WĘGIEL:

1. Wietrzenie węgla
Proces ten obniża jakość wegla. Dzieli się na wietrzenie fizyczne i chemiczne.
Wietrzenie fizyczne – polega na rozdrobnieniu węgla bez zmiany jego składu chemicznego. Spowodowane jest
szybkimi wahaniami temperatury, co przy małym przewodnictwie cieplnym węgla powoduje szybką zmianę
objętości kawałków oraz ich pękanie i rozdrabnianie. Wietrzenie fizyczne zachodzi również przy udziale wody.
Woda znajdujaca się w spękaniach wegla podczas zamarzania zwieksza swoja objetosc o ok. 10% i wywiera
ciśnienie na scianki spekan. Powoduje to dalsze pekanie i zmniejszanie kawalkow, jednocześnie zanika połysk
wegla i zmienia się jego wygląd. Wegiel o zawartości powyżej 15% siarki podlega bardzo intensywnemu wietrzeniu
i kruszeniu na miał
Wietrzenie chemiczne związane jest z rozkładem organicznych substancji wegla oraz z rozlozeniem skladnikow
mineralnych i powstaniem na ich miejsce nowych substancji stałych. Wietrzenie chemiczne zachodzi przede
wszystkim pod wpływem tlenu z powietrza i wody wysyconej tlenem i dwutlenkiem wegla oraz zawierającej
związki mineralne. Postepujace procesy wietrzenia chemicznego prowadza do utleniania i hydratacji, co w
rezultacie powoduje chemiczna zmiane substancji organicznych wchodzących w skład wegla.
2. Niebezpieczeństwa w transporcie węgla
a. Samozagrzewanie
b. Obecność metanu w węglu – pokładom węgla towarzyszą złoża metanu, jeśli metan nie może się
ulotnić, to nadal pozostaje w węglu po wydobyciu. Po załadunku zaczyna się on wydzielać z węgla i
gromadzić w pomieszczeniach ładunkowych. Metan w ilościach od 5% do 16% tworzy z powietrzem
mieszaniny wybuchowe.
c. Możliwość wybuchu pyłu węglowego, który powstaje w wyniku miedzy innymi przy nieprawidłowo
przeprowadzanym procesie przeładunku. Pyl weglowy zmieszany z powietrzemtworzy mieszaninę
wybuchową.
d. Niektóre węgle kamienne maja zdolność do reagowania z wodą i wytwarzania kwasów, które powodują
korozję, w związku z czym mogą powstawać palne i toksyczne gazy.
3. Od czego zależy samozapalenie i samozagrzewanie
a. Stopień uwęglenia (niski stopien – bardziej podatne)
b. Skład ziarnowy
c. Wilgotność i temperatura otoczenia
d. Obecność katalizatorów
e. Dopływ świeżego powietrza
f. Czas składowania i przewozu
4. Co to jest wilgotność przemijająca?
Pochodzi z urabiania, wzbogacania lub z opadów atmosferycznych podczas składowania i transportu. Nie jest ona
trwale zwiazana z weglem i zależy od temperatury i wilgotności względnej powietrza. Te czesc wilgoci całkowitej
zawartej w węglu traci on podczas suszenia do osiagniecia przybliżonej równowagi z wilgocią powietrza otoczenia.
Zawartość wilgotności przemijającej w polskich weglach niepłukanych wynosi 1 do 5 %, w płukanych 4 do 8 %
5. Dlaczego węgiel zalicza się do MHB
Wegiel należy od mhb tylko wtedy, gdy jest przewozony jest luzem, jest zdolny do samozagrzewania i
samozapalenia
6. Zamarzanie na czym polega i jak zapobiegać
Zamarzaniu podlegają węgle wilgotne o zawartości ponad 5% wilgoci, przy przewozie na większych odległościach
lub w czasie magazynowania w warunkach zimowych. Najbardziej podatne sa węgle porowate i w małych
kawałkach. Zamarzaniu można zapobiegać poprzez przesypywanie warstw wegla wapnem gaszonym, mieszanie z
niegaszonym wapnem , roztworem soli, chlorku wapnia lub przekładanie węgla miałem torfowym. Zastosowanie
tych substancji wywoluje ujemny wpływ na jakość wegla i zaniza jego cenę. Wegiel zostaje zanieczyszczony
substancjami niepalnymi, a w wypadku substancji organicznych zwieksza się możliwość samozagrzewania i
samozapalenia. Najlepszym sposobem zapobiegania zamarzaniu jest utrzymywnie zawartości wilgoci poniżej 5%.
