Tắt đèn là một trong những tác phẩm văn học tiêu biểu

nhất của nhà văn Ngô Tất Tố. Đây là một tác phẩm văn học hiện
thực phê phán với nội dung nói về cuộc sống khốn khổ của tầng
lớp nông dân Việt Nam đầu thế kỉ XX. Nhắc đến nhân vật chính
của tác phẩm Tắt đèn là chị Dậu, ai cũng biết chị khổ như thế
nào, nhà chị nghèo"nhất nhì trong hạng cùng đinh" trong làng.
Chị là người phụ nữ vừa dịu dàng, đảm đang, thương con,
thương chồng song cũng cứng cỏi, dũng cảm chống lại bọn
cường hào để bảo vệ chồng.Mùa sưu thuế đến, chị Dậu phải
chạy vạy khắp nơi vay tiền để nộp cho chồng, nhưng không
kiếm đâu ra. Anh Dậu dù bị ốm nhưng vẫn bị bọn cai lệ cùm kẹp
lôi ra giam ở đình làng. Cuối cùng, bần cùng quá, chị buộc lòng
phải dứt ruột bán đi cái Tí, đứa con gái đầu lòng 7 tuổi ngoan
ngoãn, hiếu thảo và ổ chó mới đẻ cho vợ chồng lão Nghị Quế để
lấy hai đồng nộp sưu.Khi anh Dậu vừa được trở về từ cơn thập
tử nhất sinh , được bà lão hàng xóm tốt bụng cho chị bơ gạo nấu
cháo để anh ăn lại sức. Nhưng vừa kề bát cháo lên miệng, bọn
cai lệ và người nhà lý trưởng ập vào ép sưu. Chị Dậu ra sức van
xin không được, cuối cùng uất ức quá không thể chịu được nữa,
chị đã ra tay đánh cả cai lệ và tên người nhà lý trưởng: Mày
đánh chồng bà, bà cho mày xem! Sự căm giận, khinh bị kẻ thù
đã lên tới tột độ. Trong màn đấu lực, chị đã thắng. Đoạn trích đã
làm toát lên chân lí: Con đường sống của quần chúng bị áp bức
chỉ có thể là con đường đấu tranh để tự giải phóng, không có
con đường nào khác.