PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ

UÀtÂvÀ
pu S
is 7
he
d
be B
bl

K¼À£Éà vÀgÀUÀw
KT
©

¨sÁUÀ - 1
to
ot
N

gÁ¶ÖÃAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ

²æà CgÀ©AzÉÆà ªÀiÁUÀð £ÀªÀzɺÀ° 110016

PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j)

100 Cr ªÀvÀÄð® gÀ¸ÉÛ, §£À±ÀAPÀj 3£ÉAiÀÄ ºÀAvÀ,
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - 560085

i
 N
ot ©
to KT

ii
be B
pu S
bl
is
he
d
 Foreword
The National Curriculum Framework (NCF), 2005, recommends that children’s life at
school must be linked to their life outside the school. This principle marks a departure
from the legacy of bookish learning which continues to shape our system and causes
a gap between the school, home and community. The syllabi and textbooks developed
on the basis of NCF signify an attempt to implement this basic idea. They also attempt
to discourage rote learning and the maintenance of sharp boundaries between different
subject areas. We hope these measures will take us significantly further in the direc-
tion of a child-centred system of education outlined in the National Policy on Education
(1986).
The success of this effort depends on the steps that school principals and teachers will
take to encourage children to reflect on their own learning and to pursue imaginative
activities and questions. We must recognise that, given space, time and freedom, chil-
dren generate new knowledge by engaging with the information passed on to them by
adults. Treating the prescribed textbook as the sole basis of examination is one of the
key reasons why other resources and sites of learning are ignored. Inculcating creativity
and initiative is possible if we perceive and treat children as participants in learning, not
as receivers of a fixed body of knowledge.

d
he
These aims imply considerable change in school routines and mode of functioning.
pu S
is
Flexibility in the daily time-table is as necessary as rigour in implementing the annual
be B
bl

calendar so that the required number of teaching days are actually devoted to teaching.
KT

The methods used for teaching and evaluation will also determine how effective this
textbook proves for making children’s life at school a happy experience, rather than a
©

source of stress or boredom. Syllabus designers have tried to address the problem of
curricular burden by restructuring and reorienting knowledge at different stages with
to

greater consideration for child psychology and the time available for teaching. The text-
ot

book attempts to enhance this endeavour by giving higher priority and space to oppor-
N

tunities for contemplation and wondering, discussion in small groups, and activities
requiring hands-on experience.
The National Council of Educational Research and Training (NCERT) appreciates the
hard work done by the textbook development committee responsible for this book. We
wish to thank the Chairperson of the advisory group in science and mathematics, Pro-
fessor J.V. Narlikar and the Chief Advisor for this book, Dr H.K. Dewan for guiding the
work of this committee. Several teachers contributed to the development of this text-
book; we are grateful to their principals for making this possible. We are indebted to the
institutions and organisations which have generously permitted us to draw upon their
resources, material and personnel. We are especially grateful to the members of the
National Monitoring Committee, appointed by the Department of Secondary and Higher
Education, Ministry of Human Resource Development under the Chairpersonship of
Professor Mrinal Miri and Professor G.P. Deshpande, for their valuable time anc contri-
bution. As an organisation committed to systemic reform and continuous improvement
in the quality of its products, NCERT welcomes comments and suggestions which will
enable us to undertake further revision and refinement.
Director
New Delhi National Council of Educational
20 November 2006 Research and Training
iii
 Textbook Development Committee
Chairperson, Advisory Group in Science and Mathematics
J.V. Narlikar, Emeritus Professor, Inter University Centre for Astronomy and
Astrophysics (IUCCA), Ganeshkhind, Pune University, Pune, Maharashtra

Chief Advisor
H.K. Dewan, Vidya Bhawan Society, Udaipur, Rajasthan

Chief Coordinator
Hukum Singh, Professor and Head (Retd.), DESM, NCERT, New Delhi

Members

d
he
Anjali Gupte, Teacher, Vidya Bhawan Public School, Udaipur, Rajasthan
pu S
is
be B
bl

Avantika Dam, TGT, CIE Experimental Basic School, Department of Educa-

KT

tion, Delhi
©

H.C. Pradhan, Professor, Homi Bhabha Centre for Science Education, TIFR,
to

Mumbai, Maharashtra
ot

Mahendra Shankar, Lecturer (S.G.) (Retd.), NCERT, New Delhi

N

Meena Shrimali, Teacher, Vidya Bhawan Senior Secondary School, Udaipur,

Rajasthan
R. Athmaraman, Mathematics Education Consultant, TI Matric Higher Sec-
ondary School and AMTI, Chennai, Tamil Nadu
S.K.S. Gautam, Professor, DESM, NCERT, New Delhi
Shradha Agarwal, PGT, Sir Padampat Singhania Education Centre, Kanpur (U.P.)
Srijata Das, Senior Lecturer in Mathematics, SCERT, New Delhi
V.P. Singh, Reader (Retd.), DESM, NCERT, New Delhi

Member-coordinator
Ashutosh K. Wazalwar, Professor, DESM, NCERT, New Delhi
iv
 ACKNOWLEDGEMENTS
The Council gratefully acknowledges the valuable contributions of the
following participants of the Textbook Review Workshop – Ms. Nirupma
Sahni, TGT, Mahavir Digambar Jain Sr. Sec. School, Jaipur; Dr Roohi
Fatima, TGT, Jamia Middle School, New Delhi; Ms. Deepti Mathur, TGT,
Mother’s International School, New Delhi; Shri K. Balaji, TGT, Kendriya
Vidyalaya, Donimalai, Karnataka; Shri Amit Bajaj, TGT, CRPF Public
School, Delhi; Ms. Omlata Singh, TGT, Presentation Convent Sr. Sec.
School, Delhi; Shri Nagesh S. Mone, TGT, Dravid High School, Wai,
Maharashtra; Shri Gorakh Nath Sharma, PGT, Jawahar Navodaya
Vidyalaya, Mesra, Ranchi, Jharkhand; Shri Ajay Kumar Singh, TGT,
Ramjas Sr. Sec. School, No.3, Delhi; Ms. Ragini Subramanian, TGT, SRDF
Vivekananda Vidyalaya, Chennai, Tamil Nadu; Shri Rajkumar Dhawan,
PGT, Geeta Sr. Sec. School No.2, Delhi; Dr Sanjay Mudgil, Lecturer, CIET,
NCERT, New Delhi; Dr. Sushma Jaireth, Reader, DWS, NCERT, New Delhi;
Dr Mona Yadav, Lecturer, DWS, NCERT, New Delhi.

d
he
The Council acknowledges the comments/suggestions given
by Dr Ram Avtar (Retd. Professor, NCERT) Consultant, DESM,
pu S
is
be B

NCERT, New Delhi, Dr R.P. Maurya, Reader, DESM, NCERT,

bl
KT

New Delhi and Shri Sanjay Bolia, Senior Teacher, Vidya Bhawan Basic
Secondary School, Udaipur, Rajasthan for the improvement of the content.
©

The Council acknowledges the support and facilities provided by

to

Vidya Bhawan Society and its staff, Udaipur, for conducting workshops
of the development committee at Udaipur, and to the Director, Centre
ot

for Science Education and Communication (CSEC), Delhi University for

N

providing library help.

The Council acknowledges the academic and administrative support
of Professor Hukum Singh, Head, DESM, NCERT, New Delhi.
The Council also acknowledges the efforts of S.M. Ikram, DTP
Operator, Vidya Bhawan Society Udaipur; Sajjad Haider Ansari, Rakesh
Kumar and Neelam Walecha, DTP Operators,Kanwar Singh, Copy Editor,
NCERT; Abhimanu Mohanty, Proof Reader, NCERT; Deepak Kapoor,
Computer Station Incharge, DESM, NCERT for technical assistance, APC-
office and the Administrative Staff, DESM, NCERT; and the Publication
Department of the NCERT.

v
 ªÀÄÄ£ÀÄßr
2005£Éà gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ DzsÀj¹ gÀavÀªÁzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛ«£ÀAvÉ gÀa¸À¯ÁVgÀĪÀ 7£ÉÃ
vÀgÀUÀw J£ï.¹.E.Dgï.n UÀtÂvÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß gÁdåzÀ°è 2018-19 £Éà ¸Á°¤AzÀ eÁjUÉƽ¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
J£ï.¹.E.Dgï.n ¥ÀæPÀn¹gÀĪÀ DAUÀè ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ UÀtÂvÀ ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß gÁdåzÀ°è PÀ£ÀßqÀ, ªÀÄgÁp,
vÉ®ÄUÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ½UÉ ¨sÁµÁAvÀj¸À¯ÁVzÉ. EAVèõï, »A¢ ªÀÄvÀÄÛ GzÀÄð ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ
¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß J£ï.¹.E.Dgï.n ¬ÄAzÀ £ÉÃgÀªÁV ¥ÀqÉzÀÄ ¨sÁUÀ-1 ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÀ-2 JA§ÄzÁV «¨sÁV¹
ªÀÄÄ¢æ¹ eÁjUÉƽ¸À¯ÁVzÉ.
F ¥ÀĸÀÛPÀªÀÅ 2005 gÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ J¯Áè ªÉʲµÀÖöåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. 7£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ
UÀtÂvÀ ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è CAvÀUÀðvÀ «zsÁ£À (Integrated Approach), gÀZÀ£ÁvÀäPÀ «zsÁ£À (Constructive
Approach) ºÁUÀÆ ¸ÀÄgÀĽAiÀiÁPÁgÀzÀ «zsÁ£À (Spiral Approach) UÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ.

¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀzÀ «µÀAiÀÄ ºÁUÀÆ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß aAvÀ£Á²Ã®gÀ£ÁßV ªÀiÁr,

d
he
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ eÁÕ£À ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
pu S
is
be B

¥ÀoÀå ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ CvÀåAvÀ CªÀ±ÀåPÀ fêÀ£À ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß CAvÀUÀðvÀªÁV §¼À¸À¯ÁVzÉ. F ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ

bl
KT

¥ÀjÃPÁë zÀȶ֬ÄAzÀ gÀavÀªÁV®è §zÀ¯ÁV «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀªÁðAVÃt ªÀåQÛvÀé «PÀ¸À£ÀPÉÌ ¥ÀÆgÀPÀªÁVzÉ.

©

¤vÀåfêÀ£ÀzÀ°è UÀtÂvÀªÀÅ J¯Áè ºÀAvÀUÀ¼À®Æè CvÁåªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ-2005 gÀAvÉ

to

UÀtÂvÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ¹zÁÞAvÀUÀ¼À£ÀÄß ¤gÀƦ¹, ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¹,

ot

¯ÉPÀÌUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀĪÀ eÉÆvÉUÉ UÀtÂvÀªÀ£ÀÄß fêÀ£ÀzÀ ¸ÀPÀ® PÉëÃvÀæUÀ¼À®Æè §¼À¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß

N

¨É¼É¹PÉÆAqÀÄ fêÀ£ÀzÀ°è AiÀıÀ¸ÀÄìUÀ½¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀºÀPÁj PÀ°PÉUÉ ¥ÀÆgÀPÀªÁVzÉ.

¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÉæõÀ× UÀtÂvÀ ±Á¸ÀÛçdÕgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
F ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀªÁV ªÉʲµÀÖöå¥ÀÆtðªÁVªÉ. EvÀgÉ «µÀAiÀÄUÀ¼À ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀAvÉ
F ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÁªÀÄxÀåð ºÁUÀÆ P˱À®åUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÆ
¸ÀºÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À°è AiÀıÀ¸Àì£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä F ¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁUÀ°
JA§ÄzÉà ¸ÁªÀðd¤PÀ ²PÀët E¯ÁSÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR D±ÀAiÀĪÁVzÉ.
J£ï.¹.E.Dgï.n ¥ÀæPÀn¹gÀĪÀ UÀtÂvÀ ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è ¥ÀæxÀªÀĪÁV eÁjUÉ vÀgÀ®Ä
¢lÖ ¤zsÁðgÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ¸ÀºÀPÀj¹zÀ ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ E¯ÁSÉAiÀÄ G£ÀßvÀ C¢üPÁjUÀ½UÉ
D¨sÁjAiÀiÁVzÉÝãÉ. F ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è eÁjUÉ vÀgÀ®Ä ¸ÀPÁ®zÀ°è C£ÀĪÀÄw ¤Ãr ¸ÀºÀPÀj¹zÀ
J£ï.¹.E.Dgï.n AiÀÄ ¥ÀæPÁ±À£À «¨sÁUÀ ºÁUÀÆ J£ï.¹.E.Dgï.n ¸ÀA¸ÉÜ J®è C¢üPÁj,¹§âA¢UÀ½UÉ
E¯ÁSÉ vÀ£Àß ºÀÈvÀÆàªÀðPÀ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼À£ÀÄß C¦ð¸ÀÄvÀÛzÉ.

vi
 gÁdåzÀ°è, F ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ, ªÀÄgÁp, vÉ®ÄUÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ½UÉ ¨sÁµÁAvÀj¹zÀ
J®è ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛUÀ½UÉ, PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃd£É ªÀiÁrzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀiÁ¢üPÁjUÉ, ¸ÀÄAzÀgÀªÁV rn¦
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¹gÀĪÀ rn¦ D¥ÀgÉÃlgïUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀA¸ÉÜUÉ, ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß CZÀÄÑPÀmÁÖV ªÀÄÄ¢æ¹
«vÀj¹gÀĪÀ ªÀÄÄzÀæPÀgÀÄUÀ½UÉ F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀªÀÅ ºÀÈvÀÆàªÀðPÀ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼À£ÀÄß
C¦ð¸ÀÄvÀÛzÉ.
JA.¦. ªÀiÁzÉÃUËqÀ
ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j)
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - 85

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

vii
 PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÁAvÀgÀ ¸À«Äw

²æà n.PÉ. gÁWÀªÃÉ AzÀ,æ »jAiÀÄ G¥À£Áå¸PÀ g

À ÄÀ , qÀAiÀÄmï, PÉÆïÁgÀ.

²æà ¨Á®PÀȵÀÚ gÁªï ¦.J£ï., ¸ÀºÀ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ËæqsÀ±Á¯É, £ÀA©ºÀ½î, ²æäªÁ¸À¥ÀÄgÀ

vÁ®ÆèPÀÄ, PÉÆïÁgÀ f¯Éè.

²æà ªÉAPÀmÃÉ ±ï J¯ï. ªÉÊzÀå, ¸ÀºÀ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ËæqsÀ±Á¯É, ¨ÁUÀ®ÆgÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ GvÀÛgÀ f¯Éè

²æà PÉ.«. ¸ÀvÀå£ÁgÁAiÀÄt gÁªï ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ, ²æà ±ÁgÀzÁ «zÁå¤PÉÃvÀ£À ¥ËæqsÀ±Á¯É,

E¸ÉÆæà ¯ÉÃOmï, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

²æêÀÄw «ÃuÁ Dgï., n.f.n., ¸ÀPÁðj ªÀiÁzÀj ¥Áæx«

À ÄPÀ ±Á¯É, ZÀ£ßÀ ¸ÀAzÀ,æ ¨ÉAUÀ¼Æ
À gÀÄ

d
zÀQt
ë f¯Éè
he
pu S
is
be B
bl
KT

¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À

©
to

²æà JA.¦. ªÀiÁzÉÃUËqÀ, ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉðñÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ,

ot

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85.
N

²æà PÉ.f. gÀAUÀAiÀÄå, G¥À¤zÉðñÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85.

¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À

²æêÀÄw «dAiÀiÁ PÀÄ®PÀtÂð, ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¤zÉðñÀPÀgÀÄ, PÀ.¥À.¥ÀÄ.¸ÀA. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

viii
 ²PÀëPÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ
£ÀªÀÄä fêÀ£ÀzÀ°è UÀtÂvÀPÉÌ «±ÉõÀªÁzÀ ¥ÁvÀæ EzÉ. £ÀªÀÄä ¢£À¤vÀåzÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è
¸ÀºÁAiÀĪÁUÀĪÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ UÀtÂvÀªÀÅ £ÀªÀÄä°è vÁQðPÀvÉ, CªÀÄÆvÀðvÉ ºÁUÀÆ PÀ®à£Á±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
¨É¼É¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ £ÀªÀÄä fêÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÈzÀÞUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ AiÉÆÃZÀ£ÉUÉ ºÉƸÀ DAiÀiÁªÀĪÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. CªÀÄÆvÀð vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß PÀ°AiÀÄĪÁUÀ ¥ÀqÀĪÀ ¥ÁqÀÄ, £ÀªÀÄä°è ªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß ¤gÀƦ¸ÀĪÀ
ºÁUÀÆ CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÉÆÃqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀªÀÄÈzÀÞ w½ªÀ½PÉAiÀÄÄ EvÀgÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À PÀ°PÉAiÀÄ°è
JzÀÄgÁUÀĪÀ CªÀÄÆvÀð PÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. £ÁªÀÅ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
£ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä, «¹ÛÃtð ºÁUÀÆ WÀ£À¥sÀ®UÀ¼À ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À UÀÄt UÀ滸À®Ä, ºÁUÀÄ
DPÀÈwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÁvÀæUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÁªÀÄåvÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÀºÀ EzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
UÀtÂvÀzÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ £ÀªÀÄä fêÀ£ÀzÀ ºÁUÀÆ ¥Àj¸ÀgÀzÀ C£ÉÃPÀ DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.
F ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀ J¯Áè PÀqÉUÀ¼À®Æè ¨É¼ÀQUÉ vÀgÀ¨ÉÃPÁVzÉ.

d
he
UÀtÂvÀ PÀ°PÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß CxÀªÁ ¥ÀjºÁgÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß £É£À¦¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀ®è.
pu S
is
§zÀ°UÉ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ ¥ÀjºÀj¸ÀĪÀÅzÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÁVzÉ. ¤ªÀÄä «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
be B
bl
KT

vÁªÁVAiÉÄà ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¹PÉƼÀî®Ä ¤ÃªÀÅ §ºÀ¼À CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄ«gÉAzÀÄ £ÁªÀÅ

D²¸ÀÄvÉÛêÉ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ CªÀgÁVAiÉÄà vÀ«ÄäAzÁzÀµÀÄÖ ºÉƸÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¹PÉƼÀî®Ä
©

ºÉüÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ GvÀÛªÀÄ AiÉÆÃZÀ£ÉAiÉÄAzÀÄ £ÁªÀÅ £ÀA©zÉÝêÉ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ UÀtÂvÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ

to

ªÀÄvÀÄÛ vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä EzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ. vÁªÀÅ ¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÀ®à£ÉUÀ¼À §UÉÎ CªÀgÀ°è
ot

¨sÀgÀªÀ¸ÉUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑzÀAvÉ CªÀgÀÄ ¤gÀƦ¸ÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ©ü£Àß ºÁUÀÆ ºÉZÀÄÑ ¸ÀAQÃtðªÁUÀÄvÁÛ

N

ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ.
UÀtÂvÀzÀ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ªÀÄPÀ̼ÀÄ UÀtÂwÃAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À w¼ÀĪÀ½PÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ,
ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ, ªÁåSÁå£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è
¥Á¯ÉÆμÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ ®ªÀ®«PÉ ºÁUÀÆ ¸ÀAªÁzÁvÀäPÀªÁVgÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¨sÁµÉ ºÁUÀÆ
UÀtÂvÀ PÀ°PÉUÉ CvÀåAvÀ D¥ÀÛ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ. UÀtÂvÀzÀ PÀ®à£ÉUÀ¼À §UÉÎ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä ªÀÄPÀ̽UÉ
CªÀPÁ±À«gÀ¨ÉÃPÀÄ. vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ZÀZÉðAiÀiÁUÀÄwÛgÀĪÀ UÀtÂvÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß
vÀgÀUÀwAiÀÄ ºÉÆgÀV¤AzÀ vÀgÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÀªÀÄäzÉà ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß
§¼À¸À®Ä ¤§ðAzsÀUÀ½gÀ¨ÁgÀzÀÄ ¨sÁµÁ §¼ÀPÉAiÀÄÄ ¸Àé®à ¸Àé®àªÁVAiÉÄà O¥ÀZÁjPÀzÉqÉUÉ ºÉÆgÀ¼À¨ÉÃPÀÄ.
ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÀªÀÄä AiÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀ ªÀÄzsÉå ZÀað¸À®Ä CªÀPÁ±À«gÀ¨ÉÃPÀÄ. eÉÆvÉUÉ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ¢AzÀ
PÀ°wgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ºÁUÀÄ vÀªÀÄä C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À ¸À¤ßªÉñÀUÀ½AzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÀªÀÄä PÀ°PÁ
UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ¥Àr¸À®Æ CªÀPÁ±ÀUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ CªÀgÀÄ vÀªÀÄä ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄA¥ÁV NzÀ®Ä
ºÁUÀÆ CzÀjAzÀ CxÀðªÀiÁrPÉÆArzÀÝ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸À®Ä ¥ÉÆæÃvÁ컸À¨ÉÃPÀÄ.
ix
 UÀtÂvÀzÀ°è CªÀÄÆvÀðvÉAiÀÄ CUÀvÀåvɬÄzÉ. E°è «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ¤åÃPÀgÀt ºÉýPÉUÀ¼À
gÀZÀ£É ºÁUÀÆ vÀPÀðzÀ DzsÁgÀzÀ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ E°è£À
CzsÀåAiÀÄzÀ°è CªÀÄÆvÀð aAvÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀAvÁUÀ®Ä ªÀÄÆvÀðgÀÆ¥ÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ, C£ÀĨsÀªÀUÀ¼ÀÄ
ºÁUÀÆ ¥ÀjavÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼ÀÄ DzsÁgÀ ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼ÁV ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. E°è £ÁªÀÅ ¥Àj²Ã®£É
ºÁUÀÆ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À §UÉÎ ºÉaÑ£À avÀæªÀ£ÀÄß ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ PÉÆqÀÄvÀÛªÉAiÉÄAzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ
CUÀvÀåªÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÀArzÉÝÃªÉ EªÉgÀqÀgÀ ªÀÄzsÉå C£ÉÃPÀjUÉ UÉÆAzÀ®«gÀĪÀÅzÀÄ ¤d. ¤ÃªÀÅ F jÃwAiÀÄ
UÉÆAzÀ®UÀ¼ÀÄ GAmÁUÀzÀAvÉ JZÀÑgÀªÀ»¸ÀÄ«gÉAzÀÄ £ÁªÀÅ D²¸ÀÄvÉÛêÉ.
F ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è «zÁåyðUÀ¼ÀÄ C£ÉÃPÀ PÀqÉ vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀAvÉ
¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. CzÉà jÃw vÀvÀéUÀ½UÉ ºÁUÀÆ «£Áå¸ÀUÀ½UÉ C¥ÀªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Æ ºÉüÀ¯ÁVzÉ. MAzÀÄ PÀqɬÄAzÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÀÄ
ºÁUÀÆ ¸ÁªÀiÁ¤åÃPÀj¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤jÃQë¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ, ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀqɬÄAzÀ CªÀgÀÄ ¸ÁªÀiÁ¤åÃPÀgÀtPÉÌ
C¥ÀªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÀÄ, «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉƸÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÄ

d
CªÀÅUÀ¼À ¸ÀªÀÄAd¸ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤jÃQë¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. UÀtÂvÀ PÀ°PÉAiÀÄ°è EªÀÅUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ
he
CUÀvÀåªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÁV EAvÀºÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ CUÀvÀå«gÀĪÀ C£Àå ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ
pu S
is
be B
bl

CvÀåªÀ±ÀåPÀ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ vÁªÁVAiÉÄà ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä ºÁUÀÆ ¥ÀqÉzÀ ¥ÀjºÁgÀUÀ¼À §UÉÎ

KT

aAw¸À®Ä C£ÉÃPÀ CªÀPÁ±ÀUÀ½gÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ «zÁåyðUÀ½UÉ vÁQðPÀ ªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ¥Àr¸À®Ä,

©

vÁQðPÀ ªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä, ªÁzÀUÀ¼À°è£À ºÀļÀÄPÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß

to

ªÀiÁrPÉÆqÀÄ«gÉAzÀÄ D²¸ÀÄvÉÛêÉ. K£À£ÁßzÀgÀÆ UÀtÂwÃAiÀĪÁV ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ JAzÀgÉ K£ÉAzÀÄ

ot

CªÀgÀÄ CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä EzÀÄ CvÀåUÀvÀå. EzÀjAzÀ, »£À߯ÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À §UÉÎ CªÀjUÉ ºÉaÑ£À
N

zsÉÊAiÀÄð zÉÆgÉAiÀÄĪÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.
¤ªÀÄä UÀtÂvÀzÀ vÀgÀUÀwUÀ¼ÀÄ ºÀ¼ÉAiÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ ºÀ¼ÉAiÀÄ ºÁUÀÆ QèµÀÖPÀgÀ GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀ C¨sÁå¸ÀªÁV¸ÀzÉ CzÉÆAzÀÄ ¥Àj±ÉÆÃzsÀ£ÁvÀäPÀ ºÁUÀÆ ¸ÀÈd£ÁvÀäPÀ «µÀAiÀĪÁV
ºÉÆgÀºÉƪÀÄÄäªÀÅzÉAzÀÄ ¤jÃQë¸À¯ÁVzÉ. UÀtÂvÀzÀ vÀgÀUÀwUÀ¼À ¸ÀªÀĸÉå ¥ÀjºÀj¸À®Ä CxÀðªÁUÀzÀ
C¯ÁÎjzÀAUÀ¼À£ÀÄß PÀÄgÀÄqÁV C£Àé¬Ä¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤jÃQë¸ÀzÉ, «©ü£Àß jÃwAiÀÄ°è ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjºÀj¸À®Ä ¥ÉÆæÃvÁ컸À¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ C¯ÁÎjzÀAUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ C£ÉÃPÀ
PÁAiÀÄð¤ÃwUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÀÄzÉA§ÄzÀ£ÀÄß «zÁåyðUÀ¼ÀÄ D¸Á颸À¨ÉÃPÀÄ. C£ÉÃPÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ
GvÀÛgÀUÀ½gÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀ°è UÀtÂvÀzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß D¸Á颸À®Ä CªÀPÁ±ÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
£ÁªÀÅ ¥ÀoåÀ ¥ÄÀ ¸ÀPÛ z
À ° À è CzsÁåAiÀÄUÀ¼£À ÄÀ ß ¥Àg¸
À g
àÀ À ¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀ ºÁUÀÆ ¥ÁægA À ©üPÀ CzsÁåAiÀÄUÀ¼À
¥ÀjPÀ®£à U
É ¼
À £À ÄÀ ß £ÀAvÀgz À À CzsÁåAiÀÄUÀ¼°
À è §¼À¸ÄÀ ªÀ ¥ÀA æ iÀÄvÀß ªÀiÁrzÉÝêÉ. ¤ÃªÀÅ EzÀ£ÄÀ ß ¥ÀjPÀ®£ à U
É ¼
À £À ÄÀ ß
¥ÀÄ£ÀgÁªÀ¯Æ É ÃQ¸À®Ä, D ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÄgÀĽAiÀÄAvÉ UÀtv  z
À À ¥ÀoåÀ Pª
æÀ ÄÀ ªÀ£ÄÀ ß £ÉÆÃqÀ®Ä ºÁUÀÆ UÀtv  zÀ À
¥ÀjPÀ®£à Á ¸ÀégÆ À ¥Àª£
À ÄÀ ß D¸Á颸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä CªÀPÁ±ÀªÁV §¼À¸ÄÀ «gÉAzÀÄ D²¸ÀÄvÉÃÛ ªÉ.
x
IÄuÁvÀäPÀ ¸ÀASÉåU¼À ÄÀ , ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼ÄÀ , ZÀgÁPÀg
ë U
À ¼
À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ºÉƸÀ ¥ÀjPÀ®£
à U
É ½
À UÉ ºÉa£
Ñ À ¸ÀªÄÀ AiÀĪÀ£ÄÀ ß
PÉÆr. EªÀÅUÀ¼°À è C£ÉÃPÀªÅÀ UÀtv  z
À À ªÀÄÄA¢£À PÀ°PÉUÉ vÀ¼¥ À ÁAiÀĪÁVªÉ.
ªÀÄPÀ̼ÀÄ UÀtÂvÀ PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß D£ÀA¢¸À®Ä F ¥ÀĸÀÛPÀªÀÅ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ
D²¸ÀÄvÉÛêÉ. eÉÆvÉUÉ ªÀÄPÀ̼ÀÄ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ºÁUÀÆ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀºÀ
D£ÀA¢¸ÀÄvÁÛgÉ JAzÀÄ PÉÆArzÉÝêÉ. CªÀjUÉ UÀtÂvÀzÀ §UÉÎ ¨sÀAiÀÄzÀ §zÀ®Ä ¨sÀgÀªÀ¸É ªÀÄÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
ZÀZÉðAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀAvÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ «zÁåyðUÀ½UÉ CUÀvÀå«gÀĪÀ
ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ½UÉ ºÉaÑ£À MvÀÄÛ PÉÆqÀÄ«j, «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ£À«lÄÖ PÉüÀÄ«j,
ºÁUÀÆ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä AiÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV ºÉüÀ®Ä, vÀªÀÄä D¯ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁw£À
gÀÆ¥ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwð¸À®Ä ¸ÀÆPÀÛ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Àȶ֪ÀiÁqÀĪÀgÉAzÀÄ £ÁªÀÅ £ÀA§ÄvÉÛêÉ. ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ £ÀªÀÄä ¸À®ºÉ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ½UÉ £ÁªÀÅ JzÀÄgÀÄ £ÉÆÃqÀÄvÉÛÃªÉ ºÁUÀÆ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¤ÃªÀÅ ¨É¼É¹zÀ D¸ÀQÛzÁAiÀÄPÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀªÉÆäA¢UÉ ºÀAaPÉƼÀÄî«j, ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀzÀ
ªÀÄÄA¢£À DªÀÈwÛAiÀÄ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉƼÀî®Ä CªÀPÁ±À ªÀiÁrPÉÆqÀÄ«j JAzÀÄ D²¸ÀÄvÉÛêÉ.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

xi
 ¥Àj«r
¨sÁUÀ - 1

PÀæ.¸ÀA CzsÁåAiÀÄzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¥ÀÄl ¸ÀASÉå

1 ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ 1 - 34

2 ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼ÀÄ 35 - 68

d
3 zÀvÁÛAUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ he 69 - 95
pu S
is
be B
bl
KT

4 ¸ÀgÀ¼À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ 96 - 115

©

5 gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 116 - 138

to
ot
N

6 wæ¨sÀÄd ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ 139 - 161

7 wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ 162 - 185

GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ 186 - 196

xii
 CzsÁåAiÀÄ - 1

¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ

1.1 ¦ÃpPÉ
£ÁªÀÅ 6£Éà vÀgU À w
À AiÀÄ°è ¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼ÄÀ

d
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À §UÉÎ PÀ°wgÀĪɪÀÅ. £ÀªÀÄUÉ
w½¢gÀĪÀAvÉ ¥ÀÇuÁðAPÀU¼
he
À ÄÀ , ¥ÀÇtð¸ÀASÉåUÀ¼ÄÀ
pu S
is
be B

ªÀÄvÀÄÛ IÄt¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ Cwà zÉÆqÀØ

bl
KT

¸ÀASÉåU¼ À À ¸ÀAUÀº
æ ªÀ ÁVzÉ. ¥ÀÇtð¸ÀASÉåU¼ À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀÇuÁAPÀUÀ¼À°è EvÀgÉà AiÀiÁªÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
©

¤ÃªÀÅ UÀÄwð¹gÀÄ«j? F CzsÁåAiÀÄzÀ°è, £ÁªÀÅ

to

¥À Ç uÁðAPÀ U À ¼ À Ä , CªÀ Å UÀ ¼ À UÀ Ä tUÀ ¼ À Ä ªÀ Ä vÀ Ä Û

ot

ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼À §UÉÎ ºÉaÑ£À C¨sÁå¸À ªÀiÁqÉÆÃt. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV, £ÁªÀÅ »A¢£À vÀgÀUÀwAiÀÄ°è

N

¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À §UÉÎ PÀ°wgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÀÅ£ÀgÁªÀ¯ÉÆÃQ¸ÉÆÃt.

1.2 ¸Àäj¹
¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄwð¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ w½¢zÉÝêÉ.
F ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÉ®ªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄwð¸À¯ÁVzÉ.

E°è UÀÄwð¸À¯ÁVgÀĪÀ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ KjPÉ PÀæªÀÄzÀ°è §gÉAiÀħ°ègÁ? F ¸ÀASÉåUÀ¼À

KjPÉ PÀæªÀÄ -5, -1, 3. E°è -5 £ÀÄß KPÉ Cwà aPÀÌ ¸ÀASÉå JAzÀÄ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀÄvÉÛêÉ?
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ©AzÀÄUÀ½AzÀ
UÀÄwð¸À¯ÁVzÉ.

1
 F ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°è §gɬÄj.

F ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À E½PÉ PÀæªÀĪÀÅ 14, 8, 3 . . . DVgÀÄvÀÛzÉ.

ªÉÄð£À ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄwð¸À¯ÁVzÉ. ¥Àæw ©AzÀÄ«UÀÆ
¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §gɬÄj.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄwð¹gÀĪÀ ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.

-3 ªÀÄvÀÄÛ -2£ÀÄß C£ÀÄPÀæªÀĪÁV E ªÀÄvÀÄÛ F UÀ½AzÀ UÀÄwð¹zÉ. AiÀiÁªÀ

¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ B, D, H, J, M ªÀÄvÀÄÛ O UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ?
2. 7, -5, 4, 0 ªÀÄvÀÄÛ -4, EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß KjPÉ PÀæªÀÄzÀ°è eÉÆÃr¹ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä

d
GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß vÁ¼É £ÉÆÃqÀ®Ä CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É UÀÄwð¹.
he
pu S
is
be B
bl

»A¢£À vÀgÀUÀwAiÀÄ°è £ÁªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÉÝêÉ.

KT

ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß N¢ ªÀÄ£À£À ªÀiÁrPÉƽî.

©

¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄïÉ,
to

i. zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß PÀÆr¸ÀĪÁUÀ, £ÁªÀÅ §®PÉÌ ZÀ°¸ÀÄvÉÛêÉ.

ot

ii. IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß PÀÆr¸ÀĪÁUÀ, £ÁªÀÅ JqÀPÉÌ ZÀ°¸ÀÄvÉÛêÉ.

N

iii. zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄĪÁUÀ, £ÁªÀÅ JqÀPÉÌ ZÀ°¸ÀÄvÉÛêÉ.

iv. IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄĪÁUÀ, £ÁªÀÅ §®PÉÌ ZÀ°¸ÀÄvÉÛêÉ.
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÉÆà CxÀªÁ vÀ¥ÉÆàà w½¹. vÀ¥ÁàVgÀĪÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹.
i. JgÀqÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
ii. JgÀqÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
iii. MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ, AiÀiÁªÁUÀ®Æ
MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
iv. ¥ÀÇuÁðAPÀ 8gÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ (-8) ªÀÄvÀÄÛ (-8) gÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ 8.
v. ªÀåªPÀ ®
À £À ªÀiÁqÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ PÀ¼A
É iÀĨÉÃPÁVgÀĪÀ ¥ÀÇuÁðAPÀzÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀĪÀ£ÄÀ ß
E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀPÉÌ PÀÆr¸ÀÄvÉÛêÉ.
vi. (-10) + 3 = 10-3
vii. 8 + (-7) - (-4) = 8+7-4

2
¤ªÀÄä GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ GvÀÛgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ £ÉÆÃr:
(i) ¸Àj. GzÁºÀgÀuÉUÉ, (a) 56 + 73 = 129
(b) 113 + 82 = 195 Ev猢.
F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¸ÀĪÀ E£ÀÆß LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(ii) vÀ¥ÀÅà. KPÉAzÀgÉ, (-6) + (-7) = -13. EzÀÄ MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÁV®è. DzÀÝjAzÀ,
¸ÀjAiÀiÁzÀ ºÉýPÉ: JgÀqÀÄ IÄt¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀÅ
zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ,
(a) (-56) + (-73) = -129 (b) (-113) + (-82) = -195 Ev猢.
F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä ¤ªÀÄäzÉà DzÀ LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(iii) vÀ¥ÀÅà. KPÉAzÀgÉ, -9 + 16 = 7. EzÀÄ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ®è. EzÀPÉÌ ¸ÀjAiÀiÁzÀ
ºÉýPÉ: MAzÀÄ zsÀ£À ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ £ÁªÀÅ CªÀÅUÀ¼À

d
ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØ ¥ÀÇuÁðAPÀzÀ aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
he
JgÀqÀÆ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À aºÉßAiÀÄ£ÀÄß ¤®ðQë¹ Cw zÉÆqÀØ ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÉÛêÉ.
pu S
is
be B
bl

GzÁºÀgÀuÉUÉ,
KT

(a) (-56) + (73) = 17 (b) (-113) + 82 = -31

©

(c) 16 + (-23) = -7 (d) 125 + (-101) = 24

to

F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀ E£ÀÆß LzÀÄ GzÁºÀgu À U

É ¼
À £
À ÄÀ ß
ot

§gɬÄj.
N

(iv) ¸À j . ¸À A PÀ ® £À z À «¯É Æ ÃªÀ Ä PÉ Ì ¸À A §A¢ü ¹ zÀ A vÉ PÉ ® ªÀ Å

GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ:
¥ÀÇuÁðAPÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ
10 -10
-10 10
76 -76
-76 76

»ÃUÉ, AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a £À ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ -a DVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ (-a) £À ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ
«¯ÉÆêÀÄ a DVgÀÄvÀÛzÉ.

3
 (v) ¸Àj. ªÀåªÀPÀ®£ÀªÀÅ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «gÀÄzÀÞ QæAiÉÄAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ £ÁªÀÅ PÀ¼ÉAiÀĨÉÃPÁVgÀĪÀ
¥ÀÇuÁðAPÀzÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀĪÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀPÉÌ PÀÆr¸ÀÄvÉÛêÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ,
(a) 56 - 73 = 56 + (73) gÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ = 56 + (-73) = -17.
(b) 56 - (-73) = 56 + (-73) gÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ = 56 + 73 = 129.
(c) -79 - 45 = (-79) + (-45) = -124.
(d) (-100) - (-172) = -100 + 172 = 72 Ev猢.
F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä EzÉà jÃwAiÀÄ PÀ¤µÀ× LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
»ÃUÉ, AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ
a - b = a + (b) AiÀÄ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ = a + (-b)
ªÀÄvÀÄÛ a - (-b) = a + (-b) AiÀÄ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ = a + b. JA§ÄzÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄPÉƼÀÄv
î ÃÛÉ ªÉ.
(vi) vÀ¥ÀÅà, KPÉAzÀgÉ (-10) + 3 = -7 ªÀÄvÀÄÛ 10 - 3 = 7
DzÀÝjAzÀ, (-10) + 3 ≠ 10 - 3.

d
he
(vii) vÀ¥ÀÅà, KPÉAzÀgÉ 8 + (-7) - (-4) = 8 + (-7) + 4 = 1 + 4 = 5
pu S
is
be B

ªÀÄvÀÄÛ 8 + 7 - 4 = 15 - 4 = 11
bl
KT

DzÁUÀÆå, 8 + (-7) - (-4) = 8 - 7 + 4.

©

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
to

»A¢£À vÀgU À w
À UÀ¼°
À è £ÁªÀÅ ¸ÀASÉåUÀ½AzÀ ««zsÀ «£Áå¸ÀU¼
À £
À ÄÀ ß ªÀiÁrzÉÝêÉ.
ot

ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ°è£À «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀħ°ègÁ?

N

ºËzÁzÀgÉ, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¹.

(a) 7, 3, -1, -5, ___ , ___ , ____ .
(b) -2, -4, -6, -8, ___ , ___ , ____ .
(c) 15, 10, 5, 0, ___ , ___ , ____ .
(d) -11, -8, -5, -2, ___ , ___ , ____ .
EAvÀºÀ PÉ®ªÀÅ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¸À®Ä ¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ½UÉ
w½¹.

4
 C¨sÁå¸À 1.1
1. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¢£ÀzÀ°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À
GµÀÚvÉAiÀÄ£ÀÄß rVæ ¸É°ìAiÀĸï (°C) £À°è ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
¯ÁºÀįï¹àn ²æãÀUÀgÀ ²ªÀiÁè Hn ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ

(a) F ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹. EzÀgÀ ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄw¹gÀĪÀ

¸ÀܼÀUÀ¼À GµÀÚvÉAiÀÄ£ÀÄß §gɬÄj.
(b) EªÀÅUÀ¼À°è Cwà ºÉZÀÄÑ ©¹AiÀiÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ Cwà ºÉZÀÄÑ vÀA¥ÁzÀ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À GµÀÚvÉAiÀÄ°è£À ªÀåvÁå¸À JµÀÄÖ ?
(c) ¯ÁºÀįï¹àn ªÀÄvÀÄÛ ²æãÀUÀgÀ F JgÀqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À GµÀÚvÉAiÀÄ°è£À
ªÀåvÁå¸À JµÀÄÖ ?
(d) ²æãÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ²ªÀiÁè F JgÀqÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À MmÁÖgÉ GµÀÚvÉAiÀÄÄ

d
²ªÀiÁèzÀ GµÀÚvÉVAvÀ PÀrªÉÄ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ? CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ,
he
F GµÀÚvÉAiÀÄÄ ²æãÀUÀgÀzÀ GµÀÚvÉVAvÀ®Æ PÀrªÉÄAiÉÄÃ?
pu S
is
be B

2. MAzÀÄ gÀ¸À¥Àæ±Éß PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀUÀ½UÉ zsÀ£ÁvÀäPÀ CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ vÀ¥ÁàzÀ

bl
KT

GvÀÛgÀUÀ½UÉ IÄuÁvÀäPÀ CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. eÁPï C£ÀÄPÀæªÀĪÁV LzÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛUÀ¼À°è

¥ÀqÉzÀ CAPÀUÀ¼ÀÄ 25, -5, -10, 15 ªÀÄvÀÄÛ 10 DzÀgÉ CªÀ£À CAwªÀÄ CAPÀ JµÀÄÖ ?
©

3. ²æãÀUg À z
À °
À è ¸ÉÆêÀĪÁgÀ GµÀv É iÀÄÄ -5°C EzÀÄÝ ªÀÄAUÀ¼ª
Ú A À ÁgÀ
to

2 °C £À µ À Ä Ö E½PÉ A iÀ i Á¬ÄvÀ Ä . ºÁUÁzÀ g É ªÀ Ä AUÀ ¼ À ª ÁgÀ

ot

²æãÀUÀgÀzÀ°èzÀÝ GµÀÚvÉ JµÀÄÖ? §ÄzsÀªÁgÀzÀAzÀÄ F GµÀÚvÉAiÀÄÄ

N

4°C £ÀµÀÄÖ KjPÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ §ÄzsÀªÁgÀzÀ GµÀÚvÉ

JµÀÄÖ?
4. «ªÀ i Á£À ª É Ç AzÀ Ä ¸À ª À Ä ÄzÀ æ ª À Ä lÖ ¢ AzÀ 5000 m JvÀ Û g À z À ° è
ºÁgÁqÀÄwÛzÉ. MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ºÀAvÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ
1200m D¼ÀzÀ°è vÉîÄwÛgÀĪÀ ¸À¨ï ªÀÄjãï£À ªÉÄîÎqÉUÉ
¸ÀjAiÀiÁV «ªÀiÁ£ÀªÅÀ ºÁgÀÄvÀz Û .É CªÀÅUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ®A§zÀÆgÀ
JµÀÄÖ?
5. ªÉÆúÀ£ï vÀ£ßÀ ¨ÁåAPï SÁvÉAiÀÄ°è `2,000 oÉêÀuÉ Ej¹ ªÀÄgÀÄ¢£À `1,642 »AvÉUz É ÄÀ PÉƼÀÄv
î ÁÛ£.É
SÁvɬÄAzÀ »AvÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ ºÀtªÀ£ÀÄß IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ UÀÄwð¹zÀgÉ SÁvÉAiÀÄ°è
oÉêÀuÉ Ej¹zÀ ºÀtªÀ£ÄÀ ß ºÉÃUÉ UÀÄwð¸ÀÄ«j? ºÀtªÀ£ÄÀ ß »AvÉUz É ÄÀ PÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ªÉÆúÀ£ï£À
SÁvÉAiÀÄ°è£À ¨ÁQ ºÀtªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

5
 6. jÃmÁ 20km zÀÆgÀªÀ£ÀÄß A ©AzÀÄ«¤AzÀ B ©AzÀÄ«UÉ ¥ÀǪÀð¢QÌ£À°è PÀæ«Ä¸ÀÄvÁÛ¼É. CªÀ¼ÀÄ
B ©AzÀÄ«¤AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ 30km zÀÆgÀªÀ£ÀÄß CzÉà gÀ¸ÉÛAiÀÄ°è PÀæ«Ä¸ÀÄvÁÛ¼É. ¥ÀǪÀðPÉÌ EgÀĪÀ
zÀÆgÀª£
À ÄÀ ß zs£
À ¥
À ÇÀ uÁðAPÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¹zÀg,É ¥À²ª
Ñ ÄÀ PÉÌ PÀ«
æ ĹzÀ zÀÆgÀª£
À ÄÀ ß ºÉÃUÉ ¸ÀÆa¸ÀÄ«j?
A ©AzÀÄ«¤AzÀ CªÀ¼À CAwªÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀ ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄ«j?
¥À²ÑªÀÄ ¥ÀǪÀð

7. ªÀiÁAiÀiÁ ZËPÀz°
À è ¥Àw
æ CqÀظÁ®Ä, PÀA§¸Á®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀtð MAzÉà ªÉÆvÀÛª£ À ÄÀ ß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛz.É
E°è ¤ÃrgÀĪÀ (i) ªÀÄvÀÄÛ (ii) gÀ°è ªÀiÁAiÀiÁZËPÀ AiÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ ¥ÀjÃQë¹.
5 -1 -4 1 -10 0
-5 -2 7 -4 -3 -2
0 3 -3 -6 4 -7
(i) (ii)
8. E°è PÉÆnÖgÀĪÀ a ªÀÄvÀÄÛ b ¨É¯ÉUÀ½UÉ a- (-b) = a + b DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹.

d
(i) a = 21, b = 18 (ii) a = 118,
he b = 125
pu S
is
(iii) a = 75, b = 84 (iv) a = 28, b = 11
be B
bl
KT

9. ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁUÀĪÀAvÉ >, <, CxÀªÁ = aºÉßUÀ¼À£ÀÄß SÁ° ©nÖgÀĪÀ ¸ÀܼÀzÀ°è
vÀÄA©.
©

(a) -8 + (-4) - 8 - (-4)

to

(b) (-3) + 7 - (19) 15 - 8 + (-9)

ot
N

(c) 23 - 41 + 11 23 - 41 - 11

(d) 39 + (-24) - (15) 36 + (-52) - (-36)

(e) -231 + 79 + 51 -399 + 159 + 81

10. MAzÀÄ ¤Ãj£À vÉÆnÖAiÀÄ M¼À¨sÁUÀzÀ°è ªÉÄlÖ®ÄUÀ½ªÉ. PÉÆÃwAiÉÆAzÀÄ ªÉÄîÄUÀqÉAiÀÄ ªÉÄnÖ°£À
ªÉÄÃ¯É (CAzÀgÉ ªÉÆzÀ® ªÉÄlÖÖ®Ä) PÀĽwzÉ. ¤Ãj£À ªÀÄlÖªÀÅ 9£Éà ªÉÄlÖ°£À°èzÉ.
(i) PÉÆÃwAiÀÄÄ 3 ªÉÄlÖ®Ä PɼÀUÉ fVzÀÄ, 2 ªÉÄlÖ®Ä »AzÀPÉÌ fVAiÀÄÄvÀÛzÉ. JµÀÄÖ fVvÀUÀ¼À°è
CzÀÄ ¤Ãj£À ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÅvÀÛzÉ?
(ii) ¤ÃgÀÄ PÀÄrzÀ £ÀAvÀgÀ CzÀÄ »AzÀPÉÌ §gÀ¨ÉÃQzÉ. EzÀPÁÌV, ¥Àæw ¨ÁjAiÀÄÆ CzÀÄ 4
ªÉÄlÖ®Ä ªÉÄîPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ 2 ªÉÄlÖ®Ä PɼÀUÉ fVAiÀÄÄvÀÛzÉ. JµÀÄÖ fVvÀUÀ¼À°è CzÀÄ ªÉÄð£À
vÀÄ¢AiÀÄ ªÉÄlÖ®£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀŪÀÅzÀÄ?

6
 (iii) PɼÀPÉÌ ZÀ°¹zÀ ªÉÄlÖ®ÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß IÄt
¥À Ç uÁðAPÀ ¢ AzÀ ªÀ Ä vÀ Ä Û ªÉ Ä Ã®PÉ Ì ZÀ ° ¹zÀ
ªÉÄlÖ®ÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ
¸ÀÆa¹zÀg,É ¨sÁUÀ (i) ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÀ (ii) gÀ°£
è À CzÀgÀ
ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀÇtðUÉƽ¹
vÉÆÃj¹:
(a) -3 + 2 - . . . = - 8.
(b) 4 - 2 + . . . = 8. (a) £À°è£À ªÉÆvÀÛ
(-8). EzÀÄ JAlÄ ªÉÄlÖ®Ä PɼÀPÉÌ E½¢zÀÝ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. (b) AiÀÄ°è£À ªÉÆvÀÛ (8) DzÀgÉ EzÀÄ
K£À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ?

1.3 ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£ÀzÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ

d
1.3.1 ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ DªÀÈvÀ UÀÄt he
pu S
is
be B

JgÀqÀÄ ¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇtð ¸ÀASÉå JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀ°wzÉÝêÉ.
bl
KT

GzÁºÀgÀuÉUÉ, 17 + 24 = 41 MAzÀÄ ¥ÀÇtð ¸ÀASÉå. £ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, EzÀÄ ¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼À

¸ÀAPÀ®£ÀzÀ DªÀÈvÀ UÀÄtªÁVzÉ.
©

¥ÀÇuÁðAPÀU½
À UÉ F UÀÄtªÀÅ ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀz
Û A
É iÉÆà E®èªÇÉ Ã ¥ÀjÃQë¸Æ
É Ãt.
to
ot

PÉ®ªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀU¼ À À eÉÆÃrUÀ¼£

À ÄÀ ß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPª
À £
À ÄÀ ß
N

¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ
UÀªÀĤ¹ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÇtðUÉƽ¹.
ºÉýPÉ «ÃPÀëuÉ
(i) 17 + 23 = 40 ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ.
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ
(ii) (-10) + 3 = ____ ____________________
(iii) (-75) + 18= ____ ____________________
(iv) 19 + (-25) = -6 ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ.
(v) 27 + (-27) = ___ ____________________
(vi) (-20) + 0 = ___ ____________________
(vii) (-35) + (-10) = ___ ____________________
¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄ«j? JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ MAzÀÄ
¥ÀÇuÁðAPÀªÉÃ?
ªÉÆvÀÛªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀªÁV®èzÀ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ PÀAqÀÄ»rAiÀħ°ègÁ?
7
 ¥ÀÇuÁðAPÀU¼ À À ªÉÆvÀª
Û ÅÀ ¥ÀÇuÁðAPÀªÃÉ DUÀĪÀÅzÀjAzÀ, ¥ÀÇuÁðAPÀU¼
À ÄÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ DªÀÈvÀ
UÀÄt ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀÄvÉÛêÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ a
ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ, a + b MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
1.3.2. ªÀåªÀPÀ®£ÀzÀ DªÀÈvÀ UÀÄt
MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ ? CªÀÅUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀªÀÇ
¸ÀºÀ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ?
ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹, ¥ÀÇtðUÉƽ¹.
ºÉýPÉ «ÃPÀëuÉ
(i) 7 - 9 = -2 ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ.
(ii) 17 - (-21) = ____ ____________________
(iii) -8 - (-14) = 6 ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ.
(vi) (-21) - (-10) = ___ ____________________

d
(v) 32 - (-17) = ___ he ____________________
(vi) (-18) - (-18) = ___
pu S

____________________
is
be B
bl

(vii) (-29) - 0 = ___ ____________________

KT

¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄ«j? ªÀåvÁå¸ÀªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀªÁUÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ

©

¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À eÉÆÃr EzÉAiÉÄÃ?

to

¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ªÀåªÀPÀ®£ÀzÀ DªÀÈvÀ UÀÄt ºÉÆA¢zÉ JA§ÄzÁV ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ? ºËzÀÄ.

ot

¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ªÀåªÀPÀ®£ÀzÀ°è DªÀÈvÀªÁVªÉ.

N

»ÃUÉ, a ªÀÄvÀÄÛ b JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÁzÁUÀ a - b ¸ÀºÀ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ. ¥ÀÇtð

¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ F UÀÄtªÀ£ÀÄß ¥Á°¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?
1.3.3. ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt
£ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, 3+5 = 5+3 = 8. CAzÀgÉ, ¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉà PÀæªÀÄzÀ°è
PÀÆqÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀgÀ CxÀð ¥ÀÇtð¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt ºÉÆA¢ªÉ.
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ ¸ÀºÀ £ÁªÀÅ EzÀ£ÀÄß C£Àé¬Ä¸À§ºÀÄzÉÃ?
E°è, 5 + (-6) = -1 ªÀÄvÀÄÛ (-6) + 5 = -1
DzÀÝjAzÀ, 5 + (-6) = -1 = (-6) + 5
ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÉÃ?
(i) (-8) + (-9) ªÀÄvÀÄÛ (-9) + (-8)

8
 (ii) (-23) + 32 ªÀÄvÀÄÛ 32 + (-23)
(iii) (-45) + 0 ªÀÄvÀÄÛ 0 + (-45)
EvÀgÉ LzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À eÉÆÃrUÉ EzÀ£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹. PÀæªÀĪÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¹, AiÀiÁªÀÅzÉÃ
eÉÆÃr ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ CªÀÅUÀ¼À ªÉÆvÀÛzÀ°è ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄà ? RArvÀªÁVAiÀÄÆ
¸ÁzsÀå«®è. ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£ÀªÀÅ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ
a+b=b+a
• £ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, ¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼À ªÀåªÀPÀ®£ÀªÀÅ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄtªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢®è. ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ªÀåªÀPÀ®£ÀzÀ°è ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉAiÉÄÃ?
¥ÀÇuÁðAPÀ 5 ªÀÄvÀÄÛ -3 £ÀÄß ¥ÀjUÀt¹.
5 - (-3) ªÀÄvÀÄÛ (-3) -5 MAzÉà DVzÉAiÉÄÃ? E®è, KPÉAzÀgÉ 5 - (-3) = 5 + 3 =
8 ªÀÄvÀÄÛ (-3) - 5 = -3 - 5 = - 8.
EzÉà jÃw PÀ¤µÀ× LzÀÄ ««zsÀ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ EzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹.

d
he
DzÀÝjAzÀ, ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ªÀåªÀPÀ®£ÀzÀ°è ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt ºÉÆA¢®è JAzÀÄ £ÁªÀÅ
pu S
is
wêÀiÁð¤¸ÀÄvÉÛêÉ.
be B
bl
KT

1.3.4. ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt

©

ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹:

to

¥ÀÇuÁðAPÀ -3, -2 ªÀÄvÀÄÛ -5£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹.

ot

(-5) + [(-3) + (-2)] ªÀÄvÀÄÛ [(-5) + (-3)] + (-2) UÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.

N

ªÉÆzÀ® ¯ÉPÀÌzÀ°è (-3) ªÀÄvÀÄÛ (-2) UÀ¼À£ÀÄß MAzÉqÉ UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ ºÁUÀÆ
JgÀq£À AÉ iÀÄzÀg°
À è (-5) ªÀÄvÀÄÛ (-3) UÀ¼£
À ÄÀ ß MAzÉqÉ UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥s°
À vÁA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß
¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸ÉÆÃt.

(-5)+[(-3)+(-2)] [(-5)+(-3)]+(-2)
JgÀqÀÆ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÉÆvÀÛ - 10 £ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
CAzÀgÉ, (-5) + [(-3) + (-2)] = [(-5) + (-3)] + (-2)
CzÉà jÃw, -3, 1 ªÀÄvÀÄÛ - 7 ¥ÀjUÀt¹.
(-3) + [1 + (-7)] = - 3 + ______ = _______

9
 [(-3) + 1] + (-7) = - 2 + ______ = _______
(-3) + [1 + (-7)] EzÀÄ [(-3) + 1] + (-7) PÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÉAiÉÄÃ?
EzÀgÀAvÉAiÉÄà E£ÀÆß LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. AiÀiÁªÀÅzÉà GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è
¤ÃªÀÅ ªÉÆvÀÛªÀÅ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®è. ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ°è
¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ
a + (b + c) = (a + b) + c
1.3.5. ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À
AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀPÉÌ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ CzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ½UÉ ¸ÉÆ£Éß ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À. ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ EzÀÄ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ
C£À£ÀåvÁA±ÀªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ªÀÄvÀÄÛ SÁ° ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀwðªÀiÁr:

d
(i) (-8) + 0 = - 8 (ii) 0 + (-8) = - 8
he
pu S

(iv) 0 + (-37) = - 37
is
(iii) (-23) + 0 = ____
be B
bl

(vi) 0 + ____ = - 43
KT

(v) 0 + (-59) = ____

(vii) - 61 + ___ = - 61 (viii) ___ + 0 = ____ .
©

ªÉÄð£À GzÁºÀgu
À U
É ¼
À ÄÀ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄÄ ¥ÀÇuÁðAPÀU¼
À À ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ C£À£åÀ vÁA±À JA§ÄzÀ£ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀª
Û .É
to

EvÀgÉ LzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÉ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ¤ÃªÀÅ EzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ.

ot
N

¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a UÉ,

a+0=a= 0+a

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. ªÉÆvÀÛªÀÅ ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀAvÉ MAzÀÄ eÉÆvÉ
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(a) MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ (b) ¸ÉÆ£Éß
(c) D JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ aPÀÌzÁzÀ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ
(d) D JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À°è MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀQÌAvÀ aPÀÌzÁzÀ ¥ÀÇuÁðAPÀ
(e) D JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ zÉÆqÀØzÁzÀ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ

10
 2. ªÀåvÁå¸ÀªÀÅ ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀAvÉ MAzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß
§gɬÄj.
(a) MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ (b) ¸ÉÆ£Éß
(c) D JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ aPÀÌzÁzÀ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ
(d) D JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À°è MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀQÌAvÀ aPÀÌzÁzÀ ¥ÀÇuÁðAPÀ
(e) D JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ zÉÆqÀØzÁzÀ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ
GzÁºÀgÀuÉ 1. (a) ªÉÆvÀÛ -3. (b) ªÀåvÁå¸À -5.
(c) ªÀåvÁå¸À -2. (d) ªÉÆvÀÛ 0.
DVgÀĪÀAvÉ MAzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
¥ÀjºÁgÀ: (a) (-1) + (-2) = -3 CxÀªÁ (-5) + 2 = -3.
(b) (-9) - (-4) = -5 CxÀªÁ (-2) -3 = -5.
(c) (-7) - (-9) = 2. CxÀªÁ 1 - (-1) = 2.

d
(d) (-10) + (10) = 0. CxÀªÁ 5 + (-5) = 0.
he
F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À°è E£ÀÆß ºÉaÑ£À ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À eÉÆvÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀħ°ègÁ?
pu S
is
be B
bl
KT

C¨sÁå¸À 1.2
1. (a) ªÉÆvÀÛªÀÅ -7
©

(b) ªÀåvÁå¸À -10

to
ot

(c) ªÀåvÁå¸À 0, DVgÀĪÀAvÉ MAzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀÇuÁðAPÀU¼À £

À ÄÀ ß §gɬÄj.
CAPÀUÀ¼ÀÄ
N

2. (a) ªÀåvÁå¸À 8 DUÀĪÀAvÉ MAzÀÄ eÉÆvÉ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß

§gɬÄj.
(b) ªÉÆvÀÛ -5 DUÀĪÀAvÉ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ
zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
(c) ªÀåvÁå¸À -3 DUÀĪÀAvÉ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ
zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
3. MAzÀÄ gÀ¸À¥Àæ±Éß PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è C£ÀÄPÀæªÀĪÁV ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛUÀ¼À°è
A vÀAqÀªÀÅ -40, 10, 0 CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ B vÀAqÀªÀÅ 10, 0, -40
CAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀ½¹zÀªÀÅ. AiÀiÁªÀ vÀAqÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ CAPÀªÀ£ÀÄß UÀ½¹vÀÄ? CAPÀUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÉà PÀæªÀÄzÀ°è £ÁªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÉÃ?
4. ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉU¼ À ÄÀ ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀAvÉ SÁ° ¸ÀܼU
À ¼
À £
À ÄÀ ß ¨sw
À ðªÀiÁr:
(i) (-5) + (-8) = (-8) + ( . . . . )

11
 (ii) -53 + . . . . = - 53
(iii) 17 + . . . . = 0
(iv) [13 + (-12)] + ( . . . . ) = 13 + [(-12) + (-7)]
(v) (-4) + [15 + (-3)] = [-4 + 15] + . . . .

1.4 ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ

¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. FUÀ £ÁªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄt¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀ°AiÉÆÃt.
1.4.1. MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ
¥ÀÇtð¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀªÀÅ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀ ¸ÀAPÀ®£À JA§ÄzÀÄ £ÀªÀÄUÉ w½¢zÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ, 5 + 5 + 5 = 3 × 5 = 15
EzÉà jÃwAiÀÄ°è ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¸ÀÆa¸À§°ègÁ?

d
he
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ ªÀÄÄA¢£À ¸ÀASÁå gÉÃSÉAiÀÄ°è, (-5) + (-5) + (-5) = -15 JA§ÄzÀ£ÀÄß
pu S
is
UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ.
be B
bl

¸ÀASÁågÉÃSɬÄAzÀ
KT

PÀAqÀÄ»r¬Äj:
©

4 × (-8) –20 –15 –10 –5 0

8 × (-2) EzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ F jÃwAiÀÄ°èAiÀÄÆ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
to

3 × (-7)
ot

(-5) + (-5) + (-5) = 3 × (-5)

N

10 × (-1) DzÀÝjAzÀ, 3 × (-5) = -15.

(-4) + (-4) + (-4) + (-4) + (-4) = 5 × (-4) = -20.
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ,

–20 –16 –12 –8 –4 0

ªÀÄvÀÄÛ (-3) + (-3) + (-3) + (-3) = _____ = ______
ºÁUÀÆ (-7) + (-7) + (-7) = _____ = ______
¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ«®èzÉÃ, MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À
UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß FUÀ £ÉÆÃqÉÆÃt.
3 × (-5) EzÀ£ÀÄß «©ü£Àß «zsÁ£ÀzÀ°è PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt. ªÉÆzÀ®Ä 3 × 5 PÀAqÀÄ»rzÀÄ.
£ÀAvÀgÀzÀ°è UÀÄt®§ÞzÀ ªÀÄÄAzÉ IÄt aºÉß §gɬÄj. CzÀÄ -15 DUÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ, - (3 × 5) £ÀÄß
-15 JAzÀÄ PÀAqÀÄ»rzɪÀÅ.
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, 5 × (-4) = - (5 × 4) = -20.

12
CzÉà jÃwAiÀÄ°è EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
4 × (-8) = _____ = _______, 3 × (-7) = _____ = _______.
6 × (-5) = _____ = _______, 2 × (-9) = _____ = _______.

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ F «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹,

PÀAqÀÄ»r¬Äj: 10 × (-43) = _____ - (10 × 43) = - 430 ¥ÀqAÉ iÀÄÄvÉÃÛ ªÉ.
(i) 6 × (-19) FªÀgÉUÀÆ £ÁªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß »ÃUÉ UÀÄt¹zÉÝêÉ:
(ii) 12 × (-32) (zsÀ£À¥ÀÇuÁðAPÀ) × (IÄt ¥ÀÇuÁAPÀ).
(iii) 7 × (-22) FUÀ £ÁªÀÅ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß F jÃwAiÀÄ°è UÀÄt¸ÉÆÃt:
(IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ) × (zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ)
ªÉÆzÀ®Ä £ÁªÀÅ -3 × 5 £ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt.
EzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä, ªÀÄÄA¢£À «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹:
E°è, 3 × 5 = 15.

d
he
2 × 5 = 10 = 15 - 5.
pu S

1 × 5 = 5 = 10 - 5.
is

be B
bl

0 × 5 = 0 = 5 - 5.
KT

DzÀÝjAzÀ, -1 × 5 = 0 - 5 = -5.
©

-2 × 5 = -5 - 5 = -10.
to

-3 × 5 = -10 - 5 = -15.
ot
N

FUÁUÀ¯ÉÃ, 3 × (-5) = -15 JAzÀÄ w½¢zÉ.

DzÀÝjAzÀ, (-3) × 5 = -15 = 3 × (-5)
EAvÀºÀ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ (-5) × 4 = -20 = 5 × (-4) £ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
«£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹, (-4) × 8, (-3) × 7, (-6) × 5 ªÀÄvÀÄÛ (-2) × 9 £ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹:
(-4) × 8 = 4 × (-8).
(-3) × 7 = 3 × (-7).
(-6) × 5 = 6 × (-5).
ªÀÄvÀÄÛ (-2) × 9 = 2 × (-9).
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹, (-33) × 5 = 33 × (-5) = - 165 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
DzÀÝjAzÀ, MAzÀÄ zsÀ£À¥ÀÇuÁðAPÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß UÀÄt¸ÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ

13
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtð¸ÀASÉåUÀ¼ÁV ¥ÀjUÀt¹ UÀÄt¸ÀÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt®§ÞzÀ ªÀÄÄAzÉ IÄt aºÉß (-)
§gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. »ÃUÉ £ÁªÀÅ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(a) 15 × (-16) (b) 21 × (-32)
(c) (-42) × 12 (d) -55 × 15.
2. ¥ÀjÃQë¹.
(a) 25 × (-21) = (-25) × 21.
(b) (-23) × 20 = 23 × (-20)
EzÉà jÃwAiÀÄ E£ÀÆß LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ
a × (-b) = (-a) × b = - (a × b)

d
he
1.4.2. JgÀqÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ
pu S
is
be B
bl

(-3) × (-2)gÀ UÀÄt®§Þ PÀAqÀÄ»rAiÀħ°ègÁ?

KT

ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹:
©

-3 × 4 = - 12.
to

-3 × 3 = - 9 = -12 - (-3)
ot

-3 × 2 = - 6 = - 9 - (-3)
N

-3 × 1 = - 3 = - 6 - (-3)
-3 × 0 = 0 = - 3 - (-3)
-3 × -1 = 0 - (-3) = 0 + 3 = 3
-3 × -2 = 3 - (-3) = 3 + 3 = 6.
¤ÃªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉà «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹¢gÁ?
UÀÄt®§Þ ºÉÃUÉ §zÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ÃQë¹.
EzÀgÀ DzsÁgÀzÀ°è EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¹:
-3 × -3 = _______ -3 × -4 = _______

14
FUÀ, F UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ªÀÄvÀÄÛ SÁ° ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀwðªÀiÁr:
-4 × 4 = - 16. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
-4 × 3 = - 12 = -16 + 4 (i) (-5) × 4 jAzÀ ¥Áæ g À A ©ü ¹ .
-4 × 2 = ____ = -12 + 4 (-5) × (-6) PÀAqÀÄ»r¬Äj.
-4 × 1 = ____ (ii) (-6) × 3 jAzÀ ¥Áæ g À A ©ü ¹ .
-4 × 0 = ____ (-6) × (-7) PÀAqÀÄ»r¬Äj.
-4 × (-1) = ____
-4 × (-2) = ____
-4 × (-3) = ____
F «£Áå¸ÀUÀ½AzÀ £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÉAzÀgÉ,
(-3) × (-1) = 3 = 3 × 1

d
(-3) × (-2) = 6 = 3 × 2
he
pu S

(-3) × (-3) = 9 = 3 × 3
is
be B
bl
KT

ªÀÄvÀÄÛ (-4) × (-1) = 4 = 4 × 1

DzÀÝjAzÀ,
©

(-4) × (-2) = 4 × 2 = _____

(-4) × (-3) = _____ = _____
to

DzÀÝjAzÀ, F UÀÄt®§ÞU¼ À ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹zÁUÀ, JgÀqÄÀ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀU¼

À £ À À UÀÄt®§ÞªÅÀ MAzÀÄ
ot

zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ JA§ÄzÁV ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ JgÀqÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¸ÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ

N

¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼ÀAvÉAiÉÄà UÀÄt¸ÀÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt®§ÞPÉÌ zsÀ£À aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.

DzÀÝjAzÀ, (-10) × (-12) = 120.
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ,
(-15) × (-6) = 90.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ
(-a) × (-b) = a × b

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj: (-31) × (-100), (-25) × (-72),

(-83) × (-28)

Dl 1
(i) avÀæzÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ -104 jAzÀ 104 gÀªÀgÉUÉ UÀÄwð¹gÀĪÀ MAzÀÄ ¨ÉÆÃqïð£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƽî.

15
 d
he
pu S
is
be B
bl
KT

(ii) JgÀqÀÄ ¤Ã° ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀÄ PÉA¥ÀÅ zÁ¼ÀUÀ½gÀĪÀ MAzÀÄ aîªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. ¤Ã° zÁ¼ÀzÀ
©

ªÉÄðgÀĪÀ ZÀÄQÌUÀ¼ÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ. PÉA¥ÀÅ zÁ¼ÀzÀ ªÉÄðgÀĪÀ ZÀÄQÌUÀ¼ÀÄ

IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.
to

(iii) ¥Àæw DlUÁgÀ£ÀÄ vÀ£Àß JtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÆ£É߬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¸ÀĪÀ£ÀÄ/¼ÀÄ.

ot
N

(iv) ¥Àæw DlUÁgÀ£ÀÄ JgÀqÀÆ zÁ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà ¨ÁjUÉ aî¢AzÀ ºÉÆgÀvÉUÉAiÀÄĪÀ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
GgÀĽ¸ÀĪÀ£ÀÄ.
(v) ¥Àæw ¨Áj GgÀĽ¹zÀ £ÀAvÀgÀ, DlUÁgÀ£ÀÄ zÁ¼ÀzÀ ªÉÄðgÀĪÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¸À¨ÉÃPÀÄ.
(vi) UÀÄt®§ÞªÀÅ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÁzÀgÉ DUÀ DlUÁgÀ£ÀÄ 104 gÀ PÀqÉUÉ vÀ£Àß JtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÄAzÀĪÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. UÀÄt®§ÞªÀÅ IÄt¥ÀÇuÁðAPÀªÁzÀgÉ, DUÀ DlUÁgÀ£ÀÄ -104 gÀ PÀqÉUÉ
vÀ£Àß JtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀj¸À¨ÉÃPÀÄ.
(vii) AiÀiÁªÀ DlUÁgÀ£ÀÄ -104 CxÀªÁ 104£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä
vÀ®Ä¥ÀŪÀ£ÉÆà CªÀ£ÀÄ «d¬ÄAiÀiÁUÀÄvÁÛ£É.

16
1.4.3. ªÀÄÆgÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ
DAiÀÄègï (Euler), vÀ£Àß ¥ÀŸÀÛPÀ JgÀqÄÀ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀU¼
À À UÀÄt®§ÞªÅÀ MAzÀÄ zs£
À À ¥ÀÇuÁðAPÀ
CAQvÀÄAUï dÄgï C°Ó¨Áð 1770 JAzÀÄ £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¹zÉÝêÉ. ªÀÄÆgÀÄ IÄt¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À
(Ankitung Zur Algebra 1770) UÀ Ä t®§Þ K£ÁVgÀ Ä vÀ Û z É ? £Á®ÄÌ IÄt ¥À Ç uÁðAPÀ U À ¼ À
£À°è (-1) × (-1) = 1 JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀÄt®§Þ?
¸Á©ÃvÀ Ä ¥À r ¸À ® Ä AiÀ Ä wß¹zÀ
UÀtÂvÀdÕgÀ°è ªÉÆzÀ°UÀ£ÁVzÁÝ£É.
ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÉÆÃt:
(a) (-4) × (-3) = 12.
(b) (-4) × (-3) × (-2) = [ (-4) × (-3) × (-2) ] = (-12) × (-2) = -24.
(c) (-4) × (-3) × (-2) × (-1) = [ (-4) × (-3) × (-2) ] × (-1) = (-24) × (-1)
(d) (-5) × [(-4) × (-3) × (-2) × (-1)] = (-5) × (24) = -120.
ªÉÄð£À UÀÄt®§ÞUÀ½AzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ.

d
(a) JgÀqÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ he MAzÀÄ «±ÉõÀ ¸ÀAzÀ¨sÀð
pu S

MAzÀÄ zsÀ£À¥ÀÇuÁðAPÀ.
is
ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ°vÀ
be B
bl

(b) ªÀÄÆgÀÄ IÄt¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ

KT

UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹:
MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ. (-1) × (-1) = + 1.
©

(c) £Á®ÄÌ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ

(-1) × (-1) × (-1) = - 1.
MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ.
to

(d) £À°è LzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ (-1) × (-1) × (-1) × (-1) = + 1.
ot

(-1) × (-1) × (-1) × (-1) × (-1) = - 1.

