.pl. Za ojca politycznego blogowania uznaje się
Matta Drudge`a , autora strony Drudge Report – dziennik założony z cytatów z gazet i
czasopism, wraz z odnośnikami od 1994 roku.
Blog – od angielskiego słowa web log czyli pamiętnik, dziennik – to często aktualizowana
strona internetowa, zwykle prywatna, zawierająca komentarze i linki. Składa się z wielu
krótkich wiadomości (postów), zwykle oznaczonych datą. Blog ma charakter osobisty, ale
jednocześnie publiczny, skierowany do odbiorców. Wpisy na blogach mogą mieć różny
charakter, jednak patrząc pod kątem gatunków dziennikarskich, w wielu blogach dopatrzeć
się można cech gatunkowych komentarza. Blog nie musi mieć rozbudowanej forum, często
jest krótkim, rzeczowym ustosunkowaniem się do problemu. Wpisy na blogu publikowane
są szybko, po ważnych wydarzeniach, zawierają własną wizje świata autora.

Typologia blogów:

1)Ze względu na charakter i poruszane tematy:

•mające charakter osobisty, przybierające formę internetowych pamiętników;
•specjalistyczne, podobne do portali wertykalnych (o ile blogi wskazane powyżej
najczęściej redagowane są przez jednego internautę, to blogi tematyczne czasem pisane są
przez kilku autorów – wtedy mamy do czynienia z blogiem kolektywnym – patrz niżej);

2) Ze względu na ilość autorów:

•blogi indywidualne, tzn. redagowane przez jedną osobę;
•blogi kolektywne, mające kilku autorów – te często pełnią rolę mediów, na łamach których
swoje prace publikują dziennikarze obywatelscy.

3) Ze względu na rodzaj treści:

•blog tekstowy (newsowy, poradnikowy, pamiętnikowy, książkowy);
•videoblog (inaczej vlog), zawierający materiał wideo;
•photoblog, zawierający zdjęcia; bardzo popularne
•audioblog, składający się z nagrań dźwiękowych (np. podcastów);
•linklog, zawierający odnośniki;

4) Ze względu na rodzaj urządzenia służącego do blogowania:

•blog tradycyjny, redagowany przy użyciu komputera;
•moblog, uzupełniany za pomocą urządzeń przenośnych: telefonów komórkowych i
palmtopów;

5)Ze względu na częstotliwość publikacji wpisów oraz komentarzy do nich:

•blog dynamiczny – taki, w którym posty pojawiają się przynajmniej raz dziennie, a także
zawierający pokaźną liczbę komentarzy;
•blog niedynamiczny.
Internetowe gatunki dziennikarskie – Kazimierz Wolny-Zmorzyński

Zalety blogów :

➔ Każdy może mieć bloga, ale musi mieć dostęp do internetu

➔ Tekst jest prostszy, łatwiejsza forma
➔ Można poznać punkt widzenia innej osoby
➔ Dzięki nie mu można zarabiać
➔ Mogą inspirować innych ludzi
➔ Prowadząc bloga można zbudować swoją karierę

Wady blogów :

➔ Za bardzo pokazuje się swoją prywatność ( w blogach osobistych – stalking )

➔ Blog nie musi być trwały ( może zostać skasowany np. za naruszenie regulaminu )
➔ Blogerzy narażeni są na tzw. hejty, które mogą prowadzić do skrajnych zachowań
osób piszących bloga np. samobójstwo
➔ Treść na blogu umieszczana jest przez autora i tekst nie jest weryfikowany ( dopiero
z czasem może zostać usunięty )
➔ Są blogi, które nakłaniają do samobójstwa
 Crowdsourcing i crowdfunding w dziennikarstwie internetowym

CROWDSOURCING - proces, w ramach którego organizacja (firma, instytucja publiczna,

organizacja non-profit) przeprowadza outsourcing zadań wykonywanych tradycyjnie przez
pracowników do niezidentyfikowanej, zwykle bardzo szerokiej grupy ludzi w formie open
call (ang. crowd– tłum, ang. sourcing– pozyskiwanie, zaopatrywanie się).

Idea crowdsourcingu znalazła również dość szerokie zastosowanie jeśli chodzi o projekty
dziennikarskie. Jest to zwłaszcza istotne gdy skala problemu przekracza możliwości nie
tylko pojedynczego dziennikarza, ale nawet całego zespołu. Np. brytyjski Guardian
wykorzystał swoich czytelników do analizy materiałów związanych z wydatkami członków
parlamentu. Ponad 700,000 dokumentów było metodycznie analizowane przez ponad
20,000 wolontariuszy, co przyniosło wiele ciekawych odkryć dotyczących malwersacji
rządowych funduszy.

