Diterjemahkan dari Bahasa Inggeris ke Bahasa Melayu - www.onlinedoctranslator.

com

PSIKOLOGI DAN KAUNSELING KEROHANIAN

Menerima:14 Mac 2019 Hak Cipta © 2017 EDAM

Semakan Diterima:19 Jun 2019 eISSN:2458-9675
Diterima:September09, 2019 spiritualpc.net
DOI10.37898/spc.2019.4.3.069
Artikel Asal

Kaunseling Rohani IslamTeknik

Muhammet Şerif KESKİNOŠLU1 Halil EKŞİ1
Universiti Marmara Universiti Marmara

Abstrak

Dalam kajian ini, beberapa teknik kaunseling Islam yang boleh digunakan dalam psikologi telah diintegrasikan ke
dalam proses kaunseling kerohanian. Adalah difikirkan bahawa memperkenalkan dan mula menggunakan teknik
kaunseling kerohanian berdasarkan Islam, akan memberi manfaat kepada masyarakat Islam seperti Turki.
Memindahkan ilmu kerohanian yang kaya dalam Islam kepada proses terapi dan mendekati penyelesaian masalah
dengan memanfaatkan kerohanian klien boleh menyumbang kepada proses kaunseling yang lebih berkesan. Satu
sudut pandangan baru bertujuan untuk dibawa kepada perunding kerohanian menilai nilai-nilai kaunseling kerohanian
dalam proses penerapan menggunakan teks suci, berdoa, beribadah, bermuhasabah, sabar, bersyukur, mendengar lagu
raya dll. Ia bertujuan untuk memindahkan bagaimana mereka boleh menggunakan teknik kaunseling rohani dalam
konteks sensitiviti budaya kepada perunding psikologi dalam intervensi mereka kepada semangat. Selain itu,
intervensi praktikal dan penyelidikan empirikal dalam kaunseling rohani dibincangkan dengan isu-isu teori dan etika
atas nama memberi kemudahan kepada perunding rohani. Keputusan menunjukkan kebolehlaksanaan dan kegunaan
teknik kaunseling rohani.
Kata Kunci

Kerohanian • Kaunseling Rohani • Kaunseling Rohani Islam • Teknik • Psikologi

İslami Manevi Danışmanlık Teknikleri

Öz

Bu çalışmada psikolojik danışmada kullanılabilecek İslami bazı danışma tekniklerinin manevi danışmanlık sürecine
entegrationu yapılmıştır. İslami yönelimli manevi danışma tekniklerinin tanıtılması ve kullanılmaya başlanmasının
Türkiye gibi İslam toplumlarına faydalı olabileceği düşünülmektedir. İslam inancındaki zengin manevi birikimlerin
terapi sürecine aktarılması danışanın maneviyatından yararlanarak sorunların çözümüne yaklaşılması daha etkin bir
danışmanlık sürecine katkı sağlayabilir. Kutsal metinlerin kullanımı, Dua, ibadet, tefekkür, sabır, şükür, ilahi dinleme
vb. tekniklerin uygulanış sürecinde manevi danışmanlığın unsurları değerlendirilmiş manevi danışmanlık yapacak
psikolojik danışmanlara bakış açısı kazandırılmaya çalışılmıştır. Psikolojik danışmanların ruhsal masalah yönelik
müdahalelerinde, kültürel duyarlılıklar bağlamında manevi danışmanlık tekniklerini nasıl kullanabileceklerini
aktarmak hedeflenmiştir. Ayrıca manevi danışmanlara kolaylık sağlayacağı düşüncesiyle manevi danışmanlıkta
pratiğe yönelik müdahaleler, hampirik araştırmalar, teorik ve etik khususlarla birlikte ele alınmıştır. Elde edilen
sonuçlar manevi danışmanlık tekniklerinin uygulanabilirliğini ve yararlılığını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler

Maneviyat • Manevi Danışmanlık • İslami Manevi Danışma Teknikleri • Psikoloji

1 Surat-menyurat kepada:Muhammet Şerif KESKİNOŠLU Pakar Psikologi, Kementerian Pendidikan Kebangsaan, Tuzla,
İstanbul,
E-mel:serifbey@gmail.com
2 Jabatan Sains Pendidikan, Universiti Marmara, Istanbul, Turki. E-mel:halileksi@marmara.edu.tr
 PSIKOLOGI DAN KAUNSELING KEROHANIAN

Pendekatan serius pertama terhadap kerohanian dalam sejarah psikologi moden

dilihat dalam, "psikologi transpersonal" yang diketuai oleh idea Maslow, yang
menekankan keperluan eksistensial individu yang "transendental dan metafizik"
dalam aspek agama dan kerohanian, dan yang bertujuan untuk mencipta sintesis sains
Timur dan sains Barat (Ekşi, Kaya dan Çiftçi, 2016, s. 19). Selain itu, latar belakang
hipotetik pendekatan keagamaan dan kerohanian boleh dikatakan sebagai kaunseling
pastoral, psikologi humanistik spiritual dan “psikologi sufi.
/ mysticism psychology” yang mempunyai sumber kerohanian yang kaya di Turki
(Parlak, 2016). Kaunseling psikologi rohani di luar negara berbeza daripada sumber
Kristian tradisional (seperti doa dan tafsiran kitab suci) dan Timur (meditasi, yoga)
kepada bentuk kaunseling dan psikoterapi sedia ada, serta secara langsung
membangunkan sekolah psikoterapi agama dan rohani (Corveleyn dan Luyten,
2013) .

