Professional Documents
Culture Documents
Admin Euskara Jurilinguistikoa
Admin Euskara Jurilinguistikoa
Admin Euskara Jurilinguistikoa
IKUSPEGI JURILINGUISTIKOA
Egilea:
Joseba Ezeiza Ramos
ISBN: 978-84-9860-685-0
Administrazioko eta Zuzenbideko
euskara
IKUSPEGI JURILINGUISTIKOA
UPV/EHU
ZUZENBIDE FAKULTATEA
IKUSPEGI JURILINGUISTIKOA
UPV/EHU
ZUZENBIDE FAKULTATEA
3. Hirugarren gaia: Euskararen arauak eta erabilerak administrazioan eta arlo juridikoan: gida-lerro nagusiak 127
3.1. Sarrera 131
3.1.1. Aurkezpena 131
3.1.2. Aztergaiak 132
3.1.3. Lan-egitasmoa 134
3.2. Ideia nagusiak 135
3.3. Atazak 141
3.1. Kontsultarako baliabideak interneten: ikusmira orokorra 143
3.2. Testuen zuzentasuna langai: zuzentasuna eta estandartasuna 169
3.3. Testuen egokitasuna langai: euskara zaindu orokorrerako irizpideak 197
Lanerako eta kontsultarako dokumentuak 217
6. Seigarren gaia: Administrazioko eta arlo juridikoko estiloa, lexikoa eta terminologia:irizpideak eta baliabideak 305
6.1. Sarrera 309
6.1.1. Aurkezpena 309
6.1.2. Aztergaiak 310
6.1.3. Lan-egitasmoa 312
6.2. Ideia nagusiak 313
6.3. Atazak 317
6.1. Komunikazio espezializaturako hizkuntza-baliabideak interneten 319
6.2. Administrazioko hizkera langai: estiloa, lexiko espezializatua eta terminologia 333
6.3. Hizkera juridikoa langai: estiloa, lexiko espezializatua eta terminologia 359
Lanerako eta kontsultarako dokumentuak 391
Bibliografia 393
_________________________________________
Ikuspegi Jurilinguistikoa
_________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
1. gaia
Euskara arlo juridikoan eta
administrazioaren jardunean
_________________________________________________________________ 1. gaia
1. GAIA
HELBURU OROKORRA
AZTERGAIAK
ATAZAK
1.1. Euskara arlo juridikoan eta administrazioan: eremuak, eginkizunak eta oinarriak
1.2. Euskararen garabideak administrazioan eta arlo juridikoan: zenbait mugarri
1.3. Euskararen erronka (sozio)linguistikoak administrazioan eta arlo juridikoan
AMAIERAKO GOGOETA-
GOGOETA-LANA
Helburua: Ikasgai honetan landutako aztergaien inguruan zabalkunde-lan bat idaztea gelan
gaingiroki baino landu ez diren alderdiak sakonduz.
Ezaugarriak:
Ezaugarriak 1.200-1.500 hitz. GARALEX blogean argitaratzeko modukoa.
Aukerako gaiak:
_________________________________________ 3
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
4 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
1.1. SARRERA
1.1.1. AURKEZPENA
Ikasgai honek Euskara Juridikoa irakasgaiaren lehen helburua izango du jomugan, hau da,
Zuzenbidearen eta Administrazioaren munduko lanbideetan euskarak dituen erronkak aintzat hartzea,
eta erronka horiei erantzuteko gizarteak eskaintzen dituen bideak ezagutzea eta balioestea. Helburu hori
erdiesteko hiru mugarri izango dituen ibilbidea prestatu da.
- Lehen atazan, euskarak administrazioan eta arlo juridikoan dituen eremuak, funtzioak eta oinarriak
aurkeztuko dira. Horrekin batera, nork bere hizkuntza-ezagutzen diagnosia egingo du, eta saiatuko
da identifikatzen nolako ahalbideak eta mugak dituen alor hauetan euskaraz aritzeko.
- Bigarren atazan, bestalde, gainbegiratu orokorra emango zaio euskarak administrazioan eta arlo
juridikoan orain arte izan duen normalizazio- eta garapen-prozesuari. Horrez gainera, arreta jarriko
zaio alor horietan euskara lantzen eta bultzatzen ari diren taldeen eta erakundeen lanari: zer
ekarpen egin nahi duten, zer ekoizten duten, zer-nolako baliabideak eskaintzen dituzten…
- Hirugarren atazan, azkenik, aztertuko da nola eragiten dioten lege-testuinguruak eta elebitasunak
zuzenbidearen eta administrazioaren jardunari. Horrekin lotuta, gogoeta egingo da justiziaren eta
administrazioaren munduko lanbideetan euskarak dituen erronkei buruz.
Ataza bakoitzean hainbat jarduera proposatuko dira. Hasieran oso arinak eta laburrak izango dira:
zerrendak osatzekoak, iruzkin laburrak idaztekoak, taulak betetzekoak… Baina, ikasgaiak aurrera egin
ahala, dokumentazio-fitxak eta artikulu laburrak ere eskatuko dira. Lan horien guztien emaitzak gela
birtualean bilduko dira, eta ekarpenik esangarrienak GARALEX blogean emango dira argitara; betiere,
egileen baimenarekin, noski.
Ahalegin horrekin hauxe bilatzen da: Euskara Juridikoa irakasgaiaren interesguneei buruz abiapuntuko
gogoeta bat egitea, eta gai horien inguruan hainbat testu labur idaztea. Horren bidez espero da ikasle-
taldearen abiapuntuko egoera ezagutzea eta ikasleek irakasgaiaren inguruan dituzten ikuspegiak
bideratzea; horrez gainera, ikasle bakoitzaren oinarrizko hizkuntza-gaitasunaren lehen diagnosia ere
egin nahi da.
_________________________________________ 5
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
1.1.2. AZTERGAIAK
Esandakoagatik, irakasgai honetan gogoeta egingo dugu hizkuntzak arlo juridikoan eta
administrazioan duen garrantziaz. Hortik abiatuta saiatuko gara zehazten zein diren alor honetako
profesional batek bere eginkizunak eraginkortasunez bete ahal izateko izan behar dituen hizkuntza-
ezagutzak.
Gai hori euskararen esparrura ekarrita, gainbegiratu bat emango diogu normalizazioaren bidean gure
hizkuntzak administrazioan eta alor juridikoan egin duen ibilbideari: zer toki izan duen euskarak
administrazioan eta arlo juridikoan historian zehar, zer babes eta berme ematen dion euskarari gaur
egun lege-testuinguruak; zer taldek eta erakundek egiten duten lan aktiboa euskara administrazioan eta
arlo juridikoan txertatzeko; zer ekimen eta ekarpen egin diren administrazioko hizkera eta hizkera
juridikoa garatzeko, eta abar. Galdetegi moduan adierazita, hona hemen irakasgai honetan jomugan
hartu diren aztergai nagusiak:
- Zein dira administrazioko eta arlo juridikoko hizkerari oinarria jartzen dioten ezagutza
(sozio)linguistikoak?
- Zergatik izan behar du administrazioaren edo zuzenbidearen profesional batek hizkuntzaren ezagutza
sakona eta espezializatua? Zer funtzio betetzen trebatu beharko du nagusiki?
- Nolako ezagutzak eskuratu behar ditu administrazioko hizkeran eta hizkera juridikoan sakondu nahi duen
hiztunak?
- Zein dira alor hauetan euskara normalizatzeko eta garatzeko egindako ahalegin nagusiak? Noren eskutik
etorri dira? Nolako emaitzak lortu dira?
- Nolako zailtasunak dituzte legelariek, juristek eta administrazioko langileek beren lana euskaraz egiteko?
- Zer baliabide dituzte legelariek, juristek eta administrazioko langileek euskaraz aritzeko?
- Zein dira gaur egun administrazioko eta arlo juridikoko profesional elebidunen ardura eta erronka
(sozio)linguistiko nagusiak?
Gai horiei, lehenik eta behin, nork bere eskarmentu eta ikuspegitik helduko die. Baina arian-arian
modu formalagoan ere landuko dira; bai adituek idatzitako artikuluen eta bestelako lanen laguntzaz,
eta baita ikaskideen edo irakaslearen lankidetzari esker.
6 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
- Euskarak administrazioan eta arlo juridikoan duen lege-testuinguruaren eta egoeraren inguruko
gogoetak biltzen dituen dokumentu bat
- Administrazioan eta arlo juridikoan euskarak zabalik dituen eremuen zerrenda bat
- Hizkuntzak administrazioaren eta arlo juridikoaren eginkizunetan dituen zereginak jasotzen dituen
zerrenda bat
- Euskara juridikoaren eta administrazioko euskararen corpusa osatzen duten lanen inguruko fitxa-bilduma
bat
Dokumentu horietan irakasleak taldekideen ekarpen esangarrienak bildu, eta denen eskura utziko ditu
irakasgai honetan egindako gogoeta-lanaren emaitza gisa. Dena dela, ikasleak, nahi izanez gero, gai
horiek sakontzen jarraitzeko aukera ere izango du, irakasgaiaren amaieran aurkeztu behar den lan
monografikoa hemen landutako gai baten inguruan eginez. Hona hemen lan horretan jorra daitezkeen
gaietako batzuk:
-Euskara juridikoaren eta administrazioko euskararen eragileen ekarpenak: UPV/EHU, Deustuko Unibertsitatea,
UZEI, IVAP, Justizia Sailaren Euskara Batzordea, Eusko Legebiltzarraren Euskara Atala…
- …
Lan horiek ere taldekideen eskura jarriko dira, irakasgaian ikasitakoaren osagarri. Kalitate
nabarmeneko lanak, bestalde, GARALEX blogean argitaratuko dira. Irakasgaiaren Twitter-
kontuaren bidez ere emango zaie haizea, gai hauek intereseko dituenak izan dezan Euskara
Juridikoa irakasgaian egin dugun dokumentazio- eta gogoeta-lanaren berri.
_________________________________________ 7
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
1.1.3. LAN-
LAN-EGITASMOA
Irakasgaiari dagozkion aztergaiak lantzeko 15 jarduera proposatuko dira. Jarduera horiek hiru gairen
inguruan ardaztuko dira. Hona hemen etapa bakoitzean aurreikusitako eginkizunak:
1.1. Euskara arlo juridikoan eta administrazioan: eremuak, funtzioak eta oinarriak
1.1.1. Euskarak administrazioan eta arlo juridikoan azken 30 urteetan izan dituen lorpenen zerrenda osatu
1.1.2. Euskara administrazioan eta arlo juridikoan non, noiz, zertarako eta zer neurritan erabiltzen den
zehaztu
1.1.3. Euskarak administrazioan eta arlo juridikoan betetzen dituen funtzioak zerrendatu
1.1.4. Nork bere ezagutza linguistikoen diagnosia egin
1.1.5. Irakasgaiaren xede orokorrak aurkeztu eta helburu xeheagoak zehaztu
Ataza horiek egiteko 10 orduko lan-zama aurreikusten da gutxi gorabehera; egiteko epea, bestalde,
hiru astekoa izango da. Gomendatzen da ataza bakoitzari dagozkion jarduera guztiak saio bakarrean
eta osorik egitea. Halaber, gomendatzen da lanak astez aste eginez eta aurkeztuz joatea. Hartara,
irakasleak garaiz egin ahal izango du bere balorazioa; hau da, hurrengo atazari ekin aurretik bidali
ahal izango dizkio ikasleari hurrengo jarduerak egiteko orduan kontuan hartu beharreko oharrak eta
iradokizunak.
Gogorarazi behar da, bestalde, lana ez dela amaitzen jarduerak eginda eta zuzenduta. Ikaskideen
ekarpen guztiak jaso eta zuzendutakoan, irakasleak interesgarrienak bildu, eta dokumentu batean
bateratuko ditu. Dokumentu horiek taldekide guztien esku jarriko dira. Gela birtualean foro bat ere
zabalduko da, sintesi-dokumentuak irakurri eta gero taldekideek ikasgaian landutako gaien inguruan
azken gogoeta edo balorazioa bidal dezaten.
8 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
Irakasgai honetan hainbat ideia dira giltzarri. Ideia horiek lan-egitasmoan zehar garatu nahi dugun
gogoetaren euskarri izango dira. Hona hemen gaingiroki azalduta.
Hizkuntzaren estatusa
estatusa.. Hizkuntza baten estatusa hizkuntza horrek gizartean duen aitortzaren, hartzen dituen
gizarte-eremuen eta betetzen dituen funtzioen araberakoa da.
Hizkuntzaren erabilera.
erabilera. Hizkuntza baten erabilerari neurria hartzeko hainbat alderdi hartu behar dira kontuan:
zenbat hiztun dituen; hiztun horiek zenbat eta zertarako erabiltzen duten hizkuntza; zer testuingurutan
erabiltzen duten eta nolako zereginak betetzeko; nolako gizarte-prestigioa duten zeregin horiek…
Hizkuntzaren corpusa.
corpusa. Hizkuntzaren corpusa hiztun-komunitatearen ondare linguistikoa da: komunitate horrek
erabiltzen duen hiztegia, partekatzen dituen adiera moldeen errepertorioa, egiten duen testu-ekoizpena…
Estatusaren aldetik, euskarak ez du babes berbera lurralde guztietan; ezta euskara hizkuntza ofiziala den lekuetan
ere. Hori oztopo larria izan daiteke euskarak administrazioan eta arlo juridikoan gaztelaniaren, frantsesaren (eta
nazioarteko erakundeetan ingelesaren) maila bera erdiets dezan. Mugak muga ere, azken 30 urteotan euskarak
eremu berriak irabazi ditu, eta garapen-prozesu nabarmena izan du administrazioan eta arlo juridikoan, besteak
beste. Horren ondorioz, administrazio-hizkera eta hizkera juridiko deritzegun aldaerak ere sortu eta garatu dira;
hein batean, behintzat. Dena den, oraindik bidearen zati bat geratzen zaio euskarari erabateko normalizazio-
egoerara iristeko. Gabezia hori agerikoa da, besteak beste, hizkera administratiboaren eta juridikoaren alorrean:
terminologiaren batasun eza, gaztelaniaren itzala hizkuntza-hautuetan, kalitate eskaseko dokumentuak…
_________________________________________ 9
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
3. Hizkuntzaren eginkizunak arlo juridikoan eta administrazioan. Hizkuntzak funtzio ugari betetzen ditu gizakion
bizitzan eta gizartearen antolamendu zein funtzionamenduan. Arlo juridiko eta administratiboan ere, hizkuntza
oinarrizko baliabidea da gizartearen antolamendurako eta Zuzenbidea ezarri, zabaldu eta aplikatzeko. Izan ere,
hizkuntzak funtzio ugari eta ezinbestekoak betetzen ditu eremu honetan. Hona hemen funtzio horien artean
azpimarragarrienak:
1. Hizkuntzak giza taldeak, nazioak eta estatuak sistema sozial, kultural zein politiko gisa legitimatzeko
balio du: hizkuntza kulturaren, gizarte-antolamenduaren eta egitura politikoaren euskarri, baliabide eta
adierazle garrantzitsua da.
2. Hizkuntza, giza eta gizarte harremanak sortzeko eta garatzeko erabiltzen da:
da: komunikazio-tresna
garrantzitsuenetako bat da.
3. Hizkuntza barne-
barne-adierazpenerako bide emankorrenetako bat da:
da: nork bere nortasuna eta irudia
gizarteratzeko, eta beste norbanakoen aurrean modu jakin batean azaltzeko erabiltzen da.
4. Hizkuntza ingurunea antolatzeko erabiltzen da:
da: entitateak, definizioak eta sailkapenak egiteko, alegia.
5. Hizkuntza oroimenaren euskarri nagusietako bat da:
da: hizkuntzaren bidez gordetzen eta transmititzen
dira gertaerak, adierazpenak, erabakiak, arauak…
6. Hizkuntza gogoetari bide emateko erabiltzen da:
da: gogoetak hitzetan zein iruditan mamitzen dira;
hizketak eta idazketak gogoeta suspertzen dute; hizkuntzak pentsamenduak egituratzeko balio du.
Euskarak hein batean bakarrik betetzen ditu funtzio horiek administrazioan eta arlo juridikoan. Hala ere, zenbait
erakundetan edo egoeratan, behintzat, euskarak erabateko funtzionaltasuna eskuratu du; adibidez, lurraldeko eta
tokiko zenbait erakundetan; bake-epaitegi batzuetan; Justizia Administrazioaren zenbait zerbitzutan; eta abarretan.
Egoera hau ez da (oraindik) onuragarriena, baina, duela gutxira arte ez bezala, gaur egun profesionalek eta
herritarrek gero eta aukera eta baliabide gehiago dituzte alor hauetan euskaraz eroso eta eraginkortasunez
aritzeko.
10 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
Hizkuntzaren sistemaren
sistemaren Testuinguru
baliabideak eta arau soziolinguistikoaren
orokorrak berezitasunak
HIZKERA
JURIDIKO ETA ADMINISTRATIBOA
Horrela, bada, alor hauetako profesionalek eskuratu beharreko ezagutzen artean, batzuek arlo juridiko-
administratiboaren gizarte-eginkizunen ezagutzarekin dute zerikusia; beste batzuk hizkuntzaren sistemaren ezagutza
orokorrarekin daude lotuta; beste batzuk hizkuntza-komunitateak adosten dituen irizpideen ezagutzari dagozkio;
beste batzuk diskurtso-komunitate espezializatuaren esparrukoak dira; eta, azkenik, beste batzuk hizkuntza artekoak
dira, beraz, hizkuntza batetik bestera transferitzeko modukoak. Kontuak kontu, hizkuntza-ezagutza horiek guztiak
ezinbestekoak dira administrazioan edo arlo juridikoan trebe eta ziur jarduteko.
Egoera normalizatuetan ezagutza horiek goi-mailako ikasketen bitartez eskuratzen dira gehienbat; izan ere,
unibertsitateko ikasketek bermatzen dute eskuarki alorreko diskurtso mota nagusiak, testu-generoak, terminologia,
fraseologia eta, oro har, hizkera juridiko zein administratiboari dagozkion bereizgarriak eskuratzea. Erabat
normalizatu gabeko hizkuntzen kasuan, zailagoa da hori; batetik, iturri asko beste hizkuntza batzuetan baino ez
daudelako, eta, bestetik, hizkuntza-eredua bera ere garatzen ari den bitartean, erabat finkatu gabe dagoelako.
Hizkuntzaren gaineko gogoeta eta berariazko prestakuntza kasu guztietan da onuragarria. Alabaina, hizkuntza
gutxituen kasuan are garrantzi handiagoa dauka. Izan ere, hiztunak estrategia bereziak garatu behar ditu
hizkuntzak eta gizarte-egoerak dituzten hutsuneei aurre egiteko. Horretarako, funtsezkoa da, batetik, nork bere
ahalbideen eta mugen kontzientzia hartzea eta, bestetik, ondo ezagutzea hizkera juridiko eta administratiboaren
oinarrian dauden alderdietan zer-nolako garapena duen hizkuntzak, eta zein izan daitezkeen alderdi horrekin
lotutako huts eta arazoei aurre egiteko aukera eraginkorrenak. Horiek dira, besteak beste, Euskara Juridikoa
irakasgaiaren azken jomugak.
_________________________________________ 11
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
12 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
1.3. ZEREGINAK
_________________________________________ 13
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
14 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
GAIA
1.1. Euskara administrazioan eta arlo juridikoan: eremuak, funtzioak eta oinarriak
HELBURUAK:
- Euskarak administrazioan eta arlo juridikoan duen testuingurua aztertzea eta egungo egoeraren argi-
ilun batzuk identifikatzea
- Ohartzea zein diren administrazioko hizkerari eta hizkera juridikoari oinarria jartzen dieten ezagutza
(sozio)linguistikoak
- Nork bere ezagutza linguistikoen diagnosia egitea, Euskara Juridikoa irakasgaiaren joko-eremuaren
mugetan
PROZEDURA
1. Euskarak administrazioan eta arlo juridikoan azken urteetan izan dituen lorpenen zerrenda osatu
funtzioak
3. Euskarak administrazioan eta arlo juridikoan betetzen dituen fun tzioak identifikatu
EMAITZA
Ataza honen bidez, hasiera emango diogu Euskara Juridikoa irakasgaian egin nahi den
gogoeta soziolinguistikoari. Horretarako, gainbegiratu orokor bat egingo zaie euskarak
administrazioan eta arlo juridikoan dituen eremu, eginkizun eta oinarriei. Bide batez, aukera
honetaz baliatuko gara nork bere euskara-ezagutzen inguruko diagnosia egiteko, eta irakasgai
honi begira helburu zehatz batzuk ezartzeko.
Lehen ataza honetan bost eginkizun samur proposatzen dira: taulak betetzea, zerrendak
osatzea, iruzkin laburrak idaztea… Guztiak azkar eta arin egiteko modukoak dira. Hori bai,
espero da taldekide guztien ekarpenei esker euskarak administrazioan eta arlo juridikoan duen
tokiaren ikusmira orokorra osatzea, eta irakasgai honetara bildutako kideen hizkuntza-
ezaugarrien irudi argi samarra eratzea.
Helburu hori erdietsi ahal izateko, kide bakoitzak ekarpen xume bat egingo du. Irakaslea
arduratuko da ekarpen horiek guztiak bildu eta dokumentu osatu batean jasotzeaz. Denen
ekarpenak biltzen dituen dokumentu hori izango da ataza honen emaitzen lekukoa.
_________________________________________ 15
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
16 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
1.1.1. Euskararen egoera eta garapena administrazioan eta arlo juridikoan. Hizkuntza
baten estatusak, erabilerak eta corpusak adierazten dizkigute hizkuntza horren
garapena eta gizarte-egoera.
Hizkuntzaren estatusa.
estatusa. Hizkuntza baten estatusa hizkuntza horrek gizartean duen
aitortzaren, hartzen dituen gizarte-eremuen eta betetzen dituen funtzioen araberakoa da.
Hizkuntzaren erabilera. Hizkuntza baten erabilerari neurria hartzeko kontuan hartu behar
da zenbat hiztun dituen, zenbat erabiltzen duten hiztun horiek hizkuntza eta zertarako
erabiltzen duten hizkuntza hori: zer testuingurutan, nolako zereginak betetzeko, nolako
prestigioa duten zeregin eta erabilera horiek…
Jakina denez, azken 30 urteotan euskarak eremu berriak irabazi ditu, eta garapen-
prozesu nabarmena izan du administrazioan eta arlo juridikoan. Hala ere, oraindik
bidearen zati bat ere geratzen zaio egiteko, erabateko normalizazio-egoerara iristeko.
Zein dira
dira orain arteko ibilbideak erdietsitako lorpenik aipagarrienak? Eta lortzeke
dauden erronken artean, zein azpimarratuko zenuke? Osatu taula (gutxienez 5
ekarpen), eta bidali gela birtualaren 1.1. gunera.
Hizkuntzaren corpusa - Euskara Batuaren eredua asko garatu - Terminologia juridikoa ez dago guztiz
da, eta ia erabateko aitortza irabazi du bateratua
gizartean
- Itzultzaileek oso lan emankorra egin
dute lege-testuak eta administrazioko
testuak euskaraz emateko baliabideak
proposatzen
- Epaitegietako inprimaki nagusi
guztien ereduak estandarizatu dira
_________________________________________ 17
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
Legebiltzarra
Herritarrak
hartzeko
administrazioko
bulegoak
Unibertsitatea
Internet
Abokatuen
bulegoak
Epaitegiak
18 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
juridikoan. Hizkuntzak
1.1.3. Hizkuntzaren eginkizunak administrazioan eta arlo juridikoan
funtzio ugari betetzen ditu gizakion bizitzan eta gizartearen antolamendu zein
funtzionamenduan. Arlo juridiko eta administratiboan ere hizkuntza oinarrizko
baliabidea da gizartearen antolamendurako eta, zer esanik ez, Zuzenbidea ezarri,
zabaldu eta aplikatzeko. Izan ere, hizkuntzak funtzio ugari eta ezinbestekoak betetzen
ditu eremu honetan. Ondoren dituzu zerrendatuta funtzio horien artean
azpimarragarrienak. Nola gauzatzen dira funtzio horiek administrazioan eta arlo
juridikoan? Euskarak betetzen al ditu funtzio horiek guztiak eremu horietan? Osatu
taula ereduaren antzeko adibideak emanez,
emanez, eta bidali gela birtualaren 1.1. gunera.
gunera
Hizkuntzek giza taldeak, nazioak eta estatuak sistema sozial, kultural zein politiko gisa legitimatzeko
balio dute: hizkuntzak kulturaren, gizarte-antolamenduaren eta egitura politikoaren euskarri,
baliabide eta adierazle garrantzitsuak dira
Hizkuntza barne-
barne-adierazpenerako bide emankorrenetako bat da: nork bere nortasuna eta irudia
gizarteratzeko, eta beste norbanakoen aurrean modu jakin batean azaltzeko erabiltzen da.
Arlo hauetako profesionalek oso ondo jakin behar dute hizkuntza erabiltzen, eta trebetasun handia garatu behar dute
hizkuntzaren bitartez beren solaskideengan eragiteko. Kasu batzuetan itxura “profesionala” transmititu nahi izango dute; beste
batzuetan, “distantzia”
“distantzia” hartu nahi izango dute; beste batzuetan “zintzo” eta “zuhur” agertu nahi izango dute… Bestalde,
egoeraren eta helburuaren arabera, trebeak izan beharko dute solaskideak konbentzitzen, solaskideengandik informazioa
lortzen, solaskideari gauzak argi
argi azaltzen, aginduak eman eta betearazten… Euskarak oraindik ez ditu funtzio horiek guztiak
sistematikoki betetzen administrazioan eta arlo juridikoan. Administrazioan esperientzia gehiago izan dugu, eta badira langile
batzuk trebeak direnak euskaraz orotariko
orotariko eginkizun funtzionalak betetzen. Arlo juridikoan, aldiz, askoz ere esperientzia
txikiagoa dago; ondorioz, profesional elebidun asko ez dira euskaraz gaztelaniaz edo frantsesez bezain trebe eta seguru
sentitzen eginkizun komunikatibo horietako batzuk betetzeko orduan.
_________________________________________ 19
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
Hizkuntza oroimenaren euskarri nagusietako bat da: gertaerak, adierazpenak, erabakiak, arauak…
hizkuntzaren bidez gordetzen eta transmititzen dira.
Hizkuntza gogoetari bide emateko erabiltzen da: gogoetak hitzetan zein irudietan mamitzen dira;
hizketak eta idazketak gogoeta suspertzen dute; hizkuntzak pentsamenduak egituratzeko balio du.
Beste esparru askotan bezala –esparru akademikoan edo politikaren jardunean, adibidez-
adibidez- hizkuntzak ideiak trukatzeko,
lantzeko eta adosteko erabiltzen da. Lege bat, adibidez, hizkuntza-
hizkuntza-ekintza askoren emaitza da: politikarien arteko eztabaidak,
adituen irizpenak, teknikari juristen testu
testu-lanketa, herritarren ekarpen eta alegazioak… Ekintza horiei esker, lege-
lege-testua forma
hartuz joaten da; ikuspegi jakin bat mamituz doa; edukiz hornituz eta aberastuz doa; zehaztasun teknikoz janzten da…
Horrekin guztiarekin, hasieran ideia lauso eta zehaztugabea
zehaztugabea baino ez zena, arian-
arian-arian forma hartuz joango da, eta eragileen
“buruan” bertan ere beste ikuspegi bat, beste “eskema” bat sortuko da. Administrazioan eta arlo juridikoan ugariak dira
instrukzio--egiteak
antzeko adibideak. Beste bat aipatzearren auzien instrukzio egiteak jar daitezke adibide moduan; edo administrazioak egiten
dituen deialdien testuen lanketa; eta abar.
20 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
Estilo
Estilo zaindu Komunikazio
orokorrerako espezializaturako estilo-
estilo-
irizpideak aukerak
HIZKERA
JURIDIKO ETA
ADMINISTRATIBOA
Diskurtsoa
antolatzeko eta Terminologia eta fraseologia
gidatzeko hizkuntza-
hizkuntza-
baliabideak
_________________________________________ 21
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
GALDETEGIA:
GALDETEGIA
Ondo ezagutzen dituzu Euskaltzaindiaren arauak? Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
Kontuan hartzen dituzu Hiztegi Batuan jasotako erabakiak? Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
Diskurtso juridiko-
juridiko-administratiboaren gaineko ezagutza
Oro har, ezagutzen dituzu testu egokiak egiteko jarraibide nagusiak? Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
Oro har, testu koherente eta ondo kohesionatuak egiten dituzu? Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
Oro har, ahozko azalpen formal egokiak egiten dituzu? Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
Oro har, ezagutzen dituzu testu akademikoen lege-
lege-testuen, testu Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
juridikoen eta testu administratiboen ezaugarri formalak?
