Professional Documents
Culture Documents
LINH HỒN TẠO VẬT TRONG BÀI TRÀNG GIANG
LINH HỒN TẠO VẬT TRONG BÀI TRÀNG GIANG
LINH HỒN TẠO VẬT TRONG BÀI TRÀNG GIANG
TRÀNG GIANG
Hà Bình Trị
(Trích)
Và nói cho công bằng, cái buồn của Huy Cận ở bài
thơ này, trước sau, vẫn là cái buồn trong sáng, góp phần
làm phong phú thêm tâm hồn của bạn đoc; nó cũng
giống "cái buồn đã làm nên sức hấp dẫn mê hồn của thơ
ca dân gian Nga" như Belinxki (1811-1848) đã nhận xét.
Tràng Giang
Văn Tâm
Tâm linh đã rờn rợn, lại thêm một nỗi u hoài. Bởi
“Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, nên ba cõi trời,
đất và người đã hắt bóng vào bài thơ những nét tử biệt
sinh ly: “Bóng chiều sa” (ngày tàn rồi); “vãn chợ chiều”
“cảnh đông vui chẳng còn”; “củi một cành khô” (cây
xanh đã héo)...; rồi “thuyền về nước lại” thì còn đâu sum
họp; và đôi bến sông cô liêu không cầu nối, không một
chuyến đò ngang gắn bó...; có một con chim nào đó lẻ
bạn nghiêng đôi cánh nhỏ giữa lúc hoàng hôn đổ
xuống... Những nét bút thơ chấm phá tài tình hàm súc
mà rõ nét đầy khơi gợi ấy phút chốc đã làm hiển hiện
trước mắt người đọc một bộ tranh thủy mặc cổ kính mà
hiện đại, dân tộc và dân dã… Thơ mới, đến giai đoạn
Lửa thiêng quả đã nhuần nhị lắm rồi: Tràng giang là
một trong những bài thơ tiêu biểu cho sự kết hợp thuần
thục không ít yếu tố ưu mỹ của thơ ca cổ kim trong và
ngoài nước.
Đi tìm hạt nhân cho cấu trúc tinh thần của thi sĩ
Huy Cận, người ta thường dừng ở niềm thiết tha với sự
sống của ông. Nhưng có nghệ sĩ chân chính nào không
thiết tha với sự sống! Dừng ở đó, khó nhận chân được
nét độc đáo thực sự của Huy Cận.
Điều cần nói phải là: cái hạt nhân của niềm thiết tha ấy
ở Huy Cận là gì? Những tâm niệm của thi sĩ khi đi dọc
bờ biển có thể xem như một thứ tự bạch về cái tạng
riêng của hồn thơ này: “Mỗi lần đi dọc bờ biển, ta lại có
một xao động kỳ lạ trong người: nửa thấy đời đang tiếp
tục nảy sinh, dạt dào vô tận; nửa lại thấy như sự sống đã
cổ, đã vững chãi, yên dằm. Ta đi trên biên giới của cái
biến đổi và cái định hình. Cảm giác vũ trụ, cảm giác về
sự sống, về sự sáng tạo vô hồi vô hạn của vũ trụ, của vật
chất, của đất trời. Cảm giác về sự lớn lao lồng lộng của
con người trong vũ trụ sinh hoá vô hạn vô hồi đó. Cảm
giác Biển và cảm giác Đất lẫn trong nhịp thở, trong nhịp
máu của ta.”(Báo Văn nghệ số Tết, 2-1980).