Penyelidikan yang dijalankan dalam dekad yang lalu menunjukkan bahawa

apabila teknik yang berkaitan dengan kaunseling rohani yang dijalankan di klinik
digunakan dengan betul, ia akan memberi kesan positif kepada kesihatan mental
dan kebajikan klien. Di samping itu, kod moral dan panduan aplikasi yang
menekankan hakikat bahawa kepentingan mengetahui dan menghormati
kepelbagaian agama dan rohani, dibangunkan (American Counseling Association,
2005; American Psychological Association, 2010). Banyak pakar kesihatan mental
mendapati intervensi berdasarkan kerohanian bermanfaat (Post & Wade, 2009;
Walker, Gorsuch, Tan dan Otis, 2008). Telah ditunjukkan bahawa campur tangan
rohani adalah lebih berkesan berbanding dengan campur tangan sekular (Smith,
Bartz dan Richards, 2007). Banyak hasil penyelidikan mengenai topik ini dan teknik
yang dibangunkan dengan menggunakan sumber agama dan rohani diterbitkan
(Aten & Leach, 2009; Moodley & West, 2005; Pargament, 2007; Plante, 2009;
Sperry & Shafranske, 2004). Telah ditegaskan dalam penyelidikan ini bahawa
kerohanian merupakan salah satu strategi yang digunakan dalam pemulihan dan
penyelesaian masalah seseorang. Dalam aspek ini Pargament (2007), menunjukkan
bahawa ahli terapi harus meneliti lebih daripada satu faktor yang menentukan
psikologi klien. Antara faktor ini, mengakui tahap ketuhanan kehidupan pelanggan
dan mengambil kira ia dianggap sebagai salah satu ciri yang menjadikan terapi
berkesan dan membawa klien dan ahli terapi bersama. Telah ditegaskan dalam
penyelidikan ini bahawa kerohanian merupakan salah satu strategi yang digunakan
dalam pemulihan dan penyelesaian masalah seseorang. Dalam aspek ini Pargament
(2007), menunjukkan bahawa ahli terapi harus meneliti lebih daripada satu faktor
yang menentukan psikologi klien. Antara faktor ini, mengakui tahap ketuhanan
kehidupan pelanggan dan mengambil kira ia dianggap sebagai salah satu ciri yang
menjadikan terapi berkesan dan membawa klien dan ahli terapi bersama. Telah
ditegaskan dalam penyelidikan ini bahawa kerohanian merupakan salah satu strategi
yang digunakan dalam pemulihan dan penyelesaian masalah seseorang. Dalam
aspek ini Pargament (2007), menunjukkan bahawa ahli terapi harus meneliti lebih

334
 Keskinoğlu, Ekşi/ Rohani IslamTeknik Kaunseling

daripada satu faktor yang menentukan psikologi klien. Antara faktor ini, mengakui
tahap ketuhanan kehidupan pelanggan dan mengambil kira ia dianggap sebagai
salah satu ciri yang menjadikan terapi berkesan dan membawa klien dan ahli terapi
bersama.

Rohani IslamTeknik Kaunseling

Menurut Pargament, agama mempunyai lima matlamat asas seperti; bermakna
proses penyelesaian masalah seseorang, memberi kawalan dan keyakinan,
menghiburkan, memberikan keintiman dan sokongan sosial dan menyumbang
proses transformasi Pargament, 1997,
s. 190-240; Pargament, vd., 2000). Rujukan dalam menghadapi agama adalah amalan
keagamaan berdasarkan kewujudan suci dan kepercayaan agama seperti solat dan
ibadat (Koç, 2008, s.72). Islam menawarkan kepada penganutnya pengumpulan rohani
yang kaya. Terdapat ramai ulama Islam di sekeliling sejak dari kelahirannya sehingga
hari ini dan mereka telah mengambil peranan sebagai pendidik dalam masyarakat.
Mereka telah membangunkan kaedah pendidikan bertujuan untuk mengenali individu
dan menyokong mereka dan mereka telah cuba menjelaskan individu tersebut.

Individu rohani yang mempunyai fungsi mental dan fizikal yang lebih sesuai
cenderung untuk berfikir secara positif, dan mereka secara amnya tidak cuba
mencederakan diri sendiri (Thoreen, 2007). Manakala Koenig menunjukkan fakta
bahawa individu yang mempunyai kerohanian yang kuat telah mengamalkan
kehidupan yang lebih sihat, cenderung mempunyai sokongan sosial dan secara
amnya tidak sibuk dalam corak yang merosakkan, dan mereka mempunyai fungsi
kesihatan mental yang lebih baik seperti status mental dan kawalan emosi daripada
yang lain (Koenig vd, 2001), menurut Plate (2009) kerohanian dan agama memberi
hasil yang positif untuk kesihatan dan kebajikan psikologi seseorang.

Dalam kajian yang dijalankan di Sweden (DeMarinis 2003, p.91), 82% daripada
subjek yang paling kerap dibincangkan dalam proses kaunseling rohani ialah
kesedihan dan 67% dengan masalah berkaitan keluarga. Lain-lain ditunjukkan
dengan teratur; kesakitan dan kesunyian 67%, ketakutan-kebimbangan 57%;
perbezaan dan konflik 55%. Terdapat penyelidik yang dijalankan dalam disorientasi
kompulsif dan kemurungan yang digunakan dalam program dalam kepercayaan
Kristian (Hawkins, Tan, & Turk, 1999; Johnson, Devries, Ridley, Pettorini, &
Peterson, 1994; Pécheur Se Edwards, 1984; Propst, Ostrom, Watkins, Dean,
&Mashburn, 1992). Hasil kajian ini menunjukkan kebolehgunaan dan faedah teknik
kaunseling agama. Beberapa teknik kaunseling yang boleh digunakan dalam terapi
dan dibimbing kepada klien diberikan di bawah.

335
 PSIKOLOGI DAN KAUNSELING KEROHANIAN

Sikap dan Ritual Agama

Percaya kepada Tuhan memberikan ketenangan dan keyakinan kepada
rohanipesakit tertekan (Link, 2000). Agama dan aspek ibadatnya memberi makna
kepada kehidupan, membantu menanggung kesakitan seperti kematian, sakit dan
kecederaan yang banyak menjejaskan kesihatan mental individu, menyegarkan
harapan hidup dan memberi kekuatan untuk menangani segala kesulitan dalam
hidup (Hökelekli, 2002, hlm. 126). Menurut Holden dan Williamson (2014), agama
dalam keluarga mempunyai hubungan yang positif dengan kesihatan psikologi dan
kebajikan kanak-kanak dan remaja. Di samping itu, ia diketahui berkesan dalam
mengurangkan tahap keagresifan remaja.