N

K£ÁVgÀÄvÀÛzÉ?
»ÃUÉ, DgÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÉãÀÄ? EzÀgÀxÀð, ¥ÀÇuÁðAPÀ (-1)£ÀÄß
ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀÄ (a) ªÀÄvÀÄÛ (c) UÀ¼À°è UÀÄuÁPÁgÀ ¸À ª À Ä ¸À A SÉ å AiÀ Ä µÀ Ä Ö ¨Áj UÀ Ä t ¹ zÁUÀ
ªÀiÁrzÀ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¸ÀªÀĸÀASÉå UÀÄt®§ÞªÅÀ (+1), ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÇuÁðAPÀ (-1)
[JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £Á®ÄÌ] ºÁUÀÆ (a) ªÀÄvÀÄÛ (c) UÀ¼À°è £ÀÄß ¨É¸À¸ÀASÉåAiÀĵÀÄÖ ¨Áj UÀÄt¹zÁUÀ
¥ÀqÉzÀ UÀÄt®§Þ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ. (b) ªÀÄvÀÄÛ (d) UÀ Ä t®§Þ (-1). F ºÉ à ½PÉ U À ¼ À ° è
UÀ¼À°è UÀÄuÁPÁgÀ ªÀiÁrzÀ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À (-1) gÀ eÉÆÃrUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ
¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¨É¸À¸ÀASÉå ºÁUÀÆ (b) ªÀÄvÀÄÛ (d) UÀ¼À°è ªÀ Ä Æ®PÀ ¤ÃªÀ Å ¥À j ÃQë ¸ À § ºÀ Ä zÀ Ä .
¥ÀqÉzÀ UÀÄt®§ÞªÀÅ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß EzÀ Ä ¥À Ç uÁðAPÀ U À ¼ À UÀ Ä t®§ÞªÀ £ À Ä ß
UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ. ªÀiÁqÀĪÁUÀ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁUÀÄvÀÛzÉ.
UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¸ÀªÀĸÀASÉåAiÀiÁVzÀÝ°è, UÀÄt®§ÞªÀÅ zsÀ£À
¥ÀÇuÁðAPÀ. UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¨É¸À¸ÀASÉåAiÀiÁVzÀÝ°è, UÀÄt®§ÞªÀÅ
IÄt¥ÀÇuÁðAPÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀÄîvÉÛêÉ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è E£ÀÆß LzÀÄ GzÁºÀgu À U
É ¼
À £
À ÄÀ ß vÉUz
É ÄÀ PÉÆAqÀÄ ªÉÄð£À ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÄÀ yð¹.
17
 D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj
(i) (-9) × (-5) × (-6) × (-3) UÀ ¼ À UÀ Ä t®§ÞªÀ Å MAzÀ Ä zs À £ À
¥ÀÇuÁðAPÀªÁzÀgÉ (-9) × (-5) × (6) × (-3) UÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ
IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ. KPÉ?
(ii) ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è UÀÄt®§ÞzÀ aºÉßAiÀÄÄ K£ÁVgÀÄvÀÛzÉ?
(a) 8 IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 3 zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ.
(b) 5 IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 4 zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ.
(c) (-1), ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ¨Áj.
(d) (-1), 2m ¨Áj, m MAzÀÄ ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÉå.

1.5 ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀzÀ UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ

1.5.1 UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è DªÀÈvÀ UÀÄt

d
1. ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ¥ÀÇtðUÉƽ¹:
he
pu S
is
ºÉýPÉ wêÀiÁð£À
be B
bl

(-20) × (-5) = 100 UÀÄt®§ÞªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ

KT

(-15) × 17 = -255 UÀÄt®§ÞªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ

©

(-30) × 12 = _____
to

(-15) × (-23) = _____

ot

(-14) × (-13) = _____

N

(12) × (-30) = _____

¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß UÀªÀĤ¹¢j? UÀÄt®§ÞªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀªÁV®èzÀ MAzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß

¤ÃªÀÅ PÀAqÀÄ»rAiÀħ°ègÁ? E®è. JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ JA§
PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß EzÀÄ £ÀªÀÄUÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ, ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è DªÀÈvÀ UÀÄt
ºÉÆA¢ªÉ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV,
J¯Áè ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ a × b MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ
E£ÀÆß LzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ PÀAqÀÄ»rzÀÄ ªÉÄð£À ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹.
1.5.2. UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è ¥ÀjªÀvÀð£À UÀÄt
£ÀªÄÀ UÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, ¥ÀÇtð¸ÀASÉåU¼
À À UÀÄuÁPÁgÀªÅÀ ¥ÀjªÀvð
À ¤ÃAiÀÄ. ¥ÀÇuÁðAPÀU½
À UÀÆ UÀÄuÁPÁgÀªÅÀ
¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ?

18
ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ¥ÀÇtðUÉƽ¹.
ºÉýPÉ 1 ºÉýPÉ 2 wêÀiÁð£À
3 × (-4) = -12 (-4) × 3 = -12 3 × (-4) = (-4) × 3
(-30) × 12 = ___ 12 × (-30) = _____.
(-15) × (-10) = 150 (-10) × (-15) = 150
(-35) × (-12) = ____ (-12) × (-35) = ____
(-17) × 0 = ____
______ = ______ (-1) × (-15) = ____
¤ªÀ Ä ä «ÃPÀ ë u É U À ¼ É Ã £À Ä ? ªÉ Ä Ã°£À GzÁºÀ g À u É U À ¼ À Ä , UÀ Ä uÁPÁgÀ ª À Å ¥À Ç uÁðAPÀ U À ½ UÉ
¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀĪÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. E£ÀÆß LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀÄ EzÀ£ÀÄß
¥ÀjÃQë¹. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ
a×b=b×a
1.5.3. ¸ÉÆ£É߬ÄAzÀ UÀÄuÁPÁgÀ

d
he
£ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇtð ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÆ£É߬ÄAzÀ UÀÄt¹zÁUÀ ‘¸ÉÆ£Éß’ §gÀÄvÀÛzÉ.
pu S
is
IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄ F ªÀÄÄA¢£À UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹. »AzÉ ªÀiÁrgÀĪÀ
be B
bl
KT

«£Áå¸ÀUÀ½AzÀ F UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ.

(-3) × 0 = 0
©

0 × (-4) = 0
to

-5 × 0 = -----
ot

0 × (-6) = -----
N

EzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄ UÀÄt®§Þ ¸ÉÆ£Éß JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ ‘a’ UÉ
a×0=0×a=0
1.5.4 UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À
£ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, ¥ÀÇtð¸ÀASÉåUÀ½UÉ UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À 1 DVzÉ.
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ 1 UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±ÀªÉà JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À°è 1 gÉÆA¢V£À
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
(-3) × 1 = -3 1×5=5
(-4) × 1 = ----- 1 × 8 = -----
1 × (-5) = ----- 3 × 1 = -----
1 × (-6) = ----- 7 × 1 = -----

19
¥ÀÇuÁAPÀUÀ½UÀÆ UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À 1 JA§ÄzÀ£ÀÄß EzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV. AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ ‘a’ UÉ
a×1=1×a=a
AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß -1 jAzÀ UÀÄt¹zÀgÉ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ? ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¹:
(-3) × (-1) = 3
3 × (-1) = (-3)
(-6) × (-1) = ----- ¥ÀÇuÁAPÀUÀ½UÉ ‘0’ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ C£À£ÀåvÁA±ÀªÁzÀgÉ ‘1’
(-1) × 13 = ----- UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À. (-1) £ÀÄß a ¬ÄAzÀ UÀÄt¹zÁUÀ
£ÁªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀ ‘a’ £À ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆêÀĪÀ£ÀÄß
(-1) × (-25) = -----
¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. CAzÀgÉ, a × (-1) = (-1) × a = -a
18 × (-1) = -----
¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß UÀªÀĤ¹¢j?

d
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÉ -1 UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ? E®è.
he
pu S
is
1.5.5 UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀÄvÉ
be B
bl
KT

-3, -2 ªÀÄvÀÄÛ 5 £ÀÄß ¥ÀjUÀt¹.

©

[(-3) × (-2)] × 5 ªÀÄvÀÄÛ (-3) × [(-2) × 5] £ÀÄß UÀªÀĤ¹.

to

ªÉÆzÀ® ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è (-3) ªÀÄvÀÄÛ (-2) EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ

ot

JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀgÀ°è (-2) ªÀÄvÀÄÛ (5) EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.

N

[(-3) × (-2)] × 5 = 6 × 5 = 30
ªÀÄvÀÄÛ (-3) × [(-2) × 5] = (-3) × (-10) = 30
JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ.
»ÃUÉ, JgÀqÆ
À ¸ÀAzÀ¨ð
Às UÀ¼°
À è £ÁªÀÅ MAzÉà GvÀg
Û ª
À £
À ÄÀ ß ¥ÀqA
É iÀÄÄvÉÃÛ ªÉ.
DzÀÝjAzÀ, [(-3) × (-2)] × 5 = (-3) × [(-2) × 5]
EzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¹:
[(7 × (-6)] × 4 = ____ × 4 = ______
7 × [(-6)] × 4] = 7 × ____ = ______
[7 × (-6)] × 4 = 7 × [(-6) × 4] ¸ÀjAiÉÄÃ?

20
¥À Ç uÁðAPÀ U À ¼ À £ À Ä ß UÀ Ä A¥À Å ªÀ i ÁqÀ Ä ªÀ Å zÀ j AzÀ CªÀ Å UÀ ¼ À UÀ Ä t®§ÞzÀ ° è AiÀ i ÁªÀ Å zÁzÀ g À Æ
§zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? E®è.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ
(a × b) × c = a × (b × c)
¥Àæw a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ AiÀiÁªÀÅzÉà LzÀÄ ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ F UÀÄtªÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹.
»ÃUÉ, ¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼ÀAvÉAiÉÄÃ, ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ CªÀÅUÀ¼À UÀÄA¥ÀÅ
ªÀiÁqÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹®è ªÀÄvÀÄÛ EzÀ£ÀÄß ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀzÀ ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄ
J£ÀÄߪÀgÀÄ.
1.5.6 «¨sÁdPÀ ¤AiÀĪÀÄ
£ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ,
16 (10 + 2) = (16 × 10) + (16 × 2) [¸ÀAPÀ®£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É UÀÄuÁPÁgÀzÀ «¨sÁdPÀvÉ]

d
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ EzÀÄ ¸ÀjAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß FUÀ ¥ÀjÃQë¸ÉÆÃt.
ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹:
he
pu S
is
be B

(a) (-2)× (3+5) = -2 × 8 = -16.

bl
KT

ªÀÄvÀÄÛ [(-2) × 3] + [(-2) × 5] = (-6) + (-10) = -16.

©

DzÀÝjAzÀ, (-2) × (3 + 5) = [(-2) × 3] + [(-2) × 5]

to

(b) (-4) × [(-2) + 7] = (-4) × 5 = -20.

ot

ªÀÄvÀÄÛ [(-4) × (-2)] + [(-4) × 7] = 8 + (-28) = -20.

N

DzÀÝjAzÀ, (-4) × [(-2) + 7] = [(-4) × (-2)] + [(-4) × 7]

(c) (-8) × [(-2) + (-1)] = (-8) × (-3) = 24.
ªÀÄvÀÄÛ [(-8) × (-2)] + [(-8) × (-1)] = 16 + 8 = 24.
DzÀÝjAzÀ, (-8) × [(-2) + (-1)] = [(-8) × (-2)] + [(-8) × (-1)]
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ, ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ ªÉÄð£À UÀÄuÁPÁgÀzÀ «¨sÁdPÀvÉ ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ
ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ? ºËzÀÄ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ
a × (b + c) = a × b + a × c
¥Àæw a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ PÀ¤µÀ× LzÀÄ ««zsÀ ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ½î ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄð£À «¨sÁdPÀ
¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹.

21
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
(i) 10 × [(6) + (-2)] = 10 × 6 + 10 × (-2) ¸ÀjAiÉÄÃ?
(ii) (-15) × [(-7) + (-1)] = (-15) × (-7) + (-15) × (-1) ¸ÀjAiÉÄÃ?
ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹:
4 × (3 - 8) = 4 × 3 - 4 × 8 JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÉ?
CzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQ빸ÉÆÃt 4 × (3 - 8) = 4 × (-5) = -20
4 × 3 - 4 × 8 = 12 - 32 = -20
DzÀÝjAzÀ, 4 × (3 - 8) = 4 × 3 - 4 × 8.
ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹:
(-5) × [(-4) - (-6)] = (-5) × 2 = -10
[(-5) × (-4)] - [(-5) × (-6)] = 20 - 30 = -10

d
DzÀÝjAzÀ, (-5) × [(-4) - (-6)] = [(-5) × (-4)] - [(-5) × (-6)]
he
pu S
is
(-9) × [(10 - (-3)] ªÀÄvÀÄÛ [(-9) × 10] - [(-9) × (-3)] EªÀÅUÀ½UÉ ªÉÄð£ÀAvÉ ¥ÀjÃQë¹.
be B
bl
KT

EªÀÅUÀ¼ÀÄ PÀÆqÁ ¸ÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ PÀAqÀÄPÉƼÀÄî«j.

©

¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀÇuÁAPÀ a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ

to

a × (b - c) = a × b - a × c
ot

PÀ¤µÀ× LzÀÄ ««zsÀ ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw a, b, c UÀ½UÉ vÉUÉzÀÄPÉÆ½î ªÀÄvÀÄÛ F ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹.
N

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
(i) 10 × [6 - (-2)] = 10 × 6 - 10 × (-2) ¸ÀjAiÉÄÃ?
(ii) (-15) × [(-7) - (-1)] = [(-15) × (-7)] - [(-15) × (-1)] ¸ÀjAiÉÄÃ?
1.5.7 UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ
ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹:
(i) (-25) × 37 × 4 EzÀ£ÀÄß »ÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÀÄ:
[(-25) × 37] × 4 = (-925) × 4 = - 3700
CxÀªÁ EzÀ£ÀÄß F «zsÁ£ÀzÀ°è ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
(-25) × 37 × 4 = (-25) × 4 × 37 = [(-25) × 4] × 37 = (-100) × 37 = - 3700
ªÉÄð£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀgÀ¼À «zsÁ£À?

22
 ¸ÀàµÀÖªÁV JgÀqÀ£Éà «zsÁ£ÀªÉà ¸ÀgÀ¼À KPÉAzÀgÉ (-25) ªÀÄvÀÄÛ 4 gÀ UÀÄt®§ÞªÀÅ -100.
EzÀ£ÀÄß 37 jAzÀ UÀÄt¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀ. JgÀqÀ£Éà «zsÁ£ÀªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄvÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀÄvÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
DzÀÝjAzÀ, ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄvÉ, ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¨sÁdPÀvÉAiÀÄ
¯ÉPÁÌZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®©üÃPÀj¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀAqÀÄPÉƼÀÄîvÉÛêÉ. F UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹ ¯ÉPÁÌZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß E£ÀÆß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ £ÉÆÃqÉÆÃt.
(ii) 16 × 12 £ÀÄß PÀAqÀÄ »r¬Äj
16 × 12 £ÀÄß 16 × (10 + 2) JAzÀÄ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
16 × 12 = 16 × (10 + 2) = 16 × 10 + 16 × 2 = 160 + 32 = 192.
(iii) (-23) × 48 = (-23) × [50-2]
= (-23) × 50 - (-23) × 2 = (-1150) - (-46) = -1104.
(iv) (-35) × (-98) = (-35) × [(-100) + 2]
       =(-35) × (-100) + (-35) × 2

d
= (-35) × (-100) + (-35) × 2
he
pu S
is
= 3500 + (-70) = 3430.
be B
bl
KT

(v) 52 × (-8) + (-52) × 2

(-52) × 2 EzÀ£ÀÄß (52) × (-2) JAzÀÆ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
©

DzÀÝjAzÀ, 52 × (-8) + (-52) × 2 = 52 × (-8) + 52 × (-2)

to

= 52 × [(-8) + (-2)] = (52) × [(-10)] = -520.

ot
N

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
«¨sÁdPÀvÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹ PÀAqÀÄ»r¬Äj: (-49) × 18; (-25) × (-31);
70 × (-19) + (-1) × 70
GzÁºÀgÀuÉ 2. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
(i) (-18) × (-10) × 9 (ii) (-20) × (-2) × (-5) × 7

(iii) (-1) × (-5) × (-4) × (-6)

¥ÀjºÁgÀ: (i) (-18) × (-10) × 9 = [(-18) × (-10)] × 9 = 180 × 9 = 1620

(ii) (-20) × (-2) × (-5) × 7 = -20 × (-2 × -5) × 7 = [-20 × 10] × 7 = -1400.

(iii) (-1) × (-5) × (-4) × (-6) = [(-1) × (-5)] × [(-4) × (-6)]

= 5 × 24 = 120.

23
GzÁºÀgÀuÉ 3. ¥Àj²Ã°¹: (-30) × [(13 + (-3)] = [(-30) × 13] + [(-30) × (-3)]
¥ÀjºÁgÀ: (-30) × [13 + (-3)] = (-30) × 10 = -300
[(-30) × 13] + [(-30) × (-3)] = -390 + 90 = -300
DzÀÝjAzÀ, (-30) × [13 + (-3)] = [(-30) × 13] + [(-30) × (-3)]
GzÁºÀgÀuÉ 4. MAzÀÄ vÀgÀUÀw ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è£À 15 ¥Àæ±ÉßUÀ¼À°è ¥Àæw ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀPÉÌ 4 CAPÀ
¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw vÀ¥ÁàzÀ GvÀÛgÀPÉÌ (-2) CAPÀ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.
(i) UÀÄgï¦æÃvï J¯Áè ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹zÀÄÝ CªÀÅUÀ¼À°è PÉêÀ® 9 GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀjAiÀiÁVzÀݪÀÅ. CªÀ¼À MlÄÖ CAPÀ UÀ½PÉÉ JµÀÄÖ?
(ii) CªÀ¼À ¸ÀºÀ¥ÁpAiÉƧâ¼À 5 GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁVzÀݪÀÅ. ¸ÀºÀ¥ÁpAiÀÄ CAPÀUÀ½PÉ
JµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ: (i) MAzÀÄ ¸Àj GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ CAPÀ = 4
DzÀÝjAzÀ, 9 ¸Àj GvÀÛgÀUÀ½UÉ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ CAPÀ = 4 × 9 = 36.
MAzÀÄ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ CAPÀ = -2.

d
he
DzÀÝjAzÀ, 6 = (15-9) vÀ¥ÀÄà GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ CAPÀUÀ¼ÀÄ.
pu S
is
= (-2) × 6 = -12
be B
bl
KT

DzÀÝjAzÀ, UÀÄgï¦æÃvï¼À MlÄÖ CAPÀUÀ½PÉ = 36 + (-12) = 24.

(ii) MAzÀÄ ¸Àj GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ CAPÀ = 4.
©

DzÀÝjAzÀ, 5 ¸Àj GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ CAPÀ = 4 × 5 = 20

to

MAzÀÄ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ CAPÀ = (-2)

ot

DzÀÝjAzÀ, 10 = (15 - 5) 10PÉÌ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ CAPÀ.

N

= (-2) × 10 = -20.
DzÀÝjAzÀ, CªÀ¼À ¸ÀºÀ¥ÁpAiÀÄ MlÄÖ CAPÀUÀ½PÉ = 20 + (-20) = 0
GzÁºÀgÀuÉ 5. £É®¢AzÀ ªÉÄð£À zÀÆgÀªÀ£ÀÄß zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ ªÀÄvÀÄÛ £É®¢AzÀ PɼÀV£À
zÀÆgÀª£ À ÄÀ ß IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ UÀÄwð¹zÀgÉ F ªÀÄÄA¢£ÀªÅÀ UÀ½UÉ GvÀÛj¹:
(i) MAzÀÄ J°ªÉÃlgï UÀtÂAiÉƼÀUÉ ¤«ÄµÀPÉÌ 5m ªÉÃUÀzÀ°è E½AiÀÄÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ
UÀAmÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ CzÀgÀ ¸ÁÜ£ÀªÀÅ J°ègÀÄvÀÛzÉ?
(ii) CzÀÄ £É®zÀ ªÉÄð£À 15m ¤AzÀ E½AiÀÄ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÉ, 45 ¤«ÄµÀzÀ
£ÀAvÀgÀ CzÀgÀ ¸ÁÜ£À J°ègÀÄvÀÛzÉ?
¥ÀjºÁgÀ: (i) J°ªÉÃlgï PɼÀPÉÌ ZÀ°¸ÀÄwÛgÀĪÀÅzÀjAzÀ CzÀÄ PÀæ«Ä¸ÀĪÀ zÀÆgÀªÀ£ÀÄß IÄt
¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ UÀÄwð¸ÀÄvÉÛêÉ.
MAzÀÄ ¤«ÄµÀzÀ°è J°ªÉÃlgï£À ¸ÁÜ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ = -5m.

24
 60 ¤«ÄµÀzÀ £ÀAvÀgÀ J°ªÉÃlgï£À ¸ÁÜ£À = (-5) × 60 = - 300m. CAzÀgÉ
J°ªÉÃlgï DgÀA©üPÀ ¸ÁÜ£À¢AzÀ 300m PɼÀVgÀÄvÀÛzÉ.
(ii) 45 ¤«ÄµÀzÀ°è J°ªÉÃlgï ¸ÁÜ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ = (-5) × 45 = - 225m.
CAzÀgÉ, £É®zÀ ªÀÄlÖ¢AzÀ 225m PɼÀUÉ.
DzÀÝjAzÀ, J°ªÉÃlgï£À CAwªÀÄ ¸ÁÜ£À = - 225 + 15 = -210m.
CAzÀgÉ, £É®zÀ ªÀÄlÖ¢AzÀ 210m PɼÀUÉ EgÀÄvÀÛzÉ.
C¨sÁå¸À 1.3
1.
¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(a) 3 × (-1) (b) (-1) × 225
(c) (-21) × (-30) (d) (-316) × (-1)
(e) (-15) × 0 × (-18) (f) (-12) × (-11) × (10)
(g) 9 × (-3) × (-6) (h) (-18) × (-5) × (-4)

d
he
(i) (-1) × (-2) × (-3) × 4 (j) (-3) × (-6) × (-2) × (-1)
pu S
is
2. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹:
be B
bl
KT

(a) 18 × [7 + (-3)] = [ 18 × 7 ] + [18 × (-3)]

(b) (-21) × [(-4) + (-6)] = [(-21) × (-4)] + [(-21) × (-6)]
©

3. (i) AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a UÉ, (-1) × a AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ?

to

(ii) (-1) gÉÆA¢UÉ ªÀÄÄA¢£À UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¤zsÀðj¹.

ot

(a) -22
N

(b) 37 (c) 0
4. (-1) × 5 jAzÀ DgÀA©ü¹, (-1) × (-1) = 1 «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ««zsÀ UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß
§gɬÄj.
5. ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ UÀÄtzsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
(a) 26 × (-48) + (-48) × (-36)
(b) 8 × 53 × (-125)
(c) 15 × (-25) × (-4) × (-10)
(d) (-41) × 102
(e) 625 × (-35) + (-625) × 65
(f) 7 × (50-2)
(g) (-17) × (-29)
(h) (-57) × (-19) + 57

25
 6. MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ »ªÀÄUÀnÖ¸ÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¥Àæw UÀAmÉUÉ 5°C zÀgÀzÀ°è MAzÀÄ PÉÆoÀrAiÀÄ
GµÀÚvÉAiÀÄ£ÀÄß 40°C ¤AzÀ PÀrªÉÄUÉƽ¸À¨ÉÃPÁVzÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄ DgÀA©ü¹zÀ 10 UÀAmÉAiÀÄ
£ÀAvÀgÀ PÉÆoÀrAiÀÄ GµÀÚvÉ JµÀÄÖ?
7. vÀgÀUÀw ¥ÀjÃPÉëAiÉÆAzÀgÀ°è£À EgÀĪÀ 10 ¥Àæ±ÉßUÀ¼À°è ¥Àæw ¸Àj GvÀÛgÀPÉÌ 5 CAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw vÀ¥ÀÅà
GvÀÛgÀPÉÌ (-2) CAPÀ ºÁUÀÆ ¥ÀæAiÀÄw߸ÀzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ 0 CAPÀªÀ£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
(i) ªÉÆúÀ£À £Á®ÄÌ ¸Àj ªÀÄvÀÄÛ DgÀÄ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀgÉ, DvÀ£À CAPÀUÀ½PÉ JµÀÄÖ?
(ii) gÉõÁä LzÀÄ ¸Àj ªÀÄvÀÄÛ £Á®ÄÌ LzÀÄ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀgÉ, CªÀ¼À CAPÀUÀ½PÉ
JµÀÄÖ?
(iii) »Ã£Á ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀ K¼ÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¸Àj GvÀÛgÀ LzÀÄ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀUÀ½zÀݪÀÅ. CªÀ¼À
CAPÀUÀ½PÉ JµÀÄÖ?
8. MAzÀÄ ¹ªÉÄAmï PÁSÁð£ÉAiÀÄÄ ©½ ¹ªÉÄAn£À ¥Àæw aîzÀ ªÉÄÃ¯É `8 ¯Á¨sÀ ªÀÄvÀÄÛ §ÆzÀÄ
¹ªÉÄAn£À, ¥Àæw aîzÀ ªÉÄÃ¯É `5 £ÀµÀÖ UÀ½¸ÀÄvÀÛzÉ.
(a) MAzÀÄ wAUÀ½£À°è PÁSÁð£ÉAiÀÄÄ 3000 ©½ ¹ªÉÄAmï aîUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 5000 §ÆzÀÄ

d
¹ªÉÄAmï aîUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÀÄvÀÛzÉ. CzÀgÀ ¯Á¨sÀ CxÀªÁ £ÀµÀÖ JµÀÄÖ?
he
(b) 6,400 §ÆzÀÄ ¹ªÉÄAmï aîUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁjzÀgÉ, ¯Á¨sÀ CxÀªÁ £ÀµÀÖ DUÀzÀAvÉ
pu S
is
be B

ªÀiÁgÀ¨ÉÃPÁzÀ ©½ ¹ªÉÄAmï aîUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?

bl
KT

9. ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁUÀĪÀAvÉ SÁ° ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½AzÀ §zÀ°¹.

©

(a) (-3) × _____ = 27 (b) 5 × _____ = -35

(c) ___ × (-8) = -56
to

(d) ____ × (-12) = 132.

ot

1.6 ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀ

N

¨sÁUÁPÁgÀªÀÅ UÀÄuÁPÁgÀzÀ «¯ÉÆêÀÄ QæAiÉÄ JA§ÄzÀÄ £ÀªÀÄUÉ w½¢zÉ. ¥ÀÇtð ¸ÀASÉåAiÀÄ MAzÀÄ
GzÁºÀgÀuɬÄAzÀ EzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
3 × 5 = 15 DVgÀĪÀÅzÀjAzÀ
15 ÷ 5 = 3 ªÀÄvÀÄÛ 15 ÷ 3 = 5
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, 4 × 3 = 12 12 ÷ 4 = 3 12 ÷ 3 = 4 DUÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼À ¥Àw
æ UÀÄuÁPÁgÀzÀ ºÉýPÉUÉ JgÀqÄÀ ¨sÁUÁPÁgÀzÀ ºÉýPÉU½
À gÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÁV
£ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÉ UÀÄuÁPÁgÀzÀ ºÉýPÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ C£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁzÀ ¨sÁUÁPÁgÀzÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃªÀÅ §gÉAiÀħ°ègÁ?

26
 • ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹, ¥ÀÇtðUÉƽ¹.
UÀÄuÁPÁgÀ ºÉýPÉ C£ÀÄgÀÆ¥À ¨sÁUÁPÁgÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ
2 × (-6) = (-12) (-12) ÷ (-6) = 2 , (-12) ÷ 2 = (-6)
(-4) × 5 = (-20) (-20) ÷ 5 = (-4) , (-20) ÷ (-4)= 5
(-8) × (-9) = 72 72 ÷ ____ = ____ , 72 ÷ ____ = _____
(-3) × (-7) = ___ ____ ÷ (−3) = ____ , ________________
(-8) × 4 = ___ _________________ , ________________
5 × (-9) = ___ _________________ , ________________
(-10) × (-5) = ___ _________________ , ________________

ªÉÄð£ÀªÀÅUÀ½AzÀ £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ, EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹

(−12) ÷ 2 = (−6) PÀAqÀÄ»r¬Äj :
(−20) ÷ 5 = (−4) (a) (−100) ÷ 5 (b) (−81) ÷ 9
(−32) ÷ 4 = (−8) (c) (−75) ÷ 5 (d) (−32) ÷ 2

d

(−45) ÷ 5 = (−9)
he
pu S
is
be B
bl

CAzÀ g É MAzÀ Ä IÄt ¥À Ç uÁðAPÀ ª À £ À Ä ß zs À £ À ¥À Ç uÁðAPÀ ¢ AzÀ ¨s Á V¹zÁUÀ £ÁªÀ Å

KT

¥ÀÇtð¸ÀASÉåUÀ¼ÀAvÉAiÉÄà CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁV¸ÀÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÀ®§ÞzÀ ªÀÄÄAzÉ (-) aºÉßAiÀÄ£ÀÄß

©

§gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
• £ÁªÀÅ EzÀ£ÀÄß ¸ÀºÁ UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ:
to

(-48) ÷ 8 = 48 ÷ (-8) JAzÀ Ä

ot

72 ÷ (-8) = -9 ªÀÄvÀÄÛ 50 ÷ (-10) = -5 ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ? CzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸ÉÆÃt.

N

72 ÷ (-9) = -8 50 ÷ (-5) = -10 £ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ,

MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ IÄt (-48) ÷ 8 = -6.

¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ ¨sÁV¸ÀĪÁUÀ, £ÁªÀÅ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ 48 ÷ (-8) = -6.
¥À Ç tð¸À A SÉ å UÀ ¼ À A vÉ ¨s Á V¸À Ä vÉ Û Ã ªÉ . £À A vÀ g À DzÀÝjAzÀ (-48) ÷ 8 = 48 ÷ (-8).
¨sÁUÀ®§ÞzÀ ªÀÄÄAzÉ (-) aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÉÄð£ÀAvÉ, EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹:
ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ. (i) (90) ÷ (-45) ªÀÄvÀÄÛ (-90) ÷ (45)
a ÷ (-b) = (-a) ÷ b E°è b ≠ 0 (ii) (-136) ÷ 4 ªÀÄvÀÄÛ 136 ÷ (-4).

27
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
PÀAqÀÄ»r¬Äj: (a) 125 ÷ (-25), (b) 80 ÷ (-5), (c) 64 ÷ (-16)

• PÉÆ£ÉAiÀÄzÁV,
(-12) ÷ (-6) = 2; (-20) ÷ (-4) = 5; (-32) ÷ (-8) = 4;
(-45) ÷ (-9) = 5 JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ.

MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ ªÀÄvÉÆA Û zÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁAPÀª£ À ÄÀ ß ¨sÁV¹zÁUÀ, £ÁªÀÅ CªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß
¥ÀÇtð ¸ÀASÉåUÀ¼ÀAvÉ ¨sÁV¸ÀÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ (+) aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ
(-a) ÷ (-b) = a ÷ b E°è b ≠ 0
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
PÀAqÀÄ»r¬Äj: (a) -36 ÷ (-4), (b) -201 ÷ (-3), (c) (-325) ÷ (-13)

d
he
pu S

1.7 ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀzÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ

is
be B
bl
KT

ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ¥ÀÇtðUÉƽ¹:

©

¤ÃªÀÅ K£À£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹¢j? ¥ÀÇuÁðAPÀU¼

À ÄÀ ¨sÁUÁPÁgÀz°
À è DªÀÈvÀ UÀÄt ºÉÆA¢®è
JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ.
to
ot

ºÉýPÉ wêÀiÁð£À ºÉýPÉ wêÀiÁð£À

N

(-8) ÷ (-4) = 2 ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ MAzÀÄ -8

-8 ÷ 3 = 3
¥ÀÇuÁðAPÀ. ________
-4 ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ MAzÀÄ 3
(-4) ÷ (-8) = 3 ÷ (-8) =
-8 ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ®è. -8 _______
¤ªÀÄäzÉà LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ EzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹.
• £ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ ¥ÀÇtð¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÁPÁgÀzÀ°è ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀĪÁV®è. FUÀ £ÁªÀÅ
EzÀ£ÀÄß ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ ¥ÀjÃQë¸ÉÆÃt.
PÉÆõÀÖPÀ¢AzÀ,
(-8) ÷ (-4) ≠ (-4) ÷ (-8) JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹¢gÁ?
(-9) ÷ 3, EzÀÄ 3 ÷ (-9) PÉÌ ¸ÀªÀĪÉÃ?
(-30) ÷ (-6), EzÀÄ (-6) ÷ (-30) PÉÌ ¸ÀªÀĪÉÃ?

28
 ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÁPÁgÀzÀ°è ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ
ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ? E®è.
LzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ EzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹.
• ¥À Ç tð¸À A SÉ å UÀ ¼ À A vÉ , AiÀ i ÁªÀ Å zÉ Ã ¥À Ç uÁðAPÀ ª À £ À Ä ß ¸É Æ £É ß ¬ÄAzÀ ¨s Á V¹zÀ g É CzÀ Ä
CxÀðgÀ»vÀªÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÆ£Éß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄ£ÀÄß
¨sÁV¹zÁUÀ CzÀÄ ¸ÉÆ£ÉßUÉ ¸ÀªÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ, AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a UÉ, a ÷ 0 £ÀÄß
ªÁåSÁ夸À¯ÁV®è.
DzÀgÉ, AiÀiÁªÀÅzÉà a ≠ 0 UÉ 0 ÷ a = 0
• MAzÀÄ ¥ÀÇtð¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 1 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ CzÉà ¥ÀÇtð¸ÀASÉå §gÀÄvÀÛzÉ. IÄt
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ½UÀÆ EzÀÄ ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀÛzÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸ÉÆÃt.
ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹:

d
(-8) ÷ 1 = (-8) he
(-11) ÷ 1 = -11, (-13) ÷ 1 = -13.
pu S
is
(-25) ÷ 1 = _____ (-37) ÷ 1 = _____ (-48) ÷ 1 = _____
be B
bl
KT

IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß 1 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ CzÉà IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ §gÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß

©

¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ, AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß 1 jAzÀ ¨sÁV¹zÀgÉ CzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ §gÀÄvÀÛzÉ.

to

¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV, AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a UÉ,

ot

a ÷ 1 = a
N

• AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß (-1) jAzÀ ¨sÁV¹zÀgÉ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ? ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß

¥ÀÇtðUÉƽ¹.

(-8) ÷ (-1) = 8, 11 ÷ (-1) = -11, 13 ÷ (-1) = ____

(-25) ÷ (-1) = ____ , (-37) ÷ (-1) = ____ , (-48) ÷ (-1) = _____
¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß UÀªÀĤ¹¢j?
AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß (-1) jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ CzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®è JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

29
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
(i) 1 ÷ a = 1 ¸ÀjAiÉÄÃ? • [(-16) ÷ 4] ÷ (-2) = -11,
(ii) a ÷ (-1) = -a, EzÀÄ (-16) ÷ [4 ÷ (-2) PÉÌ ¸ÀªÀÄ JAzÀÄ £ÁªÀÅ
ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ?
AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a UÉ ««zsÀ
¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß DzÉò¹ ¥ÀjÃQë¹. £ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ,
[(-16) ÷ 4] ÷ (-2) = (-4) ÷ (-2) = 2
ªÀÄvÀÄÛ (-16) ÷ [4 ÷ (-2)] = (-16) ÷ (-2) = 8
DzÀÝjAzÀ, [(-16) ÷ 4] ÷ (-2) ≠ (-16) ÷ [4 ÷ (−2)
¥ÀÇuÁAPÀU¼À ÄÀ ¨sÁUÁPÁgÀz°
À è ¸Àºª
À v
À ð
À ¤ÃAiÀÄ UÀÄt ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ºÉüÀ§°ègÁ? E®è.
¤ªÀÄäzÉà LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ EzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹.
GzÁºÀgÀuÉ 6. ¥ÀjÃPÉëAiÉÆAzÀgÀ°è ¥Àæw ¸Àj GvÀÛgÀPÉÌ (+5) CAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀPÉÌ
(-2) CAPÀ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

d
(i) gÁ¢üPÁ J¯Áè ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹zÀ¼ÀÄ, CªÀ¼ÀÄ 10 ¸Àj GvÀÛgÀ ¤ÃrzÀÝgÀÆ 30
he
CAPÀ UÀ½¹zÀ¼ÀÄ.
pu S
is
be B
bl

(ii) dAiÀiï PÀÆqÁ J¯Áè ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹ 4 ¸Àj GvÀÛgÀ ¤ÃrzÀgÀÆ (-12)
KT

CAPÀ UÀ½¹zÀ£ÀÄ. CªÀgÀÄ ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ?

©

¥ÀjºÁgÀ:
to

(i) MAzÀÄ ¸Àj GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃrzÀ CAPÀ = 5

ot

DzÀÝjAzÀ, 10 ¸Àj GvÀÛgÀUÀ½UÉ ¤ÃrzÀ CAPÀ = 5 × 10 = 50.

N

gÁ¢üPÁ¼À CAPÀUÀ½PÉ = 30.

vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀUÀ½UÉ UÀ½¹zÀ CAPÀ = 30 - 50 = -20
MAzÀÄ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃrzÀ CAPÀ = (-2)
DzÀÝjAzÀ, vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀUÀ¼À ¸ÀASÉå = (-20) ÷ (-2) = 10.
(ii) 4 ¸Àj GvÀÛgÀUÀ½UÉ ¤ÃrzÀ CAPÀ = 5 × 4 = 20.
dAiÀiï£À ¸ÉÆÌÃgï = -12.
vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀUÀ½UÉ ¥ÀqÉzÀ CAPÀ -12 - 20 = -32.
MAzÀÄ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀPÉÌ ¤ÃrzÀ CAPÀ = -2
DzÀÝjAzÀ vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀUÀ¼À ¸ÀASÉå = (-32) ÷ (-2) = 16.

30
GzÁºÀgÀuÉ 7. CAUÀrAiÀĪÀgÉƧâgÀÄ ¥É£ï ªÀiÁgÀĪÀÅzÀjAzÀ ` 1 ¯Á¨sÀ UÀ½¸ÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀgÀ ºÀ¼Éà zÁ¸ÁÛ¤£À°è£À ¥É¤ì¯ïUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÀĪÀÅzÀjAzÀ ¥Àw
æ ¥É¤ì¯ïUÉ 40
¥ÉÊ¸É £ÀµÀÖ C£ÀĨsÀ«¸ÀÄvÁÛgÉ.
(i) MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ wAUÀ½£À°è CªÀgÀÄ ` 5 £ÀµÀÖ C£ÀĨsÀ«¸ÀÄvÁÛgÉ. F CªÀ¢üAiÀÄ°è
CªÀgÀÄ 45 ¥É£ï ªÀiÁgÁl ªÀiÁrgÀÄvÁÛgÉ. F CªÀ¢üAiÀÄ°è CªÀgÀÄ ªÀiÁjzÀ
¥É¤ì¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
(ii) ªÀÄÄA¢£À wAUÀ½£À°è CªÀjUÉ ¯Á¨sÀ CxÀªÁ £ÀµÀÖ DUÀ°®è. CªÀgÀÄ 70 ¥É£ï
ªÀiÁjzÀgÉ, ªÀiÁjzÀ ¥É¤ì¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ:
(i) MAzÀÄ ¥É£ï ªÀiÁgÀĪÀÅzÀjAzÀ UÀ½¹zÀ ¯Á¨sÀ = ` 1.
45 ¥É£ïUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÀĪÀÅzÀjAzÀ UÀ½¹zÀ ¯Á¨sÀ = ` 45.
EzÀ£ÀÄß + ` 45 JAzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ.

d
he
MlÄÖ £ÀµÀÖ = ` 5 EzÀ£ÀÄß -`5 JAzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ.
pu S
is
be B

UÀ½¹zÀ ¯Á¨sÀ + GAmÁzÀ £ÀµÀÖ = MlÄÖ £ÀµÀÖ.

bl
KT

DzÀÝjAzÀ, GAmÁzÀ £ÀµÀÖ = MlÄÖ £ÀµÀÖ - UÀ½¹zÀ ¯Á¨sÀ

©

+ ` (-5 - 45) = ` (-50) = -5000 ¥ÉʸÉ

to

MAzÀÄ ¥É¤ì¯ï ªÀiÁgÀĪÀÅzÀjAzÀ GAmÁzÀ £ÀµÀÖ = 40 ¥ÉʸÉ.

ot

EzÀ£ÀÄß -40 ¥ÉÊ¸É JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.

N

DzÀÝjAzÀ, ªÀiÁjzÀ ¥É¤ì¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå = (-5000) ÷ (-40) = 125

(ii) ªÀÄÄA¢£À wAUÀ½£À°è ¯Á¨sÀ CxÀªÁ £ÀµÀÖ E®è.
DzÀÝjAzÀ, UÀ½¹zÀ ¯Á¨sÀ + GAmÁzÀ £ÀµÀÖ = 0.
CAzÀgÉ, UÀ½¹zÀ ¯Á¨sÀ = - GAmÁzÀ £ÀµÀÖ.
FUÀ, 70 ¥ÉÊ£ï ªÀiÁgÀĪÀÅzÀjAzÀ UÀ½¹zÀ ¯Á¨sÀ = ` 70
DzÀÝjAzÀ, ¥É¤ì¯ï ªÀiÁgÀĪÀÅzÀjAzÀ GAmÁzÀ £ÀµÀÖ - ` 70
EzÀ£ÀÄß -` 70 CxÀªÁ -7,000 ¥ÉÊ¸É JAzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ.
MlÄÖ ªÀiÁjzÀ ¥É¤ì¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå = (-7000) ÷ (-40) = 175

31
 C¨sÁå¸À 1.4
1. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À ªÀiË®åªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
(a) (-30) ÷ 10 (b) 50 ÷ (-5)
(c) (-36) ÷ (-9) (d) (-49) ÷ 49
(e) 13 ÷ [(-2) + 1] (f) 0 ÷ (-12)
(g) (-31) ÷ [(-30) + (-1)] (h) [(-36) ÷ 12] ÷ 3
(i) [(-6) + 5] ÷ [(-2) + 1]
2. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¥Àæw a, b, ªÀÄvÀÄÛ c ¨É¯ÉUÉ
a ÷ (b + c) ≠ (a ÷ b) + (a ÷ c) JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹.
(a) a = 12, b = -4, c = 2 (b) a = (-10), b = 1, c = 1
3. SÁ° ¸ÀܼÀ vÀÄA©j:
(a) 369 ÷ ___ = 369 (b) (-75) ÷ ___ = -1

d
(c) (-206) ÷ ___ = 1 (d) -87 ÷ ___ = 87.
he
pu S
is
(e) ___ ÷ 1 = -87 (f) ___ ÷ 48 = -1.
be B
bl
KT

(g) 20 ÷ ___ = -2 (h) ___ ÷ 4 = 3.

4. a ÷ b = -3 DUÀĪÀAvÉ LzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀÇuÁðAPÀ (a, b) UÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj. CAvÀºÀ MAzÀÄ
©

eÉÆvÉ (6, -2) KPÉAzÀgÉ, 6 ÷ (-2) = (-3).

to
ot

5. ªÀÄzsÁåºÀß 12 UÀAmÉUÉ GµÀÚvÉAiÀÄÄ ¸ÉÆ£É߬ÄAzÀ ªÉÄÃ¯É 10°C EvÀÄÛ. ªÀÄzsÀågÁwæªÀgÉUÉ ¥Àæw

N

UÀAmÉUÉ 2°C AiÀÄAvÉ E½PÉAiÀiÁzÀgÉ, AiÀiÁªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è GµÀÚvÉAiÀÄÄ ¸ÉÆ£ÉßVAvÀ PɼÀUÉ 8°C
DUÀ§ºÀÄzÀÄ? ªÀÄzsÀågÁwæAiÀÄ°è GµÀÚvÉ J¶ÖgÀÄvÀÛzÉ?
6. MAzÀÄ vÀgÀUÀw ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ¥Àæw ¸Àj GvÀÛgÀPÉÌ (+3) CAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀPÉÌ (-2)
CAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæAiÀÄw߸ÀzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ AiÀiÁªÀÅzÉà CAPÀªÀ£ÀÄß ¤ÃrgÀĪÀÅ¢®è.
(i) gÁ¢üPÁ 20 CAPÀ UÀ½¹zÀ¼ÀÄ. CªÀ¼ÀÄ 12 ¸Àj GvÀÛgÀ ¤ÃrzÀgÉ JµÀÄÖ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß vÀ¥ÁàV
GvÀÛj¹zÀݼÀÄ?
(ii) ªÉÆû¤ F ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è -5 CAPÀ UÀ½¸ÀÄvÁÛ¼É. DzÁUÀÆå CªÀ¼ÀÄ 7 ¸Àj GvÀÛgÀ
¤ÃrgÀÄvÁÛ¼É. JµÀÄÖ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß CªÀ¼ÀÄ vÀ¥ÁàV GvÀÛj¹zÀݼÀÄ?
7. MAzÀÄ J°ªÉÃlgï ¥Àæw ¤«ÄµÀPÉÌ 6m ªÉÃUÀzÀ°è UÀtÂAiÉƼÀUÉ E½AiÀÄÄvÀÛzÉ. CzÀÄ £É®
ªÀÄlÖzÀ ªÉÄÃ¯É 10m ¤AzÀ E½AiÀÄ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÉ -350m vÀ®Ä¥À®Ä JµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉ?

32
 E°èAiÀĪÀgÉUÉ ZÀað¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
1. ¥ÀÇuÁðAPÀU¼ À ÄÀ , ¥ÀÇtð¸ÀASÉåUÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À IÄt ¸ÀASÉåUÀ½AzÀ GAmÁzÀ Cwà zÉÆqÀØ
¸ÀASÁå¸ÀAUÀæºÀ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß 6£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯ÁVzÉ.
2. »A¢£À vÀgÀUÀwAiÀÄ°è, ¤ÃªÀÅ ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É UÀÄwð¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ
CªÀÅUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¨sÀå¹¹gÀÄ«j.
3. FUÀ £ÁªÀÅ ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£ÀUÀ¼ÀÄ ¥Á°¸ÀĪÀ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß C¨sÀ幸ÀÄvÉÛêÉ.
(a) ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£ÀUÀ¼ÉgÀqÀPÀÆÌ DªÀÈvÀ UÀÄt ºÉÆA¢ªÉ.
¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£ÀªÀÅ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀĪÁVzÉ. CAzÀgÉ J¯Áè ¥ÀÇuÁðAPÀ
a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ. a + b ªÀÄvÀÄÛ a - b ¥ÀÅ£ÀB ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ.
(b) ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£ÀªÀÅ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀĪÁVzÉ. CAzÀgÉ J¯Áè ¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ
b UÀ½UÉ a + b = b + a.
(c) ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£ÀªÀÅ ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀĪÁVzÉ. CAzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ

d
a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ (a + b) + c = a +(b + c).
he
pu S

(d) ¥ÀÇuÁðAPÀ ¸ÉÆ£Éß (0) ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À. CAzÀgÉ ¥Àæw ¥ÀÇuÁðAPÀ a UÉ.
is
be B
bl

a + 0 = 0 + a = a.
KT

4. ¥ÀÇuÁðAPÀU¼ À £
À ÄÀ ß ºÉÃUÉ UÀÄt¸ÄÀ ªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß C¨såÀ ¹¹zɪÅÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ zs£
À À ¥ÀÇuÁðAPÀ
©

ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ
to

PÉÆAqɪÀÅ. JgÀqÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ.

ot

GzÁºÀgÀuÉUÉ, -2 × 7 = -14 ªÀÄvÀÄÛ -3 × -8 = 24.

N

5. ¸ÀªÀĸÀASÉåAiÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀ. DzÀgÉ ¨É¸À ¸ÀASÉåAiÀÄ

IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ.
6. ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.
(a) ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è DªÀÈvÀ UÀÄt ºÉÆA¢ªÉ. CAzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ
¥ÀÇuÁðAPÀ a ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ, a × b AiÀÄÄ MAzÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ.
(b) ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀªÀÅ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀĪÁVzÉ. CAzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a
ªÀÄvÀÄÛ b UÀ½UÉ, a × b = b × a.
(c) ¥ÀÇuÁðAPÀ 1 UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À. CAzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ ‘a’ UÉ,
1 × a = a × 1 = a.
(d) ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀªÀÅ ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀĪÁVzÉ. CAzÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ
a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ, (a × b) × c = a × (b × c)

33
 7. ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è «¨sÁdPÀ UÀÄtªÀ£ÀÄß ¥Á°¸ÀÄvÀÛªÉ. CAzÀgÉ
AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀÇuÁðAPÀ a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ½UÉ, a × (b + c) = a × b + a × c.
8. ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁPÁgÀzÀ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ, ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «¨sÁdPÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ
£ÀªÀÄUÉ ¯ÉPÀÌZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVªÉ.
9. ¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀªÀ£ÀÄß PÀ°wgÀĪɪÀÅ.
(a) MAzÀÄ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ ¥ÀqɪÀ ¨sÁUÀ®§Þ
MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwPÀæªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ (Vice-versa).
(b) MAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ IÄt ¥ÀÇuÁðAPÀ¢AzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ ¥ÀqɪÀ
¨sÁUÀ®§Þ zsÀ£À ¥ÀÇuÁðAPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
10. AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ÀÇuÁðAPÀ a UÉ
(a) a ÷ 0 ªÁåSÁ夸À®ànÖ®è.
(b) a ÷ 1 = a

d

he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

34
 CzsÁåAiÀÄ - 2

©ü£ÀßgÁ²UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼ÀÄ

2.1 ¦ÃpPÉ
»A¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è, ¤ÃªÀÅ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°wgÀÄ«j. ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À
CzsåÀ AiÀÄ£ÀªÅÀ ¸ÀªÄÀ , «µÀªÄÀ ªÀÄvÀÄÛ «Ä±Àæ ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼ÃÉ C®èzÉ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀP®
À £ÀU¼
À £
À ÄÀ ß

d
he
M¼ÀUÉÆArzÉ. ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ºÉÆðPÉ, ¸ÀªÀiÁ£À ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼ÀÄ, ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß
pu S
is
UÀÄwð¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß DzÉò¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÆß £ÁªÀÅ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÉÝêÉ.
be B
bl
KT

£ÀªÀÄä zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀÅ CªÀÅUÀ¼À ºÉÆðPÉ, ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß

UÀÄwð¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ºÁUÀÆ ªÀåªÀPÀ®£ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArvÀÄÛ. FUÀ £ÁªÀÅ ©ü£ÀßgÁ²
©

ªÀÄvÀÄÛ zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÁPÁgÀUÀ¼À §UÉÎ PÀ°AiÉÆÃt.

to

2.2  ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ JµÀÄÖ GvÀÛªÀĪÁV PÀ°w¢ÝÃgÀ?

ot
N

7
¸ÀªÀÄ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄÄ MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ² DVzÀÄÝ CzÀÄ ¥ÀÆtðzÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
4
MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÉÄà ? AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÉÆqÀØzÀÄ, CA±ÀªÉÇà CxÀªÁ bÉÃzÀªÉÇÃ?
7
MAzÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄÄ ¥ÀÆtð ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃUÀ. 4 MAzÀÄ
«µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÉÄÃ? E°è, CA±À CxÀªÁ bÉÃzÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÉÆqÀØzÀÄ?
7
«µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ² £ÀÄß 1 3 JAzÀÄ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ. EzÀÄ MAzÀÄ «Ä±Àæ ©ü£ÀßgÁ².
4 4
¤ÃªÀÅ ¥Àæw ¸ÀªÀÄ, «µÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «Ä±Àæ ©ü£ÀßgÁ²UÀ½UÉ 5 GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀħ°ègÁ?
3
GzÁºÀgÀuÉ 1. gÀ LzÀÄ ¸ÀªÀiÁ£À ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
5

3 3 3× 2 6
¥ÀjºÁgÀ: gÀ MAzÀÄ ¸ÀªÀiÁ£À ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄÄ = = .
5 5 5 × 2 10

E£ÀÆß £Á®ÄÌ ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

35
 2
GzÁºÀgÀuÉ 2 gÀªÉÄñÀ MAzÀÄ C¨sÁå¸ÀzÀ ¨sÁUÀ ©r¹zÀ£ÀÄ, C®èzÉà ¹ÃªÀiÁ CzÀgÀ
4 7
£ÀÄß ©r¹zÀ¼ÀÄ. AiÀiÁgÀÄ PÀrªÉÄ ¨sÁUÀ ©r¹zÀgÀÄ?
5
¥ÀjºÁgÀ: AiÀiÁgÀÄ C¨sÁå¸ÀzÀ PÀrªÉÄ ¨sÁUÀ ©r¹zÀgÀÄ JAzÀÄ PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä
2 4
£ÁªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ £ÀÄß ºÉÆð¸ÉÆÃt.
7 5
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀiÁ£À ©ü£ÀßgÁ²UÉ §zÀ¯Á¬Ä¹zÁUÀ,
2 10 4 28
     = , = £ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
7 35 5 35
10 28 KPÉAzÀgÉ 10 < 28
DzÀÝjAzÀ <
35 35
2 4
»ÃUÉ, <
7 5

d
he
gÀªÉÄñÀ£ÀÄ ¹ÃªÀiÁ½VAvÀ PÀrªÉÄ ¨sÁUÀ ©r¹zÀ£ÀÄ.
pu S
is
be B
bl
KT

GzÁºÀgÀuÉ 3 ¸À«ÄÃgÀ 3 1 kg ¸ÉÃ§Ä ªÀÄvÀÄÛ 4 3 kg QvÀÛ¼É ºÀtÄÚ Rjâ¹zÀ¼ÀÄ.

2 4
©

CªÀ¼ÀÄ Rjâ¹zÀ ºÀtÄÚUÀ¼À MlÄÖ vÀÆPÀ K£ÀÄ?

to

 1 3
¥ÀjºÁgÀ: ºÀtÄÚUÀ¼À MlÄÖ vÀÆPÀ kg
=  3 + 4  kg
ot

 2 4
N

 7 19   14 19 
=  +  kgkg=  +  kg
2 4  4 4

 7 19
  14 19 
 +  kg = 
      = + kg
kg
2 4  4 4 
3333 11
= kgkg
kg kg
==8= 8 kgkg
44 44
2 4
GzÁºÀgÀuÉ 4 ¸ÀĪÀÄ£Á ¥Àæw¤vÀå 5 UÀAmÉ NzÀÄvÁÛ¼É. CªÀ¼ÀÄ CzÀgÀ°è 2 UÀAmÉAiÀÄ£ÀÄß
3 5
«eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ UÀtÂvÀPÁÌV «¤AiÉÆÃV¸ÀÄvÁÛ¼É. G½zÀ «µÀAiÀÄUÀ½UÁV CªÀ¼ÀÄ
«¤AiÉÆÃV¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ JµÀÄÖ?

36
¥ÀjºÁgÀ: ¸ÀĪÀÄ£Á¼À MlÄÖ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ = 5 2 h
3
17
   = h
3
«eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ UÀtÂvÀPÁÌV CªÀ¼ÀÄ «¤AiÉÆÃV¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ.
4 14
=2 = h
5 5
DzÀÝjAzÀ, G½zÀ «µÀAiÀÄUÀ½UÁV CªÀ¼ÀÄ «¤AiÉÆÃV¹zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
 17 14 
=  −  h
3 5
 17 × 5 14 × 3   85 − 42 
=  −  h =  h
15 15 15 
 17 × 5 14 × 3   85 − 42 

d

−  h =  h he
15 15 15 
pu S
is
13
= 43 h = 2 h.
be B
bl

KT

15 15
©

C¨sÁå¸À 2.1
to
ot

1. ©r¹:
N

3 7 3 2
2 − (ii)
(i) 4 + (iii) +
5 8 5 7

9 4 7 2 3 2 1
(iv) − (v) 2 +3
+ + (vi)
11 15 10 5 2 3 2

1 5
(vii) 8 − 3
2 8
2. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°è eÉÆÃr¹:
1 3 7
2 2 8 (ii)
(i) , , , ,
9 3 21 5 7 10

37
 3. MAzÀÄ ‘ªÀiÁAiÀiÁ ZËPÀzÀ°è’ ¥Àæw CqÀØ ¸Á®Ä, ¥Àæw PÀA§¸Á®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀtðUÀ¼À°è£À ¸ÀASÉåUÀ¼À
ªÉÆvÀÛ MAzÉà DVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ MAzÀÄ ªÀiÁAiÀiÁ ZËPÀªÉÃ?
4 9 2
11 11 11
3 5 7
11 11 11 (ªÉÆzÀ® CqÀØ ¸Á°£À ªÉÆvÀÛ 4 9 2 15
+ + =
11 11 11 11
).
8 1 6
11 11 11
1
4. MAzÀÄ DAiÀiÁvÁPÁgÀzÀ PÁUÀzÀzÀ ºÁ¼É 12 cm
2
2 5
GzÀ Ý ªÀ Ä vÀ Ä Û 10 cm CUÀ ® ºÉ Æ A¢zÉ . CzÀ g À cm 3
3 2 3 cm
¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj. 3 5
2 cm
4
5. F DPÀÈwUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj:

d
he 7
(i) ∆ ABE cm
6
pu S
is
(ii) DAiÀÄvÀ BCDE
be B
bl
KT

AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ºÉZÀÄÑ?

3
©

6. ¸À°Ã¼À MAzÀÄ avÀæPÉÌ ZËPÀlÄÖ ºÁPÀ®Ä §AiÀĸÀÄvÁÛ¼É. D avÀæªÀÅ 7 cm CUÀ®ªÁVzÉ.

3 5
to

ZËPÀnÖ£À°è ºÉÆA¢PÉƼÀî®Ä avÀæªÀÅ 7 cm QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ CUÀ® EgÀ¨ÁgÀzÀÄ. avÀæªÀ£ÀÄß JµÀÄÖ

10
ot

NgÀtUÉƽ¸À¨ÉÃPÀÄ?
N

3
7. jÃvÀÄ MAzÀÄ ¸Éé£À ¨sÁUÀ wAzÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G½zÀ ¸Éç£ÀÄß CªÀ¼À vÀªÀÄä ¸ÉÆêÀÄÄ wAzÀ£ÀÄ.
5
¸Éé£À JµÀÄÖ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÆêÀÄ wAzÀ£ÀÄ? AiÀiÁgÀÄ zÉÆqÀØ ¥Á®£ÀÄß ºÉÆA¢zÀgÀÄ? JµÀÖjAzÀ?

8. ªÉÄÊPÀ¯ï MAzÀÄ avÀæPÉÌ §tÚ ºÀZÀÄѪÀÅzÀ£ÀÄß 7 UÀAmÉAiÀÄ°è ¥ÀÆtðUÉƽ¹zÀ£ÀÄ. CzÉà avÀæPÉÌ

12
§tÚ ºÀZÀÄѪÀÅzÀ£ÀÄß ªÉʨsÀªï 3 UÀAmÉAiÀÄ°è ¥ÀÆtðUÉƽ¹zÀ£ÀÄ. AiÀiÁgÀÄ ºÉZÀÄÑ ¸ÀªÀÄAiÀÄ PÉ®¸À
4
ªÀiÁrzÀgÀÄ? JµÀÄÖ ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ EzÀÄ ºÉZÁÑVzÉ?

2.3 ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ

MAzÀÄ DAiÀÄvÀzÀ «¹ÛÃtðªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀÄ ¤ªÀÄUÉ UÉÆwÛzÉ. EzÀÄ GzÀÝ ×
CUÀ®PÉÌ ¸ÀªÀÄ. MAzÀÄ DAiÀÄvÀzÀ GzÀÝ ªÀÄvÀÄÛ CUÀ®UÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV 7 cm ªÀÄvÀÄÛ 4 cm DzÀgÉ
«¹ÛÃtð JµÁÖUÀÄvÀÛzÉ? CzÀgÀ «¹ÛÃtðªÀÅ 7 × 4 = 28 cm2 DUÀÄvÀÛzÉ.

38
 MAzÀÄ DAiÀÄvÀzÀ GzÀÝ ªÀÄvÀÄÛ CUÀ®UÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV 7 1 cm ªÀÄvÀÄÛ 3 1 cm CzÀgÉ
2 2
1 15 7
CzÀgÀ «¹ÛÃtð JµÁÖUÀÄvÀÛzÉ? CzÀÄ 7 × 31 = × cm2 JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ºÉüÀÄwÛÃgÀ. ¸ÀASÉå
2 2 2 2
15 ªÀÄvÀÄÛ 7 UÀ¼ÄÀ ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼ÄÀ . zÀvÛÀ DAiÀÄvÀzÀ «¹ÛÃtðªÀ£ÄÀ ß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁqÀ®Ä, ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼£
À ÄÀ ß
2 2
ºÉÃUÉ UÀÄt¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ. CzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ FUÀ PÀ°AiÉÆÃt.
2.3.1  MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ UÀÄuÁPÁgÀ
avÀæ 2.1 £ÀÄß UÀªÀĤ¹. ¥Àæw bÁAiÉÄUÉƽ¹zÀ ¨sÁUÀªÀÅ ªÀÈvÀÛzÀ 1
¨sÁUÀ. JgÀqÀÄ bÁAiÉÄUÉƽ¹zÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ MmÁÖV 4

JµÀÖ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ?
avÀæ 2.1
1
CªÀÅ 1 + 1 = 2 × JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.

d
4 4 4 he
pu S
is
JgÀqÆ À bÁAiÉÄUÉƽ¹zÀ ¨sÁUÀU¼ À £
À ÄÀ ß ¸ÉÃj¹zÁUÀ £ÁªÀÅ avÀæ 2.2 gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀ DPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß
be B
bl
KT

¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. ªÀÈvÀÛzÀ AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀªÀÅ avÀæ 2.2gÀ°è bÁ¬ÄÃPÀj¹zÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ? CzÀÄ
2
ªÀÈvÀÛzÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
©

4
to
ot
N

avÀæ 2.2

avÀæ 2.1 gÀ°è bÁAiÉÄUÉƽ¹zÀ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖgÉ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÁUÀ CzÀÄ avÀæ 2.2 gÀ°è
bÁAiÉÄUÉƽ¹zÀ ¨sÁUÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀÛzÉ.

avÀæ 2.3

CxÀªÁ 2 × 1 = 2 .
4 4

39
 F DPÀÈwUÀ¼ÀÄ K£À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ FUÀ ºÉüÀ§°ègÁ? (avÀæ 2.4)

avÀæ 2.4

ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ? (avÀæ 2.5)

avÀæ 2.5

1
FUÀ 3 ×

d
£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt
2 he
1 1 1 1 3
3× = + + =
pu S

£ÀªÀÄä°è EgÀĪÀÅzÀÄ
is
2 2 2 2 2
be B
bl
KT

1 1 1 1+1+1 3 ×1 3
£ÁªÀÅ EzÀ£ÀÆß ºÉÆA¢zÉÝÃªÉ + + = = =
2 2 2 2 2 2
©

1 3 ×1 3
to

DzÀÝjAzÀ 3× = 2 =
2 2
ot

2 2×5
N

CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ ×5 = =?
3 3
EzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ºÉüÀ§°ègÁ 2 3
3× = ? 4× = ?
7 5
1 2 2 3 3
E°è A iÀ Ä ªÀ g É U É £ÁªÀ Å ¥À j UÀ t  ¹ zÀ ©ü £ À ß gÁ²UÀ ¼ À Ä CAzÀ g É , , , ªÀ Ä vÀ Ä Û ¸À ª À Ä
©ü£ÀßgÁ²UÀ¼ÁVzÀݪÀÅ. 2 3 7 5 5

«µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ½UÀÆ ¸ÀºÀ EzÉà PÀæªÀĪÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.

5 2 × 5 10
2× =
=
3 3 3
8 7
¥ÀæAiÀÄwß¹,    3 × = ?   4 × = ?
7 5
DzÀÝjAzÀ, MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄ CxÀªÁ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß UÀÄt¸ÀĪÁUÀ
£ÁªÀÅ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ CA±ÀªÀ£ÀÄß UÀÄt¸ÀÄvÉÛêÉ. bÉÃzÀªÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄà EqÀÄvÉÛêÉ.
40
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
2 9 1 13
1. PÀAqÀÄ»r¬Äj : (a)  × 3   (b)  × 6   (c)  3 ×  (d)  × 6
7 7 8 11
  UÀÄt®§Þ MAzÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀiÁVzÀÝ°è CzÀ£ÀÄß MAzÀÄ «Ä±Àæ ©ü£ÀßgÁ²AiÀiÁV
ªÀåPÀÛ¥Àr¹.
2 4
2. avÀæzÀ°è ¥Àæw¤¢ü¹ : 2× =
5 5

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ MAzÀÄ «Ä±Àæ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ

¥ÀÆtð ¸ÀASÉåUÉ UÀÄt¸À®Ä, ªÉÆzÀ®Ä «Ä±Àæ
PÀAqÀÄ»r¬Äj: ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÉ
3
(i) 5×2 ¥ÀjªÀwð¹ £ÀAvÀgÀ UÀÄt¸À¨ÉÃPÀÄ.
7
19
DzÀÝjAzÀ, 3 × 2 5 = 3 ×
4 7 7
(ii)
1 ×6

d
9 57 1
        = he = 8
7 7
pu S
is
be B
bl

2 22
KT

CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, 2 × 4 = 2× =?
5 5
©

©ü£ÀßgÁ²AiÀÄÄ ‘zÀ' CxÀªÁ ‘gÀ' ¤ªÁðºÀPÀzÀAvÉ

to

F avÀæUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹ (avÀæ 2.6). JgÀqÀÄ ZËPÀUÀ¼ÀÄ ¤RgÀªÁV

ot

¸ÀªÀiÁ£À gÀÆ¥À ºÉÆA¢ªÉ.

N

¥Àæw bÁ¬ÄÃPÀj¹zÀ ¨sÁUÀªÀÅ 1 gÀÀ 1 JAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.

2 1
DzÀÝjAzÀ JgÀqÀÆ bÁ¬ÄÃPÀj¹zÀÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ 2 gÀ £ÀÄß
2
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
1
DzÀÝjAzÀ 2 gÀ £ÀÄß AiÀiÁªÁUÀ®Æ 1 JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀÄvÉÛêÉ.
2
1 × 2 = 1 JAzÀÆ ¸ÀºÀ £ÁªÀÅ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
2
1 1 avÀæ 2.6
»ÃUÉ, 2 gÀ = × 2 = 1
2 2
ºÁUÉAiÉÄÃ, MAzÉà ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ F ZËPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹. (avÀæ 2.7)
¥Àæw bÁ¬ÄÃPÀj¹zÀ ¨sÁUÀ 1 gÀ 1 £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
2
DzÀÝjAzÀ, ªÀÄÆgÀÄ bÁ¬ÄÃPÀj¹zÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ 3 gÀ 1 zÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
2
41
ªÀ Ä ÆgÀ Ä bÁ¬ÄÃPÀ j ¹zÀ ¨s Á UÀ U À ¼ À £ À Ä ß ¸À A AiÉ Æ Ãf¹.
1 3
EzÀÄ 1 £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ .
2 2
1 1
DzÀÝjAzÀ gÀ 3 = 3 ºÁUÉAiÉÄà ×3= 3
2 2 2 2
1 3
»ÃUÉ gÀ 3 = 1 × 3 = .
2 2 2 avÀæ 2.7
DzÀÝjAzÀ ‘zÀ’ CxÀªÁ ‘gÀ’ UÀÄuÁPÁgÀªÀ£ÀÄß ¥Àw
æ ¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
¥sÀjzÁ §½ 20 UÉÆðUÀ½ªÉ. gÉñÁä¼ÀÄ, ¥sÀjzÁ §½
1
EgÀĪÀ UÉÆðUÀ¼À°è thgÀµÀÄÖ UÉÆðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÁݼÉ.
5
gÉñÁä §½ EgÀĪÀ UÉÆðUÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ? 'zÀ' UÀÄuÁPÁgÀªÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ gÉñÁä¼À §½ EgÀĪÀ UÉÆðUÀ¼ÀÄ

d
1 he
× 20 = 4.
5
pu S

1 16
is
1 1
zÀ 16 = × 16 = = 8 CxÀªÁ 16 gÀ
be B

CzÀgÀAvÉAiÉÄà £ÀªÀÄä°è EgÀĪÀÅzÀÄ

bl

2 2 2 2
KT

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
©

 EªÀÅ JµÀÄÖ ºÉüÀ§°ègÁ?

to

2
ot

1 1
(i) gÀ 10? (ii) gÀ 16?     (iii) gÀ 25?
N

2 4 5
1
GzÁºÀgÀuÉ 5 MAzÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ 40 «zÁåyðUÀ¼À°è thgÀµÀÄÖ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ EAVèõï C¨sÁå¸À
5
2
ªÀiÁqÀ®Ä EµÀÖ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ gÀµÀÄÖ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ UÀtÂvÀ C¨sÁå¸À
5
ªÀiÁqÀ®Ä EµÀÖ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ G½zÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ «eÁÕ£À C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ®Ä
EµÀÖ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ.
(i) JµÀÄÖ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ EAVèõï C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ®Ä EµÀÖ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ?
(ii) JµÀÄÖ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ UÀtÂvÀ C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ®Ä EµÀÖ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ?
(iii) MlÄÖ «zÁåyðUÀ¼À AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀ (©ü£ÀßgÁ²) «eÁÕ£À C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ®Ä
EµÀÖ¥ÀqÀĪÀgÀÄ?
¥ÀjºÁgÀ: vÀgÀUÀwAiÀÄ°è£À MlÄÖ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå = 40.
(i) EzÀg°À è MlÄÖ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ 1 thgÀµÄÀ Ö ªÀÄA¢ EAVèõï C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ®Ä
EµÀÖ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ. 5
42
 »ÃUÉ, EAVèõï C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀ®Ä EµÀ¥À ÄÀ ªÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå = 1 thgÀ 40
Ö q
5
1
= × 40 = 8.
5
(ii) ¤ÃªÉà ¥ÀæAiÀÄwß¹.
(iii) EAVèÃµï ªÀÄvÀÄÛ UÀtÂvÀ EµÀÖ¥ÀqÀĪÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå = 8 + 16 = 24 »ÃUÉ,
«eÁÕ£À EµÀÖ¥ÀqÀĪÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå = 40 – 24 = 16.
DzÀÝjAzÀ, ¨ÉÃPÁzÀ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄÄ 16 .
40
C¨sÁå¸À 2.2
1. (a) ¬ÄAzÀ (d) ªÀgÉUÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀæUÀ¼À°è AiÀiÁªÀŪÀÅ ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ?
1 1 2 1
  (i) 2 ×    (ii)  2 ×    (iii) 3 ×    (iv) 3 ×

d
5 2 3 4
he
pu S
is
be B
bl

  (a)   (b) 
KT
©

  (c)    (d) 
to
ot

2. (a) ¬ÄAzÀ (c) ªÀgÉUÉ PÉ®ªÀÅ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ
N

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ?
1 3 1 2 3 1
(i) 2 × = (iii)
3 × = (ii) 3× = 2
5 5 3 3 4 4

=
 
(a) (b)

(c)
3. UÀÄt¹ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¤µÀ× gÀÆ¥ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwð¹ ºÁUÀÆ «Ä±Àæ ©ü£ÀßgÁ²UÉ ¥ÀjªÀwð¹.
3 1 6 2
(i)
7× (ii) 4 × (iii)
2 × (iv)
5×
5 3 7 9
43
 2 4 4
(v) × 4 (vi) 5 × 6 (vii) 11 × (viii)
20 ×
3 2 7 5
1 3
(ix) 13 × (x) 15 ×
3 5
1
4. §tÚ ºÁQ: ( i) (a) ¥ÉnÖUÉAiÀÄ°ègÀĪÀ gÀµÀÄÖ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÀÄ.
2
2
(ii) (b) ¥ÉnÖUÉAiÀÄ°ègÀĪÀ gÀµÀÄÖ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ.
3
(iii) (c) ¥ÉnÖUÉAiÀÄ°ègÀĪÀ 3 gÀµÀÄÖ ZËPÀUÀ¼ÀÄ.
5

d
he
(b) (c)
pu S

(a)
is
be B
bl
KT

5. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ »r¬Äj:

1
©

(a) gÀ   (i) 24   (ii)  46

2
to

2
ot

(b) gÀÀ   (i) 18   (ii) 27

3
N

(c) 3 gÀÀ  
(i) 16   (ii) 36
4
4
(d) (i) 20   (ii)  35
gÀÀ  
5
6. UÀÄt¹ ªÀÄvÀÄÛ «Ä±Àæ ©ü£ÀßgÁ²AiÀiÁV ªÀåPÀÛ¥Àr¹:
1 3 1
(a) 3 × 5 (b) 5 × 6 (c) 7 × 2
5 4 4
1 2
(d) 4 × 6 (e) 3 1 × 6 (f) 3 × 8
3 4 5
3 2
7. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj: (a)  1 gÀ   (i) 2    (ii) 4
2 4 9
5 5 2
          (b)  gÀ  (i)  3     (ii) 9 .
8 6 3
44
 8. «zÁå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀævÁ¥ï ¥ÀæªÁ¸ÀPÁÌV ºÉÆÃVzÀÝgÀÄ. CªÀgÀ vÁ¬Ä CªÀjUÉ 5l ¤ÃgÀÄ EgÀĪÀ MAzÀÄ
2
¨Ál°AiÀÄ£ÀÄß PÉÆnÖzÀÝgÀÄ. «zÁå gÀµÀÄÖ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¸Éë¹zÀ¼ÀÄ. ¥ÀævÁ¥À£ÀÄ G½zÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß
Pˀrzˣˀ. 5

(i) «zÁå JµÀÄÖ ¤ÃgÀ£ÀÄß PÀÄrzÀ¼ÀÄ?

