]P^HPKEGM LHDHEKLKDP
KPFGM], MI^RI^HPK ]IMGHC ^K]RID]GNGCGPW,
^K]RID]GNGCGPW, KDQG^IDLKDPHC
][]PHGDHNGCGPW,
][]PHGDHNGCGPW, HD@ ]P^HPKEW

ICKF ?
JKCILRIJ 8
HDEEIPH JKCILRIJ ?
8. ]KRPH
]KRPH ]J[D@
]J[D@H^G
H^GHD
HD (87>2;>>
(87>2;>>2=7)
2=7)
>. HGDG
HGDGC
C LH
LH^@
^@GH
GHF
F (8
(87>2
7>2;>
;>>20
>20>)
>)

R^IE^HL LHEG]PK^ LHDHOKLKD

AHJ[CPH] KJIDILG
[DGQK^]GPH] HD@HCH]
>2>2
 

H. HRH WHDE @G LHJ][@

LHJ][@ @KDEHD
@KDEHD KPGJH
KPGJH NG]DG]
NG]DG] 9
Gstgchf
Gstgchf ktg
ktgjh
jh lkdehm
lkdehmu
u ph`h prgdsgp-
prgdsgp-prgd
prgdsgp
sgp lirhc
lirhc yhde lkdmkrl
lkdmkrlgdjh
gdjhd
d jkyhjgdh
jkyhjgdhd
d
lhsyhrhjht lkdekdhg tgd`hjhd yhde nkdhr `hd shchf `hrg skirhde gd`gvg`u hthu jkcilpij.
Pkdtudyh dgchg yhde `ghdut skirhde gd`gvg`u, suhtu jkcilpij hthu suhtu lhsyhrhjht
lhsyhrhjht `hpht
 nkrtkdthdehd `kdehd dgchg `hrg gd`gvg`u, jkcilpij hthu lhsyhrhjht chgd. Ickf jhrkdh gtu,

sthd`hr ktg
sthd`hr ktgjh
jh tg`hj
tg`hj lkdmkrl
lkdmkrlgdjh
gdjhd
d prgdsgp
prgdsgp yhde `gtkrgl
`gtkrglhh skmhrh
skmhrh udgvkrsh
udgvkrshc,c, lkchgdj
lkchgdjhd
hd
 pri`uj hjfgr `hrg
` hrg suhtu
suh tu prisks yhde lkd`kagdgsgjhd `hd lkdejchrgagjhsg
lkdej chrgagjhsg sgaht `hd cgdejup
gdtkrhjsg lhdusgh. Gdtg `hrg jkyhjgdhd nhfwh pkrushfhhd sknhgjdyh `gipkrhsgjhd `kdehd
mhrh-mhrh yhde rkspidsga skmhrh sisghc udtuj jkpkdtgdehd skcuruf pklhdeju jkpkdtgdehd
h`hchf jkyhjgdhd nhfwh lhdhokr hjhd nkrpkrgchju ktgs.
Ktgjh
Ktgjh yhde nhgj h`hchf
h`hchf ngsdgs
ngsdgs yhde nhgj. Ktgjh yhde nuruj `hpht
`hpht lkdeehe
lkdeehehcj
hcjhd
hd
 nhfjhd rkdmhdh strhtkegs tkrnhgj. Nhn gdg
gd g lklnkrgjhd
lklnkrgj hd ehlnhrhd tkdthde pkdtgdedyh ktgjh
 ngsdgs `hchl lhdhoklkd
lhdh oklkd strhtkegs. Ktgjh ngsdgs
n gsdgs `hpht `g`kagdgsgjhd sknhehg prgdsgp-prgdsgp
ktgj `hchl irehdgshsg yhde lklhd`u pkdehlngchd jkputushd `hd pkrgchju. Ktgjh ngsdgs

yhde nhgj lkruphjhd

lkruphjhd prhsyhrht udtu
udtuj
j lhdhoklkd
lhdhoklkd strhtkegs yhde nhgj, jhrkdh
jhrkdh ktgjh yhde
 nhgj h`hchf ngsdgs yhde nhgj. Rrgdsgp-prgdsgp ktgjh `hchl ngsdgs tg`hj nkrnk`h skmhrh
lhtkrghc `hrg prgdsgp-prgdsgp ktgjh ph`h ululdyh jhrkdh tgd`hjhd ngsdgs fhrus `gdgchg
`hchl jidtkjs sthd`hr lhsyhrhjht `hrg nkdhr `hd shchf. ]gdejhtdyh, pkrgchju ktgs `hchl
sgtuhsg ngsdgs lklkrcujhd lkdegjutg dirlh-dirlh yhde nkrchju ulul tkdthde pkrgchju
yhde nkdhr hthu shchf. ]knhehg jidskjukdsgdyh,
jidskjukdsgdyh, lhdhokr pkrushfhhd
pkrushfhhd lklgcgjg
lklgcgjg jkwhognhd
udtuj lkdehlhtg dirlh-dirlh ktgjh jktgjh lkdyusud `hd lkchjshdhjhd strhtkeg.

N. @H^GLHDH ]PHD@H^ KPGJH NK^H]HC ” HRHJHF NK^]GAHP

[DGQK^]HC HPH[ PK^EHDP[DE RH@H DI^LH-DI^LH

DI^LH-DI^LH CIJHC9

Ktgjh lkcgnhtjhd jidskp nkdhr `hd shchf, h`gc `hd tg`hj h`gc, nkrlirhc `hd tg`hj 
 nkrlirhc. Jkyhjgdhd tkdthde hph yhde ktgs nkraudesg sknhehg pk`ilhd lirhc `hchl
lklnglngde tgd`hjhd `hd pkrgchju gd`gvg`u `hd irehdgshsg. Rrgdsgp-prgdsgp ktgjh `hchl
 ngsdgs yhde tg`hj nkrnk`h
nkr nk`h skmhrh lhtkrghc `hrg
`hr g prgdsgp-prgdsgp ktgjh ph`h ululdyh.

>
 

H`h tgeh skjichf `hrg pklgjgrhd tkdthde lklhstgjhd jilgtlkd udtuj sthd`hr ktgjh nheg
 pkrushfhhd `kdehd
`kde hd ipkrhsg gdtkrdhsgidh
gdtkrdhsgidhc?
c?

8. PFK ]MFIIC IA KPFGMHC [DGQK^]HCG]L

[DGQK^]HCG]L
]thd`hr yhde shlh `hrg hph yhde ktgs `hd hph yhde nkrksidhdsg tg`hj ktgs `kdehd
lhsyhrhjht `hrg sknheghd nkshr lhsyhrhjht tkrckphs `hrg trh`gsg cijhc `hd dirlh nu`hyh:
jhrkdhdyh, sthd`hr ktgjh yhde ulul `hpht `geudhjhd udtuj lkdgchg pkrgchju pkrsidgc `g
 pkrushfhhd yhde nkripkrhsg `g nkrnhehg phshr dkehrh `hd jkh`hhd nu`hyh. Lkdurut
skjichf udgvkrshcgslk ktgs, yhde phcgde pkdtgde jidskp `hrg hph yhde nkdhr `hd hph yhde
shchf
shchf h`hchf
h`hchf udgvkrshc
udgvkrshc `hd lkchlp
lkchlphug
hug jknhdyhjhd
jknhdyhjhd nu`hyh,
nu`hyh, lhsyhrhjht
lhsyhrhjht,, `hd hehlh.
hehlh.
Lgshcdyh, ouour (hthu tg`hj nkrnifide hthu tg`hj skdehoh lkdgpu) yhde nkrfunudehd `hrg
hph yhde nkdhr `hchl lhsyhrhjht `hrg skluh dkehrh. Fhc yhde shlh nkrchju udtuj 
lkdudoujjhd gdtkergths jhrhjtkr, tg`hj murhde, `hd lklpkrchjujhd irhde `kdehd siphd
`hd firlht. Rh`h sknheghd nkshr lhsyhrhjht, irhde sktuou nhfwh gtu tg`hj ktgs udtuj 
skmhrh skdehoh pkjkroh lkdekjspis
lkdekjspis udtuj nhfhd jglgh nkrhmud `hd nhfhd nkrnhfhyh hthu
udtuj lkdouhc pri`uj `gjkdhc tg`hj hlhd hthu nkrnhfhyh nheg pkdeeudh hthu lkdohrhf
hthu lkrushj cgdejudehd. Jkskphjhthd lirhc yhde ulul tkdthde tgd`hjhd yhde nkdhr 
`hd yhde shchf `hd pkrgchju `g nknkrhph nu`hyh `hd dkehrh lkdglnucjhd sthd`hr ktgjh
udgvkrshc yhde nkrchju udtuj skluh hdeeith lhsyhrhjht, skluh pkrushfhhd, `hd skluh
 pkdeushfh `g skcuruf
skcur uf `udgh.
Hph jkjuhthd `hrg pkd`kjhthd udgvkrshcgslk ktgs udtuj lkdkthpjhd sthd`hr ktgjh9
[dgvkrshcgslk ktgs lkdehmu ph`h phd`hdehd jickjtga nknkrhph lhsyhrhjht `hd nu`hyh
udtuj lkdklphtjhd nhths yhde okchs tkdthde hph yhde lkruphjhd pkrgchju ngsdgs yhde ktgs
`hd tg`hj ktgs `hd tkrckphs `hrg dkehrh hthu nu`hyh `g lhdh pkrsidgc suhtu pkrushfhhd yhde
lkchjujhd jkeghthd. Jktgjh sthd`hr lirhc `hshr tg`hj nkrvhrghsg `hrg dkehrh jk dkehrh,
sknuhf pkrushfhhd luctgdhsgidhc `hpht?
▿ Pkrhpjhd ji`k ktgj jurhde ckngf lkrhth `g skcuruf ipkrhsg `g skcuruf `udgh.
▿ Fgd`hrg ckrkde cgmgd yhde `hthde `hrg lklgcgjg sthd`hr ktgjh yhde nkrnk`h udtuj 
jhryhwhd pkrushfhhd yhde nkrnk`h tkrehdtude `g lhdh `udgh lkrkjh nkjkroh.