Ezagutzen dituzu testu egokiak egiteko euskaraz erabiltzen diren Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
baliabideak (testu-
(testu-antolatzaileak,
antolatzaileak, modalizatzaileak, kohesio-
kohesio-
estrategiak…)?
Badakizu non aurki ditzakezun Interneten alderdi diskurtsiboen gaineko Bai Ez
zalantzak argitzeko baliabideak?
Ezagutzen duzu libururen bat edo Interneteko orriren bat testu egokiak
egiteko irizpideak eta baliabideak ematen dituena (euskaraz zein beste
hizkuntza batean)? Zein?
22 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
Zuzenbide-
Zuzenbide-ikasketak nola ari zara egiten? Euskaraz ala gaztelaniaz? Euskaraz Gaztelaniaz
Oro har, ondo moldatzen zara zuzenbideari buruzko euskarazko testu Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
akademikoak edo azalpen akademikoak ulertzeko?
Oro har, ondo moldatzen zara zuzenbide-
zuzenbide-gaien inguruan euskaraz Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
idatzi edo hitz egin behar duzunean?
Ezagutzen dituzu lege-
lege-testuak, administrazioko idazkiak eta Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
auzitegietako inprimakiak euskaraz emateko erabiltzen
erabiltzen diren
irizpideak?
Oro har, ondo ezagutzen duzu hizkera administratibo-
administratibo-juridikoaren Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
terminologia eta fraseologia euskaraz?
Badakizu non argitu ditzakezun testu administratibo
administratibo-
dministratibo-juridikoen, Oro har, bai Hein batean Ez / Gutxi
bakarrik
terminologiaren eta estiloaren gaineko zalantzak Interneten?
Ezagutzen duzu komunikazio administratibo edo juridikorako estilo-
estilo-
libururik euskaraz? Zein?
_________________________________________ 23
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
24 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
PROZEDURA
3. Gogoeta labur bat idatzi euskarak administrazioan eta arlo juridikoan duen normalizazio-
normalizazio-egoerari
buruz
5. Euskara juridikoaren corpusa osatzen duten testuen eta baliabideen zerrenda egin
EMAITZA
Ataza honen emaitza nagusia euskara juridikoaren eta administrazioko euskararen garapen- eta
normalizazio-prozesuen diagnosi orokorra izango da. Diagnosi hori taldeko kideen
lankidetzaren emaitza izango da.
Lehenbizi, aurrekari historikoei begiratuko diegu. Helburua izango da ikustea zer toki eta
trataera izan duen euskarak administrazioan eta arlo juridikoan historian zehar. Ibilbide
historiko hori “kronograma” eskematiko batean jasoko dugu.
_________________________________________ 25
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
26 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
1.2.1. Atarikoa.
Atarikoa Hemen dituzu hainbat testu-pasarte. Pasarte horien bidez gaingiroki
azaltzen da zein izan den euskara juridikoaren egoera historiaren une bakoitzean.
Ordena itzazu egoki iruditzen zaizun moduan. Ondoren, idatzi pasarte labur bat ideia
sorta horri “errematea” emateko. Bidali zure proposamena gela birtualaren lanerako
gunera.
1.2. gunera.
a. Tradizio ezak eta lantze urriak ahulezia nabarmenak ekarri dizkiote
euskarari Zuzenbidearen zereginetarako.
1 2 3 4 5 6
g._________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_______________________________________________________ ____________
___________________________________________________________________
_______________________________________________
_________________________________________ 27
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
_______________________
28 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
_________________________________________ 29
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
HAEE/IVAP: http://www.ivap.org
IZO: http://www.ivap.euskadi.net/r61
http://www.ivap.euskadi.net/r61-
://www.ivap.euskadi.net/r61-2992/eu/
Deustuko Unibertsitatearen Euskal Gaien Institutua:
http://www.deusto.es/servlet/Satellite/Page/1116406939779/_eusk/%231116406939670%231116406939774%2
31116406939779/c0/UniversidadDeusto/Page/PaginaCollTemplate
UZEI: http://www.uzei.com/antbuspre.asp?cod=3302&nombre=3302&sesion=14
UPV/EHUren Euskara Juridikoaren Mintegia:
http://testubiltegia.ehu.es/
http://www.justizia.net/Legislacion/Default.asp?Idioma=eu
http://www.justizia.net/Legislacion/Default.asp?Idioma=eu
Justizia Sailaren Euskara Batzordea: http://www.justizia.net/Normalizacion/default.asp?Idioma=eu
Eusko Ikaskuntza: http://www.eusko-
http://www.eusko-ikaskuntza.org/eu/publicaciones/colecciones/eleria/
FITXA-
FITXA-EREDUA
ERAGILEA:
ERAGILEA: HAEE-
HAEE-IVAP
EZAUGARRIAK euskararen
EZAUGARRIAK:: Eusko Jaurlaritzaren zerbitzua, besteak beste, arduratzen dena eus kararen normalizazioaz EAEko
Administrazioan.
HELBIDE ELEKTRONIKOA:
ELEKTRONIKOA: http://www.ivap.org
Administrazioa
Administrazioa euskaraz aldizkaria: http://www.ivap.euskadi.net/r61-
http://www.ivap.euskadi.net/r61-19937x/eu/t59aWar/comunJSP/inicio.do
30 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
ESTILO
ESTILO-
ILO-LIBURUA: http://www.ivap.euskadi.net/r61-
http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/admin_euskaraz/eu_9140/estilo_liburua.html
Administrazioko hizkuntza-
hizkuntza-eskakizunak egiaztatzeko azterketen inguruko informazioa eta azterketa
azterketa--ereduak:
http://www.ivap.euskadi.net/r61-
http://www.ivap.euskadi.net/r61-
perfiles/eu/contenidos/informacion/hizkuntza_eskakizunak_weberria/eu_hizk_esk/hizkuntz_eskakizunak.html
Administrazio-
Administrazio-hizkera lantzeko ikastaroak: http://www.ivap.euskadi.net/r61-
http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskeduk/eu/contenidos/informacion/euskara_ikastaroak/eu_euskara/admin_hizkera_lantzeko_ikastaroak.html
euskeduk/eu/contenidos/informacion/euskara_ikastaroak/eu_euskara/admin_hizkera_lantzeko_ikastaroak.html
_________________________________________ 31
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
FITXA-
FITXA-EREDUA
Azken urteotan ahalegin handiak egin dira euskara arlo sozio-ekonomikoan txertatzeko.
Euskararen ezarpen eta erabilera-planak areagotu dira nonahi, eta, horrekin batera, Lan
Zuzenbidearekin eta lan-harremanen jarduerarekin zerikusia duten hizkuntza-baliabide asko
ere garatu dira. Horietako asko sarean ditugu eskuragarri. Hona hemen baliabide horietako
batzuen zerrenda:
LEGE-
LEGE-TESTUAK
MONOGRAFIAK
- Zuzenbide Sindikala
- Betebehar eta Kontratuei buruzko zuzenbidea
- Finantza- eta tributu-zuzenbidea
- Lan-zuzenbidearen ikasgaiak
- Publizitate-zuzenbideko eskuliburua
- Lan-zuzenbidearen iturriak
HIZTEGIAK
AGIRI-
AGIRI-EREDUAK
- Agiriak.net web-ataria
- Lan-munduko agirien ereduak
- Lan-arloko epaitegietako agiri normalizatu elebidunak
- Enpresa euskaldunduz fitxa juridikoen ereduak
32 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
1. ERANSKINA
DIAGNOSTIKOA
Administrazioak erdaldun jarraitzen du. Ohituragatik edo, euskararen ezagutzak ez du berezko erabilerarik
ekartzen. Politikariak eta goi-kargudunak ere ez dira horretan ispilu garbiak.
Euskaraz lan egin behar duten atalak izendatzeke daude oraindik. Lanerako tresneria, ia erabat, erdara hutsean
dago: fotokopiagailuak, ordenagailuak, oinarrizko testuak, eskuliburuak eta abar. Oraindik badago lanik legeetan
jasota dagoena betetzeko.
Gainera, Eusko Jaurlaritzan zein autonomia-erkidegoko udal- nahiz foru-administrazioetan euskararen erabilera
normaltzeko egin diren urrats ugarien aldean, Euskal Herrian kokaturik dauden Estatuaren administrazioko
erakundeetan, eta, bereziki, justiziakoetan, ezer gutxi aurreratu da orain arte.
Bestalde, herritarren aldetik ere ez da administrazioa euskaraz egitera behartzeko joerarik, ezta udalerri
euskaldunetan ere, euskara norbere etxean edo lagunartean erabiltzeko hizkuntza dela uste baitute euskaldunik
gehienek.
Euskal Herriko herri-erakundeen arteko koordinazioa areagotu behar da eta irizpideak bateratu. Horrekin batera,
eremu euskaldunenetako hainbat udalerriren jarrera baztertzaileak gainditu beharra dago.
HELBURU ESTRATEGIKOAK
Euskara administrazioaren zerbitzu-hizkuntza izango dela bermatu, batik bat osasun-zerbitzuetan, herrizaingo-
zerbitzuetan eta justizia-administrazioan. Era berean, lan-hizkuntza ere izan dadin egitasmoak abian jarri. Estatuko
administrazioko erakundeetan eta, bereziki, Justiziakoetan ere euskararen erabilera sustatzeko plangintza zehatzak
martxan jarri.
Zerbitzuak kontratatzerakoan, instalazioak erabiltzeko baimenak emateko orduan edo edozein jardun-
esparrutan diru-laguntzak banatzeko deialdiak egiten direnean hizkuntza-irizpideak ezarri, batik bat eremu
euskaldunenetan, esate baterako, arkitekto, aparejadore, aholkulari juridiko, aseguru-etxe eta abar
kontratatzerakoan.
o Lanabes informatikoak euskaraz eskueran izan daitezen urratsak egin: bulegoko tresneria, hardwarea edo
softwarea erosten denean hizkuntza-irizpideak ezarriz.
o Administrazioan erabiltzen diren testu juridikoak euskaraz egokitu, lexiko espezializatua finkatzen jarraitu
eta terminologia-kontsultak egiteko zerbitzu eraginkorra eskaini.
o Unibertsitatean, Zuzenbide eta Ekonomia ikasketak euskalduntzeari lehentasuna eman, horiek baitira
administrazioko goi-mailako teknikarien harrobi nagusiak.
_________________________________________ 33
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
2. ERANSKINA
Aparteko gogoeta eskatzen du, atal honetan, EAEn kokatutako Estatuko Administrazioaren eta
Justizia Administrazioaren jokabideak: ez batean ez bestean hartu da, hogeita bost urteotan, neurri
eragingarri nahikorik erabilera-eremu horietan herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzeko, eta
hutsaren hurrengoa da euskararen presentzia esparru horietan. Legeak, ordea, Administrazio guztiak
behartzen ditu, eta ez litzateke inolaz ere onargarria administrazio-gune horiek beste hogeita bost
urte pasatzea euskal gizarteak bere buruari ematen dion hizkuntza-politikari bizkar emanda.
Adibidea:
Hemengo Justizia Sailak deituriko peritu judizialen deialdi batean hizkuntza bakarrean,
gaztelaniaz, noski, agertzen ziren froga guztiak, duela bost-sei urte. Adierazi nionean
Durangoko Justizia Jauregian istripu edo beste ezbehar baten peritu irizpena beharko banu
euskaraz egiterik lortuko nuen, Saileko kargudun batekin jarri ninduten eta erantzuna izan
zen peritu horiek hiriburuetarako bakarrik zirela. Ondorioz, Durangalde-Arratiako hiritar
batek, Durangon, edo Tolosalde-Goierriko batek, Tolosan, ezingo ziratekeen peritu
euskaldun trebatu batez balia.
34 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
3. ERANSKINA
231. artikulua.
1. Epaileek, magistratuek, fiskalek, idazkariek eta epaitegietako eta auzitegietako gainerako funtzionarioek
gaztelania -Estatuko hizkuntza ofiziala- erabiliko dute jardun judizial guztietan.
2. Epaileek, magistratuek, fiskalek, idazkariek eta epaitegietako eta auzitegietako gainerako funtzionarioek
autonomia-erkidegoko berezko hizkuntza ofiziala ere erabili ahal izango dute, baldin eta alderdietako batek
ere aurka egiten ez badu, hizkuntza hori ez dakiela alegatuz, modu horretan defentsa-gabezia sor
dakiokeenean.
3. Alderdiek, alderdien ordezkariek, alderdien zuzendaritzan dihardutenek, lekukoek eta adituek jardun
judizialak izango diren lurraldeko autonomia-erkidegoan koofiziala den hizkuntza erabili ahal izango dute,
bai ahozko adierazpenetan baita idatzizkoetan ere.
4. Autonomia-erkidego bateko hizkuntza ofizialean gauzatutako jardun judizialek eta aurkeztutako agiriek
erabateko baliozkotasuna eta eraginkortasuna izango dute, gaztelaniara itzuli beharrik gabe. Jardun judizial
eta agiri horiek autonomia-erkidego horretako organo judizialen jurisdikziotik kanpo izan behar dituztenean
ondoreak, ofizioz itzuliko dira, beste autonomia-erkidegoko berezko hizkuntza ofiziala berbera denean izan
ezik. Era berean, itzuli egingo dira legeetan horrela ezartzen denean edo defentsa-gabezia alegatzen duen
alderdiak hala eskatzen duenean.
5. Ahozko jardunetan, erabiliko den hizkuntza dakien edonor baimen dezake epaileak edo auzitegiak,
interprete-lanak egiteko, beti ere pertsona horrek behar bezala zin egin edo hitzeman ondoren.
341. artikulua
1. Zuzenbide Zibil berezia edo forala eta berezko hizkuntza ofiziala duten autonomia-erkidegoetako auzitegi
nagusietako eta probintzia-auzitegietako lehendakariaren lanpostuak betetzeko, Botere Judizialaren
Kontseilu Nagusiak merezimendutzat hartuko du zuzenbide zibil berezian edo foralean aditua izatea eta
autonomia-erkidego horretako hizkuntza jakitea.
2. Aipatutako autonomia-erkidegoetako zuzenbide zibil berezi edo foralaren eta hizkuntzaren ezagutza
balioesteko irizpideak erregelamendu bidez ezarriko dira, eta ezagutza hori lehentasunezko merezimendutzat
hartuko da erkidego horietako lurraldeetako organo jurisdikzionaletan jarduteko lehiaketetan.
483. artikulua
1. Espainiako Konstituzioko 103-1 art.an zehaztutako printzipioekin bat, irizpide objektiboei jarraiki eta
berdintasuneko, merezimenduko, gaitasuneko eta publikotasuneko printzipioei jarraiki hautatuko dira
karrerako funtzionarioak.
2. Gai-zerrenda eta probak berak izango dira, Estatu osoan, kidego bakoitzarentzat, bereganatutako
eskumenak dituzten autonomia-erkidegoetako hizkuntza jakitea eta zuzenbide zibil foral edo berezia
ezagutzea egiaztatzeko probak izan ezik; proba horiek hautazkoak izango dira, ez dira inola ere
baztertzaileak izango, eta ezarritako baremoarekin bat lortzen den puntuazioa dagokion autonomia-
erkidegoan lanpostua esleitzeko ondoreetarako soilik hartuko da kontuan.
530. artikulua
Bereganatutako eskumenak dituen autonomia-erkidegoko berezko hizkuntzak izaera ofiziala duenean eta
deialdiko lanpostua autonomia-erkidego horretarako denean, hizkuntza hori hitz egiten eta idazten jakitea
merezimendutzat hartuko da. Zenbait lanpostutan, lanpostua lortzeko nahitaezko betekizun izan daiteke
hizkuntza hori jakitea, bete beharreko eginkizunen izaerako.
_________________________________________ 35
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
36 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
PROZEDURA
EMAITZA
Ataza honen emaitza gogoeta-testu bat izango da, GARALEX blogaren atariko orrian
argitaratzeko modukoa. Artikulu labur honetan jurista euskaldunek dituzten erronken inguruan
egingo da gogoeta: zer testuingurutan egiten duten lan, zer-nolako arazoei egin behar izaten
dieten aurre, zer baliabide dituzten eskura…
Artikulua ez da oso luzea izango. Alabaina, zehatza izan beharko du eta hari-harira joan
beharko du. Alegia, estrategia komunikatibo zehatza bilatuko du, estrategia hori edozein
delarik ere: azaltzea, konbentzitzea, kritikatzea…
Izenburu egokia izango du, eta, ahal dela, atal laburretan etorriko da banatuta. Atal bakoitzak
bere izenburua eramango du. Ondo egon liteke irudiren bat edo estekaren bat eranstea testuari.
_________________________________________ 37
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
38 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
1.3.1. Atarikoa. Irakurri Yolanda Arrietaren artikulua. Azken pasartea ezabatu dugu.
Nola emango zeniokete amaiera testu honi? Zergatik? Bidali zure proposamena
gela birtualaren 1.3. gunera.
YOLANDA ARRIETA /
Hala da. Etenik gabe. Nik neuk ere administrazioan lan egiteko aukera izan dut duela denbora
gutxi. Besterik ezean, sorkuntzan lan egiten dugunoi, tarteka, halako eta bestelako lekuetan lan
egitea tokatzen
tokatzen zaigu. Ez gustu onez, baina, tira, denetik ikasi behar dela eta aurrera. Hala
bada, epaitegi bitan lan egin dut.
Bake epaitegi batean eta hiriko handi batean. Bake epaitegian ez zen arazo handirik sortzen.
Ahozkoak nolabait orekatu egiten zuen euskarazko
euskarazko dokumentuen eskasia. Lehen hitza euskaraz
eskaintzen genuen, eta herritarrek eskertu egiten zuten paperetako hizkuntza judizial eta
justizieroa hitz xehez eta ulergarriz azaltzeko gure ahalegina.
Hiriko epaitegian gauzak erabat desberdinak ziren. Gure bulegoan hiruzpalauk baino ez
genuen euskaraz hitz egiten, eta lankide askoz zorrotz begiratzen zigun, nahiz eta herritar
askori begiak eta bihotza zabaldu beraien modukoekin hitz egin behar zutela ikustean. Euskara
teknikariak egon bazeuden. Esperientzia pilotuak egin egiten ziren. Emaitzak?
Eraginkortasuna? Eragina? Horiek galdera sakonak eta luzeak dira 272 karakterretan
erantzuteko.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________ 39
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
40 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
1.3.2. Galdetegia.
Galdetegia. Erantzun galdera hauei. Saia zaitez erantzun labur eta zehatzak
ematen. Bidali zure erantzunak gela birtualaren 1.3. gunera.
gunera
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
__________________________________________________________ ____
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_________________________________________________________
4. Zer baliabide dituzte legelariek eta juristek beren lana euskaraz egiteko?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_________________________________________________________
________________________________________________________ _
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________ 41
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
1.3.3.
1.3.3. Artikuluak aztertu.
aztertu. Aukeratu gela birtualean, baliabideen karpetan, aurkituko
dituzun artikuluetako bat. Gainetik irakurri egokitu zaizun testua. Azpimarratu bost edo
sei pasarte komentatzeko modukoak iruditu zaizkizunak. Azaldu taldekideei. Arrazoitu
zure hautua. Bidali zure gogoetak mezu labur batean 1.3. forora. Erne! Mezuaren
goiburuan irakurri duzun artikuluaren izenburua jarri. Adibidez, “Zuzenbidea
Euskaraz”.
Testuingurua Zailtasunak
Baliabideak
Erronkak
42 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
….
Ondoren _________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
Azkenik __________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
….
….
_________________________________________ 43
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
1.5.
1.5. Artikulua idatzi, zuzendu eta argitaratu.
argitaratu. Idatz ezazu orain gaiari buruzko artikulu
labur bat. Artikuluak GARALEX blogean argitaratzeko modukoa izan behar du.
Mezuak zehatza izan beharko du, eta hari-harira etorri beharko du. Estrategia
komunikatibo zehatza bilatuko du, estrategia hori edozein delarik ere: azaltzea,
konbentzitzea, kritikatzea… Ahal dela, atal laburretan banatu testua. Aukeran, atal
bakoitzak bere izenburua eramango du. Ondo egon liteke irudiren bat edo estekaren
bat eranstea testuari. Eta ez ahaztu artikuluari izenburu erakargarri bat jartzea!
Oharrak:
- Artikuluaren testua campus birtualera bidali behar duzu 1.1. jardueraren forora.
- Artikuluarekin batera erants ezazu fitxa eskematiko bat, deskribatuz zer lortu nahi izan duzun artikulu
horrekin, nola egituratu duzun eta zer estrategia erretoriko erabili dituzun. Eredu gisa, artikulua
prestatzeko proposatu dizugun gida erabil dezakezu (Ik. 1.1.3.b).
- Lagungarri gerta dakizkizuke, halaber, helbide honetan aurkituko dituzun gomendioak:
http://mutis2.upf.es/cr/casacd/index.html. Azalpenak irakurtzeko pantailan ikusiko duzuen eskemaren
gainean sakatu behar duzue.
44 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
_________________________________________ 45
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
46 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 1. gaia
_________________________________________ 47
Ikuspegi Jurilinguistikoa
1. gaia _________________________________________________________________
48 __________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
2. gaia
Testuak komunikazio juridiko eta
administratiboan
_______________________________________________________________ 2. gaia
2. GAIA
HELBURU OROKORRA
AZTERGAIAK
ATAZAK
2.1. Administrazioko eta arlo juridikoko testuak: ezaugarriak, generoak eta erregistroak
2.3. Administrazioko eta arlo juridikoko testuak: testugintza, testualtasuna eta testu-
baliabideak
2.3. Administrazioko eta arlo juridiko testuak: hizkuntza-kalitatea jomugan
AMAIERAKO GOGOETA-
GOGOETA-LANA
Helburua: Administrazioan eta arlo juridikoan testuak sortzeko kalitate-gida bat egitea.
Ezaugarriak:
Ezaugarriak 1.200-1.500 hitz. GARALEX blogean argitaratzeko modukoa.
Aukerako gaiak:
_________________________________________ 51
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
52 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
2.1. SARRERA
2.1.1. AURKEZPENA
Ikasgai honek Euskara Juridikoa irakasgaiaren bigarren helburua izango du jomugan, hau da,
Zuzenbidearen eta Administrazioaren esparruan testuek dituzten eginkizun nagusiez jabetzea, eta
kalitatearen bidean testuak ekoizteko eskuarki aintzat hartzen diren irizpideak ezagutzea eta
aplikatzea. Helburu hori erdiesteko hiru mugarri izango dituen ibilbidea prestatu da.
- Lehen atazan gainbegiratu bat emango diegu administrazioko eta arlo juridikoko testuen
ezaugarriei. Horretarako, lehenik eta behin administrazioko eta arlo juridikoko diskurtsoen
bereizgarriak landuko ditugu. Ondoren, eginkizun administratibo eta juridikoetarako maizenik
erabiltzen diren generoak zerrendatu eta sailkatuko ditugu. Azkenik, zenbait testu-eredu aztertu
eta alderatuko ditugu, hizkuntzaren erabileran aldakortasuna eragin ohi duten aldagaien
zantzuen bila.
- Bigarren atazan, bestalde, administrazioko eta arlo juridikoko testuak ekoizteko orduan kontuan
hartu beharreko testualtasun-irizpideak izango ditugu jomugan. Lehenik eta behin, testuak
ekoizteko prozesuak barne hartzen dituen hiru eragiketa nagusiei erreparatuko diegu
(testuinguratzea, testuratzea eta berrikusketa), eta eragiketa horiek eraginkortasunez egiteko
gogoan izan beharreko irizpide eta ohar orokorrak zerrendatuko ditugu. Ondoren, testu
funtzionalek zaindu behar izaten dituzten baldintzak edo propietateak aztertuko ditugu:
testualtasun-baldintzak, alegia. Azkenik, testualtasunaren aldetik hutsak dituzten administrazioko
eta arlo juridikoko hainbat testu aztertu eta orraztuko ditugu; betiere kontuan izanda zer funtzio
komunikatibo duten, zer testu-generori dagozkion, zer erregistro edo hizkera-maila baliatzen
duten…
- Hirugarren atazaren bidez, azkenik, hizkuntzaren kalitateak administrazioko eta arlo juridikoko
testuen kalitate orokorrean duen eraginaren inguruko gogoeta egingo dugu, eta ikusiko dugu
zein diren kalitatea jomugan hartuta, administrazioko eta arlo juridikoko testuak estandarizatzeko
hobetsi diren irizpideak eta egin diren proposamenetako batzuk. Ildo horretatik, hainbat adibide
praktiko ere aztertuko ditugu, eta, halaber, adibide horiek hizkuntza-kalitatearen ikuspegitik
hobetzeko proposamen zehatzak egingo ditugu.
Ataza bakoitzean hainbat jarduera proposatuko dira. Hasieran, arinak eta laburrak izango dira.
Baina, ikasgaiak aurrera egin ahala, gogoeta sakonagoak eta ekarpen landuagoak eskatuko dira.
Lan horien guztien emaitzak gela birtualean bilduko dira, eta ekarpenik esangarrienak GARALEX
blogean emango dira argitara; betiere, egileek baimena ematen badute, noski.
_________________________________________ 53
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
Horrekin guztiarekin bilatzen dena da kontzientzia hartzea administrazioko eta arlo juridikoko
jardunean testuen kalitateak duen garrantziaz. Horrekin batera, kalitatearen bidean funtsezkoak diren
irizpide eta gidalerro praktiko batzuk ere eskaini nahi dira, testugintzaren alorrean trebakuntza
profesionala eskuratzen hasteko baliagarriak izango direlakoan.
2.1.2. AZTERGAIAK
Esandakoagatik, ikasgai honetan gogoeta egingo dugu testuek eta testuen hizkuntza-kalitateak arlo
juridikoaren eta administrazioaren jardunbidean duten garrantziaz. Hortik abiatuta, ikasgaian zehar
saiatuko gara zehazten zein diren alor honetako testuetan eskuarki zaindu behar diren alderdiak.
Horretarako, inplizituki edo zeharka bada ere, testugintzaren hiru eragiketa nagusiak aztertuko ditugu.
Laburbilduz, hona hemen galdetegi moduan adierazita ikasgai honetan jomugan hartuko diren
aztergai nagusiak:
- Zein dira diskurtso administratiboaren eta diskurtso juridikoaren arteko antzekotasunak? Eta ezberdintasun
nabarmenenak?
- Zein dira administrazioaren eta arlo juridikoaren testu-genero bereizgarrienak? Zer eremu diskurtsibotakoak
dira? Zer funtzio betetzen dute? Zer hizkera-maila erabiltzen dute eskuarki?
- Zenbaterainoko aldakortasuna onartzen dute administrazioko eta arlo juridikoko testuek? Zein dira
aldakortasunaren eragile komunikatibo nagusiak? Euskararen kasuan zein dira aldakortasunaren eragile
soziolinguistiko nagusiak?
- Zein dira administrazioan eta arlo juridikoan dokumentuak ekoizteko kontuan hartu beharreko jarraibide
nagusiak?
- Testualtasunaren ikuspegitik, zein dira testuaren funtzionaltasuna bermatzen duten baldintzak?
Testualtasunaren aldetik zer berezitasun dituzte administrazioko eta arlo juridikoko testuek?
- Zer hizkuntza-baliabidek dute eragin zuzena testuaren koherentzian, kohesioan, konexioan eta
modalizazioan? Zer huts egiten dira maizenik alderdi horiekin lotuta?
- Zein dira kalitatearen jomugak administrazioko eta arlo juridikoko testuen kasuan? Nola eta zein neurritan
eragiten du hizkuntzaren kalitateak testuen segurtasun juridikoan, normalizazioan eta eraginkortasunean?
54 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
- Zein dira hizkuntza-kalitatearen aldagai nagusiak? Ildo horretatik, zein dira administrazioko eta arlo
juridikoko euskarazko testuek dituzten ahuleziarik nabarmenenak?
- Euskarak duen egoera soziolinguistikoa aintzat hartuta, eta urteotan administrazioan eta arlo juridikoan
euskarak lortu duen garapen-maila kontuan izanda, zer kalitate-irizpide hartu behar dira lehentasunez
jomugan?