(ii) MlÄÖ ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¥ÀævÁ¥À£ÀÄ PÀÄrzÀ ¤Ãj£À ©ü£ÀßgÁ² J£ÀÄ?
2.3.2  MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ UÀÄuÁPÁgÀ
¥sÀjzÁ¼ÀÄ 9 cm GzÀÝzÀ j§â£ï ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀݼÀÄ. F ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß CªÀ¼ÀÄ £Á®ÄÌ ¸ÀªÀÄ
¨sÁUÀUÀ¼ÁV PÀvÀÛj¹zÀ¼ÀÄ. CªÀ¼ÀÄ EzÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ? CªÀ¼ÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¨Áj
ªÀÄqÀazÀ¼ÀÄ. ¥Àæw ¨sÁUÀªÀÅ MlÄÖ GzÀÝzÀ AiÀiÁªÀ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ?
9
¥Àæw ¨sÁUÀªÀÅ ¥ÀnÖAiÀÄ DUÀÄvÀÛzÉ. CªÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ CzÀ£ÀÄß MªÉÄä
4
ªÀÄqÀa JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV «¨sÁV¹zÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀÅ K£À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ?
1 1
zÀ 9 CxÀªÁ × 9 £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
d
CzÀÄ he
2 4 2 4
pu S
is
be B

1
× 9 jÃwAiÀÄ JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÀÄ
bl
KT

FUÀ £ÁªÀÅ
2 4
©

JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
1
× 1 jÃwAiÀÄ UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä
to

EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä £ÁªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä

2 3
ot

PÀ°AiÉÆÃt.
N

(a) MAzÀÄ ¥ÀÆtðzÀ 1 £ÀÄß £ÁªÀÅ ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÀÄ? MAzÀÄ

3
¥ÀÆtðªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼ÁV «¨sÁV¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄÆgÀÄ
¨sÁUÀUÀ¼À°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀÆtðzÀ 1 £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. F ªÀÄÆgÀÄ
3
¨sÁUÀUÀ¼À°è MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ½î ªÀÄvÀÄÛ avÀæ 2.8 gÀ°è vÉÆÃj¹zÀAvÉ avÀæ 2.8
§tÚ vÀÄA©.
1
(b) F §tÚ vÀÄA©zÀ ¨sÁUÀzÀ £ÀÄß ¤ÃªÀÅ ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄ«j? F ªÀÄÆgÀ£ÃÉ MAzÀÄ A
2
( 1 ) §tÚ ºÀaÑzÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV «¨sÁV¹. F JgÀqÀÄ
3
À è ¥Àwæ AiÉÆAzÀÄ 1 gÀ 1 £ÀÄß CAzÀgÉ × (avÀæ 2.9) ¥Àwæ ¤¢ü¸ÄÀ vÀz
1 1
¨sÁUÀU¼
À ° Û .É F
3 2 3 2
JgÀqÀgÀ°è 1 ¨sÁUÀ ºÉÆgÀ vÉUɬÄj ªÀÄvÀÄÛ EzÀ£ÀÄß ‘A’ JAzÀÄ ºÉ¸Àj¹. A
1 1 avÀæ 2.9
AiÀÄÄ × £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
2 3
45
 (c) A ¥ÀÆtð¨sÁUÀzÀ AiÀiÁªÀ ©ü£ÀßgÁ²? EzÀPÁÌV ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ G½zÀ 1 ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÆß JgÀqÀÄ
3
¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼ÁV «¨sÁV¹. FUÀ CAvÀºÀ JµÀÄÖ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ½ªÉ? CAvÀºÀ DgÀÄ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ½ªÉ.
1
A EªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ ¨sÁUÀ DzÀÝjAzÀ A AiÀÄÄ ¥ÀÆtðzÀ ¨sÁUÀ.
6
1 1 1
»ÃUÉ × = .
2 3 6
1
‘A’ ¥ÀÆtðzÀ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ºÉÃUÉ ¤zsÀðj¹¢j? ¥ÀÆtðªÀ£ÀÄß 6 = 2 × 3 ¨sÁUÀUÀ¼ÁV
6
«¨sÁV¸À¯Á¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 1 = 1 × 1 ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß EzÀjAzÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¯Á¬ÄvÀÄ.
1 1 1 1×1
»ÃUÉ × = =
2 3 6 2×3
1 1 1×1
CxÀªÁ × =
2 3 2×3

d
1 1
× he
gÀ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß EzÉà jÃwAiÀÄ°è PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÀÄ. ¥ÀÆtðªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ
3 2
pu S
is
¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV «¨sÁV¹ ªÀÄvÀÄÛ £ÀAvÀgÀ EªÀÅUÀ¼À°è MAzÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV ¨sÁV¹.
be B
bl

1
KT

1 1
EªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. EzÀÄ × £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ
3 2 6
©

1 1 1 1×1
DzÀÝjAzÀ, × = = »AzÉ ZÀað¹gÀĪÀAvÉ
3 2 6 3× 2
to
ot

1 1 1 1 1
× = × =
N

»ÃUÁV,
2 3 3 2 6
1 1 1 1 1 1 1 1
× ªÀÄvÀÄÛ × ; × ªÀÄvÀÄÛ × ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj ªÀÄvÀÄÛ
3 4 4 3 2 5 5 2
1 1 1 1 1 1 1 1
× = × ; × = ×
3 4 4 3 2 5 5 2 JA§ÄzÁV ¤ÃªÀÅ ¥ÀqÉAiÀÄÄ«gÁ ¥ÀjÃQë¹.

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
 F ¥ÉÀnÖUÉUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA© :
1 1 1×1 1 1
(i) × = = (ii) × = =
2 7 2×7 5 7
1 1 1 1
(iii) × = = (iv) × = =
7 2 7 5

46
 1
GzÁºÀgÀuÉ 6 ¸ÀıÁAvï MAzÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß 1 UÀAmÉÀAiÀÄ°è NzÀĪÀ£ÀÄ. ¥ÀĸÀÛPÀzÀ JµÀÄÖ
3
1
¨sÁUÀªÀ£ÀÄß CªÀ£ÀÄ 2 UÀAmÉUÀ¼À°è NzÀ§®è£ÀÄ?
5
¥ÀjºÁgÀ: 1 UÀAmÉAiÀÄ°è ¸ÀıÁAvï N¢zÀ ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ¨sÁUÀ = 1
1 3
DzÀÝjAzÀ, 2
UÀAmÉUÀ¼À°è CªÀ£ÀÄ N¢zÀ ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ¨sÁUÀ
5
1 1 11 1 11 × 1 11
= 2 × = × = =
5 3 5 3 5 × 3 15
5
FUÀ £ÁªÀÅ 1 × £ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt
2 3
5 1
£ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, = ×5
3 3
1 5 1 1

d
DzÀÝjAzÀ, × = × ×5 he
2 3 2 3
pu S
is
be B

1 5
bl

×5= =
KT

6 6
©

5 1× 5 1 5 5
ºÁUÀÆ = »ÃUÉ × = 1× 5 = .
6 2×3 2 3 2×3 6
to
ot

EzÀ£ÄÀ ß ªÀÄÄA¢£À avÀU

æ ¼
À °
À ègÄÀ ªÀAvÉ vÉÆÃj¸À§ºÀÄzÀÄ. F LzÀÄ ¸ÀªiÀ Á£À avÀU
æ ¼
À °
À è ¥Àw
æ AiÉÆAzÀÄ
N

(avÀæ 2.10) LzÀÄ ¸ÀªÀiÁ£À ªÀÈvÀÛUÀ¼À ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ. EAvÀºÀ MAzÀÄ DPÁgÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî.
F DPÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä, ªÉÆzÀ®Ä £ÁªÀÅ MAzÀÄ ªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À°è
«¨sÁV¸ÀÄvÉÛêÉ. ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀÄ F ªÀÄÆgÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¹. EªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ ¨sÁUÀ £ÁªÀÅ ¥ÀjUÀt¹zÀ DPÁgÀzÀ°è EgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ J£À£ÀÄß
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ?
1 1 1 1 5
EzÀÄ × = £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀ MlÄÖ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ 5 × =
2 3 6 6 6

avÀæ 2.10

47
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ 3 1 3 ×1 3
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, × = =
5 7 5 × 7 35
PÀAqÀÄ»r¬Äj:
2 7
1 4 2 1 ×
»ÃUÉ £ÁªÀÅ £ÀÄß F jÃw PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÀÄ:
× ; × 3 5
3 5 3 5
2 7 2 × 7 14
     × = =
3 5 3 × 5 15
CA±ÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ
»ÃUÉ JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß JA§ÄzÁV UÀÄt¸À§ºÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄPÉƼÀÄîvÉÛêÉ. bÉÃzÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ

UÀÄt®§ÞUÀ¼À ¨É¯É
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¹gÀĪÀAvÉ, JgÀqÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄt®§Þ ¥Àæw
¥ÀÆtð ¸ÀASÉåVAvÀ zÉÆqÀØzÁVgÀÄvÀÛzÉ.
PÀAqÀÄ»r¬Äj: GzÁºÀgÀuÉUÉ, 3 × 4 = 12 ªÀÄvÀÄÛ 12 > 4, 12 > 3.
8 4 3 2

d
× ; × JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¹zÁUÀ, UÀÄt®§ÞzÀ ¨É¯É K£ÁUÀÄvÀÛzÉ?
he
3 7 4 3
pu S
is
£ÁªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä JgÀqÄÀ ¸ÀªÄÀ ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À UÀÄt®§Þ ¥ÀjUÀt¸
 Æ
É Ãt.
be B
bl
KT
©

2 4 8 8 2 8 4 UÀÄt®§Þ ¥Àæw
× = < , <
3 5 15 15 3 15 5 ©ü£ÀßgÁ²VAvÀ aPÀÌzÀÄ
to
ot

1 2
× = ------------- --------------------------- ---------------------------
N

5 7

3 21 --------------------------- ---------------------------
× =
5 8 40
2 4 8
× = --------------------------- ---------------------------
9 45
JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¹zÁUÀ, UÀÄt®§ÞªÀÅ ¥Àæw ©ü£ÀßgÁ²VAvÀ aPÀÌzÁVgÀÄvÀÛzÉ.
CxÀªÁ, JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À UÀÄt®§ÞzÀ ¨É¯ÉAiÀÄÄ D JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¥ÀæwAiÉÆAzÀQÌAvÀ
aPÀÌzÁVgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄPÉƼÀÄî«j. EzÀ£ÄÀ ß E£ÀÆß LzÀÄ GzÁºÀgu
À U
É ¼
À £
À ÄÀ ß gÀa¹ ¥ÀjÃQë¹.
£ÁªÀÅ JgÀqÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¸ÉÆÃt.

48
 7 5 35 35 7 35 5 UÀÄt®§Þ ¥Àæw
× = > , >
3 2 6 6 3 6 2 ©ü£ÀßgÁ²VAvÀ zÉÆqÀØzÀÄ

6 24
× = --------------------------- ---------------------------
5 3 15

9 7 63
× = --------------------------- ---------------------------
2 8

3 8 24
× = --------------------------- ---------------------------
7 14

JgÀqÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À°è ¥Àw

æ AiÉÆAzÀQÌAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀÄîvÉÛêÉ.
CxÀªÁ, JgÀqÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À UÀÄt®§ÞzÀ ¨É¯ÉAiÀÄÄ D JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À°è

d
¥ÀæwAiÉÆAzÀQÌAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ. he
pu S
is
E£ÀÆß LzÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÉà gÀa¹ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄð£À ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹. FUÀ
be B
bl

2 7
KT

£ÁªÀÅ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ² ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß UÀÄt¸ÉÆÃt. ªÀÄvÀÄÛ
3 5
©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹.
©

2 7 14
to

FUÀ × =
3 5 15
ot
N

14
E°è < 7 ªÀÄvÀÄÛ
15 5
14
> 2
15 3
E°è ¥ÀqÉzÀ UÀÄt®§ÞªÀÅ, UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è M¼ÀUÉÆAqÀ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²VAvÀ PÀrªÉÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ
©ü£ÀßgÁ²VAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.
6 2 ªÀÄvÀÄÛ 8 × 4 UÀ½UÉ EzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹.
×
5 8 3 5

49
 C¨sÁå¸À 2.3
1. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
1 1 3 4
(i) gÀ   (a)    (b)    (c)
4 4 5 3
1 2 6 3
(ii) gÀ   (a)    (b)    (c)
7 9 5 10
2. UÀÄt¹ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¤µÀ× gÀÆ¥ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwð¹ (¸ÁzsÀåªÁzÀ°è):
2 2 2 7 (iii) 3 6 9 3
(i) × 2 (ii) × × (iv) ×
3 3 7 9 8 4 5 5

(v) 1 15 (vi) 11 × 3 (vii) 4 12

× ×
3 8 2 10 5 7
3. ªÀÄÄA¢£À ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¹ :

d
2 1 2 7 3 he 1 5 3
(i) × 5 (ii) 6 × (iii) × 5 (iv) ×2
pu S

5 4 5 9
is
2 3 6 7
be B
bl

2 4 3 4 3
KT

(v) 3 × (vi) 2 × 3 (vii)

3 ×
5 7 5 7 5
©

4. AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÉÆqÀØzÀÄ?
to

2 gÀ 3
(i) CxÀªÁ
3 5
gÀ
ot

7 4 5 8
N

1 6 2 3
(ii) gÀ CxÀªÁ gÀ
2 7 3 7
5. ¸ÉÊ°, CªÀ¼À ºÀÆvÉÆÃlzÀ°è 4 ¸À¹UÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ CqÀØ ¸Á°£À°è £ÉqÀĪÀ¼ÀÄ. JgÀqÀÄ CPÀÌ
3
¥ÀPÀÌzÀ ¸À¹UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ m DzÀgÉ, ªÉÆzÀ® ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸À¹AiÀÄ £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀ
PÀAqÀÄ»r¬Äj. 4
3
6. °¦PÁ MAzÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¢£À 1 UÀAmÉ NzÀĪÀ¼ÀÄ. CªÀ¼ÀÄ ¥ÀÆwð ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß
4
6 ¢£ÀUÀ¼À°è NzÀĪÀ¼ÀÄ. ¥ÀĸÀÛPÀ NzÀ®Ä CªÀ½UÉ CUÀvÀå«gÀĪÀ MlÄÖ UÀAmÉUÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ?
7. MAzÀÄ PÁgÀÄ 1 l ¥ÉmÉÆæÃ¯ï §¼À¹ 16 km ZÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. 2 3 l ¥ÉmÉÆæÃ¯ï §¼À¹ CzÀÄ JµÀÄÖ
zÀÆgÀªÀ£ÀÄß PÀæ«Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ? 4

50
 2 10
8. (a) (i) × = DUÀĪÀAvÉ gÀ°è ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß vÀÄA©.
3 30
(ii) gÀ°è zÉÆgÉvÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ PÀ¤µÀ× gÀÆ¥À ______ .
3 24
(b) (i)
× = DUÀĪÀAvÉ AiÀÄ°è ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß vÀÄA©.
5 75
(ii) gÀ°è zÉÆgÉvÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ PÀ¤µÀ× gÀÆ¥À _____ .
2.4.  ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀ
eÁ£ï£À §½ 6 cm GzÀÝzÀ MAzÀÄ PÁUÀzÀzÀ ¥ÀnÖ EzÉ. CªÀ£ÀÄ F ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß vÀ¯Á 2cm GzÀÝzÀ
aPÀÌ ¥ÀnÖUÀ¼ÁV PÀvÀÛj¹zÀ£ÀÄ. ¤ªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ CªÀ£ÀÄ 6 ÷ 2 = 3 ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ£ÀÄ.
eÁ£ï E£ÉÆßAzÀÄ 6 cm GzÀÝzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß vÀ¯Á 3 cm GzÀÝzÀ aPÀÌ ¥ÀnÖUÀ¼ÁV
2
3
PÀvÀÛj¹zÀ£ÀÄ. FUÀ CªÀ£ÀÄ JµÀÄÖ ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ£ÀÄ? CªÀ£ÀÄ 6 ÷ ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ£ÀÄ.

d
he 2
15
cm GzÀÝzÀ PÁUÀzÀzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß vÀ¯Á 3 cm GzÀÝzÀ aPÀÌ ¥ÀnÖUÀ¼ÁV PÀvÀÛj¹zÁUÀ
pu S
is
2 2
be B
bl
KT

15 ÷ 3 vÀÄAqÀÄUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
2 2
©

DzÀÝjAzÀ, £ÁªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ CxÀªÁ MAzÀÄ

to

©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ ¨sÁV¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ

ot

JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ £ÉÆÃqÉÆt.

N

2.4.1.  MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåAiÀÄ ¨sÁUÁPÁgÀ

£ÁªÀÅ 1 ÷ 1 £ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt.
2
£ÁªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀÆtðªÀ£ÄÀ ß ¥Àw
æ ¨sÁUÀ ¥ÀÆtðzÀ Czsð
À ªÁVgÀĪÀAvÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÄÀ ¨sÁUÀU¼
À °
À è
«¨sÁV¸ÀÄvÉÛêÉ. EAvÀºÀ CzsÀð ( 12 ) ¨sÁUÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ 1 ÷ 12 DUÀĪÀÅzÀÄ.
1 1
avÀæ 2.11£ÀÄß UÀªÀĤ¹. JµÀÄÖ CzsÀð ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ PÁtÄ«j? 2 2
C°è JgÀqÀÄ CzsÀð ¨sÁUÀUÀ½ªÉ.
avÀæ 2.11
1 2
DzÀÝjAzÀ, 1 ÷ = 2 ºÁUÀÆ, 1 × = 1 × 2 = 2.
2 1
1 2
»ÃUÉ, 1 ÷ = 1 ×
2 1

51
 1
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, 3 ÷ = 3 ¥ÀÆtðªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ 1 ¨sÁUÀUÀ¼ÁV «¨sÁV¹zÁUÀ zÉÆgÉvÀ 1
4 4 4
¨sÁUÀUÀ¼À ¸ÀASÉå = 12 (avÀæ 2.12 jAzÀ).

1 1 1 1 1 1
4 4 4 4 4 4
1 1 1 1 1 1
4 4 4 4 4 4
avÀæ 2.12

4 1 4
3× = 3 × 4 = 12 »ÃUÉ, 3 ÷ = 3 × = 12 JA§ÄzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹.
1 4 1
1 2
EzÉà jÃw, 3 ÷ ªÀÄvÀÄÛ 3 × £ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2 1
MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ

d
1
gÀ CA±À ªÀÄvÀÄÛ bÉÃzsÀªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¹ ¸ÀASÉå
2 he
£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. CxÀªÁ 1 £ÀÄß
pu S
is
2 1 2
be B
bl
KT

vÀ¯ÉPɼÀUÀÄ ªÀiÁr ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.

CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, 1 AiÀÄ£ÀÄß vÀ¯ÉPɼÀUÀĪÀiÁr 3 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. £ÁªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä EAvÀºÀ
©

3 1
to

¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß vÀ¯ÉPɼÀUÁV ªÀiÁqÀĪÀ §UÉÎ £ÉÆÃqÉÆÃt.

ot
N

UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß «ÃQë¹ ªÀÄvÀÄÛ SÁ° ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA©:

1 5 4
7× =1 × = ---------
7 4 5
1 2
× 9 = --------- × = ------ = 1
9 7
2 3 2×3 6 5
× = = =1 ------ × =1
3 2 3× 2 6 9
EAvÀºÀ E£ÀÆß LzÀÄ eÉÆvÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¹.
UÀÄt®§Þ 1 EgÀĪÀ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄ®èzÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ. DzÀÝjAzÀ
5 9
gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 9 gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ 5 .
9 5 5 9
1 2
gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ K£ÀÄ? gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ?
9 7
52
 2
gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CzÀ£ÀÄß vÀ¯ÉPɼÀUÉ ªÀiÁrgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j.
3 3
EzÀjAzÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄ«j.
2
D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj
 (1) ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ ¥ÀÄ£ÀB ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÉÄà DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
 (2) «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ ¥ÀÄ£ÀB «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÉÄà DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
DzÀÝjAzÀ,
1 2
1÷ = 1 × = 1 × 1 gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ.
2 1 2
1 3× 4 1
= 3÷ = 3× gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ
4 1 4
3 ÷ 1 = __________ = __________
2

d
3 he 4
DzÀÝjAzÀ, 2÷ 3 = 2× gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ = 2 ×
pu S
is
4 4 3
be B
bl
KT

5 ÷ 2 = 5 × –––––––– = 5 × ––––––––
9
©

»ÃUÉ, AiÀiÁªÀÅzÉà ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ MAzÀÄ ¥ÀÆtð¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁV¸À®Ä, D ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß

to

D ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ¢AzÀ UÀÄt¸À¨ÉÃPÀÄ.

ot

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
N

PÀAqÀÄ »r¬Äj:
2 4 8
(i)  7 ÷       (ii)
6 ÷       (iii) 2 ÷
5 7 9
 MAzÀÄ ¥ÀÆtð¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß «Ä±Àæ ©ü£ßÀ gÁ²¬ÄAzÀ ¨sÁV¸ÀĪÁUÀ, ªÉÆzÀ®Ä «Ä±Àæ ©ü£ßÀ gÁ²AiÀÄ£ÀÄß
«µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÉ ¥ÀjªÀwð¸À¨ÉÃPÀÄ C£ÀAvÀgÀ CzÀ£ÀÄß ©r¸À¨ÉÃPÀÄ.
2 12 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
»ÃUÉ,  4 ÷ 2 =4÷ =?
5 5 PÀAqÀÄ »r¬Äj:
1 10 1 4
ºÁUÀÆ,   5 ÷ 3 = 5 ÷ =? 7÷2
(i)  6 ÷ 5   (ii) 
3 3 3 7

53
2.4.2  ¥ÀÆtð¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ¨sÁUÁPÁgÀ
 3 ÷ 3 K£ÁUÀÄvÀÛzÉ?
4
£ÀªÀÄä »A¢£À «ÃPÀëuÉUÀ¼À DzsÁgÀ¢AzÀ,
3 3 1 3 1
      ÷ 3 = 3÷ 3 = × = = ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
4 4 1 4 3 12 4
2 2 1
DzÀÝjAzÀ, ÷7= × =?
3 3 7
5
      ÷ 6 , 2 ÷ 8 K£ÀÄ?
7 7
 ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåUÀ½AzÀ «Ä±Àæ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ¨sÁV¸ÀĪÁUÀ, «Ä±Àæ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß «µÀªÀÄ
©ü£ÀßgÁ²UÀ½UÉ ¥ÀjªÀwð¹. CAzÀgÉ,
2 8 2 3
2 √÷5 5 = √÷55 = ––––– ; 4 √÷33 = –––––– ; 2 √÷22 = –––––– = ––––––
3 3 5 5

d
he
2.4.3.  MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ ¨sÁV¸ÀĪÀÅzÀÄ
pu S
is
FUÀ £ÁªÀÅ 1 ÷ 5 PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÀÄ.
be B
bl
KT

3 6
1 5 11 5 1 6 2
1 ÷ ÷ = × gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ = × =
©

÷
33 6 33 6 3 5 5
8 2 8 2
to

CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, ÷ = × gÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ = ?
5 3 5 3
ot
N

1 3
ªÀÄvÀÄÛ ÷ = ?
2 4
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
3 1 1 3 1 3 1 9
(i)  ÷    (ii) ÷     (iii) 2 ÷    (iv) 5 ÷
5 2 2 5 2 5 6 2

C¨sÁå¸À 2.4
1. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
3 5 7
12 ÷
(i)    (ii) 14 ÷   (iii) 8 ÷   (iv)  4 ÷ 8
4 6 3 3
(v)
1 4
3 ÷ 2    (vi) 5 ÷ 3 .
3 7
54
 2. ªÀÄÄA¢£À ¥Àæw ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ªÀÅåvÀÌçªÀĪÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj. ªÀÅåvÀÌøªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ©ü£ÀßgÁ².
«µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ² ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¹.
3 5 9 6
(i) (ii) (iii) (iv)
7 8 7 5
12 (vi) 1 1
(v) (vii)
7 8 11
3. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 7 4 6
÷ 2 (ii) ÷ 5 (iii) ÷7
3 9 13
1 1 3
(iv) 4 ÷ 3 (v) 3 ÷ 4 (vi) 4 ÷7
3 2 7
4. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 2 1 (ii) 4 2 (iii) 3 8 (iv) 1 3
÷ ÷ ÷ 2 ÷
5 2 9 3 7 7 3 5

d
1 8 2 1 (vii) 1 2 he 1 1
(v) 3 ÷ (vi) ÷1 3 ÷1 (viii) 2 ÷1
5 5
pu S

2 3 5 2 5 3
is
be B
bl
KT

2.5.  JµÀÄÖ GvÀÛªÀĪÁV ¤ÃªÀÅ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À §UÉÎ PÀ°wgÀÄ«j?

©

¤ÃªÀÅ »A¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À §UÉÎ PÀ°wgÀÄ«j. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV E°è
£É£À¦¹PÉƼÉÆîÃt. ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ªÀÄvÀÄÛ SÁ° ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA©j.
to
ot

zÀ±ÁA±À ±ÀvÁA±À ¸ÀºÀ¸ÁæA±À

N

£ÀÆgÀÄ ºÀvÀÄÛ ©r
 1  1   1  ¸ÀASÉå
(100) (10) (1)      
10 100  1000 
2 5 3 1 4 7 253.147
6 2 9 3 2 1 ........
0 4 3 1 9 2 ........
........ 1 4 2 5 1 514.251
2 ........ 6 5 1 2 236.512
........ 2 ........ 5 ........ 3 724.503
6 ........ 4 ........ 2 ........ 614.325
0 1 0 5 3 0 ........
PÉÆõÀÖPÀzÀ°è, ¤ÃªÀÅ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉå §gÉ¢gÀÄ«j, CzÀgÀ ¸ÁÜ£À-¨É¯É «¸ÀÛgÀuÉ ¤ÃrgÀÄ«j.
¤ÃªÀÅ CzÀ£ÀÄß »ªÀÄÄäRªÁVAiÀÄÆ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. CAzÀgÉ, PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀASÉåUÉ ¤ÃªÀÅ CzÀgÀ «¸ÀÛøvÀ
gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
55
GzÁºÀgÀuÉUÉ,
 1  1   1 
253.417 = 2 × 100 + 5 × 10 + 3 × 1 + 4 ×   + 1 ×   +1×   .
 10  100  1000 
eÁ£ï §½ ` 15.50 ªÀÄvÀÄÛ ¸À¯Áä §½ ` 15.75 ºÀt«zÉ. AiÀiÁgÀ §½ ºÉZÀÄÑ ºÀt EzÉ? EzÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ 15.50 ªÀÄvÀÄÛ 15.75 zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ. E°è
zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À JqÀ¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ 1 ªÀÄvÀÄÛ 5 JgÀqÀÆ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ MAzÉà DVªÉ. DzÀÝjAzÀ
zÀ±ª
À iÀ ÁA±À ©AzÀÄ«£À §®¨sÁUÀz°
À ègÄÀ ªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼£
À ÄÀ ß zÀ±ÁA±À ¸ÁÜ£¢
À AzÀ DgÀA©ü¹ ºÉÆð¸ÀÄvÉÛêÉ.
DUÀ 5 < 7 JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀÄîvÉÛêÉ. DzÀÝjAzÀ 15.50 < 15.75 JAzÀÄ ºÉüÀÄvÉÛêÉ. »ÃUÉ,
¸À¯Áä¼ÀÄ eÁ£ïVAvÀ ºÉZÀÄÑ ºÀt ºÉÆA¢zÁݼÉ.
zÀ±ÁA±À ¸ÁÜ£ÀzÀ°ègÀĪÀ CAQUÀ¼ÀÄ PÀÆqÁ MAzÉà DVzÀÝgÉ, DUÀ ±ÀvÁA±À ¸ÁÜ£ÀzÀ°ègÀĪÀ
CAQUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹ ªÀÄvÀÄÛ »ÃUÉ ªÀÄÄAzÀĪÀgɹ.
FUÀ ¨ÉÃUÀ£É ºÉÆð¹, 35.63 ªÀÄvÀÄÛ 35.67; 20.1 ªÀÄvÀÄÛ 20.01; 19.36 ªÀÄvÀÄÛ 29.36.
ºÀt, GzÀÝ ªÀÄvÀÄÛ vÀÆPÀzÀ PÀrªÉÄ KPÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À £ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ºÉaÑ£À KPÀªÀiÁ£ÀUÀ½UÉ

d
he
¥ÀjªÀwð¸ÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
3 = ` 0.03
pu S
is
GzÁºÀgÀuÉUÉ, 3 ¥ÉÊ¸É = `
be B
bl

100
KT

5
5 g=` kg = ` 0.005 kg
©

1000
7 cm = 0.07 m
to

¥ÀÆtðUÉƽ¹, 75 ¥ÉÊ¸É = ` _______

ot
N

250 g = _____ kg
85 cm = _____ m
zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÆß ¸ÀºÀ £ÁªÀÅ w½¢zÉÝêÉ.
»ÃUÁV, 21.36 + 37.35 gÀ ªÉÆvÀÛ
21.36
+ 37.35
58.71
0.19 + 2.3 gÀ ¨É¯É JµÀÄÖ?
29.35 - 4.56 EªÀÅUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀªÀÅ 29.35
− 04.56
24.79 DVzÉ
39.87 - 21.98 EzÀgÀ ¨É¯É w½¹.

56
 C¨sÁå¸À 2.5
1. AiÀiÁªÀÅzÀÄ zÉÆqÀØzÀÄ?
(i) 0.5 CxÀªÁ 0.05    (ii) 0.7 CxÀªÁ 0.5
(iii) 7 CxÀªÁ 0.7     (iv) 1.37 CxÀªÁ 1.49
(v) 2.03 CxÀªÁ 2.30   (vi) 0.8 CxÀªÁ 0.88
2. zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼À°è ªÀåPÀÛ¥Àr¹.
(i) 7 ¥ÉÊ¸É        (ii) 7 gÀÆ¥Á¬Ä 7 ¥ÉʸÉ  
  (iii) 77 gÀÆ¥Á¬Ä 7 ¥ÉÊ¸É     (iv)  50 ¥ÉʸÉ  
  (v) 235 ¥ÉʸÉ
3. (1) 5 cm £ÀÄß m ªÀÄvÀÄÛ km £À°è ªÀåPÀÛ¥Àr¹.
(2) 35 mm £ÀÄß cm, m ªÀÄvÀÄÛ km £À°è ªÀåPÀÛ¥Àr¹.
4. kg UÀ¼À°è ªÀåPÀÛ¥Àr¹.

d
(i) 200 g (ii) 3470 g he
pu S

(iii) 4 kg 8 g
is
be B
bl
KT

5. ªÀÄÄA¢£À zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß «¸ÀÛøvÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj :

(i) 20.03 (ii) 2.03
©

(iii) 200.03 (iv) 2.034.

to

6. ªÀÄÄA¢£À zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À°è 2 gÀ ¸ÁÜ£À ¨É¯É §gɬÄj :

ot

(i) 2.56 (ii) 21.37 (iii) 10.25 (iv) 9.42   

N

(v) 63.352
7. ¢£ÉñÀ£ÀÄ A ¸ÀܼÀ¢AzÀ B ¸ÀܼÀPÉÌ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C°èAzÀ
C ¸ÀܼÀPÉÌ ºÉÆÃzÀ£ÀÄ. A AiÀÄÄ B ¬ÄAzÀ 7.5 km ªÀÄvÀÄÛ
B AiÀÄÄ C ¬ÄAzÀ 12.7 km zÀÆgÀ EzÉ. CAiÀÄƧ£ÀÄ A
À AzÀ D ¸ÀܼPÀ ÌÉ ºÉÆÃzÀ£ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ C°èAzÀ C ¸ÀܼPÀ ÌÉ ºÉÆÃzÀ£ÄÀ .
¸Àܼ¢
D AiÀÄÄ A ¬ÄAzÀ 9.3 km ªÀÄvÀÄÛ C AiÀÄÄ D ¬ÄAzÀ
11.8 km zÀÆgÀ EzÉ. AiÀiÁgÀÄ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæAiÀiÁt ªÀiÁrzÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JµÀÄÖ ºÉZÀÄÑ?
8. ±ÁåªÀÄ 5kg 300 g ¸ÉÃ§Ä ªÀÄvÀÄÛ 3 kg 250 g ªÀiÁ«£ÀºÀtÄÚ Rjâ¹zÀ£ÀÄ. ¸ÀgÀ¼À 4kg
800 g QvÀÛ¼É ªÀÄvÀÄÛ 4kg 150 g ¨Á¼ÉºÀtÄÚ Rjâ¹zÀ¼ÀÄ. AiÀiÁgÀÄ ºÉZÀÄÑ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß
Rjâ¹zÀgÀÄ?
9. 42.6 km VAvÀ 28km JµÀÄÖ PÀrªÉÄ EzÉ ?

57
2.6.  zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ
gÉñÁä ¥Àæw kg UÉ ` 8.50 gÀAvÉ 1.5kg vÀgÀPÁj Rjâ¹zÀ¼ÀÄ. CªÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ
ºÀt ¥ÁªÀw¸À¨ÉÃPÀÄ? RArvÀªÁVAiÀÄÄ CzÀÄ ` (8.50 × 1.50). 8.5 ªÀÄvÀÄÛ 1.5
JgÀqÀÆ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ. CzÀÝjAzÀ, £ÁªÀÅ JgÀqÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ
UÀÄt¸ÄÀ ªÀÅzÀÄ JAzÀÄ w½AiÀĨÉÃPÁzÀ CªÀ±åÀ PÀ ¸À¤ßªÉñÀz°
À z
è ÝÉ ÃªÉ. FUÀ £ÁªÀÅ JgÀqÄÀ
zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ PÀ°AiÉÆÃt.
ªÉÆzÀ®Ä £ÁªÀÅ 0.1 × 0.1 £ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt.
1 1 1 1×1
FUÀ 0.1 =
. DzÀÝjAzÀ 0.1 × 0.1 = × =
10 10 10 10 × 10
1
             = = 0.01
100
£ÁªÀÅ EzÀ£ÀÄß MAzÀÄ avÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
(avÀæ 2.13).

d
1 he
©ü£ÀßgÁ² 10 ¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À°è 1 ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
10
pu S
is
be B

¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
bl
KT

1
avÀæzÀ°è §tÚ ºÀaÑzÀ ¨sÁUÀ £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
10
©

£ÁªÀÅ w½¢gÀĪÀAvÉ,
to

1 1 1
× CAzÀgÉ 1 gÀÀ
ot

DzÀÝjAzÀ,
10 10 10 10
N

1
F ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß 10 ¸ÀªÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV ªÀiÁr
10 avÀæ 2.13
ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½AzÀ 1 ¨sÁUÀ vÉUɬÄj.
ºÁUÁV, £ÀªÀÄä°ègÀĪÀÅzÀÄ, (avÀæ 2.14 UÀªÀĤ¹).

avÀæ 2.14
58
 1 1
ZÀÄPÉÌ EgÀĪÀ ZËPÀªÅÀ 1 £Éà ¨sÁUÀzÀ 10 gÀ°è MAzÀÄ ¨sÁUÀ CAzÀg,É EzÀÄ × CxÀªÁ 0.1 × 0.1 £ÀÄß
10 10 10
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
AiÀiÁªÀÅzÉà ¨ÉÃgÉ «zsÁ£ÀzÀ°è ZÀÄPÉÌ EgÀĪÀ ZËPÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸À§ºÀÄzÉÃ?
avÀæ 2.14 gÀ°è ¤ÃªÀÅ JµÀÄÖ aPÀÌ ZËPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄ«j?
C°è 100 aPÀÌ ZËPÀUÀ½ªÉ. DzÀÝjAzÀ, ZÀÄPÉÌ EgÀĪÀ ZËPÀªÀÅ 100 gÀ°è MAzÀ£ÀÄß CxÀªÁ 0.01£ÀÄß
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
DzÀÝjAzÀ 0.1 × 0.1 = 0.01.
UÀÄt®§ÞzÀ°è 0.1 JgÀqÀÄ ¨Áj §A¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹. 0.1 zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À
§®¨sÁUÀzÀ°è MAzÀÄ CAQ EzÉ. 0.01 gÀ°è JgÀqÀÄ CAQUÀ¼ÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À §®¨sÁUÀzÀ°è
EªÉ. (CAzÀgÉ, 1+1).
FUÀ £ÁªÀÅ 0.2 × 0.3 £ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt.

d
2 3
£ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ 0.2 × 0.3 = ×
10 10
he
pu S
is
1 1 £ÀÄß ªÀiÁrzÀAvÉ, £ÁªÀÅ ZËPÀªÀ£ÀÄß
be B
bl

×
KT

10 10
3
10 ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸ÉÆÃt ªÀÄvÀÄÛ £ÀÄß
©

¥ÀqÉAiÀÄ®Ä 10
to

EzÀjAzÀ 3 ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆît ¥ÀÄ£ÀB ¥Àæw

ot

ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀªÀiÁ£À ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß 10 ¸ÀªÀiÁ£À ¨sÁUÀUÀ¼À°è

N

«¨sÁV¹ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆAzÀjAzÀ 2 vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt.

2 3
× £ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
10 10
À gÀĪÀ ZËPÀªÅÀ 2 × 3 CxÀªÁ 0.2 × 0.3
ZÀÄQÌU½
10 10 avÀæ 2.15
(avÀæ 2.15) AiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
100 gÀ°è 6 ZÀÄQÌ ºÉÆA¢gÀĪÀ ZËPÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀÅzÀjAzÀ, CªÀÇ ¸ÀºÀ 0.06 £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
»ÃUÉ 0.2 × 0.3 = 0.06
2 × 3 = 6 ªÀÄvÀÄÛ 0.06 £À°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À §®¨sÁUÀzÀ°è EgÀĪÀ CAQUÀ¼À ¸ÀASÉå
2 = (1+1) JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
EzÀÄ 0.1 × 0.1 PÀÆÌ EzÀÄ C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉAiÉÄà ¥ÀjÃQë¹.
F «ÃPÀëuÉUÀ¼À£ÀÄß C£Àé¬Ä¹ 0.2 × 0.4 £ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

59
 0.1 × 0.1 ªÀÄvÀÄÛ 0.2 × 0.3 £ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÁUÀ, ªÉÆzÀ®Ä £ÁªÀÅ zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀĪÀ£ÀÄß
¤®ðQë¹, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåUÀ¼ÁV UÀÄt¹gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¹gÀ§ºÀÄzÀÄ. 0.1 × 0.1
gÀ°è 01 × 01 CxÀªÁ 1 × 1 DVgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹zÉÝêÉ.
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, 0.2 × 0.3 gÀÀ°è 02 × 03 CxÀªÁ 2 × 3 JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹zÉÝêÉ.
C£ÀAvÀgÀ, £ÁªÀÅ §®vÀÄ¢AiÀÄ°è EgÀĪÀ CAQ¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹ JqÀ¨sÁUÀzÀ PÀqÉUÉ CAQUÀ¼À
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß Jt¹ C°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ EqÀÄvÉÛêÉ. Jt¸À¨ÉÃPÁzÀ CAQUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
UÀÄt¹gÀĪÀ ¸ÀASÉåU¼
À °
À ,è zÀ±ª
À iÀ ÁA±À ©AzÀÄ«£À §®¨sÁUÀz°
À è EgÀĪÀ ¸ÀASÉåU¼
À £
À ÄÀ ß PÀÆr ¥ÀqA
É iÀÄÄvÉÃÛ ªÉ.
FUÀ £ÁªÀÅ 1.2 × 2.5 gÀ ¨É¯É PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt.
12 ªÀÄvÀÄÛ 25 UÀÄt¹. £ÁªÀÅ 300 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. 1.2 ªÀÄvÀÄÛ 2.5 JgÀqÀgÀ°èAiÀÄÆ, zÀ±ÀªÀiÁA±À
©AzÀÄ«£À §® ¨sÁUÀzÀ°è 1 CAQ EzÉ. DzÀÝjAzÀ 300 gÀ°è CvÀåAvÀ §®vÀÄ¢AiÀÄ CAQ
(CAzÀgÉ 0) ¬ÄAzÀ 1 + 1 = 2 CAQUÀ¼À£ÀÄß KtÂPÉ ªÀiÁr ªÀÄvÀÄÛ JqÀ vÀÄ¢ PÀqÉ ZÀ°¹. »ÃUÉ
3.00 CxÀªÁ 3 £ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
EzÉà jÃwAiÀÄ°è 1.5 × 1.6, 2.4 × 4.2 gÀ ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

d
he
2.5 ªÀÄvÀÄÛ 1.25£ÀÄß UÀÄt¸ÀĪÁUÀ, ¤ÃªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä 25 ªÀÄvÀÄÛ 125 UÀÄt¸ÀÄwÛÃj. zÉÆgÉvÀ
pu S
is
UÀÄt®§ÞzÀ°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ EqÀĪÁUÀ ¤ÃªÀÅ CvÀåAvÀ §®vÀÄ¢AiÀÄ CAQ¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹
be B
bl
KT

1 + 2 = 3 CAQUÀ¼À£ÀÄß Jt¸ÀÄwÛÃj. (KPÉ?)

»ÃUÉ, 2.5 × 1.25 = 3.225
©

2.7 × 1.35 gÀ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

to
ot

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
N

EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:

1. (i) 2.7 × 4 (ii) 1.8 × 1.2
(iii) 2.3 × 4.35
2. (1) gÀ°è ¥ÀqÉzÀ UÀÄt®§ÞUÀ¼À£ÀÄß E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°è §gɬÄj.

GzÁºÀgÀuÉ 7 MAzÀÄ ¸ÀªÀĨÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀÄ 3.5 cm EzÉ. CzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
¥ÀjºÁgÀ: ¸ÀªÄÀ ¨ÁºÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ°è J¯Áè ¨ÁºÀÄUÀ¼ÄÀ ¸ÀªÄÀ £ÁVgÀÄvÀÛª.É DzÀÝjAzÀ, ¥Àw
æ ¨ÁºÀÄ«£À
GzÀÝ = 3.5 cm
DzÀÝjAzÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ 3 × 3.5 cm = 10.5 cm
GzÁºÀgÀuÉ 8 MAzÀÄ CAiÀÄvÀzÀ GzÀÝ 7.1 cm ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ CUÀ® 2.5 cm DzÀgÉ DAiÀÄvÀzÀ
«¹ÛÃtð KµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ: DAiÀÄvÀzÀ GzÀÝ = 7.1 cm
60
 DAiÀÄvÀzÀ CUÀ® = 2.5 cm
DzÀÝjAzÀ, DAiÀÄvÀzÀ «¹ÛÃtð = 7.1 × 2.5 cm2 = 17.75 cm2.
2.6.1.  10, 100 ªÀÄvÀÄÛ 1000 ¢AzÀ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ
23 235
gÉñÁä 2.3 = DzÀgÉ 2.35 = JA§ÄzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹zÀ¼ÄÀ . »ÃUÉ, zÀ±ª
À iÀ ÁA±À ©AzÀÄ«£À ¸ÁÜ£ª
À £
À ÄÀ ß
10 100
Dzsj
À ¹ zÀ±ª
À iÀ ÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß bÉÃzÀªÅÀ 10 CxÀªÁ 100 EgÀĪÀAvÉ ©ü£ßÀ gÁ²UÉ §zÀ¯Á¬Ä¸À§ºÀÄzÀÄ.
JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄPÉÆAqÀ¼ÀÄ. MAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 10, CxÀªÁ 100 CxÀªÁ
1000 ¢AzÀ UÀÄt¹zÀgÉ K£ÁUÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ CªÀ¼ÀÄ D±ÀÑAiÀÄð¥ÀlÖ¼ÀÄ.
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß 10 CxÀªÁ 100 CxÀªÁ 1000 ¢AzÀ UÀÄt¹zÁUÀ MAzÀÄ «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÉà JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ £ÉÆÃqÉÆÃt.
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ªÀÄvÀÄÛ SÁ° ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA©.
176
1.76 × 10 = × 10 = 17.6 2.35 ×10 = _______ 12.356 × 10 = _____

d
100 he
pu S
is
176
1.76 × 100 = × 100 = 176 or 176.0 2.35 ×100 = ______ 12.356 × 100 = _____
be B
bl

100
KT

176
©

1.76 × 1000 = × 1000 = 1760 2.35 ×1000 = ______ 12.356 × 1000 = _____
or 1760.0 100
to
ot

5
0.5 × 10 = × 10 = 5   ;   0.5 × 100 = _____ ;   0.5 × 1000 = _____
N

10
PÉÆÃóµÖÀPz
À °
À è UÀÄt®§ÞU¼
À °
À è zÀ±ªÀ iÀ ÁA±À ©AzÀÄ«£À ¸ÁÜ£À §zÀ¯ÁªÀuA É iÀiÁVgÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹.
E°è ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß 10, 100 ªÀÄvÀÄÛ 1000 ¢AzÀ UÀÄt¸À¯ÁVzÉ. 1.76 × 10 = 17.6 gÀ°è CAQUÀ¼ÀÄ
MAzÉà CAzÀgÉ 1, 7 ªÀÄvÀÄÛ 6 DVªÉ. EvÀgÀ UÀÄt®§ÝUÀ¼À°è ¸ÀºÁ ¤ÃªÀÅ EzÀ£Éßà UÀªÀĤ¹¢ÝÃgÀ®èªÉÃ?
1.76 ªÀÄvÀÄÛ 17.6£ÀÄß UÀªÀĤ¹, AiÀiÁªÀ §¢UÉ zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ ªÀUÁð¬Ä¸À®ànÖzÉ, JqÀ CxÀªÁ
§® ? zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀĪÀÅ §®PÉÌ MAzÀÄ ¸ÁÜ£À ªÀUÁð¬Ä¸À®ànÖzÉ. 10 gÀ°è 1gÀ £ÀAvÀgÀ MAzÀÄ
¸ÉÆ£Éß EgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
1.76×100 = 176.0, gÀ°è 1.76 ªÀÄvÀÄÛ 176.0£ÀÄß UÀªÀĤ¹. zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀĪÀÅ AiÀiÁªÀ
§¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ JµÀÄÖ CAQUÀ½AzÀ ªÀUÁð¬Ä®ànÖzÉ? zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀĪÀÅ §®¨sÁUÀPÉÌ JgÀqÀÄ ¸ÁÜ£À
ªÀUÁð¬Ä¸À®ànÖzÉ.
100gÀ°è 1gÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀÄ ¸ÉÆ£ÉßUÀ½gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
EzÉà jÃw EvÀgÉ UÀÄt®§ÞU¼ À ®
À Æè zÀ±ªÀ iÀ ÁA±À ©AzÀÄ ªÀUÁðªÀuA
É iÀiÁVgÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹¢gÁ?
DzÀÝjAzÀ MAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 10, 100 CxÀªÁ 1000¢AzÀ UÀÄt¹zÁUÀ, UÀÄt®§ÞzÀ°è£À
CAQUÀ¼ÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ°èzÀÝAvÉAiÉÄà EgÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ, UÀÄt®§ÞzÀ°è£À zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀĪÀÅ
61
§®§¢UÉ MAzÀgÀ £ÀAvÀgÀ JµÀÄÖ ¸ÉÆ£ÉßUÀ¼ÀÄ EªÉAiÉÆà CµÀÄÖ ¸ÁÜ£À ªÀUÁð¬Ä¸À®àqÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
F «ÃPÀëuÉUÀ¼À DzsÁgÀ¢AzÀ 0.07 × 10 = 0.7, 0.07 × 100 = 7 ªÀÄvÀÄÛ 0.07 × 1000 = 70.
JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
FUÀ ¤ÃªÀÅ ºÉüÀ§°ègÁ? PÀAqÀÄ»r¬Äj:
2.97 × 10 = ?   2.97 × 100 = ?   2.97 × 1000 = ? (i) 0.3 × 10
FUÀ ¤ÃªÀÅ gÉõÀä ¥ÁªÀw¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÉÆvÀÛ CAzÀgÉ `8.50 × 150 (ii) 1.2 × 100
PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄ«gÁ? (iii) 56.3 × 1000

C¨sÁå¸À 2.6
1. PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 0.2 × 6      (ii) 8 × 4.6     (iii) 2.71 × 5
(iv) 20.1 × 4      (v) 0.05 × 7     (vi) 211.02 × 4

d
(vii) 2 × 0.86 he
pu S
is
2. MAzÀÄ DAiÀÄvÀzÀ GzÀÝ 5.7 cm ªÀÄvÀÄÛ CUÀ® 3 cm CzÀgÉÀ «¹ÛÃtð
be B
bl
KT

PÀAqÀÄ»r¬Äj.
3. PÀAqÀÄ»r¬Äj:
©

(i) 1.3 × 10 (ii) 36.8 × 10 (iii) 153.7 × 10

to

(iv) 168.07 × 10 (v) 31.1 × 100 (vi) 156.1 × 100

ot

(vii) 3.62 × 100 (viii) 43.07 × 100 (ix) 0.5 × 10

N

(x) 0.08 × 10 (xi) 0.9 × 100 (xii) 0.03 × 1000

4. MAzÀÄ ¢éZPÀ æÀ ªÁºÀ£ªÀ ÅÀ MAzÀÄ °Ãlgï ¥ÉmÆÉ Ãæ ¯ï£À°è 55.3 km zÀÆgÀª£ À ÄÀ ß
PÀæ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. 10 °Ãlgï ¥ÉmÉÆæïï£À°è CzÀÄ JµÀÄÖ zÀÆgÀªÀ£ÀÄß PÀæ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ?
5. PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 2.5 × 0.3 (ii) 0.1 × 51.7 (iii) 0.2 × 316.8
(iv) 1.3 × 3.1 (v) 0.5 × 0.05 (vi) 11.2 × 0.15
(vii) 1.07 × 0.02 (viii) 10.05 × 1.05 (ix) 101.01 × 0.01
(x) 100.01 × 1.1

2.7  zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀ

¸À«vÁ¼ÀÄ CªÀ¼À vÀgÀUÀwAiÀÄ£ÀÄß C®APÀj¸À®Ä MAzÀÄ «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄwÛzÀݼÀÄ. CªÀ½UÉ PÉ®ªÀÅ
1.9 cm GzÀÝzÀ ««zsÀ §tÚUÀ¼À ¥ÀnÖUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ EvÀÄÛ. CªÀ¼À°è 9.5 cm GzÀÝ«gÀĪÀ MAzÀÄ

62
§tÚzÀ ¥ÀnÖ EvÀÄÛ. F ¥ÀnÖ¬ÄAzÀ CªÀ±ÀåPÀ«gÀĪÀ GzÀÝzÀ JµÀÄÖ ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß CªÀ¼ÀÄ ¥ÀqÉAiÀħ®è¼ÀÄ?
CzÀÄ 9.5 cm EgÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ CªÀ¼ÀÄ D¯ÉÆÃa¹zÀ¼ÀÄ. CªÀ¼À D¯ÉÆÃZÀ£É ¸Àj¬ÄzÉAiÉÄÃ?
1.9
9.5 ªÀÄvÀÄÛ 1.9 JgÀqÀÆ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ. DzÀÝjAzÀ, £ÁªÀÅ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À
¨sÁUÁPÁgÀ PÀÆqÁ w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ.
2.7.1.  10, 100 ªÀÄvÀÄÛ 1000 ¢AzÀ ¨sÁUÁPÁgÀ
MAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 10, 100 ªÀÄvÀÄÛ 1000 ¢AzÀ ¨sÁUÁPÁgÀ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ
PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt.
31.5 ÷ 10 ¥ÀjUÀt¹.
315 1 315
31.5 ÷ 10 = × = = 3.15
10 10 100
315 11 315
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, 31.5 ÷ 100 = × = = 0.315
10 10100 1000

d
he
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß 10, 100 CxÀªÁ 1000 ¢AzÀ ¨sÁV¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ MAzÀÄ «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ
pu S
is
be B

PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÉà £ÉÆÃqÉÆÃt. EzÀÄ £ÀªÀÄUÉ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß 10, 100 CxÀªÁ 1000 ¢AzÀ
bl
KT

¸ÀgÀ¼ÀªÁV ¨sÁV¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ £ÀªÀÄUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ§®èzÀÄ.

©

31.5 ÷ 10 = 3.15 231.5 ÷ 10 =___ 1.5 ÷ 10 =___ 29.36 ÷ 10 =___

31.5 ÷ 100 = 0.315 231.5 ÷ 100 =___ 1.5 ÷ 100 =___ 29.36 ÷ 100 =___
to
ot

31.5 ÷ 1000 = 0.0315 231.5 ÷ 1000 =___ 1.5 ÷ 1000 =___ 29.36 ÷ 1000 =___
N

31.5 ÷ 10 = 3.15 vÉ U É z À Ä PÉ Æ ½î . 31.5 ªÀ Ä vÀ Ä Û

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
3.15 UÀ ¼ À ° è , CAQUÀ ¼ À Ä MAzÉ Ã DVªÉ CªÀ Å 3, 1
ªÀ Ä vÀ Ä Û 5. DzÀ g É zÀ ± À ª À i ÁA±À ©AzÀ Ä ¨s Á UÀ ® §ÞzÀ ° è PÀAqÀÄ»r¬Äj:
¸ÀܼÁAvÀj¸À®ànÖzÉ. EzÀÄ AiÀiÁªÀ §¢AiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ JµÀÄÖ (i) 235.4 ÷ 10
CAQUÀ ½ AzÀ ¸À Ü ¼ÁAvÀ j ¸À ® à n Ö z É ? zÀ ± À ª À i ÁA±À ©AzÀ Ä (ii) 235.4 ÷100
JqÀ§¢AiÀÄ°è MAzÀÄ ¸ÁÜ£À ¸ÀܼÁAvÀj¸À®ànÖzÉ. 10 gÀ°è 1 (iii) 235.4 ÷ 1000
gÀ £ÀAvÀgÀ MAzÀÄ ¸ÉÆ£Éß EgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
FUÀ 31.5 ÷ 100 = 0.315 ¥ÀjUÀt¹. 31.5 ªÀÄvÀÄÛ 0.315 £À°è CAQUÀ¼ÀÄ MAzÉà DVªÉ
DzÀgÉ ¨sÁUÀ®§ÞzÀ°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À ¸ÁÜ£À K£ÀÄ? CzÀÄ JqÀ¨sÁUÀPÉÌ JgÀqÀÄ ¸ÁÜ£ÀUÀ½AzÀ
¸ÀܼÁAvÀj¸À®ànÖzÉ. 100 gÀ°è 1 gÀ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀÄ ¸ÉÆ£ÉßUÀ½gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
DzÀÝjAzÀ MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 10, 100 CxÀªÁ 1000¢AzÀ ¨sÁV¸ÀĪÁUÀ, ¸ÀASÉåAiÀÄ CAQUÀ¼ÀÄ
MAzÉà EgÀÄvÀÛªÉ DzÀgÉ ¨sÁUÀ®§ÞzÀ°è£À zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀĪÀÅ 1gÀ £ÀAvÀgÀ JµÀÄÖ ¸ÉÆ£ÉßUÀ½gÀĪÀÅzÉÆÃ
CµÀÄÖ ¸ÁÜ£À JqÀ¨sÁUÀPÉÌ ¸ÀܼÁAvÀgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÉÛêÉ.
63
 F «ÃPÀëuÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ°è FUÀ £ÁªÀÅ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ²ÃWÀæªÁV PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt :
2.38÷10 = 0.238,   2.38÷100 = 0.0238,   2.38÷1000 = 0.00238.
2.7.2. MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ MAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ ¨sÁUÁPÁgÀ
6.4
£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt. EzÀ£ÀÄß 6.4 ÷ 2. JA§ÄzÁVAiÀÄÆ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
2
£É£À¦¹PÉƽî.
64 64 1
DzÀÝjAzÀ, 6.4 ÷ 2 = ÷2= × ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À°è PÀ°wgÀĪÀAvÉ.
10 10 2
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
64 × 1 1 × 64 1 64
= =
= × (i) 35.7 ÷ 3 = ?;
10 × 2 10 × 2 10 2
1 32 (ii) 25.5 ÷ 3 = ?
= × 32 = = 3.2
10 10
CxÀªÁ, £ÁªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä 64 £ÀÄß 2 jAzÀ ¨sÁV¸ÉÆÃt.

d
he
32£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. 6.4 gÀ°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À §®§¢AiÀÄ°è
pu S
is
MAzÀÄ CAQ EzÉ. 32 gÀ°è §®§¢UÉ MAzÀÄ CAQ §gÀĪÀAvÉ
be B
bl

zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ EqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀÄ£ÀB £ÁªÀÅ 3.2 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.

KT

19.5 ÷ 5£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä, ªÉÆzÀ®Ä 195 ÷ 5 PÀAqÀÄ»rAiÀĨÉÃPÀÄ.

©

£ÁªÀÅ 39 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. 19.5 gÀ°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹

(i) 43.15 ÷ 5 = ?;
to

§®§¢AiÀÄ°è MAzÀÄ CAQ EzÉ. 39gÀ°è §®§¢UÉ MAzÀÄ CAQ

§gÀĪÀAvÉ zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ EqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤ÃªÀÅ 3.9 ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛÃj. (ii) 82.44 ÷ 6 = ?
ot
N

FUÀ 12.96 ÷ 4 = 1296 × 1 = 1 × 1296

100 4 100 4
1 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
= × 324 = 3.24
100 PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 15.5 ÷ 5
CxÀªÁ 1296 £ÀÄß 4 jAzÀ ¨sÁV¹. 324 ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛÃj.
(ii) 126.35 ÷ 7
12.96 gÀ°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À §®§¢UÉ JgÀqÀÄ CAQUÀ¼ÀÄ
EªÉ. 324 gÀ°è CzÉà jÃw zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀܼÁAvÀgÀ
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀjAzÀ ¤ÃªÀÅ 3.24 ¥ÀqA É iÀÄÄwÛÃj. E°è ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À «¨sÁUÀz°
À è, £ÁªÀÅ zÀ±ª
À iÀ ÁA±Àª£
À ÄÀ ß
¤®ðQë¹, MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ¤±ÉåõÀªÁV ¨sÁV¸À®àlÄÖ ±ÉõÀªÀÅ
¸ÉÆ£ÉßAiÀiÁVgÀĪÀ ¨sÁUÁPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¥ÀjUÀt¹zÉÝÃªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹. EzÀgÀAvÉ 19.5 ÷
5 ¨sÁUÁPÁgÀzÀ°è 195 ÷ 5 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ, ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄÄ ±ÉõÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
DzÁUÀÆå, PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV
¨sÁV¸À®àqÀĪÀÅ¢®è. CAzÀgÉ, ±ÉõÀ ¸ÉÆ£Éß EgÀĪÀÅ¢®è.

64
 GzÁºÀgÀuÉUÉ, 195 ÷ 7 ªÀÄÄA¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀÄvÉÛêÉ.
GzÁºÀgÀuÉ 9 4.2, 3.8 ªÀÄvÀÄÛ 7.6 EªÀÅUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
¥ÀjºÁgÀ: 4.2, 3.8 ªÀÄvÀÄÛ 7.6 UÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj
= 4.2 + 3.8 + 7.6 =
15.6
= 5.2.
3 3
2.7.3. MAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ ¨sÁUÁPÁgÀ
25.5
£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt. CAzÀgÉ 25.5 ÷ 0.5
0.5
25.5 ÷ 0.5.= 255 ÷ 5
10 10
255 10
= × = 51 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. »ÃUÉ, 25.5 ÷ 0.5 = 51.
10 5
¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄ«j?

d
25.5 he
PÉÌ, 0.5 gÀ°è zÀ±ª
À iÀ ÁA±À ©AzÀÄ«£À §®PÉÌ MAzÀÄ CAQ EzÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄPÉƼÀÄv
î ÃÛÉ ªÉ.
pu S

0.5
is
be B
bl

EzÀ£ÀÄß 10 jAzÀ ¨sÁV¹ MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåAiÀiÁV ¥ÀjªÀwð¸À§ºÀÄzÀÄ »ÃUÉAiÉÄà 25.5 £ÀÄß
KT

¸ÀºÀ 10 jAzÀ ¨sÁV¹ MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÉ ¥ÀjªÀwð¸À§ºÀÄzÀÄ

©

CxÀªÁ 0.5 gÀ°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ MAzÀÄ ¸ÁÜ£À ªÀUÁðªÀuÉUÉÆAqÀÄ 5 DUÀÄvÀÛzÉ DzÀÝjAzÀ,
to

25.5 gÀ°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ MAzÀÄ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ ¸ÀܼÁAvÀj¸À®àlÄÖ CzÀÄ 255 DUÀÄvÀÛzÉ.
22.5 225
ot

»ÃUÉ, 22.5 ÷ 1.5 = = = 15 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹

N

1.5 15
PÀAqÀÄ»r¬Äj:
EzÉà jÃw 20 . 3 ªÀÄvÀÄÛ 15 . 2 £ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj. 7.75 42.8 5.6
0.7 0.8 (i) (ii) (iii)
0.25 0.02 1.4
FUÀ £ÁªÀÅ 20.55 ÷ 1.5 £ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt.
EzÀ£ÀÄß 205.5 ÷ 15 JAzÀÄ »AzÉ ZÀað¹zÀAvÉ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ F ªÉÄÃ¯É ZÀað¹zÀAvÉ,
£ÁªÀÅ 13.7 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. 3.96 , 2.31 PÀAqÀÄ»r¬Äj.
0.4 0.3

FUÀ 33.725 £ÀÄß ¥ÀjUÀt¹, £ÁªÀÅ EzÀ£ÀÄß 3372.5 JAzÀÄ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ. (ºÉÃUÉ?)
0.25 25
27
ªÀÄvÀÄÛ £ÁªÀÅ ¨sÁUÀ®§Þ 134.9 £ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. ¤ÃªÀÅ £ÀÄß ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄwÛÃj? £ÀªÀÄUÉ
0.03
w½¢gÀĪÀAvÉ 27 £ÀÄß 27.00 JAzÀÄ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
DzÀÝjAzÀ, 27 = 27.00 = 2700 = 900
0.03 0.03 3
65
GzÁºÀgÀuÉ 10 MAzÀÄ ¤AiÀÄvÀ §ºÀĨsÀÄeÁPÀÈwAiÀÄ ¥Àæw ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ 2.5 cm EzÉ.
§ºÀĨsÀÄeÁPÀÈwAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ 12.5 cm. §ºÀĨsÀÄeÁPÀÈwAiÀÄÄ JµÀÄÖ ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ?
¥ÀjºÁgÀ: MAzÀÄ ¤AiÀÄvÀ §»¨sÀÄeÁPÀÈwAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉAiÀÄÄ CzÀgÀ J®è ¸ÀªÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛ
= 12.5 cm
   
¥Àæw ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ = 2.5 cm
12.5 125
DzÀÄzÀjAzÀ, ¨ÁºÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå = = = 5
2.5 25
§ºÀĨsÀÄeÁPÀÈwAiÀÄÄ 5 ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
GzÁºÀgÀuÉ 11 MAzÀÄ PÁgÀÄ 2.2 UÀAmÉUÀ¼À°è 89.1 km zÀÆgÀªÀ£ÀÄß PÀæ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. 1 UÀAmÉAiÀÄ°è
CzÀÄ PÀæ«Ä¹zÀ ¸ÀgÁ¸Àj zÀÆgÀ JµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ: PÁgÀÄ PÀæ«Ä¹zÀ zÀÆgÀ = 89.1 km

d
F zÀÆgÀªÀ£ÀÄß PÀæ«Ä¸À®Ä ¨ÉÃPÁzÀ
he
pu S
is
be B
bl

¸ÀªÀÄAiÀÄ = 2.2 UÀAmÉUÀ¼ÀÄ.

KT

DzÀÝjAzÀ, 1 UÀAmÉAiÀÄ°è EzÀÄ PÀæ«Ä¹zÀ zÀÆgÀ

©

89.1 891
= = = 40.5 km
to

2.2 22
ot

C¨sÁå¸À 2.7
N

1. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:

(i) 0.4 ÷ 2 (ii) 0.35 ÷ 5 (iii) 2.48 ÷ 4
(iv) 65.4 ÷ 6 (v) 651.2 ÷ 4 (vi) 14.49 ÷ 7
(vii) 3.96 ÷ 4 (viii) 0.80 ÷ 5
2. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 4.8 ÷ 10 (ii) 52.5 ÷ 10 (iii) 0.7 ÷ 10
(iv) 33.1 ÷ 10 (v) 272.23 ÷ 10 (vi) 0.56 ÷ 10
(vii) 3.97 ÷10
3. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 2.7 ÷ 100 (ii) 0.3 ÷ 100
(iii) 0.78 ÷ 100 (iv) 432.6 ÷ 100
(v) 23.6 ÷100 (vi) 98.53 ÷ 100

66
 4. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 7.9 ÷ 1000 (ii) 26.3 ÷ 1000 (iii) 38.53 ÷ 1000
(iv) 128.9 ÷ 1000 (v) 0.5 ÷ 1000
5. EªÀÅUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
(i) 7 ÷ 3.5 (ii) 36 ÷ 0.2 (iii) 3.25 ÷ 0.5
(iv) 30.94 ÷ 0.7 (v) 0.5 ÷ 0.25 (vi) 7.75 ÷ 0.25
(vii) 76.5 ÷ 0.15 (viii) 37.8 ÷ 1.4 (ix) 2.73 ÷ 1.3
6. MAzÀÄ ªÁºÀ£ÀªÀÅ 2.4 l ¥ÉmÉÆÃæ ¯ï §¼À¹ 43.2 km zÀÆgÀ PÀæ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ 1 l ¥ÉmÉÆæïï£À°è
JµÀÄÖ zÀÆgÀ PÀæ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ?

E°èAiÀĪÀgÉUÉ ZÀað¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ

1. £ÁªÀÅ ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀ±ª
À iÀ ÁA±ÀU¼À À §UÉÎ PÀ°wgÀĪɪÅÀ . EªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉUÉ CªÀÅUÀ¼À ªÉÄð£À
¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£À QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß »A¢£À vÀgÀUÀwAiÀÄ°è PÀ°wgÀĪɪÀÅ.

d
2. FUÀ £ÁªÀÅ UÀÄuÁPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÁPÁgÀ QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ©ü£ÀßgÁ² ªÀÄvÀÄÛ zÀ±ÀªÀiÁA±ÀUÀ¼À ªÉÄïÉ
C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀÄvÉÛêÉ.
he
pu S
is
be B
bl

3. ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ UÀÄuÁPÁgÀ ªÀiÁqÀĪÀÅzÉAzÀÄ £ÁªÀÅ PÀ°vɪÀÅ JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß

KT

UÀÄt¸ÀĪÁUÀ CªÀÅUÀ¼À CA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ bÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV UÀÄt¸ÀÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ

©

CA±ÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ
UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß . JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
bÉÃzÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ
to

GzÁºÀgÀuÉUÉ 2 × 5 = 2 × 5 = 10
ot
N

3 7 3× 7 21
4. ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄÄ ‘zÀ’/‘gÀ’ JA§ DAiÉÆÃdPÀzÀAvÉ PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄvÀÛzÉ
GzÁºÀgÀuÉUÉ: 2 gÀ 1 ×=22= ×1 1 ×=2 1= 1
2 2
5. (a) JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ UÀÄt¸À®àlÖ ¥Àæw ©ü£ÀßgÁ²VAvÀ aPÀÌzÁVgÀÄvÀÛzÉ.
(b) MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ UÀÄt®§ÞªÀÅ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²VAvÀ
aPÀÌzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²VAvÀ zÉÆqÀØzÀÄ DVgÀÄvÀÛzÉ.
(c) JgÀqÀÄ «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀÅ JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ½VAvÀ zÉÆqÀØzÁVgÀÄvÀÛzÉ.
6. MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CzÀ£ÀÄß vÀ¯ÉPɼÀUÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
7. JgÀqÀÄ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ ¨sÁV¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ £ÉÆÃrzÉÝêÉ.
(a) MAzÀÄ ¥ÀÆtð¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ. £ÁªÀÅ ¥ÀÆtð
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß D ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ¢AzÀ UÀÄt¸ÀÄvÉÛêÉ.

67
 GzÁºÀgÀuÉUÉ: 2 ÷ 3 = 2 × 5 = 10
5 3 3
(b) ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ¨sÁV¸ÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ D ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß
¥ÀÆtð ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ¢AzÀ UÀÄt¸ÀÄvÉÛêÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ: 2 ÷ 7 = 2 × 1 = 2
3 3 7 21
(c) MAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ ©ü£ÀßgÁ²¬ÄAzÀ ¨sÁV¸ÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ ªÉÆzÀ®
©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀgÀ ªÀÅåvÀÌçªÀÄ¢AzÀ UÀÄt¸ÀÄvÉÛêÉ.
2 5 2 7 14
»ÃUÉ      ÷ = × =
3 7 3 5 15
8. £ÁªÀÅ JgÀqÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ UÀÄt¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀ°vɪÀÅ. JgÀqÀÄ
zÀ±ª
À iÀ ÁA±À ¸ÀASÉåU¼À £
À ÄÀ ß UÀÄt¸ÄÀ ªÁUÀ ªÉÆzÀ®Ä CªÀÅUÀ¼£ À ÄÀ ß ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåU¼ À AÀ vÉ UÀÄt¸¨
À ÃÉ PÀÄ.
JgÀqÀÆ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀÄ«£À §®§¢AiÀÄ°ègÀĪÀ CAQUÀ¼À
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀÆr¹ §® vÀÄ¢¬ÄAzÀ CAQUÀ¼À£ÀÄß Jt¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ zÀ±ÀªÀiÁA±À
©AzÀĪÀ£ÀÄß UÀÄt®§ÞzÀ°è EqÀ¨ÉÃPÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ 0.5 × 0.7 = 0.35

d
he
9. MAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 10, 100 CxÀªÁ 1000 ¢AzÀ UÀÄt¸ÀĪÁUÀ zÀ±ÀªÀiÁA±À
pu S
is
©AzÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀASÉåAiÀÄ §®§¢UÉ 1 gÀ £ÀAvÀgÀ EgÀĪÀ ¸ÉÆ£ÉßUÀ¼À ¸ÀASÉåUÉ ¸ÀªÀĪÁUÀĪÀAvÉ
be B
bl

CzÀ£ÀÄß ZÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ.
KT

»ÃUÉ 0.53 × 10 = 5.3,   0.53 × 100 = 53,   0.53 × 1000 = 530

©

10. zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ ¨sÁV¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ £ÉÆÃrzÉÝêÉ.

to

(a) MAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ¨sÁV¸À®Ä ªÉÆzÀ®Ä

ot

£ÁªÀÅ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåUÀ¼ÀAvÉ ¨sÁV¸ÀÄvÉÛÃªÉ £ÀAvÀgÀ zÀ±ÀªÀiÁA±À ©AzÀĪÀ£ÀÄß

N

¨sÁUÀ®§ÞzÀ°è zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ°èzÀÝAvÉ EqÀ¨ÉÃPÀÄ.

GzÁºÀgÀuÉUÉ 8.4 ÷ 4 = 2.1
±ÉõÀ ¸ÉÆ£ÉßAiÀiÁVgÀĪÀ CAvÀºÀ ¨sÁUÁPÁgÀª£ À ÄÀ ß ¥ÀjUÀt¸  ÄÀ vÉÃÛ ªÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß E°è UÀªÄÀ ¤¹.
(b) MAzÀÄ zÀ±ÀªÀiÁA±À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 10, 100 CxÀªÁ 1000¢AzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ zÀ±ÀªÀiÁA±À
©AzÀĪÀ£ÀÄß 1 gÀ ªÀÄÄAzÉ EgÀĪÀ ¸ÉÆ£ÉßAiÀĵÀÄÖ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ JqÀ¨sÁUÀPÉÌ ¸ÀܼÁAvÀj¹
¨sÁUÀ®§Ý ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
»ÃUÉ, 23.9 ÷ 10 = 2.39, 23.9 ÷ 100 = 0 .239, 23.9 ÷ 1000 = 0.0239
(c) JgÀqÄÀ zÀ±ª À iÀ ÁA±À ¸ÀASÉåU¼ À £
À ÄÀ ß ¨sÁV¸ÀĪÁUÀ ªÉÆzÀ®Ä zÀ±ª À iÀ ÁA±À ©AzÀĪÀ£ÄÀ ß §®vÀÄ¢UÉ
CA±À ªÀÄvÀÄÛ bÉÃzÀ JgÀqÀgÀ°èAiÀÄÆ ¸ÀªÀÄ ¸ÀASÉåAiÀĵÀÄÖ ¸ÁÜ£ÀUÀ½UÉ ¸ÀܼÁAvÀj¹ ¨sÁdPÀªÀ£ÀÄß
MAzÀÄ ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåAiÀiÁV ¥ÀjªÀwð¹ C£ÀAvÀgÀ ¨sÁV¸ÀÄvÉÛêÉ.
»ÃUÉ 2.4 ÷ 0.2 = 24 ÷ 2 = 12.