>. PFK ]MFIIC IA KPFGMHC ^KCHPGQG]L

Nu`hyh lhsyhrhjht yhde nkrnk`h `hd jknghshhd lklgcgjg dgchg yhde nkrnk`h `hd
sthd`hr yhde nkdhr `hd shchf. @kdehd `klgjghd, hph yhde ktgs hthu tg`hj ktgs fhrus `gdgchg
`hchl tkrhde h`ht gstgh`ht sktklpht `hd h`ht gstgh`ht sisghc `hd `hpht nkrvhrghsg `hrg

=
 

 nu`hyh hthu nhdesh chgd. H`h lhjdh nkrvhrghsg `hchl lhsyhrhjht ph`h ululdyh sktuou
udtuj
udtuj lkdoh`g
lkdoh`g nkdhr
nkdhr `hd shchf
shchf `hchl
`hchl lkdohc
lkdohchdjh
hdjhd
d jkeghth
jkeghthd
d ushfh.
ushfh. ^kchtg
^kchtgvgsl
vgslkk ktgjh
ktgjh
lkdyhthjhd
lkdyhthjhd nhfwh jktgjh h`h pkrnk`hhd cgdths dkehrh hthu cgdths-nu`hyh
cgdths-nu`hyh `hchl hph yhde
`ghdeehp h`gc hthu tg`hj h`gc, hph yhde lkruphjhd fhc yhde tkpht udtuj fhj hshsg lhdusgh,
`hd hph yhde `ghdeehp ktgs hthu tg`hj ktgs `hchl sgtuhsg ngsdgs, h`hchf tkpht udtuj sthd`hr 

lirhc cijhc udtuj `g`hfucujhd `hrg sthd`hr ktgjh yhde ludejgd `g tklpht chgd.
Lkdurut skjichf rkchtgvgslk ktgs?
• Lksjgpud h`h nknkrhph rkskp lirhc udgvkrshc (skpkrtg ouour `hd `hpht `gpkrmhyh) yhde
 nkrchju `g sknheghd nkshr sktghp lhsyhrhjht `hd jkh`hhd ngsdgs, h`h vhrghsg nkrlhjdh
`hchl lhsyhrhjht ph`h ululdyh sktuou udtuj lkdoh`g h`gc hthu tg`hj h`gc, lirhc hthu
tg`hj nkrlirhc, `hd ktgs hthu tg`hj ktgs.
• Pg`hj h`h shtu skt udgvkrshc sthd`hr ktgjh lkchgdjhd nknkrhph skt sthd`hr ktgjh yhde h`h.
• ]thd`hr ktgjh Qhrghsg h`hchf fhsgc `hrg pkrnk`hhd jkyhjgdhd hehlh, trh`gsg nkrskohrhf `hd
h`ht gstgh`h
gstgh`ht,
t, gdtg
gdtg dgchg-dg
dgchg-dgchg
chg `hd jkyhjgdh
jkyhjgdhd,
d, `hd dirlh-di
dirlh-dirlh
rlh pkrgchj
pkrgchju
u `g dkehrh
dkehrh `hd

 nu`hyh.
• Hph yhde nkrchju lirhcgths cijhc h`hchf phd`uhd yhde lklh`hg udtuj pkrgchju ktgs `g
wgchyhf gtu.
▿ rkchtgvgslk ktgs lkdmkrlgdjhd pkphthf tkrjkdhc, "Jktgjh `g ^ilh, chjujhd skpkrtg
irhde ^ilh."
Lgshcdyh,, phrh lhdhokr `g Kriph `hd Hlkrgjh
Lgshcdyh Hlkrgjh skrgde lkdkthpjhd
lkdkthpjhd sthd`hr pkrgchju ngsdgs
yhde lkcgd`udeg fhj hshsg lhdusgh skpkrtg jknknhshd nkrekrhj `hd nkrtklpht tgdeehc,
jknknh
jknknhshd
shd nkrngm
nkrngmhrh
hrh `hd
`hd pkd`hp
pkd`hpht
ht picgt
picgtgj,
gj, `hd
`hd fhj udtuj
udtuj prgvhs
prgvhsg.
g. @g Mgdh,
Mgdh, `g lhdh
lhdh
jilgt
jilgtlk
lkd
d sisgh
sisghcc udtuj
udtuj fhj hshsg
hshsg lhdus
lhdusgh
gh cklh
cklhf,
f, pkrtg
pkrtgln
lnhd
hdehd
ehd fhj
fhj hshsg
hshsg lhdus
lhdusgh
gh

lklhgd
lklh gdjhd
jhd pkrhd
pkrhd jkmg
jkmgcc `hchl
`hchl lkdk
lkdkdtu
dtujhd
jhd hph yhde
yhde ktgs
ktgs nkdhr
nkdhr hthu
hthu shchf
shchf `hchl
`hchl
lkchjujhd jkeghthd ushfh. @g Okphde, lhdhokr pkrmhyh nhfwh lkdudoujjhd rhsh firlht
udtuj jknhgjhd jickjtga lhsyhrhjht h`hchf pkrtglnhdehd ktgs yhde ckngf pkdtgde.

Lkdurut skjichf rkchtgvgslk ktgjh, tg`hj h`h "shtu ujurhd mimij udtuj skluh" tklpchtk
udtuj lkdgchg jksksuhghd ktgjh `hchl tgd`hjhd ngsdgs `hd pkrgchju pkrsidgc pkrushfhhd.
Oh`g,, yhde lkd`hsh
Oh`g lkd`hshrg
rg rkchtgv
rkchtgvgsl
gslkk ktg
ktgjh
jh h`hchf
h`hchf nhfwh
nhfwh hphjhf
hphjhf tgd`hjh
tgd`hjhd
d hthu
hthu pkrgchju
pkrgchju
tkrtkdtu
tkrtkdtu ktgs nkdhr hthu shchf tkrehdtude ph`h dirlh-dirlh ktgjh `hrg dkehrh hthu nu`hyh
`g lhdh tklpht lkrkjh nkrh`h.

0
 

Pfk [sk ia [d`krhek Chnir

h. @g dkehrh-dkehrh gd`ustrg, pkdeeudhhd pkjkroh `g nhwhf ulur `ghdeehp thnu: hjtgvgs
sisghc nkrsgjkrhs nhfwh pkjkroh hdhj h`hchf tg`hj ktgs `hd nhfwh pkrushfhhd tg`hj fhrus
lklpkjkrohjhd
lklpkjkrohjhd hdhj `g nhwhf usgh 86 thfud sknhehg jhryhwhd pkduf whjtu hthu sulnkr 
 pri`uj-pri`uj `hrg
` hrg pklhsij hsgde yhde lklpkjkrohjhd
lklpkj krohjhd pkjkroh `g nhwhf
n hwhf ulur.

• Lkdurut
Lkdurut rkchtgvgsl
rkchtgvgslkk ktg
ktgjh,
jh, hphjhf
hphjhf pkdeeudh
pkdeeudhhd
hd tkdheh
tkdheh jkroh
jkroh `g nhwhf
nhwhf ulur `hchl
 pkjkrohhd nkrnhfhyh hthu tg`hj nkrnhfhyh skmhrh ktgs nkdhr hthu shchf tkrehdtude ph`h
hturhd yhde nkrchju `g dkehrh tkrsknut.
 n. @g Gd`gh, Nhdech`ksf, Nitswhdh, ]rg Chdjh, Efhdh, ]ilhcgh, Purjg, `hd ;2 dkehrh-
dkehrh chgd, h`hchf jknghshhd udtuj lkcgfht hdhj-hdhj sknhehg pitkdsg, nhfjhd pkrcu
 pkjkroh.
▿ @hchl chpirhd >28>, Irehdgshsg Nuruf Gdtkrdhsgidhc lklpkrjgrhjhd h`h >8; outh
 pkjkroh hdhj nkrusgh
n krusgh ; shlphg 85 thfud `hd nhfwh
nh fwh nknkrhph
nknkr hph 88;
88 ; outh `hrg lkrkjh tkrcgnht
`hchl pkjkrohhd nkrnhfhyh.

m. Nhdyhj jkcuhreh lgsjgd tg`hj ngsh nkrthfhd fg`up thdph pkd`hphthd yhde `gpkrickf ickf
hdeeith jkcuhreh lu`h, nhfwh nujhd pgcgfhd yhde rkhcgstgs lkdegrgl hdhj-hdhj lkrkjh
jk skjichf.
skjichf. Ogjh hdhj-hdh
hdhj-hdhj
j tkrsknu
tkrsknutt tg`hj
tg`hj lhlpu
lhlpu nkjkroh
nkjkroh lkrkjh
lkrkjh ludejgd
ludejgd tkrphjsh
tkrphjsh
lkdehlngc pkjkrohhd "tkrsklnudyg" skpkrtg, lklgdth lgdth `g ohchd, hthu ouhc inht-inhthd
(dhrjinh) hthu pristgtusg.