Crowdsourcing to w pewnym sensie dziennikarstwo rozproszone - chociaż trudno

nazwać ludzi, będących wolontariuszami dziennikarzami śledczymi czy reporterami z
prawdziwego zdarzenia, to jednak nie sposób odmówić im entuzjazmu czy zignorować
włożoną przez nich pracę. Tego typu eksperymenty to także sposób na budowanie
społeczności wokół konkretnej marki, jak to było w przypadku Guardiana. Dzięki temu
czytelnicy mają możliwość uczestnictwa w pracy redakcji na zasadach absolutnie
niemożliwych do urzeczywistnienia w przypadku mediów tradycyjnych.

Również Huffington Post przeprowadził kilka udanych eksperymentów z

crowdsourcingiem. Na przykład projekt OffTheBus polegał na zbieraniu relacji dziesiątków
i setek ludzi, którzy pisali o kampanii wyborczej w 2008 r. Kampania ta toczyła się na
ogromną skalę, i bez gigantycznego wkładu finansowo-logistycznego żadnej redakcji nie
byłoby stać na opisanie jej w tak szerokim zakresie jak to udało się dzięki 7,500 ludziom
zaangażowanym w ten projekt w czasie jego trwania. Po raz kolejny okazało się, że
społeczność może dokonać rzeczy, które wcześniej uznawano za niemożliwe.

CROWDFUNDING - czyli inaczej finansowanie społecznościowe, polega na

pozyskiwaniu ogólnie rozumianych środków na realizację projektów o charakterze np.
naukowym, artystycznym czy biznesowym. Jak grzyby po deszczu powstają platformy
crowdfundingowe (np. PolakPotrafi.pl), gdzie internauci sami decydują i sami wspomagają
projekt, który ich zdaniem jest godny uwagi (swoista forma crowd votingu). Fundatorzy
projektów w zamian za hojne wsparcie danej inicjatywy mogą liczyć na konkretną
gratyfikację.
Przykłady :

1. Przenieśmy się na Słowację do roku 2014. Wówczas to SME, jeden z najpopularniejszych

dzienników w kraju, został kupiony przez potężna grupę finansową Penta. Jej powiązania i
działania mające na celu wywieranie wpływu na lokalną politykę od lat stanowiły źródło
kontrowersji. Reakcja redakcji była natychmiastowa. Niemal połowa pracowników odeszła z pisma,
z wicenaczelnym Tomášem Bellą na czele. Założyli oni nową gazetę – .Dennik N Jak pozyskali na
to środki? Poprzez crowdfunding, ze wsparciem społeczności.

2. Podobne sytuacje powtarzały i powtarzają się w innych europejskich krajach. W 2014 roku
redakcję El Mundo (uznawanego za jeden z najlepszych europejskich dzienników) zmuszony był
opuścić jego założyciel Pedro J. Ramírez. Podejrzewa się, że za decyzją wydawcy stała presja
wywierana przez rządzącą Partię Ludową, o której skandalach korupcyjnych pisano na łamach
dziennika. Podobnie jak Tomáš Bella, Ramirez szybko zdecydował się założyć nowy dziennik El
Español.

3. Warto wymienić jeszcze dwa tytuły, które wybrały drogę finansowania społecznościowego:
niemiecki Krautreporter

4. Chyba najsłynniejszy w tym towarzystwie holenderski De Correspondent.

PRZYKŁADOWE PYTANIA :

1. Funkcje prymarne prasy :

Informacyjna, Socjalizacyjna i Rozrywkowa

2. Komponenty obiektywizmu wg Westerstahla :

Rzeczowość ( ważność i prawda)

Bezstronność ( neutralność i równowaga )

3. Funkcje prasy wg Lazarsfelda i Mertona :

nadawanie statusu, narkotyzująca dysfunkcja mediów, wzmacnianie norm społecznych

4. Łączenie się różnych instytucji z różnych ryków :

koncentracja diagonalna

5. Posiadanie w ramach jednego poziomu rynku medialnego :

koncentracja pozioma/horyzontalna

6. Funkcja ekonomiczna w mediach :

Pojawiła się u Sandmanna, Rubina, Sachsmana

7. Funkcje prasy wg Lasswella :

obserwacja otoczenia, transmisja dziedzictwa i korelacja reakcji na otoczenie

8. Nazwisko do korporacji :
Walt Disney – Robert Iger
Time Warner – Jeffrey Bewkes
News Corporation – Rupert Murdoch
Viacom – Sumner Redstone
Vivendi - Jean-François Dubos
Bertelsmann AG - Hartmut Ostrowski

