!"#$%#&#'İ()*'+)),'-#".

'/0,)*0'10ş)2,0")

Arapçada İsim Fiil Harf Kelime Çeşitleri

ARAPÇA DİLBİLGİSİ

KELİME VE KISIMLARI

Rahmân ve Rahîm olan Allâh’In ismiyle.

Hamd, Allâh’a mahsustur. O’na hamd eder, O’ndan yardım ve mağfiret

dileriz. Nefislerimizin şerrinden ve amellerimizin kötülüğünden O’na
sığınırız. O’nun hidâyete erdirdiğini hiç kimse saptıramaz, saptırdığını ise
hiç kimse hidâyete erdiremez. Şehâdet ederim ki, Allâh’tan başka ibâdete
lâyık hiçbir ilâh yoktur. Ve yine şehâdet ederim ki, Muhammed
aleyhisselâm O’nun kulu ve Rasûlü’dür…

Bundan sonra:

KELİME VE KISIMLARI

Lügatte: “Yara, yaralamak, tesir etmek” gibi mânâlara gelir. Çünkü

konuşan kimse muhatabında bu etkileri bırakır.

Istılahta ise: “Bir mânâ için konulmuş olan müfred lafızdır.” Buradaki
müfredden kasıt mürekkeb olmayan demektir.

Anlaşılacağı üzere kelime, cümleyi oluşturan öğelerden biri olup, en küçük

söz parçasıdır.

Kısımları: İsim, fiil ve harf olmak üzere üç kısma ayrılır.

İSİM
Lügatte: “İnsân, bitki, hayvan zaman ve yer gibi mahlûkatı gösteren
kelimelere isim denir.”

Istılahta ise: “Kendi başına bir mânâ ifâde eden ve üç zamandan birine de
delâleti olmayan kelimedir.”

Misâl olarak: ‫ رجل‬Bir adam, ‫ شجر‬bir ağaç, ‫ اسد‬bir aslan ‫ شهر‬bir ay ve

‫ القاهرة‬Kâhire gibi. Bu kelimelerin hepsi kendi ile müsemma kılındığı bir
şeyi göstermektedir.

Alâmetleri: Bir kelimenin isim olduğunu bildiren bazı alâmetler vardır.

Bunlar:

1. Başına elif-lam gelmesi: ‫ الرجل‬Adam (bilinen), ‫ الشجرة‬ağaç, ‫سد‬1‫ ا‬aslan

gibi.

2. Başına nidâ edatı gelmesi: ‫ يارجل‬Ey adam, 3‫ ياعبدا‬ey Abdullâh gibi.

ٌ
3. Sonuna tenvin alması: ‫رجل‬ Bir adam, ‫ شج ٌر‬bir ağaç, ‫ اس ٌد‬bir aslan gibi.

ِ
4. Harfi cer ya da izâfetle sonunun mecrur olması: ‫الشجرة‬ ‫ على‬Ağaç
ِ
üstüne, ‫الشجرة‬ ‫ غصن‬ağacın dalı, gibi.

5. Mübteda olması (kendisinden haber verilebilmesi): ‫ العل ُم مفي ٌد‬İlim

faydalıdır, gibi.

FİİL

Lügatte: “İşi ve oluşu bildiren kelimelere fiil denir.”

Istılahta ise: “Kendi başına bir mânâ ifâde eden ve üç zamandan birine
delâleti olan kelimedir.”

Üç zaman: Zaman mazi, hal ve istikbal olarak üç kısma ayrılır. Mazi,

geçmiş zamandır. Hal, şimdiki zamandır. İstikbal ise, gelecek zamandır.

Misâl olarak: ‫ كتب‬Yazdı, ‫ يكتب‬yazıyor, ‫ أكتب‬yaz, gibi. Bu kelimelerin hepsi

bir işi bildirmekle birlikte, bir zamana da delâlet etmektedir.

Alâmetleri: Bir kelimenin fiil olduğunu bildiren bazı alâmetler vardır. Bunlar:

1. Fâil olan ‫ ت‬harfinin sonuna gelmesi: ُ‫ كتبت‬Yazdım, َ‫ كتبت‬yazdın gibi.

2. Müenneslik ‫ ت‬harfinin başına yahut sonuna gelmesi: ‫َكتب‬

ُ ‫ ت‬O kadın
yazıyor, ْ‫ َكتبت‬o kadın yazdı gibi.

3. Muhâtaba ‫ ي‬harfinin gelmesi: N‫ تَ ْكتُب‬Yazıyorsun, gibi.

ّ ‫ ليكت‬Mutlaka yazacak, gibi.

4. Te’kid ‫ ن‬harfinin sonuna gelmesi: Q

5. Başına 1 ،‫ا‬S ،‫ لم‬،‫ ان‬،‫ سوف‬،‫ س‬،‫ قد‬harflerinin gelmesi…

HARF

Lügatte: “Dil, lehçe ve taraf” gibi mânâlara gelir.

Istılahta ise: “Kendi başına bir mânâ ifâde etmeyen ve üç zamandan birine
de delâleti olmayan kelimedir.” ‫ من‬،‫ في‬،‫ هل‬gibi.

Harf ancak bir isim yahut fiil ile birlikte kullanıldığında bir mânâ ifâde eder.
‫ في البيت‬Evde, gibi
Alâmetleri: Bir kelimenin harf olduğunun alâmeti ise kendisinde ismin ve
fiilin alâmetlerinin bulunmamasıdır.

Hamd âlemlerin rabbi olan Allâh’a mahsustur. Salât ve selâm

yaratılmışların en hayırlısı Muhammed sallallâhu aleyhi ve sellem’in, âlinin
ve ashabının üzerine olsun.

Abdullâh Saîd el-Müderris

http://www.tevhididavet.com/arabca/kelime-ve-kisimlari-isim-fiil-harf