McCullough dan Larson menganalisis 80 penyelidikan empirik yang telah

diterbitkan dan tidak diterbitkan berkaitan dengan hubungan antara petunjuk agama
yang ditakrifkan oleh "pengabdian kepada agama tertentu", "kepentingan agama",
"kepercayaan agama", "menghadiri ibadah agama", "solat" , "motivasi agama
introvert dan ekstrovert" dengan tanda-tanda kemurungan dan kecacatan. Keputusan
menunjukkan bahawa individu yang mempunyai banyak ikatan agama, ibadat dan
mata agama introvert yang tinggi mempunyai tanda-tanda kemurungan dan
kecacatan yang lebih rendah (McCullough dan Larson, 1999, p.126-136). Sohail
(2018) menunjukkan bahawa mereka telah menggunakan kepercayaan agama dan
rohani (terutama ibadat dan kepercayaan telah memberikan kepuasan emosi kepada
pesakit) untuk meringankan kesakitan pesakit dan berjuang dengan penyakit dalam
kajian dengan pesakit hati kronik Muslim. Pesakit yang menggunakan kepercayaan
agama dan rohani boleh memberi tumpuan kepada aspek positif dengan
membersihkan minda mereka daripada kesakitan.

Smith, McCullough dan Poll yang mengkaji hubungan antara agama dan gejala
kemurungan dengan teknik meta-analisis, menemui hakikat bahawa terdapat
hubungan yang bertentangan antara agama dan gejala kemurungan (Smith,
McCullough dan J. Poll, 2003:614-636). Di samping itu, keputusan bermakna
kumpulan yang menjalani aplikasi terapi kognitif-behavioristik yang disepadukan
dengan akidah Islam pulih lebih cepat daripada kumpulan kawalan (Azhar dan
Varma, 2000). Şengül, (2007) mengesan hubungan negatif yang bermakna antara
aspek kebijaksanaan agama dan kemurungan. Keputusan menunjukkan bahawa
apabila aspek kebijaksanaan agama meningkat, gejala kemurungan berkurangan,
dan agama, terutamanya menjalankan ibadah boleh mempunyai fungsi perlindungan
terhadap kemurungan.

336
 Keskinoğlu, Ekşi/ Rohani IslamTeknik Kaunseling

Doa yang diulang pada siang hari dalam Islam, memberikan kelegaan dan
kelonggaran walaupun untuk masa yang singkat dengan membolehkan seseorang
itu membersihkan kepalanya dari koir kehidupan seharian, masalah yang
mengganggu fikirannya. Ia memberikan pelepasan mental. Apabila solat diteruskan
dalam tempoh masa tertentu, selepas beberapa lama seseorang boleh menyingkirkan
fikiran merosakkan kesihatan mentalnya sepenuhnya (Peker, 2010, p.206). Ia
memperkukuh aspek agama terhadap beberapa situasi psikologi, memberikan sudut
pandangan yang positif dan memberi kesan positif kepada kekuatan untuk
kesukaran. Doa itu menyokong sikap dan tingkah laku positif klien terhadap ibadah
mereka sebagai teknik kaunseling rohani. Ia boleh ditunjukkan bahawa ibadat
mempunyai kesan santai. Kesan positif boleh dikatakan tingkah laku seperti
sumbangan kepada badan amal, kerjasama antara individu, pemberian hadiah dan
lain-lain.

Berdoalah
Berdoa dilihat sebagai salah satu strategi daya tindak kognitif kerana ia
memberikan tafsiran semula dan mengakui peristiwa dan situasi (Arıcı, 2015, p.84).
Ia telah melihat bukan sahaja orang yang beragama berdoa, tetapi juga orang yang
kehilangan iman mereka dan memilih gaya hidup yang rasional untuk berdoa juga
(Marrinier, 1991). Berdoa adalah cara orang mendedahkan emosi, reaksi, keinginan
dan keperluan mereka (Argyle, 2016). Kerohanian adalah emosi yang unik kepada
manusia. Ini adalah keinginan untuk membuat hubungan ilahi dan merasa dekat
dengan suci. Telah diucapkan bahawa perasaan ini adalah universal. Perasaan ini
diterima sebagai penting kerana ia diketahui mempunyai cara misteri untuk
memahami manusia.

Walaupun berdoa adalah salah satu teknik pemulihan yang telah digunakan sejak
zaman dahulu, mula topik untuk penyelidikan saintifik adalah baru-baru ini. Berdoa,
akhir-akhir ini, telah dikaji oleh ramai ahli teologi dan ahli falsafah dengan cara
yang berbeza (Marrinier, 1991; Mckinney, vd.1999).