68
 CzsÁåAiÀÄ - 3

zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ

3.1 ¦ÃpPÉ
»A¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è, ¤ÃªÀÅ ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À §UÉÎ PÀ°wgÀÄ«j. zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß

d
¸ÀAUÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ, ªÀVðÃPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRUÀ¼À°è ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÆß ¤ÃªÀÅ PÀ°wgÀÄ«j.
he
zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀuÉ, zÁR°ÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ªÀÄAqÀ£ÉAiÀÄÄ £ÀªÀÄä C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß
pu S
is
¸ÀAAiÉÆÃf¸À®Ä ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ½AzÀ wêÀiÁð£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. F
be B
bl
KT

CzsÁåAiÀÄzÀ°è, EzÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄ®Ä E£ÀÆß MAzÀÄ ºÉeÉÓ ªÀÄÄAzÀPÉÌ
ºÉÆÃUÉÆÃt. ¤ÃªÀÅ E£ÀÆß ºÉa£ Ñ À «zsz
À À zÀvÁÛA±ÀU¼À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ D¯ÉÃRUÀ¼À §UÉÎ w½zÀÄPÉƼÀî¨ÃÉ PÁUÀÄvÀz
Û .É
©

¤ÃªÀÅ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ «zsÀzÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÈvÀÛ¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ, ªÀiÁ¸À¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ, zÀÆgÀzÀ±Àð£À ªÀÄvÀÄÛ

to

EvÀgÉ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ £ÉÆÃrgÀÄ«j. F J®è zÀvÁÛA±ÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ PÉ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ ªÀiÁ»w

ot

¤ÃqÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÆß ¤ÃªÀÅ w½¢gÀÄ«j. FUÀ £ÁªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀħgÀĪÀ ««zsÀ jÃwAiÀÄ
N

zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
PÉÆõÀÖPÀ 3.1 PÉÆõÀÖPÀ 3.2
2006 gÀ°è £ÀUÀgÀUÀ¼À GµÀÚvÉ ¥sÀÅmï¨Á¯ï «±Àé PÀ¥ï 2006
£ÀUÀgÀ UÀjµÀ× PÀ¤µÀ× GPÉÌçãï, ¸Ë¢ CgÉéAiÀiÁªÀ£ÀÄß 4-0
CºÀªÀÄzÁ¨Ázï 380C 290C ¸ÉÆð¹zÀÄÝ
CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀ 370C 260C ¸ÉÃà £ï, mÁ¤¹AiÀiÁªÀ£ÄÀ ß ¸ÉÆð¹zÀÄÝ 3-1
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 280C 210C ¹élÓ¯ÉðAqï mÉÆUÉƪÀ£ÀÄß 2-0
ZÉ£ÉßöÊ 360C 270C ¸ÉÆð¹zÀÄÝ
zɺÀ° 380C 280C
eÉÊ¥ÀÅgÀ 390C 290C
dªÀÄÄä 410C 260C
ªÀÄÄA§¬Ä 320C 270C
69
 PÉÆõÀÖPÀ 3.3 F zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀÄÄ
¤ªÀÄUÉ K£À£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ?
MAzÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ ªÁgÀzÀ°è£À UÉÊgÀĺÁdj vÉÆÃj¸ÀĪÀ
zÀvÁÛA±À GzÁºÀ g À u É U É , 20.06.2006
¸ÉÆêÀĪÁgÀ gÀAzÀÄ (PÉÆõÀPÖ À 3.1) dªÀÄÄä«£À°è CwÃ
UÀjµÀ× GµÀÚvÉ EvÀÄÛ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
ªÀÄAUÀ¼ÀªÁgÀ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ §Äzsª À ÁgÀzA
À zÀÄ
§ÄzsÀªÁgÀ -& AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄUÀÄ UÉÊgÀĺÁdgÁV®è JAzÀÄ
UÀÄgÀĪÁgÀ £ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. (PÉÆõÀPÖ À 3.3)
±ÀÄPÀæªÁgÀ F zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß, CªÀÅUÀ¼À
±À¤ªÁgÀ «±ÉèõÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁåSÁå£À E£ÀÆß
GvÀÛªÀĪÁUÀĪÀAvÉ ¨ÉÃgÉ «zsÁ£ÀzÀ°è
MAzÀÄ ªÀÄUÀĪÀ£ÄÀ ß ¥Àw
æ ¤¢ü¸ÄÀ vÀz
Û .É
£ÁªÀÅ ¸ÀAWÀn¹ ªÀÄAr¸À§ºÀÄzÉÃ? F CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÁªÀÅ EAvÀºÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß

d
PÀAqÀÄPÉƼÉÆîÃt. he
pu S
is
3.2 zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ
be B
bl
KT

£ÀUÀgÀUÀ¼À GµÀÚvÉUÉ (PÉÆõÀÖPÀ 3.1) ¸ÀA§A¢ü¹zÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß

©

ºÉüÀ§®èzÀÄ. DzÀgÉ EzÀÄ ªÀµÀðzÀ°è AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀ Cwà ºÉZÀÄÑ GµÀÚvÉ ºÉÆA¢vÀÄÛ JA§ÄzÀ£ÀÄß
ºÉüÀ¯ÁgÀzÀÄ. EzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ ªÀµÀðzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è F ¥Àæw £ÀUÀgÀzÀ°è UÀjµÀ× GµÀÚvÉ
to

vÀ®Ä¦zÀ §UÉÎ zÀvÁÛA±À ¸ÀAUÀæºÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ. CAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, PÉÆõÀÖPÀ 3.1 gÀ°è
ot

¤ÃrgÀĪÀ ªÀµÀðzÀ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¢£ÁAPÀzÀ GµÀÚvÉAiÀÄ PÉÆõÀÖPÀ ¸ÁPÁUÀĪÀÅ¢®è.

N

PÉÆnÖgÄÀ ªÀ MAzÀÄ zÀvÁÛA±ÀU¼ À À ¸ÀAUÀº

æ ª
À ÅÀ zÀvÁÛA±ÀU½À UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¤¢ðµÀÖ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀ¯ÁgÀzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß EzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
EzÀPÁÌV £ÁªÀÅ CUÀvÀåªÁzÀ ¤¢ðµÀÖ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£À¹ì£À°èlÄÖPÉÆAqÀÄ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAUÀ滸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F ªÉÄð£À ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, ªÀµÀðzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è £ÀUÀgÀUÀ¼À Cwà UÀjµÀ×
GµÀÚvÉAiÀÄ §UÉÎ £ÀªÀÄUÉ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ ªÀiÁ»w ¨ÉÃPÁVzÀÄÝ. CzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÉÆõÀÖPÀ 3.1 jAzÀ
¥ÀqÉAiÀįÁUÀ°®è. DzÀÝjAzÀ, zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ» æ ¸ÀĪÀÅzÀQÌAvÀ ªÉÆzÀ®Ä, £ÁªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ CzÀ£ÀÄß
G¥ÀAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ w½AiÀĨÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄÄAzÉ PÉ®ªÀÅ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
¤ÃªÀÅ CªÀÅUÀ¼À §UÉÎ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVzÉ.
- UÀtÂvÀ «µÀAiÀÄzÀ°è ¤ªÀÄä vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀæUÀw
- QæPÉmï CxÀªÁ ¥sÀÄmÁâ¯ï£À°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁzsÀ£É
- zÀvÀÛ PÉëÃvÀæzÀ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉ zÀgÀ, CxÀªÁ

70
 - ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ EgÀĪÀ PÀÄlÄA§UÀ¼À°è 5 ªÀµÀðzÉƼÀVgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉå.
F ªÉÄð£À ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¤ªÀÄUÉ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À
CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ? ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀzÀ ºÉÆgÀvÀÄ,
¤ÃªÀÅ C¥ÉÃQë¹zÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è.
¥ÀæwAiÉÆAzÀPÀÆÌ AiÀÄÄPÀÛªÁzÀ zÀvÁÛA±À AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼ÉÆA¢UÉ ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆAzÀPÀÆÌ
CªÀ±åÀ Pª
À ÁzÀ zÀvÁÛA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß UÀÄwð¹. CªÀÅUÀ¼° À è PÉ®ªÀÅ zÀvÁÛA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß
¸ÀAUÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ PÀµÀÖPÀgÀ.

3.3 zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃd£É

£ÁªÀÅ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹zÁUÀ, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß zÁR°ÃPÀj¹ ¸ÀAAiÉÆÃf¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÁªÀÅ
CzÀ£ÀÄß KPÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ? F ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹.

d
he
²æêÀÄw ¤Ã®A, vÀgÀUÀw ²PÀëPÀgÀÄ EAVèõï£À°è «zÁåyðUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä
pu S
is
§AiÀĹzÀgÀÄ. CªÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ UÀ½¹zÀ CAPÀUÀ¼À£ÀÄß »ÃUÉ §gÉAiÀÄÄvÁÛgÉ:
be B
bl
KT

23, 35, 48, 30, 25, 46, 13, 27, 32, 38

©

F gÀÆ¥ÀzÀ°è£À zÀvÁÛA±ÀUÀ¼ÀÄ CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¸ÀÄ®¨sÀªÁV®è. CªÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼À §UÉUÉ

ºÉÆA¢zÀÝ C©ü¥ÁæAiÀĪÀÅ, CªÀgÀ ¤ªÀðºÀuÉUÉ ¸ÀjºÉÆA¢vÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀî®Ä DUÀ°®è.
to
ot

¤Ã®AgÀ ¸ÀºÉÆzÉÆåÃV zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß F ªÀÄÄA¢£À jÃwAiÀÄ°è ¸ÀAWÀn¸À®Ä CªÀjUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ

N

ªÀiÁrzÀgÀÄ (PÉÆõÀÖPÀ 3.4).

PÉÆõÀÖPÀ 3.4
ºÁdgÁw ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ CAPÀUÀ¼ÀÄ 50PÉÌ ºÁdgÁw ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ CAPÀUÀ¼ÀÄ 50PÉÌ
¸ÀASÉå ¸ÀASÉå
1. CdAiÀÄ 23 6 UÉÆëAzÀ 46
2. CªÀiÁð£À 35 7 dAiÀÄ 13
3. D²Ã±À 48 8 PÀ«vÁ 27
4. ¢Ã¦Û 30 9 ªÀĤµÁ 32
5. ¥sÉÊeÁ£ï 25 10 ¤ÃgÀd 38
F £ÀªÀÄÆ£ÉAiÀÄ°è, AiÀiÁªÀ «zÁåyð JµÀÄÖ CAPÀ UÀ½¹zÁÝ£É JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀî®Ä
¤Ã®AUÉ ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ CªÀjUÉ E£ÀÆß ºÉaÑ£ÀzÀÄ ¨ÉÃPÁVvÀÄÛ. ¢Ã¦PÁ F zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
DAiÉÆÃf¸ÀĪÀ E£ÉÆßAzÀÄ PÀæªÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¹zÀ¼ÀÄ (PÉÆõÀÖPÀ 3.5).

71
 PÉÆõÀÖPÀ 3.5
ºÁdgÁw ºÁdgÁw
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ CAPÀUÀ¼ÀÄ 50PÉÌ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ CAPÀUÀ¼ÀÄ 50PÉÌ
¸ÀASÉå ¸ÀASÉå
3. D²Ã±ï 48 4 ¢Ã¦Û 30
6. UÉÆëAzÀ 46 8 PÀ«vÁ 27
10. ¤ÃgÀeï 38 5 ¥sÉÊeÁ£ï 25
2. CªÀiÁð£ï 35 1 CdAiÀiï 28
9. ªÀĤµÁ 32 7 dAiÀÄ 13
FUÀ AiÀiÁgÀ ¤ªÀðºÀuÉ CvÀÄåvÀÛªÀĪÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁjUÉ ¸ÀºÁAiÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½AiÀÄ®Ä ¤Ã®AUÉ ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ.
£ÀªÄÀ UÉ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ««zsÀ zÀvÁÛA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß PÉÆõÀÖPz
À À gÀÆ¥Àz°
À è ªÀåPÀÛ¥r
À ¸ÀÄvÉÛêÉ. £ÀªÄÀ ä ±Á¯ÉAiÀÄ
ºÁdgÁw ¸ÀASÉå, ¥ÀæUÀw ªÀgÀ¢, £ÉÆÃmï ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è£À ¥Àj«r, zÁR°¹zÀ GµÀÚvÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ
ºÀ®ªÁgÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ PÉÆõÀÖPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ. PÉÆõÀÖPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåPÀÛ¥Àr¸À§ºÀÄzÁzÀ ¤ªÀÄUÉ

d
w½¢gÀĪÀ E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃa¸À§°ègÁ?
he
£ÁªÀÅ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV PÉÆõÀÖPÀzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁUÀ CzÀ£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
pu S
is
be B

CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ.
bl
KT

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
©

¤ªÀÄä vÀgÀUÀwAiÀÄ PÀ¤µÀ× 20 «zÁåyðUÀ¼À (UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉtÄÚ) vÀÆPÀ ªÀiÁr

to

(Q¯ÉÆÃUÁæA£À°è) zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¹ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

ot

(i) AiÀiÁgÀÄ J®èjVAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨sÁgÀ«zÁÝgÉ?

N

(ii) Cwà ¸ÁªÀiÁ£Àå vÀÆPÀ JµÀÄÖ?

(iii) ¤ªÀÄä ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä £ÉaÑ£À ¸ÀºÀ¥ÁpAiÀÄ vÀÆPÀzÀ°è£À ªÀåvÁå¸À JµÀÄÖ?

3.4 ¥Áæw¤¢üPÀ ¨É¯ÉUÀ¼ÀÄ

¤ÃªÀÅ `¸ÀgÁ¸Àj' ¥Àzª À £
À ÄÀ ß CjwgÀ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä ¤vÀåfêÀ£z
À °
À è `¸ÀgÁ¸Àj' ¥ÀzÀ M¼ÀUÆ
É ArgÀĪÀ
ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹gÀ§ºÀÄzÀÄ.
* F±Á ¥Àæw¢£À ¸ÀgÁ¸Àj 5 UÀAmÉ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV ªÀåAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ¼ÀÄ.
* ªÀµÀðzÀ F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸ÀgÁ¸Àj GµÀÚvÉAiÀÄÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 40°C EgÀÄvÀÛzÉ.
* £À£Àß vÀgÀUÀwAiÀÄ°è «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ªÀAiÀĸÀÄì 12 ªÀµÀð.
* MAzÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ CAwªÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj
ºÁdgÁw ±ÉÃPÀqÁ 98.
EAvÀºÀ E£ÀÆß ºÀ®ªÁgÀÄ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. ªÉÄÃ¯É ¤ÃrgÀĪÀ ºÉýPÉUÀ¼À §UÉÎ
D¯ÉÆÃa¹. ªÉÆzÀ® ºÉýPÉAiÀÄ°è ªÀÄUÀÄ ¥Àæw¤vÀå ¸ÀjAiÀiÁV 5 UÀAmÉ C¨sÀ幸À§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ
72
D¯ÉÆÃa¸ÀÄwÛ¢ÝÃgÁ? CxÀªÁ zÀvÀÛ ¸ÀܼÀzÀ GµÀÚvÉAiÀÄÄ D ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è AiÀiÁªÁUÀ®Æ
40 rVæ EgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? CxÀªÁ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è£À ¥Àæw «zÁåyðAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì 12 ªÀµÀðªÉÃ?
¤¸ÀìA±ÀAiÀĪÁV E®è.
ºÁUÁzÀgÉ F ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ K£À£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛªÉ?
¢£À ¸ÀgÁ¸Àj¬ÄAzÀ, E±Á ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV 5 UÀAmÉ NzÀÄvÁÛ¼É JAzÀÄ w½AiÀÄÄvÉÛêÉ. CªÀ¼ÀÄ
PÉ®ªÀÅ ¢£À 5 UÀAmÉVAvÀ PÀrªÉÄ PÁ® C¨sÀ幸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ¢£ÀUÀ¼ÀAzÀÄ CzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
C¨sÀ幸À§ºÀÄzÀÄ.
CzÀgÀAvÉAiÉÄÃ, ¸ÀgÁ¸Àj GµÀÚvÉ 400C JA§ÄzÀgÀ CxÀð ªÀµÀðzÀ F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è GµÀÚvÉ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 400C. PÉ®ªÉǪÉÄä EzÀÄ 400C VAvÀ PÀrªÉÄ EgÀ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è EzÀÄ
400C QÌAvÀ ºÉZÁÑVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
»ÃUÉ, ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀiÁVzÀÄÝ, CzÀÄ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À CxÀªÁ «ÃQëvÀ ¸ÀªÀÄƺÀzÀ
PÉÃA¢æAiÀÄ ¥Àª
æ ÈÀ wÛAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀz
Û É CxÀªÁ ¥Àw
æ ¤¢ü¸ÄÀ vÀz
Û É JAzÀÄ £ÁªÀÅ w½AiÀÄÄvÉÃÛ ªÉ. ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ,
¤ÃrgÀĪÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À°è Cwà ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ Cwà PÀrªÉÄ ªÀiË®åUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EgÀĪÀÅzÀjAzÀ,

d
¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À UÀÄA¦£À PÉÃA¢æAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ C¼ÀvÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀÄvÉÛêÉ. «©ü£Àß
he
ªÀiÁzÀjAiÀÄ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä «©ü£Àß ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¤zÀ±Àð£À CxÀªÁ PÉÃA¢æAiÀÄ ªÀiË®åUÀ¼À
pu S
is
be B
bl

CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ. F ¤zÀ±Àð£À ªÀiË®åUÀ¼À°è `CAPÀUÀtÂvÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj' MAzÀÄ. CzsÁåAiÀÄzÀ ªÀÄÄA¢£À

KT

¨sÁUÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ EvÀgÉ ¤zÉðòvÀ ªÀiË®åUÀ¼À §UÉÎ PÀ°AiÀÄÄ«j.

©

3.5 CAPÀUÀtÂvÀ ¸ÀgÁ¸Àj

to

zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À UÀÄA¦£À CvÀåAvÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®å CAPÀUÀtÂvÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj CxÀªÁ ¸ÀgÁ¸Àj
ot

EzÀ£ÀÄß E£ÀÆß GvÀÛªÀĪÁV CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä, ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÉÆÃt:

N

JgÀqÀÄ ¥ÁvÉæUÀ¼À°è C£ÀÄPÀæªÀĪÁV 20l ªÀÄvÀÄÛ 60l ºÁ®Ä EzÉ. JgÀqÀÆ ¥ÁvÉæUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁV
ºÀAazÀgÉ ¥Àæw ¥ÁvÉæAiÀÄ°ègÀ§ºÀÄzÁzÀ ºÁ°£À C¼ÀvÉ JµÀÄÖ ? F ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÀÄß PÉýzÁUÀ £ÁªÀÅ
CAPÀUÀtÂvÀzÀ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÀÄvÉÛêÉ.
ªÉÄð£À ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, ¸ÀgÁ¸Àj CxÀªÁ CAPÀUÀtÂvÀ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ
MlÄÖ ºÁ°£À ¥ÀæªÀiÁt 20 + 60
= = 40l DVgÀÄvÀÛzÉ.
¥ÁvÉæUÀ¼À ¸ÀASÉå 2
DzÀÝjAzÀ, ¥Àæw ¥ÁvÉæ 40l ºÁ®£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀgÁ¸Àj CxÀªÁ CAPÀUÀtÂvÀzÀ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ ¤gÀƦ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ:
J®è «ÃPÀëuÉUÀ¼À ªÉÆvÀÛ
¸ÀgÁ¸Àj =
«ÃPÀëuÉUÀ¼À ¸ÀASÉå

73
 F GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹:

GzÁºÀgÀuÉ 1.
D²Ã±ï C£ÀÄPÀæªÀĪÁV ªÀÄÆgÀÄ ¢£ÀUÀ¼À°è 4 UÀAmÉ, 5 UÀAmÉ ªÀÄvÀÄÛ 3 UÀAmÉ
C¨sÀ幸ÀĪÀ£ÀÄ. CªÀ£ÀÄ ¥Àæw¢£À ¸ÀgÁ¸Àj JµÀÄÖ UÀAmÉ C¨sÀ幸ÀĪÀ£ÀÄ?
¥ÀjºÁgÀ: D²Ã±ï£À ¸ÀgÁ¸Àj C¨sÀ幸ÀĪÀ PÁ®.
MlÄÖ C¨sÁå¸À PÁ®
= = 4 + 5 + 3 UÀAmÉ = 4 UÀAmÉ ¥Àw
æ ¢£À
CªÀ£ÀÄ C¨sÀå¹¹zÀ ¢£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 3
DzÀÝjAzÀ D²Ã±À£ÀÄ ¥Àæw¤vÀå ¸ÀgÁ¸Àj 4 UÀAmÉ NzÀÄvÁÛ£É JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ 2 M§â ¨ÁåmïìªÀÄ£ï 6 E¤ßAUïì£À°è F ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ gÀ£ï UÀ½¹gÀÄvÁÛ£É.
36, 35, 50, 46, 60, 55
MAzÀÄ E¤ßAUïì£À°è CªÀ£ÀÄ UÀ½¹zÀ ¸ÀgÁ¸Àj gÀ£ï ¯ÉPÀ̪ÀiÁr.
¥ÀjºÁgÀ: MlÄÖ gÀ£ïUÀ¼ÀÄ = 36 + 35 + 50 + 46 + 60 + 55 = 282
¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä, £ÁªÀÅ J®è «ÃPÀëuÉUÀ¼À ªÉÆvÀÛ PÀAqÀÄ»rzÀÄ CzÀ£ÀÄß

d
«ÃPÀëuÉUÀ¼À ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ¨sÁV¸ÀÄvÉÛêÉ.
he 282
pu S
is
DzÀÝjAzÀ, F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¸ÀgÁ¸Àj = = 47
be B

6
bl
KT

»ÃUÉ, MAzÀÄ E¤ßAUïì£À°è UÀ½¹zÀ ¸ÀgÁ¸Àj gÀ£ïUÀ¼ÀÄ 47.

©

CAPÀUÀtÂvÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj J°è EgÀÄvÀÛzÉ ?

to

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
ot

¤ªÀÄä MAzÀÄ ªÁgÀzÀ C¨sÁå¸ÀzÀ UÀAmÉUÀ¼À ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄ«j?

N

D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj.

ªÉÄð£À GzÁºÀgu À U
É ¼
À °
À £
è À zÀvÁÛA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß ¥ÀjUÀt¹
 ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£ÀªÅÀ UÀ¼£
À ÄÀ ß
D¯ÉÆÃa¹:
* ¥Àæw «ÃPÀëuÉVAvÀ ¸ÀgÁ¸Àj zÉÆqÀØzÁVzÉAiÉÄÃ?
* CzÀÄ ¥Àæw «ÃPÀëuÉVAvÀ aPÀÌzÁVzÉAiÉÄÃ?
¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼ÉÆA¢UÉ ZÀað¹. F jÃwAiÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr ªÀÄvÀÄÛ
CzÉà jÃwAiÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ªÀÄvÀÄÛ CvÀåAvÀ aPÀÌ «ÃPÀëuÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¤ÃªÀÅ PÀAqÀÄPÉƼÀÄî«j.
¤¢ðµÀÖªÁV, JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ D JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
EgÀÄvÀÛzÉ.

74
 5 + 11
GzÁºÀgÀuÉUÉ 5 ªÀÄvÀÄÛ 11gÀ ¸ÀgÁ¸Àj = 8 DVzÉ. EzÀÄ 5 ªÀÄvÀÄÛ 11gÀ £ÀqÀĪÉ
2
EgÀÄvÀÛzÉ.
AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÄÀ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À £ÀqÄÀ ªÉ C£ÉÃPÀ ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼ÄÀ EgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸À®Ä CxÀªÁ
1
PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä F «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ §¼À¸ÀÄ«gÁ? GzÁºÀgÀuÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ 1 gÀ ¸ÀgÁ¸Àj
2 4
1 1
+ 1 3 7
2 4 = 3 DVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ gÀ ¸ÀgÁ¸Àj , EzÉà jÃw ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
2 8 2 8 16
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. MAzÀÄ ªÁgÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ ¤¢æ¸ÀĪÀ UÀAmÉUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
1 1
2. ªÀÄvÀÄÛ gÀ £ÀqÀÄ«£À PÀ¤µÀ× 5 ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2 3

d
he
pu S
is
3.5.1 ªÁå¦Û
be B
bl
KT

CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ªÀÄvÀÄÛ CvÀåAvÀ aPÀÌ «ÃPÀëuU É ¼

À À ªÀåvÁå¸ÀªÅÀ £ÀªÄÀ UÉ «ÃPÀëuU
É ¼
À À ºÀgq
À ÄÀ «PÉAiÀÄ PÀ®à£A
É iÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ «ÃPÀëuɬÄAzÀ CvÀåAvÀ aPÀÌ «ÃPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ £ÁªÀÅ
©

PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß «ÃPÀëuÉAiÀÄ ªÁå¦Û JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉ

to

UÀªÀĤ¹:
ot

GzÁºÀgÀuÉ 3 MAzÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ 10 ²PÀëPÀgÀ ªÀAiÀĸÀÄì (ªÀµÀðUÀ¼À°è) F jÃw EzÉ:

N

32, 41, 28, 54, 35, 26, 23, 33, 38, 40

(i) CvÀåAvÀ »jAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CvÀåAvÀ QjAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ ªÀAiÀĸÀÄì JµÀÄÖ?
(ii) ²PÀëPÀgÀ ªÀAiÀĸÀÄìUÀ¼À ªÁå¦Û JµÀÄÖ?
(iii) ²PÀëPÀgÀÄUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ªÀAiÀĸÀÄì JµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ: (i) ªÀAiÀĸÀÄìUÀ¼À£ÀÄß KjPÉ PÀæªÀÄzÀ°è §gÉzÁUÀ,
23, 26, 28, 32, 33, 35, 38, 40, 41, 54 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
CvÀåAvÀ »jAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ ªÀAiÀĸÀÄì 54 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CvÀåAvÀ QjAiÀÄ
²PÀëPÀgÀ ªÀAiÀĸÀÄì 23 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ.
(ii) ²PÀëPÀgÀ ªÀAiÀĸÀÄìUÀ¼À ªÁå¦Û = (54 - 23) ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ = 31 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
(iii) ²PÀëPÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀAiÀĸÀÄì
350
= 23 + 26 + 28 + 32 + 33 + 35 + 38 + 40 + 41 + 54 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ = 10 = 35 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
10

75
 C¨sÁå¸À 3.1

1. ¤ªÀÄä vÀgU
À w
À AiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà 10 «zÁåyðUÀ¼À JvÀg
Û U
À ¼
À À ªÁå¦Û PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ vÀgÀUÀw ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ CAPÀUÀ½UÉ PÉÆõÀÖPÀ gÀa¹.
4, 6, 7, 5, 3, 5, 4, 5, 2, 6, 2, 5, 1, 9, 6, 5, 8, 4, 6, 7
(i) AiÀiÁªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØzÁVzÉ?
(ii) AiÀiÁªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ CvÀåAvÀ aPÀÌzÁVzÉ?
(iii) zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ªÁå¦Û K£ÀÄ?
(iv) CAPÀUÀtÂvÀ ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
3. ªÉÆzÀ® 5 ¥ÀÆtð¸ÀASÉåUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
4. M§â QæPÉmï DlUÁgÀ£ÀÄ 8 E¤ßAUïì£À°è UÀ½¹zÀ gÀ£ïUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ:
58, 76, 40, 35, 46, 45, 0, 100

d
¸ÀgÁ¸Àj gÀ£ï PÀAqÀÄ»r¬Äj.
he
pu S
is
be B

5. ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀªÀÅ ¥Àæw DlUÁgÀ£ÀÄ £Á®ÄÌ DlUÀ¼À°è UÀ½¹zÀ CAPÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ:

bl
KT

DlUÁgÀ Dl 1 Dl 2 Dl 3 Dl 4
©

A 14 16 10 10
to

B 0 8 6 4
ot

C 8 11 DlªÁr®è 13
N

ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹:

(i) ¥Àæw DlzÀ°è A AiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj CAPÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À®Ä ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
(ii) ¥Àæw DlzÀ C AiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj CAPÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä, ¤ÃªÀÅ MlÄÖ CAPÀUÀ¼À£ÀÄß 3
jAzÀ CxÀªÁ 4 jAzÀ ¨sÁV¸ÀÄwÛÃgÁ? KPÉ?
(iii) B AiÀÄÄ J¯Áè £Á®ÄÌ DlUÀ¼° À è DrzÁÝ£.É ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄ«j?
(iv) GvÀÛªÀÄ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀPÁgÀ AiÀiÁgÀÄ?
6. «eÁÕ£À ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è «zÁåyðUÀ¼À MAzÀÄ UÀÄA¥ÀÄ ¥ÀqÉzÀ CAPÀUÀ¼ÀÄ (100PÉÌ) 85, 76, 90,
85, 39, 48, 56, 95, 81 ªÀÄvÀÄÛ 75 DVªÉ.
(i) «zÁåyðUÀ¼ÀÄ UÀ½¹zÀ UÀjµÀ× ªÀÄvÀÄÛ PÀ¤µÀ× CAPÀUÀ¼ÀÄ
(ii) UÀ½¹zÀ CAPÀUÀ¼À ªÁå¦Û
(iii) UÀÄA¥ÀÄ UÀ½¹zÀ ¸ÀgÁ¸Àj CAPÀ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

76
 7. C£ÀÄPÀæªÀĪÁV DgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è MAzÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ zÁR¯Áw ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ EvÀÄÛ:
1555, 1670, 1750, 2013, 2540, 2820
D CªÀ¢üAiÀÄ°è ±Á¯ÉAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj zÁR¯Áw PÀAqÀÄ»r¬Äj.
8. MAzÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è ªÁgÀzÀ 7 ¢£ÀUÀ¼À°è ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt (mm UÀ¼À°è) ªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ
zÁR°¹zÉ.
¢£À ¸ÉÆêÀÄ ªÀÄAUÀ¼À §ÄzsÀ UÀÄgÀÄ ±ÀÄPÀæ ±À¤ gÀ«
ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁt
0.0 12.2 2.1 0.0 20.5 5.5 1.0
(mm UÀ¼À°è)
(i) ªÉÄð£À zÀvÁÛA±ÀzÀ°è ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÁå¦Û PÀAqÀÄ»r¬Äj.
(ii) ªÁgÀzÀ ªÀļÉAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ¥ÀæªÀiÁt PÀAqÀÄ»r¬Äj.
(iii) JµÀÄÖ ¢£ÀUÀ¼À°è ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀļÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtQÌAvÀ PÀrªÉÄ EvÀÄÛ?
9. 10 ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ JvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß cm £À°è C¼ÀvÉ ªÀiÁrzÁUÀ zÉÆgÉvÀ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ:

d
he
135, 150, 139, 128, 151, 132, 146, 149, 143, 141
pu S
is
(i) Cwà JvÀÛgÀzÀ ºÀÄqÀÄVAiÀÄ JvÀÛgÀ JµÀÄÖ?
be B
bl
KT

(ii) Cwà VqÀØ ºÀÄqÀÄVAiÀÄ JvÀÛgÀ JµÀÄÖ?

©

(iii) zÀvÁÛA±ÀzÀ ªÁå¦Û JµÀÄÖ?

(iv) ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀ JµÀÄÖ ?
to

(v) ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀQÌAvÀ JµÀÄÖ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ ºÉaÑ£À JvÀÛgÀ ºÉÆA¢zÁÝgÉ?

ot
N

3.6 gÀÆrü ¨É¯É

£ÁªÀÅ ºÉýgÀĪÀAvÉ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀiÁvÀæªÉà PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ C¼ÀvÉAiÀÄ®è CxÀªÁ EzÀÄ ªÀiÁvÀæ
¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®åzÀ gÀÆ¥ÀªÀ®è. zÀvÁÛA±À¢AzÀ ««zsÀ CUÀvÀåvÉUÀ½UÁV PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ EvÀgÉ
C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉ UÀªÀĤ¹:
À PÀ£ÄÀ 90 cm, 95 cm,
««zsÀ C¼ÀvAÉ iÀÄ ±ÀmïðUÀ¼À ªÁgÀzÀ ¨ÉÃrPÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä M§â ªÀvð
100 cm, 105 cm, 110 cm C¼ÀvÉAiÀÄ ªÀiÁgÁlªÁzÀ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß EqÀÄvÁÛ£É. MAzÀÄ
ªÁgÀzÀ°è£À zÁR¯É ªÀÄÄA¢£ÀAwzÉ:
C¼ÀvÉ (EAZÀÄ) 90 cm 95 cm 100 cm 105 cm 110 cm MlÄÖ
ªÀiÁgÁlªÁzÀ ±ÀmïðUÀ¼À ¸ÀASÉå 8 22 32 37 6 105

77
 ªÀiÁjzÀ ±ÀmïðUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀgÉ, AiÀiÁªÀ C¼ÀvÉAiÀÄ ±ÀmïðUÀ¼À
zÁ¸ÁÛ£ÀÄ EqÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß wêÀiÁð¤¸À®Ä CªÀ¤UÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
D¯ÉÆÃa¸À§°ègÁ?
ªÀiÁjzÀ MlÄÖ ±ÀmïðUÀ¼À ¸ÀASÉå 105
ªÀiÁjzÀ ±ÀmïðUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj = = = 21
««zsÀ C¼ÀvÉAiÀÄ ±ÀmïðUÀ¼À ¸ÀASÉå 5
¥Àæw C¼ÀvÉAiÀÄ 21 ±ÀmïðUÀ¼À£ÀÄß CªÀ£ÀÄ ¥ÀqÉzÀgÉ ¸ÁPÁUÀĪÀÅ¢®è. DvÀ£ÀÄ ºÁUÉ ªÀiÁrzÀÝ°è,
DvÀ£ÀÄ UÁæºÀPÀgÀ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆgÉʸÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
ªÀvÀðPÀ£ÀÄ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃr 95cm, 100cm, 105cm C¼ÀvÉAiÀÄ ±ÀmïðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸À®Ä
¤zsð
À j¹zÀ£ÄÀ . CªÀ£ÄÀ EvÀgÉ C¼ÀvA É iÀÄ ±ÀmïðUÀ¼£
À ÄÀ ß PÉÆAqÀÄPÉƼÀÄ
À g
À À ¸ÀASÉå PÀrªÉÄ EgÀĪÀÅzÀjAzÀ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÆqÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÀ£ÀÄ.
E£ÉÆßAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ UÀªÀĤ¹.
MAzÀÄ ¹zÀÞ GqÀÄ¥ÀÅ CAUÀrAiÀÄ ªÀiÁ°ÃPÀ “£Á£ÀÄ ªÀiÁgÀĪÀ d£À¦æAiÀÄ GqÀĦ£À C¼ÀvÉ
90cm JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛ£É.

d
he
E°èAiÀ ÄÆ ¸ÀºÀ ªÀiÁ°ÃPÀ£ ÀÄ ªÀiÁgÁl ªÀiÁrzÀ ««zsÀ
pu S
is
be B

C¼ÀvÉAiÀÄ ±ÀmïðUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ §UÉÎ PÁ¼Àf ªÀ»¹gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹

bl
KT

DzÁUÀÆå CªÀ£ÀÄ ºÉZÀÄÑ ªÀiÁgÁl ªÀiÁrzÀ ±Àmïð£À C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß

©

UÀªÀĤ¸ÀÄwÛgÀĪÀ£ÀÄ. EzÀÄ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®å.

to

90cm C¼ÀvÉAiÀÄ ±ÀmïðUÀ¼À ªÀiÁgÁl Cwà ºÉZÁÑV £ÀqÉ¢zÉ. F ¥Áæw¤¢üPÀ

ot

ªÀiË®åªÀ£ÀÄß zÀvÁÛA±ÀzÀ gÀÆrü¨É¯É J£ÀÄߪÀgÀÄ.

N

«ÃPÀëuÉUÀ¼À UÀtzÀ gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄÄ CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨Áj PÀAqÀħgÀĪÀ «ÃPÀëuÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.

GzÁºÀgÀuÉ 4 : PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀtPÉÌ gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj: 1, 1, 2, 4, 3, 2, 1, 2, 2, 4
¥ÀjºÁgÀ : ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ ªÀiË®å ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß eÉÆvÉUÀÆr¹ §gÉzÁUÀ
1, 1, 1, 2, 2, 2, 2, 3, 4, 4 ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
F zÀvÁÛA±ÀzÀ gÀÆrü¨É¯É 2, KPÉAzÀgÉ EvÀgÉ «ÃPÀëuÉUÀ½VAvÀ EzÀÄ ºÉZÀÄÑ ¨Áj
DªÀwðvÀªÁVzÉ.

3.6.1 zÉÆqÀØ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À gÀÆrü¨É¯É

«ÃPÀëuÉUÀ¼À ¸ÀASÉå ºÉZÁÑVzÁÝUÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß eÉÆvÉUÀÆr¹ §gÉzÀÄ Jt¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÀ®è. EAvÀºÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è £ÁªÀÅ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁqÀÄvÉÛêÉ. ¤ÃªÀÅ »A¢£À vÀgÀUÀwAiÀÄ°è PÀ°wgÀĪÀAvÉ,
zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀÄ«PÉ vÁ¼É UÉgÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁPÀĪÀÅzÀjAzÀ ªÀÄvÀÄÛ DªÀÈwÛ PÀAqÀÄ »rAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ
DgÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉ UÀªÀĤ¹.
78
GzÁºÀgÀuÉ 5 ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ UÉÆïïUÀ¼À CAvÀg¢
À AzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
MAzÀÄ ¥sÀÄmï¨Á¯ï °ÃUï ¥ÀAzÀåzÀ°è gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
vÀAqÀUÀ¼ÀÄ «eÉÃvÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.
(i) 2, 6, 5, 3, 0, 3, 4, 3,
1, 3, 2, 5, 1, 4, 6, 2, 5, 2, 2, 2, 2, 4, 5, 2, 4
4, 1, 2, 3, 1, 1, 2, 3, 2, 6, 4, 3,
(ii) 2, 14, 16, 12, 14, 14, 16,
2, 1, 1, 4, 2, 1, 5, 3, 3, 2, 3, 2,
14, 10, 14, 18, 14
4, 2, 1, 2
F zÀvÁÛA±ÀzÀ gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
¥ÀjºÁgÀ: £ÁªÀÅ FUÀ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß PÉÆõÀÖPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉAiÉÆÃt.
UÉÆîÄUÀ¼À ¸ÀASÉå vÁ¼É ¥ÀnÖ ¥ÀAzÀåUÀ¼À ¸ÀASÉå
1 |||| |||| 9
2 |||| |||| |||| 14
3 |||| || 7

d
4 he |||| 5
pu S
is
5 ||| 3
be B
bl

6 || 2
KT

MlÄÖ 40
©

F PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹zÁUÀ £ÁªÀÅ PÀÆqÀ¯Éà `gÀÆrü¨É¯É' 2 JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. KPÉAzÀgÉ

to

2 Cw ºÉZÀÄÑ ¨Áj ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀªÁVzÉ. »ÃUÉ, §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ¥ÀAzÀåUÀ¼ÀÄ 2 UÉÆïïUÀ¼À CAvÀgÀ¢AzÀ

ot

UÉ¢ÝgÀÄvÀÛªÉ.
N

D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj.

MAzÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀtªÀÅ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ gÀÆrü ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÉÃ?
GzÁºÀgÀuÉ 6 F ¸ÀASÉåUÀ¼À gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
2, 2, 2, 3, 3, 4, 5, 5, 5, 6, 6, 8
¥ÀjºÁgÀ : E°è 2 ªÀÄvÀÄÛ 5 JgÀqÀÆ ªÀÄÆgÀÄ ¨Áj DªÀwðvÀªÁVªÉ. DzÀÝjAzÀ, EªÉgÀqÀÆ
zÀvÁÛA±ÀzÀ gÀÆrü¨É¯ÉUÀ¼ÀÄ.
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr.
1. ¤ªÀÄä J®è ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼À ªÀAiÀĸÀì£ÀÄß ªÀµÀðUÀ¼À°è zÁR°¹, zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À PÉÆõÀÖPÀ gÀa¹
gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2. ¤ªÀÄä ¸Àº¥
À ÁpUÀ¼À JvÀg
Û ª
À £
À ÄÀ ß ¸ÉAn«ÄÃlgï UÀ¼°
À è zÁR°¹ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrü¨¯
É É PÀAqÀÄ»r¬Äj.

79
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹.
1. F ªÀÄÄA¢£À zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
12, 14, 12, 16, 15, 13, 14, 18, 19, 12, 14, 15, 16, 15, 16, 16, 15,
17, 13, 16, 16, 15, 15, 13, 15, 17, 15, 14, 15, 13, 15, 14,
2. 25 ªÀÄPÀ̼À JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß (cm £À°è) ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
168, 165, 163, 160, 163, 161, 162, 164, 163, 162, 164, 163, 160, 163, 160,
165, 163, 162, 163, 164, 163, 160, 165, 163, 162
CªÀgÀ JvÀg Û U
À ¼
À À gÀÆrü¨¯É É JµÀÄÖ ? gÀÆrü¨¯
É A
É iÀÄ §UÉÎ E°è £ÁªÀÅ w½zÀÄPÉƼÀĪ
î ÅÀ zÉãÀÄ?
¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ zÀvÁÛA±ÀU¼
À À J®è «ÃPÀu
ë A
É iÀÄ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß £ÀªÄÀ UÉ ¤ÃqÀÄvÀz
Û .É DzÀgÉ gÀÆrü¨¯
É A
É iÀÄÄ
zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À°è Cwà ºÉZÀÄÑ ¨Áj ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀªÁzÀ «ÃPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt:
(a) MAzÀÄ ºÀ§âPÉÌ CªÀÄAwæ¹gÀĪÀ 25 d£ÀjUÉÀ ¨ÉÃPÁUÀĪÀ ZÀ¥ÁwUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ

d
¤zsÀðj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. he
pu S
is
(b) ±Àmïð£ÀÄß ªÀiÁgÀĪÀ ªÀvÀðQAiÉƧâ¼ÀÄ CªÀ¼À zÁ¸ÁÛ£À£ÀÄß ¥ÀÅ£À¨sÀðwð ªÀiÁqÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÀ¼ÀÄ.
be B
bl
KT

(c) £ÀªÀÄä ªÀÄ£ÉUÉ CªÀ±Àå«gÀĪÀ ¨ÁV°£À JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀAqÀÄ»rAiÀĨÉÃPÁVzÉ.

©

(d) MAzÀÄ ¥ÀæªÁ¸ÀPÉÌ £ÁªÀÅ ºÉÆÃUÀĪÁUÀ ¥ÀæwAiÉƧâjUÀÆ MAzÉà MAzÀÄ ºÀtÚ£ÀÄß vÀAzÀgÉ
£ÁªÀÅ vÀgÀ§ºÀÄzÁzÀ ºÀtÄÚ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
to
ot

AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è £ÁªÀÅ gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ CAzÁdÄ JAzÀÄ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ?

N

ªÉÆzÀ® ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹. ¥Àæw ªÀåQÛUÉ ¨ÉÃPÁUÀĪÀ ZÀ¥ÁwUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ 2, 3, 2, 3,

2, 1, 2, 3, 2, 2, 4, 2, 2, 3, 2, 4, 4, 2, 3, 2, 4, 2, 4, 3, 5 DzÀgÉ
zÀvÁÛA±ÀzÀ gÀÆrü¨É¯É 2 ZÀ¥ÁwUÀ¼ÀÄ. F zÀvÁÛA±ÀPÉÌ gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®åªÁV
£ÁªÀÅ G¥ÀAiÉÆÃV¹zÀgÉ ¥ÀæwAiÉƧâjUÉ 2 ZÀ¥ÁwAiÀÄAvÉ 25 d£ÀjUÉ MlÄÖ 50 ZÀ¥ÁwUÀ¼À
CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. DzÁUÀÆå MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¸ÀàµÀÖªÁV C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ JAzÀÄ UÉÆvÁÛUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ
MAzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®åªÁUÀ§ºÀÄzÉÃ?
ªÀÄÆgÀ£Éà ºÉýPÉUÉ, ¨ÁV°£À JvÀÛgÀªÀÅ CzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛgÀĪÀ ªÀåQÛUÀ¼À JvÀÛgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ. 5
ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 4 ªÀAiÀĸÀÌgÀÄ D ¨ÁV®£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛzÀÄÝ, ¥Àæw ªÀÄUÀÄ«£À JvÀÛgÀ ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ 135 cm
EzÉ JA¢lÄÖPÉƼÉÆîÃt. JvÀÛgÀUÀ¼À gÀÆrü¨É¯É 135 cm DVgÀÄvÀÛzÉ. 144 cm JvÀÛgÀ«gÀĪÀ ¨ÁV°£À
CªÀ±åÀ PvÀ É £ÀªÄÀ VzÉAiÉÄÃ? J¯Áè ªÀAiÀĸÀÌgÄÀ D ¨ÁV°£À ªÀÄÆ®PÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀ®Ä ¸ÁzsåÀ ªÁUÀÄvÀz Û A
É iÉÄÃ?
F zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®åªÀ®è JA§ÄzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁV w½AiÀÄÄvÀÛzÉ.

80
 JvÀÛgÀzÀ AiÀiÁªÀ ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®åªÀ£ÀÄß ¨ÁV°£À
JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À®Ä §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ?
CzÉà jÃw G½zÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß «±Éèö¹ ªÀÄvÀÄÛ
D ¥ÀæPÀgÀtUÀ½UÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁzÀ ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®åªÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»r¬Äj.

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼ÉÆA¢UÉ ZÀað¹, EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj:
(a) ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ ¸ÀÆPÀª
Û ÁzÀ ¥Áæw¤¢PÀ ªÀiË®å JAzÀÄ §¼À¸§
À ºÀÄzÁzÀ JgÀqÄÀ
¸À¤ßªÉñÀUÀ¼ÀÄ
(b) gÀÆrü ¨É¯ÉAiÀÄÄ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®å JAzÀÄ §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ

d
JgÀqÀÄ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼ÀÄ. he
pu S
is
3.7 ªÀÄzsÁåAPÀ
be B
bl
KT

PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è CAPÀUÀtÂvÀ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ PÉÃA¢æÃAiÀÄ

©

¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ C¼ÀvÉAiÀiÁzÀgÉ E£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄÄ

¸ÀÆPÀÛªÁzÀ PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ C¼ÀvÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
to

UÀªÀĤ¹zÉÝêÉ.
ot
N

FUÀ £ÁªÀ Å E£É Æ ßAzÀ Ä GzÁºÀ g À u É A iÀ Ä £À Ä ß UÀ ª À Ä ¤¸É Æ Ãt.

ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ JvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß (cm £À°è) ºÉÆA¢gÀĪÀ 17 «zÁåyðUÀ¼À
UÀÄA¥À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹: 106, 110, 123, 125, 117, 120, 112,
115, 110, 120, 115, 102, 115, 115, 109, 115, 101
QæÃqÁ ²PÀëPÀgÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV «AUÀr¸À®Ä §AiÀĸÀÄvÁÛgÉ. ¥Àæw UÀÄA¥ÀÅ
¸ÀªÀiÁ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ UÀÄA¥ÀÅ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ JvÀÛgÀQÌAvÀ
PÀrªÉÄ JvÀÛgÀ ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ UÀÄA¥ÀÅ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ JvÀÛgÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ JvÀÛgÀ
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀ£ÀÄß ²PÀëPÀgÀÄ ºÉÃUÉ ¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉ ?
FUÀ £ÁªÀÅ ²PÀëPÀjUÉ EgÀĪÀ ««zsÀ DAiÉÄÌUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt:
(i) CªÀgÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÀÄ.
¸ÀgÁ¸Àj = 106 + 110 + 123 + 125 + 117 + 120 + 112 + 115 + 110 + 115 + 102 + 115 + 115 + 109 + 115 + 101
17
1930
= = 113.5
17

81

DzÀÝjAzÀ, ²PÀëPÀgÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è
«AUÀr¹zÀgÉ, MAzÀÄ UÀÄA¥ÀÅ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀQÌAvÀ PÀrªÉÄ JvÀÛgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ UÀÄA¥ÀÅ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ JvÀÛgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀ
«zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. DUÀ UÀÄA¦£À°ègÀĪÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå ¸ÀªÀÄ«gÀĪÀÅ¢®è.
D UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ PÀæªÀĪÁV 7 ªÀÄvÀÄÛ 10 ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.
(ii) CªÀjUÉ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ DAiÉÄÌ gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÁVgÀÄvÀÛzÉ. Cw ºÉZÀÄÑ DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ «ÃPÀëuÉAiÀÄÄ 115 cm DVzÉ. EzÀ£ÀÄß gÀÆrü¨É¯ÉAiÀiÁV vÉUÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ.
7 ªÀÄPÀ̼À JvÀÛgÀ gÀÆrü¨É¯ÉVAvÀ PÀrªÉĬÄzÉ ªÀÄvÀÄÛ 10 ªÀÄPÀ̼À JvÀÛgÀ gÀÆrü¨É¯ÉUÉ ¸ÀªÀÄ«zÉ
ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrü¨É¯ÉVAvÀ ºÉaÑzÉ. DzÀÝjAzÀ, £ÁªÀÅ UÀÄA¥À£ÀÄß ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼ÁV ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è.
DzÀÝjAzÀ, FUÀ £ÁªÀÅ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®å CxÀªÁ PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ C¼ÀvÉ
§UÉÎ D¯ÉÆÃa¸ÉÆÃt. EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä £ÁªÀÅ ¥ÀÅ£ÀB zÀvÀÛ «zÁåyðUÀ¼À JvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß (cm £À°è)
UÀªÀĤ¸ÉÆÃt ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß KjPÉ PÀæªÀÄzÀ°è §gÉAiÉÆÃt. CªÀÅ ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ:

d
he
101, 102, 106, 109, 110, 112, 115, 115, 115, 115, 115, 117, 120, 120, 123, 125.
pu S
is
be B

F zÀvÁÛA±ÀzÀ°è ªÀÄzsÀåzÀ ªÀiË®å 115, KPÉAzÀgÉ F ªÀiË®å «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ°è

bl
KT

8 «zÁåyðUÀ½gÀĪÀAvÉ JgÀqÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV «¨sÁV¸ÀÄvÀÛzÉ. F ªÀiË®åªÀ£ÀÄß ªÀÄzsÁåAPÀ J£ÀÄߪÀgÀÄ.

©

ªÀÄzsÁåAPÀªÀÅ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°è EgÀĪÀ ªÀiË®åªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. (KjPÉ CxÀªÁ E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°è
eÉÆÃr¹zÁUÀ) ºÁUÀÆ CzsÀð zÀvÁÛA±ÀUÀ¼ÀÄ D ªÀiË®åQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ E£ÀÄß CzsÀð zÀvÁÛA±ÀUÀ¼ÀÄ D
to

ªÀiË®åQÌAvÀ PÀrªÉÄ EgÀÄvÀÛªÉ. QæÃqÁ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄzsÀåzÀ «zÁåyðAiÀÄ£ÀÄß DlzÀ°è gɦüæAiÀiÁV EgÀĪÀAvÉ
ot
N

¤zsÀðj¸ÀÄvÁÛgÉ.
E°è, £ÁªÀÅ PÉêÀ® ¨É¸À¸ÀASÉåAiÀÄ «ÃPÀëuÉUÀ½gÀĪÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¥ÀjUÀt¸ÀÄvÉÛêÉ. ¤ªÀÄä ¸ÉßûvÀ, PÉÆnÖgÄÀ ªÀ zÀvÁÛA±ÀU½
À UÉ
»ÃUÁV, PÉÆnÖgÀĪÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß, KjPÉ CxÀªÁ ªÀÄzsÁåAPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß
E½PÉ PÀæªÀÄzÀ°è eÉÆÃr¹zÁUÀ, ªÀÄzsÁåAPÀªÀÅ, ªÀÄzsÀåzÀ PÀ A qÀ Ä »rzÀ g À Ä . ¤ªÀ Ä ä ¸É ß Ã»vÀ £ À
«ÃPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀªÀÄUÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. GvÀÛgÀzÀ°è zÉÆõÀ«zÀÝ°è ¸Àj¥Àr¹
ªÀÄvÀÄÛ «ªÀj¹.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀÄzsÁåAPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrü¨É¯ÉUÀ½UÉ
MAzÉà ªÀiˮ媣 É iÀįÁUÀĪÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÄÀ ß 35, 32, 35, 42, 38, 32, 34.
À ÄÀ ß £ÁªÀÅ ¥ÀqA
UÀªÀĤ¹. ªÀÄzsÁåAPÀ = 42 gÀÆrü¨É¯É = 32.

82
 »ÃUÁV ¸ÀgÁ¸Àj, ªÀÄzsÁåAPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrü¨É¯ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼ÁVzÀÄÝ, CªÀÅ MAzÀÄ UÀÄA¦£À
«ÃPÀëuÉUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®åUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ zÀvÁÛA±ÀzÀ UÀjµÀ× ªÀÄvÀÄÛ
PÀ¤µÀ× «ÃPÀëuÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EgÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥Àª
æ ÀÈwÛAiÀÄ C¼ÀvÉUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
GzÁºÀgÀuÉ 7. F zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ ªÀÄzsÁåAPÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj: 24, 36, 46, 17, 18, 25, 35.
¥ÀjºÁgÀ: £ÁªÀÅ zÀvÁÛA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß KjPÉ PÀª
æ ÄÀ zÀ°è eÉÆÃr¹zÁUÀ, 17, 18, 24, 25, 35, 36, 46
DUÀĪÀÅzÀÄ. ªÀÄzsÁåAPÀªÀÅ ªÀÄzsÀåzÀ «ÃPÀëuÉ. DzÀÝjAzÀ 25 ªÀÄzsÁåAPÀªÁVzÉ.
C¨sÁå¸À 3.2

1. UÀtv
 z
À °
À è 15 «zÁåyðUÀ¼ÄÀ ¥Àq¢
É gÀĪÀ CAPÀU¼
À ÄÀ (25 PÉÌ) ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ.É
19, 25, 23, 20, 9, 20, 15, 10, 5, 16, 25, 20, 24, 12, 20.
F zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ gÀÆrü¨É¯É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÁåAPÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj. CªÉgÀqÀÆ
MAzÉÃ DVzÉAiÉÄÃ?

d
2. 11 DlUÁgÀgÀÄ MAzÀÄ QæPÉmï ¥ÀAzÀåzÀ°è UÀ½¹zÀ gÀ£ïUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ:
he
6, 15, 120, 50, 100, 80, 10, 15, 8, 10, 15.
pu S
is
be B
bl

F zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj, ªÀÄzsÁåAPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj. F ªÀÄÆgÀÄ MAzÉÃ

KT

DVªÉAiÉÄÃ?
©

3. MAzÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ 15 «zÁåyðUÀ¼À vÀÆPÀ (kg UÀ¼À°è) EAwªÉ: 38, 42, 35, 37, 45, 50,
to

32, 43, 43, 40, 36, 38, 43, 38, 47.

ot

(i) F zÀvÁÛA±ÀzÀ gÀÆrü¨É¯É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÁåAPÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

N

(ii) MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ gÀÆrü¨É¯É EzÉAiÉÄÃ?

4. F zÀvÁÛA±ÀzÀ ªÀÄzsÁåAPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrü¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj:
13, 16, 12, 14, 19, 12, 14, 13, 14.
5. ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÉÆà CxÀªÁ vÀ¥ÉÆàà w½¹:
(i) gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ zÀvÁÛA±ÀzÀ°ègÀĪÀ MAzÀÄ ¸ÀASÉå.
(ii) ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ zÀvÁÛA±ÀzÀ MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
(iii) ªÀÄzsÁåAPÀ AiÀiÁªÁUÀ®Æ zÀvÁÛA±ÀU¼À °
À £
è À MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀiÁVgÀÄvÀz
Û .É
(iv) 6, 4, 3, 8, 9, 12, 13, 9. F zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj 9 DVzÉ.

83
3.8 ««zsÀ GzÉÝñÀUÀ½UÁV ¸ÀÛA¨sÀ¯ÉÃRzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀ
»A¢£À ªÀµÀðzÀ°è £ÁªÀÅ ¸ÀAUÀ滹zÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä DªÀÈwÛ «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖAiÀÄ°è
eÉÆÃr¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ ªÀÄvÀÄÛ D£ÀAvÀgÀ F ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß avÀæ¯ÉÃR CxÀªÁ ¸ÀÛA¨sÀ¯ÉÃR gÀÆ¥ÀzÀ°è
zÁæ²åPª
À ÁV ¥Àw
æ ¤¢ü¸ÄÀ ªÀÅzÀ£ÄÀ ß PÀ°wzÉÝêÉ. ¤ÃªÀÅ ¸ÀA
Û ¨s¯
À ÃÉ RUÀ¼£
À ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹ zÀvÁÛA±ÀU¼
À À §UÉÎ ªÀiÁ»w
¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. ¸ÀÛA¨sÀ¯ÉÃRUÀ¼À£ÁßzsÀj¹ ¤ÃªÀÅ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÆß ¸ÀºÀ ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼ÀÄ DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¹zÀgÉ, gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄÄ CvÀåAvÀ GzÀÝzÀ ¸ÀÛA¨sÀ JAzÀÄ
¤ÃªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

3.8.1. ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß (¸ÉÌïï) DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ

£ÀªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, ¸ÀÛA¨sÀ¯ÉÃRªÀÅ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ CUÀ®zÀ ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß
¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀÅzÁVzÀÄÝ, ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼À GzÀÝ DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃªÀÅ DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß
CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¸ÀÛA¨sÀ¯ÉÃRzÀ°è ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß KPÀªÀiÁ£ÀzÀ°è vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÁzÁUÀ

d
D¯ÉÃRªÀÅ MAzÀÄ «ÃPÀëuÉUÉ MAzÀÄ KPÀªÀiÁ£À GzÀݪÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÀÄÛ
he
CxÀªÁ £ÀÆgÀÄUÀ¼À°è vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÁzÁUÀ MAzÀÄ KPÀªÀiÁ£À GzÀݪÀÅ 10 CxÀªÁ 100 «ÃPÀëuÉUÀ¼À£ÀÄß
pu S
is
be B
bl

¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹:

KT

GzÁºÀgÀuÉ 8. 6 ªÀÄvÀÄÛ 7 £Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ 200 «zÁåyðUÀ½UÉ, CªÀjUÉ EµÀÖªÁzÀ §tÚªÀ£ÀÄß

©

w½¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ±Á¯Á PÀlÖqÀªÀÅ AiÀiÁªÀ §tÚ ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß

to

¤zsð
À j¸À®Ä PÉüÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¥s° À vÁA±Àª£À ÄÀ ß ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPz
À °
À è vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.
ot

PÉÆnÖgÀĪÀ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÛA¨sÀ¯ÉÃRzÀ°è vÉÆÃj¹.

N

EµÀÖªÁzÀ §tÚ PÉA¥ÀÅ ºÀ¹gÀÄ ¤Ã° ºÀ¼À¢ PÉøÀj

«zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå 43 19 55 49 34
¸ÀÛA¨sÀ¯ÉÃRzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹:
(i) AiÀiÁªÀÅzÀÄ ºÉZÀÄÑ DzÀåvÉ ¤ÃrgÀĪÀ §tÚ ªÀÄvÀÄÛ PÀrªÉÄ DzÀåvÉ ¤ÃrgÀĪÀ
§tÚªÁVzÉ?
(ii) MlÄÖ JµÀÄÖ §tÚUÀ½ªÉ? CªÀÅ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

84
¥ÀjºÁgÀ: ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ ¸ÀÆPÀÛ ¥Àª
æ iÀ ÁtªÀ£ÄÀ ß
DAiÉÄÌ ªÀiÁr:
¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß `0` ¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹.
zÀvÁÛA±ÀzÀ°è CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ªÀiË®å 55.
DzÀÝjAzÀ 55 QÌAvÀ ºÉa£ Ñ À ªÀiË®åPÌÉ CAzÀgÉ
60 PÉÌ ¥Àª
æ iÀ ÁtªÀ£ÄÀ ß PÉÆ£ÉUÆÉ ½¹. £ÀPA ëÉ iÀÄ
GzÀÝPÀÆÌ 10 ºÉZÁÑUÀĪÀAvÉ ¸ÀªÀiÁ£À
¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹, ¤ªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ
J®è ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼ÀÄ 0 ªÀÄvÀÄÛ 60gÀ £ÀqÀĪÉ
EgÀĪÀAvÉ ºÉZÀÄÑ GzÀݪÀÇ CxÁªÀ aPÀÌzÁVAiÀÄÆ E®èzÀAvÉ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
E°è £ÁªÀÅ 10 «zÁåyðUÀ½UÉ 1 KPÀªÀiÁ£ÀªÉAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt.
¸ÀÛA¨sÀ¯ÉÃR¢AzÀ £ÁªÀÅ ¤zsÀðj¸ÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ,
(i) ¤Ã° ºÉZÀÄÑ DzÀåvÉAiÀÄ §tÚ. (KPÉAzÀgÉ ¤Ã° §tÚªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ ¸ÀÛA¨sÀªÀÅ CvÀåAvÀ

d
GzÀݪÁVzÉ.) he
pu S
is
(i) ºÀ¹gÀÄ PÀrªÉÄ DzÀåvÉAiÀÄ §tÚ. (KPÉAzÀgÉ ºÀ¹gÀÄ §tÚªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ ¸ÀÛA¨sÀªÀÅ CvÀåAvÀ
be B
bl

aPÀÌzÁVzÉ.)
KT

(iii) C°è 5 §tÚUÀ½ªÉ. CªÀÅ PÉA¥ÀÅ, ºÀ¹gÀÄ, ¤Ã°, ºÀ¼À¢, ªÀÄvÀÄÛ PÉøÀj. (EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CqÀØ
©

UÉgÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É UÀªÀĤ¸ÀÄvÉÛêÉ.)

to

GzÁºÀgÀuÉ 9. ªÀÄÄA¢£À zÀvÁÛA±À MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ vÀgÀUÀwAiÀÄ DgÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¥ÀqÉzÀ MlÄÖ
ot

CAPÀUÀ¼À£ÀÄß (600 PÉÌ ) vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRzÀ°è ¤gÀƦ¹.

N

«zÁåyðUÀ¼ÀÄ CdAiÀiï ¨Á° ¢Ã¦Û ¥sÉÊAiÀiÁeï VÃwPÁ ºÀj

UÀ½¹zÀ CAPÀUÀ¼ÀÄ 450 500 300 360 400 540
¥ÀjºÁgÀ:
(i) MAzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ ¥Àª æ iÀ ÁtªÀ£ÄÀ ß vÉUz
É ÄÀ PÉƼÀ®
î Ä £ÁªÀÅ 100 gÀµÄÀ Ö ºÉZ¼
ÑÀ «
À gÀĪÀAvÉ
¸ÀªÀiÁ£À ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÉÛêÉ. »ÃUÉÀ 1 KPÀªÀiÁ£ÀªÀÅ 100 CAPÀUÀ¼À£ÀÄß
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. (1 KPÀªÀiÁ£ÀªÀÅ 10 CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀAvÉ DAiÉÄÌ
ªÀiÁrzÁUÀ DUÀĪÀ vÉÆAzÀgÉAiÉÄãÀÄ?)
(ii) FUÀ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRzÀ°è UÀÄwð¹.

85
 ¥ÀæªÀiÁt: 1 KPÀªÀiÁ£À = 100 CAPÀUÀ¼ÀÄ

¢é¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ.

d
C§¢Ãð£ï ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÉðmï F JgÀqÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ªÀµÀðzÀ J¯Áè ºÀ£ÉßgÀqÀÄ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À°è
he
UÉÆÃZÀgÀªÁUÀĪÀ ¨É¼ÀQ£À ¸ÀgÁ¸Àj UÀAmÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹. F £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ zÀQët
pu S
is
be B
bl

zsÀÄæªÀzÀ ¸À«ÄÃ¥À EªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¢£À PÉêÀ® PÉ®ªÀÅ UÀAmÉUÀ¼ÀµÀÄÖ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.
KT

ªÀiÁUÉðmï
©

d ¥sÉ ªÀiÁ J ªÉÄà dÆ dÄ D ¸É C £À r

to

¸ÀgÁ¸Àj ©¹®Ä 1
2 31 4 4 73 8 7 71 6 6 4 2
ot

(UÀAmÉUÀ¼À°è) 4 4 2 4
N

C§¢ð£ï

¸ÀgÁ¸Àj ©¹®Ä 1 1 1 1 1 1 3
1 3 3 6 5 6 5 5 4 4 3 1
(UÀAmÉUÀ¼À°è) 2 2 2 2 2 2 4

¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹ ¤ÃªÀÅ ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¸À§ºÀÄzÀÄ.

(i) ¥Àæw £ÀUÀgÀªÀÅ AiÀiÁªÀ wAUÀ½£À°è UÀjµÀ× ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ?
(ii) ¥Àæw £ÀUÀgÀªÀÅ AiÀiÁªÀ wAUÀ½£À°è PÀ¤µÀ× ¸ÀÆAiÀÄð£À ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ?
“MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ wAUÀ½£À°è, AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ UÀAmÉ ¨É¼ÀPÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ.” EAvÀºÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛj¸À®Ä £ÁªÀÅ JgÀqÀÆ £ÀUÀgÀUÀ¼À
¸ÀgÁ¸Àj ¨É¼ÀQ£À UÀAmÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀ. EzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä
£ÁªÀÅ ¢é¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRªÀ£ÀÄß gÀa¸À®Ä PÀ°AiÀĨÉÃPÀÄ. EzÀÄ JgÀqÀÆ £ÀUÀgÀUÀ¼À
ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß eÉÆvÉeÉÆvÉAiÀiÁV ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR (DPÀÈw 3.1)
JgÀqÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À ¨É¼ÀQ£À UÀAmÉUÀ¼À ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
86
 ¥Àæw wAUÀ½UÉ JgÀqÀÄ ¸ÀÛA¨sÀUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À JvÀÛgÀªÀÅ ¥Àæw wAUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ¨É¼ÀQ£À UÀAmÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÀ £ÁªÀÅ K¦æ¯ï wAUÀ¼ÀÄ ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹, C§¢Ãð£ïVAvÀ ªÀiÁUÉðmï£À°è
AiÀiÁªÁUÀ®Æ ºÉZÀÄÑ ºÀUÀ®Ä EgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÁV wêÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ¥ÀæzÉñÀ CxÀªÁ
¤ªÀÄä £ÀUÀgÀzÀ D¯ÉÃRªÀ£ÀÄß MnÖUÉ ºÁPÀ§ºÀÄzÀÄ.

d
he
pu S
is
be B
bl

FUÀ £ÁªÀÅ £ÀªÀÄUÉ ºÉZÀÄÑ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÉÆÃt.

KT

GzÁºÀgÀuÉ 10. M§â UÀtv  À ²PÀPë g

À ÄÀ , vÉöæ ʪÀiÁ¹PÀ ¥ÀjÃPÉA
ë iÀÄ £ÀAvÀgÀ CªÀgÄÀ §¼À¹zÀ ºÉƸÀ ¨ÉÆÃzs£ À Á
©

vÀAvÀæ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁVzÉAiÉÄà CxÀªÁ E®èªÉà JAzÀÄ w½AiÀÄ®Ä EaÒ¹zÀgÀÄ.

CªÀgÀÄ vÉæöʪÀiÁ¹PÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è (25 PÉÌ) ªÀÄvÀÄÛ CzsÀð ªÁ¶ðPÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è
to

(25 PÉÌ) PÀ°PÉAiÀÄ°è CvÀåAvÀ »AzÀĽzÀ 5 «zÁåyðUÀ¼À CAPÀU¼ À £

À ÄÀ ß vÉUz
É ÄÀ PÉÆAqÀgÄÀ
ot

«zÁåyðUÀ¼ÀÄ D²Ã±ï CgÀÄuï PÀ«±ï ªÀiÁAiÀiÁ jÃmÁ

N

vÉæöʪÀiÁ¹PÀ 10 15 12 20 9
CzsÀðªÁ¶ðPÀ 15 18 16 21 15
¥ÀjºÁgÀ: CªÀgÀÄ ¢é¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀgÀÄ
ªÀ Ä vÀ Ä Û §ºÀ Ä vÉ Ã PÀ «zÁåyðUÀ ¼ À Ä
UÀªÄÀ £ÁºÀðªÁzÀ ¥ÀU æ w
À ¸Á¢ü¹gÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß
UÀªÀĤ¸ÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉƸÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á
vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀ®Ä
¤zsÀðj¸ÀÄvÁÛgÉ.
¢é ¸À Û A ¨s Á ¯É à R §¼À ¸ À Ä ªÀ E£À Æ ß
PÉ ® ªÀ Å ¸À A zÀ ¨ s À ð UÀ ¼ À £ À Ä ß ¤ÃªÀ Å
D¯ÉÆÃa¸À§°ègÁ?

87
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹.
1. ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR (avÀæ 3.2)ªÀÅ ««zsÀ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ vÀAiÀiÁj¹zÀ d®¤gÉÆÃzsÀPÀ
UÀrAiÀiÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸ÀĪÀ ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæw
PÀA¥À¤AiÀÄÄ £À£Àß UÀrAiÀiÁgÀUÀ¼ÀÄ d®¤gÉÆÃzsÀPÀ JAzÀÄ ºÀPÀÄÌ ¸Á¢ü¹vÀÄ. MAzÀÄ
¥ÀjÃPÉëAiÀÄ £ÀAvÀgÀ F ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß §»gÀAUÀ ¥Àr¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

(a) d®¤gÉÆÃzsÀPÀªÀ®èzÀ UÀrAiÀiÁgÀUÀ¼À ¸ÀASÉåUÀÆ

© ¥ÀæªÀiÁt: 1 KPÀªÀiÁ£À = 10 UÀrAiÀiÁgÀUÀ¼ÀÄ

¥Àæw PÀA¥À¤AiÀÄ ¥ÀjÃPÉëUÉÆAqÀ UÀrAiÀiÁgÀUÀ¼À
¸ÀASÉåUÀÆ EgÀĪÀ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
PÀAqÀÄ»rAiÀħ°ègÁ?
(b) EzÀgÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁªÀ PÀA¥À¤AiÀÄÄ
GvÀÛªÀÄ UÀrAiÀiÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ JAzÀÄ
¤ÃªÀÅ ºÉüÀ§°èÃgÁ?

d
2. 1995, 1996, 1997 ªÀÄvÀÄÛ 1998 gÀ°è ªÀiÁgÁlªÁzÀ
he EAVèÃµï ªÀÄvÀÄÛ »A¢ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ªÀiÁ»w
pu S
is
ªÀÄÄA¢£ÀAwzÉ:
be TB
bl
to K

ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ 1955 1996 1997 1998

EAVèõï 350 400 450 620
»A¢ 500 525 600 650
ot

¢é¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR gÀa¹ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹:

N

(a) AiÀiÁªÀ ªÀµÀðzÀ°è JgÀqÀÆ ¨sÁµÉUÀ¼À ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ªÀiÁgÁl CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ EzÉ?
(b) EAVèÃµï ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ¨ÉÃrPÉ ªÉÃUÀªÁV KjPÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀ§°ègÁ? ¸ÀªÀÄyð¹.

C¨sÁå¸À 3.3
1. ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR ( avÀæ 3.3) G¥ÀAiÉÆÃV¹ ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹:
(a) AiÀiÁªÀÅzÀÄ CvÀåAvÀ ¥Àæ¹zÀÞ ¸ÁPÀÄ¥ÁætÂ?
(b) JµÀÄÖ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ £Á¬ÄAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁPÀÄ ¥ÁætÂAiÀiÁV ºÉÆA¢zÁÝgÉ?

88
 cm

¥ÁætÂUÀ½UÉ avÀæ 3.4

avÀæ 3.3
2. ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR (avÀæ 3.4) UÀªÄÀ ¤¹. EzÀÄ C£ÀÄPÀª
æ ÄÀ ªÁV 5 ªÀµð À UÀ¼°
À è MAzÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀ ªÀĽUÉAiÀÄ°è
ªÀiÁgÁlªÁzÀ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

d
he
(i) 1989, 1990, 1992 gÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ JµÀÄÖ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁgÁlªÁzÀªÀÅ?
pu S
is
(ii) AiÀiÁªÀ ªÀµÀðzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 475 ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁgÁlªÁzÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ ªÀµÀðzÀ°è
be B
bl
KT

¸ÀĪÀiÁgÀÄ 225 ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁgÁlªÁzÀªÀÅ?

