HİPOFİZ BEZİ

EMBRİYOLOJİSİ ve
HİSTOLOJİSİ

Prof. Dr. Süreyya CEYLAN

Kocaeli Üniversitesi Histoloji ve Embriyoloji A. D.
2021
 HİPOFİZ BEZİ
• Glandula Pituitaria
• Grekçe : hypo (altında)+ physis (büyüme)

• Beyin tabanında, 3. ventrikülün altında yer alır.

• Hipotalamusun altında, bir sapla diensefalondan aşağıya doğru uzanır,
sfenoid kemiğin sella turcica (Türk eyeri)’sı adı verilen eyer şeklindeki
çöküntüye oturur. Kemiği saran duranın onu saran kısmına diafragma sella
denir. Diafragma sella içinden hipofiz sapı geçer.
 HİPOFİZ BEZİ

• Büyüme, üreme ve metabolizmayı düzenleyen bir çok hormonu salgılayan

bir iç salgı organıdır.

• Hipofiz 1x1,5 cm. boyutlarında 0,5 cm kalınlığındadır. Ağırlığı ortalama 0,5

gr.dır, kadınlarda erkeklerden biraz daha ağırdır. Gebelik sonucu ağırlığı
artar.

• Hipofizin beyinle sinirsel bağlantısı vardır, beyni besleyen damarlardan

çıkan zengin bir damar yatağı içine yerleşmiştir.
 HİPOFİZ BEZİ

Hipofiz bezi tümüyle, oldukça kalın fibröz bir kapsül olan stratum fibrosum ile
sarılıdır.
Kapsül ile sella turcica’nın periosteumu arasında venlerden zengin bir
bağdokusu olan stratum vasculare yer almaktadır.
 HİPOFİZ BEZİ

Hipofizin gelişim yapı ve fonksiyon yönünden tamamen farklı 2 ana

bölümden meydana gelmiştir:

1-Adenohipofiz (Pars glandularis, Ön hipofiz) (%80)

• Pars distalis (lobus anterior, ön lob )
• Pars intermedia (ara lob )
• Pars tuberalis
2-Nörohipofiz (Pars nervosa, Arka hipofiz) (%20)
• Pars nervoza (arka lop, lobus posterior, nöral lob )
• İnfundibulum (nöral sap )
- Median eminens
- İnfundibular sap
HİPOFİZ BEZİNİN BÖLÜMLERİ
HİPOFİZ BEZİNİN BÖLÜMLERİ
HİPOFİZ BEZİ EMBRİYOLOJİSİ

İki bölüm farklı embriyonik kökenden gelir:

Adenohipofiz, orofarinks ektoderminin beyne doğru kese oluşturmasından (Rathke

kesesi) köken alır.

Nörohipofiz ise gelişmekte olan beynin üçüncü ventrikül tabanının (diensefalon)

nöroektorderminin aşağı doğru büyümesinden (gelecekteki infundibulum) köken
alır.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis

• Hipofizin %75 ini oluşturur.

• Tam bir endokrin bez özelliği
taşır.
• Kollajenöz bir kapsül ile
çevrilmiştir. Buradan ayrılan
fibriller parankimayı küçük
bölmelere ayırır.
• Epitelyal hücre kordonları ve
arasında kapillerler yer alır.
• Fibroblastlar ve retikulum
lifleri hormon salgılayan
hücre gruplarına desteklik
sağlar.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis

• Pars distalisteki hücreler boya alıp, almama

özelliklerine göre iki gruba ayrılırlar;
– Kromofob hücreler (esas hücreler, g
hücreleri, C hücreleri): Boya almayan
hücreler
– Kromofil hücreler (l hücreleri): Boya alan
hücreler
• Kromofil hücreleri de asit ya da bazik
boyalarla boyanma özelliklerine göre;
– Asidofilik hücreler ( a hücreleri)
* Somatotrop
* Mammotrop
– Bazofilik hücreler (β hücreleri)
* Kortikotrop
* Tirotrop
* Gonadotrop
** Pars distalis hücreleri siklik sekresyon
aktivitesine sahiptir. Hormonları önce biriktirip,
sonra salgılarlar.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis

-MALLORY AZAN
-ANİLİN MAVİSİ
-AZO KARMİN
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil hücreler (l hücreler)

ASİDOFİL (a) hücreler;

Histolojik boyamalarda, içerdikleri sitoplazmik granüllerin kimyasal özelliklerine bağlı olarak

Eosin, Asit fuksin, Azocarmin, Orange-G, Erithrosin ve Kongo kırmızısı gibi asit boyalara
affinite gösterirler. İki çeşit asidofil hücre bulunur:

*Somatotrop hücre (%50 oranında) : hücrelerin granülleri orange G ile

portakal rengine boyanır (300-350 nm).