Pfk Rhylkdt ia Nrgnks hd` Jgmjnhmjs

@hkrhf
@hkrhf yhde shdeht
shdeht lkdeehd
lkdeehdeu
eu yhde `gfh`hpg
`gfh`hpg pkrushfh
pkrushfhhd
hd luctgdh
luctgdhsgid
sgidhc
hc h`hchf
h`hchf
tgdejht vhrghngcgths cgdths dkehrh `hchl lklnhyhr suhp. @g nhdyhj dkehrh `g Kriph Pglur,

Hargjh, Hlkrgjh
Hargjh, Hlkrgjh Chtgd, `hd Hsgh,
Hsgh, h`hchf
h`hchf jknghshh
jknghshhd
d lklnhyh
lklnhyhrr suhp jkph`h pkohnht
pkohnht
 pklkrgdthf udtuj lklkdhdejhd jidtrhj pklkrgdthf, lkd`hphtjhd cgskdsg hthu gzgd, hthu
lklahsgcgthsg putushd h`lgdgstrhtga. @g nknkrhph dkehrh nkrjklnhde, sucgt nheg sktghp
 pkrushfhhd, hsgde hthu `ilkstgj, udtuj lklgd`hfjhd nhrhde lkchcug nkh mujhg thdph
lkcudhsg pkohnht tgdejht rkd`hf.
Lhdhokr skdgir `g Mgdh `hd ^usgh skrgde lkdeeudhjhd jkjuhshhd lkrkjh udtuj 
lkd`hph
lkd`hphtjh
tjhd
d suhp (jgmjnhmjs)
(jgmjnhmjs) jktgjh
jktgjh lkrkjh
lkrkjh lklnkcg
lklnkcg nhfhd
nhfhd hthu pri`uj chg
chgd
d udtuj 
udtuj 
 pkrushfhhd lkrkjh. @g nknkrhph dkehrh gtu h`hchf dirlhc hthu nghsh udtuj lkchjujhd
 pklnhyhrhd jkph`h mhcid pkchdeehd udtuj lklkdhdejhd hthu lklpkrthfhdjhd ngsdgs

lkrkjh. Nknkrhp
lkrkjh. Nknkrhphh sknheghd
sknheghd irhde
irhde lklnkdh
lklnkdhrjhd
rjhd pklnhyh
pklnhyhrhd
rhd suhp lkdyuhp
lkdyuhp `kdehd
`kdehd
hchshd nhfwh lkdyuhp pkohnht pklkrgdthf udtuj lkd`hphtjhd nhrhde lkchcug nkh mujhg

;
 

hthu lklnkrg
lklnkrgjhd
jhd jgmjnhmj
jgmjnhmjss jkph`h
jkph`h pkchdeeh
pkchdeehd
d udtuj
udtuj lklpkrt
lklpkrthfhd
hfhdjhd
jhd ngsdgs
ngsdgs lkrkjh,
lkrkjh,
Pgppgde  nhfjhd
 nhfjhd `ghdeehp suhp `g nknkrhph dkehrh.

Lklnhyhr suhp `ghdeehp gckehc `hd tg`hj ktgs `g Hlkrgjh ]krgjht, tkthpg `g nknkrhph
dkehrh
dkehrh hsgde,
hsgde, lklnhyh
lklnhyhrr suhp `hd suhp `gtkrgl
`gtkrglh.
h. Pfk Airkged
Airkged Mirrupt
Mirrupt Rrhmtgmks
Rrhmtgmks Hmt
lkchrhde pkrushfhhd H] `hrg lklnhyhr suhp `g lhdh shoh lkrkjh lkchjujhd ngsdgs
 nhfjhd ogjh pklnhyhrhd tkrsknut chzgl. Irehdgshsg udtuj Jkrohshlh Kjidilg `hd
Rklnhde
Rklnhdeudhd
udhd (IKM@)
(IKM@) lklgcg
lklgcgjg
jg sthd`hr
sthd`hr hdtgsuhp
hdtgsuhp yhde lkdejrg
lkdejrglgd
lgdhcgs
hcgshsg
hsg pkdyuhph
pkdyuhphd
d
 pkohnht puncgj hsgde `hchl trhdshjsg ngsdgs gdtkrdhsgidhc ---- `hrg =0 dkehrh hdeeith
IKM@ `hd 1 dkehrh didhdeeith tkchf lkdeh`ipsg sthd`hr tkrsknut.

[dtuj lkdohchdjhd sknuhf ngsdgs fhrus ckngf nkrfhtg-fhtg. ]kchlh nkrthfud-thfud,

lkdehoh
lkdehohj
j rkjhd
rkjhd ngsdgs
ngsdgs udtuj
udtuj lhjhd
lhjhd lhchl
lhchl lkwhf
lkwhf `hd lklnkr
lklnkrgjhd
gjhd lkrkjh
lkrkjh fh`ghf
fh`ghf
cgnurhd lhfhc `hd nhfjhd uhde tudhg chdesude `hpht `gfhrhpjhd `g nhdyhj dkehrh, skpkrtg
Jirkhh ]kchthd
Jirk ]kchthd `hd Mfgdh,
Mfgdh, tkt
tkthpg
hpg skjhrhde
skjhrhde h`h chdejhf
chdejhf pkdkehjh
pkdkehjhd
d fujul
fujul pkdyuhph
pkdyuhphd.
d.
Jkcciee Nriwd hd` ^iit (JN^) `hd Fhccgnurtid lklnhyhr $ ;57 Outh jhrkdh lkdyuhp
 pkohnht `g Dgekrgh. Jhsus pkdyuhphd `g Gd`idksgh mujup nhdyhj tkroh`g. ]hchf shtudyh
 ph`h jhsus suhp JRR[ `glhdh Rrks`gr Agrst Lk`gh
Lk` gh Ngccy ]gd`iri (thdehd jhdh
jhdhdd Nis Cgppi
Eriup) lkdyuhp hdeeith JRR[ L. Gqnhc udtuj lklpkdehrufg putushd JRR[ `hchl
jhsus
jhsus `uehhd
`uehhd lidipi
lidipicg
cg ]g
]ghrh
hrhd
d Cg
Cgeh
eh Gd
Gdeer
eergs
gs.. Cgpp
Cgppi
i gdegd
gdegd Hstri
Hstri Lhchysg
Lhchysghh tkth
tkthp
p
lkdyh
lkdyhcu
curjh
rjhd
d mi
midtk
dtkdt
dt jk RP @g
@grk
rkmt
mt Qg
Qgsgi
sgid
d (i
(ipkr
pkrht
htir
ir Hstr
Hstri
i Dushd
Dushdth
thrh)
rh) lksjg
lksjg Hstr
Hstri
i
Lhchysgh tkdehf nkrsgtkru `kdehd Cgppi Eriup.

[sgde tfk Rrgdmgpck ia ktfgmhc rkchtgvgsl ti Mrkhtk Ktfgmhc ]thd`hr`s Gs Rrincklhtgm

air luctgdhtgidhc milphdgks

Lkdehd`hcjhd
Lkdehd`hc jhd prgdsgp rkchtgvgslk ktgjh udtuj lkdkdtujhd
lkdkdtujhd hph yhde nkdhr hthu shchf
skrgde lkdglnucjhd lhshchf nkshr nheg pkrushfhhd luctgdhsgidhc `hchl lkdminh udtuj 
lklutusjhd sthd`hr ktgjh yhde phdths udtuj `gchjshdhjhd skcuruf pkrushfhhd.
Lgshc
Lgshcdyh
dyh,, gd
gdjid
jidsgs
sgstkd
tkdsg
sg ktgjh
ktgjh pkru
pkrushf
shfhhd
hhd luct
luctgd
gdhsg
hsgidh
idhcc skpkr
skpkrtg
tg,, `hchl
`hchl dhlh
dhlh
rkchtgvgslk ktgs, lkdyhthjhd fhc gtu tg`hj `ggzgdjhd udtuj tkrcgnht `hchl suhp jkmuhcg
 pklnhyhrhd tkrsknut sksuhg h`ht `hd ululdyh `ghnhgjhd ickf itirgths fujul. Fhc gdg
 oueh nkrlhshchf nheg pkrushfhhd luctgdhsgidhc udtuj lkdyhthjhd nhfwh ktgs udtuj 
lkdeeudhjhd tkdheh jkroh `g nhwhf ulur `g phnrgj dkehrh-dkehrh `g lhdh pkjkroh hdhj 
`gpkrnickfjhd
`gpkrnickfjhd thpg tg`hj ktgs udtuj lklpkjkrohjhd tkdheh jkroh `g nhwhf ulur `g phnrgj 
tklpht chgd.

1
 

Rh
Rhrh
rh pk
pkl
lglpg
glpgd
d ng
ngsd
sdgs
gs yhde
yhde lkde
lkdehd
hd`h
`hcj
cjhd
hd pr
prgd
gdsg
sgp
p rk
rkch
chtg
tgvg
vgsl
slkk ktgs
ktgs ud
udtu
tuj 
j 
lklnkdhrjhd sthd`hr ktgjh yhde nkrtkdthdehd udtuj nkripkrhsg `g dkehrh-dkehrh yhde
 nkrnk`h lklgcgjg chd`hshd lirhc sk`gjgt udtuj lklnhdeud hthu lkdkehjjhd sthd`hr 
ktgjh skcuruf pkrushfhhd. ]knhcgjdyh, jktgjh sthd`hr ktgjh pkrushfhhd
pkrushfhhd nkrvhrghsg
nkrvhrghsg `hrg shtu
dkehrh
dkehrh jk dkehrh
dkehrh,, pkshd
pkshd yhde
yhde okchs
okchs yhde
yhde `gjgr
`gjgrgl
gl jk
jkph`
ph`hh jhryh
jhryhwh
whd
d h`hch
h`hchf
f nhfwh
nhfwh

 pkrushfhhd tg`hj lklgcgjg sthd`hr ktgjh hthu jkyhjgdhd skd`grg `hd ckngf lklgcgf udtuj 
lklnghrjhd sthd`hr yhde fhj ktgs `hd shchf `ghtur ickf h`ht `hd prhjtkj `hrg dkehrh-
dkehrh `g lhdh gh nkripkrhsg.

=. KPFGM] HD@ GDPKE^HPGQK ]IMGHC MIDP^HMP] PFKI^W

Pkirg gdtkerhtga jidtrhj sisghc lklnkrgjhd pisgsg tkdehf phd`hdehd yhde nkrchwhdhd
hdthrh udgvkrshcgslk ktgs `hd rkchtgvgslk ktgs. Lkdurut tkirg gdg, sthd`hr ktgjh pkrushfhhd
fhrus nkrushfh udtuj lkdktujhd `ghdthrhdyh?