Gai horiei, lehenik eta behin, nork bere eskarmentu eta ikuspegitik helduko diegu. Baina, arian-arian
modu formalagoan ere landuko ditugu, bai adituek idatzitako artikuluen laguntzaz eta bestelako
materialak eta adibideak baliatuz, bai ikaskideen edo irakaslearen lankidetza bilatuz. Ikasgaiaren
amaierarako, hainbat dokumentutan jasoko da bateraturik ahalegin horren guztiaren emaitza
kolektiboa:
Horrez gainera, ikasgai honetan hainbat jarduera aplikatu ere egingo ditugu. Horien bidez,
administrazioko eta arlo juridikoko testuetan ohikoak diren arazo eta hutsak konpontzeko irtenbideak
landuko ditugu. Zehazki, hauek dira proposatuko diren eginkizun praktikoak:
_________________________________________ 55
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
2.1.3. LAN-
LAN-EGITASMOA
Ikasgaiari dagozkion aztergaiak lantzeko, 9 jarduera proposatuko dira. Jarduera horiek hiru gairen
inguruan ardaztuko dira. Hona hemen etapa bakoitzean aurreikusitako eginkizunak:
2.1.1. Diskurtso administratibo eta juridikoaren inguruko hainbat artikulu irakurri, eta ezaugarri komunak
eta bereizgarriak zerrendatu
2.1.2. Administrazioko eta arlo juridikoko genero nagusien euskarazko izenak bilatu, genero horien
ezaugarri funtzional eta linguistiko esangarrienak zerrendatu, eta genero horien euskarazko ereduak
Interneten bilatu
2.1.3. Emandako testu-bikoteak alderatu, eta, kasuz kasu, aldakortasuna eragiten duten aldagaiak
identifikatu
2.2.1. Administrazioko eta arlo juridikoko testuak ekoizteko prozesuan kontuan hartu beharreko alderdiez
diharduten hainbat artikulu irakurri, eta jarraibide-zerrenda bat egin lan horietan aldarrikatutako irizpideak
bilduta
2.2.2. Proposatutako jarduerak egin, eta identifikatu, kasuz kasu, testualtasunaren zein alderdi den nagusi
jokoan
2.2.3. Emandako testuak berridatzi, testu-baliabideak komunikazio-helburuaren eta generoaren eskakizunen
arabera modu eraginkorrean erabilita
2.3.1. Administrazioko zein arlo juridikoko testuen hizkuntza-kalitateaz diharduten hainbat artikulu irakurri,
eta, bertan esaten denaren arabera, kalitatean eragina izan dezaketen aldagaiak identifikatu eta kalitatearen
jomuga nagusiak zedarritu
2.3.2. Administrazioko zein arlo juridikoko testu-genero ohikoenak ekoizteko orduan aintzat hartzen diren
kalitate-irizpideak aztertu eta fitxa batean laburbildu
2.3.3. Emandako testu eta pasarteen kalitatea aztertu, eta, hala dagokionean, haiek berridatzi, kalitatean
eragina izan dezaketen aldagai nagusiei erreparatuta (zuzentasun gramatikala; zehaztasun lexikoa;
estandartasuna; testualtasuna; erregistroaren eskakizunak; estilo-irizpideak)
Ataza hauek egiteko 10 orduko lan-zama aurreikusten da gutxi gorabehera; egiteko epea, bestalde,
hiru astekoa izango da. Gomendatzen da ataza bakoitzari dagozkion jarduera guztiak saio bakarrean
eta lotutasunik gabe egitea. Halaber, gomendatzen da lanak astez aste egitea eta ematea. Hartara,
irakasleak garaiz egin ahal izango du bere balorazioa; hau da, hurrengo atazari ekin aurretik bidali
ahal izango dizkio ikasleari hurrengo jarduerak egiteko orduan kontuan hartu beharreko oharrak eta
iradokizunak.
Gogorarazi behar da, bestalde, lana ez dela amaitzen jarduerak eginda eta zuzenduta. Ikaskideen
ekarpen guztiak jaso eta zuzendutakoan, irakasleak interesgarrienak bildu, eta dokumentu batean
bateratuko ditu. Dokumentu horiek taldekide guztien esku jarriko dira. Gela birtualean foro bat ere
zabalduko da, sintesi-dokumentuak irakurri eta gero taldekideek ikasgaian landutako gaien inguruan
azken gogoeta edo balorazioa bidal dezaten.
56 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
Irakasgai honetan hainbat ideia dira giltzarri. Ideia horiek lan-egitasmoan zehar garatu nahi dugun
gogoetaren eta egingo ditugun jarduera praktikoen euskarri izango dira. Hona hemen gaingiroki
azalduta.
_________________________________________ 57
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
Administrazioaren eta zuzenbidearen jardunbidean arreta bereziz zaintzen den beste alderdi bat hizkera-maila da;
erregistroa, alegia. Erregistroak zerikusi zuzena du komunikazioaren testuinguruarekin eta helburuekin. Izan ere,
hizkera-mailak generoei hein handi batean atxikita egon badaitezke ere, hizkera-maila hori samurragoa edo
jasoagoa izan daiteke gaiaren, egoeraren edo asmoaren arabera. Adibidez, epai baten testuan oso hizkera
teknikoa erabiliko da jurisprudentzia-iturri izateko asmoz idatzita badago; alderantziz, oso hizkera samur eta soila
erabiliko da, helburua baldin bada auziaren parteek ondorio argiak ateratzea beren jokabideari edo eskakizunei
buruz; adibidez, kontsumo-arbitraje batean. Horrenbestez, erregistroak eragin zuzena du testuaren
funtzionaltasunean. Horregatik da garrantzitsu gogoeta egitea aldagai horrek duen eraginaz, eta ondo
oinarritutako erabakiak hartzea egoeraren arabera erabiliko den hizkera-mailaren inguruan.
Azken batean, administrazioko jardunbideak edo lege-jardunbideak erabakiko du zer genero erabiltzen den
izapide bakoitzean, eta komunikazio-egoera izango da zer hizkera-maila edo erregistro komeni den argituko
diguna. Edonola ere, erabaki horiek arloz arlo eta sailez sail hartzea komeni da; izan ere, gizarte-eginkizun
ezberdinak dituzte erakunde legegile batek eta erakunde beterazle batek; administrazio orokorrak eta tokiko
administrazioak; notario- eta erregistratzaile-lanak; administrazioko erregistroek eta erregistro zibilak; eta abar.
Modu berean, arretaz aztertu behar dira, kasuz kasu, prozedura bakoitzaren ingurumari komunikatiboak: nori
zuzentzen zaion testua, zein diren testu horren eginkizunak eta asmoak, zer-nolako eragina lortu nahi duen, zer
kanaletan emango zaion bide… Egoera eleaniztunetan, gainera, hizkuntzen egoera soziolinguistikoa eta
hizkuntzak erabiltzeko irizpideak ere hartu beharko dira kontuan.
Administrazioaren eta arlo juridikoaren berezitasunak kontuan hartuta, joera nagusia da hizkuntzaren erabilera
estandarizatzeko planak egitea. Horretarako, eztabaida-taldeak, prestakuntza-programak edo kontsulta-
baliabideak sortzen dira. Helburua izaten da estandarizazio-irizpideen inguruan erabaki partekatuak hartzea eta
erabaki horiek modu eraginkorrean zabaltzea. Horrela, nolabaiteko hesia jarri nahi izaten zaio hizkuntzaren
aldakortasunari, horrekin berdintasun-printzipioa eta segurtasun juridikoa bermatuko direlakoan. Euskararen
kasuan, IVAP/HAEE, INAP/NAPI, UZEI eta Justizia Sailaren Euskara Batzordea arduratzen dira, gehienbat, lan
horretaz. Lege-testuen kasuan, UPV/EHUk eta Deustuko Unibertsitateak egin dituzte, IZOrekin batera, lege-
hizkuntza garatzeko eta estandarizatzeko ekarpenik aipagarrienak.
3. Administrazioko eta arlo juridikoko testuak sortzeko prozedurak, baldintzak eta baliabideak.
baliabideak. Aipatutako
erakundeek lan emankorra egin dute testugintzaren alorrean; administrazioko testuak landu dituzte lehenbizi, eta
justiziaren alorrekoak geroago. Lan horren emaitzak arrakastatsuak izan dira, oro har, eta aitorpen zabala lortu
dute gizartean; bai, behintzat, euskarazko testuetarako egin diren proposamenei dagokienez. Izan ere, erakunde
horiek egin dituzten ekarpenek harrera ona izan dute administrazioan eta justiziaren alorrean ez ezik, beste arlo
batzuetan ere: komunikabideetan, esparru akademikoan, eta abarretan. Erakunde horien lanen artean
azpimarragarriak dira testugintzaren, testualtasunaren eta testu-baliabideen ingurukoak.
Testugintzarekin lotuta, testuak sortzeko prozedurak sakonki berraztertu dituzte. Ildo horretatik, hainbat eskuliburu
eta material sortu dituzte testugintzaren prozesuan kontuan hartu beharreko alderdiak jasota. Protokolo horietan
hiru eragiketa mota bereizten dira eskuarki: a) testuinguratze- eta planifikazio-eragiketak; b) egituratze- eta
testuratze-eragiketak; eta c) berrikuste- eta zuzentze-eragiketak.
Testuek zaindu beharreko baldintzei dagokienez, bestalde, testuaren funtzionaltasunean eragiten duten aldagaiak
aztertu dira: a) komunikazioaren testuinguruarekin zerikusia dutenak (egoera, asmoa, solaskideak, gaia,
euskarria…); b) testualtasuna bermatzen dutenak (koherentzia, kohesioa, konexioa eta modalizazioa); eta c)
adierazpidearen eraginkortasunarekin lotutakoak (zehaztasuna eta argitasuna).
Bi ikuspegi horiek bateratuta, irizpide, gomendio eta eredu ugari garatu dira testuak idaztean administrazioan zein
arlo juridikoan sortzen diren zailtasun eta erronkei modu eraginkorrean aurre egiteko guztiz lagungarriak.
58 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
Hiru alderdiak estu daude elkarrekin lotuta, eta batera kudeatu behar izaten dira, oro har. Izan ere, nekez
bermatuko da segurtasun juridikoa, dokumentuen diseinua estandarizatzen ez bada eta hizkuntza-eredu egokia
erabiltzen ez bada. Bestalde, estandarizazio-irizpideak finkatzean ezin da ahaztu zein den ahalegin horren helburua
eta zein diren xede horri atxikitako hizkuntza-eskakizunak. Azkenik, ezin dira hizkuntza-irizpideak ondo finkatu
gogoan izan gabe segurtasun juridikoa bermatu beharrak ezartzen dituen eskakizunak eta estandarizaziorako
bidean beste maila batzuetan hartutako erabaki teknikoak. Elebitasun- eta elaniztasun-egoeretan, bestalde,
aurreko irizpideez gain, beste batzuk ere hartu behar izaten dira kontuan: hizkuntzen lege-testuingurua eta
estatusa; hizkuntzen garapen-maila; hizkuntza-politikak ezarritako helburuak eta gidalerroak…
_________________________________________ 59
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
5. Hizkuntza-
Hizkuntza-kalitatearen jomugak, aldagaiak eta osagaiak euskaraz.
euskaraz. Administrazioan eta mundu juridikoan berez
badarabilten kalitatearen inguruko kezka orokorrari, azken urteotan erantsi zaio euskararen normalizazioaren eta
estandarizazioaren arloko adituek hizkuntza-kalitatearen inguruan duten kezka. Euskarak hiztunak irabazi ditu, baina
erabileran egiten du huts. Gainera, euskara estandarraren garapen-prozesua ez dago amaiturik, eta are gutxiago
espezialitate-hizkerena. Testuinguru horretan, hiztun batzuek erraz jotzen dute alboko hizkuntzetara; izan ere, ez dituzte
euskaran aurkitzen nahi moduko esan-indarra izango duten ereduak. Beste hiztun batzuek, berriz, testu zuzenak, agian bai,
baina esan-indarrik gabekoak sortzen dituzte.
Administrazioko hizkerari eta hizkera juridikoei bagagozkie, ezin ukatu ahalegin paregabea egin dela hizkuntza-eredu
funtzionala garatzeko; alabaina, alor horietan euskarak oraindik balio sinboliko handiagoa du, balio funtzionala baino.
Gainera, alor horietan euskara itzulpen-hizkuntza da gehienbat; eta zenbait itzultzailek (batez ere, erakundeetan bertan lan
egiten dutenek) hizkuntza-kalitatearen garapenari ekarpen ezin hobea egiten badiote ere, zoritxarrez, oso ohikoa da
itzulpen-lana “kanporatzea” eta bermea ematen ez duten enpresen eskuetan uztea; eta emaitzak ez dira beti, hain zuzen
ere, bikainak.
Gauzak horrela, ikuspegi berri bat sortu nahi izan da hizkuntza-kalitatearen inguruan. Ikuspegi honen arabera, kalitatearen
jomuga nagusia ez da zuzentasun gramatikal hutsa; aitzitik, eraginkortasun komunikatiboa lehenetsiko da. Horrek esan nahi
du hizkuntza-eredua hautatzean hiru aldagai kontuan hartu eta bateratu beharko direla:
a) Aldagai sozialak:
sozialak euskararen estatusa, trataera eta balio funtzionala; erabiltzaileen hizkuntza-gaitasuna;
euskalkien erabilera; itzulpen-politika; testu elebidunak egiteko irizpideak...
b) Aldagai formalak:
formalak dokumentu mota (generoa eta erregistroa); dokumentuaren diseinu teknikoa; ikusizko
lagungarrien erabilera; baliabide ortotipografikoen erabilera; ulermena errazteko baliabideak (argibideak,
glosategiak...)...
c) Aldagai linguistikoak: zer diskurtso-baliabide erabiliko diren, nolako egiturak lehenetsiko diren, terminologia
hautatzeko eta erabiltzeko irizpideak...
Kalitatearen ildo honetan, lan aplikatu emankorra egin da arlo juridikoan eta administratiboan, batez ere testuak
estandarizatzeko eta eredu funtzional eta eraginkorrak proposatzeko bidean. Lan horren emaitza batzuk IVAPen estilo-
liburuan eta erakunde horrek egindako beste argitalpen batzuetan daude jasota. Justiziaren alorrari dagozkionak, bestalde,
Justizia Sailaren epaitegietako testu-ereduen biltegian ikus litezke, besteak beste. Lege-testuei gagozkielarik, Deustuko
Unibertsitatearen ahalegina aipatu behar da, batez ere alor honetan lehen urratsak egiteko ezinbestekoa izan delako.
Baina, kalitatearen ikuspegi berri honetatik gertuago dago UPV/EHUren Legeak/Leyes proiektua, Itzulpen Zerbitzu
Ofizialaren lana edo Eusko Legebiltzarraren eta Nafarroako Parlamentuaren Euskara Zerbitzuena. Itzulpengintzaz ari
garelarik, ezin aipatu gabe utzi korredakzioa edo idazketa elebidun deritzon teknikaren alde indarra hartzen ari den
ikuspegia; helburua izango litzateke administrazioko eta zuzenbidearen arloko testuak sorburutik bertatik bi hizkuntzetan
lantzea, euskarazko bertsioa “itzulpenerako” utzi gabe.
Ikusten dugunez, alderdi soziolinguistikoak, juridiko-administratiboak eta prozedurazkoak erabakigarriak dira hizkuntza-
kalitatearen aldeko ahaleginean. Baina horiei guztiei euskara zaindu orokorraren garapenari eta finkatzeari begira
proposatu diren irizpideak ere erantsi behar zaizkie. Hiru dira irizpide horiek: zuzentasuna, jatortasuna eta egokitasuna.
Irizpide horietatik lehena eta hirugarrena dira orain arteko ibilbidean gehien garatu direnak. Gutxi-asko denok argi dugu
zein diren zuzentasunaren eta egokitasunaren iturriak eta baliabideak. Jatortasunaren irizpideari dagokionez, aldiz, gauzak
ez daude hain argi; batez ere, espezialitateko hizkerez ari garelarik. Alor hauetako gehienetan euskarak oso tradizio eta
iturri historiko mugatuak ditu, eta, ondorioz, ez da erraza jatortasunaren irizpidea zedarritzea eta, are gutxiago, maila
aplikatuan baliatzea. Hori horrela, behin-behinean bada ere, momentuz bi ardatzen inguruan dator egituratuta Euskara
Juridikoa irakasgaiari dagozkion helburuetarako proposatzen dugun kalitate-eredua. Hurrengo orrialdean dago jasota
eredu hori.
60 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
Ikusten denez, zuzentasunaren ardatzean gramatikaltasuna eta estandartasuna izango lirateke kalitate-irizpide nagusiak.
Egokitasunaren ardatzean, berriz, eraginkortasun komunikatiboa eta erregistroen araberako egokitasuna (terminologia eta
estiloa). Irizpide horietako batzuek zerikusia dute hiztun guztiok dugun hizkuntzaren ezagutzarekin. Beste irizpide batzuk
“hitzarmenezkoak” direla esan daiteke. Azken horien artean, irizpide batzuk hizkuntza-komunitate osorako adosten dira, eta
beste batzuk, aldiz, administrazioan eta arlo juridikoan baino ez dira baliatzen. Badira, azkenik, hizkuntza-artekotzat jo
daitezkeen irizpideak ere, hau da, hizkuntza edozein izanik ere berdin aplikatzen direnak. IVAPen edo Legebiltzarraren estilo-
liburuetan aurkituko ditugu gaztelaniaz zein euskaraz berdinak diren irizpide asko.
Hiztunen hizkuntza-
hizkuntza-gaitasun orokorrari atxikitako
atxikitako ezagutzak
Hiztun-
Hiztun-komunitate osorako konbentzioak
Diskurtso-
Diskurtso-komunitate espezializatuen hizkuntza-
hizkuntza-aukerak
Hizkuntzen artean (hein batean, behintzat) partekatutako irizpideak
HIZKUNTZAREN
KALITATEA
ZUZENTASUNA EGOKITASUNA
ESTANDARTASUNA ERAGINKORTASUNA
_________________________________________ 61
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
62 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
2.3. ZEREGINAK
_________________________________________ 63
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
64 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
ATAZA
2.1. Administrazioko eta arlo juridikoko testuak: ezaugarriak, generoak eta erregistroak
HELBURUAK:
- Administrazioaren eta zuzenbidearen jardunean maizenik baliatzen eta ekoizten diren testu-generoak
identifikatzea, ezaugarritzea eta genero horien ereduak bilatzea Interneten
- Testuen ezaugarri linguistikoen aldakortasuna eragiten duten aldagaiak identifikatzea, eta aldagai
horien eragina aztertzea administrazioko eta arlo juridikoko hainbat testutan
PROZEDURA
PROZEDURA
1. Diskurtso administratibo eta juridikoaren inguruko hainbat artikulu irakurri eta ezaugarri komunak
eta bereizgarriak zerrendatu
2. Administrazioko eta arlo juridikoko genero nagusien euskarazko izenak bilatu, genero horien
ezaugarri funtzional eta linguistiko esangarrienak zerrendatu eta genero horien euskarazko ereduak
Interneten bilatu
3. Emandako testu-
testu-bikoteak alderatu, eta identifikatu
identifikatu kasu bakoitzean zein diren aldakortasunaren
eragile nagusiak
EMAITZA
Ataza honen bidez gainbegiratu bat emango diegu administrazioko eta arlo juridikoko testu-
genero nagusien ezaugarriei. Horretarako, lehenik eta behin administrazioko eta arlo juridikoko
diskurtsoen bereizgarriak identifikatuko ditugu. Ondoren, eginkizun administratibo eta
juridikoetarako maizenik erabiltzen diren generoak aztertuko ditugu. Azkenik, genero horietan
hizkuntzaren erabileran aldakortasuna eragin dezaketen aldagai nagusiak identifikatuko ditugu.
_________________________________________ 65
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
66 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
Ezaugarri komunak
Lan hau egiteko, gela birtualean aurkituko dituzuen dokumentu hauek gainbegira
ditzakezue:
_________________________________________ 67
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
OHARRAK:
OHARRAK
68 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
_________________________________________ 69
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
70 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
EREMUAK:
Erakunde legegileak
Administrazioa
Epaitegiak
Erregistro Zibila
Notarioak eta erregistroak
Enpresa arloa
Orotarikoak
ERREGISTROAK (hizkera-
(hizkera-mailak)
_________________________________________ 71
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
Testu-
Testu-bikotea Zer aldagai hartu da
da Zer kasutan da egoki
kontuan? bertsioetako bakoitza?
1. Erreklamazioa
2. Igorpena
3. Jakinarazpena
4. Iragarkia
5. Publizitatea
6. Jarraibide-zerrenda
7. Bandoa
8. Oharra
9. Eskaera
72 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
1. Erreklamazioa
_________________________________________ 73
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
2. Igorpena
3. Jakinarazpena
74 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
4. Iragarkia
_________________________________________ 75
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
5. Publizitatea
76 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
6. Jarraibide-
Jarraibide-zerrenda
_________________________________________ 77
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
7. Bandoa
78 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
8. Oharra
_________________________________________ 79
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
9. Deialdia
80 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
_________________________________________ 81
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
82 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
11. Jaiotza-
Jaiotza-inskripzioari buruzko informazioa
11.a testu-
testu-pasartea 11.b testu-
testu-pasartea
V. TITULUA
ERREGISTROKO ATALAK
I. KAPITULUA
Jaiotzen inskripzioa
40. artikulua
Inskribatzeko moduko jaiotzak dira Kode Zibilaren 30.
artikuluan ezarritako baldintzak betetzen dituztenak.
41. artikulua
Inskripzioak fede ematen du, egitateari, datari, orduari,
jaioterriari, sexuari, eta, hala denean, inskribatutakoaren
seme-alabatasunari buruz ere.
42. artikulua
Inskripzioa egiten da jaiotzaren berri ziurra izan duenak
egindako adierazpenaren bidez. Adierazpen hau jaiotzaren
osteko hogeita lau ordu eta zortzi egunen artean egingo da,
erregelamenduak epe luzeagoa aipatzen duenean izan ezik.
43. artikulua
1. Aita.
2. Ama.
3. Ahaiderik hurbilena, edo, halakorik izan ezean,
erditzea gertatu denean bertan dauden adin-
nagusikoetatik edozein.
4. Jaiotza zein establezimendutan gertatu eta bertako
burua edo zein etxetan gertatu eta hango familia-
burua.
5. Bertan behera utzitako jaioberriei dagokienez,
Adibideen iturriak: horiek jaso dituen pertsona.
45. artikulua
Jaiotza adieraztera edo horren partea ematera
behartutako pertsonak, …
[….]
_________________________________________ 83
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
84 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
ATAZA
testu--baliabideak
2.2. Administrazioko eta arlo juridikoko testuak: testugintza, testualtasuna eta testu
HELBURUAK:
- Testugintzaren oinarriez jabetzea eta administrazioko eta arlo juridiko premia komunikatiboen
esparrura ekartzea
- Administrazioko eta arlo juridikoko testuetan ohikoak diren testualtasun-arazoei irtenbidea ematea
PROZEDURA
1. Administrazioan eta arlo juridikoan testuak ekoizteko orduan kontuan hartu beharreko alderdiez
diharduten hainbat artikulu irakurri eta ohar-
ohar-zerrenda bat egin
2. Proposatutako atazak egin, eta identifikatu testualtasunaren zein alderdi den kasu bakoitzean
bakoitzean
jokoan dagoena
EMAITZA
Ataza honetan landuko ditugu administrazioko eta arlo juridikoko testuak ekoizteko orduan
kontuan hartu beharreko irizpideak. Lehenik eta behin, testuak ekoizteko prozesuak barne
hartzen dituen hiru fase nagusiak aztertuko ditugu (planifikazioa, testuratzea eta berrikusketa),
eta fase horietako bakoitzean gogoan izan beharreko irizpide eta ohar orokorrak zerrendatuko
ditugu. Ondoren, testuek dago(z)kien zeregina(k) betetzeko zaindu behar dituzten baldintzak edo
propietateak landuko ditugu: testualtasun-baldintzak, alegia. Azkenik, administrazioko eta arlo
juridikoko hainbat testu egokitzen saiatuko gara, testualtasunaren ikuspegitik dituzten hutsak
zuzenduta; betiere, kontuan izanda zein diren testu horiei eskuarki ezartzen zaizkien
eskakizunak.
a) Administrazioko eta arlo juridikoko testuak ekoizteko orduan kontuan hartu beharreko
irizpide orokorren zerrenda bateratu bat
b) Testualtasuna bermatzeko euskaraz eskuarki erabiltzen diren testu-baliabide linguistiko
nagusien errepertorio orokor bat
c) Administrazioko eta arlo juridikoko genero ezberdinetako bost testu-eredu,
testualtasunaren ikuspegitik aztertu eta orraztuak.
ALBERDI, X. eta SARASOLA, I. Euskal estilo libururantz. Gramatika, estiloa eta hiztegia
hiztegia.
ERKOREKA, J. eta LOZANO, J. Hizkera argiaren bidetik
EZEIZA, J. (arg.) PREST: unibertsitateko komunikaziorako gaitasunen eskuliburua
LOZANO, J. (koord.) Argiro idazteko proposamenak eta ariketak
_________________________________________ 85
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
86 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
2.2.1. Testugintzaren oinarriak. Aurreko jardueran ikusi dugunez, testuek toki berezia
dute arlo juridiko eta administratiboan. Garrantzi horrek zerikusi zuzena du alor
honetan bete behar diren gizarte-zereginekin; izan ere, testuen bitartez egikaritzen dira
administrazioko eta arlo juridikoko prozesu guztiak, eta testuetan jasotzen direnean
baino ez dute indarra legeek, arauek, ebazpenek edo sententziek, besteak beste. Testu
horiek segurtasun juridikoa bermatu behar dute; horregatik, protokolo zorrotzak
baliatzen dira testuak prestatzeko, gizarteratzeko eta interpretatzeko orduan. Guk
orain testuaren lantze-prozesuari erreparatuko diogu, eta saiatuko gara zehazten zein
diren prozesu horretan zaindu beharreko eragiketa, alderdi eta irizpide nagusiak.
Horretarako, hainbat baliabide erabiliko ditugu:
Arakatu baliabide horietako batzuk, osatu taula (gutxienez 10 ekarpen), eta bidali
gela birtualaren 2.2. gunera.
_________________________________________ 87
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
2.2.2. Testualtasun-
Testualtasun-baldintzak eta testu-
testu-baliabideak. 2.1.3 eta 2.2.1 jardueretan ikusi
dugunez, testuak komunikazio-ekintzak bideratzeko erabiltzen dira, eta ezaugarri
ezberdinak izango dituzte testuinguruko aldagai fisiko, sozial eta psikologikoen
arabera.
Baina, testuinguruko baldintzak edozein direlarik ere, testuak hizkuntza-gertaera
egituratuak dira, hau da, arau multzo bati jarraituz osatzen direnak. Arau horiei
testualtasun-baldintza deritze, eta, lau dira eskuarki: koherentzia, kohesioa, konexioa
eta modalizazioa. Hurrengo orrialdean duzuen eskeman (informazio-orrian, alegia)
azaltzen da laburki zertan diren testualtasun-baldintzak eta zein diren horiek zaintzeko
arreta bereziz kudeatu behar diren testu-baliabideak: testuaren antolamendua, testu-
mugarriak, erreferentziak, jarreraren adierazleak…
Txosten honekin batera, 2.2 moduluaren baliabideen karpetan baduzue dokumentu
bat “2.2.2. jarduera_testualtasuna eta testu-
testu-baliabideak langai” izenburua duena.
konpontzeko. Aztertu
Bertan testualtasunarekin zerikusia duten 15 arazo dituzue konpontzeko
ariketa horiek, eta identifikatu zer testualtasun-
testualtasun-baldintza eta zer testu-
testu-baliabide
dauden jokoan horietako bakoitzean. Osatu taula, eta bidali gela birtualaren 2.2.2.
gunera. Ariketa horietakoren bat interesgarria iruditzen bazaizu, egin eta irakasleari
irakasleari
bidali zuzendu dezan (nahi izanez gero).
gero).