*Mammotrop hücreler (Laktojenik hücreler) (%10-20 oranında): hücrelerin

granülleri Azocarmin, Erythrosin veya Asit fuksin ile kırmızıya boyanır (600 nm).
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

Somatotrop Hücreler

• Ortada yerleşmiş nukleusları,

küçük mitokondriyonları,
orta derecede gelişmiş Golgi
bileşikleri,
bol granüllü endoplazma
retikulumları,
çok sayıda salgı granülleri (300-
400 nm. çapında) bulunur.
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

Somatotrop Hücreler

• Bu hücreler somatotrop hormon

(STH), diğer adıyla büyüme
hormonu (GH, Growth Hormon)
salgılarlar.
• Polipeptid yapıda bir hormondur.
• Hipotalamustan salgılanan
somatotropin salgılatıcı hormon,
somatotrop hormon salınımını
uyarır.
• Genel olarak hücresel metabolik
hızı artırır.
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

Somatotrop Hücreler

• Hücrelerin a.a alımını ve protein

sentezini artırır.
• Yağ asitlerinin yağ dokusundan
mobilizasyonunu artırır.
• Karaciğer hücrelerinden somatomedin
(ILGF)yapımını artırır.
• Somatomedinler ,epifiz plağındaki
kondrositlerde mitozu uyarırlar. Uzun
kemiklerin büyümesini sağlarlar.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

Somatotrop Hücreler

0,3-0,4 µm
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil hücreler (l hücreler)

BÜYÜME HORMONU (STH, GH)

Hipotalamustan salgılanan somatotropin salgılatıcı hormon, somatotrop
hormonun salınımını uyarır; Somotostatin ise salınımını baskılar.

Somatotrop hormon polipeptid yapısındadır.

Somatotrop hormonun diğer hipofiz hormonlarının aksine spesifik hedef organı

yoktur, genel olarak hücreleri etkiler.

Hücresel metabolizma hızını arttırır, hücrelerin aminoasit alınımını ve protein

sentezini arttırır. Yağ asitlerinin yağ dokusundan mobilizasyonunu uyarır.
Glukozun kullanımını azaltır. Karaciğer hücrelerinden somatomedinlerin
kemiklerin epifiz plağındaki kondrositlerin mitozunu uyararak uzun kemiklerin
büyümesini sağlar.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

BÜYÜME HORMONU
(STH, GH)
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

BÜYÜME HORMONU (STH, GH)

 Çocuklarda somatotrop hormonun
eksikliği Cüceliğe, tümör gibi
nedenlerle fazlalığı devlik şeklinde
ortaya çıkan Gigantism’e neden olur.

 Büyüme plaklarının kapanmasından

sonra erişkinlerde somatotrop
hormonun aşırı salgılanması vücudun
uç kısımlarından yani burun, çene, el
ve ayakların fazla büyümesiyle
belirlenen Akromegali hastalığına
neden olur.
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler
Mammotrop Hücreler (Laktojenik Hücreler,
Prolaktin Hücreleri)

• Tek, tek ya da gruplar halinde bulunabilen,

küçük poligonal hücrelerdir.

• Gebelik ve emzirme dönemi dışında sayıları

azdır.

• Gebelik ve emzirme döneminde bu

hücrelerin organelleri daha belirginleşir,
sayıları artar ve 600 nm’ye kadar büyük
granüller ortaya çıkar. Bu granüllerde
Prolaktin hormonu (laktojenik hormon,
mammotrop hormon) bulunur.
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

Mammotrop Hücreler (Laktojenik Hücreler,

Prolaktin Hücreleri)

Orange-G-azokarmin, Orange-G-
eritrosin, Orange-G-asit füksin
boyaları ile boyandığında somatotrop
hücrelerin granülleri portakal
renginde, mammotrop hücrelerin
granülleri ise kırmızı renkte boyanır.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

Mammotrop Hücreler
(Laktojenik Hücreler, Prolaktin Hücreleri)

0,6-0,9 µm
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler

 Prolaktin hormonunu polipeptid yapısındadır. Bu hormon gebelik ve

emzirme döneminde meme bezlerinin gelişimin uyarır.