337
PSIKOLOGI DAN KAUNSELING KEROHANIAN

Weld dan Eriksen (2007) mendapati dalam penyelidikan mereka bahawa

pelanggan Kristian memeriksa jangkaan berdoa mengenai doa: (a) 82% daripada
klien meminta doa suara semasa kaunseling, (b) ahli terapi memilih kandungan doa,
dan (c) mereka mempunyai kekuatan yang kuat. jangkaan bahawa doa itu termasuk
dalam kaunseling. 40% daripada mereka yang tinggal di UK bahawa lebih daripada
60% orang yang tinggal di Amerika Syarikat berdoa setiap hari, manakala 90%
mengatakan mereka kadang-kadang berdoa. Sebahagian daripada mereka
mengatakan bahawa mereka solat tiga kali dalam sehari atau lebih. Kesan psikologi
dan psikoterapi solat ke atas individu telah diperiksa dalam kajian lapangan yang
dipanggil "Kesan Psikologi dan Psikoterapi Doa" oleh Doğan (1999). Pada akhir
tinjauan yang dijalankan dengan kumpulan umur yang berbeza tergolong dalam
peringkat perkembangan yang berbeza dalam tiga rezeki berbeza di Turki, dapat
disimpulkan bahawa solat mempunyai kesan pemulihan psikologi kepada individu.
Berdoa yang ditakrifkan sebagai menuntut untuk diri sendiri atau orang lain kepada
Tuhan, mempunyai kesan paling kuat daripada gejala kognitif kemurungan (Weld
dan Eriksen, 2007). Boleh dikatakan solat bertindih dengan tujuan terapi kognitif
(Corey, 2005). Bersantai dengan berdoa boleh ditunjukkan kepada pelanggan
dengan memohon. Oleh itu, ia tidak mengejutkan untuk menyaksikan pesakit dan
saudara-mara mereka meluluskan perunding berkata, "Saya akan berdoa untuk
anda" (Taylor, 2003). Walaupun ahli teori telah menegaskan tuntutan klinikal
tentang faedah terapeutik berdoa (Butler, Stout & Gardner, 2002; Fincham, Beach,
Lambert, Stillman dan Braithwaite, 2008; Heck, 2006; Koenig dan Pritchett, 1998),
kesan berdoa umumnya diabaikan ( Robinson, 1994; Butler vd. 2002). Menurut
beberapa kajian, kadar solat remaja yang mendakwa minat mereka terhadap institusi
agama adalah lebih kurang 87% (Janssen, 1990). Tan (2007), menggunakan teks
suci dalam Christian Cognitive Behavioral Therapy (CBT). Fatemi (2018)
menunjukkan bahawa semasa proses terapi, pelanggan Islam berkata “salavat” dan
berdoa adalah berkesan dalam menyelesaikan masalah klien. Khan, Mughal dan
Khan (2013) mendapati teknik intervensi agama yang bersesuaian dengan teknik
intervensi psikologi telah menyumbang kepada peningkatan emosi klien dalam
kajian mereka yang telah dijalankan bersama pelajar universiti. Pelanggan Islam
berkata "salavat" dan berdoa adalah berkesan dalam menyelesaikan masalah
pelanggan. Khan, Mughal dan Khan (2013) mendapati teknik intervensi agama
yang bersesuaian dengan teknik intervensi psikologi telah menyumbang kepada
peningkatan emosi klien dalam kajian mereka yang telah dijalankan bersama pelajar
universiti. Pelanggan Islam berkata "salavat" dan berdoa adalah berkesan dalam
menyelesaikan masalah pelanggan. Khan, Mughal dan Khan (2013) mendapati
teknik intervensi agama yang bersesuaian dengan teknik intervensi psikologi telah
menyumbang kepada peningkatan emosi klien dalam kajian mereka yang telah
dijalankan bersama pelajar universiti.

Yang rohaniperunding boleh menggunakan berdoa sebagai pemecah ais untuk

338
 Keskinoğlu, Ekşi/ Rohani IslamTeknik Kaunseling

mempunyai komunikasi yang mendalam dengan pesakit dan mempunyai hubungan

terapeutik dengan klien (Taylor, 2003). Faedah yang paling penting dari berdoa
ialah seseorang akan tahu dia tidak bersendirian. Kerana orang yang berdoa,
mempunyai lebih sedikit kebimbangan tentang masa depan, tidak melihat
kehidupan secara pesimis dan mempunyai harapan yang baik (Peker, 2010, p.197).
Dalam konteks ini, pelanggan boleh menyokong pendekatan yang berkaitan dengan
kemungkinan berdoa dalam proses terapi mereka. Hasilnya, kaedah berfikir seperti;
memikirkan situasi, perbincangan kognitif, mentafsir dan membuat perkaitan antara
pemikiran diajar kepada klien. Dalam konteks ini, klien yang fikirannya mengalami
proses pembinaan semula dengan merenung dan menyucikan sepenuhnya sesuatu
peristiwa atau situasi dengan bantuan doa, mendapat gambaran tentang masalahnya
sendiri dan mencapai pembinaan semula. Dalam berdoa kolektif, seseorang
merasakan bahawa dia tidak bersendirian dan menuju ke pemulihan yang positif.

Biblioterapi Rohani
Dalam psikoterapi, penggunaan teks suci dinamakan sebagai "biblioterapi
rohani" (Frame, 2003, ms. 190), "biblioterapi agama" dan "menunjuk kepada teks
agama" (Koenig & Pritchett, 1998. ms 329). Frame (2003), mendefinisikan
intervensi dalam terapi ini sebagai "menggunakan buku, cerita, mitos atau tema
rohani dengan kesusasteraan lain". Tan (1996), seorang ahli terapi hanya
menganggap teks suci atas permintaan kaunselor dan secara umumnya
menumpukan kepada perasaan dan persepsi klien daripada cuba mentafsir atau
mengkaji teks suci secara terperinci. Menurut Şengül (2002, p.25/501), umumnya
dalam perumpamaan al-Quran isu seperti; meningkatkan kekuatan penentangan
umat Islam dan Nabi terhadap masalah, mengukuhkan mereka, mendorong mereka
untuk berdoa, bersabar dan bertawakal, mengingatkan rahmat Allah dan melarang
mereka daripada syaitan.

Ia adalah penting untuk ahli terapi berfungsi sebagai profesional kesihatan mental
dan tidak menggunakan peranan ini sebagai pendeta semasa berurusan dengan teks
suci dalam terapi (Miller, 2003; Pargament, 2007; West 2000). Malik (2008) cuba
menggunakan terapi keluarga yang sistematik dengan memanfaatkan perumpamaan
daripada al-Quran dalam tesis kedoktorannya. Ia adalah untuk membina jambatan
dengan mempertimbangkan kemungkinan isu ketegangan antara psikoterapi Barat
dan Islam dan untuk membuat kajian integrasi dalam psikoterapi. Hz. Ibrahim dan
Hz. Naratif al-Quran Ismail telah digunakan untuk menyelesaikan masalah dalam
hubungan ibu dan anak.

Membaca perumpamaan Al-Quran

Mungkin kaedah pendidikan dengan perumpamaan dan cerita menjadikan
seseorang itu mengenal semangat seni keindahan, meningkatkan kepekaan yang
menipis, memperbaiki dunia rohani dan renungan tentang alam semesta, menjadi
339
PSIKOLOGI DAN KAUNSELING KEROHANIAN

contoh dari hadis, mencari ketuhanan dan panduan kepada idea. untuk mengelakkan
penyelewengan (Kutub, 1975, p.17). Menurut Atalay (2012, p.175), perumpamaan
al-Quran memberi pengajaran dari segi kualiti utamanya. Walau bagaimanapun,
perumpamaan Al-Quran yang memberikan "kebijaksanaan, kejelasan dan petunjuk"
dalam mana-mana bahagian sejarah, adalah contoh teratas warisan bertulis di
tangan manusia. Adalah penting untuk menyesuaikan perumpamaan dengan
keadaan hari ini.