88 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
TESTUALTASUN-
TESTUALTASUN-BALDINTZAK ETA TESTU-
TESTU-BALIABIDE NAGUSIAK
INFORMAZIO-
INFORMAZIO-ORRIA
KOHERENTZIA:
KOHERENTZIA Testuaren edukia modu logiko eta egituratuan garatzean datza, betiere komunikazio-egoeraren eta baliatuko
den generoaren eskakizunen arabera, eta aintzat hartuta zein diren komunikazio-prozesuaren xedea eta komunikazio-
testuinguru horretan ohikoak diren konbentzioak. Testuaren koherentzia bermatzeko, hiru testu-
testu-baliabide zaindu behar dira
bereziki:
a) Komunikazio-
Komunikazio-elementuen kantitatea eta kalitatea:
kalitatea zer esango den eta zer ez den esango; zer informazio jotzen
den ezaguntzat eta zer informazio emango den inplizituki; zer informazio eskainiko den baliabide
estralinguistikoen bidez (irudiak, taulak…), eta abar.
b) Testuaren antolamendua:
antolamendua testu-egitura, atalak, paragrafoak, pasarteak, esaldi-kateak…
c) Gaiaren garapena:
garapena komunikazio-elementuak (datuak, ideiak, iritziak…) antolatzeko, ordenatzeko eta
elkarrekin harremanetan jartzeko modua. Komunikazio-elementu nagusiak nabarmentzeko eta garatzeko
modua.
KONEXIOA:
KONEXIOA: Testua osatzen duten komunikazio-elementuek testuaren helburu komunikatiboari zer ekarpen egin nahi dioten
eta elkarren artean zer lotura mota duten azaleratzean datza. Bestela esanda, konexioak zerikusia du testuak baliatzen duen
estrategia komunikatiboa ageriko egitearekin. Konexioa bermatzeko, hiru testu-
testu-baliabide erabiltzen dira eskuarki:
a) Testu-
Testu-mugarriak:
mugarriak hau da, testua segmentatzeko erabiltzen diren baliabideak (edizio grafikoa, izenburuak,
marka ortotipografikoak…)
b) Testu-
Testu-antolatzaileak: hau da, testuaren barruko eragiketa funtzionalak iragartzen dituzten hizkuntza-
baliabideak (lehenik eta behin, izan ere, horrekin batera, kontuan hartzen badugu…)
c) Juntagailuak eta menderagailuak: hau da, esaldi-mailako baliabideak (edo, aldiz, nahiz eta, -lako…)
KOHESIOA:
KOHESIOA Testua osatzen duten komunikazio-elementuak elkarren artean ondo jostean datza kohesioa. Kohesioak zerikusia
du, halaber, komunikazio-prozesuaren eremu fisikoan dauden elementuen identifikazioarekin: gertakariak, objektuak,
pertsonak, lekuak denbora-erreferentziak… Kohesioa bermatzeko, hiru testu-
testu-baliabide erabiltzen dira eskuarki:
eskuarki
MODALIZAZIOA:
MODALIZAZIOA Komunikazio-prozesuan igorleak esandakoari buruz duen jarrera eta inplikazioa ageriko egitearekin, eta
solaskideen gainean eragin nahi den erreakzioarekin du zerikusia modalizazioak. Argudio-bideekin, gizabidearekin eta
kortesia-arauekin ere du zerikusia. Mezuak modalizatzeko hiru testu-
testu-baliabide erabiltzen dira, oro har:
_________________________________________ 89
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
TESTUALTASUN-
TESTUALTASUN-BALDINTZAK ETA TESTU-
TESTU-BALIABIDE NAGUSIAK
ERANTZUN-
ERANTZUN-ORRIA
10
11
12
13
14
15
90 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
_________________________________________ 91
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
Forulege da Zuzenbidearen Euskal Akademiak euskal zuzenbide zibilari buruz garatu duen
datu-basea. Izatez, lehenengo ahalegina da, euskal zuzenbide zibilaren oinarrizko
kontzeptuak plazaratzeko, informazioaren teknologia berriak baliatuta. Zuzenbidearen
Euskal Akademiak, sorreratik bertatik, hau da, 2003. urtetik, helburu du euskal zuzenbide
zibilaren edukiak lanbidearen ikuspuntutik lantzea, eta euskal zuzenbide zibila ikusmira
akademikotik aztertu eta ikertzea. Forulege izeneko datu-baseak erabiltzailearen esku
jartzen ditu euskal zuzenbide zibilaren arloan indarrean dagoen legeria, arlo zehatz horren
inguruko jurisprudentzia, kasuan kasuko bibliografia eta eremu horretan erabilgarri gerta
daitezkeen formularioak. Datu-baseak galdera eta erantzunen atala (FAQ) eskaintzen dio
erabiltzaileari. Bukatzeko, atal desberdinetara bildutako informazio guztia batera kontsulta
daiteke, eta, horretarako, bilaketa-sistema desberdinak erabil daitezke: aurrenik, bilaketa-
sistema librea balia daiteke; hurrenik, bilaketa-sistema azkarra aukera daiteke, aldez
aurretik zehaztutako sarrerak bistaratuta; eta, azkenik, bilaketa gidatua erabil daiteke,
kontuan hartzen baititu, euskal zuzenbide zibilaren lurraldetasuna, euskal zuzenbide
zibilaren agerpen zibilak nahiz fiskalak. Forulege ez da datu-base itxia, ezta hurrik eman
ere. Guztiz irekita dago, eta gerogarreneko garapenek horixe erakutsiko dute.
Zuzenbidearen Euskal Akademiak bere gain konpromisoa hartu du, halako garapenak
burutzeko, euskal zuzenbide zibilaren arloan erreferentzia izan nahi baitu akademiak.
Forulege izeneko datu-basea garatzeko orduan, hainbat izan dira parte-hartzaileak, guztiak
ere Zuzenbidearen Euskal Akademiaren zuzendaritzapean. Zuzenbidearen Euskal
Akademiaren lehendakariordea, Andres Urrutia Badiola jauna, proiektuaren koordinazioaz
arduratu da, betiere Zuzenbidearen Euskal Akademiaren zuzendaritza-batzak, Adrián
Celaya Ibarra jauna buru, lan guztiak gainbegiratu dituela. Proiektua burutzeko ardura izan
dute, alde batetik, Esther Urrutia Idoiaga andreak prestatu ditu formularioak, eta gehien
egiten diren galderak eta horien erantzunak, eta, horrekin batera, gai guztietan euskararen
presentzia bermatzeko ahaleginak egin ditu. Bestetik, Francisco Javier Arrieta Idiakez jaunak
jurisprudentzia eta bibliografia sistematizatu ditu, eta datu-basean egoki txertatu. Alberto
Atxabal Rada jaunak, bestalde, euskal zuzenbide zibilaren inguruko arazo fiskal guztiak
landu ditu. Eta, bukatzeko, Aitor Saizar Antxustegi jaunak zeregin teknikoak bereganatu ditu,
PLAZAGUNEA, S.L. deituriko enpresak aholku teknologikoak eman dituela. Eskerrak
emateko atal honetan, ezinbestekoa da Bizkaia Jaurerriko Abokatuen Bazkun Ohoretsuaren
Foru zuzenbideari buruzko ikerketa taldea aipatzea; batzorde horrek, Txemi Gorostiza
Vicente jauna buru, parte-hartze nabaria izan du Tatiana González San Sebastián, Juan
Carlos Martínez Salazar, Alkain Oribe Mendizabal eta Gontzal Aizpurua Ondaro jaun-
andreen bitartez. Eskerrak eman behar zaizkie, era berean, Eba Gaminde Egia andreari eta
César Gallastegi Aranzabal jaunari, proiektuaren hasieran egin zituzten lan eta
ekarpenengatik. Eskerrak, orobat, Félix María González de Echavarri Ara eta Larraitz Franco
Galarraga notarioei, Gipuzkoako formularioak prestatzeko eman duten laguntzarengatik,
eta Jaime Fernández Ostolaza notarioari, Arabako formularioak prestatzeko eman duen
laguntzarengatik. Eta eskerrak, Eusko Jaurlaritzaren Justizia eta Herri Administrazio Sailari,
BBK-ri eta Bizkaiko Foru Aldundiari, eguneroko zereginetan laguntza ematen diotelako
Zuzenbidearen Euskal Akademiari.
92 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
* jauna/andrea, adin nagusikoa, ezkondua, lanbidez * dena, *(e)ko biztanlea, *(e)n egoitza
duena eta nortasun-agiriaren zenbakia * duena, *(e)ko Erregistro Zibilaren epaile-
arduradunaren aurrean agertzen da, eta, legeak alde dituenez, esaten du ezkontidearen
auzotasun zibila aukeratzeagatik, auzotasun zibil horren inskripzioa eskatu nahi duela, eta,
horretarako, idazki honen bitartez, espedientea sustatzen duela, hurrengo egitateak aintzat
hartuta. Batetik, behean sinatzen duen honen jaiotza *(e)ko Erregistro Zibilean inskribatuta
dago, * atalean, * liburukian, * folioan. Beroni erantsi zaio, 1. agiri gisa, jaiotza horri
buruzko hitzez hitzeko ziurtagiria. Bestetik, eskatzailea * jaunarekin/andrearekin ezkondu
zen, eta ezkontza hori *(e)ko Erregistro Zibilean inskribatuta dago, * atalean, * liburukian, *
folioan. Beroni erantsi zaio, 2. agiri gisa, ezkontza horri buruzko hitzez hitzeko ziurtagiria.
Gainera, esatariaren ezkontideak *(e)ko auzotasun zibil *a du. Beroni erantsi zaio, 3. agiri
gisa, jaiotza-ziurtagiria. Bestalde, eskatzailearen borondatea da ezkontidearen auzotasun
zibila eskuratzea. Azkenik, Kode Zibilaren 14.4 artikuluaren arabera, bananduta ez
dagoenak bere ezkontidearen auzotasun zibila aukera dezake edozein unetan. Azaldutakoa
aintzakotzat hartuta eta horrekin bat etorriz, *(e)ko erregistro zibilaren epaile-arduradunari
eskatzen dio, idazki honen eta beroni erantsitako agirien aurkezpena onar ditzala eta,
ondorenez, ezkontidearen auzotasun zibila eskuratzeko borondate-aitorpena aktan jaso
dezala, eta, aldi berean, *(e)ko Erregistro Zibilari ale bikoiztua bidal dezala, orri-bazterreko
ohar egokia egin dadin. Bidezkoa delako, hala egin bedi, *(e)ko *aren *(e)an.
Sin.- *
_________________________________________ 93
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
94 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
_________________________________________ 95
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
96 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
- Ohartzea nolako eragina duten hizkuntza-hautuek administrazioko eta arlo juridikoko testuen kalitate
orokorrean eta, horrenbestez, testu horiek ezinbestean bermatu behar duten segurtasun juridikoan
- Kalitatearen bidetik, administrazioko zein arlo juridikoko testu batzuk hobetzeko proposamenak
egitea eta justifikatzea
PROZEDURA
3. Emandako
Emandako testu eta pasarteen kalitatea aztertu, eta, hala dagokionean, berridatzi, kalitatean
eragina izan dezaketen aldagai nagusiei erreparatuta (zuzentasun gramatikala, zehaztasun lexikoa,
estandartasuna, testualtasuna, erregistroaren eskakizunak, estilo-
estilo-irizpideak…)
irizpideak…)
EMAITZA
Ataza honen bidez, hizkuntzaren kalitateak administrazioko eta arlo juridikoko testuen kalitate
orokorrean duen eraginaren inguruko gogoeta orokorra egingo dugu, eta ikusiko dugu zein
diren, kalitatea jomugan hartuta, administrazioko eta arlo juridikoko testuak estandarizatzeko
hobetsi diren irizpideak eta egin diren proposamenetako batzuk. Ildo horretatik, hainbat adibide
praktiko ere aztertuko ditugu, eta, halaber, adibide horiek hizkuntza-kalitatearen ikuspegitik
hobetzeko proposamen zehatzak egingo ditugu.
ALBERDI, X. eta SARASOLA, I. (2001) Euskal estilo libururantz. Gramatika, estiloa eta hiztegia.
ARAKAMA, J.M. et al. (2005) IVAPeko estilo liburua.
liburua. Herri Arduralaritzako Euskal Erakundea.
ARRIETA, A. et al. (2003) GALDEZKA. Euskarazko zalantzei erantzunez.
erantzunez
EUSKO JAURLARITZA (2004) Euskararen
Euskararen kalitatea. Zertaz ari garen, zergatik eta zertarako.
zertarako
HAINBATEN ARTEAN (2009) Eusko Legebiltzarraren idazteko, itzultzeko eta zuzentzeko jarraibideak.
jarraibideak
_________________________________________ 97
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
98 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
2.3.1. Hizkuntza-
Hizkuntza-kalitatearen hatsarreak administrazioko eta arlo juridikoko testuen
esparruan. Kalitatearen inguruko kezka ez da atzo goizekoa, ez administrazioan eta ez
arlo juridikoan ere. Estatu demokratikoetan erakundeek hiritarren berdintasuna
bermatu behar dute administrazioaren eta legearen aurrean, eta, horretarako,
funtsezkoa da erakundeek hartzen dituzten erabakiak eta onartzen dituzten legeak
hiritar guztientzat eskuragarri izatea, eredu eta jarraibide jakin batzuen arabera
idatziak izatea eta, ahal den punturaino, argiak, zehatzak eta zalantzagabeak izatea.
Horrela, bada, kalitatea jomugan hartzen denean, hiru alderdi zaintzen dira nagusiki:
_________________________________________ 99
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
Hiru alderdiak estu daude elkarrekin lotuta, eta batera kudeatu behar izaten dira, oro
har. Nekez bermatuko da segurtasun juridikoa, dokumentuen diseinua estandarizatzen
ez bada eta hizkuntza-adierazpide egokiak erabiltzen ez badira. Bestalde,
homologazio-irizpideak finkatzean ezin da ahaztu zein den ahalegin horren helburua
eta zein diren xede horri atxikitako hizkuntza-eskakizunak. Azkenik, ezin dira hizkuntza-
irizpideak ondo finkatu, segurtasun juridikoa bermatu beharrak ezartzen dituen
eskakizunak eta homologaziorako bidean beste maila batzuetan hartutako erabaki
teknikoak kontuan hartu gabe. Ildo horretatik, zein dira, zure ustez, euskarak
kalitatearen ikuspegitik arlo juridikoan eta administrazioan dituen gabezia handiena
handienak?
k?
Euskarazko testuei aitortu dakieke / aitortzen zaie erdarazkoen balio juridiko bera?
Ahalegin nahikoak egin dira oinarrizko dokumentu administratibo eta juridikoen
euskarazko bertsioak homologatzeko? Adierazpide eraginkorrak erabiltzen dira
euskarazko testuetan?
testuetan? Bidali zure gogoeta 2.3. forora (5-
(5-10 lerro).
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
100 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
2.3.2. Hizkuntza-
Hizkuntza-kalitatearen aldagaiak. Esandakoagatik, administrazioko eta arlo
juridikoko testuen hizkuntza-kalitatea hiru aldagai motaren arabera zedarrituko da:
d) Aldagai sozialak:
sozialak euskararen estatusa, trataera eta balio juridikoa;
erabiltzaileen hizkuntza-gaitasuna; euskalkien erabilera; itzulpen-politika; testu
elebidunak egiteko irizpideak...
e) Aldagai formalak:
formalak dokumentu mota (generoa eta erregistroa); dokumentuaren
diseinu teknikoa; ikusizko lagungarrien erabilera; baliabide ortotipografikoen
erabilera; ulermena errazteko baliabideak (argibideak, glosategiak...)...
f) Aldagai linguistikoak: zer diskurtso-baliabide erabiliko diren, nolako egiturak
lehenetsiko diren, terminologia hautatzeko eta erabiltzeko irizpideak...
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_________________________________________ 101
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
GENEROA:
GOMENDIOAK / IRIZPIDEAK:
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
102 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
2.3.4. Kalitate-
Kalitate-irizpide orokorrak. Ondoren duzuen eskeman azaltzen den moduan,
hizkuntza-kalitateak bi ardatz nagusi ditu: zuzentasuna eta egokitasuna. Zuzentasunaren
ardatzean gramatikaltasuna eta estandartasuna izango lirateke kalitate-irizpide nagusiak.
Egokitasunaren ardatzean, berriz, eraginkortasun komunikatiboa eta erregistroen araberako
egokitasuna (terminologia eta estiloa). Irizpide horietako batzuek zerikusia dute hiztun guztiok
dugun hizkuntzaren ezagutzarekin. Beste irizpide batzuk “hitzarmenezkoak” direla esan
daiteke. Azken horien artean, irizpide batzuk hizkuntza-komunitate osorako adosten dira, eta
beste batzuk, aldiz, administrazioan eta arlo juridikoan baino ez dira baliatzen. Badira,
azkenik, hizkuntza-artekotzat jo daitezkeen irizpideak ere, hau da, hizkuntza edozein izanik ere
berdin aplikatzen direnak. IVAPen edo Legebiltzarraren estilo-liburuetan aurkituko ditugu
gaztelaniaz zein euskaraz komunak diren irizpide asko.
Jarraian hainbat adibide praktiko dituzue. Aztertu arretaz emandako aukerak, eta erabaki
horien artean zeinek
zeinek beteko lituzkeen hobekien zuzentasun eta egokitasun irizpideak,
administrazioko edo arlo juridikoko testuen kasuan
kasuan.. Kalitatearen zein alderdi dago kasu
bakoitzean jokoan? Bidali zuen erantzunak gela birtualeko 2.3.4 gunera.
gunera. Zalantzak izanez
gero, jo ezazue irakasgaiko hirugarren moduluan ezagutu dituzuen kontsultaguneetara.
ADIBIDEAK:
a) zabalkortasuna
b) hedakortasuna
c) eskuragarritasuna
d) erabilbidetasuna
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA zuzentasuna
ARLOA: Hizkuntzaren arau orokorra
AUZI MOTA:
MOTA Lexikoaren hautabideak
2.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA zuzentasuna
ARLOA:
ARLOA Arau akademikoak
AUZI MOTA:
MOTA Euskaltzaindiaren araua
a) Haatik
b) Orobat
c) Izan ere
d) Baino
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA Zuzentasuna & Egokitasuna
ARLOA: Hizkuntzaren arau orokorrak & Estilo zaindu orokorrerako irizpideak
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA Testu-baliabide orokorra & Diskurtsoa antolatzeko irizpide orokorrak
_________________________________________ 103
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
4.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA Egokitasuna
ARLOA: Estilo zaindu orokorrerako irizpidea
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA Lexiko-aukera zaindua
HIZKUNTZAREN
KALITATEA
ZUZENTASUNA EGOKITASUNA
ESTANDARTASUNA ERAGINKORTASUNA
Hiztunen hizkuntza-
hizkuntza-gaitasun orokorrari atxikitako ezagutzak
Hiztun-
Hiztun-komunitate osorako konbentzioak
Diskurtso-
Diskurtso-komunitate espezializatuen hizkuntza-
hizkuntza-aukerak
Hizkuntzen artean (hein batean, behintzat) partekatutako irizpideak
104 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
Emandako aukeren artean, zeinek beteko lituzke hobekien zuzentasun eta egokitasun
irizpideak, administrazioko edota arlo juridikoko testuen kasuan? Kalitatearen zein
alderdi dago kasu bakoitzean jokoan?
5.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
6.
a) Ministerio
b) Ministergo
c) Ministeritza
d) Ministraritza
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
_________________________________________ 105
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
9.
a) Zenbat eta zorrotzago alderatu bi lege horiek, gero eta zabalagoa dirudi bien arteko
leize moralak.
b) Hainbat eta zorrotzago alderatu bi lege horiek, orduan eta zabalagoa dirudi bien
arteko leize moralak.
c) Zenbat eta zorrotzago alderatu bi lege horiek, orduan eta zabalagoa dirudi bien arteko
leize moralak.
d) Gero eta zorrotzago alderatu bi lege horiek, hainbat eta zabalagoa dirudi bien arteko
leize moralak.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
11.
11 “Hala ere, beste bi urtez iraun _________ _________ .”
a) zituen / alkate
b) zuen / alkate
c) zuen / alkatetzat
d) zen / alkate
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
12.
a) Batzuek esaten dute hazienda lokal delakoen arazo nagusia dela zerga berriak
ezartzeko eskumen falta eta, baita ere, aipatutako zerga horiek kudeatzeko behar den
gaitasuna ez edukitzea.
b) Zenbaiten ustez, toki ogasunen arazo nagusia zerga berriak ezartzeko gaitasun falta da
eta, horrekin batera, zerga horiek kudeatzeko gaitasuna ez izatea.
c) Zenbaiten ustez, udaletxeetako ogasunen arazorik behinena zerga berriak ezartzeko
gaitasun falta da eta zerga horiek kudeatzeko gaitasunik ez izatea ere bai.
d) Batzuek esaten dute toki ogasunen arazorik behinena zerga berriak ezartzeko gaitasun
falta dela eta zerga horiek kudeatzeko gaitasunik ez dagoela.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
106 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
13.
a) Hiri hondakinen gaia aztertzeko bildu zirenen arteko batek hitza hartu zuen, errauste
planta arbuiatuz eta erreferenduma egin dadin proposatuz.
b) Hiri hondakinen gaia aztertzeko bildu zirenen arteko batek hitza hartu zuen, errauste
planta arbuiatu eta erreferenduma egin dadin proposatu zuelarik.
c) Hiri hondakinen gaia aztertzeko bildu zirenen arteko batek hitza hartu zuen, errauste
planta arbuiatu eta erreferenduma egin dadin proposatzen.
d) Hiri hondakinen gaia aztertzeko bildu zirenen arteko batek hitza hartu zuen, errauste
planta arbuiatzeko eta erreferenduma egin dadin proposatzeko.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
a) guztia
b) guztiari
c) guztiak
d) guztiengatik
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
15. “Gibraltarko gatazkak Europar Batasuneko barne mugen desagerpena oztopatzen du”.
a) Gibraltarko arazoari esker aiseago eroriko dira mugak Europan.
b) Gibraltarren erruz Europako mugak desagertu egingo dira.
c) Gibraltarko arazoa dela eta, Europako mugak ez dira hain erraz desagertuko.
d) Gibraltarko akordioak Europako mugen desagerpena ekarriko du
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
16.
a) Iaz ez genizuen diru-laguntzarik eman aurrekonturik gabe geratu bait ginen.
b) Iaz ez genizuen diru-laguntzarik eman aurrekonturik gabe geratu baikinen.
c) Iaz ez genizuen diru-laguntzarik eman aurrekonturik gabe geratu baiginen.
d) Iaz ez genizuen diru-laguntzarik eman aurrekonturik gabe geratu bait-ginen
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
17.
17 Alderdi asko aurkeztu dira ______ 75 eserlekuetarako.
a) legegizonen
b) Biltokiko
c) Biltzarkidetzako
d) Legebiltzarreko
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
_________________________________________ 107
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
19.
19 Norbaiti zerbaiten erantzukizuna eskatu:
a) itaunketa egin.
b) kargu hartu.
c) lepoa jokatu
d) kontu eman
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
20.
20
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
21.
21
a) Idatziren bat ailegatzen den bakoitzean, sistema informatikoak bermatu behar du datu hauek
jasotzen direla: zein den hartzailea, administrazioko zein organok bidali duen, zein egunetan
eta zein ordutan aurkeztu den, eta, behar izanez gero, zeri buruzkoa den idazki hori.
b) Idatziren bat ailegatzen den bakoitzean, sistema informatikoak bermatu behar du datu hauek
jasotzen direla:
• Zein den hartzailea.
• Administrazioko zein organok bidali duen.
• Zein egunetan eta zein ordutan aurkeztu den.
• Behar izanez gero, zeri buruzkoa den idazki hori
e) Idatziren bat ailegatzen den bakoitzean, sistema informatikoak bermatu behar du datu hauek
jasotzen direla: batetik, zein den hartzailea; bigarrenik, administrazioko zein organok bidali
duen; hirugarrenik, zein egunetan eta zein ordutan aurkeztu den; eta azkenik. behar izanez
gero, zeri buruzkoa den idazki hori.
d) Idatziren bat ailegatzen den bakoitzean, sistema informatikoak bermatu behar du datu hauek
jasotzen direla: batetik, zein den hartzailea; bigarrenik, administrazioko zein organok bidali
duen; hirugarrenik, zein egunetan eta zein ordutan aurkeztu den; eta, azkenik, behar izanez
gero, zeri buruzkoa den idazki hori.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
108 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
22.
a) Administrazio lokal.
b) Tokiko administrazio.
c) Toki·administrazio.
d) Toki administrazio.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
23.
23 "Zuzendari berriaren _____ ez da zuzena izan".
a) Izendatzea.
b) Izen ematea.
c) Izendapena.
d) Izentzea.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
24.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
25.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
_________________________________________ 109
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
26.
a) Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren helburu nagusia da euskaraz bizi nahi duten
herritarrei horretarako aukerak bermatzeko behar diren hizkuntza-politikako neurriak
erabakitzea eta bultzatzea.
b) Hornidurari dagokionez, Tolosaldera ura eramateko dauden arazoei konponbidea
aurkitzea izan da jarduketa horien helburu garrantzitsuena.
c) Elkartearen laguntzaz azpisektorearen konpetitibitatea handitzea zen hasierako
helbururik nagusiena.
d) SPRlk ziur aski azkenean ordezkaritza bat ezarriko du Polonian; herrialde horixe izango
da euskal sozietate sustatzailearen aurreneko helburu estrategikoa.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
27.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA
ARL OA:
OA
AUZI MOTA:
MOTA
28.
a) Norrnaltasunaren kontzeptua ezin da, beraz, kontzeptu absolutua balitz bezala hartu;
kontzeptu fetitxea balitz bezala erabili.
b) Estatuko oinarrizko arauak garatzea eta betearaztea ezin da horren erabilpen
automatikoa bailitzan hartu.
c) Arantxa Urretabizkaiak aitortua du langintza lotsagarri bat balitz moduan idatzi zituela
bere lehen poemak, ezkutuan, inori deus esan edo erakutsi gabe.
d) Seme zein alaba ordeentzako, tronkaleko senidetasuna seme-alabatzakoa guraso
ordearen odoleko semea edo alaba balitz lez zehaztuko da.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
110 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
29.
29
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
30.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
31.
31 Administrazioak, _______ , ingumenaren aldeko politika ausartagoak egiteko konpromisoa
hartu du datozen urteetarako.
a) bere eskuko eskumena baliatuz
b) bere eskuko eskumena erabiliz
c) bere eskuko eskumenaz baliatuz
d) bere eskuko eskumenaz erabiliz
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
32.
32 "Zuzendariak bere _______ erabaki du kitapena burutzea".
a) Eskumenaz baliatuz.
b) Eskumena erabiliz.
c) Eskumena baliatuz.
d) Eskumenaz erabiliz.
KALITATE-
KALITATE-IRIZPIDEA:
IRIZPIDEA
ARLOA:
ARLOA
AUZI MOTA:
MOTA
_________________________________________ 111
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
2.3.5. Kalitatea aztergai. Ahaleginak ahalegin, eta alor honetan urrats esangarriak
egin diren arren, kalitatea oraindik erronka handia da administrazioaren eta arlo
juridikoaren eremuan. Oraindik ugari dira hizkuntza-kalitatearen eskakizunak bete-
betean zaintzen ez dituzten testuak eta asko dira, halaber, kalitatearen mesedetan
garatzen ari diren ideiak eta proposamenak. Proposamen horietako batzuek arrakasta
izan(go) dute, eta beste batzuk bazterretan geratu(ko) dira. Ikus ditzagun kalitatearen
ikuspegi zabaletik hartuta, administrazioko eta arlo juridikoko testuetan ager litezkeen
huts batzuk, eta euskaraz egon daitezkeen zailtasunei aurre egiteko baliatzen diren
aukera batzuk.
batzuk. Ea zer deritzezuen. Horretarako, berriki argitaratutako hainbat testu
aztertuko ditugu.
Aukeratu lau testu horietako bat. Aztertu kalitatearen ikuspegitik eta egizue balorazio
bat alderdiz alderdi. Zer neurritan zaintzen dira kalitate-
kalitate-irizpide orokorrak? Zure ustez
ahalegin erantsi bat eskatu beharko litzaieke testu hauen egileei hizkuntzaren
kalitatearen aldetik beren ekoizpenak egokitu ditzaten? Bidali zure balorazioa gela
birtualaren
birtualaren 2.3. gunera. Nahi izanez gero, berridatzi testua, zure ustez hizkuntza-
hizkuntza-
kalitatea hobetzen duten aldaketak eginez. Aldaketa horiek kolorez markatu.
112 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
Testualtasun-
Testualtasun-baldintzak - Informazioa modu argi eta egokian banatu eta
ondo zaindu dira? antolatu da?