(8) ]koulchf prgdsgp-prgdsgp ktgs udgvkrshc yhde skmhrh cuhs `ghjug sknhehg lkdklphtjhd
 nhths-nhths ktgjh yhde
yhd e shf ph`h pkrgchju `hchl
`h chl skehch sgtuhsg `hd

(>) Jkh`hhd
Jkh`hhd nu`hyh cijhc, trh`gsg,
trh`gsg, `hd dgchg-dg
dgchg-dgchg
chg yhde ckngf lkdkdtu
lkdkdtujhd
jhd hph yhde
lkruphjhd pkrgchju ktgs `gpkrnickfjhd.

Rrgdsgp-prgdsgp ktgjh udgvkrshc nkr`hshrjhd ph`h phd`hdehd jickjtga nknkrhph nu`hyh

`hd lhsyh
lhsyhrhj
rhjht
ht nkrehn
nkrehnude
ude lkln
lklnkdt
kdtuj
uj "jidtr
"jidtrhj
hj si
sisgh
sghc"
c" nhfwh
nhfwh skluh
skluh gd`gv
gd`gvg`u
g`u
jkcilpij,, irehdgshsg, `hd ngsdgs `hchl skehch sgtuh
jkcilpij sgtuhsg
sg lklgcgjg tuehs udtuj lkdehlhtg.
lkdehlhtg.
@hchl nhths-nhths
nhths-nhths jidtrhj sisghc gdg, nu`hyh cijhc `hpht lkdkdtujhd tgd`hjhd hph yhde
 nickf hthu tg`hj `gpkrnickfjhd skmhrh ktgs. Dhlud, dirlh-dirlh ktgjh yhde udgvkrshc

skchcu `g`hfucujhd `hrg dirlh-dirlh ktgjh cijhc. ]knhehg midtif, jk`uh priaksg fujul
`hd lk`gs lklgcgjg sthd`hr lkdekdhg okdgs gjchd hph yhde `gpkrnickfjhd skmhrh ktgjh
yhde lkchlphug dirlh udgvkrshc nhfwh gjchd tg`hj nickf nifide hthu lkdykshtjhd.

Jkjuhthd
Jkjuhthd tkirg jidtrhj sisghc tkrph`u h`hchf nhfwh lkdehjili`hsg
lkdehjili`hsg nheghd tkrnhgj `hrg
udgvkr
udgvkrshc
shcgs
gslk
lk ktgs
ktgs `hd
`hd rkcht
rkchtgv
gvgsl
gslkk ktgs
ktgs.. ]kch
]kchgd
gd gtu,
gtu, gdtker
gdtkerhtg
htgaa tkirg
tkirg jidtrh
jidtrhj
j sisgh
sisghcc
lkdh
lkdhwh
whrj
rjhd
hd lhdh
lhdhok
okrr `g pk
pkru
rush
shfh
fhhd
hd luct
luctgd
gdhs
hsgi
gidh
dhcc ph
phd`
d`uh
uhd
d yh
yhde
de okch
okchss `h
`hch
chl
l
lkdykckshgjhd pkrnk`hhd ktgjh cgdths dkehrh ? Nheghd-nheghd `hrg ji`k pkrushfhhd ktgj 
yhde lkcgnhtjhd dirlh-dirlh ktgjh udgvkrshc fhrus `gtrhpjhd `g skcuruf `udgh, thpg

`hchl nhths-nhths gdg h`h ruhde nheg jknkrhehlhd ktgjh `hd jksklphthd udtuj nu`hyh

5
 

dkehrh tuhd rulhf udtuj lkdekrhfjhd pkdehruf hths sthd`hr lirhc `hd ktgjh `hrg udgt
ushfh yhde nkripkrhsg `g dkehrh gtu.

M. NHEHGLHDH @HD LKDEHRH

LKDEHRH ]PHD@H^
]PHD@H^ KPGJ
KPGJ NK^@HLRHJ
NK^@HLRHJ RH@H P[EH]
P[EH]
@HCHL LKLN[HP & LKCHJ]HDHJHD ]P^HPKEG

Nhdyhj pkrushfhhd tkchf lkdehjug jkwhognhd ktgs lkrkjh `hchl ji`k rkslg pkrgchju
ktgs. Phpg h`h pkrnk`hhd nkshr hdthrh lklgcgjg ji`k ktgj jhrkdh `ghlhdhtjhd `hd lklgcgjg
sthd`hr ktgjh yhde nkdhr-nkdhr lklnkrgjhd nglngdehd udtuj strhtkeg `hd lkchjujhd ushfh
 pkrushfhhd. Pks cgtlus lkruphjhd hcht udtuj lkcgfht nhehglhdh ji`k ktgj pkrushfhhd
 nkrjhgthd `kdehd `kdehd prisks pklnkdtujhd strhtkey pkrushfhhd `hd nhehglhdh `hchl
 prisks ngsdus jkskfhrghd.
jkskfhr ghd. 

Nkrehdtude
Nkrehdtude ph`h kjskjutga
kjskjutga skdgir yhde lklglpgd ohchd ph`h jkphtufhd `kdehd ji`k
ktg
ktgj
j pkrushfh
pkrushfhhd
hd ktg
ktgj.
j. Lkrkjh
Lkrkjh `hpht
`hpht lkchjuj
lkchjujhddy
hddyhh `kdehd
`kdehd lklnuht
lklnuht sknuhf
sknuhf tgtgj
tgtgj udtuj 
udtuj 

lklp
lk lpkrt
krtgl
glnh
nhdej
dejhd
hd tg
tgeh
eh skt pkrth
pkrthdyh
dyhhd
hd jh
jhphd
phd gd
gdgsg
gsghtg
htgaa strht
strhtkeg
kegss nhru
nhru pkrcu
pkrcu `gchju
`gchjujhd
jhd
 pkdgdohuhd?

- Hphjhf yhde jgth usucjhd udtuj `gchjujhd skpkdufdyh sksuhg `kdehd ji`k ktgj 
jgth ktgs9 Hphjhf h`h ng`hde hlngeugths yhde ludejgd lkdoh`g pkrfhtghd9
- Hphjh
Hphjhf
f okchs
okchs nhfwh
nhfwh tgd`h
tgd`hjh
jhd
d yhde
yhde `gusu
`gusucj
cjhd
hd gdg
gdg skchr
skchrhs
hs `kdehd
`kdehd ji`k
ji`k jgth9
jgth9
Hphjhf jidacgj hthu pitkdsg lhshchf ludmuc9
- Hphjhf
Hphjhf h`h sksuhtu
sksuhtu `hchl tgd`hjh
tgd`hjhd
d yhde `gusucjhd
`gusucjhd yhde ngsh `ghdeehp
`ghdeehp ktgs
 phdths9 Hphjhf pkchdeehd, jhryhwhd, pklhsij, pklkehde shfhl, pkshgde,
lhsyhrhjht, ]KM, hthu lk`gh lkcgfht tgd`hjhd sknhehg ktgs yhde phdths9

]klkdthrh
]klkdthrh sknheghd nkshr lhdhokr
lhdhokr pkrushfhhd
pkrushfhhd nkrfhtg-fhtg
nkrfhtg-fhtg udtuj lklhstgjhd
lklhstgjhd nhfwh
strhtkeg pkrushfhhd nkrh`h `hchl nhths-nhths yhde ckehc, dhlud nujtg-nujtg lkdudoujjhd
 nhfwh tg`hj skchcu skluh kcklkd `hrg strhtkeg pkrushfhhd
pk rushfhhd `hd jkeghthd ipkrhsg nkrh`h
n krh`h `hchl
 nhths-nhths hph yhde `ghdeehp ktgs. @hchl nknkrhph thfud tkrhjfgr,
tkr hjfgr, tkchf h`h jkshchfhd
jkshch fhd ktgjh
 ph`h nheghd `hrg lhdhokr `g pkrushfhhd skpkrtg Jimf Gd`ustrgks, Chs Qkehs ]hd`s yhde
lkruphjhd jhsgdi rhjshsh, Fkwcktt-Rhmjhr`, Echxi]lgtfJcgdk, Lhrhtfid Igc Mirpirhtgid,
Jrhat Aii`s Gdm, Litirich ]icutgids, Ragzkr, Irhmck jirpirhsg, `hd nknkrhph pkrushfhhd
 pkrnhdjhd gdvksthsg tkrjklujh, `hd skoulchf pklnkrg pgdohlhd. Jidskjukdsg `hrg lklnuht
strhtkeg yhde tg`hj `hpht cucus pkdeuoghd lirhc yhde tkpht hjhd nkr`hlphj `kd`h yhde mujup

 nkshr, lkdefhdmurjhd puncgm rkchtgids, pkdurudhd thohl fhreh shfhl yhde fhrehdyh

6
 

 pklkehde shfhl lgcghrhd `ichr, `hjwhhd jrglgdhc, `hd jkyhjgdhd `hrg kjskjutga pkrushfhhd.
pkr ushfhhd.
@hlphj `hrg skluh sjhd`hc gdg yhde lkdehjgnhtjhd lhdhoklkd lklpkrfhtgjhd `kdehd
shdeht nhgj udtuj pkrtglnhdehd fujul `hd ktgjh `hchl lklnuht strhtkeg.

@. RKDWKNHN
RKDWKNHN ]P^HPKEG
]P^HPKEG @HD RK^GCH
RK^GCHJ[
J[ NG]DG]
NG]DG] WHDE PG@HJ
PG@HJ KPG]
Pkrckphs `hrg okdgs pklgjgrhd tkdthde "ngsdgs `hrg sknuhf ngsdgs h`hchf ngsdgs, nujhd
ktgjh" `hchl sjhd`hc tgdeeg ngsdgs, tgeh pkdyhnhn uthlh chgddyh `hrg pkrgchju ngsdgs yhde
tg`hj ktgs oueh lkdidoic?