Banyak penyelidikan telah dijalankan dan biblioterapi digunakan dalam topik

seperti; memahami dan mengakui perbezaan individu dalam kalangan kanak-kanak
dan remaja (Gavigan & Kurtts, 2011); rawatan serangan panik (Febbraro, 2005);
menurunkan berat badan (Hagen, 1974), dalam rawatan perkhidmatan kesihatan
langkah yang terhad dan rawatan kemurungan (Naylor vd., 2010); mengajar pelajar
menyelesaikan masalah yang dihadapi dalam kehidupan seharian (Forgan, 2002);
pada pesakit yang sedang dirawat di hospital (McMillen& Pehrsson,2004); keluarga
yang mempunyai masalah kebimbangan dalam kalangan anak-anak mereka (Rapee,
Abbott, Lyneham; 2006), membantu pelajar untuk belajar mengatasi tekanan,
kebimbangan, kesedihan (Cook& Earles- Vollrath& Ganz, 2006); rawatan
kehilangan dan kesedihan (Briggs&Pehresson, 2008); untuk memahami kesukaran
yang dihadapi oleh perpisahan, perceraian, penderaan kanak-kanak, pengangkatan,
penempatan semula, kematian, penyakit dan individu kurang upaya (Cook& Earles-
Vollrath& Ganz, 2006), kecacatan fungsi seksual (Van Lankveld, 1998). McCullis
(2012) menunjukkan bahawa biblioterapi adalah alat yang berkesan dan cekap
dalam peranti terapeutik dan menguatkan terapi. Murooff vd. (2012) menunjukkan
bahawa terapi biblio boleh digunakan dalam perkhidmatan kesihatan asas dan
psikopendidikan; McKenna, Hevey & Martin (2010) menunjukkan bahawa bahan
yang dibina boleh mengurangkan kesedihan.

Dalam konteks ini, boleh dikatakan bahawa membaca al-Quran dalam bahasa asal
dan terjemahan bahasa Turki memberi kesan melegakan kepada individu yang
mempunyai masalah psikologi. Apabila makna Al-Quran yang mendalam dan kaya
dipertimbangkan, ia boleh digunakan sebagai teknik terapeutik. Perumpamaan ini
sama ada boleh dinilai atau dibaca sahaja.

Model Peranan
Satu lagi rohaniteknik ialah role modeling. Role modeling merupakan salah satu
aspek penting yang menyediakan pembelajaran sosial. Terdapat banyak teladan
sepanjang sejarah (Oman dan Thoresen, 2003, p.2007). Teladan agama seperti; Hz.
Muhammad (SAV), Hz.Isa dan Buda; teladan seperti; Ganhdi, Mother Teresa, Dalai
Lamai Martin Luther King boleh menjadi contoh untuk pelanggan. Nabi, Hz.
Muhammad (SAV) menjalankan kaunseling rohani-agama dalam kehidupan
nabinya yang dua puluh tiga tahun. Dia mengubah prinsip-prinsip Al-Quran: ubat
kepada hati (Fussilet, 41/44; Yunus, 10/57; İsra,17/82), pemberi kehidupan kepada
hati (Şura, 42/52) ke dalam hidupnya. Kemudian dia membuat peluang besar
340
 Keskinoğlu, Ekşi/ Rohani IslamTeknik Kaunseling

kepada masyarakat dengan meletakkan fakta ini ke dalam kehidupan pengikutnya

Nabi kita yang dikasihi Hz.Muhammed (SAV) menggunakan kata-kata yang baik
dan bertolak ansur, dia berlandaskan keperibadian dengan memerhatikan orang-
orang di hadapannya, memeluk prinsip kemudahan, memberi harapan dengan
menghebahkan, menerima kaedah soal jawab. Dia menggunakan "pepatah,
gambaran dan perumpamaan" untuk meletakkan beberapa topik kepada minda
(Çetin, 2008:228-295). Isu seperti; menjadi yatim piatu sejak lahir, kehilangan
ibunya pada awal kehidupannya, dilayan dengan buruk oleh beberapa saudaranya,
berhijrah ke tempat lain demi kepercayaannya, perkahwinannya, anak-anaknya,
kesakitan yang dideritainya, dan kehilangannya boleh teladan untuk menjadikan
beliau sebagai role model. Hz. Kehidupan Muhammad (SAV) boleh dikaitkan dan
boleh memberikan pandangan yang lebih baik.

Kesabaran
Kesabaran bermaksud menanggung kesukaran seperti kerugian, adalah istilah
yang mempunyai dimensi kognitif, emosi dan tingkah laku (Doğan, 2017, p.270).
"Kesabaran adalah menahan, menentang, menentang dan mengatasi untuk
mengatasi kesakitan, penderitaan dan masalah." (Işık, 2013). Dalam hal ini,
fenomena persetujuan yang memberi kekuatan. Kesabaran mengajar menjadi
matang dengan menyediakan seseorang untuk mencapai matlamatnya dan
melindunginya. Kesabaran adalah kuasa untuk situasi sekarang dan meneruskan
tanpa penyimpangan dalam perjalanan menyelamatkan kuasa ke masa hadapan.

Penyerahan
Penyerahan diri adalah hasil semula jadi dari pengabdian kepada Tuhan dan
percaya kepada takdir. Menghadapi masalah yang menyedihkan dan menyusahkan
dalam hidup dengan menerapkan penyerahan adalah satu lagi cara agama untuk
menangani masalah (Işık, 2013). Orang beriman boleh beroleh rahmat kerana
peristiwa yang telah mereka lalui. Seseorang biasanya cenderung untuk bermurah
hati apabila dia melihat seseorang dalam keadaan yang lebih teruk daripadanya
(Ayten, 2012, hlm. 45). Orang yang percaya pada penyerahan lebih berkuasa.
Mereka tidak gusar menghadapi pasang surut kehidupan (Demirci, 2009, hlm. 69).
Penyerahan tidak boleh diperhatikan oleh pihak luar. Ia terbentuk dalam dunia
dalaman seseorang. Ia boleh dianggap bahawa penyerahan mempunyai kesan
kritikal apabila seseorang itu menentang kesukaran dan pendedahan kepada tekanan.
Pasrah adalah menyerahkan takdir kepada Tuhan setelah melakukan apa yang perlu.
Dalam hal ini, ia membentuk kerangka minda yang menjadikan seseorang itu
berkuasa dan positif. Ia boleh memberi manfaat untuk menggunakan kerangka
fikiran ini dalam menghadapi masalah pelanggan. Dalam teknik ini, ahli terapi,
selepas bercakap bahagian kognitif penyerahan, mahu pelanggan mencatat detik
penyerahan yang dia akan ada sehingga mesyuarat seterusnya. Dalam mesyuarat

341
PSIKOLOGI DAN KAUNSELING KEROHANIAN

seterusnya kesan positif detik-detik ini ke atas pelanggan akan dinilai.