 Gebelik sırasında yüksek östrojen ve progestron salınımını baskılar,

doğumda östrojen ve progestron düzeyleri düşünce bu baskılayıcı etki
ortadan kalkar. Mammotrop hücrelerin sayısı artar. Hipotalamustan
salgılanan Prolaktin salgılatıcı hormon (PRH) ve oksitosin hormonu;
Prolaktin salınımını uyarır, prolaktin baskılayıcı faktör (PIF) ise salınımını
baskılar.

 Bebeğin annesini emmesi de Prolaktin salgılanmasını uyarır. Laktasyonun

sona ermesi ile hücrelerdeki granüllerin sayısı azalır ve çapları küçülür
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Asidofil (a) hücreler
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil hücreler (l hücreler)

Bazofil hücreler:
Sayıca asidofil hücrelerden daha az olan bazofil hücreler pars distalisin
daha çok ön ve arka bölgesinde 15-40 nm. çapında, yuvarlak oval veya
poligonal biçimde olabilirler. Çekirdekleri ekzantrik duruşludur.
Sitoplazmalarındaki granüller hemotoksilin anilin mavisi, rezorsin fuksin
gibi bazik boyalarla boyanır. Periyodik asit-schiff (PAS ) reaksiyonunu
pozitif gösterirler. Bazofil hücreler 3 çeşittir :

1) Kortikotrop,
2) Tirotrop,
3) Gonadotrop hücreler
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Bazofil hücreler

1) Kortikotrop hücreler (%15-20);

• 250-400 nm çapında salgı granülleri içeren bu hücreler eksentrik
yerleşimli bir nukleusa sahiptirler.
• Salgı granüllerinde pio-opio melanokortikotropin öncü maddesi
vardır. Bu da başlıca adrenokortikotrop hormon (ACTH), bunun
yanı sırada lipotrop hormonu (LPH) ve β endorfin’i oluşturur.
• Kortikotrop hücrelerin salgı aktivitesini, hipotalamustan salgılanan
Kortikotropin salgılatıcı hormon (CRH) uyarır.
• ACTH, böbrek üstü bezinin korteks hücrelerini başlıca da zona
fasikülata hücrelerini uyararak kortizol salınımını uyarır.
• ACTH polipeptid yapıda bir hormondur.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Bazofil hücreler

Kortikotrop hücreler

0,2 µm
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Bazofil (β) hücreler

2) Tirotrop hücreler (%5);

• Parankima hücre kordonlarının derinlerinde bulunurlar.

• Salgı granülleri ortalama 150 nm çapındadır. Bu granüller
tiroid uyarıcı hormon (TSH) veya diğer adıyla tirotrop
hormonu içerirler.
• Bu hormonun salgılanması hipotalamustan salgılanan
tirotropin salgılatıcı hormonu (TRH) ile uyarılır.
• Tiroidden salgılanan triiyodotinin (T3) ve tiroksin (T4)
denilen tiroid hormonlarıyla negatif feed back yoluyla
baskılanır.
• TSH glikoprotein yapıda bir hormondur.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Bazofil (β) hücreler

%15-
%5 20
0
0,1-0,2 µm
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Bazofil (β) hücreler

Tirotrop hücreler
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Bazofil (β) hücreler

3) Gonodotrop hücreler (%5-10) ;

• Granülleri 200-300 nm. çapa sahiptir.

