6.

LỢI THẾ VÀ BẤT LỢI CỦA VIỆT NAM ĐỂ THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC
NGOÀI QUA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN.
a) Lợi thế của Việt Nam trong việc thu hút vốn đầu tư qua thị trường chứng khoán.

Mộ t là , Việt Nam có nguồ n lao độ ng trẻ và tiềm nă ng, đang phá t triển, đồ ng nộ i tệ ổ n định so
vớ i USD, GDP tă ng trưở ng nhanh.

Hai là ,tình hình chính trị ổ n định, TTCK có sự gia tă ng về quy mô , thanh khoả n tố t hơn
trướ c đâ y. Đồ ng thờ i về bộ má y, cấ u trú c đượ c cả i thiện rõ rệt so vớ i nhữ ng nă m trướ c tạ o
mứ c độ uy tín hơn cho nhà đầ u tư.

Ba là , cá c dò ng cổ phiếu trụ cộ t củ a TTCK như NHTM, cá c doanh nghiệp xâ y dự ng, doanh

nghiệp nô ng lâ m hả i sả n... đều đang tìm lạ i đượ c tố c độ phá t triển củ a thờ i kỳ trướ c COVID.

Bố n là , thị trườ ng khu vự c và thế giớ i đang rấ t khá t nhiều nhó m hà ng đặ c chủ ng củ a Việt
Nam, đặ c biệt là cá c nhó m hà ng về lương thự c, thự c phẩ m, may mặ c, giầ y dép và điện tử ...
Do đó , Việt Nam có điều kiện để chủ độ ng chọ n hà ng, chọ n thị trườ ng và cơ chế xuấ t hà ng
thích ứ ng vớ i nă ng lự c sả n xuấ t và phò ng ngừ a COVID trong điều kiện mớ i.

Cá c tia sá ng nó i trên cù ng vớ i cá c cơ chế chính sá ch và khá t vọ ng phá t triển đượ c cổ sú y

mạ nh mẽ từ mọ i cấ p, mọ i ngà nh đã và đang thú c đẩ y phá t triển sả n xuấ t kinh doanh vượ t
qua sứ c ỳ do đạ i dịch COVID tá c độ ng.

Trong bố i cả nh hiện nay, nếu cá c nhà đầ u tư chuyên nghiệp có bả n lĩnh đủ bình tĩnh để nhìn
thị trườ ng bằ ng cá i nhìn dà i hạ n hơn, tin tưở ng hơn kèm theo việc phâ n tích tìm kiếm
nhữ ng doanh nghiệp có xu hướ ng phá t triển tố t, có cơ sở là m ă n nghiêm tú c để đầ u tư kích
hoạ t ... thì giá cổ phiếu sẽ kéo nhau tă ng lên trong tương lai khô ng xa, sẽ giú p nhà đầ u tư có
lợ i nhuậ n đích thự c thay vì ngồ i chờ thờ i cơ. Giá củ a vố n luô n luô n phụ thuộ c và o nă ng lự c
cầ u củ a thị trườ ng, trong đó nă ng lự c cầ u củ a thị trườ ng vố n lạ i phụ thuộ c và o nă ng lự c hấ p
thụ vố n củ a nền kinh tế do con ngườ i tạ o ra qua từ ng thờ i kỳ. Thị trườ ng khô ng dà nh cho
nhữ ng nhà đầ u tư yếu bó ng vía, hay nhữ ng nhà đầ u tư chỉ nặ ng về tưở ng tượ ng hô hà o và
cà ng khô ng thuộ c về cá c hà nh vi chụ p giậ t, lừ a đả o trong việc thả mồ i, phó ng đạ i mứ c lã i
gấ p đô i, gấ p ba chỉ trong thờ i gian ngắ n.
b) Bất lợi của Việt Nam trong việc thu hút vốn đầu tư qua thị trường chứng khoán.
Thứ nhất, thô ng tin thị trườ ng cò n thiếu tính cô ng khai, minh bạ ch, khô ng đượ c tổ chứ c
quả n lý và giá m sá t kịp thờ i nên khả nă ng xả y ra rủ i ro rấ t lớ n như mấ t khả nă ng thanh
toá n, lừ a đả o, thao tú ng chứ ng khoá n. Hoạ t độ ng giá m sá t, kiểm tra, thanh tra cò n gặ p nhiều
khó khă n, do cá c hà nh vi vi phạ m phá p luậ t trên thị trườ ng ngà y cà ng tinh vi, phứ c tạ p.