Rahmat
Rahmat ialah mengetahui dan menerima secara lisan hakikat bahawa setiap
berkat adalah daripada Tuhan. Melaksanakan perintah dan menjauhi larangan
adalah rahmat. Dalam hal ini, sumber ketenangan ialah menerima apa yang anda
ada. Kesunyian dicapai dengan menyedari bahawa anda mempunyai dan bukannya
bersedih dengan apa yang tidak anda miliki. Selalunya, orang moden pada zaman
itu mengeluh tanpa menyedari apa yang mereka dapat dan sentiasa meminta perkara
yang mungkin tidak akan mereka capai. Grace adalah versi berbentuk keinginan ini
(https://islamansiklopedisi.org.tr/sukur). Dalam hal ini semasa proses kaunseling,
kesedaran tentang kesabaran, penyerahan dan rahmat harus dibawa masuk kepada
klien. Seperti yang diketahui bahawa rahmat yang sering digariskan dalam asas
sistem pemikiran Islam adalah salah satu teknik daya tindak, topik ini boleh diambil
perhatian dan pandangan orang ramai boleh diperbaiki dengan cara ini untuk
memberi manfaat maksimum dalam proses terapeutik.

keinsafan
Klien sangat menyesal dengan tingkah laku masa lalu mereka kerana mereka
tidak sesuai (Meadow dan Kahoe 1984:417). “Taubat” dan “berdoa memohon
ampun (istiğfar)” boleh digunakan sebagai teknik kaunseling untuk klien Muslim
dalam aplikasi kaunseling berdasarkan prinsip Islam (Şirin, 2013). "Penitence" yang
bermaksud melepaskan fikiran, perasaan dan tingkah laku yang mengganggu yang
boleh ditakrifkan sebagai kesilapan dan dosa tanpa berpatah balik adalah peringkat
permulaan pemulihan psiko-terapeutik dari segi memulakan kesedaran diri dan
mengambil tindakan. Juga, ini membentuk sumber motivasi positif. Akibatnya, ubat
terbaik untuk situasi yang tidak diingini seperti tekanan dan keresahan yang timbul
daripada berkelakuan salah, ialah "Ketaubat". Jadi, apabila proses kaunseling agama
menyokong proses ini secara positif, proses pembinaan baru dalam minda klien
dimulakan. Ringkasnya, "Penitence" yang merupakan teknik yang berkesan dengan
"rekonstruktif kognitif, rawatan dll." makna menonjol sebagai konsep yang boleh
menjadi teknik aktif dan intervensi dalam “CBPAIRCM (Cognitive Behavioral
Psychotherapy Integrated with Religious Counseling Model) (Şirin, 2013).

Teknik Pemberian
Pemberian hadiah adalah penting dalam Islam. Telah ditekankan bahawa
pemberian hadiah mengatur hubungan dan membentuk ikatan yang indah. Dalam
teknik ini, perunding mahu, selepas membangunkan sudut pandangan dalam konsep
"pemberian", pelanggan memberi hadiah kepada orang yang dia hadapi atau orang
yang dia pilih dalam seminggu dengan tujuan menggunakan yang positif. kesan
pemberian hadiah kepada orang. Dalam sesi seterusnya, klien menilai kesan kajian
342
 Keskinoğlu, Ekşi/ Rohani IslamTeknik Kaunseling

ini ke atas dirinya dan orang yang diberi hadiah. Ini adalah teknik yang boleh
memberi manfaat dalam hubungan yang mempunyai masalah bersama. Ia boleh
digunakan dengan kerap dalam terapi keluarga.

Memaafkan diri sendiri dan orang lain

Dalam teknik memaafkan, kepercayaan rohani dan agama klien digunakan untuk
membolehkan mereka memaafkan diri sendiri dan orang lain. Banyak tradisi
menawarkan memaafkan diri sendiri dan orang lain dan sesetengah orang
merasakan diri mereka dekat dengan kuasa tinggi mereka apabila mereka
memaafkan (Barrera vd, 2012). Agama dan kerohanian mengajak manusia untuk
memaafkan, bersyukur, penyayang, baik hati dan belas kasihan. Sebagai contoh,
penyelidikan membuktikan sisi positif dimaafkan (Koenig vd, 2012). Memaafkan
adalah penawar untuk kemarahan, permusuhan dan kesakitan. Penyelidikan
menunjukkan bahawa orang yang mempunyai kerohanian yang kuat adalah lebih
optimistik, lebih bertenaga dan mempunyai hubungan interpersonal yang lebih baik
(Emmons dan McCullough, 2003). Walaupun memaafkan adalah konsep peribadi
yang bebas daripada sebarang jenis agama atau kerohanian
Perunding boleh bertanya soalan kepada pelanggan seperti; “Adakah pakaian
memaafkan untuk agama/ nilai kerohanian anda?”, “Adakah ini sesuai untuk agama/
nilai kerohanian anda?” mengenai "Memaafkan diri sendiri dan menerima diri
sendiri" (Barrera vd, 2012). Pandangan Islam adalah pemaaf. Kepentingan menjadi
pemaaf boleh diambil kira sebagai teknik kaunseling dalam proses kaunseling.

