Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 45
Imię i nazwisko ................................

1 Na wykresie przedstawiono liczbę ludności świata i poszczególnych regionów w latach ( ... / 2 p.)
1950–2019 oraz prognozy zmian do 2050 r.

Na podstawie wykresu oceń,

czy podane informacje są zgodne
z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli
zdanie jest prawdziwe, lub literę F –
jeśli jest fałszywe.
A. Pod względem liczby ludności
Europa jest obecnie drugim
kontynentem na Ziemi. P / F
B. W latach 1950–2019 liczba ludności
świata wzrosła około trzykrotnie. P / F
C. Według prognoz liczba ludności
Afryki w 2050 r. przekroczy 3 mld. P / F
D. Spośród przedstawionych
na wykresie regionów najmniej
mieszkańców ma obecnie Australia
i Oceania. P / F

2 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)

W Irlandii w 2018 r. na każdy 1000 osób przybyło średnio 6,1 osoby, czyli w tym kraju
A. przyrost naturalny wynosił 6100 osób.
B. przyrost naturalny wynosił 6,1 osoby.
C. współczynnik przyrostu naturalnego wynosił 6100‰.
D. współczynnik przyrostu naturalnego wynosił 6,1‰.

3 Przyporządkuj wymienionym państwom właściwe wartości współczynnika ( ... / 3 p.)

przyrostu naturalnego (1–2) oraz po dwa czynniki (A–D), które kształtują w nich
wartości tego współczynnika.
Niemcy – ........................, Niger – ........................
1. 37,9‰ A. Posiadanie dużej liczby dzieci jako gwarancja opieki na starość.
2. –1,8‰ B. Konsumpcyjny styl życia.
C. Powszechność modelu rodziny 2 + 1.
D. Model rodziny wielodzietnej oparty na tradycji i religii.

4 Ustal, w których podpunktach wymieniono przyczyny, a w których – skutki ( ... / 2 p.)

starzenia się społeczeństw. Zaznacz literę P obok przyczyn, a literę S – obok
skutków.
A. Spadek liczby urodzeń. P / S
B. Wydłużanie się średniej długości trwania życia. P / S
C. Wzrost wydatków państwa na ochronę zdrowia. P / S
D. Napływ siły roboczej z zagranicy. P / S

Grupa A | strona 1 z 6
5 ( ... / 2 p.)
W tabeli podano oczekiwaną długość trwania Oczekiwana
życia w wybranych państwach w 2018 r. Państwo długość trwania
a) Na podstawie danych zawartych w tabeli życia [lata]
dokończ zdanie.
Im niższy poziom rozwoju społeczno- Egipt 71,8
-gospodarczego państwa, tym ............................ Japonia 84,5
..............................................................................
b) Porównaj średnią długość trwania życia Niger 62,0
w Polsce i w innych krajach. Zapisz wniosek. Norwegia 82,3
Polska 78,5

6 Piramidy wieku i płci przedstawiają społeczeństwa Kanady i Nigerii w 2019 r. ( ... / 6 p.)
Uzupełnij tabelę. Wpisz w dpowiednich komórkach właściwe numery piramid wieku
i płci, nazwy typów społeczeństwa, które reprezentują Kanada i Nigeria, a także
po dwie cechy społeczeństwa danego typu.

Numer Typ Charakterystyczne cechy typu

Państwo
piramidy społeczeństwa społeczeństwa

Kanada

Nigeria

7 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A lub B oraz jej uzupełnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Cechą społeczeństwa młodego jest
wysoki odsetek osób większości krajów
A. 1.
w wieku poprodukcyjnym zachodniej Europy.
charakterystyczny
dla wielu krajów o niskim
B. wysoki przyrost naturalny 2. poziomie rozwoju
społeczno-gospodarczego.

Grupa A | strona 2 z 6
8 Na mapie przedstawiono zróżnicowanie gęstości zaludnienia w Afryce, a numerami 1–5 ( ... / 4 p.)
oznaczono wybrane obszary.

Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań.

A. Na obszarze oznaczonym numerem 2
występuje bariera wysokościowa / wodna.
B. Głównym czynnikiem decydującym
o dużej gęstości zaludnienia na obszarze
oznaczonym numerem 1 są dogodne warunki
klimatyczne / żyzne gleby.
C. Mała gęstość zaludnienia na obszarach
oznaczonych numerami 2 i 3 to efekt
występowania niewielkich opadów / dużej
wysokości nad poziomem morza.
D. Bogactwo surowców mineralnych,
stosunkowo łagodny klimat i względnie
wysoki poziom rozwoju gospodarczego to
główne czynniki koncentracji ludności
na obszarze oznaczonym numerem 5 / 4
9 Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań. ( ... / 2 p.)
Elżbieta nie mogła znaleźć pracy w Polsce, ale znalazła ją w Norwegii, w Oslo. Mieszka
tam już 10 lat i nie planuje powrotu do kraju. W swoim kraju ojczystym jest nazywana
emigrantką / imigrantką, a jej wyjazd to migracja stała / czasowa, wynikająca
z czynników politycznych / ekonomicznych. Na początku XXI w. były w Polsce tysiące
takich osób jak Ela, dlatego nasz kraj zaliczano do grupy państw
imigracyjnych / emigracyjnych.

10 Uzupełnij tabelę. Wpisz we właściwych miejscach litery (A–D) odpowiadające ( ... / 2 p.)
skutkom migracji w państwach emigracyjnych i państwach imigracyjnych.
A. Wzrost zróżnicowania kulturowego społeczeństwa.
B. Znacznie częstszy rozpad rodzin spowodowany rozłąką z bliskimi.
C. Powstawanie izolowanych dzielnic zamieszkiwanych przez obcokrajowców.
D. Poprawa sytuacji finansowej rodzin pozostałych w kraju ojczystym.