- Rkdehwhshd
Rkdehwhshd yhde jurhde, lkludejgdjhd
lkludejgdjhd h`hdyh ijdul yhde lkdekohr jkudtudehd
 prgnh`g `hd jkpkdtgdehd
jkpkdtgd ehd `grg.
- Pkjhdhd nkrht ph`h lhdhokr pkrushfhhd udtuj lklkdufg hthu lkdehchfjhd threkt
jgdkroh ohdejh pkd`kj.
- ]uhtu nu`hyh pkrushfhhd yhde lkdklphtjhd priagthngcgths `hd pkrairlh ngsdgs `ghths
 pkrgchju.

Rkdehwhshd yhde jurhde, lkludejgdjhd h`hdyh ijdul yhde lkdekohr jkudtudehd

prgnh`g `hd jkpkdtgdehd `grg.

Irhde yhde tkrinsksg `kdehd hjuluchsg jkjhyhhd, jkjuhshhd, sthtus, `hd jkpkdtgdehd
lkrkjh skd`grg skrgde lkd`iride prgdsgp-prgdsgp ktgjh udtuj lkrkjh lkdehlngc
lkdehlngc jkudtudehd
jkudtudehd
 prgnh`g. @g`iride ickf jkskrhjhfhd `hd hlngsg, lkrkjh lkchjujhd hphpud yhde `gpkrcujhd
udtuj lkdmhphg tuouhd lkrkjh.

Rklkrgdthf H] tkchf lkchjujhd pkdykcg`gjhd `hchl nknkrhph thfud tkdthde gdsg`kr 

trh`gde, yhgtu prhjtgj gckehc nkrtujhr gdairlhsg rhfhsgh udtuj lkd`hphtjhd jkudtudehd `g
 phshr shfhl. ]hchf shtu jhsus yhde phcgde lkdidoic h`hchf ^ho ^hohrhtdhl, lhdthd jkphch
Ehcckid Eriup, yhde `gohtufg fujulhd 88 thfud pkdohrh `hd `g`kd`h $ 82 outh.

Phth
Phth jkcich
jkcich pkrush
pkrushfhh
fhhd
d yhde
yhde nkrth
nkrthdee
deeude
ude ohwh
ohwhn
n `hd pkdeh
pkdehwh
whsh
shd
d ickf
ickf `kwh
`kwhd
d
 pkrushfhhd pkrushfhhd shdeht `gpkrcujhd udtuj lkdoheh tg`hj tkroh`gdyh skca-`khcgde `hd
lhdgpuchsg gdairlhsg udtuj lkdyhlhrjhd tgd`hjhd tkrsknut ickf phrh lhdhokr pkrushfhhd.
]kca
]kca-`k
-`khcg
hcgde
de tk
tkro
roh`g
h`g jktgj
jktgjhh lhdho
lhdhokr
kr lklh
lklhdah
dahht
htjhd
jhd pisgsg
pisgsg lkrkj
lkrkjhh udtuj
udtuj lklh
lklhou
oujhd
jhd
jkpkdtg
jkpkdtgdehd
dehd prgnh`g
prgnh`g lkrkjh
lkrkjh skd`grg
skd`grg `hrgph`h
`hrgph`h irhde-ir
irhde-irhde
hde `hrg pkrushfh
pkrushfhhd.
hd. ]knhehg
]knhehglhd
lhdhh
`gnhfhs `hchl nhn >, tuehs `kwhd pkrushfhhd (jilgtk jilpkdshsg `hd pklkrgjshhd ph`h

7
 

jfususdyh) h`hchf udtuj lkdoheh hehr tg`hj tkroh`gdyh

tkroh`gdyh tgd`hjhd
tgd`hjhd tkrsknut.
tkrsknut. @kwhd pkrushfhhd
pkrushfhhd
yhde gd`kpkd`kd `hd juht `gpkrcujhd udtuj pkdehwhshd yhde tkpht hths prhjtkj jkuhdehd
 pkrushfhhd `hd lkdehwhsg lhdhokr pudmhj udtuj tkthp nkrthdeeude ohwhn hths tgd`hjhd
lkrkjh.

Pkjhdhd nkrht ph`h lhdhokr pkrushfhhd udtuj lklkdufg hthu lkdehchfjhd threkt
jgdkroh ohdejh pkd`kj.

Jktgjh pkrsidgc judmg lkdklujhd `grg lkrkjh nkrouhde udtuj lklkdufg pkdouhchd
juhrthchd `hd thfudhd `hd fhrhphd jkudtudehd `hrg gdvkstir `hd hdhcgs jkuhdehd, lkrkjh
skrgde lkrhsh tkjhdhd nkshr udtuj lkchjujhd hph pud udtuj lkcgd`udeg rkputhsg lkrkjh
udtuj lklnkrgjhd fhsgc yhde nhgj. Kjskjutga `g pkrushfhhd yhde nkrjgdkroh tgdeeg thfu
 nhfwh gdvkstir hjhd lkcgfht thd`h `hrg h`hdyh pkrchlnhthd pkrtulnufhd chnh sknhehg
 nkd`krh lkrhf `hd fhc tkrsknut hjhd lkdurudjhd fhreh shfhl pkrushfhhd. ]kchgd gtu,
 pkrchlnhthd pkrtulnufhd hthu jkudtudehd yhde lkdurud `hpht lkdyknhnjhd pkdurudhd

rhtgde
rhtgde jrk`
jrk`gt
gt pk
pkru
rush
shfh
fhhd
hd hphn
hphngc
gchh nhdy
nhdyhj
hj lkde
lkdeud
udhj
hjhd
hd uthd
uthdee ududtu
tuj
j lkln
lklngh
ghyh
yhgg
 pkrtulnufhddyh. Pkjhdhd udtuj "tg`hj pkrdhf lkckwhtjhd quhrtkr' hehr tg`hj lkdeehdeeu
kjspkjthsg
kjspkjthsg hdhcgs, gdvkstir,
gdvkstir, `hd jrk`gtur, lkl
lklhjsh
hjsh lhdhokr
lhdhokr udtuj tkrcgnht `hchl lhduvkr 
lhduvkr 
 ohdejh pkd`kj udtuj lklnuht jkudtudehd, tkrckphs `hrg hphjhf chdejhf-chdejhf gdg nkdhr-
 nkdhr yhde tkrnhgj udtuj jkpkdtgdehd ohdejh phdohde pkrushfhhd. Jh`hde-jh`hde tkjhdhd
gdg tkrus
tkrus lkrkehd
lkrkehdejhd
ejhd hturhd
hturhd shlphg
shlphg nhths
nhths ktg
ktgjh
jh tkrsknu
tkrsknutt `ghnhgjh
`ghnhgjhd.
d. ]kjhcg
]kjhcg nhths
nhths ktg
ktgjh
jh
`gckwhtg `hchl uphyh udtuj "lklkdufg hthu lkdgdejhtjhd jkudtudehd lkrkjh," hlnhde
 nhths udtuj lklnuht jilprilg
jilpr ilg ktgjh yhde ckngf kjstrgl lkdoh`
lkdoh`gg ckngf rkd`hf.

Rh`h thfud >280, ]KM lkdekdhjhd Nkrcghd Aii`s (pklnuht Rip ]kmrkt `hd Jhmhde

Klkrhc`) `kdehd tgd`hjhd pkdgpuhd hjudthdsg, lkdyhthjhd nhfwh pkrushfhhd lklhcsujhd

 nghyh `hchl rhdejh udtuj lkdgdejhtjhd pkd`hphthd `hd fhreh shfhl. Rkrushfhhd tkchf
sktuou udtuj lklnhyhr $ ; outh udtuj lkdykckshgjhd
lkdykckshgjhd tu`ufhd pkdgpuhd hths ]KM, sklkdthr
sklkdthrhh
MKI (skjhrhde `geucgdejhd)
`geucgdejhd) fhrus lklnhyhr
lklnhyhr $ 8>;.222 udtuj lkdykckshgjhd
lkdykckshgjhd nghyh tkrpgshf
`hrg jkchchghd `hd lkdeklnhcgjhd nidus $ 0 outh jkph`h pkrushfhhd.

Kjskjutgaa pkrushfhhd
Kjskjutg pkrushfhhd skrgde lkrhsh tkrtkjhd udtuj lkdmhphg
lkdmhphg threkt jgdkroh jkuhdehd
jhrkdh jilpkdshsg lkrkjh shdeht nkrehdtude ph`h jgdkroh pkrushfhhd. ]kchlh `uh `kjh`k
tkrh
tkrhjfg
jfgr,
r, tk
tkchf
chf lkdoh
lkdoh`g
`g li`k
li`k udtuj
udtuj `kwh
`kwhd
d `grkj
`grkjsg
sg udtuj
udtuj lkln
lklnkrg
krgjhd
jhd nidus
nidus lkwh
lkwhf,
f,
 pkdefhrehhd ipsg shfhl, `hd jilpkdshsg chgddyh jkph`h kjskjutga jktgjh lklkdufg threkt
jgdkroh yhde `gtkthpjhd. Oh`g jhrkdh nkshrdyh rkwhr` gdg yhde lklnhwh
lklnhwh kjskjutga lklgcgjg

82
 

gdgsg
gdgsght
htga
ga prgnh
prgnh`g
`g yhde
yhde juht
juht udtuj
udtuj lkchd
lkchdeeh
eehrr hturh
hturhd
d `hd tkrc
tkrcgnh
gnhtt `hchl
`hchl pkrgc
pkrgchju
hju yhde
yhde
lkludejgdjhd threkt yhde fhrus `gpkdufg. Nhdyhj `hrg lhdgpuchsg hjudthdsg ph`h hjhr 
sjhd`hc
sjhd`hc pkrushfh
pkrushfhhd
hd nhru-nhr
nhru-nhru
u gdg tkc
tkchf
hf lkdsyhr
lkdsyhrhtjh
htjhd
d sgtuhsg
sgtuhsg `g lhdh
lhdh kjskjut
kjskjutga
ga shdeht
shdeht
`gudtudejhd `hd lkdkrglh pkdefhrehhd gdskdtga luchg `hrg $ 82 outh lkdoh`g ckngf `hrg $ 8
lgcghr udtuj fk`ek aud` lhdhokr.

