Professional Documents
Culture Documents
Bi TNG 11 A-Li-Gia GM Thu Mi PHP
Bi TNG 11 A-Li-Gia GM Thu Mi PHP
mọi pháp
Những hạt giống thức thứ tám cất giữ, những tâm sở tương ứng của
thức thứ tám cũng vô thường, vô ngã.
Vô thường, vô ngã giúp ta khám phá được bình diện tương đối của mọi pháp.
Khi chúng ta tiếp xúc sâu xa với những gì chung quanh ta, thì ta vô được
pháp ấn thứ ba là niết bàn.
Tiếp xúc sâu sắc hơn nữa, chúng ta sẽ tiếp xúc được với bình diện
tuyệt đối (bản môn) của thân, tâm và các cảm xúc, các tâm hành trong
ta.
Với chánh niệm, chúng ta tiếp xúc được với các lo âu, phiền
giận...
Ngoài ra thức thứ tám còn gồm thâu tất cả vạn pháp trên thế gian trong đó
có những hiện tượng hữu lậu (āsrava, with leaks) và vô lậu (anāsrava, without
leaks.)
Lậu là rịn ra như cái bình bị nứt và nước rịn ra (Đêm khuya khắc lậu
canh tàn - Nguyễn Du.)
Điều này có nghĩa là các hành động của chúng ta chưa có hiểu biết
và giải thoát, chúng ta còn phải rớt lại do các nghiệp quả vì vô minh.
Những pháp hữu lậu là những pháp còn nằm trong thế giới sinh diệt, còn
nằm trong luân hồi sinh tử; những pháp vô lậu là những pháp của thế giới bất
sanh, bất diệt, của niết bàn, của bản môn.
Khi chúng ta đạt tới một sự hiểu biết và không còn rơi vào hờn giận
trách móc thì sự hiểu biết đó gọi là vô lậu.
Nhưng hữu lậu và vô lậu không hẳn hoàn toàn riêng rẽ.
Thấy được bản chất của vạn sự vạn vật là vô lậu, không thấy được bản
chất là hữu lậu.
Đứng về phương diện tích môn thì chúng ta sống trong thế giới
hữu lậu, thế giới có sinh có diệt, có thường có đoạn, có tới có đi,
có một có nhiều.
Đứng về phương diện bản môn thì không sinh, không diệt,
không thường không đoạn, không tới không đi, không một
không nhiều, tất cả đều trở thành vô lậu.
Cho nên hữu lậu hay vô lậu đều do cái thấy của mình
cả.
Những pháp hữu lậu còn nằm trong vòng luân hồi, sinh tử, có thể làm cho ta
bớt khổ hay khổ thêm.
Trái lại, những pháp vô lậu có thể ngăn không để ta rơi xuống các cõi
thấp kém của lục độ và đưa ta tới sự giải thoát, không vướng mắc.
Đứng về phương diện hữu lậu thì còn nghĩ đến công đức, hay tội lỗi
nhưng đứng về phương diện vô lậu thì không có sự kể công, không
danh, không lợi, chỉ có hành động tự nhiên phát xuất từ cái thấy tự do.
Thành ra tới chùa đáng lý phải tiếp xúc với các pháp vô lậu
nhưng vì nhận thức kém cỏi nên chúng ta cứ tiếp xúc với các
pháp hữu lậu.
Cái thùng phước sương trong chùa là hữu lậu hay vô lậu?