2.

PROTEIN

- Merupakan sebatian organik yang mengandungi unsur-unsur karbon, hidrogen,

oksigen, dan nitrogen.
- Terbina daripada gabungan unit ringkas yang disebut asid amino.
- Bertindak sebagai pembekal tenaga atau sumber tenaga.
- Protein terdiri daripada unsur karbon, fosforus, hidrogen, sulfur, oksigen, dan
nitrogen.
- Sumber protein ialah ikan, daging, telur, susu, sayur-sayuran, soya.

PROTEIN DAN SUMBER

KELAS MAKANAN ADA 2 JENIS IAITU:-

1.MAKRONUTRIEN: Karbohidrat, Protein dan Lemak PROTEIN SUMBER
2.MIKRONUTRIEN: Vitamin dan mineral, Serat/Pelawas, dan Air
Protein Lengkap Daging, ikan, telur dan susu

1. KARBOHIDRAT Protein tidak Lengkap Sayur-sayuran, biji-bijian dan kekacang

- Merupakan sumber utama tenaga.

- Sebagai sumber tenaga dan haba.
- Menolong mengekalkan tahap glukosa dalam darah.
- Menolong mengawal glukosa dan kegemukan.
- Membantu pencernaan dan penyerapan nutrien.
- Dalam tubuh badan, karbohidrat disimpan dalam bentuk glukosa.
- Sumber karbohidrat ialah nasi, roti, ubi kentang, pisang, gula, ubi kayu, bijirin. FUNGSI PROTEIN:
- Karbohidrat terdiri daripada 4 gabungan unsur iaitu kanji, gula, selulosa, glikogen.
JENIS-JENIS KARBOHIDRAT DAN SUMBER - Membina dan mengekalkan tisu badan.
- Membentuk hormon dan enzim.
JENIS NAMA CONTOH/SUMBER - Pembetukan antibodi.
- Mengekalkan tenaga.
Karbohidrat ringkas *Monosakarida Madu, gula, jus buah-buahan - Menyeimbangkan bendalir dan asid-alkali.
*Disakarida - Mengangkut bahan kumuh dalam badan

Karbohidrat *Polisakarida Nasi, kanji, gandum

kompleks
KESAN KEKURANGAN PROTEIN:
Dietary fiber *Tidak larut air Didapati dalam sumber
- Pertumbuhan terbantut
*Larut dalam air tumbuhan
- Penyakit kwasiorkor.

KESAN KEKURANGAN KARBOHIDRAT

- Tubuh badan menjadi lemah.

- Kurang tenaga.
- Pertumbuhan tubuh badan terbantut
3. LEMAK
- Adalah sebatian yang mengandungi asid lemak yang bergabungan dengan alkohol. KESAN KEKURANGAN LEMAK
- Akan menghasilkan tenaga 2 kali lebih banyak daripada karbohidrat dan protein.
- Sumber lemak ialah marjerin, mentega, minyak zaitun, minyak kelapa sawit. - Tidak dapat memanaskan
JENIS LEMAK badan.
- Tiada otot untuk melindungi
VITAMIN JENIS NAMA
organ.

Lemak ringkas Lemak, minyak, dan lilin Sebagai sumber minyak

- Adalah bahan organik yang penting
(essential). Sebagai pelindung tubuh
Lemak sebatian Fosfolipid, glikolipid & steroids FUNGSI LEMAK
- Hanya terdapat melalui makanan. Sebagai pelarut vitamin A, D, E dan K

Sebagai bahan penting membran sel

- Terbahagi kepada 2 iaitu:
Sebagai bahan pembuat bahan2 hempedu
Vitamin larut dalam air dan vitamin larut lemak
Sebagai bahan pembuat hormon
Sebagai sumber tenaga bantuan
Vitamin larut.

JENIS KEPERLUAN / FUNGSI SUMBER

VITAMIN SUMBER

Vitamin A - Merangsang pertumbuhan Hati, mentega,

2 (Retinol) Susu, minyak, hati ikan, kuning telur, lemak lobak tulang susu, lobak
- Melindungi tubuh daripada merah, keledek
B1 (Tiamin) Bijirin, ragi, kekacang, sayuran berhijau, ikan berminyak jangkitan bakteria
- Adaptasi kepada cahaya malap

B2 (Riboflavin) Bijirin, ragi, kekacang, sayuran berhijau, ikan berminyak Vitamin D - Meningkatkan aras Sayuran hijau
fosfat dalam badan
B3(Niasin) Bijirin,ragi,kekacang,sayuran berhijau,iakn berminyak,ayam dan susu.
Vitamin E - Bertindak sebagai antioksida Mentega, ikan,
- Membantu menstabilkan sel minyak sayuran
B5 (Asis paniotenik) Terdapat dalam semua hidupan, tumbuhan dan haiwan
membran

B6 (Piridoksina) Buah-buahan dan sayur-sayuran Vitamin K - Disintesiskan untuk Sayran hijau,

badan bagi tindakan kekacang,
dalam pembekuan bijirin
B12 Tisu haiwan
darah

C (Asid askobik) Buahan dan sayuran

Biotin Tisu haiwan dan tumbuhan

MINERAL: SERAT / PELAWAS

-Sejenis bahan semulajadi yang berasal dari tumbuh-tumbuhan TAKRIFAN :