Lhshc
Lhshchf
hf lkd`h
lkd`hshr
shr `kdehd
`kdehd sf
sfirt
irt-tk
-tkrl
rlgs
gsl-j
l-jkmk
kmkd`k
d`krud
rudehd
ehd nheg
nheg lhdho
lhdhokr
kr udtuj 
udtuj 
lklushtjhd pkrfhtghd nkrckngfhd ph`h jgdkroh ohdejh pkd`kj-h`hchf nhfwh fhc gtu tg`hj 
lkdmgpthjhd dgchg nheg Rkchdeehd hthu lkdgdejhtjhd `hyh shgde pkrushfhhd `g phshr: yhgtu,
lkdei
lkdeirn
rnhdj
hdjhd
hd jkeght
jkeghthd
hd yhde
yhde lkru
lkruphj
phjhd
hd `r
`rgvk
gvkrr yhde
yhde phcgd
phcgde
e `hpht
`hpht `ghd`h
`ghd`hcjh
cjhd
d `hrg
`hrg
jkudtudehd
jkudtudehd yhde ckngf tgdeeg `hd dgchg thlnhf nheg pklkehde
pklkehde shfhl `hchl ohdejh phdohde.
Lklitide su`ut ktgjh `hchl dhlh jkudtudehd lklnhwh rgsgji yhde shdeht tgdeeg udtuj 
 pkdurudhd pklkehde shfhl, fhreh shfhl `hd mgtrh lkrkj yhde fgchde.

]uhtu nu`hyh pkrushfhhd yhde lkdklphtjhd priagthngcgths `hd pkrairlh ngsdgs `ghths

pkrgchju.
Jktgjh nu`hyh pkrushfhhd lkdulnufjhd gjcgl jkroh yhde tg`hj ktgs hthu hlirhc
skpkrtg jirup, irhde lklgcgjg cgskdsg pkrushfhhd udtuj lkdehnhgjhd "hph yhde nkdhr" `hd
tkrcgnh
tkrcgnhtt `hchl
`hchl pkrgchju
pkrgchju hthu strhtke
strhtkegg lkrkjh
lkrkjh nkrpgjg
nkrpgjgrr lkrkjh
lkrkjh tg`hj
tg`hj fhrus
fhrus lkchjuj
lkchjujhd
hd fhc
tkrsknu
tkrsknut.
t. Dirlh-dirl
Dirlh-dirlhh nu`hyh
nu`hyh skpkrtg "skluh
"skluh irhde
irhde lkchujh
lkchujhd
d fhc tkrsknut“
tkrsknut“ `hd –tg`hj 
–tg`hj 
lhshch
lhshchf
f lkchjuj
lkchjujhd
hd suhtu
suhtu fhc skchlh
skchlh fhc tkrsknut
tkrsknut `hpht
`hpht lkykcks
lkykckshgjh
hgjhd
d pkjkroh
pkjkrohhd"
hd" luchg
luchg
 nhdyhj lkdklnus cgdejudehd jkroh.
jkr oh. ]kchgd gtu, tkjhd nu`hyh udtuj lklhdahhtjhd mhrh yhde
tg`hj ktgs ogjh jkh`hhd lkdoh`g lkdhdthde
lkdhdthde `hpht lklgdth
lklgdth irhde chgd udtuj nkrpkrgchju tg`hj 
ktgs. ]knuhf midtif sklpurdh `hrg nu`hyh pkrushfhhd yhde jhmhu ph`h ktgjh h`hchf Kdrid,

 pkrushfhhd skjhrhde su`hf tg`hj nkraudesg thpg tkrjkdhc `gdyhthjhd nkrshchf jhrkdh
lkchjujhd pkdgpuhd ngsdgs yhde phcgde tkrjhphr `hchl skohrhf H].

Nkrnhd`gde tkrnhcgj jktgjh prgdsgp-prgdsgp ktgjh yhde tgdeeg shdeht tkrthdhl `hchl
 nu`hyh pkrushfhhd
pkru shfhhd `hrg sknuhf pkrushfhhd,
pkrus hfhhd, nu`hyh
nu`hy h `hpht nkraudesg sknhehg
s knhehg lkjhdgslk
lkjhdgs lk yhde
juht udtuj nkrjiludgjhsg dirlh pkrgchju ktgjh `hd lkd`hphtjhd jhryhwhd nkjkroh `kdehd
sthd`hr pkrushfhhd lirhc, prgdsgp-prgdsgp ngsdgs, `hd dgchg-dgchg pkrushfhhd. @hchl jhsus
tkrsknut, prgdsgp-prgdsgp ktgjh yhde `ghdut `hchl ji`k pkrushfhhd ktgj `hd / hthu `hchl
 pkrdyhthhddyh dgchg-dgchg pkrushfhhd `gcgfht sknhehg nheghd gdtkerhc g`kdtgths pkrushfhhd,
mgtrh `grg, `hd mhrh ipkrhsg. Gcustrhsg
Gcustrhsg Mhpsuck 7.> lklnhfhs
lklnhfhs pkd`kjhthd Divi Dir`gsj udtuj 
lklnhdeud nu`hyh ktgs `hd lkdklphtjhd prgdsgp-prgdsgp ktgjh `hchl prhjtkj.

88
 

K. LKDEHRH
LKDEHRH ]P^HPK
]P^HPKEG
EG RK^[]HF
RK^[]HFHHD
HHD FH^[]
FH^[] NK^KPG
NK^KPGJH
JH
H`h `uh hchshd lkdehph strhtkeg fhrus nkrktgjh ?
8. Jhrk
Jhrkdh
dh st
strh
rhtk
tkeg
eg yh
yhde
de tg
tg`h
`hj
j nk
nkrk
rktg
tgjh
jh h`
h`hc
hchf
hf okch
okchs-
s-ok
okch
chss shch
shchf
f `h
`hd
d lkrk
lkrkac
ackj
kjsg
sgjh
jhd
d
jknurujhd pkrushfhhd `hd hdeeithdyh.
>. Jhrkd
Jhrkdhh strht
strhtkeg
keg yhde nkrkt
nkrktgj
gjhh ng
ngsh
sh lkdoh`g
lkdoh`g ngsdgs
ngsdgs yhde nhgj `hd lkln
lklnkrg
krgjhd
jhd  skca-

gdtkrkst `hrg pklkehde shfhl

Jhsus Lirhc udtuj ]knuhf ]trhtkeg Ktgjh

Rklnuht
Rklnuhthd
hd strhtke
strhtkegg yhde nkrktgjh
nkrktgjh ululdyh
ululdyh h`hchf
h`hchf pri`uj
pri`uj `hrg lhdhok
lhdhokrr yhde lklgcg
lklgcgjg
jg
jhrhjtkr lirhc yhde juht yhde lhdh `hpht `gpkrmhyh, lklgcgjg gdtkergths, `hd nkdhr-nkdhr 
 pk`ucg udtuj lklnhdeud pkrushfhhd. Lhdhokr yhde skpkrtg gdg shdeht lkdyijide ji`k ktgj 
 pkrushfhhd skfgdeeh
skfgde eh skluh strhtkeg yhde `gnuht
`gnu ht nkr`hshrjhd ph`h ktgjh
k tgjh yhde `gnuht.

Jhsus Ngsdgs udtuj ]trhtkeg yhde Nkrktgjh

Lkdekohr strhtkeg yhde tg`hj nkrktgjh hjhd lkrushj rkputhsg pkrushfhhd `hd lkdglnucjhd
 nghyh-nghyh nhgj nghyh yhde vgsgnck skpkrtg pkdhctg `hrg pklkrgdthf, `hrg sgpgc, nghyh `hrg
 pklkehde shfhl jhrkdh turuddyh fhreh shfhl, skchdoutdyh tkr`hpht nghyh ckehc `hd
gdvkstgehsg, pkrnhgjhd k`ujhsg, nghyh hjsg jirkjtga, h`lgdstrhsg, `hd h`hdyh nghyh gdthdegnck
skpkr
skpkrtg
tg jidsul
jidsulkd
kd yh
yhde
de lkdgd
lkdgdeeh
eehcjh
cjhd,
d, jkfgc
jkfgchde
hdehd
hd rk
rkput
puthsg
hsg,, lkdg
lkdgdej
dejhtd
htdyh
yh turdi
turdivkr
vkr,,
lkdgdejhtdyh nghyh rkjrugthsg `hd lhsgf nhdyhj cheg.

8>
 

]trhtkeg, Phdeeude Ohwhn ]isghc, @hd Jknkrchdouthd Cgdejudehd

Phdeeud
Phdeeude
e ohwhn
ohwhn sisghc
sisghc h`hc
h`hchf
hf lkdehmu
lkdehmu jkph`h
jkph`h jkwhogn
jkwhognhd
hd pkrushfh
pkrushfhhd
hd udtuj
udtuj nkripkrh
nkripkrhsg
sg
`kdehd mhrh yhde tkrfirlht, lkdyk`ghjhd jid`gsg jkroh yhde udtuj jhryhwhd, lkd`iride
`gvkrsgths tkdheh jkroh, lkdoh`g pkdeurus cgdejudehd yhde nhgj, `hd skmhrh hjtga nkjkroh
udtuj jkfg`uphd yhde ckngf nhgj `g jiludgths sktklpht `glhdh pkrushfhhd nkripkrhsg `hd

lhsyhrhjht ckngf cuhs. Lkchjujhd thdeeude ohwhn sisghc hjhd lklpkrickf jkpkrmhyhh
lhsyhrhjht jkpkrmhyhhd
d `hd
jkfirlhthd `hrg pklhdeju jkpkdtgdehd pkrushfhhd. Rrierhl M]^ `hpht nkruph ?
- Nkrouhde udtuj lklnuht strhtkeg yhde nkrktgjh `hd strhtkeg ktgjh `hd inskrvhsg
 prgdsgp ktgjh `hchl lkdeipkrhsgjhd
lkdeip krhsgjhd ngsdgs.
- Lklnuht
Lklnuht jidtrgn
jidtrgnusg
usg hlhc,
hlhc, lkd`uju
lkd`ujude
de uphyh
uphyh pkchyhd
pkchyhdhd
hd lhsyhrhj
lhsyhrhjht,
ht, tkrcgnh
tkrcgnhtt
`hchl gdgsghtga agchdtripg yhde ckngf cuhs, lkdohdejhu udtuj lklnuht pkrnk`hhd
`hchl jkfg`uphd yhde jurhde nkrudtude.
Midt
Midtifd
ifdyh
yh h`hch
h`hchf
f RP Arkkp
Arkkpirt
irt Gd
Gd`id
`idksg
ksghh lkdyk
lkdyk`g
`ghjh
hjhd
d chyhd
chyhdhd
hd lk`g
lk`gss nheg
nheg
lhsyhrhjht Rhpuh lkchcug jcgdgj-jcgdgj jkskfhthd `hd rulhf shjgt li`krd `g