9. Struktura, w której dany nabywca usługi lub produktu posiada cały segment i dyktuje
warunki producentom finansowym :

monopson

10. Powstanie standardów obiektywizmu dziennikarzy informacyjnych :

połowa XIX wieku

11. Planowanie działania wynikające z przyjętego celu lub celów i mające doprowadzić do
wystąpienia określonego skutku :

zadania mediów

12. Realizacja funkcji mediów zależy od :

● Zakresu wolności mediów

● Przestrzegania reguł demokracji
● Istnienia systemu gospodarki rynkowej
● Istnienia tradycji wolnej prasy
● Decyzji właścicieli mediów
● Systemu gwarancji prawnych ( powiązany z ostatnim punktem )
● Tak zwanej „woli politycznej” instytucji władzy

13. Funkcje mediów wg Sachsmana, Rubina, Sandmana :

Informacyjna, Socjalizacyjna, Interpretacyjna, Rozrywkowa i Ekonomiczna

14. Właściciele The Times :

Wszyscy właściciele : John Walter, John Walter II, John Walter III, Arthur Fraser Walter, William
Harmsworth (Lord Northcliffe), Astor (family), Roy Thomson, Rupert Murdoch

15. Wydawnictwa do korporacji :

• Time Warner – DC Comics

• News Corporation – Harper Collins
• Walt Disney – Hyperion
• Bertelsmann – Penguin Group

16. Obiektywizm dziennikarski powstał z przyczyn :

technologicznych, instytucjonalnych, ekonomicznych, politycznych, filozoficznych

17. Funkcje mediów wg Wrighta :

Informacyjna, Interpretacyjna, Socjalizacyjna i Rozrywkowa

18. Przyporządkuj telewizje do koncernów :

• ABC – The Walt Disney Company

• MTV - Viacom
• CNN – Time Warner
FOX – News Corp

19. .Upscope to :

Powiększenie oferowanych usług, np. mamy gazetę i dokupujemy portale internetowe. Jest to
wchodzenie na inne rynki.

PRAWDOPODOBNE PYTANIA WEDŁUG MNIE

1. Według Zbigniewa Oniszczuka to ogólny wkład mediów w funkcjonowanie danego

społeczeństwa :

rola mediów

2. Dotyczy działań podejmowanych w jakimś celu lub bez jakiegoś powodu i przynoszących
pewne rezultaty, choć niekoniecznie zbieżne z tym celem, wpływające na rolę mediów :

funkcje mediów

3. Najważniejsze funkcje mediów wg L.G. Moellera :

Są trybunem ludu, umożliwiają wyłanianie się przywódców lokalnych, są elementem gospodarki

rynkowej

4. Funkcje mediów wg M. Szulczewskiego ( czasy PRL ) :

Wychowawcza, Organizatorska, Rozrywkowa, Propagandowa

5. Funkcje mediów wg A. Podgóreckiego :

Są trybunem ludu, Dają diagnozę społeczną, Wychowują i Informują

6. Funkcje mediów wg I. Teteowskiej :

Intencjonalna, Nadana i Pełniona

7. Komponenty obiektywizmu wg McQuila (2005rok) :

Rzeczowość ( Prawda, Ważność, Wartość informacji )

Bezstronność ( Neutralność i Równowaga )
8. Wymiary obiektywizmu to :

● Chroni demokrację, liberalizm, wolny rynek, zapewnia pluralizm i wolny dostęp do

mediów, stabilizuje układ polityczny

● Jest kontaktem między pracodawcą a dziennikarzem

● Obiektywizm oddziela fakty od wartości, informacje od opinii, views od news

● Jest zbiorem profesjonalnych reguł

● Wyraża nobliwy i konieczny w demokracji ideał bezinteresownej prawdy

9. Judith Lichtenberg – krytyka obiektywizmu:

● 1. dziennikarstwo nie jest obiektywne;

● 2. dziennikarstwo nie może być obiektywne;
● 3. dziennikarstwo nie powinno być obiektywne.