MINERAL FUNGSI KESAN JENIS MAKANAN • Gentian selular yang terdapat dalam sayuran dan buah-buahan bagi membantu fungsi asas dan
Kalsium -Pembentukan - Penyakit riket Susu, telur dan mengelakkan sembelit.
tulang dan gigi - Tulang dan gigi akan sayur-sayuran • Bahan yang terdapat dalam tumbuhan yang tidak boleh dicerna dan diserap dalam sistem pencernaan.
yang kuat rapuh hijau, keju.
- Pembekuan - Pembekuan darah SUMBER : Tumbuhan ( sayuran dan buahan ).
darah lambat
Besi -Pembinaan - Penyakit Hati, daging, Contoh sumber makanan yang mengandungi serat yang tinggi ( kekacang, sayuran dan pisang )
hemoglobin anemia telur dan sayur-
dalam sel darah sayuran FUNGSI :
merah untuk
pengangkutan ✓ Membantu proses pencernaan
oksigen. ✓ Menyerap dan menyimpan air .
Iodin Penghasilan Penyakit goiter(beguk) Makanan laut,
✓ Menolong mengeluarkan najis dengan cepat .
hormon untuk sayur-sayuran
mengelakkan ✓ Mengurangkan tekanan dalam usus .
penyakit goiter ✓ Melambatkan penyerapan dalam gula .
natrium Memelihara Kekejangan otot Garam ✓ Mengikat dan menyerat lemak .
keseimbangan (natrium ✓ Baik untuk diet dan mengikat badan .
bendalir klorida) ✓ Mengikat dan menyerap lemak dan asid hempedu.
✓ Sangat penting untuk fungsi asas seperti mengurangkan penyakit jantung dan kanser .
fosforus Pembentukkan Penyakit kriket dan Daging, sus,
tulang dan gigi kerosakkan gigi ikan telur FAEDAH MENGAMALKAN SERAT DIETARI DALAM DIET HARIAN :
yang sihat kacang
- Mecegah sembelit.
Flourin Pembentukkan Penyakit karies gigi Air minuman ,
- Menstabilkan kandungan glukosa dalam darah.
tulang dan gigi ikan dan sayur
yang sihat sayuran - Membantu membuang toksin.
kalium Memelihara Kelesuan dan Daging , ikan - Mencegah penyakit batu karang.
fungsi sistem kekejangan otot dan bijirin
saraf
 • Air adalah komponen yang penting kepada tisu badan .
• Bertindak sebanyak 55% hingga 65% dalam jumlah berat badan .
• Sebanyak 8 gelas air perlu diminum dalam sehari untuk menggantikan kehilangan air dalam badan .
• Terdapat 3 sumber air dalam badan iaitu :
i) Makanan –semua makanan mempunyai air masak kecuali lemak, minyak masak dan makanan kering
ii) Minuman –glukosa dibakar dalam badan untuk mendapatkan tenaga.
-Karbon dioksida dan wap air kurang daripada separuh dari paru-paru.
-Separuh lagi tinggal tetap dalam badan sebagai sumber utama dalam tubuh.

iii) Pembakaran metabolism dalam badan- Kuantiti air yang diminum bergantung kepada individu,
aktiviti sukan, cuaca dan sebagainya.

FUNGSI :
KESAN KEKURANGAN AIR:
Sebagai sumber medium pelarut
- Sembelit dan proses pencernaan terganggu
Membantu sistem perkumuhan
- Badan mudah lesu, letih dan mudah
Melicinkan permukaan membrane
Mengawal tindakbalas metabolism mengantuk kerana kurang oksigen
Mengawal suhu badan - Kehilangan air dan darah dalam badan boleh
Memberi struktur tubuh menyebabkan maut
- Tubuh badan rasa panas
- Tiada ketahanan badan

KESAN
KESAN KKES
 INDEKS GLISEMIK (GI)

PERBEZAAN INDEKS TINGGI, RENDAH DAN SEDERHANA

KATEGORI KISARAN CONTOH

Adalah indek pengukuran mengenai kesan makanan yang
mengandungi korbohidrat ke atas paras glukosa darah.
Tinggi 70 dan ke Emping jagung, rice krispies, kentang
Terbahagi kepda 3 kategori iaitu:
atas panggang, tembikai, roti putih dan nasi
i. Kategori indeks glisemik tinggi.
yang paling putih
ii. Kategori indeks glisemik rendah.
iii. Kategori indeks glisemik sederhana

Sederhana 56-69 Seluruh produk gandum, beras

basmati, ubi, gula.
Kategori indeks glisemik tinggi.
➢ Menyebabkan paras glukosa darah meningkat dengan cepat.

Kategori indeks glisemik rendah.

➢ Lambat dicerna dan diserap. Rendah 55 atau Kebanyakkan buah-buahan dan
➢ Meningkatkan paras glukosa dan insulin secara berperingkat- kurang sayuran, roti kasar, pasta, kekacang,
peringkat. susu, yogurt,produk sangat rendah
karbohidrat.