• Bu hücreler folikülleri uyarıcı hormon (FSH) ve luteinleştiren hormon (LH)
salglarlar.
• LH’ya interstisyel hücreleri uyaran hormon (ICSH) da denilmektedir. Çünkü
testisin interstisyel hücrelerinden steroid hormon yapımı uyarır.
• FSH ve LH’yı göstermek için yapılan immün boyamalar sonucu bazı hücreler
FSH ‘ya bazıları LH’ ya uygun, bazıları da her ikisine uygun boyanır.
• Gonodatropin hücrelerin salgısı hipotalamustan salgılanan Gonodotropin
salgılatıcı hormon (GnRH) ile uyarılır. Ovaryum ve testislerden salgılanan
hormonlarla da baskılanır.
• Kastre edilmiş organizmalarda bu hücreler büyüyerek vakuollü bir
sitoplazma kazandıklarından dolayı bu şekildeki hücrelere kastrasyon
hücreleri adı verilmektedir.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Bazofil (β) hücreler
• FSH ve LH, glikoprotein yapısında hormonlardır.
• FSH, kadında aylık siklusa bağlı olarak artış ve azalmalar gösterir. Artış
kadında ovaryumda folikülleri uyarır. Ovulasyona hazırlar.
• Aylık siklusun ortasında LH artar ve ovulasyon olur. Korpus luteum gelişimi
için bu gereklidir.
• FSH erkekde spermatogenezin olmasında etkilidir. LH (ICSH) ise interstisyel
hücreleri (Leydig hücreleri)’ni etkileyerek testosteronun salgılanmasını sağlar.
ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis
Kromofil (l) hücreler Bazofil (β) hücreler

%15-20
%50

0,2-0,3 µm
Gonodotrop hücreler
 ADENOHİPOFİZ- Pars Distalis

Kromofob hücreler (Esas hücreler, g hücreleri, C hücreleri)

• Normalde hücrelerin %50’sini oluşturduklarından dolayı esas hücreler de
denir.
• Bu hücreler kök hücrelerdir. Salgı granülü içermezler.
• Boyanmazlar ya da çok hafif boyanırlar.
• Küçük gruplar şeklinde bulunurlar.
•Ayrıca kromofil hücrelerin salgı granüllerini boşaltmış olanları da bu hücre
populasyonu içinde bulunabilirler.
 ADENOHİPOFİZ

Follikulostellat Hücreler
• Hipofiz bezinin anterior lobunda bulunan ve salgı yapmayan hücrelerdir.
• Uzun sitoplazmik uzantıları olan ve birbirleri ile neksus (gap junction) tipi
bağlantıları olan yıldız benzeri görünümlü hücrelerdir.
• Hormon üretmezler.
• Sitoplazmalarında GFAP (glial fibriler asidik protein) içerirler. Bu nedenle
salgı yapan hücrelere desteklik yapan, M.S.S deki glia hücrelerine benzerlik
gösteren hücreler olarak tanımlanmaktadırlar.
• Son yapılan çalışmalarda, follikulostellat hücre ağının pars tuberalisten pars
distalise sinyal ilettiği hipotezi öne sürülmüştür. Bu sinyallerin hipofiz
bezinin anterior lobu boyunca hormon salınımını düzenleyebileceği
düşünülmektedir. Böylece follikulostellat ağ, hipofizeal portal ven sistemine
ek olarak fonksiyon görüyor gibi görünmektedir.
ADENOHİPOFİZ- Pars İntermedia

• Pars distalis ile pars nervoza arasında yer alır.

• Organın %2’sini oluşturur.
• Kübik hücrelerle döşeli, kolloid içeren kistik yapılar
bulunur.
• Kistler, adenohipofizin geliştiği Rathke kesesinin
kalıntılarıdır.
• Kapillerler boyunca, bazofil hücre kordonları yer alır.
• İnsanda işlevi tam olarak bilinmemekle birlikte, diğer
canlı türlerindeki çalışmalarda bazofil hücrelerin
sitoplazmalarında α ya da β-endorfin (morfin ile ilişkili
bir bileşik) içeren veziküller bulunmaktadır.
• Aşağı sınıf hayvanlarda bazofil hücreler,
melanoistlerde melanin pigmenti yapımını ve
melanoforlarda pigment dağılımını stimüle eden MSH
(Melanosit Stimule edici Hormon) üretir.
• İnsanlarda, MSH’nin fonksiyonel olmadığı ancak β-
lipotropik hormon’un (LPH) posttranslasyonel bir yan
ürünü olduğu ileri sürülmüştür. Pars intermedia bazofil
hücrelerinin kortikotroplar olduğu düşünülmektedir.
ADENOHİPOFİZ- Pars İntermedia

Kistler

Pars posterior Pars anterior

İsamin mavisi&E
ADENOHİPOFİZ- Pars İntermedia

0,2 µm

MELANOTROP HÜCRE (0,2 µm)