renungan
Motivasi yang paling penting dalam kehidupan ialah mempercayai kewujudan
Tuhan (Alper, 2002, hlm. 155). Agama dan Tuhan adalah sumber harapan dan
tempat perlindungan yang paling penting dalam situasi seperti; memenuhi
keinginan dalam apa jua keadaan seperti ketakutan, keraguan, ketidakupayaan,
keputusasaan, kesunyian, privasi, kegagalan, kekecewaan, kebencian, dan keinginan
lain dalam situasi seperti berdosa, penderitaan, rasa bersalah, penyesalan,
kekecewaan, kesakitan dan ketidakadilan (Günay , 2010, hlm. 417). Orang ramai
memerlukan makhluk ghaib yang hebat yang boleh membantu mereka dan kepada
siapa mereka boleh berlindung apabila mereka menghadapi peristiwa dan situasi
yang tidak dapat mereka tangani dan membuatkan mereka berasa tidak berdaya dan
terdesak (Certel, 2011, p.111). Dalam hal ini, orang yang telah mengembangkan
kebolehan renungan,

Pencarian Makna dengan Halal dan Haram Dalam Islam

Semasa membentuk pertimbangan nilai, kepercayaan juga membentuk tingkah
laku manusia. Sesetengah tingkah laku orang mungkin kerana rujukan agama.
Pemikiran dan kepercayaan di sebalik orang cuba dikesan dengan menilai ciri
343
PSIKOLOGI DAN KAUNSELING KEROHANIAN

seseorang yang dicerminkan kepada psikoterapi dan salah laku dan persepsi mereka
dengan bantuan mengejar makna.

Islam melarang keras pengambilan alkohol, dan ini boleh menjadi isu yang luar
biasa kepada umat Islam, terutamanya kepada pendatang Islam yang tinggal di
negara barat (Alı, Allmon dan Cornıck, 2011). Ali vd. (2004), menyatakan bahawa
pelajar sekolah menengah dan universiti boleh menjadi sangat sensitif terhadap
pengambilan alkohol dan tekanan rakan sebaya. Ini mendedahkan keperluan
kaunseling rohani dalam memahami sebab tingkah laku seseorang.

Kadangkala, kaunseling klien kepada pendeta dan pemimpin agama boleh

membantu dalam menyelesaikan pertikaian. Kaunseling seperti ini boleh memberi
manfaat kerana klien meluluskan agama, terutamanya apabila mereka
mengharapkan lebih banyak implikasi negatif (Aten, 2011). Duba dan Watts (2009)
menyatakan bahawa kepercayaan agama boleh mempengaruhi peranan seksual
pasangan, pengampunan perkahwinan, tanggungjawab ibu bapa dan pemikiran
tentang penjagaan ibu bapa lama.

Teknik Tafsiran Mimpi

Menurut Jung, pembawa reaksi tidak sedar yang paling penting kepada dilema
psikik seseorang ialah mimpi. Tumpuan dalam proses fokus rohani psikoterapi
harus terlebih dahulu cenderung kepada mimpi (Çetin, 2010). Apa yang ingin
dicapai dalam teknik tafsiran mimpi tertumpu kerohanian Jung adalah bermaksud
variasi mimpi yang tidak berkesudahan yang merangkumi visual, simbol dan tulisan
di dalamnya dengan pelanggan (Jung, 2001).

Tafsiran mimpi disebut dalam sumber Islam. Tafsiran positif mimpi boleh
menjadi elemen melegakan kepada pelanggan. Mimpi adalah realiti kehidupan dan
sebahagian daripada kehidupan. Pelanggan yang mempunyai masalah sering dapat
melihat mimpi dan mimpi buruk, dan mereka perlu mentafsir mimpi dan mimpi
buruk ini untuk dilegakan. Dalam hal ini, tafsiran mimpi boleh digunakan sebagai
teknik kaunseling rohani. Untuk dapat mentafsir mimpi, seseorang itu perlu mahir
dalam perkara ini. Aspek yang paling penting dalam tafsiran mimpi, mentafsir
mimpi dengan cara yang positif dan menggalakkan pelanggan dengan cara ini.

Lagu raya
Rayuan muzikkepada semua peringkat umur. Ia membantu untuk berkongsi
ketenteraman dalaman dan ketenteraman dalaman, membantu keseimbangan
dalaman, membantu orang ramai untuk menjadikan mereka sensitif, gembira dan
akibatnya menjadikan mereka berjaya. Jadi, fungsi peribadi muzik berfungsi untuk
mengatasi masalah emosi dan mewujudkan emosi positif dan bukannya negatif
dengan melatih dan memperbaiki emosi yang berkaitan dengan sisi psikologi
mereka, meredakan kemarahan, berkongsi kesedihan dan sebagainya (Uçan, 2004,
hlm. 5). Nyanyian pujian adalah bentuk muzik Turki keagamaan yang paling
344
 Keskinoğlu, Ekşi/ Rohani IslamTeknik Kaunseling

banyak digunakan dan paling terang (Özalp, 2000, p.1111).

Cevasso vd. (2005), mencapai fakta bahawa terapi muzik berkesan terhadap
kebimbangan, kemurungan dan aktiviti pergerakan dengan wanita yang ketagih
dadah. Sezer (2011) mendapati melalui penyelidikan bahawa muzik mempunyai
kesan positif dan negatif kepada manusia. Dapatan ini menunjukkan bahawa
menggunakan muzik untuk kesihatan mental orang ramai akan memberi hasil yang
bermanfaat. Untuk tujuan ini, adalah berfaedah untuk mendengar, mempopularkan
dan membimbing remaja kita kepada jenis muzik yang mempunyai kesan positif
terhadap kemarahan dan isu psikologi. Dalam konteks ini, lagu pujian yang
merupakan jenis muzik difikirkan dapat membantu pelanggan dalam menghadapi
tekanan.

Apakah Peranan Ahli Terapi?