Ví dụ như mộ t yếu tố tá c độ ng xấ u tớ i thị trườ ng thờ i gian qua phả i kể đến yếu tố đầ u cơ
lớ n dẫ n nhữ ng sai phạ m trên thị trườ ng, ví dụ như vụ Trịnh Vă n Quyết bán chui 74,8 triệu
cổ phiếu làm chao đảo thị trườ ng chứ ng khoán bị cơ quan chứ c nă ng phát hiện thì chủ tịch
FLC Trịnh Vă n Quyết vẫ n tiếp tụ c thự c hiện cá c hà nh vi sai phạ m, tạo thanh khoả n giả , “thổ i
giá ” cổ phiếu FLC , thao tú ng thị trườ ng chứ ng khoán.

Thứ hai, về quy mô thị trườ ng. Quy mô củ a TTCK Việt Nam so vớ i cá c nướ c trong khu vự c
vẫ n cò n nhỏ . Số lượ ng cá c doanh nghiệp niêm yết và đă ng ký giao dịch lớ n nhưng quy mô
nhỏ và khô ng đồ ng đều. Trên thị trườ ng chứ ng khoá n chỉ có   mộ t số cô ng ty lớ n ở lĩnh vự c
kinh doanh tương đố i ổ n định, có mứ c tă ng trưở ng đều qua cá c nă m, cò n lạ i phầ n lớ n cá c
cô ng ty niêm yết vẫ n chưa phả i là cô ng ty lớ n nhấ t trong nền kinh tế và chưa đạ i diện tiêu
biểu cho sự đó ng gó p tỷ trọ ng lớ n và o GDP củ a Việt Nam. Giá trị giao dịch chưa tương xứ ng
vớ i giá trị vố n hó a củ a thị trườ ng. Theo thố ng kê, tỷ suấ t quay vò ng chứ ng khoá n hà ng nă m
(GTGD/VHTT) toà n thị trườ ng cò n thấ p (tỷ suấ t trung bình toà n thị trườ ng cổ phiếu là
41,6%, trong đó tỷ suấ t trung bình trên thị trườ ng UPCoM rấ t thấ p, chỉ dạ t 11,5%). TTCK
Việt Nam cho đến nay vẫ n chưa đượ c coi là kênh huy độ ng vố n hữ u hiệu củ a doanh nghiệp.
Chứ c nă ng cung ứ ng vố n dà i hạ n cho nền kinh tế củ a TTCK Việt Nam vẫ n chưa thể hiện rõ .

Ba là, giá chứ ng khoá n (chỉ số giá cổ phiếu VN - index ) tă ng giả m thấ t thườ ng, TTCK trong
thờ i gian qua vẫ n chưa đả m bả o sự phá t triển bền vữ ng. Đặ c biệt hiện nay, tâ m lý củ a cá c
nhà đầ u tư cò n có sự bấ t ổ n, điều nà y thể hiện rấ t rõ sự biến độ ng củ a chỉ số giá cổ phiếu
VN - Index thờ i gian qua. Ví dụ : trong đạ i dịch covid 19 thì thị trườ ng chứ ng khoá n Việt
Nam tuy khô ng giả m nhưng mứ c tă ng trưở ng rấ t thấ p.

Bốn là, cấ u trú c củ a TTCK cò n chưa thự c sự câ n đố i giữ a cá c cấ u phầ n và trong từ ng cấ u

phầ n vớ i nhau. Quy mô thị trườ ng trá i phiếu niêm yết chỉ tương đương khoả ng 30% quy
mô củ a thị trườ ng cổ phiếu niêm yết (tỷ lệ nà y tạ i cá c nướ c trong khu vự c ASEAN bình quâ n
là 47,9%) [3]. Quy mô thị trườ ng trá i phiếu doanh nghiệp phá t hà nh ra cô ng chú ng nhỏ hơn
nhiều so vớ i quy mô thị trườ ng trá i phiếu doanh nghiệp phá t hà nh riêng lẻ. Hoạ t độ ng huy
độ ng vố n đang tậ p trung ở nhó m cá c doanh nghiệp thuộ c lĩnh vự c ngâ n hà ng, bấ t độ ng sả n
và chứ ng khoá n trong khi cá c ngà nh nghề kinh doanh khá c cò n chiếm tỷ trọ ng chưa cao.