(iii) AiÀiÁªÀ ªÀµÀðUÀ¼À°è ªÀiÁgÁlªÁzÀ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 250 QÌAvÀ PÀrªÉÄ EzÉ?
©

(iv) 1989gÀ°è ªÀiÁgÁlªÁzÀ ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ CAzÁf¸ÀÄ«j JA§ÄzÀ£ÀÄß

to

«ªÀj¸À§°ègÁ?
ot

3. DgÀÄ ««zsÀ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è£À «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß

N

¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRzÀ°è vÉÆÃj¹.
vÀgÀUÀw 5£Éà 6£Éà 7£Éà 8£Éà 9£Éà 10£ÉÃ
«zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå 135 120 95 100 90 80
(a) ¤ÃªÀÅ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀÄwÛÃgÁ?
(b) ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹:
(i) AiÀiÁªÀ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è UÀjµÀ× ¸ÀASÉåAiÀÄ «zÁåyðUÀ½zÁÝgÉ? ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è
PÀ¤µÀ× ¸ÀASÉåAiÀÄ «zÁåyðUÀ½zÁÝgÉ?
(ii) 6£Éà vÀgÀUÀw «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉåUÀÆ 8£Éà vÀgÀUÀw «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉåUÀÆ EgÀĪÀ
C£ÀÄ¥ÁvÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
4. 1£Éà ªÀÄvÀÄÛ 2£Éà ¸É«Ä¸ÀÖgïUÀ¼À°è «zÁåyðUÀ¼À ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß
DAiÉÄÌ ªÀiÁr ¢é¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR gÀa¹ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹:

89
 ¸ÀªÀiÁd
«µÀAiÀÄ EAVèÃµï »A¢ UÀtÂvÀ «eÁÕ£À
«eÁÕ£À
1£Éà ¸É«Ä¸ÀÖgï (UÀjµÀÖ.CAPÀ 100) 67 72 88 81 73
2£Éà ¸É«Ä¸ÀÖgï (UÀjµÀÖ.CAPÀ 100) 70 65 95 85 75
(i) AiÀiÁªÀ «µÀAiÀÄzÀ°è, «zÁåyðAiÀÄÄ CvÀÄåvÀÛªÀĪÁzÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¹zÁÝ£É?
(ii) AiÀiÁªÀ «µÀAiÀÄzÀ°è PÀ¤µÀ× ªÀÄlÖzÀ ¥ÀæUÀwAiÀiÁVzÉ?
(iii) AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ «µÀAiÀÄzÀ°è ¸ÁzsÀ£É Cw PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉAiÉÄÃ?
5. MAzÀÄ PÁ¯ÉÆäAiÀÄ ¸À«ÄÃPÉë¬ÄAzÀ ¸ÀAUÀæºÀªÁzÀ F zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹.
£ÉaÑ£À QæÃqÉ QæPÉmï ¨Á¸ÉÌmï¨Á¯ï FdÄUÁjPÉ ºÁQ CxÉènPïì
£ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ 1240 470 510 430 250
¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀÅzÀÄ 620 320 320 250 105

(i) ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀæªÀiÁt DAiÉÄ̪ÀiÁr ¢é¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR gÀa¹.

d
¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR¢AzÀ ¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß wêÀiÁð¤¸ÀÄ«j?he
pu S
is
(ii) CvÀåAvÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ QæÃqÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
be B
bl
KT

(iii) AiÀiÁªÀÅzÀPÌÉ ºÉa£

Ñ À DzÀåvÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ, «ÃQë¸ÄÀ «PÉ CxÀªÁ ¨sÁUÀª»À ¸ÀÄ«PÉ?
6. F CzsÁåAiÀÄzÀ ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è ¤ÃrgÀĪÀ ««zsÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À UÀjµÀ× ªÀÄvÀÄÛ PÀ¤µÀ×
©

vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß (PÉÆõÀÖPÀ 3.1) vÉUÉzÀÄPÉƽî. F

to

zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹ ¢é¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR £ÀPÉë gÀa¹ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ

ot

GvÀÛj¹:
N

(i) PÉÆnÖgÀĪÀ ¢£ÁAPÀzÀ°è AiÀiÁªÀ £ÀUÀgÀzÀ PÀ¤µÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ UÀjµÀ×

vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ°è£À ªÀåvÁå¸À CvÀåAvÀ ºÉaÑzÉ?

(ii) CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ vÁ¥ÀªÀiÁ£À EgÀĪÀ £ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉZÀÄÑ vÀA¥ÁVgÀĪÀ £ÀUÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
(iii) MAzÀgÀ UÀjµÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀªÀÅ E£ÉÆßAzÀgÀ PÀ¤µÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀQÌAvÀ PÀrªÉÄ EgÀĪÀ JgÀqÀÄ
£ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
(iv) PÀ¤µÀ× ªÀÄvÀÄÛ UÀjµÀ× vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À ªÀåvÁå¸À Cwà PÀrªÉÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.

90
3.9 CªÀPÁ±À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹.
RArvÀªÁVAiÀÄÆ ¸ÀA¨s« À ¸ÀĪÀ, ¸ÁzsåÀ ªÉà E®èzÀ DUÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ DUÀzÃÉ EgÀ§ºÀÄzÁzÀ CAzÀgÉ
DUÀĪÀ CªÀPÁ±À ¸Àé®à EzÉ J£ÀÄߪÀ PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß D¯ÉÆÃa¹ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆAzÀPÉÌ PÀ¤µÀ×
3 GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
£ÀªÀÄä ¤vÀåfêÀ£ÀzÀ°è F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÉüÀÄwÛgÀÄvÉÛêÉ: PÉ®ªÉǪÉÄä "EAzÀÄ ªÀļÉAiÀiÁUÀĪÀ
¸ÁzsÀåvÉ E®è", ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀAvÉAiÉÄà "¨sÁgÀvÀ «±ÀéPÀ¥ï UÉ®ÄèªÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ EzÉ," JA§ÄzÁV
ºÉüÀÄvÉÛêÉ. F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Àé®à ºÉZÁÑV CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt. F ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjUÀt¹.
(i) ¸ÀÆAiÀÄð£ÀÄ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ªÉÄïÉÃgÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ
(ii) MAzÀÄ EgÀÄªÉ 3m JvÀÛgÀ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ
(iii) ¤ÃªÀÅ ºÉZÀÄÑ WÀ£À¥sÀ® ºÉÆA¢gÀĪÀ MAzÀÄ WÀ£ÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ CzÀgÀ CAa£À GzÀݪÀÇ
¸ÀºÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.

d
he
(iv) ¤ÃªÀÅ ºÉZÀÄÑ «¹ÛÃtð«gÀĪÀ ªÀÈvÀÛ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ DUÀ CzÀgÀ wædåªÀÇ ¸ÀºÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.
pu S
is
(v) ¨sÁgÀvÀªÀÅ ªÀÄÄA¢£À mɸïÖ ¸ÀgÀt d¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ.
be B
bl
KT

ªÉÄÃ¯É ¤ÃrgÀĪÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ, ¸ÀÆAiÀÄð ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ªÉÄïÉÃgÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ

©

JA§ÄzÀÄ. MAzÀÄ EgÀÄªÉ 3 m JvÀg Û À ¨É¼A

É iÀÄĪÀÅzÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀÆ ¸ÀºÀ C¸ÁzsåÀ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ºÉüÀÄwÛÃj.
E£ÉÆßAzÉqÉ ºÉZÀÄÑ «¹ÛÃtðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀÈvÀÛzÀ wædå RArvÀªÁVAiÀÄÆ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ. CzÉÃ
to

jÃw ºÉZÀÄÑ WÀ£À¥sÀ® ºÉÆA¢gÀĪÀ WÀ£ÀzÀ CAa£À GzÀÝ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.
ot

E£ÉÆßAzÉqÉ ¨sÁgÀvªÀ ÅÀ ªÀÄÄA¢£À mɸïÖ ¸ÀgtÀ  UÉ®§è ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ¸ÉÆÀÄzÀÄ. JgÀqÆ À ¸ÀºÀ ¸ÁzsåÀ .
N

3.9.1. CªÀPÁ±À
¤ÃªÀÅ MAzÀÄ £ÁtåªÀ£ÀÄß a«ÄäzÁUÀ, AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÉÄÃ¯É PÁtĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß AiÀiÁªÁUÀ®Æ
¸ÀjAiÀiÁV H»¸ÀÄ«gÁ? MAzÀÄ £ÁtåªÀ£ÀÄß a«Ää ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw ¨ÁjAiÀÄ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß H»¹.
¤ªÀÄä «ÃPÀëuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀzÀ°è §gɬÄj.
a«ÄäzÀ ¸ÀASÉå H»¹zÀ ¥sÀ°vÁA±À §AzÀ ¥sÀ°vÁA±À

EzÀ£ÀÄß 10 ¨Áj ªÀiÁr. UÀ½¹zÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹. ¤ÃªÀÅ CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ

91
«£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß PÁtÄ«gÁ? ¥Àæw ‘²gÀ’zÀÀ £ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ J£À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛÃgÁ? ¥Àæw ¨ÁjAiÀÄÆ ¤ÃªÀÅ
²gÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄ«gÁ? E£ÀÆß 10 ¨Áj £ÁtåªÀ£ÀÄß a«Ää ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß PÉÆõÀÖPÀzÀ°è zÁR°¹.
¥ÀqÉ¢gÀĪÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀàµÀÖªÁzÀ «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
w½AiÀÄÄ«j. ¸ÀIJî ªÀÄvÀÄÛ ¸À¯Áä 25 ¨Áj £Átå a«ÄäzÁUÀ §A¢gÀĪÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß PÉÆõÀÖPÀzÀ°è
¤ÃrzÉ. E°è H ²gÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¹zÀgÉ T ¥ÀÅZÀÒªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
¥sÀ°vÁA±À H T T H T T T H T T H H H H H
¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
¥sÀ°vÁA±À T T H T T T T T T T
F zÀvÁÛA±À ¤ªÀÄUÉ K£À£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ? ²gÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅZÀÒPÉÌ MAzÀÄ
H»¸À§ºÀÄzÁzÀ «£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß PÁtÄ«gÁ? ¸ÀàµÀÖªÁV ²gÀ CxÀªÁ ¥ÀÅZÀÒ ªÉÄïÉ
PÁtĪÀÅzÀPÉÌ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ «£Áå¸À EgÀĪÀÅ¢®è. ¤ÃªÀÅ ¥Àæw¨Áj £ÁtåªÀ£ÀÄß
a«ÄäzÁUÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ ²gÀ CxÀªÁ ¥ÀÅZÀÒ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ

d
J¸ÉvÀzÀ°è EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ
CªÀPÁ±ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. he
pu S
is
be B

ªÉÄð£À zÀvÁÛA±ÀzÀ°è, ²gÀUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅZÀÒUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß Jt¹.

bl
KT

£ÁtåªÀ£ÀÄß E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ ¨Áj a«Ää ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃªÀÅ ¥ÀqÉzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß

zÁR®Ä ªÀiÁr. ¤ÃªÀÅ ²gÀ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ MlÄÖ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅZÀÒ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ
©

MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

to

¤ÃªÀÅ MAzÀÄ zÁ¼ÀzÀ DlªÀ£ÀÆß ¸ÀºÀ DrgÀ§ºÀÄzÀÄ zÁ¼ÀªÀÅ 6 ªÀÄÄRUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.

ot

¤ÃªÀÅ zÁ¼ÀªÀ£ÀÄß J¸ÉzÁUÀ, ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÁzÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ H»¸À§°ègÁ? ®ÆqÉÆ CxÀªÁ

N

ºÁªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ Kt Dl DqÀĪÁUÀ MAzÀÄ J¸ÉvÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ ¥sÀ°vÁA±À ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
C¥ÉÃPÉë ¥ÀnÖgÀ§ºÀÄzÀ®èªÉ?
¤ªÀÄä EZÉÒAiÀÄAvÉAiÉÄà AiÀiÁªÁUÀ®Æ zÁ¼ÀªÀÅ ¥sÀ°vÁA±À ¤ÃqÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? MAzÀÄ zÁ¼ÀªÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƽî 150 ¨Áj GgÀĽ¹ ªÀÄvÀÄÛ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À PÉÆõÀÖPÀzÀ°è vÀÄA©:
zÁ¼ÀzÀ ªÉÄð£À ¸ÀASÉå vÁ¼É UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼ÀÄ EzÀÄ ¸ÀA¨sÀ«¹gÀĪÀ ¸ÀASÉå
1
2
¥Àæw¨Áj ¤ÃªÀÅ ¥ÀqÉzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀASÉåAiÀÄ JzÀÄgÀÄ vÁ¼É UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÁQj.
GzÁºÀgÀuÉUÉ ªÉÆzÀ® J¸ÉvÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ 5£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄ«j. 5 gÀ ªÀÄÄAzÉ MAzÀÄ vÁ¼É UÀÄgÀÄvÀĺÁQj.
£ÀAvÀgÀzÀ J¸ÉvÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ 1£ÀÄß ¥ÀqÉzÀgÉ, 1 gÀ JzÀÄgÀÄ vÁ¼É ºÁQ. ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀASÉåUÉ vÁ¼É UÀÄgÀÄvÀÄ
ºÁPÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɹ, F ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß 150 J¸ÉvÀUÀ½UÉ ¥ÀÅ£ÁgÀªÀwð¹ ªÀÄvÀÄÛ 150
J¸ÉvÀUÀ½UÉ ¹UÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
zÀvÁÛA±ÀzÀ°è 1, 2, 3, 4, 5, 6 JµÀÄÖ ¨Áj ¸ÀA¨sÀ«¹zÉAiÉÄAzÀÄ vÉÆÃj¸À®Ä ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR gÀa¹.

92
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹.
(UÀÄA¦£À°è ªÀiÁr)
1. MAzÀÄ £ÁtåªÀ£ÀÄß 100 ¨Áj a«Ää ªÀÄvÀÄÛ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß zÁR°¹. EzÀgÀ°è
²gÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅZÀÒ ¸ÀA¨sÀ«¹gÀĪÀ MlÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2. C¥sÁÛ¨ï£ÀÄ MAzÀÄ zÁ¼ÀªÀ£ÀÄß 250 ¨Áj GgÀĽ¹zÀ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAzÉ
vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ PÉÆõÀÖPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ£ÀÄ. F zÀvÁÛA±ÀPÉÌ ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR gÀa¹.
zÁ¼ÀzÀ ªÉÄð£À ¸ÀASÉå vÁ¼É CAPÀUÀ¼ÀÄ
1 |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| ||||
2 |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| ||||
3 |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| ||
4 |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| ||
5 |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||
6 |||| |||| |||| |||| |||| |||| |||| ||||

d
he
3. MAzÀÄ zÁ¼ÀªÀ£ÀÄß 100 ¨Áj GgÀĽ¹ ªÀÄvÀÄÛ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¹, 1, 2, 3, 4, 5, 6
pu S
is
JµÀÄÖ ¨Áj ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
be B
bl
KT

¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ JAzÀgÉãÀÄ?
©

£ÀªÄÀ UÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, MAzÀÄ £Át媣 À ÄÀ ß a«ÄäzÁUÀ ²gÀ CxÀªÁ ¥ÀÅZÀÒ JA§ JgÀqÄÀ ¸ÁzsåÀ «gÀĪÀ
¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉÉ. MAzÀÄ zÁ¼ÀªÀ£ÀÄß GgÀĽ¹zÁUÀ DgÀÄ ¸ÁzsÀå«gÀĪÀ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
to

¥ÀqAÉ iÀÄÄvÉÃÛ ªÉ. MAzÀÄ £Átåz°À è ²gÀ CxÀªÁ ¥ÀÅZÀÒ ªÉÄÃ¯É §gÀĪÀ ¸ÁzsåÀ vÉ ¸ÀªÄÀ £ÁVgÀÄvÀz
Û É JA§ÄzÀ£ÄÀ ß
ot

C£ÀĨsÀªÀ¢AzÀ £ÁªÀÅ w½¢zÉÝêÉ. ²gÀ CxÀªÁ ¥ÀÅZÀÒ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ ¸ÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
N

1
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÉÌ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.
2
MAzÀÄ zÁ¼ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ 1, 2, 3, 4, 5, CxÀªÁ 6 ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ
¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ. CAzÀgÉ MAzÀÄ zÁ¼À J¸ÉzÁUÀ 6 ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ ¸ÁzsÀå«gÀĪÀ ¥sÀ°vÁA±À EgÀÄvÀÛªÉ. 1, 2,
1
3, 4, 5, 6, EªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀPÉÌ DgÀ£ÉÃAiÀÄ MAzÀÄ ( ) ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ EgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ
6
£ÁªÀÅ ºÉüÀÄvÉÛêÉ. ªÀÄÄA¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è £ÁªÀÅ EzÀgÀ §UÉÎ PÀ°AiÀÄÄvÉÛêÉ. ºÉaÑ£À ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀĪÀ WÀl£ÉUÀ¼À ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄÄ 0 ªÀÄvÀÄÛ 1 gÀ £ÀqÀÄªÉ EgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ ªÀiÁrgÀĪÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ w½¢zÉÝêÉ. CªÀÅUÀ¼À°è C¸ÀA¨sÀªÀ WÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ 0 ªÀÄvÀÄÛ RavÀ
WÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ 1 DVgÀÄvÀÛzÉ.
PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀð AiÀiÁªÀÅzÉà DVgÀ°, ¸ÁzsÀå«gÀĪÀ ««zsÀ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ
CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CvÀåªÀ±ÀåPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw ¥sÀ°vÁA±ÀPÉÌ ¸ÁzsÀå«gÀĪÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. £Átå ªÀÄvÀÄÛ zÁ¼ÀzÀ ¥Àæ¸ÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹zÀgÉ MAzÀÄ WÀl£ÉUÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ CzÀgÀ J¯Áè ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¨sÀ«¸À®Ä ¸ÀªÀiÁ£À CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅ¢®è.
93
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹.
¥sÀ°vÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢®èzÉ EgÀĪÀ LzÀÄ
¸À ¤ ßªÉ Ã ±À U À ¼ À £ À Ä ß gÀ a ¹ CxÀ ª Á
D¯ÉÆÃa¹.
GzÁºÀgÀuÉUÉ, MAzÀÄ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ°è 15 PÉA¥ÀÅ ZÉAqÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ 9 ©½ ZÉAqÀÄUÀ½ªÉ. £ÉÆÃqÀzÉAiÉÄà MAzÀÄ ZÉAqÀ£ÀÄß
ºÉÆgÀvÉUÉzÀgÉ PÉA¥ÀÅ ZÉAqÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÉÃ
ºÉZÁÑVgÀÄvÀz
Û .É KPÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ £ÉÆÃqÀ§°ègÁ? MAzÀÄ ©½
ZÉAqÀ£ÀÄß vÉUÉAiÀÄĪÀ JµÀÖgÀµÀÄÖ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ PÉA¥ÀÅ
ZÉAqÀ£ÀÄß vÉUÉAiÀÄĪÀÅzÀQÌzÉ, ºÁUÀÆ EªÉgÀqÀÄ WÀl£ÉUÀ¼À
¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄÄ 0 ªÀÄvÀÄÛ 1 gÀ £ÀqÀÄªÉ EzÉ.
C¨sÁå¸À 3.4

1. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼ÀÄ RavÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉAiÉÄà C¸ÀA¨sÀªÀªÉÃ, £ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ

DzÀgÉ RavÀªÁV C®è JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¹.
(i) ¤ÃªÀÅ ¤£ÉßVAvÀ EAzÀÄ »jAiÀÄgÀÄ.
(ii) a«ÄäzÀ £ÁtåªÉÇAzÀÄ ²gÀ ªÉÄÃ¯É §gÀĪÀAvÉ ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ.
(iii) zÁ¼ÀªÉÇAzÀ£ÀÄß J¸ÉzÁUÀ ªÉÄð£À ¸ÀASÉå 8 §gÀÄvÀÛzÉ.

d
he
(iv) ªÀÄÄA¢£À mÁæ¦üPï ¯ÉÊmï£À°è ºÀ¹gÀÄ PÁt¸ÀĪÀÅzÀÄ.
pu S
is
be B

(v) £Á¼É ªÉÆÃqÀ ªÀÄĸÀÄQzÀ ¢£ÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.

bl
KT

2. MAzÀÄ ¥ÉnÖUÉAiÀÄ°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É 1 jAzÀ 6 ¸ÀASÉåUÀ½AzÀ UÀÄwð¹gÀĪÀ 6 UÉÆðUÀ¼ÀÄ

©

EªÉ.
to

(i) ¸ÀASÉå 2 EgÀĪÀ MAzÀÄ UÉÆðAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉAiÀÄĪÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ JµÀÄÖ?

ot

(ii) ¸ÀASÉå 5 EgÀĪÀ MAzÀÄ UÉÆðAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉAiÀÄĪÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ JµÀÄÖ?

N

3. AiÀiÁªÀ vÀAqÀ DlªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ¤zsÀðj¸À®Ä MAzÀÄ £ÁtåªÀ£ÀÄß aªÀÄä¯ÁVzÉ.

¤ªÀÄä vÀAqÀ ¥ÁægÀA©ü¸ÀĪÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ JµÀÄÖ?

E°èAiÀĪÀgÉUÉ ZÀað¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ

1. zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀuÉ, zÁR°ÃPÀgÀt, ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄ«PɬÄAzÀ £ÀªÀÄä C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAWÀn¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½AzÀ wêÀiÁð£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.
2. zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä £ÁªÀÅ CzÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÀPÁÌV §¼À¸ÀÄvÉÛÃªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½zÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ CªÀ±ÀåPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
3. ¸ÀAUÀ滹zÀ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ PÉÆõÀÖPÀzÀ°è DAiÉÆÃf¹zÁUÀ CzÀ£ÀÄß
CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ªÀÄvÀÄÛ «±Éèö¸À®Ä ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
4. ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀiÁVzÀÄÝ CzÀÄ zÀvÁÛA±À CxÀªÁ «ÃPÀëuÉUÀ¼À UÀÄA¦£À PÉÃA¢æÃAiÀÄ
¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
5. CAPÀUÀtÂvÀ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄÄ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ ªÀiË®åUÀ¼À°è MAzÁVzÉ.

94
 6. gÀÆrü¨É¯ÉAiÀÄÄ E£ÉÆßAzÀÄ PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛ CxÀªÁ ¥Áæw¤¢üPÀ ªÀiË®åzÀ gÀÆ¥ÀªÁVzÉ.
«ÃPÀëuÉUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀvÀð£ÉAiÀiÁVgÀĪÀ «ÃPÀëuÉà CzÀgÀ gÀÆrü¨É¯ÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.
7. ªÀÄzsÁåAPÀªÀÇ ¸ÀºÀ ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ ªÀiË®åzÀ MAzÀÄ gÀÆ¥ÀªÁVzÉ. EzÀÄ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ°èzÀÄÝ
CzsÀð «ÃPÀëuÉUÀ¼ÀÄ EzÀQÌAvÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀÄÛ G½zÀzsÀð EzÀQÌAvÀ PɼÀUÉ EgÀÄvÀÛªÉ.
8. ¸ÀªÀÄ CUÀ®«gÀĪÀ ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀÅzÉà ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃR.
9. MAzÀÄ zÀvÁÛA±ÀzÀ JgÀqÀÄ ¸ÀAUÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß MªÉÄä¯Éà £ÉÆÃr ºÉÆð¸À®Ä ¢é¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRUÀ¼ÀÄ
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.
10. £ÀªÀÄä fêÀ£ÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨Àðs UÀ¼À°è, PÉ®ªÀÅ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ RavÀªÁV £ÀqÉAiÀÄĪÀAvÀºÀªÀÅ, PÉ®ªÀÅ
C¸ÁzsÀåªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ DUÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ DUÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. DUÀ§ºÀÄzÁzÀ CxÀªÁ
DUÀ¢gÀ§ºÀÄzÁzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀÅ DUÀĪÀ MAzÀÄ ¸ÁzsÀåvÉ EgÀÄvÀÛzÉ.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

95
 CzsÁåAiÀÄ - 4

¸ÀgÀ¼À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ

4.1 ªÀÄ£À¹ì£À°ègÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ºÉüÀĪÀ Dl

vÀgÀUÀwAiÀÄ°è UÀtÂvÀ ²PÀëPÀgÀÄ EAzÀÄ ¸ÀgÀ¼À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ

d
JA§ ºÉƸÀ CzsÁåAiÀĪÀ£ÄÀ ß ¥ÁægA he
À ©ü¸ÄÀ ªÀÅzÁV ºÉýzÀgÄÀ .
pu S

C¥À Ä à , ¸À j vÁ ºÁUÀ Æ C«ÄãÁ 6£É à vÀ g À U À w AiÀ Ä

is
be B
bl

©ÃdUÀtÂvÀzÀ CzsÁåAiÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß ¸Àäj¹PÉÆAqÀgÀÄ. ¤ÃªÀÇ

KT

£É£À¦¹PÉÆArgÁ? C¥ÀÄà, ¸ÀjvÁ ªÀÄvÀÄÛ C«ÄãÁ

©

¨ÉÃgÉAiÀĪÀgÀ ªÀÄ£À¹ì£À°ègÀĪÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉüÀĪÀ

MAzÀÄ DlªÀ£ÀÄß PÀnÖ J®ègÀ ªÀÄÄAzÉ ¥ÀæzÀ²ð¸À®Ä
to

GvÁì»vÀgÁzÀgÀÄ.
ot
N

²PÀëPg
À ÄÀ CªÀgÀ GvÁ캪À £
À ÄÀ ß ¥À±
æ AÀ ¹¹ DlªÀ£ÄÀ ß ¥Àzæ ²
À ð¸À®Ä DºÁ餹zÀgÄÀ . C«ÄãÁ ¸ÁgÁ½UÉ
ªÀÄ£À¹ì£À°è MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ElÄÖPÉÆAqÀÄ CzÀ£ÀÄß 4 jAzÀ UÀÄt¹, UÀÄt®§ÞPÉÌ 5£ÀÄß PÀÆqÀ®Ä
ºÉýzÀ¼ÀÄ. C«ÄãÁ ¸ÁgÁ½UÉ §AzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß PÉýzÁUÀ DPÉ 65 JAzÀÄ GvÀÛj¹zÀ¼ÀÄ.
¸ÁgÁ¼À ªÀÄ£ÀzÀ°èzÀÝ ¸ÀASÉå 15 JAzÀÄ C«ÄãÁ vÀPÀët ºÉýzÁUÀ ¸ÁgÁ ºËzÉAzÀ¼ÀÄ. ¸ÁgÁ ºÁUÀÆ
vÀgÀUÀwAiÀÄ J¯Áè «zÁåyðUÀ½UÉ D±ÀÑAiÀÄðªÁ¬ÄvÀÄ.
FUÀ C¥ÀÄà«£À ¸ÀgÀ¢. CªÀ£ÀÄ ¨Á®Ä«UÉ ªÀÄ£À¹ì£À°è MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀĤßlÄÖPÉÆAqÀÄ CzÀ£ÀÄß
10 jAzÀ UÀÄt¹, UÀÄt®§Þ¢AzÀ 20 £ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄ®Ä ºÉýzÀ£ÀÄ. ¨Á®ÄªÀ£ÀÄß ¥sÀ°vÁA±À PÉýzÀ£ÀÄ.
CªÀ£ÀÄ 50 JAzÀ£ÀÄ. ¨Á®Ä«£À ªÀÄ£ÀzÀ°èzÀÝ ¸ÀASÉå 7 JAzÀÄ C¥ÀÄà vÀPÀët ºÉýzÀ£ÀÄ. ¨Á®Ä CzÀ£ÀÄß
zÀÈrüÃPÀj¹zÀ£ÀÄ.
C¥ÀÄà, ¸ÀjvÁ ºÁUÀÆ C«ÄãÁ E£ÉÆߧâgÀ ªÀÄ£À¹ì£À°ègÀĪÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ºÉýzÀgÉA§
UÀÄlÖ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä J®ègÀÆ §AiÀĹzÀgÀÄ. CzÀÄ ºÉÃUÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ w½AiÀĨÉÃPÉÃ? F CzsÁåAiÀÄ ºÁUÀÆ
12£Éà CzsÁåAiÀĪÀ£ÀÄß C¨sÀå¹¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¤ªÀÄUÀÆ EzÀÄ ºÉÃUÉAzÀÄ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ.

96
4.2 ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀÀ£ÀÄß gÀÆ¥ÀÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ
C«ÄãÁ¼À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt. C«ÄãÁ ¸ÁgÁUÉ ªÀÄ£À¹ì£À°è MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
ElÄÖPÉƼÀî®Ä ºÉýzÀ¼ÀÄ C«ÄãÁUÉ D ¸ÀASÉå AiÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ UÉÆwÛgÀ°®è. CªÀ½UÉ D ¸ÀASÉå 1,
2, 3, . . ., 11, . . . , 100, . . . . »ÃUÉ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ DVgÀ§ºÀÄ¢vÀÄÛ. UÉÆwÛ®èzÀ D ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
‘x’ JAzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ. ‘x’ §zÀ®Ä ‘y’ CxÀªÁ ‘t’ CxÀªÁ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ CPÀëgÀªÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ. ¸ÁgÁ AiÉÆÃa¹zÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸À®Ä AiÀiÁªÀ CPÀëgÀªÀ£ÁßzÀgÀÆ
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ. ¸ÁgÁ¼ÀÄ D ¸ÀASÉåUÉ 4 £ÀÄß UÀÄt¹zÁUÀ UÀÄt®§Þ 4x DUÀÄvÀÛzÉ. UÀÄt®§ÞPÉÌ
5 ¸ÉÃj¹zÁUÀ CzÀÄ 4x + 5. (4x + 5) gÀ ¨É¯ÉAiÀÄÄ ‘x’ £À ¨É¯ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀªÁVzÉ.
DzÀÝjAzÀ x = 1 DzÁUÀ 4x + 5 = 4 × 1 + 5 = 9 DUÀÄvÀÛzÉ CAzÀgÉ ¸ÁgÁ¼À ªÀÄ£À¹ì£À°èzÀÝ
¸ÀASÉå 1 DV¢ÝzÀÝgÉ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ 9 DUÀÄwÛvÀÄÛ. CzÉà jÃw DPÉAiÀÄ ªÀÄ£À¹ì£À°èzÀÝ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ 5
DV¢ÝzÀÝgÉ, x = 5 DzÁUÀ 4x + 5 = 4 × 5 + 5 = 25, CAzÀgÉ ¸ÁgÁ¼À ªÀÄ£À¹ì£À°èzÀÝ ¸ÀASÉå 5
DV¢ÝzÀÝgÉ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ 25 DVgÀÄwÛvÀÄÛ.
¸ÁgÁ¼À ªÀÄ£À¹ì£°
À ègÄÀ ªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä DPÉAiÀÄ GvÀÛgª
À ÁzÀ 65 jAzÀ¯ÃÉ »ªÀÄÄäRªÁV
¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt.

d
4x + 5 = 65
he (4,1)
pu S
is
be B
bl

DVgÀĪÀAvÉ ‘x’ £À ¨É¯É PÀAqÀÄ»rAiÀĨÉÃPÁVzÉ.

KT

F ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀªÀÅ ¸ÁgÁ¼À ªÀÄ£À¹ì£À°ègÀĪÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.

©

CzÉà jÃw C¥ÀÄà«£À GzÁºÀgu À AÉ iÀÄ£ÀÄß UÀªÄÀ ¤¸ÉÆÃt. ¨Á®Ä DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉÆArzÀÝ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ
to

‘y’ JAzÀÄPÉƼÉÆîÃt. C¥ÀÄà ¨Á®ÄUÉ D ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 10 jAzÀ UÀÄt¹, UÀÄt®§Þ¢AzÀ 20 £ÀÄß

ot

PÀ¼ÉAiÀÄ®Ä ºÉüÀÄvÁÛ£É. ¨Á®Ä ‘y’ AiÀÄ£ÀÄß 10 jAzÀ UÀÄt¹zÁUÀ ‘10y’ ºÁUÀÆ CzÀjAzÀ 20 £ÀÄß
N

PÀ¼ÉzÁUÀ (10y - 20) DUÀÄvÀÛzÉ. ¨Á®Ä«£À ¥sÀ°vÁA±À 50 DVzÉ.

DzÀÝjAzÀ, 10y - 20 = 50 (4.2)
F ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀªÀÅ ¨Á®Ä«£À ªÀÄ£À¹ì£À°ègÀĪÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß £ÀªÀÄUÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
4.3 PÀ°PÉAiÀÄ CªÀ¯ÉÆÃPÀ£À
(4.1) ªÀÄvÀÄÛ (4.2) JgÀqÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÁVªÉ. VI £Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À §UÉÎ
PÀ°wgÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß ¸Àäj¸ÉÆÃt. ‘¸À«ÄÃPÀgt
À ªÀÅ MAzÀÄ ZÀgÁPÀëgz
À À ªÉÄð£À ¤§Azs£
À A
É iÀiÁVzÉ’. ¸À«ÄÃPÀgt
À
(4.1) gÀ°è ‘x’ ZÀgÁPÀëgÀªÁVzÀÝgÉ, (4.2) ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è ‘y’ ZÀgÁPÀëgÀªÁVzÉ.
ZÀgÁPÀg
ë ª
À A
É zÀgÉ §zÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ JAzÀxð À . ZÀgÁPÀg
ë PÀ ÌÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¨É¯É ¤UÀ¢AiÀiÁV®è. ZÀgÁPÀg
ë ª
À ÅÀ
«©ü£Àß ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. CzÀgÀ ¨É¯ÉAiÀÄÄ ¹ÜgÀªÀ®è. ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß EAVèõï CPÀëgÀUÀ¼ÁzÀ x,
y, z, l, m, n, p EvÁå¢UÀ½AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ. ZÀgÁPÀëgÀUÀ½AzÀ £ÁªÀÅ ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¸À§ºÀÄzÀÄ.
ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼ÁzÀ ¸ÀAPÀ®£À, ªÀåªÀPÀ®£À, UÀÄuÁPÁgÀ, ºÁUÀÆ ¨sÁUÁPÁgÀUÀ½UÉ
M¼À¥Àr¹ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. ZÀgÁPÀëgÀ ‘x’ ¤AzÀ (4x + 5)£ÀÄß gÀƦ¹zɪÀÅ. ªÉÆzÀ®Ä

97
‘x’£ÀÄß 4jAzÀ UÀÄt¹ UÀÄt®§ÞPÉÌ 5£ÀÄß PÀÆqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. CzÉà jÃw ‘y’ ¤AzÀ (10y - 20)
©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¹zɪÀÅ. EzÀPÁÌV ‘y’ £ÀÄß 10 jAzÀ UÀÄt¹, £ÀAvÀgÀ UÀÄt®§Þ¢AzÀ 20 £ÀÄß
PÀ¼ÉzÀªÀÅ. EªÉ®èªÀÇ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ½UÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ.
»ÃUÉ gÀƦvÀªÁzÀ ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄ ¨É¯ÉAiÀÄÄ ZÀgÁPÀëgÀzÀ ¨É¯ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀªÁVzÉ.
FUÁUÀ¯Éà UÀªÀĤ¹gÀĪÀAvÉ x = 1 DzÁUÀ 4x + 5 = 9 ªÀÄvÀÄÛ x = 5 DzÁUÀ 4x + 5 = 25 DUÀÄvÀÛzÉ.
CzÉÃ jÃw x = 15 DzÁUÀ, 4x + 5 = 4 × 15 + 5 = 65
x = 0 DzÁUÀ, 4x + 5 = 4 × 0 + 5 = 5 ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
¸À«ÄÃPÀgÀt (4.1), ZÀgÁPÀëgÀ ‘x’ £À ªÉÄð£À ¤§AzsÀ£ÉAiÀiÁVzÉ. CzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ (4x +5)
©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄ ¨É¯É 65 DVzÉ.
x = 15 DzÁUÀ ¤§AzsÀ£É ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ 4x + 5 = 65 ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀ
15 DVzÉ.
x = 5 DzÁUÀ, 4x + 5 = 25 DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ 65 DUÀĪÀÅ¢®è. DzÀÝjAzÀ x = 5

d
he
¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀªÀ®è. CzÉà jÃw x = 0 AiÀÄÆ ¸ÀºÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀªÀ®è. x = 15 C®èzÉÃ
pu S
is
¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀ ¨É¯ÉAiÀÄÆ 4x + 5 = 65 ¸À«ÄÃPÀgÀtPÉÌ ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀÅ¢®è.
be B
bl
KT

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹.
(10y – 20) ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄ ¨É¯A É iÀÄ ‘y’ £À ¥Àw
æ ¨É¯A
É iÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀªÁVzÉ.
©

‘y’ UÉ LzÀÄ ««zsÀ ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÁÛ 10y – 20gÀ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀÄUÉ zÉÆgÉvÀ,
to

10y – 20 gÀ ««zÀ ¨É¯ÉUÀ¼À°è 10y – 20 = 50 PÉÌ ¥ÀjºÁgÀ ¹UÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?

ot

¹UÀ¢zÀÝ°è ‘y’ UÉ E£ÀÆß ºÉaÑ£À ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãr 10y – 20 = 50 ¤§AzsÀ£É

N

¸ÀjºÉÆAzÀĪÀÅzÉà JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.

4.4 ¸À«ÄÃPÀgÀt JAzÀgÉãÀÄ?
MAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ (=) aºÉß EgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄ aºÉßAiÀÄ JqÀ¨sÁUÀzÀ°è£À
(Left hand side CxÀªÁ LHS) ªÀiË®åªÀÅ, ¸ÀªÀÄ aºÉßAiÀÄ §®¨sÁUÀzÀ (Right hand side CxÀªÁ
RHS) ªÀiË®åPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¸À«ÄÃPÀgÀt (4.1) gÀ°è (4x + 5) LHS DVzÀÄÝ RHS 65 DVzÉ. ¸À«ÄÃPÀgÀt (4.2)gÀ LHS
(10y – 20) DVzÀÄÝ RHS 50 DVzÉ.
LHS ªÀÄvÀÄÛ RHS £ÀqÀÄªÉ ‘¸ÀªÀÄ’ aºÉßAiÀÄ §zÀ®Ä ¨ÉÃgÁªÀÅzÉ aºÉ߬ÄzÀÝgÉ CzÀÄ
¸À«ÄÃPÀgÀtªÁUÀĪÀÅ¢®è. DzÀÝjAzÀ, 4x + 5 > 65 MAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÁUÀĪÀÅ¢®è. KPÉAzÀgÉ
CzÀÄ (4x + 5) gÀ ¨É¯É 65 QÌAvÀ zÉÆqÀØzÀÄ JAzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
CzÉà jÃw 4x + 5 < 65 PÀÆqÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÁUÀĪÀÅ¢®è. CzÀÄ (4x + 5) gÀ ¨É¯É 65 QÌAvÀ
aPÀÌzÀÄ JAzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

98
 ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸À«ÄÃPÀgt À UÀ¼°
À è RHS MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀiÁVgÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¸ÀÄvÉÃÛ ªÉ. ¸À«ÄÃPÀgt
À
(4.1) gÀ°è 65 ªÀÄvÀÄÛ ¸À«ÄÃPÀgtÀ (4.2)gÀ°è CzÀÄ 50 DVzÉ. ¸À«ÄÃPÀgt
À zÀ RHS AiÀiÁªÁUÀ®Æ MAzÀÄ
¸ÀASÉåAiÀiÁVgÀ¨ÉÃPÉAzÉãÀÆ E®è. CzÀÄ ZÀgÁPÀëgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ,
4x + 5 = 6x – 25
¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è ¸ÀªÀÄ aºÉßAiÀÄ JqÀ¨sÁUÀzÀ°è (4x + 5) ©ÃeÉÆÃQÛ¬ÄzÉ ªÀÄvÀÄÛ §®¨sÁUÀzÀ°è
(6x - 25) EzÉ.
¸ÀÆZÀåªÁV ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀÅ ZÀgÁPÀëgÀzÀ ªÉÄð£À MAzÀÄ ¤§AzsÀ£ÉAiÀiÁVzÉ. D
¤§AzsÀ£É K£ÉAzÀgÉ JgÀqÀÆ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À ªÀiË®å MAzÉà DVgÀ¨ÉÃPÀÄ. JgÀqÀÄ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À°è MAzÀÄ
©ÃeÉÆÃQÛAiÀiÁzÀgÀÆ ZÀgÁPÀëgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¯ÉèÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À MAzÀÄ ¸ÀgÀ¼À ºÁUÀÆ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ UÀÄtªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÉÆÃt. 4x + 5 = 65
ªÀÄvÀÄÛ 65 = 4x + 5 JgÀqÀÆ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ MAzÉà DVªÉ. CzÉà jÃw 6x – 25 = 4x + 5 ªÀÄvÀÄÛ
4x + 5 = 6x – 25 ¸À«ÄÃPÀgt
À UÀ¼ÄÀ MAzÉà DVªÉ. ¸À«ÄÃPÀgt
À zÀ JqÀ ªÀÄvÀÄÛ §®¨sÁUÀzÀ ©ÃeÉÆÃQÛU¼
À ÄÀ

d
CzÀ®Ä §zÀ¯ÁzÀgÀÆ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀĪÀÅ¢®è. F UÀÄtªÀÅ ¸ÀgÀ¼À
he
¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀĪÀ°è ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ.
pu S
is
be B
bl
KT

GzÁºÀgÀuÉ 1 ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgÀt gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.

(i) ‘x’ £À ªÀÄÆgÀgÀµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ 11 gÀ ªÉÆvÀÛ 32 DVzÉ.
©

(ii) ¤ÃªÀÅ MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ DgÀgÀµÀÖjAzÀ 5£ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ ¤ªÀÄUÉ 7 zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

to

(iii) ‘m’ £À £Á®Ì£ÉAiÀÄ MAzÀÄ, 7 QÌAvÀ 3 ºÉaÑzÉ.

ot
N

(iv) MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄÆgÀ£Éà MAzÀPÉÌ 5 £ÀÄß PÀÆrzÁUÀ ªÉÆvÀÛ 8 DUÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀjºÁgÀ:
(i) ‘x’ £À ªÀÄÆgÀgÀµÀÄÖ = 3x
3x ªÀÄvÀÄÛ 11gÀ ªÉÆvÀÛ (3x + 11). EzÀgÀ ªÉÆvÀÛ 32
¸À«ÄÃPÀgÀtªÀÅ 3x + 11 = 32 DVzÉ.
(ii) D ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ‘z’ DVgÀ°. ¸ÀASÉå z £ÀÄß 6 jAzÀ
UÀÄt¹zÁUÀ ‘6z’ DUÀÄvÀÛzÉ.
‘6z’ ¤AzÀ 5 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ (6z – 5) zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
¥sÀ°vÁA±À 7 DVzÉ DzÀÝjAzÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt 6z – 5 = 7.
m
(iii) ‘m’ £À £Á®Ì£ÉAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀ .
4

99
 m
EzÀÄ 7 QÌAvÀ 3 ºÉaÑzÉ. CAzÀgÉ ( – 7) gÀ ªÀåvÁå¸À 3.
4
m
DzÀÝjAzÀ ¸À«ÄÃPÀgÀts – 7 = 3 DUÀÄvÀÛzÉ.
4
n
(iv) D ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ‘n’ DVgÀ°.‘n’ £À ªÀÄÆgÀ£Éà MAzÀÄ CAzÀgÉ .
3
n
n £À ªÀÄÆgÀ£Éà MAzÀgÀµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ 5 gÀ ªÉÆvÀÛ + 5 DUÀÄvÀÛzÉ.
3
n
EzÀgÀ ¨É¯É 8. DzÀÝjAzÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt + 5 = 8 DUÀÄvÀÛzÉ.
3
GzÁºÀgÀuÉ 2 ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ºÉýPÉ gÀÆ¥ÀPÉÌ ¥ÀjªÀwð¹:
m
(i) x – 5 = 9 (ii) 5p = 20 (iii) 3n + 7 = 1 (iv) –2=6
5
¥ÀjºÁgÀ: (i) ‘x’ ¤AzÀ 5 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ ªÀåvÁå¸À 9.

d
(ii) ‘p’ AiÀÄ LzÀgÀµÀÄÖ 20.
he
(iii) ‘n’ £À ªÀÄÆgÀgÀµÀÖPÉÌ 7 £ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ 1.
pu S
is
be B
bl

(iv) ‘ n’ £À LzÀ£Éà MAzÀgÀµÀÖjAzÀ 2 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ ¤ªÀÄUÉ 6 zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

KT

¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ CA±ÀªÉãÉAzÀgÉ MAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtPÉÌ MAzÀQÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ

©

ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À§ºÀÄzÀÄ.
to

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¸À«ÄÃPÀgÀt (i) PÉÌ gÀƦ¸À§ºÀÄzÁzÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ.

ot

‘x’ ¤AzÀ 5 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ 9 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ CxÀªÁ ¸ÀASÉå ‘x’,

N

¸À«ÄÃPÀgÀt (ii), (iii)

9 QÌAvÀ ‘5’ ºÉaÑzÉ. CxÀªÁ ‘x’ JA§ÄzÀÄ 9 QÌAvÀ 5 zÉÆqÀØ¢zÉ.
ªÀÄvÀÄÛ (iv) UÀ½UÉ E£ÉÆßAzÀÄ CxÀªÁ ‘x’ ªÀÄvÀÄÛ 5 gÀ ªÀåvÁå¸À 9 EvÁå¢.
gÀÆ¥ÀzÀ ºÉýPÉ §gɬÄj.

GzÁºÀgÀuÉ 3 ªÀÄÄA¢£À ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.

gÁdÄ vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì gÁdÄ«£À ªÀAiÀĹì£À ªÀÄÆgÀgÀµÀÖQÌAvÀ 5 ªÀµÀð ºÉaÑzÉ. gÁdÄ«£À vÀAzÉAiÀÄ
ªÀAiÀĸÀÄì 44 ªÀµÀðUÀ¼ÁVzÀÝgÉ, gÁdÄ«£À ªÀAiÀĸÀì£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¸À«ÄÃPÀgÀt gÀƦ¹.
¥ÀjºÁgÀ: gÁdÄ«£À ªÀAiÀĸÀÄì £ÀªÀÄUÉ w½¢®è. DvÀ£À ªÀAiÀĸÀÄì ‘y’ ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ JA¢lÄÖPÉƼÉÆîÃt.
gÁdÄ«£À ªÀAiÀĹì£À ªÀÄÆgÀgÀµÀÄÖ JAzÀgÉ 3y. gÁdÄ«£À vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì 3y VAvÀ
5 ºÉaÑzÉ. CAzÀgÉ gÁdÄ«£À vÀAzÉ (3y+5) ªÀAiÀĹì£ÀªÀgÁVzÁÝgÉ. gÁdÄ«£À vÀAzÉAiÀÄ
ªÀAiÀĸÀÄì 44 JAzÀÄ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
DzÀÝjAzÀ 3y + 5 = 44 (4.3)
EzÀÄ ‘y’ ZÀgÁPÀg
ë ª
À ÁVgÀĪÀ MAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgt
À ªÁVzÉ. EzÀ£ÄÀ ß ©r¹zÁUÀ gÁdÄ«£À ªÀAiÀĸÀÄì w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.

100
GzÁºÀgÀuÉ 4 CAUÀrAiÀĪÀ£ÉƧ⠪ÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ ««zsÀ §ÄnÖUÀ¼À°è ªÀiÁgÀÄvÁÛ£É.
MAzÀÄ aPÀÌzÄÀ ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ zÉÆqÀz
Ø ÄÀ . zÉÆqÀØ §ÄnÖAiÀÄ°è, MAzÀÄ ¸ÀtÚ §ÄnÖAiÀÄÄ
ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚU¼ À À JAlgÀµÄÀ Ö ªÀÄvÀÄÛ £Á®ÄÌ ¥Àv
æ åÉ ÃPÀ ºÀtÄÚU¼
À ÄÀ »r¸ÀÄvÀª
Û .É
zÉÆqÀØ §ÄnÖAiÀÄ°è 100 ºÀtÄÚUÀ½zÀÝgÉ, ¸ÀtÚ §ÄnÖAiÀÄ°è£À ºÀtÄÚUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt gÀa¹.
¥ÀjºÁgÀ: ¸ÀtÚ §ÄnÖAiÀÄ°è£À ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ¼À ¸ÀASÉå ‘m’ DVgÀ°. zÉÆqÀØ §ÄnÖAiÀÄ°è
‘m’ £À 8 gÀµÀÖQÌAvÀ 4 ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ¼ÀÄ ºÉaѪÉ. CAzÀgÉ 8m + 4. DzÀgÉ,
EzÀÄ 100PÉÌ ¸ÀªÀÄ JAzÀÄ ¤ÃrzÉ.
»ÃUÉ, 8m + 4 = 100 (4.4)
F ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ¸ÀtÚ §ÄnÖAiÀÄ°è£À ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ¼À ¸ÀASÉå w½AiÀħºÀÄzÀÄ.
C¨sÁå¸À 4.1
1. PÉÆõÀÖPÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸Á®£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉƽ¹.
PÀæ. ¸À«ÄÃPÀgt
À ¨É¯É ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀÅ

d
¸ÀA. ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀÅzÉ. w½¹.
he (ºËzÀÄ/E®è)
pu S
is
be B
bl

(i) x+3=0 x=3

KT

(ii) x+3=0 x=0

©

(iii) x+3=0 x = – 3
(iv) x–7=1 x = 7
to

(v) x–7=1 x=8

ot

(vi) 5x = 25 x=0
N

(vii) 5x = 25 x=5
(viii) 5x = 25 x = – 5
(ix) m m = –6
=2
3
(x) m m=0
=2
3
(xi) m m=6
=2
3

2. DªÀgÀtzÀ°è£À ¨É¯ÉUÀ¼ÀÄ ¤ÃrgÀĪÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ½UÉ ¥ÀjºÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄ CxÀªÁ E®èªÉÃ

¥ÀjÃQë¹.
(a) n + 5 = 19 (n = 1) (b) 7n + 5 = 19 (n = – 2) (c) 7n + 5 = 19 (n = 2)
(d) 4p – 3 = 13 (p = 1) (e) 4p – 3 = 13 (p = – 4) (f) 4p – 3 = 13 (p = 0)

101
 3. ‘AiÀÄvÀß ªÀÄvÀÄÛ zÉÆõÀ’ (trial and error) «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß
©r¹.
(i) 5p + 2 = 17 (ii) 3m – 14 = 4
4. ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉUÀ½UÉ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(i) ‘x’ ªÀÄvÀÄÛ 4 gÀ ªÉÆvÀÛ 9
‘y’ ¤AzÀ 2 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ 8 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
(ii)
‘a’ AiÀÄ ºÀvÀÛgÀµÀÄÖ 70.
(iii)
‘b’ AiÀÄ£ÀÄß 5 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ 6 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
(iv)
‘t’ AiÀÄ £Á®Ì£Éà ªÀÄÆgÀgÀµÀÄÖ 15 DVzÉ.
(v)
‘m’ £À K¼ÀgÀµÀÖPÉÌ 7£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ ¤ªÀÄUÉ ªÉÆvÀÛ 77 ¹UÀÄvÀÛzÉ.
(vi)
(vii) ‘x’ £À £Á®Ì£Éà MAzÀgÀµÀÖjAzÀ 4 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ 4 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
(viii) ‘y’ £À DgÀgÀµÀÖjAzÀ 6£ÀÄß vÉUÉzÁUÀ 60 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
‘z’ £À ªÀÄÆgÀ£Éà MAzÀgÀµÀÖPÉÌÀ 3 £ÀÄß PÀÆrzÁUÀ 30 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
(ix)

d
he
5. ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ºÉýPÉ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.
pu S
is
be B

m
bl

(i)
p + 4 = 15 (ii) m – 7 = 3 (iii) 2m = 7 (iv) =3
KT

5
3m
©

p
(v) = 6 (vi) 3p + 4 = 25 (vii) 4p – 2 = 18 (viii) +2=8
5 2
to

6. ªÀÄÄA¢£À ¥ÀæPÀgÀtUÀ½UÉ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¹.

ot

E¥sÁð£ï£ÀÄ vÀ£Àß ºÀwÛgÀ ¥À«Äðvï£À §½ EgÀĪÀ UÉÆðUÀ¼À LzÀgÀµÀÖQÌAvÀ 7 UÉÆðUÀ¼ÀÄ

N

(i)
ºÉZÁÑVªÉ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛ£É. E¥sÁð£À£À §½ 37 UÉÆðUÀ½ªÉ. (¥À«Äðvï£À §½ EgÀĪÀ
UÉÆðUÀ¼À ¸ÀASÉå ‘m’ JAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƽî.)
(ii) ®QëöäAiÀÄ vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì 49 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ. vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì ®QëöäAiÀÄ ªÀAiÀĹì£À
ªÀÄÆgÀgÀµÀÖQÌAvÀ 4 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ºÉaÑUÉ EzÉ. (®QëöäAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì ‘y’ JAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƽî).
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀÄ, «zÁåyðAiÉƧ⠥ÀqÉ¢gÀĪÀ Cw ºÉaÑ£À CAPÀ «zÁåyðAiÉƧâ
(iii)
¥ÀqÉ¢gÀĪÀ Cw PÀrªÉÄ CAPÀzÀ JgÀqÀµÀÖQÌAvÀ 7 CAPÀ ºÉaÑzÉ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ. Cw
ºÉZÀÄÑ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ CAPÀ 87. (Cw PÀrªÉÄ CAPÀªÀ£ÀÄß ‘l’ JAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƽî)
(iv) ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è ±ÀÈAUÀPÉÆãÀªÀÅ wæ¨sÀÄdzÀ MAzÀÄ ¥ÁzÀ PÉÆãÀzÀ JgÀqÀgÀ¶ÖzÉ.
(¥ÁzÀ PÉÆãÀªÀÅ b rVæAiÀiÁVgÀ°. wæ¨sÀÄdzÀ M¼ÀPÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ 180 rVæ JA§ÄzÀÄ
£É£À¦gÀ°).

102
4.4.1 ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¸ÀĪÀÅzÀÄ
MAzÀÄ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹. 8 – 3 = 4 + 1 (4.5)
E°è (4.5)gÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄÄ ¸ÀjºÉÆA¢zÉ. (¥Àæw §¢AiÀÄ
¨É¯É 5 DVzÉ)
 JgÀqÀÆ §¢UÉ 2 £ÀÄß PÀÆrzÁUÀ,
LHS = 8 – 3 + 2 = 5 + 2 = 7 RHS = 4 + 1 + 2 = 5 + 2 = 7.
ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄÄ ¸ÀjºÉÆA¢zÉ. (LHS ºÁUÀÆ RHS ¸ÀªÀÄ£ÁVªÉ)
»ÃUÉ, MAzÀÄ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ JgÀqÀÆ §¢UÉ ¸ÀjºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ MAzÉÃ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀÆrzÀgÉ, ¥ÀÄ£ÀB ¸ÀªÀÄvÉ C£ÀéAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.
 JgÀqÀÆ §¢¬ÄAzÀ 2 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ,
LHS = 8 – 3 – 2 = 5 – 2 = 3 RHS = 4 + 1 – 2 = 5 – 2 = 3.
ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¸ÀªÀÄ£ÁVªÉ.
»ÃUÉ, MAzÀÄ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ°è MAzÉà ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀgÉ,

d
he
¥ÀÄ£ÀB ¸ÀªÀÄvÉ C£ÀéAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.
pu S
is
 CzÉà jÃw, ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ JgÀqÆ À §¢ ±ÀÆ£À媮À zè À ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ UÀÄt¹zÁUÀ
be B
bl
KT

CxÀªÁ ¨sÁV¹zÁUÀ CªÀÅ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀÛªÉ.

GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 3 jAzÀ UÀÄt¸ÉÆÃt.
©

LHS = 3 × (8 – 3) = 3 × 5 = 15,
to

RHS = 3 × (4 + 1) = 3 × 5 = 15.
ot

¸ÀªÀÄvÉAiÀÄÄ ¸ÀjºÉÆA¢zÉ.
N

FUÀ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 2 jAzÀ ¨sÁV¸ÉÆÃt.

5
LHS = (8 – 3) ÷ 2 = 5 ÷ 2 =
2
5
RHS = (4+1) ÷ 2 = 5 ÷ 2 = = LHS
2
¥ÀÄ£ÀB ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄÄ ¸ÀjºÉÆA¢zÉ. ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀªÀÄvÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjUÀt¹zÀ°è EzÉà §UÉAiÀÄ ¤tðAiÀĪÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
F ¤AiÀĪÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀzÉ, ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è MAzÉà ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀĪÀ
§zÀ¯ÁV ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀÆrzÀÝgÉ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À¯ÁUÀÄwÛgÀ°®è. (JgÀqÀÆ §¢
C¸ÀªÀĪÁVgÀÄwÛzÀݪÀÅ). ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¸ÀªÀÄvÉ (4.5) £ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt.
8 – 3 = 4 + 1
LHS UÉ 2 £ÀÄß ºÁUÀÆ RHS UÉ 3 £ÀÄß PÀÆqÉÆÃt. FUÀ. LHS, 8–3+2 = 5+2 = 7 ºÁUÀÆ,
RHS, 4 + 1 + 3 = 5 + 3 = 8.
103
 E°è LHS ªÀÄvÀÄÛ RHS ¸ÀªÀĪÁV®è¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄÄ ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀÅ¢®è.
»ÃUÉ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è, MAzÉà §UÉAiÀÄ UÀtÂvÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß MAzÉà ¸ÀASÉå §¼À¹
ªÀiÁqÀ¢zÀÝgÉ, ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀįÁUÀĪÀÅ¢®è.
ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ¸ÀªÀÄvÉAiÉÄà ¸À«ÄÃPÀgÀtªÁVzÉ.
MAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£Éßà ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ F ¤ÃtðAiÀÄUÀ¼ÀÄ
C°èAiÀÄÆ ¸ÀºÀ ªÀiÁ£ÀåªÁUÀÄvÀÛªÉ.
¸À « ÄÃPÀ g À t ªÀ £ À Ä ß MAzÀ Ä vÀ Æ UÀ Ä ªÀ vÀ P À Ì r UÉ
ºÉÆð¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è £ÀqɸÀĪÀ UÀtÂvÀ
QæAiÉÄAiÀÄÄ, vÀPÀÌrAiÀÄ vÀmÉÖUÉ vÀÆPÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ
CxÀªÁ vÀmÉÖ¬ÄAzÀ vÀÆPÀ vÉUÉAiÀÄĪÀ QæAiÉÄAiÉÄà DVzÉ.
¸À«ÄÃPÀgÀtªÀÅ vÀmÉÖUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄvÀÆPÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ
vÀ P À Ì r AiÉ Ä Ã DVzÉ . vÀ m É Ö U À ¼ À ° è ¸À ª À Ä vÀ Æ PÀ « zÁÝUÀ
L.H.S. R.H.S.
vÀPÀÌrAiÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄvÀ® (horizontal) zÀ°ègÀÄvÀÛzÉ.

d
MAzÀÄ ¸ÀªÀÄvÉÆðvÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀÅ
he
¸À ª À Ä vÀ Æ PÀ U À ¼ À £ À Ä ß vÀ m É Ö U É ¸É à j¹zÁUÀ ¥À n Ö A iÀ Ä Ä
vÀmÖUÉ ¼
À °
À è ¸ÀªÄÀ vÀÆPÀU¼
À £
À ÄÀ ß ºÉÆA¢gÀĪÀ
pu S
is
(arm) ¸ÀªÀÄvÀ®zÀ°èAiÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛzÉ. CzÉà jÃw
vÀPÀÌrAiÉÄÃ DVzÉ.
be B
bl

¸ÀªÀÄvÀÆPÀUÀ¼À£ÀÄß vÀmÉÖ¬ÄAzÀ vÉUÉzÁUÀ®Æ ¥ÀnÖAiÀÄÄ

KT

¸ÀªÀÄvÀ®zÀ°èAiÉÄà G½AiÀÄÄvÀÛzÉ.
©

¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ vÀÆPÀUÀ¼À£ÀÄß vÀmÉÖUÀ½UÉ ¸ÉÃj¹zÀgÉ CxÀªÁ vÀmÉÖUÀ½AzÀ vÉUÉzÀgÉ ¥ÀnÖAiÀÄÄ ªÁ®ÄwÛvÀÄÛ.
CAzÀgÉ vÀPÀÌrAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄvÀ®zÀ°è G½AiÀÄÄwÛgÀ°®è.
to
ot

EzÉà vÀvÀéªÀ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgÀt ©r¸ÀĪÀ°è §¼À¸ÀÄvÉÛêÉ. E°è ¸ÀªÀÄvÉÆî£À J£ÀÄߪÀÅzÀÄ

N

PÁ®à¤PÀªÁVzÀÄÝ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß vÀÆPÀUÀ¼À §zÀ®Ä ¨sËwPÀªÁV ¸ÀªÀÄvÉÆî£À ¸Á¢ü¸À®Ä §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

vÀvÀéªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ £ÉÊd GzÉÝñÀ EzÉà DVzÉ. PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt.
 ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt x + 3 = 8 (4.6)
¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ JgÀqÀÆ §¢¬ÄAzÀ 3 £ÀÄß PÀ¼ÉAiÉÆÃt.
DUÀ, ºÉƸÀ LHS x + 3 – 3 = x ºÁUÀÆ ºÉƸÀ RHS 8 – 3 = 5 DUÀÄvÀÛzÉ.
£ÁªÀÅ 3£Éßà KPÉ PÀ¼ÉAiÀĨÉÃPÀÄ? ¨ÉÃgÉ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß KPÉ PÀ¼ÉAiÀĨÁgÀzÀÄ?
3£ÀÄß PÀÆqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹. EzÀjAzÀ
¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¸À®Ä
¸ÀºÁAiÀĪÁUÀĪÀÅzÉÃ?
KPÉ DUÀĪÀÅ¢®è?
3£ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ
LHS £À°è ‘x’ ªÀiÁvÀæ G½AiÀÄÄvÀÛzÉ.

104
 ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀåvÁå¸À«®è¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ
ºÉƸÀzÁzÀ LHS = ºÉƸÀzÁzÀ RHS CxÀªÁ x = 5
£ÀªÀÄUÉ CUÀvÀåªÁVgÀĪÀÅzÀÄ EzÉÃ. x = 5 ¸À«ÄÃPÀgÀt (4.6) gÀ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÉ.
£ÀªÀÄä GvÀÛgÀ ¸ÀjAiÀiÁVzÉAiÉÄà JAzÀÄ zÀÈrüÃPÀj¸À®Ä x = 5 £ÀÄß ªÀÄÆ® ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è
DzÉò¹ ¥Àj²Ã°¸ÉÆÃt.
LHS = x + 3 = 5 + 3 = 8, EzÀÄ CUÀvÀå«gÀĪÀ RHS UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉ.
¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ UÀtÂvÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß (3jAzÀ PÀ¼ÉzÀzÀÄÝ)
C£Àé¬Ä¹zÀÝjAzÀ £ÀªÀÄUÉ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀ zÉÆgɬÄvÀÄ.
 E£ÉÆßAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt. x – 3 = 10 (4.7)
E°è £ÁªÀÅ K£ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ? JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ°è
3£À Ä ß PÀ Æ qÀ ¨ É Ã PÀ Ä . EzÀ j AzÀ ¸À « ÄÃPÀ g À t
¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀzÀ°èAiÉÄà EgÀÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ LHS £À°è
‘x’ ªÀiÁvÀæ G½AiÀÄÄvÀÛzÉ.

d
he
ºÉƸÀzÁzÀ LHS = x – 3 + 3 = x, ºÉƸÀzÁzÀ
RHS = 10 + 3 = 13
pu S
is
be B
bl

DzÀÝjAzÀ, x = 13, EzÀÄ CUÀvÀå«gÀĪÀ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÉ.

KT

x =13 ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆ® ¸À«ÄÃPÀgÀt (4.7)gÀÀ°è DzÉò¹, ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß

©

zÀÈrüÃPÀj¹PÉƼÀÀÄzÀÄ.
to

ªÀÄÆ® ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ LHS = x – 3 = 13 – 3 = 10

ot

EzÀÄ CUÀvÀå«gÀĪÀ RHS DVzÉ.

N

 CzÉà jÃw ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.

5y = 35 (4.8)
m
= 5 (4.9)
2
ªÉÆzÀ®£Éà ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 5 jAzÀ ¨sÁV¸ÉÆÃt. EzÀjAzÀ LHS £À°è y
ªÀiÁvÀæ G½AiÀÄ°zÉ.
5y 5× y 35 5× 7
ºÉƸÀzÁzÀ LHS = = = y , ºÉƸÀzÁzÀ RHS = = = 7
5 5 5 5
DzÀÝjAzÀ, y = 7
EzÀÄ CUÀvÀå«gÀĪÀ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÀÄÝ, y = 7 ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgÀt (4.8)gÀÀ°è DzÉò¹ vÁ¼É
£ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.
JgÀqÀ£Éà ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è, JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 2 jAzÀ UÀÄt¸ÉÆÃt.
EzÀjAzÀ LHS £À°è ‘m’ ªÀiÁvÀæ G½AiÀÄÄvÀÛzÉ.
105
 m
ºÉƸÀzÁzÀ LHS = × 2 = m. ºÉƸÀzÁzÀ RHS = 5 × 2 = 10.
2
DzÀÝjAzÀ, m =10 (EzÀÄ CUÀvÀå«gÀĪÀ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÀÄÝ, ¥ÀjºÁgÀ ¸ÀjAiÀiÁVzÉAiÉÄà JAzÀÄ
¤ÃªÀÅ ¥ÀjÃQë¸À§ºÀÄzÀÄ)
¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¸À®Ä UÀtÂvÀzÀ AiÀiÁªÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ D ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ
ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀªÁVgÀÄvÀz Û ,É JA§ÄzÀÄ ªÉÄð£À GzÁºÀgu À UÉ ½À AzÀ w½AiÀÄÄvÀz
Û .É £ÀªÄÀ ä ¥ÀA
æ iÀÄvÀß
ZÀgÁPÀëgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. PÉ®ªÉǪÉÄä ¥ÀævÉåÃPÀUÉƽ¸À®Ä MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
UÀtÂvÀ QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß C£Àé¬Ä¸À¨ÉÃPÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. FUÀ F jÃwAiÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÉÆÃt.
GzÁºÀgÀuÉ 5 ©r¹ (a) 3n + 7 = 25 (4.10)
(b) 2p – 1 = 23 (4.11)
¥ÀjºÁgÀ:
(a) £ÁªÀÅ ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV LHS £À°ègÀĪÀ ‘n’ £ÀÄß ¥ÀævÉåÃQ¸ÉÆÃt. JqÀ¨sÁUÀªÀÅ 3n +7 DVzÉ.
ªÉÆzÀ®Ä 7 £ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ 3n ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. ªÀÄÄA¢£À ºÀAvÀzÀ°è 3 jAzÀ ¨sÁV¹ ‘n’
¥ÀqÉAiÉÆÃt ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è F QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß C£Àé¬Ä¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ £É£À¦gÀ°.

d
DzÀÝjAzÀ, JgÀqÀÆ §¢¬ÄAzÀ 7 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ, he
pu S
is
3n + 7 – 7 = 25 – 7 (ºÀAvÀ 1)
be B
bl

CxÀªÁ 3n = 18
KT

FUÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 3 jAzÀ ¨sÁV¹,
©

3n 18
= (ºÀAvÀ 2)
to

3 3
ot

CxÀªÁ n = 6, EzÀÄ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÉ.

N

(b) £ÁªÀÅ E°è K£ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ? ªÉÆzÀ®Ä 1 £ÀÄß JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ°è PÀÆqÉÆÃt.
2p – 1 + 1 = 23 + 1 (ºÀAvÀ 1)
CxÀªÁ 2p = 24
2 p 24
FUÀ, JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ£ÀÄß 2 jAzÀ ¨sÁV¸ÉÆÃt. = (ºÀAvÀ 2)
2 2
CxÀªÁ p = 12, EzÀÄ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÉ.
zÉÆgÉvÀ GvÀg Û ª
À £
À ÄÀ ß vÁ¼É £ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ, £ÁªÀÅ ¨É¼¹
É PÉƼÀ¨
î ÃÉ PÁzÀ MAzÀÄ
GvÀÛªÀÄ C¨sÁå¸ÀªÁVzÉ. ªÉÄð£À ¸ÀªÀĸÉå (a) UÉ vÁ¼É £ÉÆÃqÀ¢zÀÝgÀÆ, F
¸ÀªÀĸÉåUÉ vÁ¼É £ÉÆÃqÉÆÃt.
¥ÀjºÁgÀ p = 12 £ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è DzÉò¸ÉÆÃt.
LHS = 2p – 1 = 2 × 12 – 1 = 24 – 1
= 23 = RHS

106
 »ÃUÉ ¥ÀjÃQë¹ ¥ÀjºÁgÀªÀÅ ¸ÀjAiÀiÁVzÉ JAzÀÄ PÀAqÀÄPÉÆAqɪÀÅ.
¤ÃªÀÅ, (a) AiÀÄ ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁPÉ ¥Àj²Ã°¸À¨ÁgÀzÀÄ?
FUÀ £ÁªÀÅ C¥ÀÄà, ¸ÀjvÁ ºÁUÀÆ C«ÄãÀ £ÀqɹPÉÆlÖ ªÀÄ£ÀzÀ°ègÀĪÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
ºÉüÀĪÀ DlPÉÌ ªÀÄgÀ¼ÉÆÃt. CªÀgÀÄ GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ ¥ÀqÉzÀgÀÄ JAzÀÄ CxÉÊð¹PÉƼÉÆîÃt. F
GzÉÝñÀPÁÌV PÀæªÀĪÁV C«ÄãÀ ªÀÄvÀÄÛ C¥ÀÄà«£À GzÁºÀgÀuÉUÀ½UÉ ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀ (4.1) ªÀÄvÀÄÛ (4.2)
¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÉÆÃt.
 ªÉÆzÀ®Ä F ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt. 4x + 5 = 65. (4.1)
JgÀqÀÆ §¢¬ÄAzÀ 5 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ 4x + 5 – 5 = 65 – 5.
CAzÀgÉ 4x = 60
4x 60
JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ£ÀÄß 4 jAzÀ ¨sÁV¹, EzÀÄ ‘x’ £ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀUÉƽ¸ÀÄvÀÛzÉ. =
4 4
CxÀªÁ x = 15. EzÀÄ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÉ. (¸ÀjAiÀiÁVzÉAiÉÄà ¥Àj²Ã°¹).
 FUÀ 10y – 20 = 50 AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt. (4.2)

d
he
JgÀqÀÆ §¢UÉ 20 £ÀÄß PÀÆrzÁUÀ, 10y – 20 + 20 = 50 + 20 CxÀªÁ 10y = 70
pu S
is
10 y 70
be B
bl

JgÀqÀÄ §¢AiÀÄ£ÀÄß 10 jAzÀ ¨sÁV¹, =

10 10
KT

CxÀªÁ y = 7. EzÀÄ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÉ. (¸ÀjAiÀiÁVzÉAiÉÄà ¥Àj²Ã°¹).

©

C¥ÀÄà, ¸ÀjvÁ ºÁUÀÆ C«ÄãÁ ¤ÃrzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀg Û À EzÉà JA§ÄzÀÄ ¤ªÀÄUÉ CjªÁUÀÄvÀz Û .É
to

CªÀgÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß gÀƦ¹, ©r¸À®Ä PÀ°wgÀĪÀÅzÀjAzÀ, ªÀÄ£À¹ì£À°ègÀĪÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉüÀĪÀ

ot

DlªÀ£ÀÄß gÀa¹ J®ègÀ£ÀÄß ZÀQvÀUÉƽ¹zÀgÀÄ. F «¨sÁUÀPÉÌ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä 4.7 gÀ°è »AwgÀÄUÉÆÃt.

