1

Klein collectief, wat moet je allemaal regelen?

Noodzaak en urgentie
Het helpt wel als er een noodzaak, een prikkel is. Mocht die er niet zijn, dan zoek je die. Denk
bijvoorbeeld aan het feit dat de cv-ketel (binnenkort) vervangen moet worden. Zelfs het feit dat we
in 2050 van het gas af moeten zijn is al een noodzaak, ook al is die ver weg. Een urgentie is
bijvoorbeeld de gestegen energieprijs of de leveringszekerheid van aardgas. Zowel noodzaak als
urgentie leiden tot actie.

Buren mee
Vaak begint een idee bij één iemand, een droom. In het gesprek daarover ontstaat gezamenlijkheid.
Het gezamenlijk verlangen zorgt ervoor dat je je wilt inspannen om de droom te verwezenlijken.
Hierbij is de menselijke maat belangrijk, de straatfeestschaal is een behapbare grootte. Net als bij
een feest werkt verplichting niet, maar je hebt wel een minimale deelname nodig.

Voor deelname gelden allerlei persoonlijke afwegingen die te maken hebben met keuzes in:
 techniek (wat is de beste oplossing voor mijn probleem versus wil ik een bijdrage leveren aan
de gezamenlijke droom?)
 financiën (investeringen/opbrengsten en wie gaat dat doen versus kunnen we ontzorgd
worden door de gemeente?)
 fasering (kunnen we klein beginnen en stap voor stap uitbreiden, maar ook kan iemand later
aansluiten?)
 hoe we het organiseren, niet alleen de aanleg, maar ook het latere beheer, onderhoud en
onderlinge facturering, etc. (ontzorgen, risico’s, juridisch, regelgeving, etc.)
 hoe we het vertellen (richten we “een website” in om mensen te informeren versus niet
iedereen kan/wil het allemaal snappen)
 praktische zaken (wat kunnen we mensen bieden die hun cv-ketel al vervangen hebben?,
wat als de ketel het nu begeeft terwijl er nog geen collectief is, etc.)
Vervolgens wordt onderstaand ieder aspect nader toegelicht.

Techniek
Uiteindelijk is het gezamenlijk verlangen een totaalconcept
waarin alles klopt. Als je nadenkt over hoe we van het gas af kunnen, denk je al snel ook over het
opwekken van elektriciteit en vervolgens over het opladen van de (deel)auto. Dan kom je snel uit bij
opslag van warmte en elektriciteit en er ook nog eens tarieftechnisch slim mee omgaan. En als we
dan toch opslag hebben waarom niet ook van regenwater, al is het maar alleen voor de tuin?

Bij ieder onderdeel wil je dan weten wat de alternatieven zijn en wat uiteindelijk “de beste”
oplossing is.

Van gas af
Gezamenlijke WKO of bodemlus onder het mandelig Lipsplein en individuele warmtepompen. Met
een buizenstelsel wordt de warmte en koude getransporteerd naar de woningen. De verwachting is
dat het huidige radiatorensysteem gebruikt kan worden.
Op het plein komen carports met zonnecollectoren waarvan de warmte wordt opgeslagen onder het
plein. Voor de warmwatervoorziening moeten ook keuzes gemaakt worden.
 2

Woningen krijgen individuele energiemeters zodat kosten verdeeld kunnen worden.

(Rioolwarmte Noordweg is afgevallen).

Opwekken elektriciteit
Op het dak van het appartementencomplex en op alle daken van de woningen komen
zonnepanelen, primair voor het invullen van de eigen elektriciteitsbehoefte. Het overschot is voor
het laden van elektrische auto’s die een bi-directionele functie hebben, zodat we ’s nachts stroom
betrekken uit de accu’s van de auto’s. Met slimme software optimaliseren we het verbruik op basis
van kwartiertarieven.

Regenwater/klimaatadaptatie
Het regenwater dat op het plein valt wordt ondergronds opgevangen in een tank. Dit water wordt
gebruikt voor de tuin en optioneel voor het doorspoelen van toiletten. De schuurtjes krijgen
sedumdaken en het plein wordt zoveel mogelijk groen ingericht.

Financiën
Belangrijk is om voor de verschillende alternatieven een vergelijkingsplaatje te maken ten opzichte
van de huidige situatie. Belangrijk is dan alle kosten mee te nemen, dus investering, beheer,
onderhoud, administratie en ook energiekosten (total cost of ownership inclusief energieksoten).
Nog niet duidelijk is welke partij bij een dergelijk initiatief ontzorgt (maatschappelijke esco?) en
welke subsidies beschikbaar zijn. Voor subsidies is bekend dat een coöperatie meer mogelijkheden
biedt.

Fasering
Ook voor het draagvlak is het soms goed klein te beginnen en stap voor stap verbeteringen door te
voeren, echter bij een collectief moet het basissysteem er eerst liggen. Wel kan gestart worden met
bijvoorbeeld sedumdaken. Daarnaast is een knip mogelijk tussen het warmtedeel en het
elektriciteitsdeel. Vervolgens kunnen batterijopslag en software gefaseerd. Wellicht kan het
regenwaterdeel verder geïntegreerd, dan wel separaat worden aangelegd.

Organisatie
Afhankelijk van wet- en regelgeving wordt een zo eenvoudig
mogelijke organisatie ingericht die voldoende juridisch kader
biedt om eigenaarschap, vergunningen, facturering, risico’s en klachten afdoende te managen in de
verschillende fases van aanleg en instandhouding. We denken aan een energiecoöperatie die
opdrachtgever is voor een liefst maatschappelijke Esco, maar het zou ook anders kunnen. Er is ook
een gedachte om een splitsing te maken tussen investeerder en gebruiker, zodat je makkelijker de
gebruikers mee krijgt in het collectief. In dat geval kan de investeerder zelfs ook een derde partij
zijn.

Informatie
Zoveel mogelijk vanuit persoonlijk contact de mensen proberen te enthousiasmeren voor de droom,
een vrije keuze is essentieel. Gedurende de voorbereiding en aanleg intensief communiceren.
Alle info ontsluiten op een website.
 3

Praktische zaken
Per geval een pragmatische oplossing zoeken die recht doet aan de droom.