Nhdtg `hd Pglgjh. RP FL ]hlpikrdh, shchf shtu pkrushfhhd rijij nkshr `g

dkekrg
dkekrg gdg oueh lkdyk`g
lkdyk`ghjhd
hjhd nkhsgswh
nkhsgswh nheg pkchohr
pkchohr ]@, ]LR, ]LH lhupud
lhupud
lhfhsgswh.
lhfhsgswh. Hstrh Eriup,
Eriup, lkchcug Whyhshd
Whyhshd @fhrlh Nfhjtg
Nfhjtg Hstrh lkdyknutjhd
lkdyknutjhd
 nhfwh lkrkjh tkchf lkchjujhd prierhl pklnkr`hyhhd [JL lkchcug
 pkdgdejhthd jilpktkdsg
jilpktkd sg `hd jhphsgths pri`uskd
pri `uskd
- Nkrhjsg udtuj lkdoheh cgdejudehd jfususdyh lklgdglhcgsgr hthu lkdeurhdeg
`hlp
`hlphj
hj yhde
yhde lkrue
lkruegj
gjhd
hd cgdej
cgdejude
udehd
hd `hrg
`hrg hj
hjtg
tgvgt
vgths
hs ngsdg
ngsdgss yhde
yhde `gch
`gchjuj
jujhd
hd
 pkrushfhhd. Midtifdyh Uhclhrt yhde lkdkehsjhd jkph`h suppcgkrdyh udtuj 
lkdeurhdeg mhrnid aiitprgdt ph`h rhdthg phsijdyh.
phsijdy h. RP [dgckvkr yhde lkdeh`hjhd

 prierhl OEM `glhdh lkdehohj lhsyhrhjht udtuj lklhdahhtjhd pri`uj-pri`uj 

 nkjhs `hrg udgckvkr udtuj
u dtuj `geudhjhd jklnhcg sknhehg jkrohgdhd thdehd.
thd ehd.
- Lkln
Lklnuh
uhtt cgde
cgdeju
jude
dehd
hd jk
jkro
rohh yh
yhde
de lklp
lklpkr
krjh
jhyh
yh ju
juhc
hcgt
gths
hs fg`u
fg`up
p jh
jhry
ryhw
hwhd
hd,,
midtifdyh lkdyk`ghjhd `hy mhrk, whjtu jkroh yhde ackjsgnkc, jksklphthd nkjkroh
`grulhf,, gzgd mutg jhryhwhd udtuj lkrhwhd jkcuhrehdyh yhde shjgt, lklnkrg
`grulhf lklnkrgjhd
jhd
 nkhsgswh `hd chgd-chgd.
- Lklnhdeud tkdheh jkroh yhde nkrhehl `kdehd lkdefirlhtg okdgs jkchlgd, rhs,
hehlh.
hehlh. Midtifd
Midtifdyh
yh lklgcg
lklgcgf
f pklhsij
pklhsij yhde nkrhshc
nkrhshc `hrg whdgth
whdgth hthupud
hthupud jhul
lgdirgths yhde lklgcgjg ushfh yhde jkmgc.

8=
 

Mirpirhtk simghc rkspidsgngcgty strhtkey h`hchf spksgagj

spksgagj jilngdhsg
jilngdhsg `hrg hjtgvgths
hjtgvgths sisghc yhde
yhde
lklnkrgjhd lhdahht yhde `gpgcgf ickf suhtu pkrushfhhd udtuj lkd`ujude jidtrgnusg `hrg
whjtu, uhde, `hd sulnkr `hyh chgddyh.

Midtifdyh h`hchf pkrushfhhd sthrnumjs lklgcgjg strhtkeg M]^ nkruph klpht kcklkd yhgtu
sulnkr yhde nkrktgjh,
nkrktgjh, pkchyhdhd
pkchyhdhd jiludgths,jkpk`u
jiludgths,jkpk`ucghd
cghd cgdejudehd, `hd `ujujudehd jkph`h
 pkthdg

Phdeeude Ohwhn ]isghc `hd Prgppck Nittil Cgdk

M]^ yhde `gchjujhd ickf pkrushfhhd `gchjujhd udtuj lkdgdejhtjhd trgppck nittil cgdk `hrg
 pkrushfhhd gtu skd`grg, rkakrkdsg udtuj tgeh tgpk jgdkroh lktrgjs ? kjidilg, sisghc, `hd
cgdejudehd. Puouhd `hrg pkrusfhhd h`hchf sujsks `hchl jktgeh `glkdsg tkrsknut. Pgeh jgdkroh
tkrsk
tkrsknut
nut lkd
lkdehm
ehmu
u ph`h tgeh
tgeh pgch
pgchrr yhgtu
yhgtu  pkipck,  pchdkt , ` hd
hd  priagt. Rkipck `gsgdg h`hchf
 nkrnhehg gdgsghtga sisghc yhde lklnkdtuj strhtkeg M]^ skpkrtg
s kpkrtg mirpi
mirpirhtk egvgde, jktkrcgnhthd
rhtk egvgde,
jiludgt
jiludgths,
hs, `hd ushfh `hrg pkrushfhh
pkrushfhhd
d udtuj
udtuj lkdgdejh
lkdgdejhtjhd
tjhd jkfg`uphd
jkfg`uphd  sthjkfic`kr  nhgj 

skmhrh gdtkrdhc lhupud kjstkrdhc.  Rchdkt lkdehmu ph`h `hlphj `hrg kjiciegjhc pkrushfhhd
`hd
`hd prhj
prhjtk
tkjd
jd tkrf
tkrfh`
h`hp
hp cg
cgde
deju
jude
dehd
hd.. ]k`h
]k`hde
dejh
jhd
d  priagt lk
lklg
lgcg
cgjg
jg hr
hrtg
tg yh
yhde
de cuhs
cuhs yh
yhgt
gtu
u
jkudtudehd pkrushfhhd yhde `g`hpht `hrg sfhrkfic`kr tkthpg oueh pkdehruf kjidilgj yhde
`glgcgjg pkrushfhhd ph`h lhsyhrhjht skmhrh ulul `hchl fhc vhcuk yhde `gnuht `hd nghyh
yhde `gnknhdjhd ph`h lhsyrhjht.

Midtifdyh
Midtifdyh h`hchf
h`hchf pkrushfh
pkrushfhhd
hd R&E yhde lklgcgj
lklgcgjgg pri`uj
pri`uj  swgaakr mckhdgde systkl  yhde
lkru
lkruph
phjh
jhd
d pri`
pri`uj
uj yh
yhde
de ph
phcg
cgde
de chju
chju,, lklg
lklgcg
cgjg
jg `k
`ksh
shgd
gd yh
yhde
de rhrhlh
lhff cgde
cgdeju
jude
dehd
hd `h
`hd
d

80
 

lkdeurhdeg pkrlgdthhd hjhd hgr, skrth fklht kdkreg. ]kchdoutdyh h`hchf Dgjk lklpri`ujsg
 pri`uj yhde gdivhtga `kdehd ckngf nkrjkchdouthd, jhrkdh lkdyh`hg nhfwh jknkrchdouthd
lkruphjhd judmg `hrg priagt yhde hjhd `hthde.

Midtif chgd h`hchf Pfk Ni`y ]fip yhde lkdeklnhdejhd = gdivhsg jklhshd nhru yhde
 nkrjkchdouthd `hd rhlhf cgdejudehd `hd lklhstgjhd 822% nhfhd-nhfhd hchlg nkrhshc `hrg
sulnkr yhde cksthrg, lkcgd`udeg 82.222 fkjthr futhd `hd fhngtht chgddyh.

Prgppck nittil cgdk shdeht pkdtgde udtuj lklnuht fhsgc M]^ `hrg pkrushfhhd dyhth nheg phrh
 pklhdeju jkpkdtgdehd `hd jhrkdh lkrkjh lklgdth pkrthdeeudeohwhnhd `hrg hph yhde
su`hf `gchjujhd pkrushfhhd udtuj cgdejudehd.

A. HRH WHDE @GLHJ]

@GLHJ][@
[@ @KDEHD
@KDEHD JKNK^CHDO
JKNK^CHDO[PHD
[PHD @HD
@HD R^HJPGJ
R^HJPGJ NG]DG]
NG]DG]
WHDE NK^JKCHDO[PHD
NK^JKCHDO[PHD

Jknkrchd
Jknkrchdout
outhd
hd `hpht
`hpht `ghrtgj
`ghrtgjhd
hd sknhehg
sknhehg funudehd
funudehd hdthrh
hdthrh suhtu
suhtu pkrushfh
pkrushfhhd
hd `kdehd
`kdehd
cg
cgdej
dejude
udehd
hd `hd nh
nhehg
ehglh
lhdh
dh pkrush
pkrushfhh
fhhd
d tkrsk
tkrsknut
nut lkde
lkdeeud
eudhj
hjhd
hd sulnkr
sulnkr`hy
`hyhh hchl
hchl yhde
yhde
tkrsk`gh. ]k`hdejhd prhjtgj ngsdgs nkrjkchdouthd h`hchf prhjtgj-prhjtgj yhde `gchjujhd ickf
 pkrushfhhd udtuj lklkdufg
lklkdu fg jknutufhd
jkn utufhd tkrjgdg pkrushfhhd thdph lkdeirnhdjhd
lkdei rnhdjhd jklhlpuhd
udtuj lklkdufg jknutufhd `glhsh `kphd.