N

C¨sÁå¸À 4.2
1. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À°è ZÀgÁPÀëgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀUÉƽ¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ ¥ÀæxÀªÀÄ
ºÀAvÀªÀ£ÀÄß w½¹ £ÀAvÀgÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¹.
(a)
x – 1 = 0 (b) x + 1 = 0 (c) x – 1 = 5
(d)
x + 6 = 2 (e) y – 4 = – 7 (f) y – 4 = 4
(g)
y + 4 = 4 (h) y + 4 = – 4
2. F ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À°è ZÀgÁPÀëgÀªÀ£ÀÄß ¥Àv
æ ÉåÃPÀUÉƽ¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ ¥Àx
æ ÀªÀÄ ºÀAvÀªÀ£ÀÄß w½¹ £ÀAvÀgÀ
¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¹.
b p
(a) 3l = 42 (b) = 6 (c) =4 (d) 4x = 25
2 7
z 5 a 7
(e) 8y = 36 (f) = (g) = (h) 20t = – 10
3 4 5 15

107
 3. ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀUÉƽ¸ÀĪÀ ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹ £ÀAvÀgÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¹.
20 p 3p
(a) 3n – 2 = 46 (b) 5m + 7 = 17 (c) = 40 (d) = 6
3 10
4. ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¹.
p −p
(a) 10p = 100 (b) 10p + 10 = 100 (c) = 5 (d) =5
4 3
3p
(e) = 6 (f) 3s = –9 (g) 3s + 12 = 0 (h) 3s = 0
4
(i) 2q = 6 (j) 2q – 6 = 0 (k) 2q + 6 = 0 (l) 2q + 6 = 12

4.5 E£ÀßµÀÄÖ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ

E£ÀßµÀÄÖ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀĪÀ C¨sÁå¸À ªÀiÁqÉÆÃt. F ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀĪÁUÀ,
¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ §¢¬ÄAzÀ E£ÉÆßAzÀÄ §¢UÉ ªÀUÁð¬Ä¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°AiÉÆÃt. JgÀqÀÆ
§¢UÀ¼À°è ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÀĪÀ CxÀªÁ PÀ¼ÉAiÀÄĪÀ §zÀ®Ä ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¸À§ºÀÄzÀÄ.

d
GzÁºÀgÀuÉ 6 12p – 5 = 25 £ÀÄß ©r¹. he (4.12)
pu S
is
¥ÀjºÁgÀ:
be B
bl
KT

 ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è 5 £ÀÄß PÀÆrzÁUÀ

©

12p – 5 + 5 = 25 + 5 CxÀªÁ 12p = 30

 JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 12 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ
to

¸ÀÆZÀ£É: JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è 5£ÀÄß

ot

¸É à j¸À Ä ªÀ Å zÉ A zÀ g É – 5 EgÀ Ä ªÀ
12 p 30 5
N

= CxÀªÁ p= §¢AiÀ Ä £À Ä ß §zÀ ¯ Á¬Ä¸À Ä ªÀ Å zÀ Ä

12 12 2 JAzÁUÀÄvÀÛzÉ.
12p – 5 = 25
vÁ¼É p = 5 £ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgÀt (4.12) gÀ°è DzÉò¹zÁUÀ 12p = 25 + 5
2 5
LHS = 12 × − 5 = 6 × 5 – 5 §¢AiÀ Ä £À Ä ß §zÀ ¯ Á¬Ä¸À Ä ªÀ Å zÀ P É Ì
2 ‘¸ÀܼÁAvÀgÀ’ J£ÀÄßvÁÛgÉ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
= 30 – 5 = 25 = RHS ¸ÀܼÁAvÀj¸ÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ aºÉßAiÀÄ£ÀÄß
§zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄvÉÛêÉ.

EzÀĪÀgÉUÉ £ÉÆÃrzÀAvÉ, ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¸ÀĪÁUÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV C£Àé¬Ä¸ÀĪÀ UÀtÂvÀzÀ

QæAiÉÄAiÉÄAzÀgÉ MAzÉà ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgt
À zÀ JgÀqÆÀ §¢UÀ¼°
À è PÀÆqÀĪÀÅzÀÄ CxÀªÁ PÀ¼AÉ iÀÄĪÀÅzÀÄ.
MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀܼÁAvÀj¸ÀĪÀÅzÉAzÀgÉ (¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ §¢UÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåªÀÅzÀÄ)
CzÉà ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è PÀÆqÀĪÀÅzÀÄ CxÀªÁ PÀ¼ÉAiÀÄĪÀÅzÉà DVzÉ. ¸ÀܼÁAvÀj¸ÀĪÁUÀ
¸ÀASÉåAiÀÄ aºÉß §zÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ. F ¤AiÀĪÀÄ ¸ÀASÉåUÀ½UÉ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀAvÉ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ½UÀÆ
C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀܼÁAvÀj¸ÀĪÀ E£ÉßgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÉÆîÃt.
108
 JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è PÀÆqÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀܼÁAvÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
CxÀªÁ PÀ¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
(i) 3p – 10 = 5 (i) 3p – 10 = 5
JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è 10 £ÀÄß PÀÆr (–10) £ÀÄß LHS ¤AzÀ RHS UÉ ¸ÀܼÁAvÀj¹.
3p – 10 + 10 = 5 + 10 (-10 £À Ä ß ¸À Ü ¼ÁAvÀ j ¹zÁUÀ CzÀ Ä +10
DUÀÄvÀÛzÉ)
CxÀªÁ 3p = 15 3p = 5 + 10 CxÀªÁ 3p = 15
(ii) 5x + 12 = 27 (ii) 5x + 12 = 27
JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è 12 £ÀÄß PÀ¼É¬Äj +12 £ÀÄß ¸ÀܼÁAvÀj¹zÁUÀ
(+12 £ÀÄß ¸ÀܼÁAvÀj¹zÁUÀ -12 DUÀÄvÀÛzÉ)
5x + 12 – 12 = 27 – 12 5x = 27 – 12
CxÀªÁ 5x = 15 CxÀªÁ 5x = 15

d
he
£ÁªÀÅ E£ÀÆß JgÀqÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÉÆÃt. DªÀgÀtªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ
pu S
is
be B

¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀĪÀ ªÀÄÄ£Àß DªÀgÀtªÀ£ÀÄß vÉUÉAiÀĨÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ.

bl
KT

GzÁºÀgÀuÉUÉ 7 ©r¹.
©

(a) 4(m + 3) = 18 (b) – 2(x + 3) = 8

to

¥ÀjºÁgÀ:
ot

(a) 4(m + 3) = 18
N

gÀ q À Æ §¢UÀ ¼ À £ À Ä ß 4 jAzÀ ¨s Á V¸À Ä ªÀ Å zÀ j AzÀ

J LHS £À ° è
DªÀgÀtªÀ£ÀÄß vÉUÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
18
m+3= CxÀªÁ m + 3 = 9
4 2

CxÀªÁ m = 9 –3 (3£ÀÄß RHS UÉ ¸ÀܼÁAvÀj¸À¯ÁVzÉ)

2
3 9 9 6 3
CxÀªÁ m = (¥ÀjºÁgÀ)  − 3 = − = DVgÀĪÀÅzÀjAzÀ 
2 2 2 2 2 

3  3 3
vÁ¼É : LHS = 4  + 3 = 4 × + 4 × 3 = 2 × 3 + 4 × 3 [m = JAzÀÄ DzÉò¹]
2  2 2
= 6 + 12 = 18 = RHS

109
 (b) –2(x + 3) = 8
JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß (–2) jAzÀ ¨sÁV¹ LHS £À DªÀgÀtªÀ£ÀÄß vÉUÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
8
x+3=– CxÀªÁ x + 3 = – 4
2
i.e., x = – 4 – 3 (3£ÀÄß RHS UÉ ¸ÀܼÁAvÀj¹zÉ) CxÀªÁ x = –7 (¥ÀjºÁgÀ)
vÁ¼É LHS = –2 × (–7 + 3) = –2(– 4)
= 8 = RHS

4.6 ¥ÀjºÁgÀ¢AzÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt

CvÀįï AiÀiÁªÁUÀ®Æ «©ü£ÀߪÁV AiÉÆÃa¸ÀÄvÁÛ£É. DvÀ£ÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß
©r¸ÀĪÀ C£ÀÄPÀæªÀÄ ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄvÁÛ£É. EzÀgÀ ªÀåwjPÀÛ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß
KPÉ C£ÀĸÀj¸À¨ÁgÀzÀÄ JA§ÄªÀÅzÀgÀ §UÉÎ CZÀÑj ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄvÁÛ£É.
¸À«ÄÃPÀgÀt → ¥ÀjºÁgÀ (¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁUÀð)

d
¥ÀjºÁgÀ → ¸À«ÄÃPÀgÀt (ªÀåwjPÀÛ ªÀiÁUÀð)
he
pu S
is
CªÀ£ÀÄ C£ÀĸÀj¹zÀ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ.
be B
bl

¥ÁægÀA¨sÀ x = 5
KT

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 4 jAzÀ UÀÄt¹, 4x = 20 JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 4 jAzÀ ¨sÁV¹ ¥ÀæAiÀÄwß¹:
©

JgÀqÀÆ §¢UÀ½AzÀ 3£ÀÄß PÀ¼É¬Äj 4x – 3 = 17 JgÀqÀÆ §¢UÀ½UÉ 3£ÀÄß PÀÆr x = 5 jAzÀ

to

DgÀA©ü¹
ot

EzÀjAzÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt gÀÆ¥ÀÄUÉÆArzÉ. §®¨sÁUÀzÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ¥Àæwà JgÀqÀÄ «©ü£Àß

N

ºÀAvÀzÀ°è ªÀåwjPÀÛ ªÀiÁUÀð C£ÀĸÀj¹zÁUÀ ¥ÀjºÁgÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¸À«ÄÃPÀgt À UÀ¼£À ÄÀ ß

»vÁ½UÉ EzÀgÀ°è D¸ÀQÛ GAmÁV, ªÉÆzÀ® ºÀAvÀ¢AzÀ ¥ÁægÀA©ü¹ gÀa¹. ¤ªÀÄä
E£ÉÆßAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀt gÀa¸ÀÄvÁÛ¼É. E§âgÀÄ
¸ÀºÀ¥ÁpUÀ½UÉ
x=5
EzÀ£ÀÄß ©r¸À®Ä
JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 3 jAzÀ UÀÄt¹zÁUÀ, 3x = 15 ºÉý. CªÀjUÉ
4 £ÀÄß JgÀqÀÆ §¢UÀ½UÉ PÀÆrzÁUÀ, 3x + 4 = 19 x = 5 ¥ÀjºÁgÀ
y = 4 jAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹ JgÀqÀÄ «©ü£Àß ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹. zÉÆgÉwzÉAiÉÄÃ
¤ªÀÄä ªÀÄƪÀgÀÄ ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ½UÀÆ EzÀ£Éßà ªÀiÁqÀ®Ä w½¹. CªÀgÀÄ gÀa¹gÀĪÀ ¥Àj²Ã°¹
¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄä ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁVªÉAiÉÄÃ?

¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¸ÀĪÀÅzÀµÉÖ C®è, ¤ÃªÀÅ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß gÀa¸À§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄà MAzÀÄ zÀvÀÛ

¸À«ÄÃPÀgt
À PÉÌ ¤ªÀÄUÉ MAzÀÄ ¥ÀjºÁgÀ ¹UÀÄvÀzÛ É JAzÀÄ UÀªÄÀ ¤¹¢ÝÃgÁ? DzÀgÉ MAzÀÄ ¥ÀjºÁgÀ¢AzÀ
¤ÃªÀÅ C£ÉÃPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À§ºÀÄzÀÄ.

110
 ¸ÁgÁ vÁ£ÀÄ AiÉÆÃa¸ÀÄwÛgÄÀ ªÀÅzÀ£ÄÀ ß J®ègÆ
É A¢UÀÆ ºÀAaPÉƼÀî®Ä §AiÀĸÀÄvÁÛ¼.É »vÁ gÀa¹zÀ
¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ºÉýPÉ gÀÆ¥ÀzÀ°è MUÀmÁV (puzzle) ¥ÀjªÀwð¸ÀÄvÉÛãÉAzÀÄ ¸ÁgÁ ºÉüÀÄvÁÛ¼É.
GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¸ÀASÉåAiÉÆAzÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉƽî. CzÀ£ÀÄß 3 jAzÀ UÀÄt¹, UÀÄt®§ÞPÉÌ 4 £ÀÄß
PÀÆr ¤ÃªÀÅ ¥ÀqÉzÀ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß ºÉý.

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹: ªÉÆvÀÛªÀÅ 19 DVzÀÝgÉ, »vÁ gÀa¹zÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt¢AzÀ

MAzÀgÀ ¥ÀjºÁgÀ 11 ªÀÄvÀÄÛ
E£ÉÆßAzÀgÀ ¥ÀjºÁgÀ 100
DVgÀĪÀAvÉ JgÀqÀÄ ¸ÀASÁå
MUÀ l ÄUÀ ¼ À £ À Ä ß gÀ a ¸À ® Ä
¥ÀæAiÀÄwß¹.
¸ÀASÁå MUÀlÄUÀ¼£
À ÄÀ ß ºÁUÀÆ CzÉà jÃwAiÀÄ ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼
¥ÀjºÁgÀ ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. »vÁ 5 jAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹zÀÝjAzÀ CzÉÃ
¥ÀjºÁgÀªÉAzÀÄ w½¢zÉ.
¸ÀASÁå MUÀl£ÀÄß gÀa¸À®Ä C¥ÀÄà, C«ÄãÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjvÁ
C£ÀĸÀj¹zÀ ªÀiÁUÀð EzÉãÁ JAzÀÄ ¸ÁgÁ PÉýzÁUÀ CªÀgÀÄ
ºËzÉAzÀgÀÄ.
À £
À ÄÀ ß ºÉÃUÉ gÀa¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ £Á«ÃUÀ w½zɪÅÀ .
C¨sÁå¸À 4.3

d
1. ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¹.
he
pu S
is
5 37 (b) 5t + 28 = 10 a
2y + = +3= 2
be B

(a) (c)
bl

2 2 5
KT

q 5 5 25
©

(d) + 7 = 5 (e) x = –10 (f) x=

4 2 2 4
to

19 3l 2
ot

7m +
(g) = 13 (h) 6z + 10 = –2 (i) =
2 2 3
N

2b
(j) –5=3
3
2. ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¹.
(a) 2(x + 4) = 12 (b) 3(n – 5) = 21 (c) 3(n – 5) = – 21
(d) – 4(2 + x) = 8 (e) 4(2 – x) = 8
3. ªÀÄÄA¢£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¹.
(a) 4 = 5(p – 2) (b) – 4 = 5(p – 2) (c) 16 = 4 + 3(t + 2)
(d) 4 + 5(p – 1) =34 (e) 0 = 16 + 4(m – 6)
4. (a) x = 2 jAzÀ DgÀA©ü¹ ªÀÄÆgÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹.
(b) x = – 2 jAzÀ DgÀA©ü¹ ªÀÄÆgÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹.

111
4.7 ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¸ÀgÀ¼À ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ C£ÀéAiÀÄUÀ¼ÀÄ
DqÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ°è£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ¼À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ½UÉ ¥ÀjªÀwð¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ FUÁUÀ¯ÉÃ
w½¢zÉÝÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°wzÉÝêÉ. FUÀ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è
§gÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ MUÀlÄUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ ©r¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÉÆzÀ®Ä ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À
¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼
À £
À ÄÀ ß ¸À«ÄÃPÀgt
À zÀ gÀÆ¥ÀPÌÉ ¥ÀjªÀwð¹ £ÀAvÀgÀ ¸À«ÄÃPÀgt
À UÀ¼£
À ÄÀ ß ©r¹ ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU½
À UÉ ¥ÀjºÁgÀ
PÀAqÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ. £ÁªÀÅ F »AzÉ UÀªÀĤ¹zÀ [GzÁ 1(i) & (iii), «¨sÁUÀ 4.2] CA±ÀUÀ½AzÀ
¥ÁægÀA©ü¸ÉÆÃt.
GzÁºÀgÀuÉ 8 MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄÆgÀgÀµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ 11 gÀ ªÉÆvÀÛ 32 DzÀgÉ, D ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
¥ÀjºÁgÀ:
 UÉÆwÛgÀzÀ D ¸ÀASÉå ‘x’ DzÀgÉ, D ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄÆgÀgÀµÀÄÖ 3x DUÀÄvÀÛzÉ. 3x ªÀÄvÀÄÛ 11gÀ ªÉÆvÀÛ
32. CAzÀgÉ 3x + 11 = 32
 ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¸À®Ä, 11 £ÀÄß RHS UÉ ¸ÀܼÁAvÀj¸ÀÄvÉÛêÉ.

d
ºÁUÁV 3x = 32 – 11 CxÀªÁ 3x = 21 he ¨sÁUÀ 4.2 GzÁºÀgÀuÉ (1)gÀ°è
pu S
is
FUÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 3 jAzÀ ¨sÁV¹. F ¸À«ÄÃPÀgÀt ¥ÀqÉ¢zÉݪÀÅ
be B
bl
KT

21
DzÀÝjAzÀ, x = =7
©

3
to

¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀASÉå 7 DVzÉ. (7£ÀÄß 3 jAzÀ UÀÄt¹ UÀÄt®§ÞPÉÌ 11 £ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ 32

zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ).
ot
N

GzÁºÀgÀuÉ 9 MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ £Á®Ì£Éà MAzÀgÀµÀÄÖ 7 QÌAvÀ ªÀÄÆgÀÄ ºÉaÑzÀÝgÉ, D ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß

PÀAqÀÄ»r¬Äj.
¥ÀjºÁgÀ
y
 UÉÆwÛ®èzÀ ¸ÀASÉå ‘y‘ DVgÀ°.‘ y‘ £À £Á®Ì£Éà MAzÀgÀµÀÄÖ 4 .

  ¸ÀASÉå 7 QÌAvÀ 3 ºÉaÑzÉ.

y
 4
DzÀÝjAzÀ y £À ¸À«ÄÃPÀgÀt y – 7 = 3
4

112
  EzÀ£ÀÄß ©r¸À®Ä (-7) £ÀÄß RHS UÉ ¸ÀܼÁAvÀj¹zÁUÀ
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹: y
= 3 + 7 = 10 DUÀÄvÀÛzÉ
(i) ¸ÀASÉåAiÉÆAzÀ£ÀÄß 6 jAzÀ 4
UÀ Ä t ¹ , UÀ Ä t®§Þ¢AzÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 4 jAzÀ UÀÄt¹zÁUÀ
5£À Ä ß PÀ ¼ É z ÁUÀ , ¤ªÀ Ä UÉ y
× 4 = 10 × 4 CxÀªÁ y = 40 (¥ÀjºÁgÀªÁVzÉ).
7 zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¸ÀASÉå 4
AiÀiÁªÀÅzÉAzÀÄ ºÉüÀ§°ègÁ? FUÀ gÀa¹gÀĪÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÉÆÃt. y £À
(ii) AiÀiÁªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄÆgÀ£ÃÉ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è DzÉò¹zÁUÀ.
MAzÀPÌÉ 5£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁUÀ 8 40
LHS = – 7 = 10 – 7 = 3 = RHS,
zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ? 4

GzÁºÀgÀuÉ 10 gÁdÄ vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì gÁdÄ«£À ªÀAiÀĹì£À ªÀÄÆgÀgµ

À ÖQÀ ÌAvÀ 5 ªÀµð
À UÀ¼ÄÀ ºÉZÁÑVzÉ.
gÁdÄ vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì 44 ªÀµÀðUÀ¼ÁzÀgÉ gÁdÄ«£À ªÀAiÀĸÉìµÀÄÖ?
¥ÀjºÁgÀ

d
he
 GzÁºÀgÀuÉ 3 gÀ°è ¤ÃrzÀAvÉ, gÁdÄ«£À ªÀAiÀĸÀÄì ¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt
pu S
is
3y + 5 = 44
be B
bl
KT

 F ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ©r¸À®Ä 5£ÀÄß ¸ÀܼÁAvÀj¸ÀÄvÉÛêÉ. 3y = 44 – 5 = 39

©

JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß 3 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ, y = 13

gÁdÄ«£À ªÀAiÀĸÀÄì 13 ªÀµÀðUÀ¼ÁVªÉ. (¤ÃªÀÅ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À§ºÀÄzÀÄ)
to
ot

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹:
N

ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ½gÀĪÀ JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ §ÄnÖUÀ½ªÉ. zÉÆqÀØ §ÄnÖAiÀÄ°è, 8 ¸ÀtÚ

§ÄnÖAiÀÄ°è£À ºÀtÄÚUÀ½VAvÀ 4 ºÀtÄÚÚUÀ¼ÀÄ ºÉaѪÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ zÉÆqÀØ §ÄnÖAiÀÄ°è
100 ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ½zÀÝgÉ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀtÚ §ÄnÖAiÀÄ°è£À ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ¼À
¸ÀASÉå JµÀÄÖ?

C¨sÁå¸À 4.4
1. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ½UÉ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß gÀa¹. UÉÆwÛgÀzÀ D ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
(a) MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ 8 gÀµÀÖPÉÌ 4£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ ¤ªÀÄUÉ 60 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
(b) MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ LzÀ£Éà MAzÀgÀµÀÖjAzÀ 4£ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ 3 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.

113
 MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ £Á®Ì£Éà ªÀÄÆgÀgÀµÀÖ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ CzÀPÉÌ ªÀÄÆgÀ£ÀÄß
(c)
PÀÆrzÀgÉ £À£ÀUÉ 21 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
(d) MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ JgÀqÀgÀµÀÖjAzÀ 11 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ £À£ÀUÉ 15 zÉÆgɬÄvÀÄ.
(e) ªÀÄÄ£Áß vÀ£Àß°ègÀĪÀ ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄÆgÀgÀµÀÖ£ÀÄß 50 jAzÀ PÀ¼ÉzÁUÀ
CªÀ¤UÉ 8 zÉÆgɬÄvÀÄ.
(f) E¨É£ïºÁ¯ï¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß AiÉÆÃa¸ÀÄvÁÛ¼É. D ¸ÀASÉåUÉ 19 £ÀÄß
PÀÆr §AzÀ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß 5 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ CªÀ½UÉ 8 zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
5
(g) C£Àégï MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß AiÉÆÃa¸ÀÄvÁÛ£É. D ¸ÀASÉåAiÀÄ gÀµÀÖjAzÀ
2
7£ÀÄß vÉUÉzÁUÀ CªÀ¤UÉ 23 zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
2. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©r¹.
(a) vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀÄ, «zÁåyðAiÉƧ⠥ÀqÉ¢gÀĪÀ Cw ºÉZÀÄÑ CAPÀUÀ¼ÀÄ
E£ÉÆߧ⠫zÁåyð ¥Àq¢ É gÀĪÀ Cw PÀrªÉÄ CAPÀU¼ À À JgÀqg À µ
À ÖÀQÌAvÀ 7 ºÉaÑz.É
¥ÀqÉzÀ Cw ºÉZÀÄÑ CAPÀ 87 DzÀgÉ PÀrªÉÄ CAPÀUÀ¼ÉµÀÄÖ?
(b) ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è ¥ÁzÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVªÉ. ±ÀÈAUÀPÉÆãÀªÀÅ 40°

d
he
DzÀgÉ ¥ÁzÀPÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ JµÀÄÖ? wæ¨sÀÄdzÀ M¼ÀPÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ 180° UÉ
pu S
is
¸ÀªÀÄ JAzÀÄ £É£À¦¹PÉƽî.
be B
bl

¸Àa£ï gÁºÀįïUÀ½¹zÀ gÀ£ïUÀ½VAvÀ JgÀqÀgÀµÀÄÖ gÀ£ï UÀ½¸ÀÄvÁÛ£É. CªÀj§âgÀÄ

KT

(c)
MmÁÖV UÀ½¹zÀ gÀ£ïUÀ¼ÀÄ ¢é±ÀvÀPÀQÌAvÀ 2 PÀrªÉĬÄzÀÝgÉ, M¨ÉÆâ§âgÀÄ UÀ½¹zÀ
©

gÀ£ïUÀ¼ÉµÀÄÖ?
3. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©r¹.
to

(i) E¥sÁð£ï£ÀÄ §½ ¥À«Äðvï §½ EgÀĪÀ UÉÆðUÀ¼À LzÀgÀµÀÖQÌAvÀ 7

ot
N

UÉÆðUÀ¼ÀÄ ºÉaÑzÉ. E¥sÁð£À£À §½ 37 UÉÆðUÀ½zÀÝgÉ, ¥À«Äðvï£À §½

EgÀĪÀ UÉÆðUÀ¼ÉµÀÄÖ?
(ii) ®QëöäAiÀÄ vÀAzÉUÉ 49 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ. vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀĸÀÄì ®QëöäAiÀÄ ªÀAiÀĹì£À
ªÀÄÆgÀgÀµÀÖQÌAvÀ 4 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑVªÉ. ®QëöäAiÀÄ ªÀAiÀĸÉìµÀÄÖ?
(iii) ¸ÀÄAzÀgÀ UÁæªÀÄzÀ UÁæªÀĸÀÜgÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è VqÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉlÖgÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è
PÉ®ªÀÅ ºÀtÂÚ£À VqÀUÀ¼ÀÄ EzÀݪÀÅ. EvÀgÉ VqÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ºÀtÂÚ£À VqÀUÀ¼À
¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄÆgÀgÀµÀÖQÌAvÀ JgÀqÀÄ ºÉaѪÉ. EvÀgÉ VqÀUÀ¼À ¸ÀASÉå 77 DzÀgÉ,
ºÀtÂÚ£À VqÀUÀ¼À ¸ÀASÉå PÀAqÀÄ»r¬Äj.
4. MUÀl£ÀÄß ©r¹.
£Á£ÉÆAzÀÄ ¸ÀASÉå £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ ºÉý!

£À£Àß K¼ÀgÀµÀÄÖ ªÀÄvÉÛ CzÀPÉÌ LªÀvÀÄÛ!

wæ±ÀvÀPÀPÉÌ E£ÀÆß £À®ªÀvÀÄÛ ¨ÉÃPÀÄ!

114
 E°èAiÀĪÀgÉUÉ ZÀað¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
1. ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀÅ MAzÀÄ ZÀgÁPÀëgÀzÀ ªÉÄð£À MAzÀÄ ¤§AzsÀ£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ, ZÀgÁPÀëgÀzÀ JgÀqÀÆ
©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ MAzÉà ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
2. ¸À«ÄÃPÀgÀtPÉÌ vÁ¼ÉAiÀiÁUÀĪÀ ZÀgÁPÀëgÀzÀ ¨É¯ÉAiÀÄÄ D ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀªÁVzÉ.
3. LHS ªÀÄvÀÄÛ RHS £ÀÄß CzÀ®Ä §zÀ®Ä ªÀiÁrzÀgÀÆ ¸ÀºÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ
§zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁUÀĪÀÅ¢®è.
4. MAzÀÄ ¸ÀªÀÄvÉÆðvÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è
(i) MAzÉà ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀÆ §¢ PÀÆrzÁUÀ CxÀªÁ
(ii) MAzÉà ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀÆ §¢¬ÄAzÀ PÀ¼ÉzÁUÀ CxÀªÁ
(iii) JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ£ÀÄß MAzÉà ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ UÀÄt¹zÁUÀ CxÀªÁ
(iv) JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ£ÀÄß MAzÉà ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ
¸À«ÄÃPÀgt À zÀ ¨É¯É §zÀ¯ÁUÀĪÀÅ¢®è, CAzÀgÉ LHS ªÀÄvÀÄÛ RHS£À ªÀiË®åU¼ À ÄÀ MAzÉà DVgÀÄvÀª
Û .É

d
5. ªÉÄð£À UÀÄtUÀ½AzÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀª æ ÀħzÀÞªÁV ©r¸À§ºÀÄzÀÄ. JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è MAzÉÃ
he
jÃw ¸ÀgÀt UÀtÂvÀ QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß C£Àé¬Ä¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ZÀgÁPÀëgÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ MAzÀÄ §¢AiÀÄ°è
pu S
is
be B

¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. PÉÆ£É ºÀAvÀªÀÅ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

bl
KT

6. ¸ÀܼÁAvÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ JAzÀgÉ E£ÉÆßAzÀÄ §¢UÉ ªÀUÁð¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ. MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß

©

¸ÀܼÁAvÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ JAzÀgÉ CzÉà ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ°è PÀÆqÀĪÀÅzÀÄ CxÀªÁ

PÀ¼AÉ iÀÄĪÀÅzÉà DVzÉ. MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ §¢¬ÄAzÀ E£ÉÆßAzÀÄ §¢UÉ ¸ÀܼÁAvÀj¹zÁUÀ
to

¤ÃªÀÅ aºÉßAiÀÄ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÀÄ.

ot

GzÁºÀgÀuÉUÉ, x + 3 = 8 ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è +3 £ÀÄß LHS ¤AzÀ RHSUÉ ¸ÀܼÁAvÀj¹zÁUÀ,

N

x = 8 – 3 = 5. ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀºÀ EzÉà jÃw ¸ÀܼÁAvÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.

7. ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ½UÉ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀAvÉ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ
PÀ°wzÉÝêÉ.
8. ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è UÀtÂvÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß, GzÁºÀgÀuÉUÉ MAzÉà ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
PÀÆqÀĪÀÅzÀjAzÀ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀ vÀAvÀª æ £
À ÄÀ ß C£ÀĸÀj¹ ¥ÀjºÁgÀ PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀAvÉ, ¥ÀjºÁgÀ¢AzÀ
¥ÁægÀA©ü¹. ¸À«ÄÃPÀgÀt gÀa¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀ°wzÉÝêÉ. zÀvÀÛ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß zÉÊ£ÀA¢£À
¸À¤ßªÉñÀUÀ½UÉ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°wzÉÝêÉ.

115
 CzsÁåAiÀÄ - 5

gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ

5.1 ¦ÃpPÉ
zÀvÀÛ DPÀÈwUÀ¼À°è ««zsÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ, gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ
JA§ÄzÀÄ ¤ªÀÄUÉ FUÁUÀ¯Éà w½¢zÉ. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀæUÀ¼À°è (avÀæ 5.1) GAmÁVgÀĪÀ ««zsÀ

d
gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÄÑ«gÁ?
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

avÀæ 5.1
GAmÁVgÀĪÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ®WÀÄ CxÀªÁ C¢üPÀ CxÀªÁ ®A§PÉÆãÀUÀ¼ÉÃ? JA§ÄzÀ£ÀÆß ¤ÃªÀÅ
¥ÀvÉÛºÀZÀѧºÀÄzÀÄ.
MAzÀÄ gÉÃSÁRAqÀªÀÅ JgÀqÀÄ CAvÀå ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸Àäj¹PÉƽî.
JgÀqÀÄ CAvÀå ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÆ ¢PÀÄÌUÀ¼À°è CAvÀå«®èzÀAvÉ ªÀÈ¢Þ¹zÁUÀ £ÁªÀÅ gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. »ÃUÁV MAzÀÄ gÉÃSÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÀÅzÉà CAvÀå ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢®èªÉAzÀÄ £ÁªÀÅ
ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄvÉÆÛAzÉqÉ, QgÀtªÀÅ MAzÀÄ CAvÀå ©AzÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸Àäj¹PÉƽî
(CzÀgÀ DgÀA¨sÀzÀ ©AzÀÄ). GzÁºÀgÀuÉUÉ ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.

avÀæ 5.2

116
 avÀæ 5.2 (i) MAzÀÄ gÉÃSÁRAqÀªÀ£ÀÄß, avÀæ 5.2 (ii) MAzÀÄ gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ avÀæ 5.2
(iii) MAzÀÄ QgÀtªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.

 PQ gÉÃSÁRAqÀªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PQ ¸ÀAPÉ ÃvÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ. AB gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß

AB ¸ÀAPÉÃvÀ¢AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ OP QgÀtªÀ£ÀÄß OP JAzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛêÉ. gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ PÉÆãÀUÀ½UÉ ¤ªÀÄä ¤vÀåfêÀ£ÀzÀ°è£À PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆr ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä
¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼ÉÆA¢UÉ ZÀað¹.
gÉÃSÉU¼ À ÄÀ CxÀªÁ gÉÃSÁRAqÀU¼ À ÄÀ ¸ÀA¢ü¹zÁUÀ PÉÆãÀ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß ¸Àäj¹PÉƽî.
avÀæ 5.1 gÀ°è ªÀÄƯÉU¼ À £
À ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹. JgÀqÄÀ gÉÃSÉU¼
À ÄÀ CxÀªÁ gÉÃSÁRAqÀU¼ À ÄÀ MAzÀÄ ©AzÀÄ«£À°è
bÉâ¹zÁUÀ F ªÀÄƯÉUÀ¼ÀÄ GAmÁVªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.

d
he
pu S
is
be B

avÀæ 5.3
bl
KT

avÀæ 5.3 (i) gÀ°è AB ªÀÄvÀÄÛ BC gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ

©

B AiÀÄ°è bÉâ¹ ABC PÉÆãÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁrªÉ.

to

¥ÀÄ£ÀB BC ªÀÄvÀÄÛ AC gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ C AiÀÄ°è bÉâ¹

ACB PÉÆãÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁrªÉÉ. DzÀgÉ avÀæ 5.3 (ii)
ot
N

gÀ°è PQ ªÀÄvÀÄÛ RS gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ O £À°è bÉâ¹ POS,

SOQ, QOR ªÀÄvÀÄÛ ROP JA§ £Á®ÄÌ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ GAlĪÀiÁrªÉ. PÉÆãÀ ABC AiÀÄ£ÀÄß ∠ABC ¸ÀAPÉÃvÀ¢AzÀ
¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ºÀvÀÄÛ avÀæUÀ¼À£ÀÄß Æa¸ÀÄvÉÛêÉ. »ÃUÉ avÀæ 5.3(i) gÀ°è£À ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀU¼
¸À À ÄÀ
¥ÀnÖ ªÀiÁr. CªÀÅUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀĪÀ ∠ABC, ∠BCA ªÀÄvÀÄÛ ∠BAC DVªÉ. avÀæ 5.3 (ii)
∠POS, ∠SOQ, ∠QOR
®WÀÄ, C¢üPÀ ªÀÄvÀÄÛ ®A§PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß gÀ°è£À £Á®ÄÌ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ∠POR DVªÉ. PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ®WÀÄ, C¢üPÀ CxÀªÁ
UÀÄwð¹.
®A§PÉÆãÀUÀ¼ÁV ºÉÃUÉ ªÀVÃðPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
¤ÃªÀÅ FUÁUÀ¯Éà C¨sÀå¹¹gÀÄ«j.
UÀªÀĤ¹: ABC PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ m∠ABC JAzÀÄ §gÉAiÀĨÉÃPÀÄ, DzÀgÉ
CzÀ£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀªÁV ∠ABC JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. §gÉ¢gÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÁð£ÀĸÁgÀ CzÀÄ PÉÆãÀªÉÃ
CxÀªÁ PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀ滸ÀÄvÉÛêÉ.

117
5.2  ¸ÀA§A¢üvÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
5.2.1  ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛªÀÅ 90° DVzÀÝgÉ, D PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.

avÀæ 5.4

d
JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVzÁÝUÀ, ¥Àæw PÉÆãÀªÀÅ E£ÉÆßAzÀÄ PÉÆãÀzÀ
he
¥ÀÆgÀPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. ªÉÄð£À avÀæzÀ°è (avÀæ 5.4), `60° PÉÆãÀzÀ’ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀ 30° DVzÉ.
pu S
is
be B

D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ §gɬÄj

bl
KT

1. JgÀqÀÄ ®WÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀÆgÀPÀªÁVgÀ§ºÀÄzÉÃ?

©

2. JgÀqÀÄ C¢üPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀÆgÀPÀªÁVgÀ§ºÀÄzÉÃ?

to

3. JgÀqÀÄ ®A§PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀÆgÀªÁVgÀ§ºÀÄzÉÃ?

ot

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
N

1. ªÀÄÄA¢£À AiÀiÁªÀ eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀªÁVªÉ? (avÀæ 5.5)

avÀæ 5.5

118
 2. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¥Àæw PÉÆãÀzÀ ¥ÀÆgÀPÀzÀ C¼ÀvÉ JµÀÄÖ?
(i) 45O    (ii) 65O   (iii) 
41O   (iv) 
54O
3. JgÀqÀÄ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÀåvÁå¸À 12O EzÉ. D PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

5.2.2  ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ

ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÉÆÃt (avÀæ 5.6).

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

avÀæ 5.6
¤ÃrgÀĪÀ ¥Àw
æ AiÉÆAzÀÄ eÉÆÃr PÉÆãÀU¼À °À ,è JgÀqÄÀ PÉÆãÀU¼ É iÀÄ ªÉÆvÀÛ 180° DVgÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß
À À C¼ÀvA
¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¹¢gÁ? F jÃwAiÀiÁzÀ eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ. JgÀqÀÄ
PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ, ¥Àæw PÉÆãÀªÀÅ E£ÉÆßAzÀgÀ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ §gɬÄj
1. JgÀqÀÄ C¢üPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀªÁVgÀ§ºÀÄzÉÃ?
2. JgÀqÀÄ ®WÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀªÁVgÀ§ºÀÄzÉÃ?
3. JgÀqÀÄ ®A§ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀªÁVgÀ§ºÀÄzÉÃ?

119
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. avÀæ 5.7 gÀ°è ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß UÀÄwð¹.

d
he
pu S
is
avÀæ 5.7
be B
bl
KT

2. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¥Àæw PÉÆãÀzÀ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀzÀ C¼ÀvÉ JµÀÄÖ?

©

(i) 100O    (ii) 90O   (iii) 

55O   (iv) 
125O
3. JgÀqÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼À°è zÉÆqÀØ PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉAiÀÄÄ aPÀÌ PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉVAvÀ 44O
to
ot

ºÉaÑzÉ. D PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.

N

5.2.3  ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄA¢£À avÀæUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.

MAzÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß vÉgÉzÁUÀ CzÀÄ ªÉÄð£À avÀæª À£ÀÄ ß UÀª ÀÄ ¤¹. ZÀPÀæz À ªÀÄ zsÀå zÀ°è
avÀæzÀ°ègÀĪÀAvÉ PÁtÄvÀÛzÉ A ªÀÄvÀÄÛ B AiÀÄ°è MAzÀgÀ ¥ÀPÌÀz°À è MAzÀÄ EgÀĪÀAvÉ ªÀÄÆgÀÄ
MAzÀÄ eÉÆvÉ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ MAzÀgÀ ¥ÀPÀÌzÀ°è PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ GAmÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ
MAzÀÄ eÉÆÃr¹gÀĪÀAvÉ PÁtÄvÀÛzÉ. UÀªÀĤ¸ÀÄ«j.
avÀæ 5.8
A ªÀÄvÀÄÛ B JgÀqÀÆ ±ÀÈAUÀUÀ¼À°è MAzÀÄ eÉÆvÉ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ MAzÀgÀ ¥ÀPÀÌzÀ°è MAzÀÄ
eÉÆÃqÀuÉUÉÆArgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÁtÄvÉÛêÉ.
120
F PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ:
(i) MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ±ÀÈAUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ
(ii) MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨ÁºÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ
(iii) ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÀ®èzÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨ÁºÀÄ«£À JgÀqÀÆ PÀqÉ EgÀÄvÀÛªÉ.
F jÃwAiÀÄ eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ±ÀÈAUÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨ÁºÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
DAvÀjPÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅ¢®è.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 JAzÀÄ UÀÄwð¹gÀĪÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÉÃ? (avÀæ 5.9). ¥Á±Àéð
PÉÆãÀUÀ¼ÁUÀ¢zÀÝ°è KPÉ JAzÀÄ w½¹.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

avÀæ 5.9

avÀæ 5.10

2. avÀæ 5.10 AiÀÄ°è ªÀÄÄAzÉ ¸ÀÆa¹gÀĪÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÉÃ?

(a)  ∠AOB ∠,AOB vÀÄ,Û ∠BOC (b)  ∠BOD
ªÀ∠ÄBOC ∠,BOD ,ÄÛ ∠BOC
ªÀ∠ÄvÀBOC
¤ªÀÄä GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹.

121
 D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ §gɬÄj
1. JgÀqÀÄ ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁUÀ§ºÀÄzÉÃ?
2. JgÀqÀÄ ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁUÀ§ºÀÄzÉÃ?
3. JgÀqÀÄ C¢üPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Á±Àéð PÉÆãÀUÀ¼ÁUÀ§ºÀÄzÉÃ?
4. MAzÀÄ ®WÀÄ PÉÆãÀªÀÅ MAzÀÄ C¢üPÀ PÉÆãÀPÉÌ ¥Á±ÀéðPÉÆãÀªÁUÀ§ºÀÄzÉÃ?
5.2.4 ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÀÄ
¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ eÉÆvÉ ¥Á±Àéð PÉÆãÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÀ®èzÀ CªÀÅUÀ¼À ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ «gÀÄzÀÞ
QgÀtUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.

d
1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÉÃ? ºËzÀÄ
he
1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÉÃ? C®è! (KPÉ?)
pu S
is
be B
bl
KT

avÀæ
©

avÀæ 5.11 (i) gÀ°è «gÀÄzÀÞ QgÀtUÀ¼ÀÄ (1 ªÀÄvÀÄÛ 2 gÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÀ®èzÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ) MAzÀÄ
gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁrgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹. DzÀÄzÀjAzÀ 1 + 2 gÀ ªÉÆvÀÛ 180°.
to
ot

¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäzÀ°è£À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. ¤ªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼À

N

ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹gÀÄ«gÁ?
MAzÀÄ eÉÆvÉ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀgÀ ¥ÀPÀÌzÀ°è MAzÀ£ÀÄß eÉÆÃr¹zÁUÀ CªÀÅ
¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀëöäªÁV UÀªÀĤ¹. ¤ªÀÄä ¤vÀå fêÀ£ÀzÀ°è ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ½UÉ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§°ègÁ?
vÀgÀPÁj PÀvÀÛj¸ÀĪÀ ªÀÄuÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ (avÀæ 5.12)

vÀgÀPÁj PÀvÀÛj¸ÀĪÀ ªÀÄuÉ ¥É£ï ¸ÁÖAqï

PÀvÀÛj¸ÀĪÀ ¨ÉèÃqï ªÀÄuÉAiÉÆA¢UÉ ¥É£ï, ¥É£ï ¸ÁÖAqï£ÉÆA¢UÉ ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀä
PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀä PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. avÀæ 5.12

122
 D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ §gɬÄj
1. JgÀqÀÄ ®WÀÄPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?
2. JgÀqÀÄ C¢üPÀPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?
3. JgÀqÀÄ ®A§PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ AiÀiÁªÀ eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹
(avÀæ 5.13):

d
(i) he (ii)
pu S
is
be B
bl
KT

90°
©

115°
to

65°
ot

80°
N

(iii) avÀæ 5.13 (iv)

5.2.5 ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ

JgÀqÀÄ ¥É¤ì¯ïUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ MAzÀÄ gÀ§âgï ¨ÁåAqï ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ
CªÀÅUÀ¼À ªÀÄzsÀåPÉÌ avÀæzÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ PÀnÖ (avÀæ 5.14). FUÀ
GAmÁVgÀĪÀ 1, 2, 3 ªÀÄvÀÄÛ 4 F £Á®ÄÌ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
3 PÉÌ 1 ±ÀÈAUÁ©üªÄÀ ÄRªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ 4 PÉÌ 2 ±ÀÈAUÁ©üªÄÀ ÄRªÁVzÉ. avÀæ 5.14
1 ªÀÄvÀÄÛ 3 £ÀÄß ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼À MAzÀÄ eÉÆÃr JAzÀÄ
£ÁªÀÅ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. E£ÉÆßAzÀÄ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¸ÀÄ«gÁ?
3 PÉÌ 1 ¸ÀªÀÄ JAzÀÄ PÁtÄwÛzÉAiÉÄÃ?
4 PÉÌ 2 ¸ÀªÀÄ JAzÀÄ PÁtÄwÛzÉAiÉÄÃ?
EzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä, £ÁªÀÅ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ½UÉ £ÉÊd fêÀ£ÀzÀ PÉ®ªÀÅ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÉÆÃt (avÀæ 5.15).
123
 avÀæ 5.15
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr
MAzÀÄ ©AzÀÄ«£À°è bÉâ¸ÀĪÀAvÉ l ªÀÄvÀÄÛ m gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß J¼É¬Äj.
avÀæ 5.16 gÀ°ègÀĪÀAvÉ 1, 2, 3 ªÀÄvÀÄÛ 4 £ÀÄß ¤ÃªÀÅ FUÀ
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. MAzÀÄ ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É F avÀæªÀ£ÀÄß
mÉæÃ¸ï ªÀiÁr.
mÉæÃ¸ï ªÀiÁrzÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆ® ¥ÀæwAiÀÄ ªÉÄÃ¯É 1 CzÀgÀ

d
¥ÀæwAiÉÆA¢UÉ ºÉÆAzÀĪÀAvÉ, 2 CzÀgÀ ¥ÀæwAiÉÆA¢UÉ ºÉÆAzÀĪÀAvÉ
he
pu S

..... Er..
is
be B
bl

æ AiÀÄ£ÀÄß 1800
KT

bÉÃzÀ£À ©AzÀÄ«£À°è MAzÀÄ UÀÄAqÀÄ ¸ÀÆfAiÀÄ£ÀÄß ¹Q̹ ¥Àw

PÉÆãÀ GAmÁUÀĪÀAvÉ wgÀÄV¹. ªÀÄvÉÆªÛ ÄÉ ä gÉÃSÉU¼
À ÄÀ LPÀåUÆÉ ¼ÀÄv
î ª
ÛÀ A
É iÉÄÃ?
©
to
ot
N

EzÀ£ÀÄß wgÀÄV¹ ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ

avÀæ 5.16

1 ªÀÄvÀÄÛ 3 vÀªÀÄä ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ §zÀ¯Á¬Ä¹ PÉÆArgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄ«j. CzÉÃ

jÃw 2 ªÀÄvÀÄÛ 4 ¸ÀºÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÁÜ£À §zÀ¯Á¬Ä¹PÉÆArªÉ. gÉÃSÉUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄÃ
G½¹PÉÆAqÀÄ EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
»ÃUÁV, 1 = 3 ªÀÄvÀÄÛ 2 = 4
JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ bÉâ¹zÁUÀ GAmÁUÀĪÀ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ
£ÁªÀÅ wêÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ.
EzÀ£ÀÄß eÁå«ÄwAiÀÄ PÀ®à£É §¼À¹ ¸Á¢ü¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt. l ªÀÄvÀÄÛ m JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjUÀt¸ÉÆÃt (avÀæ 5.17). ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ vÁQðPÀªÁV PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
124
 l ªÀÄvÀÄÛ m JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ `O’ ©AzÀÄ«£À°è bÉâ¹
1, 2, 3 ªÀÄvÀÄÛ 4 £ÀÄß GAlĪÀiÁqÀ°.
1 = 3 ªÀÄvÀÄÛ 2 = 4 JAzÀÄ £ÁªÀÅ
¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÁVzÉ. FUÀ 1 = 1800 – 2
[PÁgÀt 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÀÄ,
DzÀÄzÀjAzÀ 1 + 2 = 1800] (i) avÀæ 5.17
CzÉà jÃw 3 = 1800 - 2 [PÁgÀt 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÀÄ DzÀÄzÀjAzÀ
2 + 3 = 1800]   (ii)
DzÀÄzÀjAzÀ 1 = 3 [(i) ªÀÄvÀÄÛ (ii) jAzÀ]
CzÉà jÃw 2 = 4 JAzÀÄ ¸Á¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. PÉÆnÖgÀĪÀ avÀæzÀ°è

d
1 = 300 he
pu S
is
DzÀgÉ 2 ªÀÄvÀÄÛ 3 £ÀÄß
be B
bl
KT

PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2. ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ½UÉ
©

¤ªÀÄä ¥Àj¸ÀÀgÀzÀ°è£À MAzÀÄ

to

GzÁºÀgÀuÉ PÉÆr.
ot
N

GzÁºÀgÀuÉ 1 avÀæ 5.18 gÀ°è

(i) LzÀÄ eÉÆvÉ ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß
(ii) ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼À£ÀÄß
(iii) JgÀqÀÄ eÉÆvÉ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀvÉÛºÀaÑ.
¥ÀjºÁgÀ:
(i) LzÀÄ eÉÆvÉ ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ avÀæ 5.18
(AOE, EOC), (EOC, COB),
(AOC, COB), (COB, BOD)
(EOB, BOD).
(ii) ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÀÄ - (AOE, EOB), (AOC, COB) ªÀÄvÀÄÛ (COB, BOD)
(iii) ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ (COB, AOD) ªÀÄvÀÄÛ (AOC, BOD)
125
 C¨sÁå¸À 5.1
1. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¥Àæw PÉÆãÀPÉÌ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

(i) (ii) (iii)

2. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¥Àw
æ PÉÆãÀPÉÌ CzÀgÀ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

d
he
pu S
is
be B
bl

(ii) (iii)
KT

(i)
©

3. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼À°è ¥ÀÆgÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

to

UÀÄwð¹.
ot

(i) 650, 1150 (ii) 630, 270 (iii) 1120, 680

N

(iv) 1300, 500 (v) 450, 450 (vi) 800, 100
4. MAzÀÄ PÉÆãÀªÀÅ CzÀgÀ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÉ. D PÉÆãÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
5. MAzÀÄ PÉÆãÀªÀÅ CzÀgÀ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÉ. D PÉÆãÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
6. ¤ÃrgÀĪÀ avÀz À è 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀU¼
æ ° À ÄÀ .
1 £ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁrzÁUÀ, JgÀqÀÆ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
1 2
¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVAiÉÄà G½AiÀĨÉÃPÁzÀgÉ 2
gÀ°è AiÀiÁªÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ DUÀ¨ÉÃPÀÄ?
7. JgÀqÀÆ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ (i) ®WÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÁzÁUÀ (ii) C¢üPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁzÁUÀ
(iii) ®A§ PÉÆãÀUÀ¼ÁzÁUÀ, ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁUÀ§ºÀÄzÉÃ?
8. MAzÀÄ PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉ 45° VAvÀ ºÉZÁÑVzÉ. CzÀgÀ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀªÅÀ 450 VAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀz
Û A
É iÉÄÃ?
CxÀªÁ 45° UÉ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? CxÀªÁ 45 VAvÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
0

126
 9. avÀæzÀ°è (i) 2 PÉÌ 1 ¥Á±ÀéðPÉÆãÀªÉÃ? (ii) AOE UÉ AOC
¥Á±Àðé PÉÆãÀªÃÉ ? (iii) COE ªÀÄvÀÄÛ EOD ¸Àg¼
À AÀ iÀÄÄUÀäªÁUÀÄvÀz
Û AÉ iÉÄÃ? A C
1
(iv) BOD ªÀÄvÀÄÛ DOA ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ? O
2
5 3 E
( v )  4 PÉ Ì  1 ±À È AUÁ©ü ª À Ä ÄR PÉ Æ Ã£À ª ÁUÀ Ä vÀ Û z É A iÉ Ä Ã? 4
B
D
(vi) 5 PÉÌ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
10. avÀæzÀ°è AiÀiÁªÀ eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
5
(i) ±ÀÈAUÁ©üªÄÀ ÄR PÉÆãÀU¼
À ÄÀ (ii) ¸Àg¼
À À AiÀÄÄUÀäU¼
À ÄÀ CUÀÄvÀÛªÉ O
1
4 3 2
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¹.
11. avÀæzÀ°è 2 PÉÌ 1 ¥Á±Àéð PÉÆãÀªÉÃ? PÁgÀt PÉÆr.
1

d
12. ªÀÄÄA¢£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ®Æè x, y ªÀÄvÀÄÛ z PÉÆãÀUÀ¼À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to

(i)
ot

(ii)
N

13. ©lÖ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ GvÀÛgÀ¢AzÀ vÀÄA©.

(i) JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ, D PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ
____________
(ii) JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVzÀÝgÉ, D PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ
___________
(iii) ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀä GAlĪÀiÁqÀĪÀ JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ _____________
(iv) JgÀqÀÄ ¥Á±Àéð PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVzÁÝUÀ CªÀÅ _________________
(v) JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ©AzÀÄ«£À°è bÉâ¹zÁUÀ GAmÁUÀĪÀ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR
PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ _______________
(vi) JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ©AzÀÄ«£À°è bÉâ¹zÁUÀ, MAzÀÄ eÉÆvÉ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR
PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ®WÀÄPÉÆãÀUÀ¼ÁVzÁÝUÀ, ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ eÉÆvÉ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
______________ DVgÀÄvÀÛªÉ.
127
 14. avÀæªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
(i) C¢üPÀ PÉÆãÀªÁVgÀĪÀ ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ. E

(ii) ¥Á±Àéð PÉÆãÀUÀ¼ÁVgÀĪÀ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ.

(iii) ¸ÀªÀÄ«gÀĪÀ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ. A
D
(iv) C¸ÀªÀÄ«gÀĪÀ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ. B O
C
(v) ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼À®èzÀ ¥Á±Àéð PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ.
5.3  eÉÆÃr gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
5.3.1  bÉâ¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©

avÀæ 5.19
to

¸ÁÖAqïªÉÄðgÀĪÀ PÀ¥ÀÄà ºÀ®UÉ, gÉÃSÁRAqÀUÀ½AzÀ DzÀ CPÀëgÀ Y ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ QlQAiÀÄ Væ¯ï
ot
N

¨ÁV®Ä (avÀæ 5.19) EªÀÅUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀħgÀĪÀ CA±À AiÀiÁªÀÅzÀÄ? CªÀÅUÀ¼ÀÄ bÉâ¸ÀĪÀ
gÉÃSÉU½
À UÉ GzÁºÀgu À U
É ¼
À ÁVªÉ. l ªÀÄvÀÄÛ m gÉÃSÉU¼
À ÄÀ MAzÀÄ ©AzÀĪÀ£ÄÀ ß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ºÉÆA¢zÀÝg,É
CªÀÅ bÉâ¸ÀÄvÀÛªÉ. ¸ÁªÀiÁ£Àå ©AzÀÄ `O’ CªÀÅUÀ¼À bÉÃzÀ£À ©AzÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.
D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ §gɬÄj
avÀæ 5.20 AiÀÄ°è AC ªÀÄvÀÄÛ BE UÀ¼ÀÄ ‘P’ AiÀÄ°è bÉâ¸ÀÄwÛzÉ, AC
ªÀÄvÀÄÛ BC, ‘C’ AiÀÄ°è bÉâ¸ÀÄwÛªÉ, AC ªÀÄvÀÄÛ EC, ‘C’ AiÀÄ°è
bÉâ¸ÀÄwÛªÉ. E£ÀÆß ºÀvÀÄÛ eÉÆvÉ bÉâ¸ÀĪÀ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÆÀ JgÀqÄÀ gÉÃSÉU¼ À ÄÀ CxÀªÁ gÉÃSÁRAqÀU¼ À ÄÀ
bÉâ¸À¯ÃÉ ¨ÉÃPÁzÀ CUÀvåÀ «zÉAiÉÄ? avÀz
æ °À è JgÀqÄÀ eÉÆvÉ bÉâ¸ÀzÀ
gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄ«gÁ? avÀæ 5.20
JgÀ q À Ä gÉ Ã SÉ U À ¼ À Ä MAzÀ Q Ì A vÀ ºÉ Z À Ä Ñ ©AzÀ Ä UÀ ¼ À ° è
bÉâ¸À§ºÀÄzÉ? AiÉÆÃa¹.
128
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ®A§PÉÆãÀUÀ¼À°è bÉâ¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä
¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°¤AzÀ ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
2. ¸ÀªÀĨÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ±ÀÈAUÀUÀ¼À°è bÉâ¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ½AzÀ GAmÁzÀ
PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
3. MAzÀÄ DAiÀÄvÀªÀ£ÀÄß gÀa¹. bÉâ¸ÀĪÀ gÉÃSÉUÀ½AzÀ £Á®ÄÌ ±ÀÈAUÀUÀ¼À°è
GAmÁzÀ PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
4. JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ bÉâ¹zÁUÀ, CªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ®A§PÉÆãÀUÀ¼À¯ÉèÃ
bÉâ¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?

5.3.2 bÉÃzÀPÀ
MAzÀÄ gÀ¸ÉÛ JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ gÀ¸ÉÛUÀ½UÉ CqÀتÁV ºÁAiÀÄÄݺÉÆÃUÀÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß CxÀªÁ MAzÀÄ
gÉʯÉé ºÀ½ ºÀ®ªÀÅ ºÀ½UÀ¼À£ÀÄß CqÀتÁV ºÁAiÀÄÄÝ ºÉÆÃUÀÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ £ÉÆÃrgÀ§ºÀÄzÀÄ

d
he
(avÀæ 5.21). EªÀÅ bÉÃzÀPÀzÀ PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

(i) (ii)
avÀæ 5.21

JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ ©AzÀÄUÀ¼À°è bÉâ¸ÀĪÀ MAzÀÄ gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß bÉÃzÀPÀ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.

129
 avÀæ 5.22 gÀ°è l ªÀÄvÀÄÛ m gÉÃSÉUÀ½UÉ p bÉÃzÀPÀªÁVzÉ.

avÀæ 5.22 avÀæ 5.23

avÀæ 5.23 gÀ°è l ªÀÄvÀÄÛ m gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß P gÉÃSÉAiÀÄÄ bÉâ¹zÀgÀÆ ¸ÀºÀ CzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀ®è. KPÉ
ºÉüÀ§°ègÁ?
5.3.3  MAzÀÄ bÉÃzÀPÀ¢AzÀ GAmÁzÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ

d
avÀæ 5.24 gÀ°è l ªÀÄvÀÄÛ m gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ he
pu S
is
bÉ Ã zÀ P À P ¬ÄAzÀ bÉ Ã ¢¹gÀ Ä ªÀ Å zÀ £ À Ä ß EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
be B
bl
KT

¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j. 1 jAzÀ 8 gÀªÀgÉUÉ 1. JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. F

UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrgÀĪÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀ gÉÃSÉUÀ½UÉ ¤ÃªÀÅ JµÀÄÖ bÉÃzÀPÀUÀ¼À£ÀÄß
©

ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. J¼ÉAiÀħºÀÄzÀÄ?

p
to

1 2 2. ªÀÄÆgÀÄ gÉÃSÉUÀ½UÉ MAzÀÄ gÉÃSÉ bÉÃzÀPÀªÁzÁUÀ

ot

l
JµÀÄÖ bÉÃzÀPÀ ©AzÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ?
N

3 4
3. ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À°è PÀAqÀħgÀĪÀ PÉ®ªÀÅ
5
6 bÉÃzÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÑ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.
7 8
m

avÀæ 5.24
CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 3, 4, 5, 6
¨ÁºÀå PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 1, 2, 7, 8
C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr 1 ªÀÄvÀÄÛ 5, 2 ªÀÄvÀÄÛ 6
CAvÀgï ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr 3 ªÀÄvÀÄÛ 6, 4 ªÀÄvÀÄÛ 5
¨ÁºÀå ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr 1 ªÀÄvÀÄÛ 8, 2 ªÀÄvÀÄÛ 7
bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà ¥Á±ÀéðzÀ°ègÀĪÀ CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr 3 ªÀÄvÀÄÛ 5, 4 ªÀÄvÀÄÛ 6

130
UÀªÀĤ¹: C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ (avÀæ 5.25 gÀ°è GzÁ 1 ªÀÄvÀÄÛ 5).
(i) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ±ÀÈAUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.
(ii) bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà ¥Á±ÀéðzÀ°è EgÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ
(iii) CªÀÅ JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ C£ÀÄgÀÆ¥À ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À°ègÀÄvÀÛªÉ (ªÉÄÃ¯É CxÀªÁ PɼÀUÉ,
JqÀ CxÀªÁ §®PÉÌ)

avÀæ 5.25

¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ (avÀæ 5.26 gÀ°è 3

d
ªÀÄvÀÄÛ 6). he
pu S

(i) ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ±ÀÈAUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ

is
be B
bl
KT

(ii) bÉÃzÀPÀzÀ G¨sÀAiÀÄ ¥Á±ÀéðUÀ¼À°è C©üªÀÄÄRªÁVgÀÄvÀÛªÉ

ªÀÄvÀÄÛ
©

(iii) JgÀqÀÆ gÉÃSÉUÀ¼À ªÀÄzsÉå EgÀÄvÀÛªÉ. avÀæ 5.26

to
ot

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
N

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ avÀæzÀ°è eÉÆÃr PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.

131
5.3.4  ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À bÉÃzÀPÀ
¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉãÀÄ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¸Àäj¸À§°ègÁ? CªÀÅ J°èAiÀÄÆ ¸ÀA¢ü¸ÀzÀ MAzÉÃ
¸ÀªÀÄvÀ®zÀ°è£À gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀæUÀ¼À°è ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÄÑ«gÁ?

avÀæ 5.27
¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À bÉÃzÀPÀUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ PÀÄvÀƺÀ®PÁj ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr
UÉgUÉ ½
À gÀĪÀ MAzÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß vÉUz É ÄÀ PÉƽî. l ªÀÄvÀÄÛ m JgÀqÄÀ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ
gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß J¼É¬Äj (zÀ¥Àà §tÚ¢AzÀ) l ªÀÄvÀÄÛ m gÉÃSÉUÀ½UÉ bÉÃzÀPÀ t
AiÀÄ£ÀÄß J¼É¬Äj. avÀz æ °À è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 JAzÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ

d
ªÀiÁr. [avÀæ 5.28 (i)]. §gÉ¢gÀĪÀ avÀæzÀ ªÉÄÃ¯É mÉæùAUï ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß
he
Er. l, m ªÀÄvÀÄÛ t gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß mÉæÃ¸ï ªÀiÁr. l gÉÃSÉAiÀÄÄ m £ÉÆA¢UÉ
pu S
is
be B
bl

LPÀåªÁUÀĪÀªÀgÉUÀÆ mÉæùAUï ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß t GzÀÝPÀÆÌ dgÀÄV¹.

KT

ªÀ Ä Æ® avÀ æ z À 2 gÉ Æ A¢UÉ mÉ æ à ¸ï ªÀ i ÁrzÀ avÀ æ z À 1

LPÀåªÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j. F jÃwAiÀÄ mÉæùAUï ªÀÄvÀÄÛ
©

dgÀÄV¸ÀĪÀ ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ ªÁ¸Àª Û ªÀ ÁV ¤ÃªÀÅ ªÀÄÄA¢£À ¥s° À vÁA±ÀU¼ À £

À ÄÀ ß
to

¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
(i) 1 = 2 (ii) 3 = 4  (iii) 5 = 6 (iv) 7 = 8
ot
N

(ii)
(i)

(iii) (iv)
avÀæ 5.28

132
F ZÀlĪÀnPÉAiÀÄÄ ªÀÄÄA¢£À CA±ÀªÀ£ÀÆß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.
JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀÅ bÉâ¹zÁUÀ GAmÁUÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ eÉÆvÉ
C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.

ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ D¸ÀQÛzÁAiÀÄPÀªÁzÀ ¥sÀ°vÁA±À ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä F ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîvÉÛêÉ.

avÀæ 5.29 £ÀÄß UÀªÀĤ¹.
l ªÀÄvÀÄÛ m ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ‘t’ gÉÃSÉAiÀÄÄ bÉâ¹zÁUÀ 3 = 7 (±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR
PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ) ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. DzÀgÉ 7 = 8 (C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ). DzÀÄzÀjAzÀ 3 = 8.
EzÉà jÃw ¤ÃªÀÅ 1 = 6 JAzÀÄ vÉÆÃj¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀjAzÀ ªÀÄÄA¢£À ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀÅ
bÉâ¹zÁUÀ GAmÁUÀĪÀ ¥Àæw eÉÆvÉ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ
CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.

d
JgÀqÀ£Éà ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀÄvÀƺÀ®PÁj UÀÄtPÉÌ
he
JqÉ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÉÆÛªÉÄä avÀæ 5.29 jAzÀ 3 + 1
pu S
is
be B
bl

= 180° (3 ªÀÄvÀÄÛ 1 ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ). DzÀgÉ 1 =

KT

6 (MAzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ CAvÀgï PÉÆãÀU¼ À ÄÀ ). DzÀÄzÀjAzÀ avÀæ 5.29

©

3 + 6 = 180° JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. CzÉà jÃw 1 + 8 = 180° »ÃUÁV £ÀªÀÄUÉ

ªÀÄÄA¢£À ¥sÀ°vÁA±À zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
to

JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀÅ bÉâ¹zÁUÀ, bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà ¥Á±ÀéðzÀ°ègÀĪÀ

ot
N

¥Àæw eÉÆvÉ CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀPÉÆãÀ ¥ÀÆgÀPÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.

F ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ §ºÀ¼À ¸ÀÄ®¨sÀªÁV £É£À¦£À°èlÄÖPÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀgÉ EzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ

ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ DPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
F - DPÁgÀªÀÅ C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

133
 Z - DPÁgÀªÀÅ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr
MAzÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹, MAzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀ£ÀÄß J¼É¬Äj. PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß
C¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÉÄð£À ªÀÄÆgÀÄ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹.

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot

gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ a b bÉÃzÀPÀ c l1 ªÀÄvÀÄÛ l2 JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ. bÉÃzÀPÀ t.

gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ l m, bÉÃzÀPÀ t
N

x = ? y = ? 1 = 2 DUÀĪÀÅzÉÃ?

gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ l m bÉÃzÀPÀ t, z = ? gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ l m, p q; a,b,c,d

gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ l m bÉÃzÀPÀ t, x = ? PÀAqÀÄ»r¬Äj

5.4  ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼Éà JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸ÀĪÀÅzÀÄ

JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀÅ bÉâ¹zÁUÀ C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr ¸ÀªÀÄ,
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ, bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà ¥Á±ÀéðzÀ°ègÀĪÀ CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀÄ ¤ªÀÄUÉ w½¢zÉ.
134
 JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÁÝUÀ, CªÀÅ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÉà CxÀªÁ
C®èªÃÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß ¥ÀjÃQ븮 À Ä AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÆ
À «zsÁ£À«zÉAiÉÄÃ?
fêÀ£ÁzsÁjvÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è ¤ªÀÄUÉ F P˱À®zÀ
CUÀvÀåvÉ EgÀÄvÀÛzÉ.
M§â £ÀPÁ±ÉUÁgÀ, §qÀV §¼À¸ÀĪÀ ªÀUÁðPÁgÀ ¸ÁzsÀ£À ªÀÄvÀÄÛ
C¼ÀvÉ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹ avÀæ 5.30 AiÀÄ°ègÀĪÀAvÉ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß
gÀa¸ÀÄvÁÛ£É. £ÀAvÀgÀ CªÀÅ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛ£É. ºÉÃUÉ?
CªÀ£ÄÀ C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀU¼
À ÄÀ ¸ÀªÄÀ «gÀĪÀAvÉ EnÖgÄÀ ªÀÅzÀ£ÄÀ ß avÀæ 5.30
¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸À§°ègÁ? (E°è bÉÃzÀPÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?)
»ÃUÁV, MAzÀÄ bÉÃzÀPª
À ÅÀ JgÀqÄÀ gÉÃSÉU¼
À £
À ÄÀ ß bÉâ¹zÁUÀ GAmÁUÀĪÀ
C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr ¸ÀªÀÄ«zÁÝUÀ, D JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.
Z CPÀëgÀ UÀªÀĤ¹ (avÀæ 5.31). E°è ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
avÀæ 5.31

d
¸ÀªÀĪÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ CqÀØ UÉgÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVªÉ.
he
pu S

MAzÀ Ä bÉ Ã zÀ P À ª À Å JgÀ q À Ä gÉ Ã SÉ U À ¼ À £ À Ä ß bÉ Ã ¢¹zÁUÀ

is
be B
bl

GAmÁUÀĪÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ CAvÀgï PÉÆãÀU¼ À À eÉÆÃr ¸ÀªÄÀ «zÁÝU,À

KT

D JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ.

©

MAzÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀgÉÃSÉ l J¼É¬Äj (avÀæ 5.32)

to

l UÉ ®A§ªÁVgÀĪÀAvÉ m gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß J¼É¬Äj. m UÉ

ot

®A§ªÁVgÀĪÀAvÉ ªÀÄvÉÛ p gÉÃSÉ J¼É¬Äj.

N

»ÃUÁV p AiÀÄÄ l UÉ ®A§ªÁVgÀĪÀ gÉÃSÉUÉ ®A§ªÁVgÀÄvÀz

Û .É
p l JA§ÄzÀ£ÄÀ ß ¤ÃªÀÅ UÀªÄÀ ¤¸ÀÄ«j. ºÉÃUÉ? EzÀPÌÉ PÁgÀt avÀæ 5.32
1 + 2 = 180° DUÀĪÀAvÉ ¤ÃªÀÅ p gÉÃSÉ J¼É¢gÀÄ«j.
»ÃUÉ, MAzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀÅ JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß bÉâ¹zÁUÀ bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà ¥Á±ÀéðzÀ°ègÀĪÀ
CAvÀgï PÉÆãÀU¼À À eÉÆÃr ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀU¼
À ÁVzÁÝUÀ D JgÀqÄÀ gÉÃSÉU¼
À ÄÀ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgª
À ÁVgÀÄvÀÛª.É
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹

l m DUÀÄwÛzÉAiÉÄÃ? KPÉ? l m DUÀÄwÛzÉAiÉÄÃ? KPÉ? l m DzÀgÉ x £À ¨É¯ÉAiÉÄãÀÄ?

135
 C¨sÁå¸À 5.2
1. ªÀÄÄA¢£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ºÉýPÉAiÀÄ°è §¼À¹gÀĪÀ
UÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
(i) a b DzÀgÉ 1 = 5 DUÀÄvÀÛzÉ
(ii) 4 = 6 DzÀgÉ a b DUÀÄvÀÛzÉ
(iii) 4 + 5 = 1800 DzÀgÉ a b DUÀÄvÀÛzÉ.
2. avÀæzÀ°è ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄwð¹.
(i) C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr
(ii) ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr
(iii) bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà ¥Á±ÀéðzÀ°ègÀĪÀ CAvÀgï
PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr.

d
he
(iv) ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ.
pu S
is
be B
bl

3. avÀæzÀ°è p q, UÉÆwÛ®èzÀ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß

KT

   PÀAqÀÄ»r¬Äj.
©

4. ªÀÄÄA¢£À avÀæUÀ¼À°è l m DVzÁÝUÀ x ¨É¯É

to

PÀAqÀÄ»r¬Äj.
ot

t
N

0
110
l

x m

(i) (ii)

5. avÀ æ z À ° è JgÀ q À Ä PÉ Æ Ã£À U À ¼ À ¨ÁºÀ Ä UÀ ¼ À Ä

¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVªÉ.
ABC = 700 DzÀgÉ 
(i) DGC  
(ii)  DEF PÀAqÀÄ»r¬Äj.

136
 6. ¤ÃrgÀĪÀ avÀæUÀ¼À°è l gÉÃSÉAiÀÄÄ m gÉÃSÉUÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVzÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß
wêÀiÁð¤¹.

(i) (ii) (iii)

(iv)

£ÁªÀÅ E°èAiÀĪÀgÉUÉ ZÀað¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ.

1. (i) MAzÀÄ gÉÃSÁRAqÀªÀÅ JgÀqÀÄ CAvÀå ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
(ii) MAzÀÄ QgÀtªÀÅ MAzÉà MAzÀÄ CAvÀå©AzÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ (CzÀgÀ DgÀA©üPÀ
©AzÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ
(iii) MAzÀÄ gÉÃSÉAiÀÄÄ vÀ£Àß JgÀqÀÄ PÀqÉ CAvÀå ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸Àäj¹.

d
he
2. JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ (CxÀªÁ QgÀtUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ) ¸ÀA¢ü¹zÁUÀ MAzÀÄ PÉÆãÀ
pu S
is
GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.
be B
bl
KT

PÉÆãÀUÀ¼À eÉÆÃr ¤§AzsÀ£É

JgÀqÀÄ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ 900 DVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
©

JgÀqÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ 1800 DVgÀ¨ÉÃPÀÄ.

to

¸ÁªÀiÁ£Àå ±ÀÈAUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨ÁºÀĪÀ£ÀÄß

ot
N

JgÀqÀÄ ¥Á±Àéð PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ DzÀgÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå DAvÀjPÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß

ºÉÆA¢gÀĪÀÅ¢®è.
¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÀÄ ¥Á±ÀéðPÉÆãÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ, ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
3. l ªÀÄvÀÄÛ m gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¹zÁUÀ, CªÀÅ bÉâ¸ÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÉÛêÉ. ¸ÀA¢ü¹gÀĪÀ
©AzÀĪÀ£ÀÄß bÉÃzÀ£À ©AzÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. MAzÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É J¼ÉzÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
JµÀÄÖ GzÀÝPÉÌ ªÀÈ¢Þ¹zÀgÀÆ CªÀÅ ¸ÀA¢ü¹®èªÉAzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
4. (i) JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ bÉâ¹zÁUÀ (X CPÀëgÀzÀAvÉ PÁtĪÀ) JgÀqÀÄ eÉÆvÉ C©üªÀÄÄR
PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
CªÀÅ C¼ÀvÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄ«gÀÄvÀÛªÉ.
(ii) bÉÃzÀPÀªÀÅ MAzÀÄ gÉÃSÉAiÀiÁVzÀÄÝ, JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ ©AzÀÄUÀ¼À°è
bÉâ¸ÀÄvÀÛzÉ.