- Testua modu eraginkorrean segmentatu da
(ataletan, paragrafoetan, izenburuak erabiliz,
marka ortotipografikoak erabiliz…)?
- Kanpoko eta barruko erreferentziak (kohesioa)
zehaztasunez adierazi dira?
- Atalen eta ideien arteko lotura logikoak
(konexioa) argi adierazi dira?
- Esaldi-kateak modu eraginkorrean eratu dira?
Komunztadura-arauak ondo zaindu dira?
Puntuazio-zeinuak ondo erabili dira?
- Enuntziazioaren ardura (adizkien pertsonak) eta
jarrera- zein ikuspegi-markatzaileak
(modalizatzaileak) modu koherentean erabili dira?
-…
_________________________________________ 113
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
Oharrak:
• Azken atal hau (erregistro espezializatuari dagokiona) EJ2 irakasgaian landuko da zehazkiago.
• Iragarki ofizialaren egokitasunaren balorazioa egiteko, ondo egon liteke beste hauekin alderatzea:
https://ssl4.gipuzkoa.net/castell/bog/2010/11/09/c1012634.pdf
http://www.bizkaia.net/lehendakaritza/Bao_bob/2010/05/20100525a097.pdf#page=27
http://www.bizkaia.net/lehendakaritza/Bao_bob/2010/12/20101207a234.pdf#page=165
http://www.bizkaia.net/lehendakaritza/Bao_bob/2010/11/20101124a226.pdf#page=78
http://web.alava.net/botha/Boletines/2005/128/2005_128_07421.pdf
http://web.alava.net/botha/Boletines/2010/130/2010_130_07333.pdf
http://web.alava.net/botha/Boletines/2010/127/2010_127_07139.pdf
• Aktaren egokitasunaren balorazioa egiteko, ondo egon liteke beste honekin alderatzea:
http://www.getxo.net/castellano/udala/plenos/actas/2010/enero_29.pdf
114 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
ERANSKINAK-
ERANSKINAK-1: EZTABAIDA-
EZTABAIDA-KLUBA
_________________________________________ 115
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
116 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
_________________________________________ 117
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
118 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
_________________________________________ 119
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
ERANSKINAK-
ERANSKINAK-2: ZALDIBIAKO UDALAREN IRAGARKIA
120 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
ERANSKINAK-
ERANSKINAK-3: HERNANIKO UDALAREN IRAGARKIA
_________________________________________ 121
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
ERANSKINAK-
ERANSKINAK-4: BAKIOKO UDALAREN IRAGARKIA
122 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
_________________________________________ 123
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
124 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 2. gaia
_________________________________________ 125
Ikuspegi Jurilinguistikoa
2. gaia _______________________________________________________________
126 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
3. gaia
Euskararen arauak eta erabilerak
arlo juridikoan eta administrazioan
gidalerro nagusiak
_______________________________________________________________ 3. gaia
3. GAIA
HELBURU OROKORRA
AZTERGAIAK
ATAZAK
AMAIERAKO GOGOETA
GOGOETA-
TA-LANA
Helburua: administrazioko euskararen eta euskara juridikoaren alorretan etengabeko
eguneratze-lanerako eskaintzen diren kontsulta-baliabideen inguruko txosten bat idaztea.
Ezaugarriak:
Ezaugarriak 1.200-1.500 hitz. GARALEX blogean argitaratzeko modukoa.
Aukerako gaiak:
_________________________________________ 129
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
130 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
3.1. SARRERA
3.1.1. AURKEZPENA
Ikasgai honek Euskara Juridikoa irakasgaiaren hirugarren helburua izango du jomugan, hau da,
intuizio, esperientzia eta zalantza linguistiko ohiko eta oinarrizkoenak sistematizatu, azaldu eta
berrikustea, administrazioaren eta zuzenbidearen alorretan aintzat hartzen diren hizkuntza-irizpideak
kontuan hartuta; betiere administrazioko euskararen eta euskara juridikoaren alorretan etengabeko
eguneratze-lanerako eskaintzen diren kontsulta-baliabideak beregaintasunez erabilita. Helburu hori
erdiesteko hiru mugarri izango dituen ibilbide bat prestatu da.
- Lehen atazan, arlo juridiko eta administratiboan jardungo duten profesionalentzat bereziki
baliagarriak izan daitezkeen kontsulta-tresna batzuk arakatuko dituzte ikasleek. Lehenik eta behin,
baliabide horien inguruko fitxen datu-base bat sortuko dute; bereziki erreparatuko diete aztertutako
baliabideek alorreko profesionalei egin diezaieketen ekarpenari eta hizkuntza-kalitatearen
aldagaiekin duten loturari. Ondoren, euskaraz eskuragarri dauden hizkuntza-baliabideen balorazio
bat egingo dute. Azkenik, Euskalbarren laguntzaz hainbat bilaketa eta kontsulta konbinatu egingo
dituzte baliabiderik erabilgarrienetan, hainbat iturritara jotzeak eta informazioa kontrastatzeak duen
garrantziaz ohartzeko.
- Bigarren atazan, bestalde, hizkuntzaren erabilera zuzenarekin zerikusia duten zalantzak argitzeko
baliagarriak diren kontsulta-baliabideak erabiliko dituzte, betiere administrazioko eta arlo juridikoko
testuetan maizenik gertatzen diren auziak ebazteko. Lehenbizi, euskaraz gehien erabiltzen diren
hiztegi eta datu-base terminologikoak kontsultatuko dituzte, lexikoaren zehaztasunarekin zerikusia
duten zalantzak beregaintasunez argitzen trebatzeko. Ondoren, gramatika-zalantzarik ohikoenak
aztertuko dituzte, gramatika-liburuen eta Interneteko kontsultaguneen laguntzaz. Ataza honen azken
atalean, berriz, Euskaltzaindiaren araugintzarekin eta Hiztegi Batuarekin lotutako gaiak jorratuko
dituzte euskara estandarrarekin zerikusia duten kontsulta-baliabideak erabiliz.
- Hirugarren atazan, azkenik, Euskara Batuaren garapen estilistikorako egin diren proposamenak eta
administrazioan zein arlo juridikoan eskuarki aintzat hartzen diren estilo-irizpide orokorrak landuko
dira. Ataza honetan ere hizkuntza-baliabideak izango dira lanaren ardatz nagusi; Interneteko
kontsultaguneak eta orotariko estilo-liburuak bereziki.
Ataza bakoitzean hainbat jarduera mota proposatuko dira. Horietako batzuek dokumentazio-lana
eskatuko dute: hizkuntza-kontsultarako baliabideak bilatzea, aztertzea, balioestea… Baina jarduera
gehienak hizkuntza-auziak ebaztekoak izango dira. Jarduera horien bitartez ikasleek hizkuntza-
kalitatearen berme diren oinarrizko irizpideak ezagutuko dituzte, eta irizpide horiek aplikatzeko
baliagarriak izango diren kontsulta-baliabideak erabiltzeko trebetasuna garatuko dute.
_________________________________________ 131
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
Ahalegin horrekin hauxe bilatzen da: lehenengo ikasgaian aurkeztutako hizkuntza-langaien agenda eta
bigarren ikasgaian aurkeztutako kalitate-eredua jomugan izanik, administrazioko eta arlo juridikoko
testuetan arreta bereziz zaintzea komeni den hainbat hizkuntza-gai lantzea kontsultaguneak erabilita;
betiere beregaintasunez, baina baita tentuz eta arduraz ere.
3.1.2. AZTERGAIAK
Esandakoagatik, ikasgai honetan sakonago aztertuko dira hizkuntza-kalitatearen berme diren oinarrizko
irizpideak. Horrekin batera, intentsiboki landuko dira hizkuntza-kontsultak egiteko eskuragarri dauden
baliabide ohikoenak ere. Funtsean, ikasgai aplikatua izango da hau, irakasgaiaren atal praktikoari
baitagokio. Baina lanerako prestatu den ibilbidean hainbat gai jakingarri ere jorratuko dira, zeharka
bada ere: euskararen garapen tekno-linguistikoa; euskarazko zalantza eta akats lexiko eta gramatikal
ohikoenak; euskara batuaren araugintza eta garapen estilistikoa; euskararen garapena administrazioan
eta arlo juridikoan… Hona hemen, galdetegi moduan adierazita, ikasgai honetan jomugan hartuko
diren aztergai nagusiak:
- Nolako kontsulta-baliabideak behar ditu alorreko profesional batek dagozkion eginkizunetan sor
dakizkiokeen hizkuntza-zalantzak argitzeko? Alde horretatik, zer berezitasun ditu euskaraz aritzeak? Zer
premia berezi ditu profesional euskaldunak?
- Zenbaterainokoa da euskararen garapen tekno-linguistikoa? Zer neurritan erantzuten die Interneteko
hizkuntza-baliabideen eskaintzak administrazioko eta arlo juridikoko profesionalen premiei?
- Horrela, bada, zer gaitasun eta estrategia garatu behar ditu profesionalak hizkuntza-zalantzei
beregaintasunez aurre egiteko?
- Zer hiztegi mota ditugu euskaraz eskuragarri? Zer berezitasun ditu bakoitzak? Zer eskaintzen diote
administrazioko eta arlo juridikoko profesionalari? Arlo hauetan ezinbesteko den zehaztasun lexikoa
jomugan, zer irizpide lehenetsi aukera lexikoak egiteko orduan?
- Zer baliabide ditugu eskura gramatika-zalantzak argitzeko? Zer berezitasun ditu bakoitzak? Zer
eskaintzen diote administrazioko eta arlo juridikoko profesionalari? Arlo hauetan ezinbesteko den
zuzentasun gramatikala jomugan, zer alderdiri erreparatu behar zaie arreta bereziz?
- Zer arautu du Euskaltzaindiak? Zer gai eta aukera utzi ditu zabalik? Zer toki dute euskalkiek Euskara
Batuaren ereduan? Zer irizpide erabili administrazioan eta arlo juridikoan euskalkien erabilerari
dagokionez? Zer baliabide ditugu Euskaltzaindiaren araugintzarekin zerikusia duten zalantzak argitzeko?
Zer berezitasun ditu bakoitzak? Zer eskaintzen diote administrazioko eta arlo juridikoko profesionalari?
- Zer proposamen egin dira euskara zainduaren garapen estilistikorako? Zer gai jorratu dira bereziki?
Zenbaterainoko eragina izan dute administrazioko eta arlo juridikoko hizkuntza-ereduan? Zer baliabide
ditugu gai hauekin zerikusia duten zalantzak argitzeko? Zer berezitasun ditu bakoitzak? Zer eskaintzen
diote administrazioko eta arlo juridikoko profesionalari?
- Zer dira estilo-liburuak? Zer funtzio dute? Zer-nolako informazioa eskaintzen dute? Zer estilo-liburu
dituzte eskuragarri administrazioko eta arlo juridikoko profesionalek? Zer ekarpen egiten dute?
- Zein dira egokitasunaren irizpidea jomugan, euskara zaindu orokorrean aintzat hartu beharreko
oinarrizko hizkuntza-irizpideak? Zer-nolako hutsak igartzen dira alor honetan? Zer konponbide jarri?
132 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Lehen esan bezala, gai horiei zeharka helduko zaie ikasgai honetan, funtsean asmo praktiko eta
aplikatua baitute proposatuko diren jarduerek. Bestalde, kontuan izan behar da gai horietako asko
sakonago eta zehaztasun handiagoz landuko direla Euskara Juridikoa irakasgaiaren bigarren
moduluan; seigarren ikasgaian, bereziki.
Alabaina, ikasle guztiek funtsezko alderdiei erreparatzen dietela bermatzeko, gogoeta-foro bat
zabalduko da gela birtualean ikasgai honen hasierarekin batera, goiko galdetegi horretan dauden gaiei
buruz gogoeta egiteko. Ikasle bakoitzak hiru ekarpen egin beharko ditu, eta emaitzarik jakingarrienak
GARALEX blogera eramango ditugu. Horretarako, orri berezi bat dugu helbide honetan:
http://www.ehu.es/ehusfera/garalex/euskararen-kalitatea/
Ikasgaian zehar proposatuko den lan-egitasmoaren emaitzak, bestalde, banakako eta taldeko hainbat
dokumentutan gauzatuko dira:
Dokumentu horietan taldekideen ekarpen esangarrienak bilduko dira, eta horietako batzuk denen
eskura utziko dira gela birtualean edo, zenbait kasutan, ikasgaiaren blogean.
Dena den, nahi duenak gai horien inguruan sakontzen jarraitzeko aukera ere izango du irakasgaiaren
amaieran aurkeztu beharreko lan monografikoa hemen landutako gai baten inguruan egitea erabakiz
gero. Hona hemen lan horretan jorra daitezkeen gaietako batzuk:
Lan horiek ere taldekideen eskura jarriko dira, ikasgaian ikasitakoaren osagarri. Kalitate-
ezaugarriengatik nabarmentzen diren lanak, bestalde, GARALEX blogean argitaratuko dira.
Irakasgaiaren Twitter-kontuaren bidez ere emango zaie haizea, gai hauek intereseko dituenak
izan dezan Euskara Juridikoa irakasgaian egin dugun dokumentazio- eta gogoeta-lanaren berri
gertua.
_________________________________________ 133
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
3.1.3. LAN-
LAN-EGITASMOA
Ikasgaiari dagozkion aztergaiak lantzeko 9 jarduera proposatuko dira. Jarduera horiek hiru gairen
inguruan ardaztuko dira. Hona hemen etapa bakoitzean aurreikusitako zereginak:
Ataza hauek egiteko 20 orduko lan-zama aurreikusten da gutxi gorabehera. Lan hauek bi astetik behin
informatika-gelan eskainiko diren aurrez aurreko saioetan egitekoak dira. Nork bere kasa ere egin
ditzake, noski; baina kontuan hartzekoa da baliabide tekno-linguistikoak modu eraginkorrean erabiltzen
trebatzeko oso lagungarria izan ohi dela aritua den norbaiten laguntza.
Bestalde, jarduera hauen helburua ez da tresnak ezagutzea eta horiek erabiltzen trebatzea besterik
gabe; horrekin batera, euskara zaindu orokorrean aintzat hartzen diren hizkuntza-irizpideen gainean ere
egin nahi da gogoeta. Gogoeta hori emankorragoa izango da, noski, taldekideen eta irakaslearen
laguntzaz eginez gero. Ariketen zuzenketak eta zalantzen inguruko azalpenak ere gelan egingo dira.
Gogorarazi behar da, bestalde, lana ez dela amaitzen jarduerak egin eta zuzenduta. Ikaskideen
ekarpen guztiak jaso eta zuzendutakoan, irakasleak ekarpen interesgarrienak eta adibide jakingarrienak
bildu, eta gela birtualean esekiko ditu taldekide guztien esku egon daitezen Gela birtualean foro bat ere
zabalduko da, sintesi-dokumentuak irakurri eta gero taldekideek ikasgaian landutako gaien inguruan
azken gogoeta edo balorazioa bidal dezaten.
134 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 135
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
2. Kalitatearen
Kalitatearen lehen ardatza: zuzentasuna.
zuzentasuna Aurreko ikasgaian aurkeztutako eskemari jarraikiz, kalitatearen aldagai
nagusi bat zuzentasuna da. Alabaina, eredu zainduetan zuzentasunak bi zutabe ditu: a) hizkuntzaren arau
orokorrena; b) arau akademikoena.
Zutabe bakoitzean hiru koska izango ditugu: i) testu-mailari dagokiona; ii) hizkuntzaren alderdi mofosintaktikoei
dagokiena; eta iii) hiztegiari dagokiona. Horiei, gainera, orto(tipo)grafiarekin eta fonologiarekin/ortoepiarekin
lotutakoak erantsi behar zaizkie. Azken horiek zeharkakoak dira; izan ere, zuzentasunaren oinarrizko hiru
dimentsioekin dute hein bateko edo besteko zerikusia.
Hizkuntzaren arau orokorren inguruko ezagutzek administrazioko eta arlo juridikoko profesionalei ezinbestean
eskatzen zaizkien hainbat oinarrizko gaitasunekin dute zerikusia: a) gaitasun fonologikoa; b) hiztegiaren ezagutza
eta hiztegiaren gaineko kontrola; c) zuzentasun gramatikala; eta e) gaitasun testuala (kohesio-, konexio- eta
modalizazio-baliabideen ezagutza).
Alor horietako bakoitzean nolako gaitasun-maila eskuratu behar den Europako Erreferentzia Markoak finkatzen du.
EEMk eskaintzen duen mailaketaren arabera, C2 maila da profesionalei eskuarki eskatzen zaiena.
Hizkuntzaren arau akademikoei dagokienez, Euskaltzaindiarenak dira administrazioan eta arlo juridikoan eskuarki
lehenetsi eta aintzat hartzen diren araua eta proposamenak. Euskaltzaindiak lan-ildo asko ditu zabalik, eta
horietako bat araugintzarena da, baina, ez bakarra. Hala ere, araugintza lehentasunezkoa izan da urte askotan.
Horri esker, une honetan eredu estandarrean aritzeko beharrezko diren gutxieneko alderdiak finkatuta daude jada:
a) ortografia; b) aditz-formak eta deklinabidea; c) hiztegi batua; eta d) onomastika. Euskaltzaindiak egin ditu,
halaber, ekarpen batzuk sintaxiaren, testualtasunaren eta ahoskeraren alorretan ere; baina gai horien inguruko
lanak oraindik erabat osatu gabe daude. Hiztegi Batua bera ere osatzen ari dira oraindik.
Hizkuntzaren arau akademikoak zaintzea ezinbestekotzat jotzen da, eskuarki, arlo profesionaletan; zer esanik ez
dokumentu administratibo publiko eta ofizialetan. Ikuspegi soziopragmatikotik, bestalde, eredu estandarra
prestigio-adierazle da. Eta ikuspegi soziolinguistikotik, euskara batua funtsezkoa (izan) da euskararen
garapenerako arlo espezializatu eta profesionaletan. Hala ere, badira profesional eta erakunde batzuk Euskara
Batuaren ordez beste eredu batzuk erabiltzen dituztenak: Bizkaiera Batua, tokiko batuak, eta abar. Jakina denez,
gai horren inguruan gogoeta- eta eztabaida-bide bat dago zabalik; baina, edonola ere, komeni da gogoan izatea
Euskaltzaindiak bere garaian horri buruz egin zuela adierazpen bat, eta bertan jaso zituela euskalkiak
administrazioan erabiltzeko irizpideak.
Kontuak kontu, zuzentasunari buruz ari garelarik, gogoan izan behar dugu kalitatearen ildoan malgutasuna,
aniztasuna eta funtzionaltasuna lehenesten direla. Ondorioz, zuzentasunaren irizpideak ez luke helburu
komunikatiboen kalte izan behar. Alabaina, horri buruz bi irizpide hartu behar dira gogoan: a) hizkuntzaren
sistemak eta arau akademikoek berek ere komunikazioaren lagungarri izan daitezkeen aukera zuzen ugari
eskaintzen dizkigute; normalean, guk geuk egiten dugu zuzentasun-arauen interpretazio hertsia (hizkuntzaren
ezagutza mugatuagatik, segur aski); b) ez dio ezerk kalte handiagorik egiten komunikazio profesional eta
instituzionalari, zuzentasunaren aldetik huts nabarmenak dituen testu batek baino.
3. Kalitatearen bigarren ardatza: egokitasuna. Zuzentasun-irizpideak zenbaitetan lausoak eta irristakorrak izan
badaitezke, are zailagoak dira zedarritzen egokitasunari buruzkoak. Funtsean, egokitasunak eraginkortasun
komunikatiboarekin du zerikusia, baina noski eraginkortasuna bermatuko duten baldintzak ezberdinak dira
administrazioaren eta herritarraren arteko komunikazioan, adituen arteko komunikazio profesionalean,
jurisdikzioan, esparru akademikoan…
Bestalde, hizkuntzaren sistemaren aukerez ari bagara, egokitasunak lotura zuzena du hizkuntzaren baldintza
soziolinguistikoekin eta hizkuntzaren bizitasunarekin; izan ere, nekez garatuko dira komunikaziorako eredu
egokiak, hiztunek komunikatzeko testuinguru, egoera eta motibazio esangarriak ez badituzte, eta, ondorioz,
hizkuntzak ez badu sormen-ahalmenik.
136 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 137
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
138 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Bestalde, teknologia berriek aukera eskaini dute esku-eskura jartzeko hiztegiak, estilo-liburuak, kontsultaguneak,
corpusak… Horri esker, euskarari buruz askoz ere informazio gehiago dugu; besteak beste, erabilerari buruz.
Beraz, kalitatearen bidean teknologiek hainbat ekarpen egin ditzakete: a) euskarari erabilera-eremu berriak eskaini
dizkiote; b) hiztun-komunitatea(k) eratzen eta trinkotzen lagun dezakete; c) hizkuntzari buruzko ideiak,
proposamenak eta informazioa trukatzeko eta zabaltzeko balio dute; d) informazio linguistikoa hainbat iturritan
kontrastatzeko aukera ematen dute; e) hizkuntzaren erabilerari buruzko informazioa iturri zuzenetatik eskuratzeko
aukera ematen dute.
Horregatik, teknologiak funtsezkoak dira euskararen garapenerako; zer esanik ez, alor espezializatuetan.
Administrazioari eta arlo juridikoari bagagozkio, teknologiek inoiz baino garrantzi handiagoa dute gaur egun; izan
ere, informazioa, dokumentazioaren kudeaketa, kontsultak… prozesu funtsezko asko digitalizazio-bidean daude,
eta laster zerbitzu oinarrizko asko telematikoak izango dira nagusiki. Testuinguru horretan, administrazioko eta arlo
juridikoko langileek ere lanerako behar dituzten baliabide guztiak –hizkuntza-baliabideak barne- aplikazio
informatikoen edo amaraunaren bidez eskuratzen dituzte.
Egoera berri horrek bi erronka jartzen dizkigu: a) batetik, baliabide teknologiko horiek ikuspegi teknikotik
arintasunez erabiltzen eta modu eraginkorrean baliatzen trebatu beharra; b) bestetik, informazioa bilatzen,
bereizten eta interpretatzen trebatu beharra. Berdin gertatzen da hizkuntza-baliabideekin ere. Horrexegatik, ikasgai
honetan euskarak dituen baliabide tekno-linguistiko erabilgarrienen berri emango dugu; baina, batez ere,
baliabide horiek ustiatzeko eta eskaintzen duten informazioa interpretatzeko gaitasuna landuko dugu. Dena den,
hau lehen hurbilpena baino ez da izango. Izan ere, seigarren gaian ere gaitasun horiek garatzen jarraitzeko beste
hainbat langai proposatuko ditugu.
_________________________________________ 139
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
140 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
3.3. ZEREGINAK
_________________________________________ 141
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
142 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
- Funtsezko kontsulta-baliabide batzuk ezagutu, eta nolako informazioa ematen duten zehaztu
PROZEDURA
2. Baliabideak arakatu: zer eskaintzen duten, nola dabiltzan, zer informazioa ematen duten
3. Fitxak osatu
EMAITZA
Ataza honetan arlo juridiko eta administratiboan jardungo duten profesionalentzat bereziki
baliagarriak izan daitezkeen kontsulta-tresna batzuk arakatuko ditugu.
Helburua da partaide guztien artean oinarrizko baliabideen fitxa multzo landu bat sortzea,
guztiontzat baliagarria izango dena.
_________________________________________ 143
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
144 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Kontsulta-
Kontsulta-baliabideak Interneten: ikusmira orokorra
1. atazan ikusi dugunez, hizkera juridiko eta administratiboa hizkuntzaren azpisistema bat da,
hizkuntzaren aldaera espezializatu bat. Alabaina, aldaera hori ez da modu bakar eta homogeneoan
hezurmamitzen, ugariak baitira alor juridiko eta administratiboan biltzen diren egoerak, helburu
komunikatiboak eta solaskide motak.
Horrela, bada, kasu batzuetan hizkera juridiko eta administratiboa oso tekniko eta jasoa izango da, eta
beste batzuetan, arina eta xumea; kasu gehienetan euskara estandarra erabiliko da, baina, tokiko
administrazioan, adibidez, eskualdeko euskalkiaren itzala oso nabarmena izan daiteke. Bestalde, ez da
hizkera bera erabiliko administrazioko edo epaitegietako inprimaki estandarizatuetan edo herritar bati
egiten zaion komunikazio pertsonalizatuan.
Gauzak horrela, arlo juridiko eta administratiboan jardungo duenak arduraz, zentzuz, tentuz eta
malgutasunez erabili beharko du hizkuntza, betiere komunikazioa non, norekin, zertarako eta nola
gertatzen ari den kontuan izanda. Zein dira erabaki horiek hartzeko orduan begien bistan izan behar
dituen alderdiak? 1.1.4 jardueran aurkeztu ditugu jada, behean jasota dagoen eskemaren bidez.
HIZKERA
JURIDIKO ETA ADMINISTRATIBOA
Diskurtsoa
Diskurtsoa antolatzeko
eta gidatzeko hizkuntza-
hizkuntza- Terminologia eta fraseologia
baliabideak
_________________________________________ 145
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
Ikusten denez, ez dira gutxi aintzat hartu beharreko kontuak eta erabakiak hartzeko
orduan doitu beharreko alderdiak.
Irizpide soziolinguistikoak:
soziolinguistikoak zer trataera eman tokiko euskalkiei (bizkaiera, goi-
nafarrera…), beste hizkuntza batzuetako kalkoak noiz onartu eta noiz ez, nola egin testu
elebidunak, zer itzulpen-estrategia erabili, nola jokatu gaitasun-maila ezberdineko
solaskideekin, eta abar.
irizpideak: nola egin ahozko aurkezpen
Komunikazio akademiko eta profesionalerako irizpideak
eraginkorrak; nola hitz egin epaitegian; nola egin txosten profesional bat; nola
argudiatu modu egokian, eta abar.
Komunikazio espezializaturako estilo-
estilo-aukerak:
aukerak noiz erabili letra larria eta noiz letra
xeheak; zer egitura sintaktiko lehenetsi eta zeintzuk baztertu; nola egin definizioak lege-
testu batean; nola jaso esan-eginak akta batean; zer esapide erabili gutun formaletan;
eta abar.
Erregistroaren eskakizunak:
eskakizunak zein diren erregistro ohikoenak; noiz erabiltzen diren; zer
ezaugarri linguistiko dituzten; eta abar.
Estrategia komunikatiboak eta baliabide erretorikoak: zein diren estrategia komunikatibo
ohikoenak (definizioa, zerrendatzea, sailkapena, justifikazioa…) eta nolako hizkuntza-
baliabideak erabiltzen diren funtzio horiek betetzeko (enumerazioak, galde-erantzunak,
nominalizazioak, eta abar).
Terminologia eta fraseologia:
fraseologia zein den arloko hiztegi espezializatua; zer elementu
lexikok duten balio terminologikoa; nola egituratzen diren; nola euskaratzen diren; nola
erabiltzen diren testuinguru ezberdinetan; eta abar.
146 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Zorionez, gero eta gehiago dira alderdi horiekin zerikusia duten zalantzak argitzeko
informazioa ematen diguten baliabideak. Horietako batzuk euskarri tradizionaletan
banatzen dira liburu moduan gehienbat; baina gero eta ohikoagoa da baliabide
horiek Interneten jartzea eskuragarri.
Irakasleak fitxa guztiak dokumentu bakarrean bilduko ditu eta taldekide guztien eskura
utziko ditu.
FITXA-
FITXA-EREDUA
BALIABIDEAREN IZENA:
IZENA ONOMASTIKA
EGILEA/ARDURADUNA:
EGILEA/ARDURADUNA Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Saila (EIMA Batzordea)
BALIABIDE MOTA:
MOTA Estilo-liburua / Izendegia
HELBIDE ELEKTRONIKOA:
ELEKTRONIKOA
http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-
573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/ESTEKAK/SARRERA.pdf
DESKRIBAPEN LABURRA:
LABURRA Lan hau bi liburuk osatzen dute. Lehenean, pertsona, leku eta artelanen izenak (hemengoak eta
kanpokoak; oraingoak zein historikoak) euskaraz emateko eta erabiltzeko irizpideak azaltzen dira: ahoskera, ortografia,
deklinabidea… Bigarren liburuan, izen ohikoenen zerrendak agertzen dira euskaraz, gaztelaniaz, ingelesez, frantsesez eta
zenbaitetan beste hizkuntza batzuetan ere (latinez, adibidez). Hemen argitu dezakegu, adibidez, nola esan eta idatzi euskaraz
“República Socialista Federativa de Rusia”, “Liga Árabe”, “Guerras Balcánicas”, “Tratado de Basilea”, “Constitución de Cádiz”,
“Estados Generales”, “Fondo Social Europeo”, eta abar.
