Константин Миладинов

Т’га за југ

Орелски крилја как да си метнех,

И в наши ст’рни да си прелетнех!
На наши места ја да си идам,
Да видам Стамбол, Кукуш да видам,
Да видам дали с’нце и тамо
Мрачно угревјат како и вамо.

Ако как овде с’нце ме стретит,

Ако пак мрачно с’нцето светит
На п’т далечни ја ќе се стегнам
И в други ст’рни ќе си побегнам,
К’де с’нцето светло угревјат,
К’де небото ѕвезди посевјат.

Овде је мрачно и мрак м’ обвива

И темна м’гла земја покрива:
Мразој и снегој и пепелници,
Силни ветришча и вијулици;
Околу м’гли и мразој земни,
А в гр’ди студој и мисли темни.

Не, ја не можам овде да седам,

Не, ја не можам мразој да гледам!
Дајте ми крилја ја да си метнам,
И в наши ст’рни да си прелетнам:
На наши места ја да си идам,
Да видам Охрид, Струга да видам.

Тамо зората греит душата

И с’нце светло зајдвит в гората:
Тамо дарбите природна сила
Со с’та роскош ги растурила:
Бистро езеро гледаш белеит
Или од ветар сино – темнеит;
Поле погледниш или планина,
Сегде божева је хубавина.

Тамо по срце в кавал да свирам,

С’нце да зајдвит, ја да умирам.
Марко Цепенков

РЕДЕЊЕТО
M
A НА ДЕДО МАРКО ЦЕПЕНКО
U
A
K
G
Македонец жално тажи
E
U
Гледаеќи страшни маки,
D
S
Извршвани
O
T от зли Турци,
Над
N своите мили браќа
И
2 над својте мили сестри
S
Избиени,
2K ограбени,
,I
Домаќини запустени,
От пусти страф распадени
2 својата татковина,
От
0
Да се скитат по чузбина,
1
По
9 чузбина: Бугарија,
Бугарија и Србија
И дури до Влашка земја
Пеши одат, сиромаси,
Голи, боси, измачени,
Лицата им поджолтнати,
Как от зандан извадени;
Тежок тоар на рамена,
Сфоите сакми парталаи,
На главите со фесои,
Со фесои смолосани;
Под мишкви си носат торби,
И торбите парталаи,
А во торби ржан лебец.
Манџа им е сол, пиперец.
Тие одат на работа,
Камен, дрво да ми толчат,
За пет пари да спечалат
И дома си ,да ,ги вратат,
Тешка вергиа да платат,
За падари зулумќари.
После што ќе им остани,
За челадта да се рани?
Цело лето си работат,
Камен, дрво тие толчат,
Пот со оки ќе истурат,
За пет пари да спечалат,
В есен тие ќе се враќат,
За у дома ќе си идат,
Пуста куќа да си видат.
Зер не знајат, сиромаси,
На пат ниф што ќе и најде,
От проклети арамии,
Арамии, ќесеџии,
Што и чекат да и слечат,
Петте пари да му земат,
Како офци да исколат,
По патишта, по долишта,
Отепани, расфрлани,
Да и јадат орли, врани!
Кој народ е толку мачен?
Клети едни Македонци.
Ој ви, браќа Македонци,
Што сте во слободна земја,
Бугарија и Србија,
И дури во Влашка земја?
Ме слушате што се врши
От проклети ќесеџии
На нашите мили браќа,
Наши браќа, наши сестри,
Мили сестри, наши сестри,
Мили сестри, жални мајки?
Што е чесно, с’ обесчести,
Што е мирно, отепаа,
Отепаа, ограбиа,
Моми, деца, истурчиа,
Учените распадиа!
Мољам ви се, милн браќа,
Работете, живи Бога,
Соберете ваша сила,
Ако краљи и цареи
Молбата не ви ја чујат,
Сами да се запрегниме,
Пушки в раце да земиме,
Арамии да тепаме,
Арамии, ќесеџии,
Што не мачат пет векои:
Ја слободни да бидиме,
Ја поарно да умриме,
От колку да се мачиме!
Турци диви, Арнаути,
Како жени да не колат.
Песни од Зборникот на Кузман Шапкарев

Јува мома калуѓерка и две невести самовили

„Леле Јуве, моме Јуве,
Ѓиди црна калуѓерко!
Не оди ли, не шета ли,
Не најде ли нигден вода,
Да измиеш бело лице,
Бело лице от пра’ове,
Црни очи от плачове?“
– „Синоќ ојдо’, друшќи, на чешмата,
На чешмата самовилска;
Тамо најдо’ две невести,
Две невести самовили,
Дека бањат машки деца.
На мене ми говоре’а:
„Ајде, Јуве мори, сос нас иди,
Сос нас иди, наша биди –
Да ни носеш алатите,
Да ни гледаш машки деца!“
-„Е’, виека, две невести,
Две невести самовили!
Почекајте оште мау“ку,
Да помине ден Велигден, .
По Велигден, ден Ѓурѓовден,
Тогај вие да дојдите!”

Песната е од Штип.

Самовила и свекрва је
Самовила оро вила,
оро вила на планина.
Сфекрва jе викум викат:
– Самовило, снао мила!
Пушчи оро, доjди дома
от’ ти плачит м’шко дете!
– А, сфекрво, мајке-мила!
Ќе ти пушча овца с млеко,
да нацицат м’шко дете;
ќе ти пушча тифка роса,
да иск’пит м’шко дете;
ќе ти пушча тифки ветер,
да залељат м’шко дете.
Песната е од Струга.