7. Samozagrzewanie jakie są skutki
Samozagrzewanie prowadzi do obniżenia zawartości stężenia tleniu w atmosferze ladowni przy jednoczesnym
wzroście zawartości tlenkuwegla (II). Jest to gaz trujący przy wdychaniu i jego zakres wybuchowości wynosi od 12
do 75%.
8. Jak przewozić węgiel z zawartością metanu
a. Pomieszczenia w których znajduje się wegiel, musza mieć zapewniona stala wentylacje, przy przewozie
stosuje się wentylacje powierzchniowa w celu odprowadzenia gazow wydzielanych przez wegiel: nie
należy kierowac powietrza w głąb ladunku, gdyż może nastapic samozapłon
b. Każdorazowo przed otwarciem ladowni należy usunąć gazy, ostrożnie otwierac luki, aby uniknąć
zaiskrzenia, nie wolno palic ani uzywac otwartego ognia
c. Zabronione jest wchodzenie do pomieszczen ładunkowych lub przylegających do nich, zanim nie zostaną
przewentylowane; po wentylacji należy sprawdzić czy stężenie gazow zmniejszylo się do poziomu
bezpiecznego dla człowieka, gdy nie jest spełniony ten warunek mogą wchodzić osoby przeszkolone i
wyposażone w odpowiedni sprzet ochronny, pod nadzorem odpowiedzialnego oficera.
d. Regularnie kontrolować i wentylować pomieszczenia robocze: magazyny, przejścia, tunele na obecność
metanu
9. Wilgotność higroskopijna
Wilgoc pochlonieta przez wewnetrzna powierzchnie wegla, która jest stala przy danej wilgotności powietrza.
Wilgotność higroskopijna pozostaje w węglu po doprowadzeniu do stanu powietrzno-suchego i wypelnia jego
naczynia włosowate. Jest cecha charakterystyczna danego gatunku wegla i waha się od 1 do 8%
10. Jak należy przygotować ładownie do transportu węgla
Powinny być dokładnie oczyszczone. Należy uusunac wszystkie pozostalosci po poprzednich ladunkach,
opakowania, resztki materiałów sztauerskich i innych przedmiotów mogących zanieczyścić wegiel lub
spowodować jego samozapalenie. Wentylatory i inne otwory prowadzące do ładowni powinny być zaopatrzone w
szczelne zamknięcia, umożliwiające w razie potrzeby odcięcie powietrza. Wszystkie przewody elektryczne,
instalacje paliwowe przechodzące przez ładownie powinny być tak zabezpieczone, aby nie podgrzewaly ladunku
wegla. Należy odizolować wszystkie zrodla ciepla w ladowni. Należy zabezpieczyć ladownie przez mozliwoscia
dostania się do nich wody.