HIZKERA JURIDIKO-
JURIDIKO-ADMINISTRATIBOAREN ZEIN ALDERDI JORRATZEN DITU?
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
Ezinbesteko baliabidea da lekuen, pertsonen eta gertakari ezagunen izenak euskaraz nola eman argitzeko. Erdarazko izenak eta
grafiak euskarara nola egokitu ere argi azaltzen du. Administrazioan zein zuzenbidearen alorrean funtsezko kontsulta-iturria da.
_________________________________________ 147
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
Hiztegia:
Hiztegia ELHUYAR
URL:
URL http://www.euskara.euskadi.net/r59-15172x/eu/hizt_el/index.asp
Hiztegia:
Hiztegia 3000 hiztegia
URL:
URL http://www1.euskadi.net/hizt_3000/indice_c.htm
Hiztegia:
Hiztegia Sinonimo eta antonimoen hiztegia
URL:
URL http://www1.euskadi.net/hizt_sinon/indice_e.htm
Hiztegia:
Hiztegia Hiztegi Batua
URL:
URL http://www.euskaltzaindia.net/hiztegibatua/
Hiztegia:
Hiztegia Lexikoaren Behatokia
URL:
URL http://lexikoarenbehatokia.euskaltzaindia.net/cgi-bin/kontsulta.py
Kontsultagunea:
Kontsultagunea Ehutsi
URL:
URL http://www.euskara-errektoreordetza.ehu.es/p267-shehuthm/es/
Kontsultagunea
Kontsultagunea: Euskara zuzenerako arau eta aholkuak
URL:
URL http://www.lantalan.com/doc/arauak-eta-jarraibideak
Kontsultagunea:
Kontsultagunea Jagonet
URL:
URL http://www.euskaltzaindia.net/jagonet/
Kontsultagunea:
Kontsultagunea e-EAB
URL:
URL http://www.euskaltzaindia.net/eaeb/
148 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Baliabidea:
Baliabidea Administrazioko hizkera (AZPIDAZKI)
URL:
URL http://www.ehu.es/azpidazki/default.asp
Kontsultagunea:
Kontsultagunea Ehulkuren aholkuak
URL:
URL http://www.euskara-errektoreordetza.ehu.es/p267-
shehulct/eu/contenidos/informacion/ehulku_aholku_guztiak/eu_guztiak/ah
olku_guztiak.html
Kontsultagunea:
Kontsultagunea EIMAren estilo-liburua
URL:
URL http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-
euskcont/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/estilo_liburua_e.html
2. LEGE-
LEGE-TESTUEN ETA UNIBERTSITATEKO ESKULIBURUEN ARGITALPEN
ELEKTRONIKOAK
Izena:
Izena Euskal lege-testu historikoak
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/leyes_euskera/eu_3818/legeria.html#I-
Testu_Historikoak
Izena:
Izena Deustuko Unibertsitatearen liburutegi juridikoa
URL:http://www.dbs.deusto.es/servlet/Satellite/Page/1116406939785/_eus
URL
k/%231116406939670%231116406939774%231116406939785/Univer
sidadDeusto/Page/PaginaCollTemplate
Izena:
Izena Legeria euskaraz (IVAP)
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/leyes_euskera/eu_3818/legeria.html
Izena:
Izena Eusko Legebiltzarraren liburutegi digitala
URL:
URL http://www.parlamento.euskadi.net/pfrm_cm_leye2_sdw.html
Izena:
Izena Justizia Sailaren liburutegi digitala
URL:
URL http://www.justizia.net/Legislacion/Default.asp?Idioma=eu
Izena:
Izena UPV/EHUren testu-biltegia
URL:
URL http://testubiltegia.ehu.es/
_________________________________________ 149
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
Hiztegia:
Hiztegia Oinarrizko Hiztegi Juridikoa
URL:http://www.erabili.com/zer_berri/berriak/dokumentuak/2006/Oinarriz
URL
ko_Hiztegi_Juridikoa.pdf
Hiztegia:
Hiztegia
Izena:
Izena Justizia Sailaren datu-base terminologikoa
URL:
URL http://www.justizia.net/uzei/default.asp?Idioma=eu
Izena:
Izena Zuzenbideko hiztegiak
URL:http://www.dbs.deusto.es/servlet/Satellite/Page/1116406939791/_eus
URL
k/%231116406939670%231116406939774%231116406939791/Univer
sidadDeusto/Page/PaginaCollTemplate
Hiztegia:
Hiztegia UPV/EHUren testu-biltegiaren glosarioa
URL:
URL http://testubiltegia.ehu.es/glosarioa
Izena
Izena:
ena Euskalterm
URL:
URL http://www1.euskadi.net/euskalterm/indice_c.htm
Izena:
Izena Eusko Legebiltzarraren datu-base terminologikoa
URL:
URL http://www.parlamento.euskadi.net/pfrm_cm_cdhizc.html
4. AGIRI-
AGIRI-EREDUAK
Bilduma:
Bilduma Epaitegietako agirien eredu elebidunak
URL:
URL http://www.justizia.net/uzei/default.asp?idioma=eu
Bilduma:
Bilduma Enpresaren arloko fitxa juridikoak
URL:http://www.bizkaia.net/Home2/Archivos/DPTO4/Temas/Pdf/euskal
URL
dunduz_presentacion.pdf
150 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Bilduma:
Bilduma Euskal Zuzenbide Zibilaren arloko formularioak
URL:
URL http://www.forulege.com/?hizkuntza=0
Bilduma:
Bilduma Udal espedienteak
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/admin_hizkera/eu_3810/udal_esp_e.
html
Bilduma:
Bilduma Enpresa arlorako agiri-ereduak
URL:
URL http://www.lantalan.com/doc/agiri-ereduak
Bilduma:
Bilduma Merkataritzarako agiriak
URL:
URL http://www.euskaraz.net/Argitalpenak/LanerakoIdazkiak2006.pdf
Bilduma:
Bilduma Eusko Jaurlaritzaren agiri-ereduen bankua
URL:
URL http://www.euskara.euskadi.net/r59-
14154/eu/contenidos/informacion/agiriereduen_bankua/eu_agiri_er/ag
iri_ereduen_bankua.html
Bilduma:
Bilduma Lan-kontratuak egiteko agirien bankua
URL:
URL http://www.gipuzkoaeuskara.net/baliabideak/lankontratu
Bilduma:
Bilduma Gutunak eta ohiko idatziak
URL:
URL http://www.debagoiena.com/Idatziak/Idatziak1
Bilduma:
Bilduma Etxejabeen komunitateetarako idatziak
URL:
URL http://www.debagoiena.com/Idatziak/Idatziak2
Bilduma:
Bilduma Euskadiko Kontsumo Arbitraje Batzordearen agiriak
URL:
URL http://www1.euskadi.net/arbitrajeconsumo/informacion_e.asp
_________________________________________ 151
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
Bilduma:
Bilduma Euskarazko agiri estandarren bilgunea
URL:
URL http://www.agiriak.net/aurkibide.php
Kontsultagunea:
Kontsultagunea Dudanet
URL:
URL http://www.euskaltzaindia.net/jagonet/
Kontsultagunea:
Kontsultagunea Eusko Legebiltzarraren estilo-liburuxka
URL:
URL http://www.parlamento.euskadi.net/e_normas_redaccion.html
Baliabidea:
Baliabidea Administrazioko hizkera
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/admin_hizkera/eu_3810/hizkera_menu_
e.html
Baliabidea:
Baliabidea UPV/EHUren Argitokia
URL:
URL http://www.ehu.es/azpidazki/argitokia_zerrenda.asp
Baliabidea:
Baliabidea ARGIRO idazteko jarraibideak
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/admin_hizkera/eu_3810/argiro0_e.html
Baliabidea:
Baliabidea Euskaltzaindiaren kotsultagunea (JAGONET)
URL:
URL http://www.euskaltzaindia.net/jagonet
Baliabidea:
Baliabidea Administrazioko hizkera (AZPIDAZKI)
URL:
URL http://www.ehu.es/azpidazki/default.asp
Baliabidea:
Baliabidea Administrazioko hizkera (GALDEZKA)
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/eu/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/eu_hizkera
/adjuntos/GALDEZKA/Galdezka.pdf
152 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Baliabidea:
Baliabidea Administrazioko hizkera (ZALANTZA DANTZA)
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/eu/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/eu_hizkera
/adjuntos/Zalantza-dantza2.pdf
Baliabidea:
Baliabidea Enpresa euskaldunduz. Fitxa juridikoak.
URL:
URL
http://www.bizkaia.net/Home2/Archivos/DPTO4/Temas/Pdf/euskaldunduz_
presentacion.pdf
6. PRESTAKUNTZARAKO BALIABIDEAK
Baliabidea:
Baliabidea Zuzenbidean
URL:
URL http://www.ikasbil.net/jetspeed/portal/media-
type/html/language/eu/user/anon/page/ikasmaterialadetalle?gid=285501
Baliabidea:
Baliabidea Zuzenbidea
URL:
URL http://www.ikasbil.net/jetspeed/portal/media-
type/html/language/eu/user/anon/page/ikasmaterialadetalle?gid=385069
Baliabidea:
Baliabidea Komunikazioa euskaraz: Justizia Administrazioa I
URL:
URL
http://tresnak.kapsula.com/komunikazioa_euskaraz/justizia_administrazioa
1/
Baliabidea:
Baliabidea Komunikazioa euskaraz: Justizia Administrazioa II
URL:
URL
http://tresnak.kapsula.com/komunikazioa_euskaraz/justizia_administrazioa
2/
Baliabidea:
Baliabidea Hizkera Juridikoa Lantzen
URL:
URL http://www.justizia.net/Normalizacion/ariketak.asp?Idioma=eu
Baliabidea:
Baliabidea Administrazioko hizkera lantzen
URL:http://www.ivap.euskadi.net/t59aWar/revistaJSP/t59abusqrevistas.do?t
URL
59aIndiceMin=61
_________________________________________ 153
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
Baliabidea:
Baliabidea Komunikazioa euskaraz: Administrazio Publiko Orokorra
URL:
URL
http://tresnak.kapsula.com/komunikazioa_euskaraz/administrazio_orokorr
a/
Baliabidea:
Baliabidea Testu juridikoak egiteko jarraibideak (gaztelaniaz eta katalanez)
URL:
URL http://mutis2.upf.es/cr/casjur2005/index.html
7. TRESNAK
Aplikazioa:
Aplikazioa Epainet
URL:
URL
http://www.justizia.net/normalizacion/default.asp?bloque=51&Idioma=eu
Aplikazioa:
Aplikazioa Elet
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/eu/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/eu_hizkera
/elet.html
Pluginak:
Pluginak http://www.euskara.euskadi.net/r59-
738/eu/contenidos/informacion/euskarazko_softwarea/eu_9567/zerrenda.
html
XUXEN:
XUXEN http://www.euskara.euskadi.net/r59-
738/eu/contenidos/informacion/euskarazko_softwarea/eu_9567/zerrenda.
html
EUSKALBAR:
EUSKALBAR https://addons.mozilla.org/eu/firefox/addon/5811
Corpeus: http://corpeus.elhuyar.org/cgi-bin/kontsulta.py
Opentrad:
Opentrad http://www.opentrad.com/
154 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Aldizkaria:
Aldizkaria Administrazioa Euskaraz
URL:
URL http://www.ivap.euskadi.net/r61-
19937x/eu/t59aWar/comunJSP/inicio.do
Aldizkaria:
Aldizkaria ELERIA
URL:
URL http://www.eusko-ikaskuntza.org/eu/publicaciones/colecciones/eleria/
Gunea:
Gunea 2tzul bloga
URL:
URL http://www.eizie.org/2tzul
Gunea:
Gunea Erabili.com
URL:
URL http://www.erabili.com/zer_berri/galdezka?subject=Hizkuntza
Gunea:
Gunea Gipuzkoako Foru Aldundiko Itzulpengintza Mintegia (GIFAMI)
URL:
URL http://gifami.blogspot.com/
_________________________________________ 155
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
156 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
- Taldekideek 3.1.a jardueran egindako fitxak irakurtzea, eta kontsulta-baliabideen gaineko ezagutza
osatzea eta aberastea
- Identifikatzea zer baliabide diren funtsezkoenak arlo akademiko eta juridikoan aritzeko
PROZEDURA
2. Baliabideak lehentasun-
lehentasun-mailaren arabera sailkatu
EMAITZA
Jarduera honetan kontsulta linguistikoak egiteko baliabideen ezagutza zabaldu eta sakonduko
dugu. 3.1.a jardueran, baliabideen zerrenda orokorra arakatu, eta kide bakoitzak baliabide
horietako bati jarri zion arreta bereziagoa. Oraingoan, taldekideek egindako lana baliatuko
dugu aurreko saioan egindako ahaleginari etekin handiagoa ateratzeko.
Lanaren helburu nagusia da kontsulta-baliabideen “mapa” argi bat izatea, kontuan izanda zer
informazio mota ematen diguten. Horretarako, lehenbizi ikaskideen fitxak irakurriko ditugu.
Ondoren, gogoeta egingo dugu baliabide guztien artean zein ote diren lehentasun
handienekoak. Azkenik, denon artean, aurreko jardueran bildutako informazioa taula
bakarrean laburbilduko dugu.
_________________________________________ 157
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
158 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Kontsulta-
Kontsulta-baliabideak Interneten: ikusmira orokorra (2)
3.1.a jardueran ikusi dugunez, asko eta askotarikoak dira euskarazko hizkuntza-
zalantzak argitzeko Interneten dauden baliabideak. Ugaritasun eta askotarikotasun
horrek kontsulta-lana modu zuhur eta antolatuan egitea eskatzen du; izan ere, erraz
da hainbeste web-orriren artean galtzea. Baliabide horiei etekin ona ateratzeko
funtsezkoa da ondo ezagutzea zer eskaintzen duen bakoitzak, nola erabiltzen den, zer
kasutan komeni den baliabide hori erabiltzea… Horixe landuko dugu, bada, 3.1.b
jarduera honetan.
EGINKIZUNAK
EGINKIZUNAK
1. Zabaldu ikaskideek egindako fitxak biltzen dituen karpeta. Emaiezu begiratu azkar
bat ikaskideen ekarpenei. Errepasatu 3.1.a jardueran emandako baliabideen
zerrenda. Ba al dago zerrenda horretan inolako baliabiderik, fitxetan jaso gabe egon
arren,
arren, bereziki baliagarria dirudiena? Zein?
3. Osatu ondoren duzuen taula, eta bidali gela birtualaren 3.1.b gunera. Aipatu
gutxienez 12 baliabide, 8 kategoriatakoak.
NOLAKO INFORMAZIOA BEHAR DUT? NON AURKI DEZAKET HORREN INGURUKO ZERBAIT?
Irizpide soziolinguistikoak:
soziolinguistikoak zer trataera eman euskalkiei
(bizkaiera, goi-nafarrera…), beste hizkuntza batzuetako
kalkoak noiz onartu eta noiz ez, nola egin testu elebidunak, zer
itzulpen-estrategia erabili, nola jokatu gaitasun-maila
ezberdineko solaskideekin, eta abar.
_________________________________________ 159
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
bereizgarriak: zer
Diskurtso juridiko eta administratiboaren bereizgarriak
eginkizun betetzen dituen; zer hizkera-maila dituen; zer
komunikazio molde baliatzen dituen; nork, non eta nola
sortzen dituen mezuak eta nork, non eta nola interpretatzen
dituen; komunikaziorako zer protokolo erabiltzen diren;
txanden antolaketa ahozko komunikazio-egoeretan; eta abar.
Erregistroaren eskakizunak:
eskakizunak zein diren erregistro ohikoenak;
noiz erabiltzen diren; zer ezaugarri linguistiko dituzten; eta
abar.
160 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
PROZEDURA
EMAITZA
Jarduera honetan kontsulta linguistikoak egiteko oso lagungarria izan daitekeen EUSKALBAR
izeneko tresna-barra ezagutuko dugu. Horren bidez, informazio linguistikoa ematen duten
Interneteko hainbat gunetan egin daiteke kontsulta aldi berean, behin eta berriro helbide
elektronikoak idatzi beharrik gabe.
Jarduera honekin bilatzen da ikasleek tresna honek eskaintzen dituen aukerak eta mugak ondo
ezagutzea. Horrez gain, bilatzen da ikasleak estrategiak garatzea askotariko zalantza
linguistikoak argitzeko tresna honen bidez.
EUSKALBAR: http://euskalbar.eu/
_________________________________________ 161
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
162 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
Kontsulta-
Kontsulta-baliabideak Interneten: ikusmira orokorra (3)
EUSKALBAR
3.1.a jardueran ikusi dugunez, asko eta askotarikoak dira euskarazko hizkuntza-zalantzak
argitzeko Interneten dauden baliabideak. Ugaritasun eta askotarikotasun horrek kontsulta-
lana modu zuhur eta antolatuan egitea eskatzen du; izan ere, erraz da hainbeste web-
orriren artean galtzea, eta denborak ihes egitea.
Baliabide horiei etekin ona ateratzeko funtsezkoa da ondo ezagutzea zer eskaintzen duen
bakoitzak, nola erabiltzen den, zer kasutan komeni den baliabide hori erabiltzea…
Horretarako egin dugu 3.1.b jardueran baliabide nagusien errepasoa.
Baina maiz iturri bat baino gehiago erabili beharko ditugu informazioa erkatu edo
osatzeko. Eta horrek eskatuko digu han eta hemen, sartu eta atera ibiltzea. Baliabide
horien guztien helbide elektronikoak eskura izatea ere ez da beti erraza.
Bada, lan hori arintzeko sortu zen EUSKALBAR. Izenak ondo dioen bezala, tresna-barra
bat da euskarazko hiztegi elektronikoak, corpusak, datu-base terminologikoak, esapideen
zerrendak eta antzekoak aurkitzea errazten duena. Tresna-barra Firefox nabigatzailearen
osagarri bat da, eta software librean dago garatua. Horregatik ezin da Explorer
nabigatzailean instalatu.
EGINKIZUNAK
_________________________________________ 163
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
EUSKALBAR Firefox-
Firefox-en tresna-
tresna-barran
Oharrak:
1. Kontsultak hainbat hizkuntzatan egin daitezke (EU-ES, ES-EU, EU-FR, FR-EU, EU-EN, EN-EU, LA-EU,
EU-JA). Egiaztatu aukera egokia hartu duzuela. Adibidez, “casa” aukera jartzen baduzue, eta EU-ES
aukera egin baduzue, ez duzue emaitzarik lortuko. Horretarako, ES-EU aukera egin beharko duzue.
164 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
1. Zein dira “auzi” hitza duten euskarazko lokuzio ohikoenak? Zein dira lokuzio horien gaztelaniazko
ordainak? Non aurkitu duzu informazio hori?
2. Nola eman euskaraz jarraian dituzuen lokuzio eta esapideak? Non aurkitu duzu informazio hori?
3. Zein dira aukera zuzenak Euskara Batuan? Non aurkitu duzu informazio hori?
Komunean / Amankomunean
Segundo / Segundu
Minuto / Minutu
Partehartzaile / Parte-hartzaile / Parte hartzaile
Somatu / Sumatu
Plebiszitoa / Plebiszitua
Referenduma / Erreferenduma
Mementu / Momentu / Memento
4. Zer adjektibo eraman ohi ditu “zigor” hitzak? Non aurkitu duzu informazio hori?
6. Bilatu “zigor” hitza daramaten egitura lexiko espezializatuak, administrazioaren eta zuzenbidearen
zuzenbidearen
alorrekoak. Non aurkitu duzu informazio hori?
Adibidez:
Adibidez
Adingabearen zigor-
zigor-erantzukizuna, auzibidezko zigor-
zigor-zuzenbidea, zigor-
zigor-prozedura, diru-
diru-
zigorra…
zigorra [EUROVOC]
Zigor Zuzenbidea, Zigor Kodea, zigor-
zigor-metaketa…
metaketa [EUSKALTERM]
_________________________________________ 165
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
166 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
PROZEDURA
1. Emandako hitzen baliokide egokiak bilatu hiztegi orokorrak erabiliz, eta bilaketaren emaitzak
Euskalterm--ek ematen dituenekin alderatu
Euskalterm
EMAITZA
Jarduera honetan, hizkuntzaren baliabide lexiko eta gramatikal orokorrekin zerikusia duten
zalantzak argitzeko kontsulta-baliabideak erabiliko ditugu. Bide batez, gramatikaltasunarekin
eta lexikoarekin lotutako hainbat auzi aztertu eta konponduko ditugu.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
EUSKALBAR:
EUSKALBAR http://euskalbar.eu/
EHUTSI:
EHUTSI http://www.euskara-errektoreordetza.ehu.es/p267-shehuthm/es/
Urratsak http://www.euskaltzaindia.net/iker_jagon/iker/gramatika
Euskal Gramatika Lehen Urratsak:
_________________________________________ 167
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
168 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3. gaia
LEXIKO-
LEXIKO- ETA GRAMATIKA-
GRAMATIKA-AUZIAK EBAZTEN
Gai hauekin zerikusia duten eskakizun eta zalantzei erantzun ahal izateko, hiztegi- eta
gramatika-liburuetara jotzen da eskuarki. Estilo-liburu askok ere izaten dute atal edo
eranskinen bat oinarrizko arau eta jarraibideei, eta ohiko akatsei eskainia.
Euskaraz ere baditugu, noski, mota horretako baliabideak. Azken 30 urteotan egindako lanari
esker, euskararen lexikoari eta gramatikari buruzko informazio ugari bildu da. Ahalegin horren
emaitza dira, besteak beste, Euskaltzaindia garatzen ari den Euskal Gramatika (amaitu
gabea), Elhuyar Hiztegia, 3000 Hiztegia, Orotariko Euskal Hiztegia… Horiez gain, badira
maila apalagoko gramatikak eta hiztegiak ere: Euskal Gramatika Osoa, Eskola Hiztegia…
Oso lan zabalak eta fidagarriak dira horiek guztiak, baina onartu behar da batzuetan “lehor”
samarrak gertatzen zaizkiela hizkuntzalaritzaren mundutik kanpoko erabiltzaileei. Haatik,
ezinbesteko informazio-iturri dira administrazioan eta arlo juridikoan jardungo duen
profesionalarentzat. Horrela bada, ataza honetan proposatzen diren ariketen helburu nagusia
da kontsulta-baliabide horiek hobeto ezagutzea, erabiltzen trebatzea eta, neurri batean
behintzat, informazio lexiko eta gramatikala emateko baliabide horietan erabiltzen den
moldera ohitzea. Hona hemen helburu hori betetzeko zer proposatzen den.
EGINKIZUNAK
2. Emandako testu-
testu-pasarteak zuzendu, EHUTSIn eskaintzen diren jarraibideak kontuan izanda.
_________________________________________ 169
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
1. Bila itzazue emandako hitzen baliokideak hiztegi orokorretan, eta saiatu erabakitzen zer aukera erabili. Ondoren, egizue kontsulta
bera EUSKALTERMen, eta alderatu zuek ateratako ondorioarekin. Jaso ezazue zuen azken irizpena. Nahi baduzu, EUSKALBAR
EUSKALBAR erabili.
Elhuyar Erabat argitu duzu nola EUSKALTERM Zer ondorio atera duzu
3000 esan behar den orain? Berretsi da
Zehazki administrazioaren edo aurreko aukera? Argitu
zuzenbidearen duzu zalantza?
alorrean?
EMAITZA(K)
Gaizkitu
Araubide
Aitorpen
Aitortza
Xedapen
Eskuordetza
Ordezkaritza
Eginbide
Agintari
Agintaritza
Aginte
Adquisición (de la vecindad, de la nacionalidad…)
Disposición (testamentaria, administrativa, adicional…)
Deponer
Ausente
Lucro
Culpar
Enajenar
Pleito
Nupcial (compromiso)
Oneroso
Prevaricar
170 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3.Gaia
Elhuyar Erabat argitu duzu nola EUSKALTERM Zer ondorio atera duzu
3000 esan behar den orain? Berretsi da
Zehazki administrazioaren edo aurreko aukera? Argitu
zuzenbidearen duzu zalantza?
alorrean?
EMAITZA(K)
Reglamento
Norma
Ley
Resolver
Resolución
Seguridad
Unificar
Uniformar
Ultraje
Vecindad
Viciar
Voluntad
Ejecución
Régimen
Declaración
Disposición
Delegación
Diligencia
_________________________________________ 171
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
2. Ondoren bildu ditugu euskaraz maiz egiten diren akats gramatikal batzuen adibide
batzuk. Zuzendu
Zuzendu itzazue, eta azaldu zein gramatika-
gramatika-arauri jarraitu diozuen zuzenketa
egiteko. Kontsultak egiteko EHUTSIra jo.
Biltzarra *Bizkaiako
Bizkaiako Foru Aldundiaren egoitza nagusian
egin zen
172 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3.gaia
_________________________________________ 173
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
EGLU-
EGLU-1 Noizko agindu zizun agiria?
EGLU-
EGLU- Kalte-ordaina hauxe izango da:
1_ERANSKINAK ehun euro eguneko
EGLU-
EGLU-2 Lege honen arabera,
konkurtsopekoaren kontura
sortutako prestazioen kredituak,
baldin eta horiek elkarrekiko
betebeharrak betetzear dituzten
kontratuei buruzkoak badira eta
konkurtso-adierazpena egin
ondoren indarrean jarraitzen
badute.
EGLU-
EGLU-3 Aurreko atalean xedatutakoa
aplikagarria izango zaie, baita ere,
baserriaren eta hari lotutako
ondasunen dohaintzei, onuraduna
edo onuradunak Kode Zibilak 807.
ataleko aurreneko bi zenbakietan
aipatutako nahitaezko
jaraunsleetako bat edo batzuk
badira
174 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3.gaia
EGLU-
EGLU-4 Hil ala biziko auzia da hori
Oharra: EGLUren liburuak pdf formatuan daude. Honelako materialetan informazioa bilatzeko komeni
da “búsqueda (avanzada)” aukera erabiltzea.
_________________________________________ 175
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
176 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3.gaia
ATAZA
HELBURUAK:
- Euskara estandarraren arau eta gomendioekin zerikusia duten zalantzak argitzeko baliabideak ezagutzea
eta horiek erabiltzen trebatzea
PROZEDURA
EMAITZA
Jarduera honetan hizkuntzaren aldaera estandarrarekin zerikusia duten zalantzak argitzeko kontsulta-
baliabideak erabiliko ditugu. Bide batez, estandartasunarekin lotutako hainbat zalantza aztertu eta
argituko ditugu.
Horrekin guztiarekin bilatzen da ikasleei gogoraraztea zer eragin duen estandarraren jarraibideak
zaintzeak administrazioko eta arlo juridikoko testuen kalitatean.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
PLAZABERRI:
PLAZABERRI http://www.euskaltzaindia.net/
JAGONET http://www.euskaltzaindia.net/jagonet
JAGONET:
e-AEB:
AEB http://www.euskaltzaindia.net/eaeb
_________________________________________ 177
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
178 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3.gaia
Aurreko atazan gogora ekarri genuen zuzentasuna zaintzea komunikazio akademiko eta
profesionalean ezinbesteko eskakizuna dela. Izan ere, zuzentasuna hizkuntza-kalitatearen
oinarrizko baldintza da. Alabaina, zuzentasuna ez da soil-soilik arau lexiko eta gramatikalen
araberakoa. Erregistro orokor zainduan arau orokorrez gain, aldaera estandarrari dagozkion
arauak ere zaindu behar izaten dira, eskuarki, testu bat zuzena dela esateko.
Egia da, Euskaltzaindiak berak adierazten duen moduan, Administrazioaren eta Justiziaren
arlo batzuetan ontzat ematekoa izan daitezkeela tokiko euskaraz egindako dokumentuak eta
komunikazioak. Baina horiek ere zenbait baldintza bete beharko dituzte eta gutxieneko
estandarizazioa ere izan beharko dute, eraginkorrak eta funtzionalak izango badira.
Jakina denez, albo-hizkuntzetako estandarren aldean, Euskara Batua oso berria da. Izan ere,
oraindik ez da amaitu euskararen eredu estandarraren garapen- eta ezarpen-prozesu osoa.