Ahli terapi tidak boleh membimbing klien kepada cara keagamaan atau
kerohanian dengan cadangan dia akan membuat pandangan tentang pemikirannya
sendiri (Corveleyn dan Luyten, 2013). Ahli terapi harus mengelak daripada
menjejaskan pemikiran agama klien dan perbincangan secara rohani yang tidak
berkaitan dengan terapi (Shanfranske, 2009). Prinsip etika untuk ahli terapi
termasuk kebanyakan prinsip yang dikemukakan oleh tradisi agama dan rohani. Ini
adalah rasa hormat, tanggungjawab, kejujuran, kecekapan dan keprihatinan terhadap
orang lain (Plante, 2004). Bartoli (2001), mengesan bahawa seorang penganalisis
menilai agama dengan pendekatan minimalis, tidak dapat membezakan aspek
kerohanian, dibawakan oleh klien yang mempunyai sisi keagamaan dan kerohanian
yang tinggi, dalam kandungan keagamaan dengan kandungan psikologi. Sebab-
sebab ini menganggap bahawa seorang penganalisis yang cenderung kepada
kerohanian secara peribadi boleh membezakan antara aspek psikologi dan
kerohanian yang dibawa oleh klien dengan lebih baik dan menggunakan kerohanian
dengan lebih baik. Politik APA menjelaskan bahawa "ahli psikologi boleh bercakap
tentang kesan psikologi aplikasi agama/rohani, apabila terdapat penemuan dalam
perkara ini." Jadi, kesan positif psikoterapi berkaitan kerohanian harus disampaikan
kepada klien. Dinyatakan bahawa terapi akan dilaksanakan mengikut prinsip etika
dan penghormatan terhadap kepercayaan dan ia merupakan salah satu etika pertama
dalam menentukan dan mengaplikasikan teknik ini (Hathaway, 2011).

Keputusan
Dalam kajian ini diterangkan beberapa teknik kaunseling kerohanian Islam yang
boleh digunakan dalam kaunseling psikologi. Penggunaan teks suci, dan dalam
proses pelaksanaan teknik seperti; doa, ibadah, renungan, kesabaran, rahmat,
renungan, pemberian, teladan, lagu raya dan lain-lain, unsur-unsur kaunseling
rohani telah cuba untuk mendapatkan perspektif tentang kaunselor psikologi yang
akan menilai kaunseling rohani. Dalam psikoterapi asas, kebanyakan kerohanian
boleh diabaikan.Walau bagaimanapun, kesan terapi rohani terhadap manusia telah
345
PSIKOLOGI DAN KAUNSELING KEROHANIAN

disahkan oleh banyak kajian. (Aten & Leach, 2009; Moodley & West, 2005;
Pargament, 2007; Plante, 2009; Post & Wade, 2009; Sperry & Shafranske, 2004;
Smith, Bartz & Richards, 2007; Walker, Gorsuch, Tan, & Otis, 2008;).
Menggunakan sensasi ini dalam penyelesaian masalah dengan mengambil
kesempatan daripada pendekatan rohani orang boleh dinilai sebagai teknik yang
akan membawa proses terapeutik kepada kejayaan. Telah dinyatakan bahawa
pengalaman cinta orang telah membawa kepada perubahan serius dalam kehidupan
mereka . Kerohanian adalah emosi yang unik kepada manusia. Ia adalah keinginan
untuk menghubungi yang suci dan dekat dengannya. Islam menawarkan
pengumpulan rohani yang kaya kepada penganutnya. Terdapat ramai cendekiawan
Islam di sekeliling sejak dari lahirnya sehingga hari ini dan mereka telah mengambil
peranan sebagai pendidik dalam masyarakat. Mereka telah membangunkan kaedah
pendidikan bertujuan untuk mengenali individu dan menyokong mereka dan mereka
telah cuba menjelaskan individu tersebut. Banyak kajian telah dijalankan
membuktikan bahawa teknik kaunseling kerohanian Islam memberi manfaat (Aracı
(2007; Azhar dan Varma, 2000; Çetin, 2008; Doğan, 2007; Fatemi, 2018; Malik,
2018; Şengül, 2002).

Buku suci dan sumber rohani seperti doa telah menjadi konsep yang diterima
dalam kaunseling klinikal dan psikoterapi (Hawkins, Tan, & Turk, 1999; Johnson,
Devries, Ridley, Pettorini, & Peterson, 1994; Pécheur Se Edwards, 1984; Propst,
Ostrom, Watkins, Dekan, &Mashburn, 1992). Doa digunakan semasa sesi dan kerja
rumah diberikan kepada pelanggan selepas sesi. Memandangkan doa adalah untuk
Tuhan yang maha kuasa, ia digunakan sekiranya kehilangan orang yang disayangi,
rasa terdesak dan serius. masalah, dan hasil positif boleh diambil. Lebih-lebih lagi,
berada dalam konteks kerohanian, memanfaatkan daripada aktiviti kumpulan,
melakukan bantuan sosial sebagai pelega boleh dianggap sebagai kerja rumah yang
lain. Ia meningkatkan daya tahan ibadat kepada beberapa situasi psikologi dan
boleh memberi kesan positif terhadap kuasa menghadapi kesukaran dalam
memastikan orang itu kelihatan positif kepada kehidupan. Sikap dan tingkah laku
positif klien terhadap ibadat boleh disokong sebagai teknik kaunseling rohani.
Boleh dinyatakan bahawa ibadah mempunyai kesan melegakan. Kesan positif
sumbangan kepada badan amal dan bantuan boleh diperhatikan. Selain itu,
pergaulan dan kesan santai dari beberapa ibadah koperasi boleh dikatakan. Selain
itu, mendengar lagu raya, yang merupakan sejenis muzik keagamaan, boleh
melegakan dan menghiburkan. Dengan bantuan renungan,

Elemen asasterapi adalah kesabaran. Pengalaman rohani klien dihormati.

Permohonan hendaklah mengikut kerjasama dan keseimbangan rohani. Untuk dapat
menjalankan kaunseling rohani, ahli terapi harus percaya pada teknik ini,
mempunyai pengalaman, dan mempunyai kemahiran yang mencukupi. Pendekatan
positif terapis juga perlu untuk memberi keyakinan kepada klien dan
menyokongnya dan berkongsi pengalaman rohaninya. Kedekatan proses terapi
dengan klien hanya boleh dilakukan dengan menyentuh sudut pandangan
346
Keskinoğlu, Ekşi/ Rohani IslamTeknik Kaunseling

budayanya. Adalah diketahui bahawa masalah dengan agama berpunca daripada

kehidupan subjektif manusia. Proses terapi harus berkhasiat kepada semangat klien.
Dalam hal ini, adalah difikirkan bahawa menggunakan teknik kerohanian Islam
dalam masyarakat Islam adalah berfaedah.

347