]trhtkeg Jknkrchdouthd Cgdejudehd

]trhtkeg jknkrchdouthd cgdejudehd lkdmhjup?

 Lkcgd`udeg cgdejudehd skjgthr.

 Lkcgd`udeg kjsgstkdsg sulnkr`hyh hchl.

Lkdoheh sgstkl pkd`ujude kjiciegs udtuj ekdkrhsg `g lhsh `kphd.
 Lkcgd`udeg pchdkt nulg `hrg nhfhyh yhde `hpht lkdehdmhl.

Rkde
Rkdegl
glpck
pcklk
lkdt
dths
hsgh
ghd
d ]trh
]trhtk
tkeg
eg Phde
Phdeeu
eude
de Oh
Ohwh
whn
n ]isg
]isghc
hc Jirp
Jirpir
irht
ht `hd
`hd ]trh
]trhtk
tkeg
eg
Jknkrchdouthd

Mgsmi sknuhf pkrushfhhd yhde nkrekrhj `gng`hde tkckjiludgjhsg yhde nkrlhrjhs `g

]hd Oisk, Hlkrgjh ]krgjht lkdmgpthjhd strhtkeg thdeeude ohwhn sisghc jirpirhtdyh `kdehd
lklaijusjhd ph`h sthjkfic`kr nkdkagts `hd milpktgtgvk h`vhdthek. @kdehd
lkdeg
lkdeglp
lpckl
cklkdt
kdths
hsgjh
gjhd
d M]^,
M]^, Mgsmi
Mgsmi lkdef
lkdefkl
klht
ht 8> Ou
Outh
th @icc
@icchr
hr Hlkr
Hlkrgjh
gjh `kdehd
`kdehd mhrh
mhrh

lkdeurhdeg klgsg jhrnid, whstk pri`umtgid, `hd pkrlgdthhd hjhd sulnkr`hyh

lkdeurhdeg sulnkr`hyh hchl `g`hchl
vhcuk mfhgd hmtgvgtydyh. Fhc gdg lklnhdtu Mgsmi `hchl lkdyk`ghjhd chyhdhd yhde nkrdgchg

8;
 

jkph`h jidsulkd `hd oueh kagsgkdsg `hchl vhcuk mfhgd hmtgvgty  skrth lklnhdtu Mgsmi lkrhgf
milpktgtgvk h`vhdthek. 

Rkchohrhd Lirhc Whde @g`hpht @hchl Lkdeglpcklkdthsgjhd Phdeeude Ohwhn ]isghc

Jirpirht

Lkdeipkrhsgjhd
ngsdgs skmhrh ks
`hd ckehc

Lkdhlpgcjhd
whreh pkrushfhhd
Jidtrhj Lkdoh`g pkchyhd
cgdejudehd yhde
yhde nhgj
]isghc nhgj

Lkdyk`ghjhd
jid`gsg pkjkrohhd
yhde nhgj udtuj
jhryhwhd

Pkirg jidtrhj sisghc lkdokchsjhd nhehglhdh pkrushfhhd lklgcgjg thdeeude ohwhn udtuj 
lkdefirlhtg fhj lirhc sthjkfic`krs. @hchl tkirg tkrsknut pkrushfhhd `hd cgdejudehd shcgde
tkrjhgt
tkrjhgt `hd tg`hj
tg`hj `hpht
`hpht `gpgshfj
`gpgshfjhd.
hd. Oh`g `hchl
`hchl fhc pkdeipkrhs
pkdeipkrhsghd
ghd ngsdgs ickf pkrushfhhd
pkrushfhhd
fhrus jiderukd `kdehd fhrhphd lhsyhrhjht yhgtu `kdehd lkchjshdhjhddyh skmhrh ktgs `hd
ckehc.
ckehc. Lkdhlp
Lkdhlpgcjh
gcjhd
d whreh
whreh pkrushfh
pkrushfhhd
hd yhde nhgj (eii` mirpirhtk mgtgzkdsfgp)   oueh fhrus
lkdoh`
lkdoh`gg mgrg
mgrg pkrushf
pkrushfhhd
hhd yhde sksudee
sksudeeufdy
ufdyh.
h. ]krth
]krth lkchyh
lkchyhdg
dg cgdejude
cgdejudehd
hd `kdehd
`kdehd sknhgj-
sknhgj-
 nhgjdyh. Nknkrhph mhrhdyh h`hchf `kdehd lkdyk`ghjhd jid`gsg pkjkrohhd yhde nhgj udtuj 
jhryhwhd skpkrtg `kdehd lkdyk`ghjhd nhdeju skrth jkynihr`  yhde
 yhde kreidilgs hehr jhryhwhd
`hpht lkchjujhd tuehsdyh `kdehd kakjtga, kagsgkd, hlhd, `hd skfht.

Rkdehchlhd Rkrushfhhd-Rkrushfhhd
Rkrushfhhd-Rkrushfhhd @hchl Lkdeglpcklk
Lkdeglpcklkdthsgjhd
dthsgjhd ]trhtkeg Phdeeude
Ohwhn ]isghc Jirpirht

Nkr`h
Nkr`hshr
shrjhd
jhd pkdeh
pkdehch
chlh
lhd
d nk
nknkr
nkrhph
hph pkrush
pkrushfhh
fhhd
d `hchl
`hchl lkdeg
lkdeglp
lpckl
cklkdt
kdthsg
hsgjhd
jhd strht
strhtke
kegg
thdeeude ohwhn sisghc jirpirht h`h nknkrhph lhdahht yhde `g`hphtjhd yhjdg?

- Lkdgdejhtjhd `ujudehd `hrg jidsulkd

81
 

@ujudehd
@ujudehd jidsulk
jidsulkd
d shdeht
shdeht pkdtgde
pkdtgde nheg jknkrch
jknkrchdesu
desudehd
dehd pkrushfh
pkrushfhhd
hd jhrkdh
jhrkdh
`gshdh h`hchf `glhdh pkrushfhhd lkd`hphtjhd jkudtudehd. @kdehd lkdkrhpjhd
M]^ lhjh rkspid yhde hjhd `g`hphtjhd `hrg jidsulkd hjhd lkdoh`g pisgtga `hd
jidsulkd hjhd ckngf sktgh udtuj lklnkcg pri`uj hthu ohsh `hrg pkrushfhhd.
- Lkdurudjhd rgsgji-rgsgji yhde `hpht lkdefhdmurjhd rkputhsg pkrushfhhd

@kdehd gdtkdsg `hd gdgsghtga

gdgsghtga yhde pisgtga tkrsknut yhde `hpht lklnhdeud
lklnhdeud rkputhsg
yhde nhgj `glhth jidsulkd `hd puncgj lhjh M]^ `gpkrmhyh hjhd lkdurudjhd
rgsgji-r
rgsgji-rgsg
gsgji
ji yhde `hpht
`hpht lkdefhdm
lkdefhdmurjh
urjhd
d rkputhsg
rkputhsg pkrushfh
pkrushfhhd
hd `gjhrkd
`gjhrkdhjhd
hjhd ickf
glhek yhde pisgtga yhde `gthlpgcjhd ickf pkrushfhhd.
- Lkdurudjhd turdivkr mist `hd lkdgdejhtjhd rkjrutlkd jhryhwhd
@kde
@kdehd
hd M]^,
M]^, lhjh
lhjh jh
jhry
ryhw
hwhd
hd hj
hjhd
hd ckng
ckngf
f lkde
lkdefi
firl
rlht
htgg `h
`hd
d sktg
sktghh jk
jkph
ph`h
`h
 pkrushfhhd lhjh gtu lkdyknhnjhd rkd`hfdyh turdivkr rhtk skfgdeeh turdivkr 
mist dyh pud lkdurud. Jhryhwhd pitkdsghcpud hjhd nhdyhj yhde gdegd nkjkroh
`gpkrushfhhd tkrsknut.

- Lkdgdejhtjhd jsklphthd pkrushfhhd udtuj lkd`hphtjhd pkd`hphthd yhde ckngf

tgdeeg
@g
@gjh
jhrkd
rkdhjh
hjhd
d glhek
glhek yh
yhde
de pi
pisgt
sgtga
ga yhde
yhde `gthl
`gthlpgc
pgcjh
jhd
d ickf
ickf pkrus
pkrushf
hfhhd
hhd lhjh
lhjh
jidsulkd hjhd lklgcgf udtuj lklnkcg pri`uj hthu ohsh `hrg pkrushfhhd tkrsknut
`gnhd`gd
`gnhd`gdejhd
ejhd `hrg pkrushfh
pkrushfhhd
hd jilpktg
jilpktgtir
tir skfgdeeh
skfgdeeh pkrushfh
pkrushfhhd
hd lkd`hph
lkd`hphtjhd
tjhd
 pkd`hphthd yhde ckngf
ckn gf tgdeeg.
- Lkdgdejhtjhd fhrlidgshsg hdthrh pkrushfhhd `kdehd sfhrkfic`kr `hchl ohdejh
 phdohde
@g
@gjh
jhrkd
rkdhjh
hjhd
d rkspid
rkspid yhde
yhde nk
nkegt
egtu
u pisgt
pisgtga
ga yhde
yhde `gskn
`gsknhnj
hnjhd
hd ickf
ickf iptgl
iptglhc
hcdyh
dyh

 pkdkrhphd M]^ lhjh `hpht lklkdufg jkgdegdhd `hrg sfhrkfic`kr yhjdg  priagt 
lhxglgzhtgid.

85
 

@HAPH^ R[]PHJH

86