Zorionez, Euskaltzaindiak oso onarpen zabala du gure artean, eta bere lan eta ekimenek
arrakasta handia izan dute. Ondorioz, Euskara Batua azkar hedatu da, eta harrera ona izan
du euskaldunen artean.
Hala ere, euskaldun askok zalantzak izaten dituzte maiz euskara estandarraren inguruan.
Horretaz jabeturik, Euskaltzaindiak ahalegin berezia egiten du bere erabaki eta gomendioak
gizarteratzeko. Beste ekintza eta baliabide batzuen gainetik sareak ematen dituen aukerak
aprobetxatu nahi izan dira eginkizun horretarako. Horrela bada, azken bi-hiru urteotan lan
handia egin du Euskaltzaindiak web-atari moderno eta erabilgarria eskaintzeko.
Beste baliabide askoren artean, JAGONET izeneko kontsultagunea garatu dute sarean. Gune
horrek estandarrarekin lotutako ohiko zalantzak argitzeko Euskaltzaindiak eskaintzen dituen
baliabide eta zerbitzu guztiak biltzen ditu. JAGONETek badu ahizpa txiki bat: e-AEB. Baliabide
horrek aukera ematen digu zalantzak argitzeko gure ordenagailuan bertan, inolako konexiorik
gabe ere. Ikus dezagun zer dakarten eta nola erabiltzen diren.
EGINKIZUNAK
_________________________________________ 179
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
2. Kontsulta ezazu Hiztegi Batua. Zer informazio dakar taula honetako hitzei buruz?
Ondo erreparatu hitzekin batera datozen ikur eta laburdurei. Ontzat emateko
modukoak dira hitz horiek? Zer kasutan?
180 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3.Gaia
_________________________________________ 181
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
Behar izan
Hau guz(t)ia
Komunztadura
aposizioetan
Euskara Batuaren
ahoskera zaindua
182 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 3.Gaia
-Nola esan gaztelaniazkoaren “echar en falta”? “Gabetsi”, “Mira egin”, “Falta nabaritu”,
“Faltan nabaritu”, “Falta somatu” ala “Faltan sumatu”?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
-Zuzena al da hain maiz entzuten den "Baita ere esan digute […]" joskera moldea?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
-Zein erabili? “Ameriketara joan zen, han hobeto biziko zelako ustean” ala “han hobeto biziko
zen ustean”?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_________________________________________ 183
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
1.
a) Bileran geundela, bat-batean altxatu eta alde egin zuen deus ere erran gabe.
b) Bileran geundela, bapatean altxatu eta alde egin zuen deus ere erran gabe.
c) Bileran geundela, bat batean altxatu eta alde egin zuen deus ere erran gabe.
2.
a) Zuk, behinik-behin, badakizu nola jokatu behar den.
b) Zuk, behinipein, badakizu nola jokatu behar den.
c) Zuk, behinik behin, badakizu nola jokatu behar den.
3.
a) Batik-bat zuregatik egin dut honainoko bidaia luzea.
b) Batipat zuregatik egin dut honainoko bidaia luzea.
c) Batik bat zuregatik egin dut honainoko bidaia luzea.
4.
a) Ez dut uste garaiz iritsiko garenik, hagitz lanpeturik bait gabiltza.
b) Ez dut uste garaiz iritsiko garenik, hagitz lanpeturik baitgabiltza.
c) Ez dut uste garaiz iritsiko garenik, hagitz lanpeturik baigabiltza.
d) Ez dut uste garaiz iritsiko garenik, hagitz lanpeturik baikabiltza.
5.
a) Ikastetxearen aitzinkaldean (aurrekaldean) dago kiroldegia.
b) Ikastetxearen aitzinaldean (aurrealdean) dago kiroldegia.
c) Ikastetxearen aitzinekoaldean (aurrekoaldean) dago kiroldegia.
6.
a) Neretzat erosi al duzue liburu hau?
b) Neri eman behar didazue dirua.
c) Joanen zarete nirekin
7.
a) Zuen zai zegoen asper-asper eginda.
b) Zuen zain zegoen asper-asper eginda.
8.
a) Hama bortz lagun baino ez dira etorri ikastarora.
b) Berrogei eta bortz lagun baino ez dira etorri ikastarora.
c) Berrogeita bortz lagun besterik ez da etorri ikastarora.
d) Berrogei ta bortz lagun besterik ez da etorri ikastarora.
9.
a) Administrazioaren aurrean ezer gutxi egin dezakegu.
b) Administraziñoaren aurrean ezer gutxi egin dezakegu.
c) Administrazionearen aurrean ezer gutxi egin dezakegu.
10.
a) Nonahi aurkitzen ahal da zurea bezalako autorik.
b) Nonnahi aurkitzen ahal da zurea bezalako autorik.
c) Non nahi aurkitzen ahal da zurea bezalako autorik.
11.
a) Ez dakit noiz etorriko diren, eta hementxe naukate zain larunbatetik.
b) Ez dakit noiz etorriko diren, eta hementxe naukate zain larunbatetik.
12.
a) Hauxe da X letraren euskal izena: Ixa.
b) Hauxe da X letraren euskal izena: Ekix.
c) Hauxe da X letraren euskal izena: Ekis.
13.
a) Hogeita bosgarren urteurrena ospatuko dute.
b) Hogeita bostgarren urteurrena ospatuko dute.
c) Hogeita boskarren urteurrena ospatuko dute.
d) Zenbagarren urteurrena ospatuko dute?
14.
a) Milana euro eskatu dizkigute.
b) Mila bana euro eskatu dizkigute.
d) Zenbatna gozoki emanen diezu?
_________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 3.gaia
15.
a) Zuzendariak esandakoaren arabera, ikasle gehienak gaztelaniaz mintzatzen dira karrikan.
b) Zuzendariak esandakoaren arauera, ikasle gehienak gaztelaniaz mintzatzen dira karrikan.
c) Zuzendariak esandakoaren araura, ikasle gehienak gaztelaniaz mintzatzen dira karrikan.
16.
a) Gehiago zehaztu beharko genuke zenbait ebaluazio irizpide.
b) Gehiago zehaztu beharko genuke zenbait ebaluazio erizpide.
17.
a) Mikel garaiz etortzen ba da, denok elkarrekin afalduko dugu.
b) Mikel garaiz etortzen bada, denok elkarrekin afalduko dugu.
c) Ba dator autobusa.
18.
a) Guraso batzuk berandu iritsi direnez gero, bilera amaitutakoan emanen dugu oharra.
b) Guraso batzuk berandu iritsi diren ezkero, bilera amaitutakoan emanen dugu oharra.
c) Guraso batzuk berandu iritsi ezkero, bilera amaitutakoan emanen dugu oharra.
19.
a) Edurne ta ikusi ditugu liburu-dendan.
b) Edurne-ta ikusi ditugu liburu-dendan.
c) Edurne eta ikusi ditugu liburu-dendan.
_________________________________________
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
36. Hemendik aitzinera, izanen da aldaketarik gure lantokian. Zer erran nahi ote du?
a) Hemendik aitzinera, aldaketatxoren bat edo bertze izanen dela gure lantokian.
b) Hemendik aitzinera, aldaketa handiak izanen direla gure lantokian.
c) Hemendik aitzinera, ez dela aldaketa handirik izanen gure lantokian.
_________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 3.gaia
50.
a) Lauaxeta 1.905ean jaio zen.
b) Lauaxeta 1905ean jaio zen.
51.
a) Mila bederatziehun eta bosgarren urtean jaio zen Lauaxeta.
b) 1.905garren urtean jaio zen Lauaxeta.
c) 1905garren urtean jaio zen Lauaxeta.
d) 1905. urtean jaio zen Lauaxeta.
52.
a) Bilera astelehen batean egin genuen, uztailaren 10ean.
b) Bilera Astelehen batean egin genuen, Uztailaren 10ean.
53.
a) Maiatzan deialdia eginen dugu. Ekainan, berriz, azterketa.
b) Maiatzean deialdia eginen dugu. Ekainean, berriz, azterketa.
54.
a) Iruñea, 2001eko urriaren 28
b) Iruñea, 2001eko urriaren 28a
c) Iruñean, 2001eko urriaren 28an
d) Iruñean, 2001eko urriak 28
e) Iruñean, 2001eko urriak 28an
_________________________________________
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
56.
a) Izena emateko epea ekainak 28tik uztailak 8ra dago zabalik.
b) Izena emateko epea ekainaren 28tik uztailaren 8ra dago zabalik.
57.
a) Ordubiak dira.
b) Ordu biak dira.
58.
a) Hiruretan sartu nintzen ohera eta seiretan esnatu.
b) Hiruetan sartu nintzen ohera eta seiretan esnatu.
c) Hiruretan sartu nintzen ohera eta seietan esnatu.
d) Hiruetan sartu nintzen ohera eta seietan esnatu.
59.
a) Autobusa ez da zazpiak arte irtengo.
b) Autobusa ez da zazpirak arte irtengo.
60.
a) Sei eta erdietan heltzen naiz etxera egunero.
b) Sei t’erdietan heltzen naiz etxera egunero.
61.
a) Zortziak hogei gutxitan sartzen naiz lanera.
b) Zortziak hogei gutxiagotan sartzen naiz lanera.
62.
a) Idazkaritza bulegoa 09:00tik 14:00ra egon ohi da zabalik.
b) Idazkaritza bulegoa 09:00etatik 14:00etara egon ohi da zabalik.
63.
a) 08:40etan heltzen naiz lantokira eta 17:30etan irteten.
b) 08:40an heltzen naiz lantokira eta 17:30etan irteten.
c) 08:40an heltzen naiz lantokira eta 17:30ean irteten.
64.
a) Hala ere, gehienak 17:15ean irteten dira.
b) Hala ere, gehienak 17:15etan irteten dira.
65.
a) Bostak eta hamabostetan irteten dira gehienak.
b) Bostak eta laurdenetan irteten dira gehienak.
c) Bostak eta hamabostean irteten dira gehienak.
d) Bostak eta laurdenean irteten dira gehienak.
_________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 3.gaia
_________________________________________
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
_________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 3.gaia
_________________________________________
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
110. Hiru aukera hauetatik, zein modu da egokiena hitzaldi bati hasiera emateko?
a) Jaun-andreok, ongi etorriak!
b) Jaun-andreok, ongi etorri!
c) Ongi etorriak, jaun-andreok!
_________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 3.gaia
_________________________________________
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia _______________________________________________________________
_________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________________________________ 3.gaia
_________________________________________
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. Gaia _______________________________________________________________
ERANTZUN-ORRIA
1. 33. 65. 97.
2. 34. 66. 98.
3. 35. 67. 99.
4. 36. 68. 100.
5. 37. 69. 101.
6. 38. 70. 102.
7. 39. 71. 103.
8. 40. 72. 104.
9. 41. 73. 105.
10. 42. 74. 106.
11. 43. 75. 107.
12. 44. 76. 108.
13. 45. 77. 109.
14. 46. 78. 110.
15. 47. 79. 111.
16. 48. 80. 112.
17. 49. 81. 113.
18. 50. 82. 114.
19. 51. 83. 115.
20. 52. 84. 116.
21. 53. 85. 117.
22. 54. 86. 118.
23. 55. 87. 119.
24. 56. 88. 120.
25. 57. 89. 121.
26. 58. 90. 122.
27. 59. 91. 123.
28. 60. 92. 124.
29. 61. 93.
30. 62. 94.
31. 63. 95.
32. 64. 96.
196 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
- Erregistro zaindu orokorrarekin zerikusia duten zalantzak argitzeko baliabideak ezagutzea eta erabiltzen
trebatzea
- Erregistro zaindu orokorrean ohikoak diren desegokitasun batzuk identifikatzea eta zuzentzea
PROZEDURA
3. Erregistro zaindu orokorrerako orain arte eman diren irizpideen gaineko balorazio bat egin
EMAITZA
Jarduera honetan, erregistro zaindu orokorraren garapen funtzionalerako azken urteotan euskaraz
egin diren proposamenekin zerikusia duten zalantzak argitzeko kontsulta-baliabideak erabiliko
ditugu. Bide batez, estilo zainduarekin lotutako hainbat zalantza aztertu eta argituko ditugu.
Horrekin guztiarekin bilatzen da ikasleen esku jartzea estilo zaindurako euskaraz egin diren
proposamen nagusiak eta ohartaraztea zer-nolako eragina izan dezaketen estilo-irizpide horiek
administrazioko eta arlo juridikoko testuen kalitatean.
Halaber, bilatzen da ikasleek oinarrizko trebetasuna garatzea, estilo zainduaren inguruko informazioa
ematen duten kontsulta-baliabideak erabiltzen.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
EIMAren estilo-
estilo-liburua:
liburua http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-
573/es/contenidos/informacion/dih/es_5490/estilo_liburua_c.html
kontsultagunea http://www.euskara-errektoreordetza.ehu.es/p267-
EHULKUren kontsultagunea:
shehulct/eu/contenidos/informacion/ehulku_aholku_guztiak/eu_guztiak/aholku_guztiak.html
AZPIDAZKI:
AZPIDAZKI http://www.ehu.es/azpidazki/
Sarasola, I. eta Alberdi, X., 2000. Euskal Estilo Libururantz (gela birtualean eskuragarri)
_________________________________________ 197
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
198 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
3.2 moduluan testuen zuzentasunarekin zerikusia duten zalantzak aztertu eta argitu ditugu.
Lehenbizi, zalantza lexiko eta gramatikalak jorratu ditugu; ondoren, euskara estandarrarekin
zerikusia dutenak. Jakina denez, zuzentasuna funtsezko eta ezinbesteko eskakizuna da
administrazioko eta arlo juridikoko edozein testutan.
Proposamen horiek han eta hemen daude jasota hainbat eta hainbat materialetan. Ataza
honetan, material horietako batzuk aurkeztu eta landuko ditugu: UPV/EHUren EEE (Euskal
estilo-libururantz), EHULKU eta AZPIDAZKI; EIMAren estilo-liburua osatzen duten lanak
(Onomastika, Letra Larriak, Ortotipografia…); eta IVAPek eta Euskaltzaindiak argitaratutako
material batzuk.
Modu horretara, gainetik aztertu ahal izango ditugu, halaber, orain arte erregistro zaindu
orokorrerako egin diren estilo-proposamen nagusiak: testu-mailakoak, esaldiaren
antolamenduarekin zerikusia dutenak, morfosintaxiaren alorrekoak, lexikoaren erabilerarekin
zerikusia dutenak, onomastikarekin eta toponimiarekin lotutakoak, ortotipografiaren
gainekoak…
EGINKIZUNAK
3. Erregistro zaindu orokorrerako orain arte eman diren irizpideen balorazio bat egin
_________________________________________ 199
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
1. Azter itzazu gela birtualean 3.3 ataleko baliabideen karpetan dauden estilo-liburuak
eta kontsulta-materialak.. Zer informazio dakar bakoitzak estilo zaindu orokorrerako
egin diren hautuei buruz? Zer alderdi jorratzen dira material horretan?
a) Testu-
Testu-mailako irizpideak
- Testuak diseinatzeko eta antolatzeko irizpideak
- Testu-
Testu-antolatzaileak hautatzeko eta erabiltzeko irizpideak
- Kohesio-
Kohesio-bideak hautatzeko eta erabiltzeko irizpideak
-…
d) Lexikoaren
Lexikoaren erabilerarekin zerikusia duten irizpideak
- Hitzen erabilera zehatzari buruzkoak
- Atzizkien eta aurrizkien hautabideei buruzkoak
- Erdal esapideen itzulpenaren ingurukoak
- Erregistro zainduan saihestu beharreko erabilerak
-…
e) Toponimiaren eta onomastikaren
onomastikaren erabilerarekin zerikusia duten irizpideak
- Lekuen eta pertsonen izenak euskaraz
- Erakundeen izenak euskaraz
- Gertakari historiko eta sozialen izenak euskaraz
-…
200 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
EHULKU http://www.euskara-
errektoreordetza.ehu.es/p267-
shehulct/eu/contenidos/informaci
on/ehulku_aholku_guztiak/eu_guz
tiak/aholku_guztiak.html
AZPIDAZKI http://www.ehu.es/azpidazki/
Testu-
Testu- http://www.euskaltzaindia.net/dok
antolatzaileen /iker_jagon_tegiak/71105.pdf
erabilera
estrategikoa
2. Hemen dituzue hainbat estilo-auzi.. Zein da, zuen ustez, aukerarik egokiena kasu
bakoitzean? Zalantzarik izanez gero, jo kontsulta-
kontsulta-baliabideetara. Non argitu duzue
kontsulta? OHARRA: 2.1.2 egin aurretik, ikasgela birtualean esaldiaren
antolamenduari buruz dituzuen apunteak begiratzea komeni da.
2.1.1. Testu-
Testu-mailako irizpideak
_________________________________________ 201
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
2.1.2. Esaldiaren
Esaldiaren antolamenduarekin zerikusia duten irizpideak
202 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 203
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
204 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 205
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
206 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 207
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
208 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
a) Andre hori:
Honen bidez, EAEko langileentzako lan-baldintzak finkatzen
dituen Akordio Arautzailean aurreikusitako Gizarte Fondoen
laguntza-hartzailea izateko eskakizun hau dagokion
Zuzendaritzan –Negoziazio Kolektiboko Zuzendaritza- bidera
dezazun eskatzera natorkizu.
b) Andre hori:
Dakizunez, Gizarte Fondoak aurreikusten dira EAEko
langileentzako lan-baldintzak finkatzen dituen akordio
arautzailean.
Gizarte Fondoen laguntza jaso nahi dut; horregatik, eskatzen
dizut eskabide hau Negoziazio Kolektiborako Zuzendaritzan
bideratzeko.
_________________________________________ 209
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
210 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 211
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
a) jurista erromatarrak
b) erromatar juristak
a) Konstituzio Espainiarra
b) Espainiako Konstituzioa
a) zuzenbide lurraldetar
b) Lurralde-zuzenbidea
["derecho territorial"]
a) Artxibari
b) Artxibozain
a) Ministaritza
b) Ministerio
a) Parlamentario
b) Parlamentari
212 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
a) Arau murrizkorra
b) Arau murrizgarria
["norma restrictiva"]
a) Formalizatu
b) Formaldu
a) Normalizatu
b) Normaldu
a) Departamendu
b) Departamentu
a) Andere hori:
b) Andre hori:
a) Emendakin
b) Zuzenketa
_________________________________________ 213
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
a) Blanca Gaztelakoar
b) Zuria Gaztelakoa
a) Kataluina
b) Katalunia
a) Falange Espainiarra
b) Falange Espainola
214 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 215
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
216 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 217
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
218 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
________________________________________________________________ 3. gaia
_________________________________________ 219
Ikuspegi Jurilinguistikoa
3. gaia ________________________________________________________________
220 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
4. gaia
Komunikazio eraginkorra
arlo juridikoan eta administrazioan
_______________________________________________________________ 4. gaia
4. GAIA
HELBURU OROKORRA
AZTERGAIAK
AZTERGAIAK
ATAZAK
AMAIERAKO GOGOETA-
GOGOETA-LANA
Helburua: Komunikazio profesionalerako baliagarriak izan daitezkeen erreferentziak,
baliabideak eta irizpideak biltzea eta azaltzea.
Ezaugarriak:
Ezaugarriak 1.200-1.500 hitz. GARALEX blogean argitaratzeko modukoa.
Aukerako gaiak:
_________________________________________ 223
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
224 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
4.1. SARRERA
4.1.1. AURKEZPENA
Ikasgai honek Euskara Juridikoa irakasgaiaren laugarren helburua izango du jomugan, hau da,
gogoeta egitea jarduera profesionalak dituen hizkuntza-eskakizunei buruz, kontuan izanda zein den
euskararen testuinguru soziolinguistikoa administrazioan eta arlo juridikoan; zer berezitasun dituzten arlo
juridiko eta administratiboetan erabiltzen diren hizkera mota nagusiek eta zertan eragiten dien
eleaniztasunak komunikazio-prozesuei. Helburu hori erdiesteko hiru mugarri izango dituen ibilbide bat
prestatu da.
- Lehen atazan, ikasleak lanean hasiko dira gogora ekarrita administrazioan eta arlo juridikoan
komunikazioak dituen berezitasunen inguruan 1. gaian ondorioztatutakoa. Hortik abiatuta, Zientzia
Juridikoetako eta Administrazioen Zientzietako goi-mailako profesionalek izan beharreko
komunikazio-gaitasunen azterketa egingo dute; horretarako, unibertsitateko ikasketa-planetan
jasotako helburuak aztertuko dituzte beren esperientziatik abiatuta. Kontraste modura, EAEko
administrazio orokorreko eta justizia-administrazioko langileentzako aurreikusitako hizkuntza-
eskakizunak aztertuko dituzte.
- Ildo beretik, bigarren atazan ikasleak lanean hasiko dira gogora ekarrita administrazioko eta arlo
juridikoko hizkeren ezaugarrien inguruan 2. gaian ondorioztatutakoa. Hortik abiatuta,
administrazioaren jarduerak eta alor juridikoak barne hartzen dituzten diskurtso motak, generoak
eta hizkerak identifikatu, sailkatu eta alderatuko dituzte. Helburua da ohartzea administrazioko eta
arlo juridikoko lanbide guztiak ez direla berdinak, eta horietako batzuek nolabaiteko
espezializazioa edo trebakuntza berezia eskatzen dutela komunikazio-gaitasunei eta hizkuntza-
ezagutzei dagokienez.
- Hirugarren atazan, azkenik, ikasleek gogoeta egingo dute eleaniztasunak sortzen dituen
komunikazio-premia bereziei erantzuteko dauden aukera eta baliabideei buruz. Bide batez,
aztertuko dute zein den itzulpengintzaren eginkizuna administrazioan eta arlo juridikoan.
Ataza bakoitzean hainbat jarduera proposatuko dira. Hasieran arinak eta laburrak izango dira:
zerrendak osatzekoak, iruzkin laburrak idaztekoak, taulak betetzekoak… Baina, ikasgaiak aurrera egin
ahala, gogoeta landuagoak eskatuko dira. Gogoeta horien emaitzak idatziz jasoko dituzte, artikulu-
formatuan. Artikulu pizgarrienak GARALEX blogean emango dira argitara; betiere, egileen
baimenarekin, noski.
_________________________________________ 225
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
Ahalegin horrekin hauxe bilatzen da: Euskara Juridikoa irakasgaiaren 1. gaian landutako ideiei eta
kontzeptuei beste pasaldi bat ematea, baina hizkuntzaren egoera soziolinguistikoari baino gehiago,
komunikazio profesionalak berez dituen erronkei arreta jarriz; betiere, euskarak administrazioan eta
arlo juridikoan duen egoera aintzat hartuta, noski. Gogoeta horren emaitza hainbat artikulu idatzitan
jaso beharko dute. Artikulu horiek Euskara Juridikoa ikasgaiaren lehen atalean aldarrikatutako eta
landutako irizpideak zaindu beharko dituzte. Edonola ere, espero da baliagarriak izatea, halaber,
gogoeta egiteko ikasgaiaren lehen zatian egindako aurrerapenari buruz (autoebaluazioa), eta bigarren
atalerako nork bere buruari ezarri beharreko helburuei buruz (konpromisoa).
4.1.2. AZTERGAIAK
Esandakoagatik, ikasgai honetan gogoeta egingo da arlo juridikoko eta administrazioko profesionalek
dituzten komunikazio-eginkizunei buruz. Hortik abiatuta, saiatuko gara zehazten zein diren
eraginkortasunez komunikatzeko alor honetako profesional batek jomugan hartu behar dituen
jarduerak, landu beharreko ahalbideak eta eskuratu beharreko ezagutzak (hizkuntzari buruzkoak eta
bestelakoak). Arreta berezia jarriko diegu eleaniztasunak sortzen dituen eskakizun bereziei.
Gaia euskararen esparrura ekarrita, aztertuko dugu zein den administrazioan lan egiten duten
Zuzenbideko lizentziadunei, lanpostuaren arabera, eskatuko zaien euskararen ezagutza-maila: zer
egiten jakin beharko luketen, zer trebetasun-mailarekin, zein diren hizkuntza-eskakizunak egiaztatzeko
bideak… Horrez gain, itzulpengintzak euskara juridiko eta administratiboaren garapenari egin dion
ekarpenaz ere egingo da gogoeta.
Gogoeta horiek guztiak ikasleen eskura jarriko diren kontsulta-materialetan oinarrituko dira:
eskuliburuen atalak, artikuluak… Gogoeta guztiek gutxieneko maila bat izan dezaten bermatzeko,
irakasgaiaren blogean argitaratzeko moduko artikuluetan jaso beharko dituzte ikasleek. Lehen ere esan
den moduan, artikulu horiek ikasleen hizkuntza-gaitasunaren balioespena egiteko ere erabiliko dira.
Laburbilduz, hona hemen, galdetegi moduan adierazita, gai honetan jomugan hartuko diren aztergai
nagusiak:
- Zer eginkizun izan ohi ditu Zuzenbideko profesional batek administrazioan, arlo juridikoan, enpresan…?
Nolako komunikazio-egoeretan hartzen du parte? Zenbateraino baldintza dezakete komunikazio-
gaitasunek profesional horren eraginkortasuna?
- Nolakoa da komunikazio-gaitasunen ikuspegitik administrazioko edo arlo juridikoko profesional batek
izan behar duen soslaia? Zer trebetasun izan behar ditu? Nolako ezagutza linguistikoak izan behar ditu?
- Zein da EAEko erakunde publikoetan Zuzenbideko lizentziadunei eskuarki ezartzen zaien hizkuntza-
eskakizuna? Nola egiaztatzen dira hizkuntza-eskakizunak? Eskakizun bera ezartzen zaie Administrazio
Orokorreko langileari eta Justizia Administraziokoari? Eskakizun horrek bermatzen du herritarrek zerbitzua
euskaraz hartzeko eskubidea?
226 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
- Zuzenbidearen eta Administrazioaren alorrean hainbat diskurtso mota, testu-genero eta hizkera erabiltzen
dira lan-eginkizunen arabera. Zein dira diskurtso eta hizkerarik bereizgarrienak? Zer ezaugarri dituzte?
- Nola prestatzen dira profesionalak eremu diskurtsibo horietan eraginkortasunez aritzeko? Zer baliabide
eskaintzen zaizkie beren burua trebatzeko eta etengabe hobetzeko?
- Zer berezitasun ditu eremu horietan euskaraz aritzeak? Nola prestatzen dira profesionalak eremu
diskurtsibo horietan euskaraz aritzeko? Zer ekimen, plan eta baliabide daude alorreko profesionalak
euskaraz aritzeko treba daitezen eta etengabe hobeto molda daitezen?
- Zein dira Administrazioko, Zuzenbideko eta Justiziako hizkuntzaren lanbideak? Zer eginkizun ditu
bakoitzak?
- Jarduera profesionalaren zein egoeratan erabiltzen dira dokumentu elebidunak edo eleaniztunak? Nork
egiten ditu hizkuntza bakoitzeko bertsioak? Zer balio juridiko-administratibo dute itzulpenek? Eta nolako
balio soziala? Euskararen kasuan, zer on-gaitz ditu itzulpen-politikak administrazioan, justizian eta
legegintzan?
- Jarduera profesionalaren zein egoeratan erabiltzen dira aldi berean hizkuntza bat baino gehiago ahoz?
Nola konpondu ohi dira administrazioan eta arlo juridikoan egoera horietan sor daitezkeen ezin ulertuak?
Euskararen kasuan, zer balio juridiko-administratibo du interpretazioak? Euskararen kasuan, zer on-gaitz
ditu bat-bateko itzulpen-zerbitzuen erabilera sistematikoak legebiltzarrean, udaletan, auzitegietan…?
Gai horiei, lehenik eta behin, nork bere eskarmentu eta ikuspegitik helduko die. Baina, arian-arian
modu formalagoan ere landuko dira; bai adituek idatzitako artikuluen eta bestelako lanen laguntzaz,
bai ikaskideen edo irakaslearen lankidetzari esker. Ikasgaiaren amaierarako gogoeta-lan honen
guztiaren emaitza hainbat dokumentutan jasoko da:
Dokumentu horietan irakasleak taldekideen ekarpen esangarrienak bildu, eta denen eskura utziko ditu
ikasgai honetan egindako gogoeta-lanaren emaitza gisa. Baina zerrenda kolektibo horiez gain, ikasleek
hiru artikulu idatziko dituzte. Hona hemen artikulu horien izenburuak:
Gaian sakondu nahi duenak, azkenik, ikasgaiaren amaieran aurkeztu behar den lan monografikoan
gai honi atxikitako gai bat jorra dezake. Hona hemen aukerako gaietako batzuk:
_________________________________________ 227
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
Lan horiek ere taldekideen eskura jarriko dira, ikasgaian ikasitakoaren osagarri. Kalitate-
ezaugarriengatik nabarmentzen diren lanak, bestalde, GARALEX blogean argitaratuko dira.