10. Wymogi obiektywizmu wg Tadeusza Kononiuka

● Reguła źródła
● Reguła zamieszczenia opinii drugiej strony
● Reguła jednakowego miejsca
● Reguła równego dostępu

11. Łączenie się wzdłuż tzw. łańcucha tworzenia wartości ( np. producenci oraz nadawcy ).
Dotyczy powiązań między nadawcami, producentami i dystrybutorami ( wzajemnie się
wspierają i uzupełniają ) :

to koncentracja wertykalna/ pionowa

12. Sposoby powiększania zasobów to :

łączenie ( fuzja ) , przejęcia innego koncernu i utworzenie nowej firmy

13. Na rynku medialnym działa jeden producent, dla którego kryterium zysku jest
najjaśniejsze i który kształtuje ceny swoich produktów zgodnie z własnymi potrzebami – brak
alternatywy. Jest to rynek :

monopol

14. Dwóch znaczących właścicieli, znaczna różnorodność produktów medialnych, stabilność

cen, umiarkowana konkurencja cenowa. Jest to rynek :

duopol

15. Duża różnorodność (więcej niż dwóch), duża różnorodność, wiele podmiotów, silne
podmioty, konkurencja, jakość. Jest to rynek :

oligopol
16. Upstream to :

To opanowanie zasobów niezbędnych do wydawania, polega na dążeniu do przejmowania pewnych

zasobów o podstawowym znaczeniu dla wykonywanej działalności ( dla prasy jest to posiadanie
nowoczesnej drukarni, dla telewizji cyfrowej – zakup technologii kodowania sygnału drukarnia +
kolportaż + wydawnictwo; radio + firma fonograficzna )

17. Downstream to :

To przejmowanie przedsiębiorstw o zbliżonym profilu działalności ; np. TVN + jego studio

filmowe, dziennik przejmujący czasopisma

18. Upscale to :

To wydłużanie czasu nadawania, wyjście na nowe szerokości geograficzne, zwiększenie nakładu.

Zwiększenie wpływów wynikających ze zwiększenia swojej działalności

19. Ekonomia skali produkcji to :

Obniżenie kosztów dotarcia do odbiorcy ( niekoniecznie musi być papier – jest też wersja cyfrowa )

20. Ekonomia zakresu to : m

Dążenie do sytuacji gdzie wydatki w jednej dziedzinie zmniejszają wydatki w drugiej dziedzinie
lub zwiększają dochody w tej innej dziedzinie ( przykład : z dziennikarzem i jego informacją –
sprzedawanie tego samego wielokrotnie pod różną zmienioną formą )

21. Co nie składa się na obiektywizm

Aktualność

22. Które z gazet należą do News Corp. Murdocha (coś w tym stylu):

The Australian, The Daily Telegraph (australijski), The Sun, The Times, New York Post, The Wall
Street Journal, Herald Sun, The Sunday Times,

PYTANIA KTÓRE BYŁY JUŻ NA EGZAMINIE

1. Posiadacz TV Star, FOX News, TheSun

Rupert Murdoch

2. Czy Donosy były pierwszym publikatorem internetowym w PL?

Tak

3. Kiedy powstało pojęcie Weblog?

1997 rok
4. Kto był autorem pojęcia Blog?

Peter Merholz

5.Kto był autorem prasy sportowej w UK?

Hulton

6. Co to jest flog?

Fałszywy blog z fake newsami, pisany przez osobę

7. Z kim miało fuzję AOL?

Time Warner

8. Kiedy poraz pierwszy użyto słowa blog ?

9. Kiedy ukazało się internetowe wydanie Gazety wyborczej, Rzeczposlitej

10. Cechy jednego z rynków

prawda/fałsz

11. Dopasuj gazety do nazwisk

12. Przykłady koncentracji diagonalnej :

Fiat, LVMH, General Electic

13. Negatywne skutki koncentracji to ?

14. Składik obietywizmu wg McQuaila

15. Co to jest upstream (cechy)?

16. Cechy koncentracji ……

m

CO MAJĄ BĄDŹ MIELI MAGNACI MEDIALNI

ANGLIA

Edward Hulton :

 Jego ojciec założył Sporting Chronicle, Athletic News i Sunday Chronicle

 On sam założył Manchester Evening Chronicle, Daily Dispatch, Daily Sketch Tabloid