Skutki migracji Państwa emigracyjne Państwa imigracyjne

Pozytywne
Negatywne

Grupa A | strona 3 z 6
11 W każdym punkcie podkreśl nazwę państwa, którego dotyczy opis. ( ... / 2 p.)

Z powodu niestabilnej sytuacji politycznej i trudności 1. Wenezuela.

A. gospodarczych ten kraj wyróżnia się najniższym saldem 2. Chile.
migracji zagranicznych w całej Ameryce Południowej. 3. Brazylia.
1. Jemen.
Jest krajem położonym nad Zatoką Perską. Imigranci
B. 2. Katar.
stanowią w nim blisko 3/4 społeczeństwa.
3. Irak.

12 Uzupełnij tekst. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. ( ... / 3 p.)

Żółta odmiana człowieka to inaczej odmiana A / B / C. Dominuje ona w D / E / F. Należą
do niej m.in. G / H / I.

A. mongoloidalna D. Afryce G. Nigeryjczycy

B. negroidalna E. Azji H. Albańczycy
C. europeidalna F. Australii I. Tajowie

13 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest ( ... / 2 p.)
prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.
A. Metysi są potomkami przedstawicieli odmiany białej i odmiany żółtej amerykańskiej.
P/F
B. Indianie są przedstawicielami odmiany negroidalnej. P / F
C. Wśród mniejszości narodowych żyjących w Polsce najliczniejszą grupę stanowią
Niemcy. P / F
D. Rasiści twierdzą, że wszystkie odmiany człowieka są równe. P / F
14 ( ... / 1 p.)
Na wykresie przedstawiono strukturę religijną ludności
na świecie.
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.
Na wykresie literą X oznaczono wyznawców
A. hinduizmu.
B. islamu.
C. chrześcijaństwa.
D. judaizmu.

15 Fotografia przedstawia wyznawców jednej z wielkich religii świata. ( ... / 1 p.)

Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A lub B oraz jej uzupełnienie 1 lub 2.

Na fotografii przedstawiono wyznawców
A. islamu, 1. odbywają rytualną kąpiel w wodach Gangesu.
którzy
B. hinduizmu, 2. obmywają się przed wejściem do meczetu.

Grupa A | strona 4 z 6
16 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest ( ... / 2 p.)
prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.
A. Na płaszczyźnie przestrzennej urbanizacja oznacza zwiększanie się powierzchni miast.
P/F
B. Procesy miastotwórcze obejmują cztery kolejne fazy: urbanizację wstępną,
dezurbanizację, reurbanizację i suburbanizację. P / F
C. Reurbanizacja polega na ponownym wzroście liczby ludności obszarów podmiejskich.
P/F
D. Suburbanizacja jest charakterystyczna dla wielu miast Afryki i Azji. P / F

17 Schemat przedstawia rozmieszczenie ludności w mieście w poszczególnych fazach ( ... / 2 p.)

urbanizacji.

Zapisz nazwy opisanych faz urbanizacji

(A–B) oraz numery, którymi te fazy
oznaczono na schemacie (1–4).
A. Przenoszenie się ludności na obszary
podmiejskie.
Faza urbanizacji – .............................
Numer na schemacie – ......................
B. Zwiększanie się liczby ludności miasta,
szczególnie w jego centrum.
Faza urbanizacji – .............................
Numer na schemacie – ......................

18 Ustal, w których podpunktach wymieniono przyczyny, a w których – skutki ( ... / 2 p.)

urbanizacji. Zaznacz literę P obok przyczyn, a literę S – obok skutków.
A. Wzrost kosztów utrzymania. P / S
B. Chęć poprawy warunków życia. P / S
C. Wzrost zapotrzebowania na niewykwalifikowaną i tanią siłę roboczą w przemyśle
i usługach. P / S
D. Powstawanie i niekontrolowany rozrost dzielnic nędzy. P / S

Grupa A | strona 5 z 6
19 Uzupełnij tabelę. Przyporządkuj typom zespołów miejskich właściwe opisy (1–3) ( ... / 3 p.)
oraz przykłady miast tworzących takie zespoły (A–C).
1. Ten typ zespołu miejskiego składa się z kilku miast o podobnej wielkości połączonych
komunikacyjnie, bez wyraźnego miasta centralnego.
2. W tym zespole miejskim mniejsze miasta satelitarne skupiają się wokół dużego,
wyraźnie dominującego ośrodka centralnego.
3. Układ aglomeracyjny powstały z połączenia kilku zespołów miejskich, które wspólnie
zajmują bardzo duży obszar i wzajemnie się przenikają.
A. Tokio, Osaka, Nagoja.
B. Katowice, Sosnowiec, Gliwice.
C. Poznań, Swarzędz, Luboń.

Typ zespołu miejskiego Opis Przykład

Aglomeracja policentryczna
Megalopolis
Aglomeracja monocentryczna

20 ( ... / 2 p.)
Na schemacie przedstawiono jeden z typów zespołów
miejskich.
a) Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań.
Kilka równorzędnych ośrodków miejskich tworzy
aglomerację monocentryczną / policentryczną.
Do miast wchodzących w skład aglomeracji tego typu
należy Moskwa / należą Katowice.
b) Podaj jedną cechę układu komunikacyjnego
w tym typie aglomeracji.

Grupa A | strona 6 z 6