ADENOHİPOFİZ- Pars Tuberalis

• İleri derecede kanlanan (arteriel ve

hipofizeal portal ven sistemi ) bir bölümdür.
• Parankima hücreleri, kümeler veya
kordonlar şeklinde kan damarları ile ilişkili
bir şekilde yerleşmişlerdir ve
infundibulumdan bir bağ dokusuyla
ayrılmaktadır.
• Bu bölge, dağınık halde skuamöz hücre
gruplarından ve kübik ya da alçak prizmatik,
bazofilik hücrelerle döşeli olan küçük
folliküllerden oluşmaktadır.
• Bazofilik hücrelerin sitoplazmasında küçük
yoğun granüller, lipid damlacıkları ve
glikojen bulunur.
• Hücrelerin salgı granüllerinin FSH, LH ve
ACTH için immünoreaktivite gösterdikleri
görülmüştür.
 NÖROHİPOFİZ

• Bezin %18-20’ sini oluşturur.

• Salgı hücresi içermeyen, sadece hipotalamusta yer alan
paraventriküler ve supraoptik nukleusta yerleşik
nörosekretuvar hücrelerin miyelinsiz lifleri ve bunların
arasında yer alan Pituisitler’den (pituicyt) oluşmaktadır.
•Hipofiz sapı yoluyla arka loba ulaşan bu miyelinsiz sinir
lifleri orada yayılarak zengin kan kapillerleri etrafında
sonlanırlar. Bu nöronlar;
* gelişmiş GER ve Golgi apparatus,
*Golgi keseleri civarında,
bir membranla çevrili granüller,
*aksonları boyunca aksoplazma içinde
ve arka lobda genişlemiş akson
terminallerinde yoğun granül kümeleri
(Herring cisimleri) içerir.
 NÖROHİPOFİZ

- Pars nervoza
- Median eminens
- İnfundibulum
• Nörohipofizde hormon
sentezlenmez!
• Hipotalamustan aksonlarla
gelen hormonların, akson
sonlanmalarında depolanması
ve gerektiğinde kana verilmesi
işlevine sahiptir.
 NÖROHİPOFİZ

• Gövdeleri hipotalamustaki
supraoptik ve paraventriküler
çekirdekte bulunan nöronların
(nörosekretuar) miyelinsiz
aksonları pars nervozaya girer ve
pencereli kapillerlerin yakınında
sonlanır.
• Bu aksonlar Hipotalamo-
hipofizer traktusu oluştururlar.
 NÖROHİPOFİZ

• Aksonların terminal kısımları

genişlemeler gösterir, bu
genişlemiş sinir sonlanmalarına
Herring cisimcikleri adı verilir.

• Herring cisimcikleri; membranla

çevrili, salgı ürünlerini içeren 100-
200 nm.çaplı oluşumlardır.
NÖROHİPOFİZ
 NÖROHİPOFİZ

• Hipotalamusun supraoptik ve paraventriküler

çekirdeklerindeki nörosekretuar hücreler iki tip
hormon salgılar:
** Supraoptik nukleus (çekirdek)

Vazopressin (Antidiüretik hormon, ADH)

** Paraventriküler nukleus (çekirdek)

Oksitosin
• Hormonlar Nörofizin denilen bir hormona
bağlanarak aksonlar boyunca pars nervozaya
taşınırlar, depolanırlar ve buradan kan
dolaşımına geçerler.
• Vazopressin (Antidiüretik hormon, ADH);
nörofizin-2 ile, Oksitosin ise nörofizin-1 ve
metenkefalin ile bağlanarak depolanır.
 NÖROHİPOFİZ

• ADH (Vazopressin)
– Böbrekteki toplayıcı kanallara etki
ederek buradan suyun geri emilimini
sağlar.

• Oksitosin
– Hedef organ, uterus miyometriumu ve
meme bezlerindeki alveolleri
çevreleyen miyoepitelyal hücrelerdir.
– Doğum sırasında düz kasların
kasılmasını, laktasyon döneminde ise
sütün meme bezinden ejeksiyonunu
sağlar.
 NÖROHİPOFİZ

• Nörohipofizde miyelinsiz
aksonların yanısıra pituisit
denilen glia benzeri destek
hücreleri bulunur.
• Aksonları ve onların
genişlemelerini sararak onlara
desteklik verirler.
• Lipid damlacıkları, pigment, ara
filament içerirler.
• Birbirleriyle neksus tipi
bağlantılar yaparlar.
 NÖROHİPOFİZ