Robert Maxwell :
  Po wojnie pracował w branży wydawniczej, budując pozycję Pergamon Press do
poważnego wydawnictwa. Po epizodzie politycznym postanowił kupić Printing
Corporation i Macmillan Inc. Oraz Trinity Mirror
 440 mln funtów na pokrycie swoich długów, część pieniędzy przeznaczył na kupno
niewydolnego tabloidu The New York Daily News
 współudziałowiec Agencji Reutera, wydawca Daily Mirror, The European
 Walczył z Murdochem o News Of The World

Alfred Charles William Harmsworth I, wicehrabia Northcliffe

 założyciel Daily Mail i Daily Mirror

 Założyciel Amalgamet Press – wydawali komiksy, czasopisma, gazety drukowane
 uratował w 1905 Observer, a w 1908 The Times. Później nabył Sunday Times
 Założył Harmsworth Magazine

Harold Sidney Harmsworth I, wicehrabia Rothermere

 właściciel gazety Associated Ltd,

 był właścicielem Daily Mirror, Sunday Pictorial, Glasgow Daily Record, Evening News,
Sunday Mail, posiadał wspólną własność firmy Association Newspapers z bratem Alfredem

William Maxwell „Max” Aitken I, baron Beaverbrook

 W 1916 kupił akcje gazety Daily Express,

 W 1918 rozpoczął wydawanie Sunday Express. W latach 30. Uczynił z niego najlepiej
sprzedający się magazyn na świecie. Wydawał też Evening Standard

William Waldord „Willy” Astor, I wicehrabia Astor

 W 1892 zakupił Pall Mall Gazette, w 1893 założył Pall Mall Magazine, w 1911 zdobył The
Observer

USA :

Ted Turner

 Twórca koncernu medialnego Turner Broadcasting System, w skład którego wchodzi

m.in. CNN
 Założyciel takich firm jak: CNN, TBS, TNT, Turner Entertainment, Ted’s Montana Grill,
World Championship Wrestling, Unisted Nations Fundation

Keith Rupert Murdoch – australijski wydawca (właścicel The Sun, News of the World, The
Australian, The Times, FOX)

 Właściciel istniejącej do 2013 – News Corporation

Joseph Pulitzer – Od 1878 wydawał w St. Louis "Post Dispatch", zaś od 1883 nowojorski
dziennik "The World". W 1903 założył szkołę dziennikarską przy Columbia University.

Edward Willis Scripps – The Detroit News

William Randolph Hearst – gdy miał 24 lata, otrzymał od swojego ojca gazetę „San Francisco
Examiner”. Z pomocą matki kupił „New York Morning Journal”.

NIEMCY :
Axel Springer

 założyciel Axel Springer SE

 zaczął wydawać Hamburger Abendblatt, później Berliner Morgenpost, Die Welt, Hor Zu,
teraz Bild.

Leo Kirch

 W połowie lat 90 założył DF1 (dziś pod nazwą Sky)

 Do tego czasu poprzez różne udziały kontrolował dużą część niemieckiego rynku
medialnego oraz część europejskiego
 ZDF (niemiecki nadawca) przez dziesięciolecia był od niego zależy, nie mieli kontaktów
z Hollywood
 Kirch inwestował w Bundesligę, przez co przyczynił się do wzrostu płac piłkarzy

Carl Bertelsmann

 W 1833 wydał pierwszą gazetę Gutersloh – Tygodnik „Offenlicher anzeiger fur den kreis
Wiedenbruck”
 W 1835 założył C. Bertelsmann- Verlag, wydające pisma katolickie, literaturę misjonarską i
śpiewniki

BBS (w Europie znana jako Fidonet)

Zapewniala możliwość czytania wpisów i wysłania poczty elektronicznej jeszcze przed
powstaniem stron WWW.
Dzięki tej technologii powstał polski "Komputer" ( obecnie PC World Komputer")
"The News and Obserwer" - pierwsza gazeta w wersji elektronicznej (Karolina Północna)
Zonker Harris w 1994 docenił potencjał zupełnie nowej przeglądarki internetowej – programu
Mosaic umożliwiającegowyświetlanie na ekranie komputera stron WWW wzbogaconych o grafikę.
W krótkim czasie„NandO Times” (tak od skrótu tytułu macierzystej gazety nazwano nowy serwis)
stał sięsamodzielnym tytułem.
Bliską współpracę z pionierskim medium internetowym nawiązała największa na
świecieamerykańska agencja prasowa Associated Press