11. Co należy zrobić jak temp węgla w stosie ma 30˚
a. Wegiel przeznaczony do przewozu morzem ochladzac na drodze przerzucania go
b. Wegiel przeznaczony do dalszego skladowania dodatkowo uszczelnić w pobliżu ogniska nagrzewania,
jeżeli dodatkowe uszczelnianie nie spowoduje ochłodzenia wegla i temperatura dalej będzie wzrastala
do do 50-60C, należy usunąć ze stosu caly rozgrzany wegiel, rozlozyc jego cienka warstwę na osobnym
placu i intensywnie polac woda do całkowitego ochlodzenia
12. Podział węgli ze względu na samozapłon
a. I – wegiel o malej sklonnosci do samozapalenia (wskaźnik samozapalności < 80C/min)
b. II – o sredniej sklonnosci do samozapalenia (wskaźnik 81-100C/min)
c. III – o dużej sklonnosci do samozapalenia (wskaźnik 101-120C/min)
d. IV – o bardzo dużej sklonnosci do samozapalenia (wskaźnik >120C/min)
13. Podzial wegla ze względu na uweglenie
a. 0 – drewno (stopien uwęglenia do 50%)
b. 1 – torf (stopien uwęglenia do 55-60%)
c. 2 – wegiel brunatny (stopien uwęglenia do 65-78%)
d. 3 – wegiel kamienny (stopien uwęglenia do 76-98%)
e. 4 – wegiel antracytowy (stopien uwęglenia do 94-98%)
f. 5 – grafit (stopien uwęglenia do 100%)
14. Parametry jakościowe:
a. Zawartość części lotnych
b. Zdolność spieknia
c. Ciśnienie rozprężania
d. Dylatacja
e. Wartość opalowa
f. Cieplo spalania
g. Zawartość popiołu
h. Zawartość siarki całkowitej
i. Zawartość wilgoci całkowitej
15. Klasyfikacja wegla według typow
a. Wegiel plomienny
b. Wegiel gazowo – plomienny
c. Wegiel gazowy
d. Wegiel gazowo – koksowy
e. Wegiel ortokoksowy
f. Wegiel metakoksowy
g. Wegiel semikoksowy
h. Wegiel chudy
i. Wegiel antracytowy
j. Antracyt
k. Metaantracytowy
16. Klasyfikacja weglow według sortymentow
a. Grube
b. Srednie
c. Drobne
d. Iłowe
e. Mułowe
f. Inne
17. Skutki długotrwałego skladowania lub długotrwałego przewozu:
a. Maleje uziarnienie
b. Zmiana wyglądu zewnętrznego kawałków, zanika połysk, białe, żółte i brunatne naloty
c. Zmiana ciężaru właściwego, początkowo rosnie, a następnie spada
d. Zmienia się uzysk części lotnych
e. Ulega zmianie skład elementarny w kierunku zmniejszenia zawartości wegla i wodoru, wzrasta
zawartość tlenu
f. Zmniejsza się wartość opalowa
g. Zmniejsza się zdolność spiekania w weglach koksujących
h. Przyspieszenie procesu samozagrzewania wegla
18. W czasie załadunku należy unikac:
a. Kruszenia wegla, aby nie powstalo zbyt dużo pylu
b. Mieszania roznych klas, typow i sortymentow
c. Ladowania w czasie deszczu
d. Przyjmowania wegla o temperaturze 55C
e. Prowadzenia prac spawalniczych, przebywania na pokładzie z otwartym ogniem, palenia papierosow
19. Wegiel po załadunku powinien być roztrymowany do w miare rownego poziomu, pomiędzy powierzchnia wegla w
ladowni a gornym pokładem powinna być wolna przestrzen do przepływu powietrza i metanu
20. Wegiel powinien być oddzielony od towarów niebezpiecznych
21. Jeśli analiza powietrza wskazuje na podwyższone stężenie tlenku wegla (II) lub temp ladunku gwałtownie wzrasta,
należy:
a. Luki po załadunku powinny zostać natychmiast zamknięte
b. Wentylacja powinna zostać ograniczona do niezbednego minimum potrzebnego do usuniecia
wydzielających się gazow
c. Zabroniony jest wstep do pomieszczen ładunkowych
d. Temp w pomieszczeniach ładunkowych powinna być mierzona regularnie
e. Jeśli stężenie tlenku wegla (II) gwałtownie wzrasta, a temp przekracza 55C, należy całkowicie zamknąć
pomieszczenia i wylaczyc wentylacje. Nie wolno uzywac wody do chłodzenia ladunku ani do zwalczania
ognia