137
 (iii) MAzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀÅ ºÀ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
(iv) avÀæzÀ°è

PÉÆãÀUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ

CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 3, 4, 5, 6
¨ÁºÀå PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 1, 2, 7, 8
C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 1 ªÀÄvÀÄÛ 5, 2, ªÀÄvÀÄÛ
6, 3 ªÀÄvÀÄÛ 7, 4
ªÀÄvÀÄÛ 8
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 3 ªÀÄvÀÄÛ 6, 4 ªÀÄvÀÄÛ
5
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¨ÁºÀå PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 1 ªÀÄvÀÄÛ 8, 2 ªÀÄvÀÄÛ
7
bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà ¥Á±ÀéðzÀ°ègÀĪÀ 3 ªÀÄvÀÄÛ 5, 4 ªÀÄvÀÄÛ

d
CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 6 he
pu S
is
be B

(v) JgÀqÀÄ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ bÉÃzÀPÀªÀÅ bÉâ¹zÁUÀ, ªÀÄÄA¢£À ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß

bl
KT

£ÁªÀÅ PÁtÄvÉÛêÉ:
©

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ eÉÆvÉ C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ. 1 = 5, 3 = 7,

to

2 = 6, 4 = 8
ot

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ eÉÆvÉ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ. 3 = 6, 4 = 5

N

bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà ¥Á±ÀéðzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ eÉÆvÉ CAvÀgï PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ

PÉÆãÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
3 + 5 = 180°,  4 + 6 = 180°

138
 CzsÁåAiÀÄ - 6

wæ¨sÀÄd ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ

6.1 ¦ÃpPÉ
¤ªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ MAzÀÄ wæ¨sÀÄdªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ½AzÀ

d
DªÀÈvÀªÁVgÀĪÀ ¸ÀgÀ¼À DPÀÈwAiÀiÁVzÉ. CzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ,
he
pu S

ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. avÀæ 6.1

is
be B
bl

gÀ°è ABC MAzÀÄ wæ¨sÀÄd. EzÀgÀ

KT

¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ : AB, BC, CA avÀæ 6.1

©

PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ : BAC, ABC, BCA.

to

: A, B, C DVªÉ.
ot

±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ
N

±ÀÈAUÀ A UÉ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ ¨ÁºÀÄ BC. ¨ÁºÀÄ AB UÉ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ PÉÆãÀªÀ£ÀÄß

ºÉ¸Àj¸ÀÄ«gÁ?
wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß (i) ¨ÁºÀÄUÀ¼À (ii) PÉÆãÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀVÃðPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ JA§ÄzÀÄ
¤ªÀÄUÉ w½¢zÉ.
(i) ¨ÁºÀÄUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ: C¸ÀªÀÄ ¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄd, ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄd ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀĨÁºÀÄ
wæ¨sÀÄd.
(ii) PÉÆãÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉ: ®WÀÄPÉÆãÀ wæ¨sÀÄd, «±Á® PÉÆãÀ wæ¨sÀÄd ªÀÄvÀÄÛ ®A§PÉÆãÀ
wæ¨sÀÄd.
ºÁ¼É PÀvÀÛj¹ ªÉÄð£À wæ¨sÀÄdUÀ¼À ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr. ¤ÃªÀÅ ªÀiÁrgÀĪÀ ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrgÀĪÀ ªÀiÁzÀjUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ ZÀað¹.

139
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. ∆ ABC AiÀÄ DgÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj. (CAzÀgÉ 3 ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 3
PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ)
2. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(i) ∆ PQR £À°è ±ÀÈAUÀ Q UÉ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ ¨ÁºÀÄ.
(ii) ∆ LMN £À°è ¨ÁºÀÄ LM UÉ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ ±ÀÈAUÀ.
(ii) ∆ RST AiÀÄ°è ¨ÁºÀÄ RT UÉ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ ±ÀÈAUÀ.
3. avÀæ 6.2 £ÀÄß UÀªÀĤ¹. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À
(a) ¨ÁºÀÄUÀ¼À
(b) PÉÆãÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀVÃðPÀj¹.

P L

d
he
pu 10cSm
is
8cm 7cm
be B
bl
KT

M N
Q 7cm
6cm R
©

(iii)
(ii)
to
ot
N

avÀæ 6.2

wæ¨sÀÄdUÀ¼À §UÉÎ E£ÀÆß ºÉaÑ£À «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ ¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt.

6.2 MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄzsÀågÉÃSÉUÀ¼ÀÄ

ºÁ¼É ªÀÄqÀZÀĪÀ «zsÁ£À¢AzÀ MAzÀÄ zÀvÀÛ gÉÃSÁRAqÀzÀ ®A¨ÁzsÀðPÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÀÄ
ºÉÃUÉ JA§ÄzÀÄ ¤ªÀÄUÉ w½¢zÉ. MAzÀÄ ºÁ¼É¬ÄAzÀ wæ¨sÀÄd ABC AiÀÄ£ÀÄß PÀvÀÛj¹ (avÀæ 6.3).
CzÀgÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ BC AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹. ºÁ¼É ªÀÄqÀZÀĪÀ «zsÁ£À¢AzÀ
¨ÁºÀÄ BC AiÀÄ ®A¨ÁzsÀðPÀªÀ£ÀÄß UÉÆvÀÄÛ ªÀiÁr. ªÀÄrPÉAiÀÄÄ BC AiÀÄ£ÀÄß D AiÀÄ°è ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÄ BCAiÀÄ ªÀÄzsÀå©AzÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ. ADAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹.

140
 A A

B C
D B C
D

avÀæ 6.3

BC AiÀÄ ªÀÄzsÀå©AzÀÄ D ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ C©üªÀÄÄR ±ÀÈAUÀ A AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ gÉÃSÁRAqÀ

AD AiÀÄ£ÀÄß wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄzsÀågÉÃSÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÁzÀ AB ªÀÄvÀÄÛ CA UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹ E£ÀÆß JgÀqÀÄ ªÀÄzsÀågÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
MAzÀÄ ªÀÄzsÀågÉÃSÉAiÀÄÄ wæ¨sÀÄdzÀ MAzÀÄ ±ÀÈAUÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ C©üªÀÄÄR ¨ÁºÀÄ«£À
ªÀÄzsÀå©AzÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.

d
he
D¯ÉÆÃa¹. ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj.
pu S
is
be B
bl

1. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdªÀÅ JµÀÄÖ ªÀÄzsÀågÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÀÄ?

KT

2. MAzÀ Ä ªÀ Ä zs À å gÉ Ã SÉ A iÀ Ä Ä ¥À Æ tðªÁV wæ ¨ s À Ä dzÀ M¼À ¨s Á UÀ z À ° è A iÉ Ä Ã

©

EgÀÄvÀz
Û A
É iÉÄÃ? (EzÀÄ ¤dªÀ®è JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ D¯ÉÆÃa¹zÀ°,è F ¥ÀPæ g À tÀ ªÀ£ÄÀ ß
to

vÉÆÃj¸À®Ä MAzÀÄ avÀæ §gɬÄj)

ot

6.3. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ

N

ABC wæ¨sÀÄeÁPÁgÀzÀ DPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß PÁqïð¨ÉÆÃqï𠧼À¹

ªÀiÁr. CzÀ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É Er. wæ¨sÀÄdzÀ
JvÀÛgÀ JµÁÖVgÀÄvÀÛzÉ?
A ±ÀÈAUÀ¢AzÀ ¥ÁzÀ BC (avÀæ. 6.4 gÀ°è) ªÀgÉUÉ EgÀĪÀ
zÀÆgÀªÀÅ JvÀÛgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
A ¬ÄAzÀ ¥ÁzÀ BC ªÀgÉUÉ, C£ÉÃPÀ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À£ÀÄß
J¼ÉAiÀħºÀÄzÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ D¯ÉÆÃa¸À§ºÀÄzÀÄ. (avÀæ 6.5 £ÀÄß avÀæ 6.4
A
UÀªÀĤ¹) CªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ ?
A ¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁV £ÉÃgÀªÁV BC UÉ J¼ÉzÀ ªÀÄvÀÄÛ
BC UÉ ®A§ªÁVgÀĪÀ gÉÃSÁRAqÀ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
B C
AL gÉÃSÁRAqÀ wæ¨sÀÄdzÀ JvÀÛgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. L
avÀæ 6.5

141
 JvÀÛgÀzÀ MAzÀÄ CAvÀå ©AzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ±ÀÈAUÀzÀ ªÉÄðgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CzÀgÀ C©üªÀÄÄR
¨ÁºÀĪÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ gÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄðgÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ±ÀÈAUÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ MAzÀÄ JvÀÛgÀªÀ£ÀÄß
J¼ÉAiÀħºÀÄzÀÄ.

AiÉÆÃa¹. ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj

1. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdªÀÅ JµÀÄÖ JvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÀÄ?
2. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ wæ¨sÀÄdUÀ½UÉ (avÀæ 6.6) A ¬ÄAzÀ BC UÉ JvÀÛgÀ J¼É¬Äj.
(PÀgÀqÀÄ gÉÃSÁ avÀæ gÀa¹)

A A A

B C B C B C

d
®WÀÄPÉÆãÀ wæ¨sÀÄd ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄd «±Á®PÉÆãÀ wæ¨sÀÄd
he
avÀæ 6.6
pu S
is
be B
bl
KT

3. wæ¨sÀÄdzÀ JvÀÛgÀªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ wæ¨sÀÄdzÀ M¼À¨sÁUÀzÀ°èAiÉÄà EgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? EzÀÄ

¤dªÁVgÀ¯ÉèÉÃPÉA¢®è JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ D¯ÉÆÃa¹zÀ°è, CAvÀºÀ ¥ÀæPÀgÀtªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸À®Ä
©

MAzÀÄ PÀgÀqÀÄ gÉÃSÁavÀæ §gɬÄj.

to

4. wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ JvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ CzÉà wæ¨sÀÄdPÉÌ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÁVgÀĪÀ MAzÀÄ wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ

ot

D¯ÉÆÃa¸ÀÄ«gÁ?
N

5. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdPÉÌ JvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀågÉÃSÉ MAzÉà DVgÀ§ºÀÄzÉÃ?

(¸ÀļÀĺÀÄ : ¥Àæ±Éß ¸ÀASÉå 4 ªÀÄvÀÄÛ 5 gÀ ¥Àæw «zsÀzÀ wæ¨sÀÄdPÀÆÌ JvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß J¼ÉzÀÄ ¥ÀjÃQë¹)
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr
(i) ¸ÀªÀĨÁºÀÄ wæ¨sÀÄd (ii) ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄd ªÀÄvÀÄÛ
(iii) C¸ÀªÀĨÁºÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À PÉ®ªÀÅ ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî.
CªÀÅUÀ¼À JvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀågÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj. CªÀÅUÀ¼À §UÉÎ
K£ÁzÀgÀÆ «±ÉõÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«gÁ? ¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÀ¼ÉÆA¢UÉ
EzÀ£ÀÄß ZÀað¹.

142
 C¨sÁå¸À 6.1
1. ∆ PQR £À°è, QR £À ªÀÄzsÀå©AzÀÄ D DVzÉ DUÀ P
PM ______________ ªÀÄvÀÄÛ
PD ______________ DVzÉ.
QM = MR DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ ? Q
M D
R
2. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ½UÉ PÀgÀqÀÄ gÉÃSÁavÀæ gÀa¹:
(a) ∆ ABC AiÀÄ°è BE ªÀÄzsÀågÉÃSÉ.
(b) ∆ PQR £À°è PQ ªÀÄvÀÄÛ PR wæ¨sÀÄdzÀ JvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ.
(c) ∆ XYZ £À°,è YL wæ¨ÄÀs dzÀ ºÉÆgÀUÉ (J¼Éz)À JvÀg Û ªÀ ÁVzÉ.
3. ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è ªÀÄzsÀågÉÃSÉ ªÀÄvÀÄÛ JvÀÛgÀªÀÅ MAzÉà DVgÀ§ºÀÄzÉÃ? avÀæ §gÉzÀÄ
¥Àj²Ã°¹.

6.4. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀå PÉÆãÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ CzÀgÀ UÀÄt

d
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr
he
pu S
is
be B

1. avÀæ 6.7 gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ABC wæ¨ÄÀs d gÀa¹. CzÀgÀ

bl
KT

MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ BC AiÀÄ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¹. C ©AzÀÄ«£À°è

GAmÁVgÀĪÀ PÉÆãÀ ACD AiÀÄ£ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹. F PÉÆãÀªÅÀ
©

∆ ABC AiÀÄ ºÉÆgÀ¨Ás UÀz° À zè .É EzÀ£ÄÀ ß ∆ ABCAiÀÄ

to

avÀæ 6.7 ±ÀÈAUÀ C AiÀÄ°è GAmÁzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀ J£ÀÄßvÉÛêÉ.

ot
N

¸ÀàµÀÖªÁV ACD UÉ BCA ¥Á±ÀéðPÉÆãÀªÁVzÉ. G½zÀ JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÁzÀ

A ªÀÄvÀÄÛ B UÀ¼À£ÀÄß wæ¨sÀÄdzÀ CAvÀgÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ACD
AiÀÄ zÀÆgÀzÀ JgÀqÄÀ CAvÀgïPÉÆãÀU¼ À ÄÀ JAzÀÄ PÀgAÉ iÀÄÄvÁÛg.É FUÀ A ªÀÄvÀÄÛ B
AiÀÄ£ÀÄß PÀvÀÛj¹ (CxÀªÁ mÉæÃ¸ï ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr) avÀæ 6.8 gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ
MAzÀgÀ ¥ÀPÀÌzÀ°è MAzÀ£ÀÄß eÉÆÃr¹.
F JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ACD AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆtðªÁV DªÀÀj¸ÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
m ACD = m A + m B JAzÀÄ £ÁªÀÅ ºÉüÀ§ºÀÄzÉÃ?
2. ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrzÀ jÃwAiÀÄ°èAiÉÄÃ, ¨ÁºÀåPÉÆãÀ ACD GAmÁUÀĪÀAvÉ wæ¨sÀÄd ABC gÀa¹.
PÉÆãÀªÀiÁ¥ÀPÀ §¼À¹ ACD, A ªÀÄvÀÄÛ B C¼É¬Äj.
A + B AiÀ Ä ªÉ Æ vÀ Û PÀ A qÀ Ä »rzÀ Ä ACD
C¼ÀvÉAiÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹. ACD C¼ÀvÉAiÀÄÄ A +
B C¼ÀvÉUÉ ¸ÀªÀĪÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«gÁ?
(CxÀªÁ C¼ÀvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ°è zÉÆõÀ«zÀÝgÉ, C¼ÀvÉUÉ
¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ) avÀæ 6.8

143
 E£ÀÆß ºÉZÄÀ Ñ wæ¨ÄÀs dUÀ¼£
À ÄÀ ß ¨ÁºÀåPÆ
É Ã£ÀU½
À gÀĪÀAvÉ gÀa¹ ªÉÄÃ¯É w½¹zÀ JgÀqÆ
À ZÀlĪÀnPÉU¼
À £
À ÄÀ ß,
¤ÃªÀÅ ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¸À§ºÀÄzÀÄ. ¥Àæwà ¨ÁjAiÀÄÆ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀªÀÅ CAvÀgÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼À
ªÉÆvÀÛPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j.
ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV vÁQðPÀªÁV ZÀað¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß zÀÈrüÃPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.
wæ¨sÀÄdzÀ MAzÀÄ ¨ÁºÀåPÉÆãÀªÀÅ CzÀgÀ CAvÀgÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.
zÀvÀÛ: ∆ ABC ¥ÀjUÀt¹.
ACD ¨ÁºÀåPÉÆãÀ.
¸ÁzsÀ¤ÃAiÀÄ: m ACD = m A + m B.
C ªÀÄÆ®PÀ BA UÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVgÀĪÀAvÉ CE
J¼É¬Äj. avÀæ 6.9

¸ÀªÀÄxÀð£É
ºÀAvÀ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ

d
he
(a) 1 = x BA || CE ªÀÄvÀÄÛ AC bÉÃzÀPÀ. DzÀÄzÀjAzÀ,
pu S
is
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ.
be B
bl
KT

(b) 2 = y BA || CE ªÀÄvÀÄÛ BD bÉÃzÀPÀ. DzÀÄzÀjAzÀ,

©

C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ.

(c) 1 + x + y
to

2 =
ot

(d) x + y = m ACD avÀæ 6.9 jAzÀ

N

DzÀÄzÀjAzÀ 1 + 2 = ACD
¨ÁºÀåPÉÆãÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ JgÀqÀÄ CAvÀgÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß
wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀzÀ UÀÄt J£ÀÄßvÉÛêÉ.
D¯ÉÆÃa¹. ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj
1. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdPÉÌ ¨ÁºÀåPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ C£ÉÃPÀ «zsÀUÀ¼À°è GAmÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.
CªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀ£ÀÆß ªÀÄÄAzÉ vÉÆÃj¹zÉ (avÀæ 6.10).

avÀæ 6.10

144
 ¨ÁºÀåPÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä E£ÀÆß ªÀÄÆgÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À PÀgÀqÀÄ gÉÃSÁPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß
gÀa¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.
2.
MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¥Àæw ±ÀÈAUÀzÀ°è GAmÁzÀ ¨ÁºÀå PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?
3. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥Á±Àéð CAvÀgï PÉÆãÀzÀ ªÉÆvÀÛzÀ §UÉÎ ¤ÃªÉãÀÄ
ºÉüÀÄ«j?
GzÁºÀgÀuÉ 1. avÀæ 6.11 gÀ°è PÉÆãÀ x PÀAqÀÄ»r¬Äj.
¥ÀjºÁgÀ: CAvÀgÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ = ¨ÁºÀåPÉÆãÀ.
500 + x = 1100
x = 600 avÀæ 6.11
D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj
1. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀªÀÅ
(i) ®A§PÉÆãÀªÁzÁUÀ (ii) «±Á®PÉÆãÀªÁzÁUÀ

d
he
(iii) ®WÀÄPÉÆãÀªÁzÁUÀ CzÀgÀ ¥Àæwà CAvÀgÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀzÀ §UÉÎ
pu S
is
be B

¤ÃªÉãÀÄ ºÉüÀÄ«j?
bl
KT

2. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀªÀÅ ¸ÀgÀ¼ÀPÉÆãÀªÁUÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÉÃ?

©

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
to

1. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉ 70° ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ MAzÀÄ

ot

CAvÀ g Á©ü ª À Ä ÄR PÉ Æ Ã£À z À C¼À v É 25° DVzÉ . E£É Æ ßAzÀ Ä

N

CAvÀgÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.

2. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀPÉÌ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ JgÀqÀÄ
CAvÀgÁ©üªÀÄÄR PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ 60° ªÀÄvÀÄÛ 80° DVzÉ.
¨ÁºÀåPÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
(avÀæ 6.12)
3. ¤ÃrgÀĪÀ avÀæzÀ°è K£ÁzÀgÀÆ vÀ¦àzÉAiÉÄÃ? (avÀæ 6.12) ¤ªÀÄä
C©ü¥ÁæAiÀÄ w½¹.
C¨sÁå¸À 6.2
1. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀU
æ ¼
À °
À è UÉÆwÛ®z É Ã£À x £À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
è À ¨ÁºÀåPÆ

145


2. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀæUÀ¼À°è UÉÆwÛ®èzÀ CAvÀgï PÉÆãÀ x £À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT

6.5 wæ¨sÀÄdzÀ M¼ÀPÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛzÀ UÀÄt

©

wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ MAzÀÄ UÀªÀÄ£ÁºÀð UÀÄt«zÉ. ªÀÄÄA¢£À £Á®ÄÌ

ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ EzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j.
to

ÛÀ ¹. avÀæ 6.13 (i), (ii) gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ

ot

1. MAzÀÄ wæ¨ÄÀs dªÀ£ÄÀ ß gÀa¹. ªÀÄÆgÀÆ PÉÆãÀU¼À £

À ÄÀ ß PÀvj
N

ªÀÄgÀÄeÉÆÃr¹. FUÀ ªÀÄÆgÀÆ PÉÆãÀU¼ À ÄÀ MAzÀÄ PÉÆãÀª£ À ÄÀ ß GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛz.É F PÉÆãÀªÅÀ

180° C¼ÀvÉAiÀÄļÀî ¸ÀgÀ¼ÀPÉÆãÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

(i) (ii)
avÀæ 6.13

»ÃUÁV, MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ M¼ÀPÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ 180°.

146
 2. ¨ÉÃgÉ «zsÁ£ÀzÀ°èAiÀÄÆ EzÉà CA±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
∆ ABC AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. (avÀæ 6.14)

(avÀæ 6.14)
avÀæ 6.15 gÀ°ègÀĪÀAvÉ eÉÆÃr¹.
1+ 2+ 3 gÀ §UÉÎ ¤ÃªÉãÀÄ
UÀªÀĤ¸ÀÄ«j?
(¨ÁºÀåPÆ
É Ã£ÀzÀ UÀÄtªÀ£Æ
À ß ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ
UÀªÀĤ¸ÀÄ«gÁ?) avÀæ 6.15

d
he
3. MAzÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ°è ∆ ABC PÀvÀÛj¹. (avÀæ 6.16)
pu S
is
A ªÀÄÆ®PÀ AM JvÀÛgÀªÁUÀĪÀAvÉ ∆ ABC AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄqÀa.
be B
bl
KT

FUÀ A, B ªÀÄvÀÄÛ C ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ M £À°è ¸ÀA¢ü¸ÀĪÀAvÉ ªÀÄÆgÀÆ ªÀÄƯÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄqÀa.

©

A A
to
ot
N

A C
B B C
M M
avÀæ : 6.16

ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ¸ÀgÀ¼ÀPÉÆãÀ GAlĪÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j. EzÀÄ

MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ M¼ÀPÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ 1800 JAzÀÄ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
4. ¤ªÀÄä £ÉÆÃmï ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è ∆ ABC, ∆ PQR ªÀÄvÀÄÛ ∆ XYZ ªÀÄÆgÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹.
PÉÆãÀªÀiÁ¥ÀPÀ §¼À¹ D wæ¨sÀÄdUÀ¼À°è£À PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀvÉ ªÀiÁr. C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆõÀÖPÀzÀ°è
vÀÄA©.
wæ¨sÀÄd PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ
∆ ABC m A = m B = m C = m A + m B + m C=
∆ PQR m P = m Q = m R = m P + m Q+ m R=
∆ XYZ m X = m Y = m Z = m X + m Y+ m Z =

147
 C¼ÀvÉAiÀÄ°è£À PÉ®ªÀÅ zÉÆõÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹zÀgÉ PÉÆõÀÖPÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ PÀA§¸Á°£À°è ªÀÄÆgÀÄ
PÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ AiÀiÁªÁUÀ®Æ 180° DVgÀÄvÀÛzÉ (CxÀªÁ 180° UÉ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ).
¥Àj¥ÀÆtð ¤RgÀvɬÄAzÀ ºÉüÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁzÁUÀ, CzÀÆ ¸ÀºÀ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À
ªÉÆvÀÛ 180° JAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
¤ªÀÄä ¥Àw
æ ¥ÁzÀ£A
É iÀÄ£ÀÄß vÁQðPÀ ZÀZð
É AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÄÀ yð¸À®Ä ¤ÃªÀÅ FUÀ vÀAiÀiÁgÁVgÀÄ«j.
ºÉýPÉ: MAzÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ ªÀÄÆgÀÄ M¼ÀPÆ
É Ã£ÀU¼
À À
ªÉÆvÀÛ 180°.
EzÀ£ÄÀ ß ¸ÀªÄÀ yð¸À®Ä wæ¨ÄÀs dzÀ ¨ÁºÀå
PÉÆãÀzÀ UÀÄtªÀ£ÀÄß §¼À¸ÉÆÃt.
zÀvÀÛ: ∆ ABCAiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 1, 2, 3 (avÀæ 6.17)
DVªÉ (avÀæ 6.17).
BC AiÀÄ£ÀÄß D ªÀgÉUÉ ªÀÈ¢Þ¹zÁUÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀ 4 GAmÁVzÉ.

d
¸ÀªÀÄxÀð£É: 1 + 2 = 4 he (wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀ UÀÄt¢AzÀ)
pu S
is
1 + 2 + 3 = 4 + 3 (JgÀqÀÆ PÀqÉ 3 PÀÆrzÁUÀ)
be B
bl

3 ¸ÀgÀ¼ÀAiÀÄÄUÀäUÀ¼ÀÄ. DzÀÄzÀjAzÀ EªÀÅUÀ¼À ªÉÆvÀÛ 180°.

KT

DzÀgÉ 4 ªÀÄvÀÄÛ
DzÀÄzÀjAzÀ 1 + 2 + 3 = 180°
©

ºÀ®ªÁgÀÄ «zsÀUÀ¼À°è F UÀÄtªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ £ÁªÀÅ £ÉÆÃqÉÆÃt.

to

GzÁºÀgÀuÉ 2. ¤ÃrgÀĪÀ avÀæzÀ°è (avÀæ 6.18) m P PÀAqÀÄ »r¬Äj.

ot
N

¥ÀjºÁgÀ: wæ¨sÀÄdzÀ PÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛzÀ UÀÄt¢AzÀ P

m P + 47° + 52° = 180°
D
zÀÄzÀjAzÀ m P = 180° - 47° - 52°
= 180° - 99° Q 47° 52° R
= 81° avÀæ 6.18
C¨sÁå¸À 6.3
1. ªÀÄÄA¢£À avÀæUÀ¼À°è x £À ¨É¯É PÀAqÀÄ »r¬Äj.

148
 2. ªÀÄÄA¢£À avÀæUÀ¼À°è x ªÀÄvÀÄÛ y ¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
ot

1. wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 30° ªÀÄvÀÄÛ 80° DVªÉ. ªÀÄÆgÀ£Éà PÉÆãÀzÀ

N

C¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2. wæ¨sÀÄdzÀ MAzÀÄ PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉ 80° DVzÉ ªÀÄvÀÄÛ G½zÉgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀĪÁVªÉ. ¸ÀªÀÄ«gÀĪÀ ¥ÀæwPÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
3. wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 1:2:1 gÀ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°èªÉ. wæ¨sÀÄdzÀ J¯Áè
PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj. JgÀqÀÄ ««zsÀ jÃwAiÀÄ°è wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß
ªÀVðÃPÀj¹.
AiÉÆÃa¹. ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj.
1. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è JgÀqÀÄ ®A§PÉÆãÀUÀ½gÀ§ºÀÄzÉÃ?
2. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è JgÀqÀÄ C¢üPÀ PÉÆãÀUÀ½gÀ§ºÀÄzÉÃ?
3. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è JgÀqÀÄ ®WÀÄPÉÆãÀUÀ½gÀ§ºÀÄzÉÃ?
4. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è J¯Áè ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 60° VAvÀ ºÉaÑgÀ§ºÀÄzÉÃ?

149
 5. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è J¯Áè ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ 60° UÉ ¸ÀªÀÄ«gÀÀ§ºÀÄzÉÃ?
À ÄÀ 60° VAvÀ PÀrªÉĬÄgÀ§
6. MAzÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ°è J¯Áè ªÀÄÆgÀÄ PÉÆãÀU¼ À ºÀÄzÉÃ?
6.6 JgÀqÀÄ «±ÉõÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ: ¸ÀªÀĨÁºÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ
MAzÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ°è J¯Áè ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÄÀ ¸ÀªÄÀ ªÁVzÀÝ°è CzÀ£ÄÀ ß ¸ÀªÄÀ ¨ÁºÀÄ wæ¨ÄÀs d JAzÀÄ PÀgAÉ iÀÄÄvÁÛg.É
¸ÀªÄÀ ¨ÁºÀÄ wæ¨ÄÀs d ABCAiÀÄ JgÀqÄÀ ¥Àw æ UÀ¼£
À ÄÀ ß vÉUz
É ÄÀ PÉƽî (avÀæ 6.19). MAzÀ£ÄÀ ß ¹Ügª
À ÁVr.
E£ÉÆßAzÀ£ÀÄß CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É Er. JgÀqÀÆ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ LPÀåªÁUÀÄvÀÛªÉ. AiÀiÁªÀ «zsÀzÀ°è wgÀÄV¹zÀgÀÆ
¸ÀºÀ JgÀqÀÆ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ LPÀåªÁVgÀÄvÀÛªÉ. wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVzÁÝUÀ CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ
PÉÆãÀU¼
À Æ
À ¸ÀºÀ ¸ÀªÄÀ ªÁVgÀÄvÀª
Û É JA§ÄzÀ£ÄÀ ß ¤ÃªÀÅ
A
UÀªÀĤ¸ÀÄ«gÁ?
¸ÀªÀĨÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è,
(i) J¯Áè ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ
(ii) ¥Àæw PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉ 60° EgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ B C

d
£ÁªÀÅ wêÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ. he avÀæ 6.19
pu S
is
be B
bl

MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVzÁÝUÀ CzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄd JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
KT
©
to
ot
N

avÀæ 6.20

ºÁ¼É¬ÄAzÀ XY = XZ EgÀĪÀAvÉ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄd PÀvÀÛj¹ (avÀæ 6.20).

Y ªÉÄÃ¯É Z EgÀĪÀAvÉ CzÀ£ÀÄß ªÀÄqÀa. FUÀ X ªÀÄÆ®PÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ XM gÉÃSÉAiÀÄÄ
¸ÀªÀÄ«Äw CPÀëªÁVgÀÄvÀÛzÉ (EzÀ£ÀÄß CzsÁåAiÀÄ 14 gÀ°è ¤ÃªÀÅ C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀÄ«j). Y ªÀÄvÀÄÛ
Z LPÀåªÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j. XY ªÀÄvÀÄÛ XZ UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀĨÁºÀÄUÀ¼ÀÄ; YZ £ÀÄß ¥ÁzÀ;
Y ªÀÄvÀÄÛ Z UÀ¼À£ÀÄß, ¥ÁzÀ PÉÆãÀUÀ¼É£ÀÄßvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÇ ¸ÀºÀ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
»ÃUÁV MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è,
(i) JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ
(ii) ¸ÀªÀĨÁºÀÄUÀ½UÉ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ ¥ÁzÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ.

150
 EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
1. ¥Àæw avÀæzÀ°è PÉÆãÀ x £À ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

2. ¥Àæw avÀæzÀ°è x ªÀÄvÀÄÛ y PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

6.7 MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛ

1. ¤ªÀÄä DlzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ°è A, B ªÀÄvÀÄÛ C ªÀÄÆgÀÄ KPÀgÉÃSÁUÀvÀªÀ®èzÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄwð¹.
¸ÀÄtÚzÀ ¥ÀÄr §¼À¹ AB, BC ªÀÄvÀÄÛ AC ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß J¼É¬Äj.

151
 ¤ªÀÄä ¸ÀºÀ¥ÁpUÉ A ¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹ MAzÀÄ CxÀªÁ ºÉaÑ£À
ªÀiÁUÀðUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ £ÀqÉzÀÄ C vÀ®Ä¥À®Ä w½¹. GzÁºÀgÀuÉUÉ
CªÀgÀÄ ªÉÆzÀ®Ä AB £ÀAvÀgÀ BC GzÀÝPÀÆÌ £ÀqÉzÀÄ C
vÀ®Ä¥À§ºÀÄzÀÄ. CxÀªÁ £ÉÃgÀªÁV AC GzÀÝPÀÆÌ £ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
¸Áé¨Ás «PÀªÁV CªÀgÄÀ £ÉÃgÀªÁzÀ AC ªÀiÁUÀðPÉÌ DzÀåvÉ ¤ÃqÀĪÀgÄÀ .
avÀæ : 6.22 CªÀgÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß (ªÉÆzÀ®Ä AB £ÀAvÀgÀ BC )
DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉÆAqÀ°è ºÉZÀÄÑ zÀÆgÀ £ÀqÉAiÀĨÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ
AB + BC > AC (i)
CzÉà jÃwAiÀiÁV, M§âgÀÄ B ¬ÄAzÀ ¥ÁægÀA©ü¹ A UÉ vÀ®Ä¥À®Ä, CªÀgÀÄ BC ªÀÄvÀÄÛ CA
ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅ¢®è. DzÀgÉ BA ªÀiÁUÀðPÉÌ DzÀåvÉ ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ. KPÉAzÀgÉ
BC + CA > AB (ii)
CzÉà jÃwAiÀiÁzÀ ZÀZÉð¬ÄAzÀ CA + AB > BC JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄ«j. (iii)

d
EzÀÄ “wæ¨sÀÄdzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«VAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ”
JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
he
pu S
is
be B
bl

2. 6cm, 7cm, 8cm, 9cm, ................ 20cm ««zsÀ GzÀÝ«gÀĪÀ ºÀ¢£ÉÊzÀÄ ¸ÀtÚ PÀrØUÀ¼À£ÀÄß
KT

(CxÀªÁ ¥ÀnÖUÀ¼À£ÀÄß) ¸ÀAUÀ滹.

©

EªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ªÀÄÆgÀÄ PÀrØUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄßAlĪÀiÁqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.

to

¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀÄÆgÀÄ PÀrØUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÉÆA¢UÉ EzÀ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¹.

ot

ªÉÆzÀ®Ä ¤ÃªÀÅ 6cm ªÀÄvÀÄÛ 12cm GzÀÝ«gÀĪÀ JgÀqÀÄ PÀrØUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁrgÀÄ«j
N

JA¢lÄÖPÉƽî. ¤ªÀÄä ªÀÄÆgÀ£Éà PÀrØAiÀÄ GzÀÝ 12-6 = 6cm VAvÀ ºÉaÑgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
12+6 = 18cm VAvÀ PÀrªÉÄ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀ£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ KPÉ »ÃUÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
MAzÀÄ wæ¨ÄÀs dªÀ£ÄÀ ß gÀa¸À®Ä ¤ªÀÄUÉ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÆ
À ªÀÄÆgÀÄ PÀrU
Ø ¼
À À CªÀ±åÀ Pv
À ¬
É ÄzÀÄÝ CªÀÅUÀ¼°
À è
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ PÀrØUÀ¼À GzÀÝzÀ ªÉÆvÀÛªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ªÀÄÆgÀ£Éà PÀrØAiÀÄ GzÀÝQÌAvÀ
ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÆ ¸ÀºÀ “wæ¨sÀÄdzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«VAvÀ
ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ” JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
3. ∆ ABC, ∆ PQR ªÀÄvÀÄÛ ∆ XYZ, ªÀÄÆgÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è (£ÉÆÃmï
§ÄPï£À°è) gÀa¹ (avÀæ 6.22).

152
 R
A

B C P Q

avÀæ : 6.22
C¼ÀvÉ ¥ÀnÖ §¼À¹ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ PÀAqÀÄ»rzÀÄ ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ PÉÆõÀÖPÀzÀ°è
vÀÄA©.
wæ¨sÀÄdzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ EzÀÄ ¸ÀjAiÉÄà ?
∆ ABC AB ----- AB – CB < CA (ºËzÀÄ/E®è)
–– + –– > ––
BC ----- BC – CA < AB (ºËzÀÄ/E®è)
–– + –– > ––

d
CA ----- he CA – AB < BC (ºËzÀÄ/E®è)
–– + –– > ––
pu S
is
be B
bl

∆ PQR PQ ----- PQ – QR < RP (ºËzÀÄ/E®è)

KT

–– + –– > ––
©

QR ----- QR – RP < PQ (ºËzÀÄ/E®è)

–– + –– > ––
to

RP ----- RP – PQ < QR
ot

(ºËzÀÄ/E®è)
N

–– + –– > ––
∆ XYZ XY ----- XY – YZ < ZX (ºËzÀÄ/E®è)
–– + –– > ––
YZ ----- YZ – ZX < XY (ºËzÀÄ/E®è)
–– + –– > ––
ZX ----- ZX – XY < YZ (ºËzÀÄ/E®è)
–– + –– > ––
ªÉÆzÀ°£À £ÀªÀÄä HºÉUÉ EzÀÆ ¸ÀºÀ ¥ÀÄ¶Ö ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ, wæ¨sÀÄdzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ
¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¨ÁºÀÄ«VAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ wêÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ.
MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀªÀÅ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ¨ÁºÀÄ«VAvÀ PÀrªÉÄ
EgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÆ ¸ÀºÀ £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

153
GzÁºÀgÀuÉ 3. ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ 10.2cm, 5.8cm, ªÀÄvÀÄÛ 4.5cm EgÀĪÀ MAzÀÄ wæ¨sÀÄd
EgÀ§ºÀÄzÉà ?
¥ÀjºÁgÀ: F jÃwAiÀiÁzÀ wæ¨sÀÄd EgÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄPÉƼÉÆîÃt. DUÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ
JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«VAvÀ ºÉZÁÑVgÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀ£ÀÄß
¥ÀjÃQë¸ÉÆÃt.
4.5 + 5.8 > 10.2 DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? ºËzÀÄ
5.8 + 10.2 > 4.5 DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? ºËzÀÄ
10.2 + 4.5 > 5.8 DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? ºËzÀÄ.
DzÀÄzÀjAzÀ F wæ¨sÀÄd GAmÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.
GzÁºÀgÀuÉ 4. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ 6cm, 8cm, DVzÉ. ªÀÄÆgÀ£ÉÃ
¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ AiÀiÁªÀ JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EgÀÄvÀÛzÉ?
¥ÀjºÁgÀ: wæ¨sÀÄdzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«VAvÀ
ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ £ÀªÀÄUÉ w½¢zÉ.

d
he
DzÀÄzÀjAzÀ, ªÀÄÆgÀ£ÃÉ ¨ÁºÀĪÀÅ JgÀqÄÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀQÛ ÌAvÀ PÀrªÉĬÄgÀ¨ÃÉ PÀÄ.
»ÃUÁV ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀĪÀÅ (8 + 6 = 14cm QÌAvÀ PÀrªÉĬÄgÀ¨ÉÃPÀÄ.)
pu S
is
be B
bl
KT

ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀĪÀÅ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀQÌAvÀ PÀrªÉĬÄgÀ¨ÁgÀzÀÄ. »ÃUÁV ªÀÄÆgÀ£ÉÃ

¨ÁºÀĪÀÅ 8-6 = 2cm VAvÀ ºÉZÁÑVgÀ¨ÉÃPÀÄ
©

ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ 2cm VAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ 14cm VAvÀ PÀrªÉÄ EgÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
to

C¼ÀvÉAiÀiÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
ot
N

C¨sÁå¸À 6.4
1. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ wæ¨sÀÄd EgÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÉÃ?
(i) 2cm, 3cm, 5cm, (ii) 3cm, 6cm, 7cm,
(iii) 6cm, 3cm, 2cm,

2. wæ¨sÀÄd PQR £À M¼À¨sÁUÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà ©AzÀÄ ‘O’ vÉUÉzÀÄPÉƽî. R

(i) OP + OQ > PQ
O
(ii) OQ + OR > QR P Q

(iii) OR + OP > RP DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? A
3. wæ¨sÀÄd ABC AiÀÄ ªÀÄzsÀågÉÃSÉ AM DzÁUÀ
AB + BC + CA > 2 AM DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
B C
(∆ ABM ªÀÄvÀÄÛ ∆ AMC UÀ¼À ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹) M

154
 4. ABCD MAzÀÄ ZÀvÀĨsÀÄðdªÁzÀgÉ
AB + BC + CD + DA > AC + BD DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
5. ABCD MAzÀÄ ZÀvÀĨsÀÄðdªÁzÀgÉ
AB + BC + CD + DA < 2(AC + BD) DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
6. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ 12cm ªÀÄvÀÄÛ 15cm DVzÉ. ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«£À
GzÀÝ AiÀiÁªÀ JgÀqÀÄ C¼ÀvÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EgÀÄvÀÛzÉ?
D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj.
1. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ
PÉÆãÀQÌAvÀ ºÉZÁÑV EgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?

6.8 ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄt

Qæ. ¥ÀÆ. DgÀ£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï JA§ VæÃPï vÀvÀéeÁÕ¤ ®A§PÉÆãÀ

d
wæ¨sÀÄdUÀ¼À MAzÀÄ §ºÀÄ ªÀÄÄRå ªÀÄvÀÄÛ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ UÀÄtªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀgÀÄ
he
J£À߯ÁVzÉ. D UÀÄtªÀ£ÀÄß CªÀgÀ ºÉ¸Àj¤AzÀ PÀgÉAiÀįÁVzÉ. ªÁ¸ÀÛªÀªÁV F UÀÄtªÀÅ ºÀ®ªÀÅ zÉñÀUÀ¼À
pu S
is
be B

d£ÀjUÀÆ ¸ÀºÀ w½¢vÀÄÛ. ¨sÁgÀvÀzÀ UÀtÂvÀ±Á¸ÀÛçdÕ ¨ÉÆÃzsÁAiÀÄ£À ¸ÀºÀ

bl
KT

F UÀÄtPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£À gÀÆ¥ÀªÁzÀ UÀÄtªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÁÝgÉ. FUÀ

¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄtªÀ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt.
©

®A§PÉ Æ Ã£À wæ ¨ s À Ä dzÀ ° è , ¨ÁºÀ Ä UÀ ¼ À Ä PÉ ® ªÀ Å «±É à µÀ

to

ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. ®A§PÉÆãÀPÉÌ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ avÀæ 6.23

ot

¨ÁºÀĪÀ£ÀÄß «PÀtð JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. G½zÉgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß

N

®A§PÉÆãÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

∆ ABC AiÀÄ°è (avÀæ 6.23), B AiÀÄ°è ®A§PÉÆãÀ«zÉ. DzÀÄzÀjAzÀ AC
«PÀtðªÁVzÉ. AB ªÀÄvÀÄÛ BC, ∆ ABC AiÀÄ ®A§PÉÆãÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ
¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ.
¤ªÀÄä DAiÉÄÌAiÀÄAvÉ AiÀiÁªÀÅzÉà C¼ÀvɬÄgÀĪÀ JAlÄ vÀzÀÆæ¦ ®A§PÉÆãÀ
wæ¨sÀÄdzÀ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr. GzÁºÀgÀuÉUÉ «PÀtð ‘a‘ ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
®A§PÉÆãÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ ‘b‘ ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ c ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ avÀæ 6.24
EgÀĪÀAvÉ MAzÀÄ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄd gÀa¹. (avÀæ 6.24).
¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ b + c EgÀĪÀAvÉ JgÀqÀÄ vÀzÀÆæ¦ ªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É gÀa¹.
MAzÀÄ ªÀUð
À zÀ°è £Á®ÄÌ wæ¨ÄÀs dUÀ¼£
À ÄÀ ß ªÀÄvÀÄÛ G½zÀ £Á®ÄÌ wæ¨ÄÀs dUÀ¼£
À ÄÀ ß ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀUð
À zÀ°è
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀæzÀ°ègÀĪÀAvÉ ¤ÃªÀÅ EqÀ¨ÉÃPÀÄ. (avÀæ 6.25).

155

ªÀUÀð A avÀæ 6.25 ªÀUÀð B
ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ vÀzÀÆæ¦AiÀiÁVªÉÉ; EnÖgÀĪÀ JAlÆ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ vÀzÀÆæ¦AiÀiÁVªÉ.
A ªÀUÀðzÀ°è DªÀÈvÀªÁUÀ¢gÀĪÀ ¨sÁUÀ = B ªÀUÀðzÀ°è DªÀÈvÀªÁUÀ¢gÀĪÀ ¨sÁUÀ
CAzÀgÉ A ªÀUÀðzÀ°ègÀĪÀ M¼ÀªÀUÀðzÀ
«¹ÛÃtð = (B ªÀUÀðzÀ°è DªÀÈvÀªÁUÀ¢gÀĪÀ JgÀqÀÄ

d
ªÀUÀðUÀ¼À MlÄÖ «¹ÛÃtð)
he
a² = b² + c²
pu S

is
be B
bl
KT

EzÀÄ ¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄt. EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ ªÁåSÁ夸À§ºÀÄzÀÄ.

MAzÀÄ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdzÀ°è,
©

«PÀtðzÀ ªÉÄð£À ªÀUÀð = ®A§PÉÆãÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÄð£À ªÀUÀðUÀ¼À ªÉÆvÀÛ

to
ot

UÀtÂvÀzÀ°è ¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄt MAzÀÄ §ºÀ¼À G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ ¸ÁzsÀ£ÀªÁVzÉ.

N

ªÀÄÄA¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è EzÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄzÀAvÉ ¤ÃªÀÅ ¸Á¢ü¸ÀÄ«j. EzÀgÀ

CxÀ𠤪ÀÄUÉ ¸ÀàµÀÖªÁV w½¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
AiÀ i ÁªÀ Å zÉ Ã ®A§PÉ Æ Ã£À wæ ¨ s À Ä dzÀ ° è «PÀ t ðzÀ ªÉ Ä Ã°£À ªÀ U À ð ªÀ Å ,
®A§PÉÆãÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÄð£À ªÀUÀðUÀ¼À ªÉÆvÀÛPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.
MAzÀÄ ªÀUÁðPÀÈwAiÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ®A§PÉÆãÀ
wæ¨sÀÄd gÀa¹. CzÀgÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ªÀUÀð gÀa¹.
F ªÀUÀðUÀ¼À «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj (¥ÀæªÉÄÃAiÀĪÀ£ÀÄß
¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV ¥Àj²Ã°¹ [avÀæ 6.26]).
¥É Ê xÁUÉ Æ gÀ ¸ ï UÀ Ä tªÀ Å ®A§PÉ Æ Ã£À wæ ¨ s À Ä dPÉ Ì
¸À j ºÉ Æ AzÀ Ä vÀ Û z É . AiÀ i ÁªÀ Å zÁzÀ g À Æ MAzÀ Ä wæ ¨ s À Ä dPÉ Ì
¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄt ¸Àj ºÉÆAzÀĪÀÅzÁzÀgÉ CzÀÄ ®A§PÉÆãÀ
wæ¨ÄÀs dªÁUÀÄvÀz
Û AÉ iÉÄÃ? (D ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼ À £
À ÄÀ ß «¯ÉÆêÀÄ ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼
À ÄÀ
J£ÀÄߪÀgÀÄ). £ÁªÀÅ EzÀ£ÀÄß GvÀÛj¸À®Ä ¥ÀA æ iÀÄw߸ÉÆÃt. MAzÀÄ
avÀæ 6.26

156
wæ¨sÀÄdzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÄð£À ªÀUÀðUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«£À
ªÉÄð£À ªÀUÀðPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÀÝgÉ, CzÀÄ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdªÉà DVgÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ £ÁªÀÅ FUÀ
vÉÆÃj¸ÉÆÃt.
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr
1. ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ 4cm, 5cm, 6cm, EgÀĪÀ
ªÀ Ä ÆgÀ Ä ªÀ U ÁðPÀ È wUÀ ¼ À £ À Ä ß vÉ U É z À Ä PÉ Æ ½î .
MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ DPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä 2
6
2

ªÀ U À ð UÀ ¼ À ªÀ Ä Æ¯É A iÀ Ä £À Ä ß avÀ æ z À ° è (avÀ æ 5 5 6

6.27) vÉÆÃj¹gÀĪÀAvÉ ¸ÀjAiÀiÁV eÉÆÃr¹.
4
GAmÁVgÀĪÀ wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß UÀÄvÀÄð ªÀiÁr. 4
2

wæ¨sÀÄdzÀ ¥Àæw PÉÆãÀªÀ£ÀÄß C¼ÀvÉ ªÀiÁr.

AiÀiÁªÀÅzÀÆ ®A§PÉÆãÀ«®è¢gÀĪÀÅzÀ£ÄÀ ß ¤ÃªÀÅ avÀæ 6.27
UÀªÀĤ¸ÀÄ«j.
F ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è ¥Àæw PÉÆãÀ ®WÀÄPÉÆãÀªÁVzÉ.

d
he
4² + 5² ≠ 6², 52 + 6² ≠ 4² ªÀÄvÀÄÛ 6² + 4² ≠ 5² DVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
pu S
is
2. ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ 4cm, 5cm, ªÀÄvÀÄÛ 7cm EgÀĪÀ ªÀUÀðUÀ½AzÀ ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß
be B
bl
KT

¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¹. ¤ªÀÄUÉ «±Á®PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdªÀÅ ¹UÀÄvÀÛzÉ.

4² + 5² ≠ 7² JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
©

¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄt ¸ÀjºÉÆAzÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ CzÀÄ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdªÉà DVgÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ

to

EzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ, ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.

ot
N

¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄt ¸ÀjºÉÆA¢zÉAiÀiÁzÀgÉ CzÀÄ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

GzÁºÀgÀuÉ 5. ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ 3cm, 4cm, ªÀÄvÀÄÛ 5cm EgÀĪÀ wæ¨sÀÄdªÀÅ ®A§PÉÆãÀ
wæ¨sÀÄdªÁUÀĪÀÅzÉà ? ¤zsÀðj¹.
¥ÀjºÁgÀ: 3² = 3×3 = 9, 4² = 4×4 = 16 ; 5² = 5×5 = 25 ,
3² + 4² = 5² DUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
DzÀÄzÀjAzÀ wæ¨sÀÄdªÀÅ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdªÁVzÉ.
UÀªÀĤ¹ : AiÀiÁªÀÅzÉà ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdzÀ°è, «PÀtðªÀÅ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ¨ÁºÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ. F
GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ°è 5cm. ¨ÁºÀÄ «PÀtð.
GzÁºÀgÀuÉ 6. ∆ ABC AiÀÄ°è PÉÆãÀ C ®A§PÉÆãÀªÁVzÉ.
AC = 5cm. ªÀÄvÀÄÛ BC = 12cm. DzÀgÉ
ABAiÀÄ GzÀÝ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
¥ÀjºÁgÀ: ¸ÀªÀĸÉåUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV PÀgÀqÀÄ avÀæ gÀa¹
avÀæ 6.28
(avÀæ 6.28).
157
¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄt¢AzÀ
AB² = AC² + BC²
= 5² + 12² = 25+144 = 169 = 13²
AB² = 13² DzÀÄzÀjAzÀ, AB = 13
AB AiÀÄ GzÀÝ 13cm.
¸ÀÆZÀ£É: ¥ÀÆtð ªÀUÀð ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛºÀZÀÑ®Ä ¤ÃªÀÅ C«¨sÁdå C¥ÀªÀvÀð£À «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß
§¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ avÀæUÀ¼À°è (avÀæ 6.29) UÉÆwÛ®èzÀ GzÀÝ x PÀAqÀÄ »r¬Äj.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT

24 37 37
12
©

7
x x
to

(iv) (v)
ot

avÀæ 6.29
N

C¨sÁå¸À 6.5
1. PQR wæ ¨ s À Ä dzÀ ° è P ®A§PÉ Æ Ã£À ª ÁVzÉ .
PQ = 10cm ªÀÄvÀÄÛ PR = 24cm DzÀgÉ QR
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2. ABC wæ ¨ s À Ä dzÀ ° è C ®A§PÉ Æ Ã£À ª ÁVzÉ .
AB = 25cm ªÀÄvÀÄÛ AC = 7cm DzÀgÉ BC
PÀAqÀÄ»r¬Äj.

3. 15m GzÀÝzÀ KtÂAiÀÄ£ÀÄß, £É®¢AzÀ 12m JvÀÛgÀzÀ°ègÀĪÀ MAzÀÄ QlQAiÀÄ£ÀÄß

vÀ®Ä¥ÀĪÀAvÉ UÉÆÃqɬÄAzÀ ‘a’ m zÀÆgÀzÀ°è ¤°è¹zÉ. KtÂAiÀÄ ¥ÁzÀ¢AzÀ
UÉÆÃqÉUÉ EgÀĪÀ zÀÆgÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj.

158
 4. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀŪÀÅ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ?
(i) 2.5cm, 6.5cm, 6.cm,
(ii) 2cm, 2cm, 5cm,
(iii) 1.5cm, 2cm, 2.5cm,
®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÁVzÀÝ°è, ®A§PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀaÑ.
5. MAzÀÄ ªÀÄgÀªÀÅ £É®¢AzÀ 5m JvÀÛgÀzÀ°è ªÀÄÄj¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÉÄîÄÛ¢AiÀÄÄ, ªÀÄgÀzÀ
§ÄqÀ¢AzÀ 12m zÀÆgÀzÀ°è £É®PÉÌ vÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄgÀzÀ ªÀÄÆ® JvÀÛgÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
6. ∆ PQR £À PÉÆãÀUÀ¼ÁzÀ Q ªÀÄvÀÄÛ R £À C¼ÀvÉUÀ¼ÀÄ 25° ªÀÄvÀÄÛ 65° EªÉ. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸Àj JA§ÄzÀ£ÀÄß §gɬÄj. P
(i) PQ² + QR² = RP²
(ii) PQ² + RP² = QR²
25° 65°
(iii) RP² + QR² = PQ² Q

d
R
he
7. GzÀÝ 40cm ªÀÄvÀÄÛ PÀtð 41cm EgÀĪÀ MAzÀÄ DAiÀÄvÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
pu S
is
be B
bl

8. MAzÀÄ ªÀeÁæPÀÈwAiÀÄ PÀtðUÀ¼À C¼ÀvÉ 16cm ªÀÄvÀÄÛ 30cm EzÉ. CzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
KT
©

D¯ÉÆÃa¹. ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gɬÄj.

1. P ®A§PÉÆãÀªÁVgÀĪÀ wæ¨sÀÄd PQR £À°è CvÀåAvÀ GzÀݪÁzÀ ¨ÁºÀÄ
to

AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
ot
N

2. B ®A§PÉÆãÀªÁVgÀĪÀ wæ¨ÄÀs d ABC AiÀÄ°è CvÀåAvÀ GzÀݪÁzÀ ¨ÁºÀÄ

AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
3. MAzÀÄ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdzÀ°è CvÀåAvÀ GzÀݪÁzÀ ¨ÁºÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
4. “MAzÀÄ DAiÀÄvÀzÀ GzÀÝ ªÀÄvÀÄÛ CUÀ®UÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉAiÀiÁV GAlĪÀiÁqÀĪÀ MlÄÖ
«¹ÛÃtðªÀ£ÀÄß D DAiÀÄvÀzÀ PÀtðªÀÅ GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.” EzÀÄ ¨ÉÆÃzsÁAiÀÄ£À ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄ.
EzÀ£ÀÄß ¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄtzÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹.
EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr
ZÀlĪÀnPÉ
¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï ¥Àª æ ÄÉ ÃAiÀÄzÀ ¸Ázs£
À U
É É bÉÃzÀ£À (vÀÄAqÀjPÉ) ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄ£ÀgïeÉÆÃqÀuA
É iÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ
«zsÁ£ÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 ªÀÄvÀÄÛ ZÁmïðUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀÄ «ªÀj¹.

159
 E°èAiÀĪÀgÉUÉ ZÀað¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
1. ªÀÄÆgÀÄPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ DgÀÄ CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ.
2. wæ¨sÀÄdzÀ MAzÀÄ ±ÀÈAUÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ C©üªÀÄÄR ¨ÁºÀÄ«£À ªÀÄzsÀå©AzÀĪÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀĪÀ
gÉÃSÁRAqÀªÀ£ÀÄß wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄzsÀågÉÃSÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ
ªÀÄzsÀågÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
3. wæ¨sÀÄdzÀ MAzÀÄ ±ÀÈAUÀ¢AzÀ CzÀgÀ C©üªÀÄÄR ¨ÁºÀÄ«UÉ J¼ÉzÀ ®A§ gÉÃSÁRAqÀªÀ£ÀÄß,
wæ¨sÀÄdzÀ JvÀÛgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ JvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
4. wæ¨sÀÄdzÀ MAzÀÄ ¨ÁºÀĪÀ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¹zÁUÀ ¨ÁºÀåPÉÆãÀ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæw ±ÀÈAUÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ
JgÀqÀÄ «zsÀUÀ¼À°è ¨ÁºÀåPÉÆãÀªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
5. ¨ÁºÀåPÉÆãÀUÀ¼À UÀÄt:
MAzÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ ¨ÁºÀåPÆ
É Ã£ÀzÀ C¼ÀvA
É iÀÄÄ CAvÀgÁ©üªÄÀ ÄR PÉÆãÀU¼
À À ªÉÆvÀPÛ ÌÉ ¸ÀªÄÀ ªÁVgÀÄvÀz
Û .É
6. wæ¨sÀÄdzÀ PÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛzÀ UÀÄt:

d
wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ M¼ÀPÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ 180°.he
pu S
is
be B
bl

7. wæ¨ÄÀs dzÀ ¥Àw

æ AiÉÆAzÀÄ ¨ÁºÀÄ MAzÉà GzÀÝ ºÉÆA¢zÀÝgÉ CzÀ£ÄÀ ß ¸ÀªÄÀ ¨ÁºÀÄ wæ¨ÄÀs d J£ÀÄßvÁÛg.É
KT

¸ÀªÀĨÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è ¥Àæw PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉ 60°.

©

8. wæ¨sÀÄdzÀ°è PÀ¤µÀÖ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ MAzÉà GzÀÝ ºÉÆA¢zÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄd
J£ÀÄßvÁÛgÉ.
to
ot

¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ w¨sÀÄdzÀ C¸ÀªÀĨÁºÀĪÀ£ÀÄß CzÀgÀ ¥ÁzÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ ; ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ

N

¥ÁzÀ PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ.

9. wæ¨sÀÄdzÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À UÀÄt:
wæ¨sÀÄdzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«VAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.
wæ¨sÀÄdzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà ¨ÁºÀÄ«VAvÀ PÀrªÉÄ
EgÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝ UÉÆwÛzÁÝUÀ, wæ¨sÀÄd gÀa¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÉà JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä F
UÀÄt G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ.
10. ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdzÀ°è ®A§PÉÆãÀPÉÌ C©üªÀÄÄRªÁVgÀĪÀ ¨ÁºÀĪÀ£ÀÄß «PÀtð J£ÀÄßvÁÛgÉ
ªÀÄvÀÄÛ G½zÉgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß ®A§PÉÆãÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.

160
 11. ¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï UÀÄt:
MAzÀÄ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdzÀ°è,
«PÀtðzÀ ªÉÄð£À ªÀUÀð = ®A§PÉÆãÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÄð£À ªÀUÀðUÀ¼À ªÉÆvÀÛ
®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdªÁUÀ¢zÀÝ°è, F UÀÄtªÀÅ ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀÅ¢®è. zÀvÀÛ wæ¨sÀÄdªÀÅ ®A§PÉÆãÀ
wæ¨sÀÄdªÉà CxÀªÁ C®èªÉà JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸À®Ä F UÀÄt G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

161
 CzsÁåAiÀÄ - 7

wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ

7.1 ¦ÃpPÉ
MAzÀÄ §ºÀĪÀÄÄRå gÉÃSÁUÀtÂvÀzÀ PÀ®à£É ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°AiÀÄ®Ä ¤ÃªÀÅ FUÀ vÀAiÀiÁgÁVgÀÄ«j.

d
¤¢ðµÀÖªÁV ¤ÃªÀÅ wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ §UÉÎ ºÉZÀÄÑ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄ«j.
he
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ JAzÀgÉãÀÄ JAzÀÄ CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä PÉ®ªÀÅ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÉÆîÃt.
pu S
is
be B
bl
KT

EzÀ£ÀÄß ªÀiÁr
MAzÉà ªÀÄÄR¨É¯ÉAiÀÄļÀî, JgÀqÀÄ CAZÉ aÃnUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî (avÀæ 7.1) . MAzÀÄ
©

CAZÉ aÃnAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É Er. ¤ÃªÀÅ K£À£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀÄ«j ?

to
ot
N

avÀæ 7.1

CAZÉ aÃnAiÀÄÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀÆtðªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¤RgÀªÁV DªÀÈvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ

CxÀð JgÀqÀÆ CAZÉ aÃlUÀ¼ÀÄ MAzÉà DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÉà UÁvÀæªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. CAvÀºÀ
ªÀ¸ÄÀ U
Û ¼
À £
À ÄÀ ß ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ J£ÀÄßvÉÃÛ ªÉ. ¤ÃªÀÅ §¼À¹zÀ JgÀqÆ
À CAZÉ aÃnUÀ¼ÄÀ ¥Àg¸
À àg
À À ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ ªÁVªÉ.
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀgÀ vÀzÀÆæ¦ ¥ÀæwUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÉà CxÀªÁ C®èªÉà JAzÀÄ FUÀ ¤ÃªÀÅ ºÉüÀÄ«gÁ?
1. MAzÉà PÀA¥À¤AiÀÄ ±ÉëAUï ¨ÉèÃqïUÀ¼ÀÄ [avÀæ 7.2) (i)]
2. MAzÉà ¯Élgï ¥Áåqï£À ºÁ¼ÉUÀ¼ÀÄ [avÀæ 7.2) (ii)]
3. MAzÉà ¥ÁåPÉmï£À°ègÀĪÀ ©¸ÀÌvÀÄÛUÀ¼ÀÄ [avÀæ 7.2) (iii)]
4. MAzÉà CaѤAzÀ ªÀiÁrgÀĪÀ UÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ [avÀæ 7.2) (iv)].

162
 (i) (ii) (iii) (iv)
avÀæ 7.2
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ«gÀĪÀ JgÀqÀÄ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ JA§ÄzÀÄ ªÀÄÆgÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ½UÉ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå PÀ®à£ÉAiÀiÁVzÀÝgÀÆ.
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ £ÁªÀÅ ¸ÀªÀÄvÀ® DPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ E°è CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄvÉÛêÉ. ªÉÆzÀ¯Éà w½¢gÀĪÀ
¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¤RgÀªÁzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ ¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt.

7.2 ¸ÀªÀÄvÀ® DPÀÈwUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ

ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ JgÀqÀÄ avÀæUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹. CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÉÃ? (avÀæ 7.3)

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©

(i) avÀæ 7.3 (ii)

MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀÄ Ej¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è£À MAzÀgÀ mÉæøï
to

¥Àæw ¥ÀqÉzÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É Er. JgÀqÀÆ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆtðªÁV ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ LPÀåªÁzÀgÉ
ot
N

CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ. ¥ÀAiÀiÁðAiÀĪÁV CªÀÅUÀ¼À°è£À MAzÀÄ DPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß PÀvÀÛj¹ E£ÉÆßAzÀgÀ ªÉÄïÉ

EqÀĪÀÅzÀÄ. PÀvÀÛj¹zÀ DPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß (CxÀªÁ mÉæÃ¸ï ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß) ¨ÁV¸ÀĪÀÅzÁUÀ°, wgÀÄZÀĪÀÅzÁUÀ°,
CxÀªÁ »VθÀĪÀÅzÁUÀ°Ã ªÀiÁqÀĪÀ CªÀPÁ±À ¤ªÀÄV®è.
avÀæ 7.3 gÀ°è F1 avÀæ F2 avÀæPÉÌ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVzÀÝ°è F1 ≅ F2 JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.

7.3 gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ

JgÀqÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ? ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ JgÀqÀÄ eÉÆvÉ
gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹ (avÀæ 7.4).

(i) (ii)
avÀæ 7.4
avÀæ 7.4 (i) gÀ°è£À gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À eÉÆÃrUÉ mÉæÃ¸ï ªÀiÁr MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀÄ Ej¸ÀĪÀ
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹. CD AiÀÄ£ÀÄß AB ªÉÄÃ¯É Er. A ªÉÄÃ¯É C ªÀÄvÀÄÛ B ªÉÄÃ¯É D DUÀĪÀAvÉ
163
CD AiÀÄÄ AB AiÉÆA¢UÉ LPÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ AB ≅CD
JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
avÀæ 7.4 (ii) gÀ°è£À gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À eÉÆÃrUÉ F ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀgÁªÀw𹠤êÀÅ K£À£ÀÄß
UÀªÀĤ¸ÀÄ«j? CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÀ®è. EzÀÄ ¤ªÀÄUÉ ºÉÃUÉ w½¬ÄvÀÄ? KPÉAzÀgÉ, gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À£ÀÄß
MAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É MAzÀ£ÀÄß Ej¹zÁUÀ CªÀÅ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ LPÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è.
avÀæ 7.4 (i) gÀ°è£À gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À eÉÆÃrAiÀÄÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ. KPÉAzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À GzÀÝ
MAzÉà DVzÉ ªÀÄvÀÄÛ avÀæ 7.4 (ii) gÀ°è ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÀ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¹gÀ§ºÀÄzÀÄ.
JgÀqÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À GzÀÝ MAzÉà DVzÀÝgÉ (CAzÀgÉ ¸ÀªÀÄ), CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ. CxÀªÁ JgÀqÀÄ
gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVzÀÝgÉ, CªÀÅUÀ¼À GzÀÝ MAzÉà DVgÀÄvÀÛzÉ.

ªÉÄð£À ºÉýPÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ JgÀqÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVzÁÝUÀ, D gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀªÀÄ JAzÀÄ ªÀiÁvÀæ PÉ®ªÉǪÉÄä ºÉüÀÄvÉÛÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ AB = CD JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. (¤dªÁV
AB ≅ CD JAzÀÄ CxÀð).
7.4 PÉÆãÀUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ
d
he
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ £Á®ÄÌ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹. (avÀæ 7.5)
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

(i) (ii) (iii) (iv)

avÀæ 7.5

PQR £ÀÄß mÉæÃ¸ï ªÀiÁr. mÉæÃ¸ï ªÀiÁrzÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß ABC ªÉÄÃ¯É Er.
ªÉÆzÀ®Ä B ªÉÄÃ¯É Q £ÀÄß, BA GzÀÝPÀÆÌ QP AiÀÄ£ÀÄß Er. QR AiÀiÁªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ
LPÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ ? CzÀÄ BC AiÉÆA¢UÉ LPÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
CAzÀgÉ PQR ªÀÄvÀÄÛ ABC ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ.
»ÃUÁV ABC AiÉÆA¢UÉ PQR ¤RgÀªÁV ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
(JgÀqÀÆ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ MAzÉà DVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹)
ABC ≅ PQR JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. (i)
CxÀªÁ m ABC = m PQR (F ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è C¼ÀvÉ 400 DVzÉ)
FUÀ LMN £ÀÄß mÉæÃ¸ï ªÀiÁrzÀ ¥ÀæwAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. ABC ªÉÄÃ¯É EqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.

164
B ªÉÄÃ¯É M £ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ BA GzÀÝPÀÆÌ ML £ÀÄß Er. MN , BC AiÉÆA¢UÉ LPÀåªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
F ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è CzÀÄ DUÀĪÀÅ¢®è. ABC ªÀÄvÀÄÛ LMN ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ LPÀåªÁUÀĪÀÅ¢®è. DzÀÄzÀjAzÀ
CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÀ®è.
(F ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è ABC ªÀÄvÀÄÛ LMN C¼ÀvÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÀ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹)
XYZ ªÀÄvÀÄÛ ABC §UÉÎ ¤ÃªÉãÀÄ ºÉüÀÄ«j ? YX ªÀÄvÀÄÛ YZ QgÀtUÀ¼ÀÄ PÀæªÀĪÁV BA
ªÀÄvÀÄÛ BC VAvÀ GzÀݪÁVgÀĪÀAvÉ PÁtÄvÀÛzÉ (avÀæ 7.5 gÀ°è ). DzÀÄzÀjAzÀ ABC AiÀÄÄ
XYZ VAvÀ aPÀÌzÀÄ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ D¯ÉÆÃa¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ avÀæzÀ°ègÀĪÀ QgÀtUÀ¼ÀÄ ¢PÀÌ£ÀÄß
ªÀiÁvÀæ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ GzÀݪÀ£Àß®è JA§ÄzÀ£ÀÆß ¸Àäj¹PÉƽî. MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀ£ÀÄß Ej¹zÁUÀ
JgÀqÀÆ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j.
ABC ≅ XYZ JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. (ii)
CxÀªÁ m ABC = m XYZ
(i) ªÀÄvÀÄÛ (ii) jAzÀ ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
ABC ≅ PQR ≅ XYZ

d
he
JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ MAzÉà DVzÀÝgÉ, CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ. CxÀªÁ JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
pu S
is
¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVzÀÝgÉ, CªÀÅUÀ¼À C¼ÀvÉ MAzÉà DVgÀÄvÀÛzÉ.
be B
bl
KT

gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À ¥ÀæPÀgÀtzÀAvÉ, PÉÆãÀUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄÆ ¸ÀºÀ ¥ÀÆtðªÁV CªÀÅUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ

©

ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀĪÁUÀ £ÁªÀÅ PÉ®ªÉǪÉÄä

¸ÀªÀÄ JAzÀÄ ªÀiÁvÀæ ºÉüÀÄvÉÛêÉ.
to

ABC = PQR JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. (EzÀgÀ CxÀð ABC ≅ PQR )

ot
N

7.5 wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ

JgÀqÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À°è MAzÀgÀ C¼ÀvÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÉ JAzÀgÉ CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ JAzÀÄ
£ÁªÀÅ w½¢zÉÝêÉ. CzÉà jÃwAiÀiÁV, JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À°è MAzÀgÀ C¼ÀvÉ E£ÉÆßAzÀPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÁÝUÀ
CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ. F PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ wæ¨sÀÄdUÀ½UÉ «¸ÀÛj¸ÉÆÃt.
JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁUÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ, CªÀÅ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ vÀzÀÆæ¦UÀ¼ÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀgÀ
ªÉÄïÉÆAzÀ£ÀÄß Ej¹zÁUÀ CªÀÅ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ LPÀåªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.
A

B C
(i) (ii)
avÀæ 7.6

165
∆ ABC ªÀÄvÀÄÛ ∆ PQRUÀ¼ÀÄ MAzÉà DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÉà UÁvÀæ ºÉÆA¢ªÉ. CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ.
DzÀÄzÀjAzÀ ∆ ABC ≅ ∆ PQR JAzÀÄ ªÀåPÀÛ¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ.
EzÀgÀ CxÀð ∆ABC AiÀÄ ªÉÄÃ¯É ∆PQR £ÀÄß Ej¹zÁUÀ A AiÉÆA¢UÉ P, B AiÉÆA¢UÉ Q, C
AiÉÆA¢UÉ R, AB AiÉÆA¢UÉ PQ , BC AiÉÆA¢UÉ QR ªÀÄvÀÄÛ AC AiÉÆA¢UÉ PR LPÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁzÁUÀ, ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁUÀĪÀ C£ÀÄgÀÆ¥À ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ (CAzÀgÉ
PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ) ¸ÀªÀÄ«gÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÁV F JgÀqÀÆ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À°è
C£ÀÄgÀÆ¥À ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ : A ªÀÄvÀÄÛ P, B ªÀÄvÀÄÛ Q, C ªÀÄvÀÄÛ R
C£ÀÄgÀÆ¥À ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ : AB ªÀÄvÀÄÛ PQ , BC ªÀÄvÀÄÛ QR , AC ªÀÄvÀÄÛ PR
C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ : A ªÀÄvÀÄÛ P , B ªÀÄvÀÄÛ Q , C ªÀÄvÀÄÛ R
P AiÀÄÄ B AiÉÆA¢UÉ LPÀåªÁUÀĪÀAvÉ ¤ÃªÀÅ ∆ABC AiÀÄ ªÉÄÃ¯É ∆PQR£ÀÄß Ej¹zÁUÀ,
¨ÉÃgÉ ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ LPÀåªÁUÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ? EzÀÄ DUÀ¯Éà ¨ÉÃPÉA¢®è. wæ¨sÀÄdUÀ¼À mÉæÃ¸ï ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ EzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.
wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ §UÉÎ ºÉüÀĪÁUÀ, PÉÆãÀUÀ¼À C¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀݪÀ£ÀßµÉÖà C®èzÉÃ

d
he
±ÀÈAUÀUÀ¼À ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÉÄð£À ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉAiÀÄÄ ªÀÄÄA¢£ÀAwzÉ:
A ↔ P, B ↔ Q, C ↔ R JAzÀÄ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
pu S
is
be B
bl

EzÀ£ÀÄß ABC ↔ PQR JAzÀÄ §gÉAiÀħºÀÄzÀÄ.

KT
©

GzÁºÀgÀuÉ 1. ABC ↔ RQP C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉAiÀÄ°è ∆ ABC ªÀÄvÀÄÛ ∆ PQR ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVªÉ.

C£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁVgÀĪÀ ∆ABC AiÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
to
ot

(i) PQ (ii) Q (iii) RP UÀ½UÉ

N

C£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁVgÀĪÀ ∆ABC AiÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

¥ÀjºÁgÀ: C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ jÃwAiÀÄ°è CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀPÁÌV ªÀÄÄA¢£À avÀæªÀ£ÀÄß
§¼À¸ÉÆÃt (avÀæ 7.7).

avÀæ 7.7
C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉAiÀÄÄ ABC ↔ RQP
EzÀgÀ CxÀð A ↔ R, B ↔ Q; ªÀÄvÀÄÛ C ↔ P
DzÀÄzÀjAzÀ, (i) PQ↔CB (ii) Q↔ B ªÀÄvÀÄÛ (iii) RP ↔ AC

166
 D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ §gɬÄj.

∆ABC ªÀÄvÀÄÛ ∆PQR UÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÉ. MlÄÖ 6 ºÉÆAzÁtÂPÉUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ

C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁzsÀå CªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀÄ F jÃwAiÀiÁVªÉ:
(i) ABC ↔ PQR (ii) ABC ↔ QRP
wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß (ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß) §¼À¹ ¨ÉÃgÉ £Á®ÄÌ C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß
PÀAqÀÄ»r¬Äj. F J¯Áè C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉUÉ JqÉ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?
EzÀgÀ §UÉÎ D¯ÉÆÃa¹.

C¨sÁå¸À 7.1

1. ªÀÄÄA¢£À ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ ¥ÀÆtðUÉƽ¹.