Năm là, hoạ t độ ng củ a cá c tổ chứ c trung gian và hỗ trợ thị trườ ng cò n nhiều bấ t cậ p về tà i
chính. Mặ c dù cá c cô ng ty chứ ng khoá n đã phá t hà nh thêm cổ phiếu, trá i phiếu để tă ng quy
mô vố n hoạ t độ ng hoặ c vố n điều lệ từ cá c chủ sở hữ u vố n, nhưng nhìn chung vố n điều lệ
vẫ n cò n thấ p. Nă ng lự c tà i chính và khả nă ng cạ nh tranh củ a hệ thố ng cá c cô ng ty chứ ng
khoá n cò n ở mứ c thấ p, chấ t lượ ng hoạ t độ ng củ a cá c cô ng ty chứ ng khoá n chưa đồ ng đều,
khả nă ng thu hú t vố n hạ n chế cũ ng là khó khă n để tă ng cườ ng nă ng lự c tà i chính củ a cô ng
ty chứ ng khoá n,… 

Sáu là, cá c sả n phẩ m trên TTCK chưa thự c sự đa dạ ng và chấ t lượ ng hà ng hó a cầ n tiếp tụ c
đượ c cả i thiện. TTCK cơ sở vẫ n tậ p trung chủ yếu và o cá c sả n phẩ m truyền thố ng như cổ
phiếu, trá i phiếu Chính phủ (TPCP).
Bảy là, cơ sở vậ t chấ t, kỹ thuậ t và hạ tầ ng cô ng nghệ thô ng tin cò n hạ n chế. Độ i ngũ nhâ n sự
hà nh nghề có chuyên mô n có giấ y phép hà nh nghề, đặ c biệt về chấ t lượ ng về nhâ n sự lã nh
đạ o cô ng ty cò n thiếu và yếu về nghiệp vụ chuyên mô n kinh doanh chứ ng khoá n cũ ng như
tư vấ n phá p luậ t về chuyển đổ i doanh nghiệp. Độ i ngũ nhâ n sự có trình độ nghiệp vụ
chuyên mô n cao về quả n lý tà i sả n chưa nhiều, chỉ tậ p trung chủ yếu và o mộ t số cô ng ty lớ n.

Tám là, số lượ ng nhà đầ u tư trên TTCK Việt Nam vẫ n cò n thấ p so vớ i nhiều nướ c trong khu
vự c và trên thế giớ i. Nhà đầ u tư cá nhâ n vẫ n là đố i tượ ng chiếm đa số trên thị trườ ng cổ
phiếu (trên 99%), cá c nhà đầ u tư có tổ chứ c chiếm tỷ lệ nhỏ nên đã ả nh hưở ng đến hiệu quả
hoạ t độ ng củ a TTCK. Cơ sở nhà đầ u tư trên thị trườ ng trá i phiếu cũ ng chưa đa dạ ng, thiếu
vắ ng nhà đầ u tư dà i hạ n có tiềm lự c tà i chính mạ nh. Nhữ ng nhà đầ u tư chuyên nghiệp
chiếm tỷ trọ ng cò n khiêm tố n, mộ t số nhà đầ u tư lớ n nướ c ngoà i mở tà i khoả n nhưng chưa
tham gia và o đầ u tư. Cá c quỹ đầ u tư nướ c ngoà i tham gia thị trườ ng trong nướ c thô ng qua
cá c tà i khoả n ủ y thá c cá nhâ n và đầ u tư tậ p trung và o cổ phiếu cá c doanh nghịệp cổ phầ n
hó a.

Chín là, cơ quan quả n lý nhà nướ c, Sở Giao dịch chứ ng khoá n (SGDCK) và Trung tâ m giao
dịch chứ ng khoá n (TTGDCK), cá c cô ng ty chứ ng khoá n, cô ng ty niêm yết trong cô ng tá c
quả n lý, điều hà nh  hoạ t độ ng củ a TTCK cò n thiếu kinh nghiệm thự c tiễn và cò n nhữ ng hạ n
chế, yếu kém.