NÖROSEKRETUAR HÜCRE
 NÖROHİPOFİZ

PİTUİSİTLER
• UZANTILI
HÜCRELERDİR,
• PİGMENTLİDİRLER,
• DESTEKLİK,
• BESLENME VE
• İYON DENGESİNİN
SAĞLANMASINDA
ROLLERİ VARDIR.
HİPOFİZİN
KAN DOLAŞIMI
 Hipofizin Kan Dolaşımı

• Sağ ve sol sup. hipofizeal

arterler  İnfundibulum
ve median eminens
• Sağ ve sol inf. hipofizeal
arterler  Pars nervoza
 Hipofizin Kan Dolaşımı

• Sup. hipofizeal arterler

infundibulum ve median
eminens bölgesinde
fenestratalı kapillerlerden
oluşan bir pleksus
• Adenohipofiz bölgesinde
sekonder kapiller pleksus
 Hipofizin Kan Dolaşımı

• Hipofiz fonksiyonlarının düzenlenmesinde önemli bir sistemdir.

• Hipofizel portal sistem, pars distalis’teki hormonların
salınımının, hipotalamus tarafından kontrolünü sağlayan önemli
bir vasküler sistemdir.
İnternal Süperior
karotid arter hipofizeal arterler

Eksternal pleksusu

Uzun portal venler

Kapsullar
arterler Orta
hipofizeal
arter

Kısa portal
venler

Hipofizeal
İnferior hipofizeal arterler
venler
 Hipofizin Venleri

• EFFERENT VENLER
DURAMATERDEKİ SİNUSLARA
AÇILIR. BUNLAR DA V. JUGULARİS
İNTERNA İLE DEVAM EDER.
HİPOFİZİN SALGI KONTROLÜ

• Hipotalamusta nörosekretuvar hücrelerce yapılıp,

medien eminenste bu hücrelerin akson
sonlanmalarında depolanan salgılayıcı ya da
baskılayıcı hormonlar veya faktörler primer kılcal
damar ağına girerler , hipofizin portal ilerleyerek
ön loptaki sekonder kılcal damar ağına ulaşırlar
burada parankim hücrelerinin salgı
fonksiyonlarına uyarır ya da baskılarlar.
• Böylece hipofizyal portal sistem, pars distalisin
salgı fonksiyonunun hipotalamus tarafından
kontrol edilmesini sağlar.
Hipofizin Hipotalamus
Tarafından Kontrolü
Hipotalamus
Dorsal medial,Ventral medial
infundibular nukleuslar

Hipofiz ön lobu
Hipotalamustan salgılanan başlıca salgılatıcı ve baskılayıcı
hormonlar ve faktörler :

• TRH (tirotropin salgılayıcı hormon) : Tirotrop hormonunun yani tiroid uyarıcı

hormonun (TSH) salgılanmasını uyarır.
• CRH (Kortikotropin salgılatıcı hormon): Adrenokortikotropik Hormonun (ACTH)
salgılanmasını uyarır.
• SRH (Somatotropin salgılatıcı hormon) : Somatotrop hormonun (STH- büyüme
hormonu-GH ) salgılanmasını uyarır.
• GnRH (Gonadotropin salgılatıcı hormon): Folikül uyarıcı
(FSH ) ve Luteinleştirici hormonun (LH) salgılanmasını uyarır.
• PRH (Prolaktin salgılatıcı hormon) : Prolaktin hormonunun (mammotrop–
laktojenik hormon) salgılanmasını uyarır.
• PIF (Prolaktin inhibitör faktör) : Prolaktin hormonu (mammotrop hormon–
laktojenik hormon) salgılanmasını baskılar.
• Somotostatin : Somatotrop hormonu (STH-büyüme hormonu–GH) ve Tiroid
uyarıcı hormonun (TSH) salgılanmasını baskılar.
 Tirotropin salgılatıcı hormon(TRH)
Gonadotropin salgılatıcı hormon(GnRH)

Büyüme hormonu salgılatıcı hormon(GRH)

Prolaktin inhibe edici hormon(PIH)

Kortikotropin salgılatıcı hormon(CRH)

ACTH-----Adrenal korteks

Böbrek-------ADH TSH-----Tiroid

FSH----Ovaryum(östrojen),Testis(Spermatogenez)
Süt bezi, Uterus -----Oksitosin
LH------Ovaryum(Progesteron),Testis (Androjen)

STH-----Kemik, Kas, Yağ Dokusu

Prolaktin----Süt bezleri