(a) JgÀqÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁUÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ ___________

d
he
(b) JgÀqÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À°è MAzÀgÀ C¼ÀvÉ 700 DzÀgÉ,
pu S
is
be B
bl

ªÀÄvÉÆÛAzÀgÀ C¼ÀvÉ ___________

KT

(c) A = B JAzÀÄ §gÉzÁUÀ; EzÀgÀ ¤dªÁzÀ CxÀð

©

_________
to

2. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ DPÀÈwUÀ½UÉ £ÉÊd fêÀ£ÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆr.

ot

ABC ↔ FED ∆ABC ≅ ∆FED DzÀgÉ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ J¯Áè

N

3. C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉAiÀÄ°è
C£ÀÄgÀÆ¥À ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
4. ∆DEF ≅ ∆BCA DzÀgÉ, ∆BCA £À°è ªÀÄÄA¢£À CA±ÀUÀ½UÉ C£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁVgÀĪÀ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß
§gɬÄj.
i) E (ii) EF (iii) F (iv) DF UÀ½UÉ
7.6 wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉUÉ ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
zÉÊ£ÀA¢£À fêÀ£ÀzÀ°è wæ¨sÀÄeÁPÁgÀzÀ DPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß DUÁUÉÎ £ÁªÀÅ
G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄwÛgÀÄvÉÛêÉ. wæ¨sÀÄdzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃt. ¤ªÀÄä ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è §gÉ¢gÀĪÀ JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÉà JAzÀÄ
¥Àj²Ã°¸À®Ä ¤ÃªÀÅ §AiÀĹzÀ°è ¥Àæw ¨ÁjAiÀÄÆ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß PÀvÀÛj¹ MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀÄ Ej¹
¥ÀgÀ¸ÀàgÀ LPÀåªÁUÀĪÀÅzÉà JAzÀÄ w½AiÀÄ®Ä DUÀĪÀÅ¢®è. EzÀgÀ §zÀ¯ÁV PÉ®ªÀÅ ¸ÀÆPÀÛ C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹ £ÁªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß wêÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀÄ §ºÀ¼À G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁzÀÄzÀÄ. EzÀ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt.
167
MAzÀÄ Dl
C¥ÀÄà ªÀÄvÀÄÛ n¥ÀÄà MAzÀÄ DlªÀ£ÀÄß DqÀÄvÁÛgÉ. C¥ÀÄà wæ¨sÀÄd ABC
AiÀÄ£ÀÄß gÀa¹ ¥Àæw ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw PÉÆãÀzÀ C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
UÀÄwð¹zÁÝ£É. n¥ÀÄà CzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrgÀĪÀÅ¢®è. C¥ÀÄà ¤ÃqÀĪÀ PÉ®ªÀÅ
ªÀiÁ»wUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É vÀ£Àß ∆ABC UÉ vÀzÀÆæ¦AiÀiÁVgÀĪÀ
wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß §gÉAiÀħ¯ÉèAiÀiÁ JAzÀÄ n¥ÀÄà«UÉ ¸ÀªÁ®Ä ºÁPÀÄvÁÛ£É.
C¥ÀÄà ¤ÃqÀĪÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ∆ABC UÉ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ«gÀĪÀ
avÀæ 7.8
ªÀiÁzsÀªÀ gÀa¹zÀ wæ¨sÀÄd. wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß gÀa¸À®Ä n¥ÀÄà ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÁÛ£É. Dl ±ÀÄgÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.
JZÀÑjPɬÄAzÀ CªÀgÀ ¸ÀA¨sÁµÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ DlªÀ£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
¨Á¨Á¨Á Dl
C¥ÀÄà : wæ¨sÀÄdzÀ MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ 5.5 cm
n¥ÀÄà: F ªÀiÁ»w¬ÄAzÀ, £Á£ÀÄ C£ÉÃPÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À§ºÀÄzÀÄ (avÀæ 7.9) DzÀgÉ CªÉ®èªÀÇ
∆ABC AiÀÄ vÀzÀÆæ¦UÀ¼ÁVgÀ¯ÉèÉÃPÀÄ JAzÉä®è. £Á£ÀÄ gÀa¹zÀ wæ¨sÀÄdªÀÅ «±Á®PÉÆãÀ CxÀªÁ

d
®A§PÉÆãÀ CxÀªÁ ®WÀÄPÉÆãÀ wæ¨sÀÄdªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ªÀÄÄAzÉ PÉ®ªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÉ:
he
pu S
is
be B
bl
KT

5.5 cm
©

5.5 cm 5.5 cm
(«±Á® PÉÆäÃAiÀÄ) (®A§ PÉÆäÃAiÀÄ) (®WÀÄ PÉÆäÃAiÀÄ)
to
ot

avÀæ 7.9
N

¨ÉÃgÉ ¨ÁºÀÄUÀ½UÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¤§ðAzsÀ«®èzÀ C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹zÉÝêÉ. EzÀjAzÀ ¥ÁzÀzÀ

GzÀÝ 5.5 cm EgÀĪÀ C£ÉÃPÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ GAmÁVªÉ.
PÉêÀ® MAzÉà MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ«£À GzÀݪÀÅ, ∆ABC UÉ vÀzÀÆæ¦ wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß gÀa¸À®Ä £À£ÀUÉ
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅ¢®è.
C¥ÀÄà : ¸Àj £Á£ÀÄ ¤£ÀUÉ E£ÀÆß MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ ¤ÃqÀÄvÉÛãÉ. ∆ ABC AiÀÄ JgÀqÀÄ
¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß 5.5 cm. ªÀÄvÀÄÛ 3.4 cm JAzÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆÃ.
n¥ÀÄà : gÀZÀ£ÉUÉ EzÀÄ ¸ÀºÀ ¸ÁPÁUÀĪÀÅ¢®è. ¤ÃrgÀĪÀ ªÀiÁ»w¬ÄAzÀ £Á£ÀÄ C£ÉÃPÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß
gÀa¸À§ºÀÄzÀÄ (avÀæ 7.10). CªÀÅ ∆ABC UÉ vÀzÀÆæ¦AiÀiÁUÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄÄAzÉ PÉ®ªÀÅ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃrzÉ. CªÀÅ £À£Àß ªÁzÀPÉÌ DzsÁgÀªÁVªÉ.

168
 avÀæ 7.10
JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀݪÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ PÉÆnÖgÀĪÁUÀ ¤£Àß wæ¨sÀÄdPÉÌ vÀzÀÆæ¦AiÀiÁVgÀĪÀ wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß
gÀa¸À®Ä DUÀĪÀÅ¢®è.
C¥ÀÄà : ¸Àj ºÁUÁzÀgÉ wæ¨sÀÄdzÀ J®è ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀݪÀ£ÀÆß
¤ÃqÀÄvÉÛãÉ. ∆ABC AiÀÄ°è AB = 5cm, BC = 5.5cm, ªÀÄvÀÄÛ
AC = 3.4cm.
n¥ÀÄà : £À£Àß D¯ÉÆÃZÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ EzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁUÀ¯Éà ¨ÉÃPÀÄ. FUÀ
¥ÀæAiÀÄw߸ÀĪÉ. ªÉÆzÀ®Ä MAzÀÄ PÀgÀqÀÄ avÀæ §gÉAiÀÄĪÉ. EzÀjAzÀ avÀæ 7.11
£Á£ÀÄ GzÀÝUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV £É£À¦£À°èlÄÖPÉƼÀÀÄzÀÄ.

d
BC AiÀÄ GzÀÝ 5.5cm J¼ÉAiÀÄÄvÉÛãÉ. he
pu S
is
B AiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæªÁVlÄÖPÉÆAqÀÄ, 5cm wædå«gÀĪÀ MAzÀÄ PÀA¸À gÀa¸ÀÄvÉÛãÉ. A ©AzÀĪÀÅ F
be B
bl
KT

PÀA¸ÀzÀ ªÉÄÃ¯É EgÀ¨ÉÃPÀÄ. C AiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæªÁVlÄÖPÉÆAqÀÄ, 3.4cm wædå«gÀĪÀ PÀA¸À gÀa¸ÀÄvÉÛãÉ.

A ©AzÀĪÀÅ F PÀA¸ÀzÀ ªÉÄÃ®Æ ¸ÀºÀ EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
©

DzÀÄzÀjAzÀ gÀa¹zÀ JgÀqÀÆ PÀA¸ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É A EgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ CxÀð PÀA¸ÀUÀ¼À bÉÃzÀ£À ©AzÀÄ
to

A DVzÉ.
ot

FUÀ £À£ÀUÉ A, B ªÀÄvÀÄÛ C ©AzÀÄUÀ¼À ¸ÁÜ£À w½¢zÉ. £Á£ÀÄ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ∆ABC ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛãÉ
N

(avÀæ 7.11).
À ÄÀ , zÀvÛÀ ∆ABCAiÀÄ vÀzÆ
C¥ÀÄà : CvÀÄåvÛª æ wæ¨ÄÀs d gÀa¸À®Ä (CAzÀgÉ ∆ABC UÉ ¸Àªð
À ¦ À ¸ÀªÄÀ ªÁVgÀĪÀ
wæ¨sÀÄd gÀa¸À®Ä) £ÀªÀÄUÉ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝzÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ. F ¤§AzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÁºÀÄ-
¨ÁºÀÄ-¨ÁºÀÄ ¤§AzsÀ£É JAzÀÄ PÀgÉAiÉÆÃtªÉÃ?
n¥ÀÄà : ¸ÀgÀ¼ÀªÁV ¨Á.¨Á.¨Á ¤§AzsÀ£É JAzÉÃPÉ PÀgÉAiÀĨÁgÀzÀÄ?
¨Á¨Á¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¤§AzsÀ£É:
MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ C£ÀÄgÀÆ¥À ¨ÁºÀÄUÀ½UÉ
¸ÀªÀĪÁVzÀÝ°è D JgÀqÀÆ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.

169
GzÁºÀgÀuÉ 2. ∆ ABC ªÀÄvÀÄÛ ∆ PQR UÀ¼À°è AB = 3.5cm,
BC = 7.1cm, AC = 5cm, PQ = 7.1cm,
QR = 5cm ªÀÄvÀÄÛ PR = 3.5cm JgÀqÀÆ
wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÉà CxÀªÁ C®èªÉà ¥ÀjÃQë¹.
¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁzÀ°è, ¸ÀªÀÄgÀÆ¥ÀvÉAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß
¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.
¥ÀjºÁgÀ: E°è AB = PR ( = 3.5cm ), P 7.1 cm Q
BC = PQ ( = 7.1cm )
ªÀÄvÀÄÛ AC = QR ( = 5cm )

3.5

cm
cm

5
MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ
ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ½UÉ ¸ÀªÀĪÁVzÉ JAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄwÛzÉ. R
DzÀÄzÀjAzÀ, ¨Á.¨Á.¨Á. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄ¢AzÀ JgÀqÀÆ avÀæ 7.12
wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ. ªÉÄð£À ªÀÄÆgÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ½AzÀ §ºÀ¼À ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
A ↔ R, B ↔P ªÀÄvÀÄÛ C ↔ Q JAzÀÄ PÁt§ºÀÄzÀÄ. DzÀÄzÀjAzÀ ∆ABC ≅ ∆RPQ

d
ªÀÄÄRå ¸ÀÆZÀ£:É ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ wæ¨ÄÀs dUÀ¼À ºÉ¸j
À £À°g
he
è ÄÀ ªÀ CPÀg
ë U
À ¼
À À PÀª
æ ÄÀ ªÀÅ C£ÀÄgÀÆ¥ÀvA
É iÀÄ ¸ÀA§AzsU
À ¼
À £
À ÄÀ ß
pu S
is
be B

w½¸ÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÁV ∆ABC ≅ ∆RPQ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ §gÉzÁUÉ A AiÀÄÄ R £ÉÆA¢UÉ, B AiÀÄÄ P
bl
KT

AiÉÆA¢UÉ, C AiÀÄÄ Q £ÉÆA¢UÉ, AB AiÀÄÄ RP AiÉÆA¢UÉ, BC AiÀÄÄ PQ £ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ AC

©

AiÀÄÄ RQ £ÉÆA¢UÉ LPÀåªÁUÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ ¤ªÀÄUÉ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ.

to

GzÁºÀgÀuÉ 3: avÀæ 7.13 gÀ°è AD = CD ªÀÄvÀÄÛ AB = CB.

ot

(i) ∆ABD ªÀÄvÀÄÛ ∆CBD UÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

N

(ii) ∆ABD ≅ ∆CBD DUÀĪÀÅzÉÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ DUÀĪÀÅ¢®è?

(iii) ABC AiÀÄ£ÀÄß BD ¢é¨sÁV¸ÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? PÁgÀt PÉÆr.
¥ÀjºÁgÀ: (i) ∆ABD ªÀÄvÀÄÛ ∆CBD UÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ:
AB = CB (zÀvÀÛ)
AD = CD (zÀvÀÛ)
avÀæ 7.13 ªÀÄvÀÄÛ BD = BD (G¨sÀAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå)
(ii) ªÉÄð£À (i) jAzÀ ∆ABD ≅ ∆CBD (¨Á¨Á¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ¢AzÀ)
(iii) ABD = CBD (¸Àªð À ¸ÀªÄÀ wæ¨ÄÀs dUÀ¼À C£ÀÄgÀÆ¥À ¨sÁUÀU¼
À ÄÀ ) DzÀÄzÀjAzÀ ABC
AiÀÄ£ÀÄß BD ¢é¨sÁV¸ÀÄvÀÛzÉ.

170
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹:
1. avÀæ 7.14 gÀ°è wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀݪÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ. ¨Á¨Á¨Á
¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ vÉ ¤AiÀĪÀÄ §¼À¹ AiÀiÁªÀ wæ¨ÄÀs dUÀ¼À eÉÆÃrUÀ¼ÄÀ ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ ªÁUÀÄvÀª
Û É
JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ »r¬Äj. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ wæ¨ÀÄs dUÀ¼ÁVzÀÝ°è ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß
¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.

(i) (ii)

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to

(iii) (iv)
ot

avÀæ 7.14
N

A 2. avÀæ 7.15 gÀ°è AB =AC ªÀÄvÀÄÛ BC AiÀÄ ªÀÄzsÀå©AzÀÄ

D.
(i) ∆ADB ªÀÄvÀÄÛ ∆ADC UÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ
¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(ii) ∆ADB ≅ ∆ADC DUÀĪÀÅzÉÃ? PÁgÀt
B C
D PÉÆr.
avÀæ 7.15 (iii) B = C DUÀĪÀÅzÉÃ? KPÉ?
D C
3. avÀæ 7.16 gÀ°è AC = BD ªÀÄvÀÄÛ AD = BC ªÀÄÄA¢£À
AiÀiÁªÀ ºÉýPÉUÀ¼À£ÀÄß CxÀð¥ÀÆtðªÁV §gÉ¢zÉ?
(i) ∆ABC ≅ ∆ABD (ii) ∆ABC ≅ ∆BAD
A B
avÀæ 7.16

171
 D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ §gɬÄj.
ABC ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è AB = AC (avÀæ 7.17). ∆ABC AiÀÄ mÉæÃ¸ï ¥Àæw ªÀiÁr CzÀ£ÀÆß
¸ÀºÀ ∆ABC JAzÀÄ ºÉ¸Àj¹. A
(i) ∆ABC ªÀÄvÀÄÛ ∆ACB UÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼À£ÀÄß
§gɬÄj.
(ii) ∆ABC ≅ ∆ACB DUÀĪÀÅzÉÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ DUÀĪÀÅ¢®è? B C
avÀæ 7.17
(iii) B = C DUÀĪÀÅzÉÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ DUÀĪÀÅ¢®è?
C¥ÀÄà ªÀÄvÀÄÛ n¥ÀÄà DlzÀ°è ¸Àé®à §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁr FUÀ DlªÀ£ÀÄß DqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÁÝgÉ.
¨ÁPÉÆèÁ Dl
C¥ÀÄà : vÀzÆ
À ¦
æ wæ¨ÄÀs d gÀa¸ÀĪÀ DlzÀ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß FUÀ ¸À®
é à §zÀ¯Á¬Ä¸ÀĪÉ.
n¥ÀÄà : ¸Àj w½¸ÀÄ
C¥ÀÄà : MAzÉà MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ ¤ÃrzÁÝUÀ CzÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀPÉÌ

d
he
§gÀĪÀÅ¢®è JAzÀÄ ¤Ã£ÀÄ FUÁUÀ¯Éà PÀAqÀÄ»r¢gÀĪÉ.
pu S
is
n¥ÀÄà : ºËzÀÄ
be B
bl
KT

C¥ÀÄà : D ¥ÀæPÀgÀtzÀ ∆ABC AiÀÄ°è, MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ 5.5 cm ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ

PÉÆãÀ 65° EzÉ.
©

n¥ÀÄà : F ªÀiÁ»wAiÀiÁ ¸ÀºÀ wæ¨ÄÀs dzÀ gÀZ£

À U
É É ¸ÁPÁUÀĪÀÅ¢®è. ¤£Àß ªÀiÁ»wUÉ ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀAvÉ £Á£ÀÄ
to

C£ÉÃPÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ CªÀÅ ∆ABC UÉ vÀzÀÆæ¦AiÀiÁVgÀĪÀÅ¢®è. GzÁºÀgÀuÉUÉ

ot

ªÀÄÄAzÉ PÉ®ªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÉÝÃ£É (avÀæ 7.18).

N

5.5cm
avÀæ 7.18

172
C¥ÀÄà : ºÁUÁzÀgÉ FUÀ K£ÀÄ ªÀiÁqÉÆÃt?
n¥ÀÄà : E£ÀÆß ºÉaÑ£À ªÀiÁ»wAiÀÄÄ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ.
C¥ÀÄà : ºÁUÁzÀgÉ £À£Àß ªÉÆzÀ°£À ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Àé®à §zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄvÉÛãÉ. ∆ABC AiÀÄ°è JgÀqÀÄ
¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ 5.5cm ªÀÄvÀÄÛ 3.4cm DVªÉ. F JgÀqÀÆ ¨ÁºÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À PÉÆãÀ 65° EzÉ.
n¥ÀÄà : F ªÀiÁ»wAiÀÄÄ £À£ÀUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÉÛãÉ. ªÉÆzÀ®Ä BC AiÀÄ GzÀÝ
5.5cm J¼ÉAiÀÄÄvÉÛÃ£É [(avÀæ 7.19(i)]. FUÀ C AiÀÄ°è 650 PÉÆãÀ gÀa¸ÀÄvÉÛÃ£É [avÀæ 7.19 (ii)].

B C 65°
5.5 cm B C
5.5 cm
avÀæ 7.19
ºËzÀÄ, £À£ÀUÉ ¹QÌvÀÄ. A AiÀÄÄ C ¬ÄAzÀ J¼ÉzÀ PÉÆäÃAiÀÄ gÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É 3.4cm zÀÆgÀzÀ°ègÀ¨ÉÃPÀÄ.

d
C AiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæªÁVlÄÖPÉÆAqÀÄ wædå 3.4cm EgÀĪÀ MAzÀÄ PÀA¸ÀªÀ£ÀÄß gÀa¸ÀÄvÉÛãÉ. EzÀÄ 650
he
PÉÆãÀzÀ gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß A £À°è bÉâ¸ÀÄvÀÛzÉ. FUÀ AB AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ∆ABC ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛãÉ. [avÀæ
pu S
is
7.19 (iii)]
be B
bl
KT

C¥ÀÄà : ¤Ã£ÀÄ ¨ÁºÀÄ PÉÆãÀ ¨ÁºÀÄ §¼À¹¢ÝÃAiÀÄ. PÉÆãÀªÀÅ ¨ÁºÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EzÉ.
©

n¥ÀÄà : ºËzÀÄ. F ¤§AzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ ºÉÃUÉ ºÉ¸Àj¸ÉÆÃt?

to

C¥ÀÄà : CzÀÄ ¨ÁPÉÆèÁ ¤§AzsÀ£É. w½¬ÄvÉÃ?

ot
N

n¥ÀÄà : ºËzÀÄ, UÉÆwÛzÉ.

¨ÁPÉÆèÁ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤§AzsÀ£É:
MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½AzÀ GAmÁzÀ PÉÆãÀªÀÅ E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ
C£ÀÄgÀÆ¥À ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½AzÀ GAmÁzÀ PÉÆãÀPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÀÝgÉ, D JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgÀuÉ 4. JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrzÉ. ¨ÁPÉÆèÁ
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ §¼À¹ JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÉà CxÀªÁ C®èªÉà ¥ÀjÃQë¹. wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVzÀÝ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.
∆ABC ∆DEF
(a) AB = 7 cm, BC = 5 cm, B = 500 DE = 5 cm, EF = 7Cm, E = 500
(b) AB = 4.5 cm, AC = 4 cm, A = 600 DE = 4 cm, EF = 4.5Cm, D = 550
(c) BC = 6 cm,   AC = 4 cm, B = 350 DF = 4 cm, EF = 6 cm, E = 350

173
(AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛj¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä PÀgÀqÀÄ avÀæ §gÉzÀÄ C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀªÀÄÆ¢¹. ¥Àæ±Éß
©r¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ).
¥ÀjºÁgÀ:
(a) E°è AB = EF (= 7 cm), BC = DE (= 5 Cm) ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀUÆ
É ArgÀĪÀ B = M¼ÀUÆ
É ArgÀĪÀ
E (= 500 ) ºÁUÀÆ A ↔ F, B ↔ E ªÀÄvÀÄÛ C ↔ D. DzÀÄzÀjAzÀ ∆ABC ≅ ∆FED
(¨ÁPÉÆèÁ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ¢AzÀ) (avÀæ 7.20).
A D A

60°
m

m
m

5c

4 cm
7c

c
4.5
50° 50°
B C E F B C
5 cm 7 cm
avÀæ 7.20 avÀæ 7.21
b) E°è AB = FD ªÀÄvÀÄÛ AC = DE ( avÀæ 7.21) DzÀgÉ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ A ≠

d
M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ D DzÀÄzÀjAzÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀĪÀÅ¢®è.
he
pu S
is
c) E°è BC = EF, ªÀÄvÀÄÛ AC = DF ªÀÄvÀÄÛ B = E
be B
bl
KT

DzÀgÉ B , AC ªÀÄvÀÄÛ BC ¨ÁºÀÄUÀ½AzÀ GAmÁzÀ

PÉ Æ Ã£À ª ÁV®è . CzÉ Ã jÃw E AiÀ Ä Ä EF ªÀ Ä vÀ Ä Û DF
©

¨ÁºÀÄUÀ½AzÀ GAmÁzÀ PÉÆãÀªÀ®è. DzÀÄzÀjAzÀ ¨ÁPÉÆèÁ

to

¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀĪÀ£ÀÄß C£Àé¬Ä¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è. ºÁUÁV

ot

F JgÀqÀÆ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ JAzÀÄ wêÀiÁð¤¸À®Ä

N

¸ÁzsÀå«®è.
D
GzÁºÀgÀuÉ 5. avÀæ 7.23 gÀ°è. AB = AC ªÀÄvÀÄÛ BAC AiÀÄ 4c
m
PÉÆãÁzsÀðPÀ AD DVzÉ.
E 35° F
(i) wæ¨sÀÄd ADB ªÀÄvÀÄ ADC UÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀÄ 6 cm
¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj. avÀæ 7.22
(ii) ∆ADB ≅ ∆ADC DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? PÁgÀt PÉÆr. KPÉ
CxÀªÁ KPÉ DUÀĪÀÅ¢®è? A

(iii) B = C DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? PÁgÀt PÉÆr.

¥ÀjºÁgÀ:
(i) ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£ÀAwªÉ.
AB = AC (zÀvÀÛ) B D C
avÀæ 7.23

174
 BAD = CAD ( BAC AiÀÄ PÉÆãÁzsÀðPÀ AD)
ªÀÄvÀÄÛ AD = AD (G¨sÀAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå)
(ii) ºËzÀÄ ∆ADB ≅ ∆ADC (¨ÁPÉÆèÁ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ)
(iii) B = C (¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À C£ÀÄgÀÆ¥À ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ)
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹:
1. ∆ DEF £À°è AiÀiÁªÀ PÉÆãÀªÀÅ DE ªÀÄvÀÄÛ EF UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EzÉ ?
2. ¨ÁPÉÆèÁ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ C£Àé¬Ä¹ ∆PQR ≅ ∆FED JAzÀÄ
vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÁVzÉ. PQ = FE ªÀÄvÀÄÛ RP = DF JAzÀÄ ¤ÃrzÉ.
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸À®Ä E£ÀÆß AiÀiÁªÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ?

3. avÀæ 7.24 gÀ°è wæ¨sÀÄdzÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÉ. ¨Á.PÉÆÃ.¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ
¤AiÀĪÀÄ §¼À¹ ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ wæ¨ÄÀs dUÀ¼À eÉÆÃrAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj. ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ wæ¨ÄÀs dUÀ½zÀÝ°è
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

avÀæ 7.24
4. avÀæ 7.25 gÀ°è AB ªÀÄvÀÄÛ CD ‘O’ ©AzÀÄ«£À°è C¢üð¸ÀÄvÀÛªÉ.
(i) AOC ªÀ Ä vÀ Ä Û BOD wæ ¨ s À Ä dUÀ ¼ À ° è ªÀ Ä ÆgÀ Ä eÉ Æ vÉ
¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(ii) ªÀÄÄA¢£À AiÀiÁªÀ ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ¸Àj?
(a) ∆AOC ≅ ∆DOB
(b) ∆AOC ≅ ∆BOD

avÀæ 7.25

175
PÉÆèÁPÉÆà Dl
ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ªÀiÁ»w ¤ªÀÄUÉ w½¢zÀÝ°è C¥ÀÄà«£À wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß gÀa¸ÀÄ«gÁ?
(i) CªÀÅUÀ¼À°è£À MAzÀÄ PÉÆãÀ ªÀiÁvÀæ
(ii) CªÀÅUÀ¼À°è£À JgÀqÀÄ PÉÆãÀ ªÀiÁvÀæ
(iii) JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ
(iv) JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¨ÁºÀÄ
ªÉÄÃ¯É ¤ÃrgÀĪÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁUÀ ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¤§AzsÀ£É ¹UÀÄvÀÛzÉ.
PÉÆèÁPÉÆà ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤§AzsÀ£É:
MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨ÁºÀÄ, E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ
JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨ÁºÀÄUÀ½UÉ C£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁV ¸ÀªÀĪÁVzÀÝgÉ D JgÀqÀÄ
wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
GzÁºÀgu À ¸ÀªÄÀ vÉ ¤AiÀĪÀÄ §¼À¹ ∆ABC≅∆QRP JAzÀÄ vÉÆÃj¸À¨ÃÉ PÁVzÉ.
À É 6. PÉÆèÁPÉÆà ¸Àªð
BC=RP JAzÀÄ ¤ÃrzÉ. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ JAzÀÄ vÉÆÃj¸À®Ä E£ÀÆß ºÉaÑ£À AiÀiÁªÀ ªÀiÁ»w ¨ÉÃPÁVzÉ?

d
he
¥ÀjºÁgÀ: PÉÆèÁPÉÆà ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ §¼À¸À®Ä JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÁzÀ BC ªÀÄvÀÄÛ RP
pu S
is
be B
bl

UÀ¼£
À Æ
É ß¼ÀUÆ
É AqÀ PÉÆãÀU¼
À À CªÀ±åÀ Pv
À ¬
É ÄzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ ¨ÉÃPÁVgÀĪÀ ºÉZÄÀ ª
Ñ j
À ªÀiÁ»w ªÀÄÄA¢£ÀAwzÉ.
KT

ªÀÄvÀÄÛ B = R
©

C = P
GzÁºÀ g À u É 7. avÀ æ 7.26gÀ ° è PÉ Æ Ã¨ÁPÉ Æ Ã
to

¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ §¼À¹ ∆AOC ≅ ∆BOD

ot
N

JAzÀÄ wêÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÉÃ?
¥ÀjºÁgÀ: AOC ªÀÄvÀÄÛ BOD JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À°è,
C = D (¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ700)
avÀæ 7.26
AOC = BOD = 30° (±ÀÈAUÁ©üªÀÄÄR
PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ)
∆AOC AiÀÄ A = 180° - (700 +300) = 800
(wæ¨sÀÄdzÀ PÉÆãÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛzÀ UÀÄt §¼À¹zÁUÀ)
CzÉÃ jÃw,
∆BOD AiÀÄ B = 1800- (700 +300) = 800
DzÀÄzÀjAzÀ, A = B , AC = BD ªÀÄvÀÄÛ C = D

176
FUÀ AC ¨ÁºÀÄ, A ªÀÄvÀÄÛ C £ÀqÀÄªÉ EzÉ.
BD ¨ÁºÀÄ B
ªÀÄvÀÄÛ D £ÀqÀÄªÉ EzÉ.
DzÀÄzÀjAzÀ PÉÆèÁPÉÆà ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ¢AzÀ,
∆AOC ≅ ∆BOD.
UÀªÀĤ¹: MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÁÝUÀ ¤ÃªÀÅ ªÀÄÆgÀ£Éà PÉÆãÀªÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀħºÀÄzÀÄ. DzÀÄzÀjAzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÆ À MAzÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ JgÀqÄÀ PÉÆãÀU¼ À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ
¨ÁºÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ JgÀqÄÀ PÉÆãÀU¼ À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ«UÉ C£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁV ¸ÀªÄÀ ªÁVzÀÝg,É
CzÀ£ÄÀ ß ¤ÃªÀÅ ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀªÁzÀ “JgÀqÄÀ PÉÆãÀU¼ À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼£
À Æ
É ß¼ÀUÆ
É AqÀ ¨ÁºÀÄ”«UÉ
¥ÀjªÀwð¹ £ÀAvÀgÀ PÉÆèÁPÉÆà ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ C£Àé¬Ä¸À§ºÀÄzÀÄ.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹:
1. ∆MNP AiÀÄ°è M ªÀÄvÀÄÛ N PÉÆãÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¨ÁºÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
2. PÉÆèÁPÉÆà ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ vÉ ¤AiÀĪÀÄ §¼À¹ ∆DEF ≅ ∆MNP JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ
vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ F = P JAzÀÄ ¤ÃrzÉ. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ JAzÀÄ

d
he
vÉÆÃj¸À®Ä AiÀiÁªÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ CªÀ±åÀ Pv À ¬
É ÄzÉ? (PÀgq
À ÄÀ avÀæ §gÉzÄÀ £ÀAvÀgÀ
pu S
is
¥ÀæAiÀÄwß¹).
be B
bl
KT

3. avÀæ 7.27 gÀ°è PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¹zÉ. PÉÆèÁPÉÆÃ

¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß C£Àé¬Ä¹ AiÀiÁªÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼À eÉÆÃrUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ
©

PÀAqÀÄ»r¬Äj. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß, ¸ÁAPÉÃwPÀ

to

gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.
ot
N

(i) (ii)
D C

45° 45°
30° 30° B
A
(iii) (iv)
avÀæ 7.27

177
 4. JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrzÉ. PÉÆèÁPÉÆà ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ
¤AiÀĪÀÄ §¼À¹ JgÀqÆ À wæ¨ÄÀs dUÀ¼ÄÀ ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ ªÉà CxÀªÁ C®èªÃÉ ¥ÀjÃQë¹. ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ ªÁVzÀÝ°è
¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.
∆DEF ∆PQR
(i) D = 60 , F = 80 , DF = 5 cm
0 0
Q = 600, R = 800, QR = 5 cm
(ii) D = 600, F = 800, DF = 6 cm Q = 600, R = 800, QP = 6Cm
(iii) E = 800, F = 30°, EF = 5 cm P = 800, PQ = 5Cm, R = 300
5. avÀæ 7.28 gÀ°è AZ QgÀtªÀÅ DAB ªÀÄvÀÄÛ DCB AiÀÄ£ÀÄß
¢é¨sÁV¸ÀÄvÀÛzÉ.
(i) ∆BAC ªÀÄvÀÄÛ ∆DAC UÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ
¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(ii) ∆BAC ≅ ∆DAC DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? PÁgÀt PÉÆr.
(iii) AB = AD DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? ¤ªÀÄä GvÀÛgÀ ¸ÀªÀÄyð¹.

d
(iv) CD = CB DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? PÁgÀt PÉÆr. avÀæ 7.28
he
pu S

7.7 ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼À°è£À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ

is
be B
bl
KT

®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼À°è£À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉUÉ «±ÉõÀ UÀªÀÄ£À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁVzÉ. EAvÀºÀ

wæ¨sÀÄdUÀ¼À°è ¤¸ÀìA±ÀAiÀĪÁV ®A§PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ. DzÀÄzÀjAzÀ
©

¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¤§AzsÀ£É ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

to

∆ABC AiÀÄ°è (avÀæ 7.29 gÀ°è vÉÆÃj¹gÀĪÀ) B = 900 ªÀÄvÀÄÛ

ot

(i) BC ªÀiÁvÀæ UÉÆwÛzÁÝUÀ

N

avÀæ 7.29
(ii) C ªÀiÁvÀæ UÉÆwÛzÁÝUÀ
(iii) A ªÀÄvÀÄÛ C UÉÆwÛzÁÝUÀ
(iv) AB ªÀÄvÀÄÛ BC UÉÆwÛzÁÝUÀ
(v) AC ªÀÄvÀÄÛ AB CxÀªÁ BC UÀ¼À°è MAzÀÄ UÉÆwÛzÁÝUÀ
∆ABCAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ gÀa¸À§°ègÁ?
PÀgÀqÀÄ avÀæUÀ¼À£ÀÄß §gÉzÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹. (iv) ªÀÄvÀÄÛ (v) wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß gÀa¸À®Ä ¤ªÀÄUÉ
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¥ÀæPÀgÀt (iv) ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀ ¨ÁPÉÆèÁ ¤§AzsÀ£É. ¥ÀæPÀgÀt (v) ¸Àé®à
ºÉƸÀzÀÄ. EzÀÄ ªÀÄÄA¢£À ¤§AzsÀ£ÉUÉ JqÉ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ.

178
®A§PÉÆãÀ PÀtð ¨ÁºÀÄ (®APÀ¨Á) ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤§AzsÀ£É.
JgÀqÀÄ ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼À°è MAzÀgÀ PÀtð ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ «PÀtð
ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄgÀÆ¥À ¨ÁºÀÄ«UÉ ¸ÀªÀÄ«zÁÝUÀ D ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
EzÀ£ÀÄß ®APÀ¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ JAzÀÄ KPÉ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ? EzÀgÀ §UÉÎ D¯ÉÆÃa¹.
GzÁºÀgÀuÉ 8. JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrzÉ. ®A.PÀ.¨Á
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ G¥ÀAiÉÆÃV¹ JgÀqÀÆ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÉà CxÀªÁ C®èªÉà ¥ÀjÃQë¹.
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÁVzÀÝ°è ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.
∆ABC ∆PQR
(i) B = 90 , AC = 8 cm, AB = 3 cm
0
P = 90 , PR = 3 cm, QR = 8 cm
0

(ii) A = 900, AC = 5 cm, BC = 9 cm Q = 900, PR = 8 cm, PQ = 5 cm.

¥ÀjºÁgÀ: E°è B = P = 900
«PÀtð AC = «PÀtð RQ (= 8 cm) ªÀÄvÀÄÛ
¨ÁºÀÄ, AB = ¨ÁºÀÄ RP (= 3cm)

d
DzÀÄzÀjAzÀ ∆ABC ≅ ∆RPQ (®APÀ¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ¢AzÀ)[avÀæ 7.30 (i)].
he
pu S
is
be B
bl
KT
©
to
ot

(i) avÀæ 7.30 (ii)

N

(ii) E°è A = Q (=900) ªÀÄvÀÄÛ

¨ÁºÀÄ, AC = ¨ÁºÀÄ PQ (=5 cm)
DzÀgÉ, «PÀtð BC ≠ «PÀtð PQ [avÀæ 7.30 (ii)]
DzÀÄzÀjAzÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÀ®è.
GzÁºÀgÀuÉ 9.
avÀæ 7.31 gÀ°è DA ┴ AB , CB ┴ AB ªÀÄvÀÄÛ
AC = BD. ∆ABC ªÀÄvÀÄ ∆DAB UÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ
¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ºÉýPÉUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÀÄ CxÀð¥ÀÆtðªÁVzÉ?
avÀæ 7.31
(i) ∆ ABC ≅ ∆ BAD (ii) ∆ ABC ≅ ∆ ABD
¥ÀjºÁgÀ: ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀĨsÁUÀUÀ¼ÀÄ
ABC = BAD (= 900)
AC = BD (zÀvÀÛ)
179
 AB = BA (¸ÁªÀiÁ£Àå ¨ÁºÀÄ)
∆ABC ≅ ∆BAD (®APÀ¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ¢AzÀ).
DzÀÄzÀjAzÀ ºÉýPÉ (i) ¸Àj, ºÉýPÉ (ii) CxÀð¥ÀÆtðªÁV®è. KPÉAzÀgÉ ±ÀÈAUÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
C£ÀÄgÀÆ¥ÀvÉ ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀÅ¢®è.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹:
1. avÀæ : 7.32 gÀ°è wæ¨sÀÄUÀ¼À PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÉ. ®APÀ¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ
¤AiÀĪÀÄ C£Àé¬Ä¹ AiÀiÁªÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼À eÉÆÃrUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ PÀAqÀÄ»r¬Äj. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ
wæ¨sÀÄdUÀ¼ÁVzÀÝ°è ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÁAPÉÃwPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è §gɬÄj.

d
(i) (ii)
he
pu S
is
A
be B
bl
KT
©
to
ot

B C
N

D
(iv)
(iii) avÀæ 7.32

2. ®APÀ¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ §¼À¹ ∆ABC ≅ ∆PQR JAzÀÄ vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

B = P = 900 ªÀÄvÀÄÛ AB = RP ¤ÃrzÉ. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ JAzÀÄ vÉÆÃj¸À®Ä E£ÀÆß AiÀiÁªÀ
ªÀiÁ»wAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÉ?
3. avÀæ: 7.33 gÀ°è BD = CE DUÀĪÀAvÉ BD ªÀÄvÀÄÛ CE UÀ¼ÀÄ
∆ABC AiÀÄ JvÀÛgÀUÀ¼ÁVªÉ.
(i) ∆CBD ªÀÄvÀÄÛ ∆BCE UÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÀÄ
¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
(ii) ∆CBD ≅ ∆BCE DUÀĪÀÅzÉÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ C®è?
(iii) DCB = EBC DUÀĪÀÅzÉÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ C®è? avÀæ 7.33

180
 4. ABC MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄd. AB =AC ªÀÄvÀÄÛ AD
CzÀgÀ JvÀÛgÀ (avÀæ 7.34).
(i) ∆ ABD ªÀÄvÀÄÛ ∆ ADC UÀ¼°
À è ªÀÄÆgÀÄ eÉÆvÉ ¸ÀªÄÀ ¨sÁUÀU¼
À £
À ÄÀ ß
§gɬÄj.
(ii) ∆ ADB ≅ ∆ADC DUÀĪÀÅzÉÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ C®è?
(iii) B = C DUÀĪÀÅzÉÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ C®è? avÀæ 7.34
(iv) BD = CD DUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ C®è?
FUÀ E°èAiÀĪÀgÉUÉ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrgÀĪÀ ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÀĤ¸ÉÆÃt.
C¨sÁå¸À 7.2
1. ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤§AzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ §¼À¸ÀÄwÛÃj?
(a) zÀvÀÛ: AC = DF D

d
A
he
AB = DE
pu S
is
be B
bl

BC = EF
KT

DzÀÄzÀjAzÀ, ∆ABC ≅ ∆DEF B C E F

©

(b) zÀvÀÛ: ZX = RP Z
to

R
RQ = ZY
ot
N

PRQ = XZY
Q Y
P X
DzÀÄzÀjAzÀ, ∆PQR ≅ ∆XYZ
(c) zÀvÀÛ: MLN = FGH L H

N
NML = GFH F
ML = FG M G
DzÀÄzÀjAzÀ, ∆LMN ≅ ∆GFH D
(d) zÀvÀÛ: EB = DB E
AE = BC
A = C = 900
DzÀÄzÀjAzÀ, ∆ABE ≅ ∆CDB. A B C

181
 2. ∆ART ≅ ∆PEN JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
(a) ¨Á¨Á¨Á ¤§AzsÀ£É §¼À¹zÀgÉ, ¤ÃªÀÅ vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ.
(i) AR = (ii) RT = ii) AT =
(b) T = N JAzÀÄ ¤ÃrzÉ. ¤ÃªÀÅ ¨ÁPÉÆèÁ ¤§AzsÀ£É
§¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ. DUÀ ¤ªÀÄUÉ ¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ.
(i) RT = ªÀÄvÀÄÛ (ii) PN =
(c) AT = PN JAzÀÄ ¤ÃrzÉ. ¤ÃªÀÅ PÉÆèÁPÉÆà ¤§AzsÀ£É §¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ. DUÀ ¤ªÀÄUÉ
¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ.
(i) ? (ii) ?
3. ∆AMP ≅ ∆AMQ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ vÉÆÃj¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ°è ©nÖgÀĪÀ
PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA©.

d
ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ he
PÁgÀtUÀ¼ÀÄ
pu S
is
(i) PM = QM (i) . . . . .
be B
bl
KT

(ii) PMA = QMA (ii) . . . .

©

(iii) AM = AM (iii) . . . . .
(iv) ∆AMP ≅ ∆AMQ (iv) . . . . .
to
ot

4. ∆ABC AiÀÄ°è A = 30°, B = 400 ªÀÄvÀÄÛ C = 1100.

N

∆PQR £À°è P = 300, Q = 400 ªÀÄvÀÄÛ R = 1100. PÉÆà PÉÆà PÉÆÃ

¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¤§AzsÀ£É¬ÄAzÀ ∆ABC ≅ ∆PQR JAzÀÄ M§â «zÁåyðAiÀÄÄ ºÉüÀÄvÁÛ£É.
CªÀ£ÀÄ CzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¸ÀÄvÁÛ£ÉAiÉÄÃ? KPÉ CxÀªÁ KPÉ C®è?
5. avÀæzÀ°è JgÀqÀÆ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ. C£ÀÄgÀÆ¥À ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄvÀÄ R
ªÀiÁrzÉ. ºÁUÁzÀgÉ ∆ RAT ≅ ?
A T

N O

182
 6. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉƽ¹.

∆BCA ≅ ? ∆QRS ≅ ?
7. ZËPÀUÀ½gÀĪÀ MAzÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ°è, ¸ÀªÀÄ «¹ÛÃtð«gÀĪÀ
(i) JgÀqÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß,
(ii) ¸ÀªÀð ¸ÀªÀĪÀ®èzÀ JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹.
CªÀÅUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉAiÀÄ §UÉÎ ¤ÃªÉãÀÄ ºÉüÀÄ«j?
8. LzÀ Ä eÉ Æ vÉ ¸À ª À ð ¸À ª À Ä «gÀ Ä ªÀ ¨s Á UÀ U À ¼ À £ À Ä ß

d
ºÉ Æ A¢zÀ Ý gÀ Æ ¸À º À ¸À ª À ð ¸À ª À Ä ªÀ ® è z À JgÀ q À Ä
he
wæ¨sÀÄdUÀ¼À PÀgÀqÀÄ avÀæ gÀa¹. A
pu S
is
be B
bl

9. ∆ABC ªÀÄvÀÄÛ ∆PRQ ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ ªÁUÀ¨ÃÉ PÁzÀgÉ MAzÀÄ eÉÆvÉ

KT

C£ÀÄgÀÆ¥À ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹ AiÀiÁªÀ ¤§AzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ B C

©

§¼À¸ÄÀ «j? D E

10. ∆ABC ≅ ∆FED KPÉ? «ªÀj¹.

to
ot

F
N

¥ÀĶÖÃPÀgÀt ZÀlĪÀnPÉ
¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸À®Ä MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀ£ÀÄß eÉÆÃr¸ÀĪÀ «zsÁ£À
G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ JAzÀÄ £ÁªÀÅ w½¢zÉÝêÉ. gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À, PÉÆãÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ wæ¨sÀÄdUÀ¼À
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉUÉ ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ ZÀað¹zÉÝêÉ. F PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ½UÉ
«¸ÀÛj¸À®Ä ¤ÃªÀÅ FUÀ ¥ÀæAiÀÄw߸À§ºÀÄzÀÄ.
1. ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ UÁvÀU æ ¼
À ÄÀ ¼Àî ªÀUð
À UÀ¼À ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹
 . ªÀUð
À UÀ¼À ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ vÉUÉ ¤§Azs£
À A
É iÀÄ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀÄ eÉÆÃr¸ÀĪÀ «zsÁ£À C£ÀĸÀj¹. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ°è£À
‘C£ÀÄgÀÆ¥À ¨sÁUÀ’ UÀ¼À PÀ®à£É ºÉÃUÉ C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ? C£ÀÄgÀÆ¥À ¨ÁºÀÄUÀ½ªÉAiÉÄÃ? C£ÀÄgÀÆ¥À
PÀtðUÀ½ªÉAiÉÄÃ?
2. ªÀÈvÀÛUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ K£ÁUÀÄvÀÛzÉ? JgÀqÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉUÉ ¤§AzsÀ£É K£ÀÄ?
¥ÀÄ£ÀB ¤ÃªÀÅ MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀÄ eÉÆÃr¸ÀĪÀ «zsÁ£À §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. ¥ÀjÃQë¹.
3. F PÀ®à£A É iÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼ÁzÀ ¤AiÀÄ«ÄvÀ µÀqÄÀ âeÁPÀÈw ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ UÀ½UÉ «¸ÀÛj¸À®Ä
¥ÀæAiÀÄwß¹.

183
 4. MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ ¥ÀæwUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƽî. ºÁ¼É ªÀÄqÀZÀĪÀ «zsÁ£À¢AzÀ
CªÀÅ ¸ÀªÄÀ JvÀÛgU À ¼
À £
À ÄÀ ß ºÉÆA¢ªÉAiÉÄÃ? ¥ÀjÃQë¹. CªÀÅ ¸ÀªÄÀ ªÀÄzsåÀ gÉÃSÉU¼
À £
À ÄÀ ß ºÉÆA¢ªÉAiÉÄÃ?
CªÀÅUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtðUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÉãÀÄ ºÉüÀÄ«j?
E°èAiÀĪÀgÉUÉ ZÀað¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
1. ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀgÀ vÀzÀÆæ¦AiÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ.
2. MAzÀgÀ ªÉÄïÉÆAzÀÄ eÉÆÃr¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀªÅÀ ¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸ÄÀ vÀÛª.É
3. F1 ªÀÄvÀÄÛ F2 JgÀqÀÄ ¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À°è, F1 mÉæÃ¸ï ¥ÀæwAiÀÄÄ F2 £ÉÆA¢UÉ LPÀåªÁzÁUÀ CªÀÅ
¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ J£ÀÄßvÉÛêÉ. EzÀ£ÀÄß F1 ≅ F2 JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
4. JgÀqÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ AB ªÀÄvÀÄÛ CD ¸ÀªÀÄ GzÀݪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¸À ª À ð ¸À ª À Ä J£À Ä ßvÉ Û Ã ªÉ . EzÀ £ À Ä ß AB ≅ CD JAzÀ Ä §gÉ A iÀ Ä ÄvÉ Û Ã ªÉ . ¸ÁªÀ i Á£À å ªÁV
AB = CD JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
5. JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ABC ªÀÄvÀÄÛ PQR ¸ÀªÀÄ C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ, CªÀÅ
¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ. EzÀ£ÀÄß ABC ≅ PQR CxÀªÁ m ABC = m PQR JAzÀÄ

d
§gÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ABC = PRQ JAzÀÄ §gÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ.
he
6. JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¨Á¨Á¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ: MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ
pu S
is
be B
bl

E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ªÀÄÆgÀÄ C£ÀÄgÀÆ¥À ¨ÁºÀÄUÀ½UÉ ¸ÀªÀĪÁVzÀÝ°è D JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ

KT

¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
©

7. JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¨ÁPÉÆèÁ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤AiÀĪÀÄ: MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ½AzÀ GAmÁzÀ PÉÆãÀªÀÅ E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ C£ÀÄgÀÆ¥À ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
to

CªÀÅUÀ½AzÀ GAmÁzÀ PÉÆãÀPÉÌ ¸ÀªÀĪÁVzÀÝgÉ, D JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.

ot
N

8. JgÀqÄÀ wæ¨ÄÀs dUÀ¼À PÉÆèÁPÉÆà ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ vÉ ¤AiÀĪÀÄ: MAzÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ JgÀqÄÀ PÉÆãÀU¼ À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÅUÀ¼À ¸ÁªÀiÁ£Àå ¨ÁºÀÄ, E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ JgÀqÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÁªÀiÁ£Àå
¨ÁºÀÄUÀ½UÉ C£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁV ¸ÀªÀĪÁVzÀÝgÉ D JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
9. JgÀqÄÀ ®A§PÉÆãÀ wæ¨ÄÀs dUÀ¼À ®APÀ¨Á ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ vÉ ¤AiÀĪÀÄ: JgÀqÄÀ ®A§PÉÆãÀ wæ¨ÄÀs dUÀ¼° À è
MAzÀgÀ «PÀtð ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ wæ¨ÄÀs dzÀ «PÀtð ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄgÀÆ¥À ¨ÁºÀÄ«UÉ
¸ÀªÀÄ«zÁÝUÀ D ®A§PÉÆãÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ.
10. JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼À ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉUÉ PÉÆà PÉÆà PÉÆà ¤§AzsÀ£É E®è. C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀÄ«gÀĪÀ JgÀqÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ DVgÀ¯ÉèÉÃPÀÄ JAzÉä®è. EAvÀºÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è
MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀgÀ «¸ÀÛøvÀÀ ¥ÀæwAiÀiÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. (MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀgÀ vÀzÀÆæ¦AiÀiÁVzÁÝUÀ
ªÀiÁvÀæ CªÀÅ ¸ÀªÀð¸ÀªÀĪÁVgÀÄvÀÛªÉ)

184
 GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ

C¨sÁå¸À 1.1
1. (a) ¯ÁºÀÄ¯ï ¹àn: –8°C, ²æãÀUÀgÀ: –2°C, ²ªÀÄè: 5°C, Hn: 14°C, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ: 22°C
(b) 30°C (c) 6°C (d) ¸Àj; vÀ¥ÀÄà 2. 35
3. –7°C; –3°C 4. 6200 m 5. zsÀ£À ¥ÀÆuÁðAPÀ¢AzÀ; Rs 358
6. IÄt ¥ÀÆuÁðAR¢AzÀ; – 10. 7. (ii) ªÀiÁAiÀiÁ ZËPÀªÁVzÉ
9. (a) < (b) < (c) >
(d) s< (e) >

d
he
10. (i) 11 £ÉUÉvÀUÀ¼ÀÄ (ii) 5 £ÉUÉvÀUÀ¼ÀÄ
pu S
is
(iii) (a) –3 + 2 –3 + 2 – 3 + 2 – 3 + 2 –3 + 2 –3 = – 8
be B
bl
KT

(b) 4 – 2 + 4 – 2 + 4 = 8
©

(b) £À°è 8 JA§ÄzÀÄ 8 ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.

to

C¨sÁå¸À 1.2
ot

1. CAvÀºÀ MAzÀÄ eÉÆvÉAiÀÄÄ :

N

(a) –10, 3 (b) – 6, 4; (– 6 – 4 = –10) (c) –3, 3

2. CAvÀºÀ MAzÀÄ eÉÆvÉAiÀÄÄ:
(a) –2, –10; [–2 – (–10) = 8] (b) – 6, 1
(c) –1, 2; (–1 – 2 = –3)
3. JgÀqÀÆ vÀAqÀUÀ¼À CAPÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ, i.e., –30; ¸ÀjAiÀiÁVzÉ
4. (i) –5 (ii) 0 (iii) –17 (iv) –7
(v) –3
C¨sÁå¸À 1.3
1. (a) –3 (b) –225 (c) 630 (d) 316 (e) 0
(f) 1320 (g) 162 (h) –360 (i) –24 (j) 36
3. (i) – a (ii) (a) 22 (b) –37 (c) 0

185
 4. –1 × 5 = –5, –1 × 4 = – 4 = – 5 + 1, – 1 × 3 = – 3 = – 4 + 1,
–1 × 2 = – 2 = – 3 + 1, – 1 × 1 = – 1 = – 2 + 1, – 1 × 0 = 0 = – 1 + 1 so, – 1 × (–1) =
0 + 1 = 1.
5. (a) 480 (b) – 53000 (c) – 15000 (d) – 4182
(e) – 62500 (f) 336 (g) 493 (h) 1140
6. – 10°C
7. (i) 8 (ii) 15 (iii) 0
8. (a) `1000 £ÀµÀÖ (b) 4000 aîUÀ¼ÀÄ
9. (a) – 9 (b) – 7 (c) 7 (d) – 11
C¨sÁå¸À 1.4
1. (a) –3 (b) –10 (c) 4 (d) –1
(e) –13 (f) 0 (g) 1 (h) –1
(i) 1
3. (a) 1 (b) 75 (c) – 206 (d) –1

d
(e) – 87 (f) – 48 he (g) –10 (h) –12
pu S
is

be B
bl
KT

4. (–6, 2), (–12, 4), (12, – 4), (9, –3), (–9, 3) (CAvÀºÀ C£ÉÃPÀ eÉÆvÉUÀ¼ÀÄ)
5. 9 p.m.; – 14°C 6. (i) 8 (ii) 13 7. 1 UÀAmÉ
©

C¨sÁå¸À 2.1
to

1. (i) 39 
(ii) 7
 = 4  (iii) (iv)
ot

8 8
N

13  3 37  1  39  7
(v)  = 2  (vi)  = 6  (vii)  = 4 
5 5 6  6 8  8

139  1
2. (i) (ii) 3. Yes 4.  = 46  cm
3 3

5. (i) (ii) ; ∆ABE £À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ zÉÆqÀØzÀÄ.

6. 7. ; jÃvÀÄ; 8. ªÉʨsÀªï; UÀAmÉAiÀĵÀÄÖ.

186
 C¨sÁå¸À 2.2
1. (i) (d) (ii) (b) (iii) (a) (iv) (c)
2. (i) (c) (ii) (a) (iii) (b)

3. (i) (ii) (iii)

(iv) (v)

(vi) 15 (vii) (viii) 16 (ix)

(x) 9

4. EzÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀ MAzÀÄ «zsÁ£À:

d
he
pu S
is
be B
bl
KT
©

(i) (ii) (iii)

5. (a) (i) 12 (ii) 23 (b) (i) 12 (ii) 18 (c) (i) 12 (ii) 27
to

(d) (i) 16 (ii) 28

ot
N

6. (a) (b) (c)

(d)

(e) (f)

7. (a) (i) (ii) (b) (i) (ii) 8. (i) 2 litres (ii)

C¨sÁå¸À 2.3

1. (i) (a) (b) (c) (ii) (a) (b) (c)

2. (i) (ii)
(iii) (iv)

187
 (v) (vi) (vii)

3. (i) (ii) (iii) 8 (iv) (v)

(vi) (vii)

4. (i) (ii) 5. 6. 7. 44 km

8. (a) (i) (ii) (b) (i) (ii)

C¨sÁå¸À 2.4

d
1. (i) 16 (ii) (iii) (iv)
(v) he
pu S
is
be B
bl

(vi)
KT
©

2. (i) (C¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²) (ii) (C¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²)

to
ot

(iii) (¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²) (iv)

(¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²)
N

(v) (¸ÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²) (vi) 8(¥ÀÆtð ¸ÀASÉå)

(vii)11 (¥ÀÆtð¸ÀASÉå)

3. (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi)

4. (i) (ii) (iii) (iv) (v)

(vi) (vii) (viii)

188
 C¨sÁå¸À 2.5
1. (i) 0.5 (ii) 0.7 (iii) 7 (iv) 1.49 (v) 2.30
(vi) 0.88
2. (i) ` 0.07 (ii) ` 7.07 (iii) ` 77.77 (iv) ` 0.50 (v) ` 2.35
3. (i) 0.05m, 0.00005 km (ii) 3.5 cm, 0.035m, 0.000035 km
4. (i) 0.2 kg (ii) 3.470 kg (iii) 4.008 kg

5. (i) 2 × 10 + 0 × 1 + 0 × +3×

(ii) 2 × 1 + 0 × +3×

(iii) 2 × 100 + 0 × 10 + 0 × 1 + 0 × +3×

d
he
(iv) 2 × 1 + 0 × +3× +4×
pu S
is
be B
bl
KT

6. (i) ©rUÀ¼ÀÄ (ii) ºÀvÀÄÛ (iii)

zÀ±ÁA±À (iv)
±ÀvÁA±À (v) ¸ÀºÀ¸ÁæA±À
©

7. 900 m 0.9 km £ÀµÀÄÖ ºÉZÀÄÑ DAiÀÄĨï ZÀ°¹zÁÝ£É

to

8. ¸ÀgÀ¼À ºÉZÀÄÑ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß PÉÆArzÁÝ¼É 9. 14.6 km

ot

C¨sÁå¸À 2.6
N

1. (i) 1.2 (ii) 36.8 (iii) 13.55 (iv) 80.4

(v) 0.35 (vi) 844.08 (vii) 1.72
2. 17.1 cm2
3. (i) 13 (ii) 368 (iii) 1537 (iv) 1680.7 (v) 3110
(vi) 15610 (vii) 362 (viii) 4307 (ix) 5 (x) 0.8
(xi) 90 (xii) 30
4. 553 km 5. (i) 0.75 (ii) 5.17 (iii) 63.36 (iv) 4.03
(v) 0.025 (vi) 1.68 (vii) 0.0214 (viii) 10.5525
(ix) 1.0101 (x) 110.011

189
 C¨sÁå¸À 2.7
1. (i) 0.2 (ii) 0.07 (iii) 0.62 (iv) 10.9
(v) 162.8 (vi) 2.07 (vii) 0.99 (viii) 0.16
2. (i) 0.48 (ii) 5.25 (iii) 0.07 (iv) 3.31
(v) 27.223 (vi) 0.056 (vii) 0.397
3. (i) 0.027 (ii) 0.003 (iii) 0.0078 (iv) 4.326
(v) 0.236 (vi) 0.9853
4. (i) 0.0079 (ii) 0.0263 (iii) 0.03853 (iv) 0.1289 (v) 0.0005
5. (i) 2 (ii) 180 (iii) 6.5 (iv) 44.2 (v) 2
(vi) 31 (vii) 510 (viii) 27 (ix) 2.1
6. 18 km

d
he C¨sÁå¸À 3.1
pu S
is
be B

CAPÀUÀ¼ÀÄ
bl

2. mÁå°UÀ¼ÀÄ DªÀÈwÛ
KT

1 | 1
©

2 2
||
to

3 1
|
ot

4 3
N

||||
5 5
6
|||| 4
7 || 2
8 | 1
9 | 1

(i) 9 (ii) 1 (iii) 8 (iv) 5

3. 2 4. 50 5. (i) 12.5 (ii) 3
0+8+6+ 4
(iii) = (iv) A
4
6. (i) ºÉaÑ£À CAPÀUÀ¼ÀÄ=95, CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ CAPÀUÀ¼ÀÄ = 39 (ii) 56 (iii) 73

190
 7. 2058 8. (i) 20.5 (ii) 5.9 (iii) 5
9. (i) 151 cm (ii) 128 cm (iii) 23 cm (iv) 141.4 cm (v) 5

C¨sÁå¸À 3.2
1. §ºÀÄ®PÀ = 20, ªÀÄzsÁåAPÀ = 20, ºËzÀÄ.
2. ¸ÀgÁ¸Àj = 39, §ºÀÄ®PÀ = 15, ªÀÄzsÁåAPÀ = 15, E®è.
3. (i) §ºÀÄ®PÀ = 38, 43; ªÀÄzsÁåAPÀ = 40 (ii) ¸Àj, 2 §ºÀÄ®PÀUÀ½ªÉ
4. §ºÀÄ®PÀ = 14, ªÀÄzsÁåAPÀ = 14
5. (i) T (ii) F (iii) T (iv) F

C¨sÁå¸À 3.3
1. (a) ¨ÉPÀÄÌ (b) 8
4. (i) UÀtÂvÀ (ii)
¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£À (iii)
»A¢

d
5. (ii) QæPÉmï (iii)
QæÃqÉAiÀÄ£ÀÄß «ÃQë¸ÀÄ«PÉhe
pu S
is
6. (i) dªÀÄÄä (ii)
dªÀÄÄä, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
be B
bl
KT

(iii) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ¥ÀÄgÀ CxÀªÁ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CºÀªÀÄzÁ¨Ázï

(iv) ªÀÄÄA¨ÉÊ
©

C¨sÁå¸À 3.4
to
ot

1. (i) RavÀ WÀl£É

N

(ii) ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ DzÀgÉ RavÀªÀ®è

(iii) C¸ÁzsÀåªÁzÀ
(iv)
¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ DzÀgÉ RavÀªÀ®è
(v) ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ DzÀgÉ RavÀªÀ®è,

2. (i) (ii) 3.

C¨sÁå¸À 4.1
1. (i) vÀ¥ÀÄà (ii)
vÀ¥ÀÄà (iii) ¸Àj (iv) vÀ¥ÀÄà (v) ¸Àj
(vi) vÀ¥ÀÄà (vii)
¸Àj (viii) vÀ¥ÀÄà (ix)
vÀ¥ÀÄà (x) vÀ¥ÀÄà
(xi) ¸Àj
2. (a) vÀ¥ÀÄà (b)
vÀ¥ÀÄà (c)
¸Àj (d) vÀ¥ÀÄà (e) vÀ¥ÀÄà (f) vÀ¥ÀÄà
3. (i) p = 3 (ii) m = 6

191
 b
4. (i) x + 4 = 9 (ii) y – 2 = 8 (iii) 10a = 70 (iv) =6
5
3t x
(v) = 15 (vi) 7m + 7 = 77 (vii) – 4 = 4 (viii) 6y – 6 = 60
4 4

(ix)

5. (i) p ªÀÄvÀÄÛ 4 gÀ ªÉÆvÀÛ 15

(ii) m ¤AzÀ 7£ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ 3 zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ
m £À JgÀqÀÄ ¥ÀlÄÖ 7 DVzÉ
(iii)
(iv) m £À LzÀ£Éà MAzÀÄ 3 DVzÉ
m ªÀÄÆgÀ£Éà LzÀgÀµÀÄÖ 6 DVzÉ
(v)

d
p AiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß 4PÉÌ ¸ÉÃj¹zÀgÉ 25 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ
(vi)
he
p AiÀÄ £Á®ÌgÀµÀÖjAzÀ 2£ÀÄß PÀ¼ÉzÀgÉ 18 zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ
(vii)
pu S
is
be B
bl

(viii) 8 £ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä p £À CzsÀðzÀµÀÖPÉÌ 2£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÀÄ

KT

6. (i) 5m + 7 = 37 (ii) 3y + 4 = 49
©

(iii) 2l + 7 = 87 (iv) 4b = 180°

to

C¨sÁå¸À 4.2
ot
N

1. (a) JgÀqÀÄ §¢UÉ 1£ÀÄß ¸ÉÃj¹; x = 1 (b) JgÀqÀÄ §¢¬ÄAzÀ 1£ÀÄß PÀ¼É¬Äj; x = –1
(c) JgÀqÀÄ §¢UÉ 1£ÀÄß ¸ÉÃj¹; x = 6 (d) JgÀqÀÄ §¢¬ÄAzÀ 6£ÀÄß PÀ¼É¬Äj; x = – 4
(e) JgÀqÀÄ §¢UÉ 4£ÀÄß ¸ÉÃj¹; y = –3 (f) JgÀqÀÄ §¢UÉ 1£ÀÄß ¸ÉÃj¹; y = 8
(g) JgÀqÀÄ §¢¬ÄAzÀ 4£ÀÄß PÀ¼É¬Äj; y = 0
(h) JgÀqÀÄ §¢¬ÄAzÀ 4£ÀÄß PÀ¼É¬Äj; y = – 8
2. (a) JgÀqÀÄ §¢AiÀÄ£ÀÄß 3jAzÀ ¨sÁV¹ ; l = 14
(b) JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß 2 jAzÀ UÀÄt¹; b = 12
(c) JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß7 jAzÀ UÀÄt¹; p = 28
25
(d) JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß 4 jAzÀ UÀÄt¹; x =
4

192
 (e) JgÀqÀÄ §¢AiÀÄ£ÀÄß 8jAzÀ ¨sÁV¹; y =

15
(f) JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß 3 jAzÀ UÀÄt¹; z =
4
7
(g) JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß 5 jAzÀ UÀÄt¹; a =
3
1
(h) JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß20 jAzÀ ¨sÁV¹; t =
2

3. (a) ºÀAvÀ1 : JgÀqÀÄ §¢UÀ½UÉ 2£ÀÄß ¸ÉÃj¹

(b) ºÀAvÀ1 : JgÀqÀÄ §¢UÀ½AzÀ 7£ÀÄß PÀ¼É¬Äj
ºÀAvÀ2 : JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß 3jAzÀ ¨sÁV¹; n = 16
ºÀAvÀ2 : JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß 5jAzÀ ¨sÁV¹; m = 2
(c) ºÀAvÀ1 : JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß 3jAzÀ UÀÄt¹

d
he
(d) ºÀAvÀ1 : 10jAzÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÀÄß UÀÄt¹
pu S
is
be B
bl

ºÀAvÀ2 : JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À£ÀÄß 20jAzÀ ¨sÁV¹; p = 6

KT

ºÀAvÀ2 : JgÀqÀÄ §¢UÉ 2£ÀÄß ¸ÉÃj¹3; p = 20

©

4. (a) p = 10 (b) p = 9 (c) p = 20 (d) p = –15 (e) p = 8 (f) s = –3

to

(g) s = – 4 (h) s = 0 (i) q = 3 (j) q = 3 (k) q = –3 (l) q = 3

ot

C¨sÁå¸À 4.3
N

−18
1. (a) y = 8 (b) t = a = –5
(c) (d) q = – 8 (e) x = – 4
5
5 1 4
(f) x = (g) m = (h)
z = –2 (i) l = (j) b = 12
2 2 9
2. (a) x = 2 (b) n = 12 (c) n = –2 (d) x = – 4 (e) x = 0
14
12 6
3. (a) p = t = 2
(b) p = (c) (d) p = 7 (e) m = 2
5 5
x 2
4. (a) ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ: 10x + 2 = 22; = ; 5x – 3 = 7
5 5
(b) ¸ÁzsÀå«gÀĪÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ: 3x = – 6; 3x + 7 = 1; 3x + 10 = 4

193
 C¨sÁå¸À 4.4
x
1. (a) 8x + 4 = 60; x = 7 (b) – 4 = 3; x = 35
5
3
(c) y + 3 = 21; y = 24 (d) 2m – 11 = 15; m = 13
4
x +19
(e) 50 – 3x = 8; x = 14 (f) = 8; x = 21
5
5n
(g) –7 = 23; n = 12
2
2. (a) PÀ¤µÀ× CAPÀ = 40 (b) 70° ¥ÀæwAiÉƧâgÀÄ
(c) ¸Àa£ï: 132 gÀ£ïUÀ¼ÀÄ, gÁºÀįï: 66 gÀ£ïUÀ¼ÀÄ
3. (i) 6 (ii) 15 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ (iii) 25 4. 30

d
he
C¨sÁå¸À 5.1
pu S
is
be B
bl

1. (i) 70° (ii) 27° (iii) 33°

KT

2. (i) 75° (ii) 93° (iii) 26°

©

3. (i) ¥ÀÆgÀPÀ (ii) ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ (iii) ¥ÀÆgÀPÀ

to

(iv) ¥ÀÆgÀPÀ (v) ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ (vi) ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ

ot

4. 45° 5.
90°
N

6. ∠1 gÀ C¼ÀvÉ PÀrªÉÄAiÀiÁzÀAvÉ ∠2 gÀ ¨É¯É ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ.

7. (i) vÀ¥ÀÄà (ii)
vÀ¥ÀÄà (iii)
¸Àj 8. 45° VAvÀ PÀrªÉÄ
9. (i) ¸Àj (ii)
vÀ¥ÀÄà (iii)
¸Àj (iv)
¸Àj (v) ¸Àj (vi) COB
10. (i) ∠1, ∠4; ∠5, ∠2 + ∠3 (ii)
∠1, ∠5; ∠4, ∠5
11. ∠1 ªÀÄvÀÄÛ ∠2 ¥Á±Àé PÉÆãÀUÀ¼À®è KPÉAzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ MAzÉà C®è.
12. (i) x = 55°, y = 125°, z = 125° (ii) x = 115°, y = 140°, z = 40°
13. (i) 90° (ii) 180° (iii) ¥ÀÆgÀPÀ
(iv) gÉÃSÁvÀäPÀ eÉÆÃr (v)
¸ÀªÀÄ (vi)
C¢üPÀ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
14. (i) ∠AOD, ∠BOC (ii)
∠EOA, ∠AOB
(iii) ∠EOB, ∠EOD (iv)
∠EOA, ∠EOC
(v) ∠AOB, ∠AOE; ∠AOE, ∠EOD; ∠EOD, ∠COD

194
 C¨sÁå¸À 5.2
1. (i) C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆãÀUÀ¼À UÀÄt®PÀët (ii) ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ M¼ÀPÉÆãÀUÀ¼À ®PÀët
(iii)
bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉà §¢AiÀÄ PÉÆãÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀ
2. (i) ∠1, ∠5; ∠2, ∠6; ∠3, ∠7; ∠4, ∠8 (ii)
∠2, ∠8; ∠3, ∠5
(iii)
∠2, ∠5; ∠3, ∠8 (iv)
∠1, ∠3; ∠2, ∠4; ∠5, ∠7; ∠6, ∠8
3. a = 55°; b = 125°; c = 55°; d = 125°; e = 55°; f = 55°
4. (i) x = 70° (ii) x = 100°
5. (i) ∠DGC = 70° (ii) ∠DEF = 70°
6. (i) l ªÀÅ m UÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁV®è (ii) l ªÀÅ m UÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁV®è
(iii) l ªÀÅ m UÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁVzÉ (iv) l ªÀÅ m UÉ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁV®è

C¨sÁå¸À 6.1

d
1. JvÀÛgÀ, ªÀÄzsÀågÉÃSÉ, E®è.
he
C¨sÁå¸À 6.2
pu S
is
be B
bl

1. (i) 120° (ii) 110° (iii) 70° (iv) 120° (v) 100° (vi) 90°
KT

2. (i) 65° (ii) 30° (iii) 35° (iv) 60° (v) 50° (vi) 40°
©

C¨sÁå¸À 6.3
to

1. (i) 70° (ii) 60° (iii) 40°

ot

(iv) 65° (v) 60° (vi) 30°

N

2. (i) x = 70°, y = 60° (ii) x = 50°, y = 80°

x = 110°, y = 70°
(iii) (iv) x = 60°, y = 90°
x = 45°, y = 90°
(v) (vi) x = 60°, y = 60°

C¨sÁå¸À 6.4
1. (i) ¸ÁzsÀå«®è (ii) ¸ÁzsÀå«zÉ (iii) ¸ÁzsÀå«®è
2. (i) ¸Àj (ii) ¸Àj (iii) ¸Àj 3. ¸Àj 4. ¸Àj 5. vÀ¥ÀÄà
6. 3 ªÀÄvÀÄÛ 27gÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀASÉå
C¨sÁå¸À 6.5
1. 26 cm 2. 24 cm 3. 9 m 4. (i) and (iii)
5. 18m 6. (ii) 7. 98 cm 8. 68 cm

195
 C¨sÁå¸À 7.1
1. (a) CªÀÅUÀ¼ÀÄ MAzÉà GzÀݪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. (b) 70° (c) m∠A = m∠ B
3. ∠A ↔ ∠F, ∠B ↔ ∠E, ∠C ↔ ∠D, AB ↔ FE, BC ↔ ED, AC ↔ FD

4. (i) ∠C (ii)
CA (iii)
∠A (iv)
BA
C¨sÁå¸À 7.2
1. (a) ¨Á¨Á¨Á ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¤zsÁðgÀPÀ UÀÄt (b) ¨ÁPÉÆèÁ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤zsÁðgÀPÀ UÀÄt
(c) PÉÆèÁPÉÆà ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤zsÁðgÀPÀ UÀÄt (d) ®APÉÆèÁ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤zsÁðgÀPÀ UÀÄt
2. (a) (i) PE (ii) EN (iii) PN (b) (i) EN (ii) AT
(c) (i) ∠RAT = ∠EPN (ii) ∠ATR = ∠PNE
3. (i) zÀvÀÛ (ii)
zÀvÀÛ (iii)
G¨sÀAiÀĸÁªÀÄ£Àå
(iv) ¨ÁPÉÆèÁ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉ ¤zsÁðgÀPÀ UÀÄt

d
4. E®è he
5. ∆WON
pu S

6. ∆BTA, ∆TPQ 9. BC = QR, ¤zsÁðgÀPÀ UÀÄt

is
be B
bl
KT
©
to
ot
N

196