3. Một số giải pháp việc thu hút vốn đầu tư qua thị trường chứng
Một là, hoà n thiện khung phá p lý cho TTGDCK, cá c cô ng ty chứ ng khoá n. Hiện nay, khung
phá p lý cho TTCK vẫ n chưa bao quá t mọ i hoạ t độ ng củ a thị trườ ng, mộ t số cơ chế chính
sá ch chưa theo kịp diễn biến củ a cá c giao dịch, cung - cầ u về hà ng hó a luô n mấ t câ n đố i, ả nh
hưở ng đến tính thanh khoả n củ a chứ ng khoá n. Mặ t khá c, TTCK là thị trườ ng bậ c cao, hoạ t
độ ng theo nguyên tắ c thị trườ ng, nhưng khô ng ít cá c hoạ t độ ng có liên quan đến giao dịch,
phá t hà nh chứ ng khoá n, lã i suấ t, cơ chế xá c định giá , cơ chế đấ u thầ u,... lạ i chưa tuâ n theo
nguyên tắ c thị trườ ng. Do vậ y, cầ n tiếp tụ c hoà n thiện cá c nguyên tắ c, khuô n khổ phá p lý để
thú c đẩ y TTCK phá t triển mộ t cá ch sâ u, rộ ng theo hướ ng minh bạ ch, đồ ng bộ , đả m bả o
quyền và lợ i ích hợ p phá p cho cá c nhà đầ u tư và phù hợ p vớ i chuẩ n mự c quố c tế.
Cầ n sử a đổ i Luậ t Chứ ng khoá n trên cơ sở đồ ng bộ và thố ng nhấ t vớ i cá c Luậ t liên quan
nhằ m phá t triển bền vữ ng TTCK. Đồ ng thờ i ban hà nh đồ ng bộ cá c quy định mớ i về giao
dịch, cô ng bố thô ng tin, niêm yết và đă ng ký giao dịch. Bổ sung, hoà n thiện cá c cơ chế, chính
sá ch (bao gồ m cả chính sá ch tà i chính, chính sá ch thuế) theo hướ ng hỗ trợ cá c thị trườ ng
bộ phậ n phá t triển hiệu quả .

Hai là, tă ng cườ ng cô ng tá c thanh tra, giá m sá t hoạ t độ ng củ a cá c tổ chứ c tham gia thị
trườ ng, xử lý nghiêm cá c hà nh vi vi phạ m đố i vớ i cá c cá nhâ n, tổ chứ c, doanh nghiệp sử
dụ ng phương tiện truyền thô ng (bá o chí, trang tin,…) đưa thô ng tin sai lệch, thô ng tin thiếu
đầ y đủ , là m méo mó thô ng tin.

Cầ n nâ ng cao vai trò củ a Ủ y ban Chứ ng khoá n Nhà nướ c (UBCKNN) trong việc quả n lý nhà
nướ c về hoạ t độ ng chứ ng khoá n và TTCK. UBCKNN phả i có đủ thẩ m quyền để thự c hiện có
hiệu quả chứ c nă ng quả n lý nhà nướ c về TTCK và xử lý nhữ ng vấ n đề có liên quan đến
chứ ng khoá n và giao dịch chứ ng khoá n.

Ba là, tă ng cung hà ng hó a cho thị trườ ng, cả i thiện chấ t lượ ng nguồ n cung.

Tă ng cườ ng cổ phầ n hó a doanh nghiệp nhà nướ c (DNNN) gắ n vớ i niêm yết để tạ o hà ng hó a

có chấ t lượ ng cho TTCK. Khuyến khích cá c loạ i doanh nghiệp thự c hiện IPO gắ n vớ i niêm
yết, đă ng ký giao dịch trên TTCK; Phá t triển cá c sả n phẩ m trá i phiếu Chính phủ ; Phá t triển
cá c sả n phẩ m trá i phiếu doanh nghiệp; Phá t triển cá c sả n phẩ m chứ ng khoá n phá i sinh và
cá c sả n phẩ m khá c.

Bốn là, phá t triển và đa dạ ng hó a cơ sở nhà đầ u tư. Phá t triển mạ nh cá c kênh cung cấ p vố n

cả trong và ngoà i nướ c cho thị trườ ng, mở rộ ng hệ thố ng cá c nhà đầ u tư, đặ c biệt là cá c nhà
đầ u tư có tổ chứ c; phá t triển đầ y đủ cá c định chế trung gian; đa dạ ng hó a cá c dịch vụ cung
cấ p, đả m bả o đầ y đủ cá c yếu tố cấ u thà nh mộ t thị trườ ng vố n phá t triển trong khu vự c. Xâ y
dự ng cá c quy định phá p lý nhằ m phá t triển loạ i hình quỹ thị trườ ng tiền tệ; Đa dạ ng hó a
loạ i hình củ a quỹ đạ i chú ng như quỹ củ a quỹ, quỹ ETF đò n bẩ y,… Cầ n phá t triển mộ t số tổ
chứ c tạ o lậ p thị trườ ng là cá c cô ng ty bả o hiểm, cá c quỹ hưu trí. Đâ y là nhữ ng tổ chứ c có
nă ng lự c tà i chính mạ nh, kinh doanh chuyên nghiệp, có khả nă ng liên kết cao,…
Năm là, xâ y dự ng cơ chế phố i hợ p trong việc điều hà nh cá c chính sá ch có liên quan đến
TTCK. Cá c chính sá ch vĩ mô tá c độ ng mạ nh đến TTCK là chính sá ch tà i chính và chính sá ch
tiền tệ (CSTT). Do vậ y, cầ n kiểm soá t tố t lạ m phá t (CPI), đâ y là mộ t trong nhữ ng điều kiện
và tiền đề rấ t quan trọ ng để TTCK Việt Nam phá t triển là nh mạ nh, hiệu quả và ổ n định. Kết
hợ p chặ t chẽ chính sá ch tiền tệ và chính sá ch tà i khó a trong điều hà nh kinh tế vĩ mô .

Sáu là, phá t triển thị trườ ng vố n theo hướ ng hiện đạ i, hoà n chỉnh về cấ u trú c (bao gồ m cổ
phiếu tậ p trung, thị trườ ng quả n lý OTC, thị trườ ng trá i phiếu vậ n hà nh theo thô ng lệ quố c
tế tố t nhấ t có khả nă ng liên kết vớ i cá c thị trườ ng khu vự c và quố c tế).

Bảy là, hiện đạ i hó a hạ tầ ng, cô ng nghệ thô ng tin và cả i cá ch thủ tụ c hà nh chính cho TTCK.

Tă ng cườ ng đầ u tư và á p dụ ng cô ng nghệ thô ng tin để tổ chứ c giao dịch và quả n lý giá m sá t

TTCK; Xâ y dự ng hệ thố ng phầ n mềm ứ ng dụ ng lõ i xử lý tậ p trung, đồ ng bộ hó a ứ ng dụ ng và
có khả nă ng quả n lý; Xâ y dự ng hệ thố ng đả m bả o an ninh, an toà n mạ ng. Bên cạ nh đó , cầ n
xem xét loạ i bỏ cá c thủ tụ c hà nh chính, cá c loạ i giấ y phép khô ng cầ n thiết, nhưng cũ ng đả m
bả o yêu cầ u củ a quả n lý nhà nướ c để TTCK phá t triển là nh mạ nh.

Tám là, nâ ng cao chấ t lượ ng nguồ n nhâ n lự c để đá p ứ ng yêu cầ u phá t triển bền vữ ng TTCK.
Tă ng cườ ng đà o tạ o độ i ngũ quả n lý, giá m sá t và tổ chứ c TTCK; tậ p trung đà o tạ o nhữ ng
ngườ i tham gia hoạ t độ ng chứ ng khoả n, cá c nhà đầ u tư để họ có đủ nă ng lự c, trình độ quả n
lý cũ ng như hoạ t độ ng trên TTCK. Nâ ng cao phẩ m chấ t chính trị, đạ o đứ c nghề nghiệp củ a
nhâ n lự c ngà nh Chứ ng khoá n, trên cơ sở đó gó p phầ n phá t triển là nh mạ nh TTCK.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

https://thoibaotaichinhvietnam.vn/chung-khoan-viet-van-la-diem-den-hap-dan-an-
toan-cua-dong-von-ngoai-93666.html

https://baoquocte.vn/thi-truong-duoc-lam-sach-chung-khoan-viet-nam-se-duoc-
nang-hang-nhu-the-nao-186146.html

https://baochinhphu.vn/phat-trien-ttck-ben-vung-bao-ve-quyen-va-loi-ich-hop-
phap-cua-nha-dau-tu-102220510183751785.htm