Irakasgaiaren Twitter-kontuaren bidez ere emango zaie haizea, gai hauek intereseko dituenak
izan dezan Euskara Juridikoa irakasgaian egin dugun dokumentazio- eta gogoeta-lanaren berri.
4.1.3. LAN-
LAN-EGITASMOA
Ikasgaiari dagozkion aztergaiak lantzeko 12 jarduera proposatuko dira. Jarduera horiek hiru gairen
inguruan ardaztuko dira. Hona hemen etapa bakoitzean aurreikusitako eginkizunak:
4.1. Komunikazio-
Komunikazio-gaitasunak eta hizkuntza-
hizkuntza-eskakizunak arlo juridikoan eta administrazioan
4.1.1. Arlo juridikoko eta administrazioko langileek ezagutu beharreko hizkuntzaren alderdiak zerrendatu
4.1.2. Arloko profesionalek izan beharreko trebetasunen eta ezagutzen artean, funtsezkoenak identifikatu
4.1.3. Gogoeta bat idatzi jardun profesionalak eskatzen dituen gaitasun komunikatibo eta ezagutza
linguistikoei buruz
Ataza hauek egiteko 10 orduko lan-zama aurreikusten da gutxi gorabehera; egiteko epea, bestalde,
hiru astekoa izango da. Gomendatzen da ataza bakoitzari dagozkion jarduera guztiak saio bakarrean
eta osorik egitea. Halaber, gomendatzen da lanak astez aste egin eta ematea. Hartara, irakasleak
garaiz egin ahal izango du bere balorazioa; hau da, hurrengo atazari ekin aurretik bidali ahal izango
dizkio ikasleari hurrengo jarduerak egiteko orduan kontuan hartu beharreko oharrak eta iradokizunak.
228 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
_________________________________________ 229
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
2. Hizkuntzaren gaineko ezagutzak Administrazioan eta arlo juridikoan: diskurtsoak, generoak eta hizkerak.
hizkerak Aipatu
berri dugunez, komunikazio eraginkorrak ahalbide pertsonal, instrumental eta funtzional egokiak baliatzea
eskatzen du. Baina, horrez gain, arlo profesionalean komunikatzeko ezinbestekoak dira hizkuntzaren gaineko
funtsezko ezagutza batzuk; zer esanik ez, komunikazio espezializatuaz ari garenean. Irakasgaiaren 1. gaian aipatu
genituen administrazioko eta arlo juridikoko hizkeren oinarrian dauden ezagutza motak. Bada, ezagutza horiek
modu jakin eta berezi batean baliatu behar izango dira jarduera profesionalaren eremuaren arabera. Oro har, bi
dira arlo honetan nagusitzen diren diskurtso-eremuak, eta sei dira horien inguruan dauden hizkerak. Irudian daude
jasota.
Ikusten denez, bi dira jomugan hartu beharreko diskurtso-eremuak: administrazioarena eta arlo juridikoarena;
tartean, beste eremu mugakide batzuk leudeke: enpresarena, politikarena… Eremu horietan hainbat hizkera
baliatzen dira; bakoitzari testu-genero eta erregistro jakin batzuk dagozkio. Hizkera horietako gehienak elkarren
mugakide dira; izan ere, hainbat eta hainbat ezaugarri linguistiko erkide dituzte. Baina, era berean, bakoitzak
baditu nolabaiteko eskakizun berezi batzuk ere.
Eskakizun horiek hizkuntzaren hiru dimentsiori dagozkio funtsean. Lehenengoa, dimentsio diskurtsibo-testuala
litzateke, hau da, arloko generoen ezagutzarekin zerikusia duena (adibidez, testu argi eta zehatzak egiteko
hizkuntza-irizpide eta baliabideen ezagutza). Bigarrena, erregistroen eta estiloen ezagutzarekin zerikusia duena
(adibidez, lan-giroko testuen estilo-irizpideen ezagutza). Hirugarrena, azkenik, lexikoaren ezagutza eta
kontrolarekin lotutakoa da, hau da, arloko hiztegiarekin eta terminologiarekin zerikusia duena (adibidez,
kontratuen lexikoa eta fraseologia).
Horrela, bada, notariotzan eraginkortasunez moldatzeko ezinbestekoa da gai izatea lege-testuen interpretazioak
egin eta komunikatzeko; dokumentuetan ahots ezberdinak modu egokian txertatzeko (legearenak, notarioarenak,
interesdunenak…); egoeraren edo solaskidearen arabera, erregistro ezberdinetan aritzeko, eta abar.
Administrazioan aholkularitza juridikoan aritzeko, berriz, garrantzitsua izango da dokumentu estandarizatu eta
formulazkoak egiteko gai izatea; adierazpide argi eta zehatza baliatzea; beste alor batzuetako teknikoen
diskurtsoak eta terminologiak ezagutzea (hirigintzaren alorrekoa, kontabilitatearen alorrekoa…). Azken batean,
alor bakoitzak eremu diskurtsibo horretan gehienbat erabiltzen diren generoen, erregistroaren adierazleen eta
errepertorio lexiko-terminologikoaren ezagutza eskatzen du. Hori gabe, komunikaziorako ahalbideek ezinbestean
egiten dute huts.
230 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
_________________________________________ 231
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
232 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
4.3. ZEREGINAK
_________________________________________ 233
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
234 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
ATAZA
4.1. Komunikazio-
Komunikazio-gaitasunak eta hizkuntza-
hizkuntza-eskakizunak arlo juridikoan eta administrazioan
HELBURUAK:
- Identifikatzea zein diren eduki beharreko trebetasun eta ezagutza linguistiko funtsezkoenak
- Nork bere ahalbide eta ezagutzen balorazioa egitea, irakasgaiaren helburuak jomugan
PROZEDURA
1. Arlo juridikoko eta administrazioko langileek ezagutu beharreko hizkuntzaren alderdiak zerrendatu
2. Arloko profesionalek izan beharreko trebetasunen eta ezagutzen artean funtsezkoenak identifikatu
3. Gogoeta bat idatzi jardun profesionalak eskatzen dituen gaitasun komunikatibo eta ezagutza
linguistikoei buruz
EMAITZA
Jarduera honetan, ikasleek identifikatu, zerrendatu eta aztertuko dituzte alorreko profesionalei
aitortzen zaizkien ahalbide komunikatibo eta ezagutza linguistiko nagusiak. Horrekin bilatzen da
haiek kontzientzia hartzea mundu profesionalean ezagutza eta trebetasun horiek duten garrantziaz.
Helburu horri begira hainbat lan proposatuko dira: hizkuntzak jardun profesionalean duen tokia
zehaztea, alorreko profesionalei aitortzen zaizkien gaitasunak aztertzea, hizkuntza-eskakizunen planak
Justizia Administrazioko langileentzat aurreikusitako helburuak kritikoki balioestea, bere buruaren
balorazio bat egitea…
Azterketa eta gogoeta horien emaitzak artikulu batean laburtuko dituzte ikasleek. Artikulu horrek
aukera emango digu egiaztatzeko ea ondo ulertu duten zein den Euskara Juridikoa II irakasgaiaren
orientazioa eta norabidea, eta, horrez gain, aukera eskainiko digu, halaber, ikasle bakoitzaren
idatzizko trebetasunaren hasierako balorazio bat egiteko ere.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
http://www.euskadi.net/cgi-
http://www.euskadi.net/cgi-bin_k54/bopv_20?c&f=19970417&s=1997072
http://www.justizia.net/docuteca/Documentos/7027174
http://www.justizia.net/docuteca/Documentos/7027174-
teca/Documentos/7027174-2010-
2010-dekretua.pdf
_________________________________________ 235
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
236 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
KOMUNIKAZIO-
KOMUNIKAZIO-GAITASUNAK ETA HIZKUNTZA-
HIZKUNTZA-ESKAKIZUNAK
Alabaina, zein dira, zehazki, gaitasun aurreratuaren eta hizkuntza-maila jasoaren adierazle
nagusiak alor honetan? Bestela esanda, zein dira Zuzenbidea ikasten dutenek unibertsitateko
egonaldian jomugan hartu beharreko gaitasunak, garatu beharreko trebetasun
komunikatiboak eta eskuratu beharreko hizkuntza-ezagutzak? Galdera horiei erantzuten
saiatuko gara ataza honetan.
EGINKIZUNAK
1. Arlo juridikoko eta administrazioko langileek ezagutu beharreko hizkuntzaren alderdiak zerrendatu
2. Arloko profesionalek izan beharreko trebetasunen eta ezagutzen artean funtsezkoenak identifikatu
3. Gogoeta bat idatzi jardun profesionalak eskatzen dituen gaitasun komunikatibo eta ezagutza
linguistikoei buruz
_________________________________________ 237
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
4.1.1. Jarduera Irakasgaiaren 1. gaian (1.1 1.1 atazan) aztertu genuen zein diren
hizkera juridiko eta administratiboaren jarduera-eremuak, eta zer toki eta eginkizun
betetzen dituen euskarak eremu horietan. Horrez gain, ikusi genuen zein diren
hizkera juridiko-administratiboaren oinarri eta iturri linguistikoak. Horrez gain, gure
ahalbideen eta mugen autoebaluazioa ere egin genuen, kontuan izanda zer-nolako
ezagutzak hartzen dituen barne hizkera espezializatuak alor hauetan. Gogoeta
horien emaitzak ataza honekin batera aurkituko dituzue 4.1. Kontsultarako
baliabideak izeneko karpetan. Berrikusi bertan aurkituko dituzuen materialak, eta
zerrendatu Zuzenbidearen eta Administrazioaren alorreko profesional batek bere
lan-
lan-eginkizunak eraginkortasunez betetzeko ondo ezagutu beharreko hizkuntzaren
bost alor. Justifikatu.
Justifikatu Bidali zerrenda hori gela birtualeko 4.1. atalean aurkituko
duzun gunera.
Adibidez.
Adibidez
Zuzenbidearen arloko lokuzioak eta formula diskurtsiboak: hizkera juridikoan
lokuzio eta formula diskurtsibo asko daude hizkera orokorrean erabiltzen ez
direnak (barne-ondorioetarako; arrisku eta benturarako; bere dituen eskuduntzen
barruan; eta abar.)
1. ____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. ____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. ____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. ____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. ____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
238 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
Aztertu zerrenda horiek, eta osatu jarraian duzun taula. Zein alderdi dira zure ustez
funtsezkoenak? Zein dira zure unibertsitateko ibilbidean gehien landu dituzunak?
Zeintzuk uste duzu landu beharko zenituzkeela hein handiagoan?
_________________________________________ 239
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
Dokumentazio-
Dokumentazio-lanarekin zerikusia dutenak
Askotariko lege-dokumentuak ulertu eta interpretatu: lan arlokoak, kirol arlokoak, hezkuntza arlokoak eta abar
Administrazioek emandako arau eta ebazpenak argitaratzen dituzten iturriak eta baliabideak kontsultatu
Informazio konplexua antolatu eta aurkeztu
Txosten sintetikoak egin, informazio-eskariei erantzuteko datu heterogeneoak abiapuntutzat harturik
Dokumentazio-dosier bat prestatu (jurisprudentzia, lege-iturriak, irizpenak…), eta euskarri egokian egituratu
Diziplina-alorrarekin zerikusia duten gaietako kontzeptu, arazo eta perspektiba nagusiak azaldu, ahoz eta idatziz
Hainbat motatako egoera, kasu eta azterketen berri eman, egoeraren eta hartzaileen ezaugarrietara egokituz
Hainbat egoerari aurre egiteko baliagarriak izan daitezkeen jarraibideak eman, hainbat bide eta euskarri baliatuz
Ideiak eta mezuak modu arrazoituan azaldu, erretorikaren eta argudiatzearen oinarriak baliatuta
Testu eta dokumentu espezializatuak laburtu eta egokitu, jendearen gehiengoarentzat ulergarria den hizkera eta hiztegia erabiliz.
Eginkizun teknikoak
Asistentzia juridikoaren beharra duten pertsonen eta dagozkien instituzio edo profesionalen arteko bitartekaritza egin
Bezeroak eskaturiko zerbitzuak ematearekin loturiko dokumentazioa sortu eta interpretatu
Eduki juridikoa izango duten txosten teknikoak egin
Auzitegiko idazki juridikoak egin
Erakunde nahiz bulego ofizialetan aurkezteko diren deklarazioak eta dokumentuak bete, idatzi eta izapidetu
Dokumentazioa administratiboa prestatu, hala nola jakinarazpenak, errekurtsoak, gutunak eta abar
Enpresen, erakundeen edo instituzio publikoetarako irizpenak eta txosten juridikoak prestatu
Erakundeen aurrean aurkeztu eta negoziatu interes orokor edo publikoko gaiei loturiko askotariko auziak
Deialdi eta lehiaketa publikoen dokumentuak egin, eta baldintza-pleguak zein eskaera-inprimakiak erredaktatu
Kontratuak negoziatu eta idatzi: kontratu baten edukia eta idazketa kontrolatu alderdi tekniko eta juridikoei so eginez; klausula
guztien balioa ziurtatu; eta kontratuaren jarraipen administratiboa eta finantzarioa bermatu
Enpresen, kolektiboen eta partikularren arteko akordioak negoziatu, idatzi eta jarraipena egin
Lankideen artean gai juridiko eta profesionalen inguruko elkarrizketetan modu eraginkor eta egokian jardun
Pertsonen, familien, taldeen, erakundeen eta komunitateen interesak defendatzeko bilerak prestatu eta gidatu
Artekaritza-jardueretan parte hartu: mintzakideari eraginkortasunez entzun; lehentasunak ezarri; ideiak eta emozioak komunikatu;
jarrera enpatikoak, elkartasunezkoak eta konfiantzazkoak komunikatu eta abar
Modu bizkor eta eraginkorrean elkarrekintzan aritu instituzioekin, enpresekin eta gizabanakoekin
Mezu elektronikoak jaso eta igorri, estilo profesional, zuhur eta zaindua erabiliz
Administrazio publikoaren erakundeetara zuzendutako komunikazioak prestatu eta jasotako komunikazioei modu egokian erantzun
Aurrez aurreko elkarrizketa bat egin, aditu bati, lankide bati, enplegatu bati, bezero bati, inputatu bati…
Partaidetza-laneko saioak eta bilerak prestatu, zuzendu eta kudeatu: deialdia egin; negoziaziorako hainbat teknika erabili; saioa
bizkortu, egoeraren eta jarritako xedeen araberako galderak egin; eta abar
Erakunde, enpresa, zerbitzu, programa eta abarreko elkarrekintza-prozesuak, dinamikak, egitura organizazionalak eta
interorganizazionalak deskribatu, zehaztu, gidatu eta kudeatu
240 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak baliatzeko trebetasuna, informazioa bilatzeko, antolatzeko eta
interpretatzeko atazetan, bai askotariko izapideak betetzerakoan, eta bai dagokion lanbide-esparruko berariazko
dokumentuak prestatzerakoan ere
Lanbide-jarduera garatzean sortzen diren komunikazio formaleko ekintzak eta protokoloak izapidetzeko trebetasuna
Administrazio publikoaren erakundeen aurrean lanbide-jarduerarekin zerikusia duten izapideak eraginkortasunez
betetzeko baliatu beharreko tresnak eta protokoloak aplikatzeko trebetasuna
Informazioa biltzeko, hautatzeko, antolatzeko, irudikatzeko, zaintzeko, berreskuratzeko, hedatzeko, trukatzeko eta hartara
iristeko trebetasuna
Mezuak modurik hoberenean komunikatzera bideraturiko adierazpideak hautatu eta erabiltzeko gaitasuna
Bezeroen edo erakundeen beharren arabera informazioa analizatzeko, sintetizatzeko eta ahoz zein idatziz komunikatzeko
trebetasuna
Aholkularitza- eta bitartekaritza-prozesuetan ezinbestekoak diren elkarrizketak gidatzeko trebetasuna
Lanbide-gaietan hizkera erraz eta ulergarri batean jarraibideak emateko trebetasuna
Profesional eta enpresekiko komunikazioan egiten diren proposamen edo prozesuetan argudio argi eta sendoak egiteko
trebetasuna
Ezagutza estilistikoak
estilistikoak (arloko erregistroei dagokiena)
Lanbide-adierazpide den aldetik euskara estandar zainduaren ezagutza eta aplikazio praktikoa
Komunikabideetako erregistro eta estilo-irizpideen ezagutza, jarduera profesionalean hedabideak baliatu ahal izateko
Lan-giroko eta administrazioko erregistro eta estilo-irizpideen ezagutza, hizkuntza ulergarri eta argian hitz-jarioz eta
aberastasunez ahoz zein idatziz komunikatzeko
Zuzenbidearen alorreko hizkera espezializatuaren ezagutza, jarduera profesionalean koherentziaz eta zuzentasunez
komunikatzeko
Arloko lexiko espezializatuaren ezagutza praktikoa, gai eta aferei buruz eraginkortasunez komunikatzeko
Arloko terminologiaren ezagutza praktikoa, gai eta aferei buruz zehaztasunez komunikatzeko
Arloko fraseologiaren ezagutza praktikoa, gai eta aferei buruz egokitasunez komunikatzeko
_________________________________________ 241
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
KIDEGOA HIZKUNTZA-
HIZKUNTZA- ZER EGITEKO GAI IZANGO DEN EUSKARAZ
ESKAKIZUNA
Hizkuntz eskakizun hau dagokion lanpostuaren jabea gai izango da:
Administrazioko Zerbitzu Juridikoak 4 Egitarauei buruzko zehaztapenak aditzeko, bere lanarekin zerikusia
duten egitarauei, jarduerei eta hainbat sailen politikari buruzko zehaztapenak
ulertzeko; aditu bati eskatutako txostena ulertzeko.
Era berean, gai izango da ikerketa-txostenak, artikuluak, egitarau
politikoak, aldizkari berezituak zein lege baten edukia ulertzeko, eta idazki baten
punturik interesgarrienak, hutsak nahiz aldaketak jasota geldi daitezen anotazioak
egiteko.
Bere lanarekin zerikusia duen edozein hizkuntz ekintzetan jariotasunez
egingo ditu azalpenak mintzatzean zein idaztean, eta zuzentasun-, aberastasun-,
zehaztasun- eta jatortasun-maila altua izango du.
Mintzatzean zein idaztean esaldi konplexuak sortzeko eta erabiltzeko
erraztasuna izango du, eta lanarekin zerikusia duten gaiei ezezik, bestelako gai
berezituei buruz erraztasunez hitz egin edo idatziko du.
Informazioa eman, elkarrizketak egin, hizkuntza azalpen luzeak
emateko erabili, txostenak, artikuluak, egitasmoak, memoriak, aginduak,
berbaldiak, e.a. idatzi ahal izango ditu, baita laneko eztabaidetan parte hartu ere.
Goi-mailako ikasketak euskaraz egin dituztenek behar duten beste
denbora beharko dute haien idatzizko testuak eta ahozko jardunak ulertzeko.
Goi-mailako irakaskuntza euskaraz egin dutenen pareko jariotasuna
izango du.
Goi-mailako irakaskuntza euskaraz egin dutenen pare idatzi ahal
izango du, elementu morfosintaktiko konplexuak erabiliz.
Gramatika bikainki ezagutuko du, eta ahoz zein idatziz gramatikazko
huts gutxi egingo ditu.
Hizkuntzaren adierazmoldeak aberastasunez erabiliko ditu.
Lexikoaren ezagupen zabala izango du, goi-mailako irakaskuntza
euskaraz egin dutenen parekoa. Era berean, bere lanarekin zerikusia duten gai
berezituen lexikoa menderatuko du, eta ez du ia hiztegiaren beharrik izango.
Fonologia-, ortografia-, morfosintaxi-, lexiko- eta semantika-mailako
gaztelerarekiko independentzi maila handia izango du.
Bere laneko edozein egoeratan ohikoak diren hizkuntza formetan era
jasoaz hitz egin eta idatziko du, eta oso erregistro berezitua erabiltzeagatik
nabarmenduko da.
Laguntza Judizialeko kidegoa
Izapidetze Prozesal eta Administratiboko
kidegoa
Laborategiko Laguntzaileen kidegoa
Kudeaketa Prozesal eta Administratiboko
kidegoa
Auzitegiko Medikuen kidegoa
Goi Mailako Administrazioko Teknikaria 3
http://www.euskadi.net/cgi-bin_k54/bopv_20?c&f=19970417&s=1997072
http://www.justizia.net/docuteca/Documentos/7027174-2010-dekretua.pdf
242 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_________________________________________ 243
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
244 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
ATAZA
4.2. Komunikazioa arlo juridikoan eta administrazioan: diskurtsoak, generoak eta hizkerak
HELBURUAK:
PROZEDURA
PROZEDURA
1. Emandako mapa kontzeptuala osatu, jarduera juridiko eta administratiboaren bereizgarri diren diskurtso
motak eta testu-
testu-generoak zehaztuta
2. Gaiaren inguruko hainbat dokumentu irakurri eta taula bat osatu, lege
lege--hizkeraren, auzitegietako
hizkeraren, administrazioko hizkeraren, notariotzako hizkeraren eta kontratu-
kontratu-hizkeraren ezaugarriak jasota
3. Gogoeta-
Gogoeta-testu bat idatzi, arloko profesionalek komunikazio-
komunikazio-esparru zabal horretan dituzten erronken
inguruan
EMAITZA
Jarduera honetan ikasleek identifikatu, zerrendatu eta aztertuko dituzte arlo juridikoko eta
administrazioaren alorreko diskurtso mota, genero eta hizkera nagusiak. Horrekin bilatzen da haiek
kontzientzia hartzea alor profesional honek hartzen duen eremu diskurtsiboaren konplexutasunaz.
Horretarako, hainbat dokumentu irakurri eta zenbait taula eta zerrenda osatu beharko dituzte.
Zerrenda horietan jasota geratuko dira diskurtso juridiko eta administratiboaren ezaugarri orokorrak,
eta alor honetako hizkera mota nagusien bereizgarri jakingarrienak.
Azterketa eta gogoeta horien emaitzak artikulu batean laburtuko dituzte ikasleek. Artikulu horrek
aukera emango digu egiaztatzeko ea jabetu diren arlo juridiko eta administratiboaren bereizgarri
diren diskurtsoen askotarikotasunaz, eta, horren arabera, ea ohartu diren nolako erronka
komunikatibo eta linguistikoei egin behar dieten aurre alor honetako profesionalek beren lan-
jardunean.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
_________________________________________ 245
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
246 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
Irakasgaiaren lehen zatian hein batean landu ditugu jada gai horiek 1.1. zein 2.1. atazetan.
Oraingo honetan, lehen hurbilpen hartan ateratako ondorioetan sakondu, eta zehaztasun
handiagoz irudikatuko dugu alorreko diskurtso profesionala.
Horretarako, bost jarduera labur proposatuko dira. Lehen jarduerak arinak eta azkar egiteko
modukoak dira; gaira hurbiltzeko pentsatuak dira eta. Baina, atazaren azken aldera,
ekarpen landuagoak eta gogoeta pertsonalagoak eskatuko dira. Horren guztiaren xedea da
kontzientzia hartzea arlo juridiko eta administratiboaren bereizgarri diren diskurtsoen
askotarikotasunaz eta ohartzea zer-nolako ahalegina egin behar duen alorreko profesional
batek bere komunikaziorako gaitasunak egokitzeko diskurtso horiek dituzten eskakizunetara.
EGINKIZUNAK
1. Emandako kontzeptu-
kontzeptu-mapa osatu, jarduera juridiko eta administratiboaren bereizgarri diren
diskurtso motak eta testu-
testu-generoak zehaztuta
2. Gaiaren inguruko hainbat dokumentu irakurri eta taula bat osatu, lege-
lege-hizkeraren, auzitegietako
hizkeraren, administrazioko
administrazioko hizkeraren, notariotzako hizkeraren eta kontratu-
kontratu-hizkeraren ezaugarriak
jasota
3. Gogoeta-
Gogoeta-testu bat idatzi, arloko profesionalek komunikazio-
komunikazio-esparru zabal horretan dituzten
erronken inguruan
_________________________________________ 247
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
Administrazioaren erakunde-
erakunde-
hizkera
Administrazioaren eta
herritarren arteko hizkera
Kontratu-
Kontratu-hizkera
Notariotzako hizkera
Lege-
Lege-hizkera
Auzitegietako hizkera
248 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
4.2.2. Jarduera Irakasgaiaren 2. gaian (2.1. 2.1. atazan) arlo juridikoko eta
administrazioko testu-genero esangarrienen zerrenda bat osatu genuen.
Bertan ikusi genuenez, asko dira eremu hauetako jardueraren bereizgarri diren testu-
testu-
generoak. Berrikusi 2. gaian landutako zerrenda.
Ondoren, osatu hemen duzun taula. Zerrendatu adibidean bezala arlo bakoitzeko
testu--genero esangarrienak. Atal bakoitzean gutxienez 5 aipatu behar dituzu. Bidali
testu
zerrenda hori gela birtualeko 4.2. atalean aurkituko duzun gunera.
_________________________________________ 249
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
Lan-
Lan-harremanetako eta enpresa-
enpresa-kudeaketarako
generoak
Notariotzako generoak
Lege-
Lege-testuak
Auzitegietako generoak
Lege-
Lege-hizkeraren ezaugarriak Auzitegiko hizkeraren Administrazioko hizkeraren
ezaugarriak ezaugarriak
250 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
4.2.4. Jarduera Ataza honen hasieran osatu dugun kontzeptu-mapan beste hiru
hizkera mota identifikatu ditugu: administrazioaren eta herritarren arteko
harremanetarako hizkera, notariotzako hizkera eta kontratu-hizkera (lan-
harremanetakoa eta enpresa zein merkataritza arlokoa).
4.2.3 jardueran egindako azterketari jarraikiz, osatu taula hau. Zerrendatu bertan
hiru hizkera horien ezaugarri bereizgarriak. Saiatu atal bakoitzean hiru- hiru-bost
ezaugarri jasotzen, 4.2.3 zerrendetakoak errepikatu gabe. Bidali zerrenda hori gela
birtualeko 4.2 atalean aurkituko duzun gunera.
Kontratu-
Kontratu-hizkeraren Notariotzako hizkeraren Administrazioaren eta
ezaugarriak herritarren arteko
ezaugarriak
harremanetarako hizkeraren
ezaugarriak
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_
_________________________________________ 251
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
252 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
PROZEDURA
1. Zerrendatu arlo juridikoan eta administrazioan hizkuntza batean baino gehiagotan eman behar izan ohi diren
dokumentuak, eta hizkuntza bat baino gehiago erabiltzea eskatzen duten aurrez aurreko egoerak
3. Gogoeta-
Gogoeta-testu bat idatzi, itzulpen-
itzulpen-, interpretazio-
interpretazio- eta bitartekaritza-
bitartekaritza-zerbitzuek euskararen garapenari egiten dioten
ekarpenari buruz
4. Gogoeta-
Gogoeta-testu bat idatzi eleaniztasun-
eleaniztasun-egoeretan alor juridiko eta administratiboan sortzen diren erronkei buruz
5. Gogoeta-
Gogoeta-testu bat idatzi euskararen kasuan itzulpen-
itzulpen-politikatik harantzago joateko dauden aukera eta ekimenei buruz
EMAITZA
Jarduera honetan, ikasleek gogoeta egingo dute eleaniztasun-egoeretan itzulpenak, interpretazioak eta
bitartekaritzak administrazioaren eta arlo juridikoaren eginkizunetan duten funtsezko zereginaren inguruan.
Horrekin batera, gogoeta egingo dute itzulpengintzak euskararen garapenari egin dion ekarpenari buruz, eta
itzulpen-politiketatik harantzago joateko gaur egun dauden aukerei buruz.
Horretarako, eleaniztasun-egoeretan sortzen diren erronkei buruzko hainbat dokumentu irakurri eta aztertu
beharko dituzte. Irakurgai horien inguruan gogoeta egiteko eskatuko zaie ikasleei. Gogoeta horien emaitzak
hiru artikulu laburretan jasoko dituzte.
Artikulu horiek aukera emango digute egiaztatzeko ea jabetu diren eleaniztasunak eta, Euskal Herriaren kasuan,
elebitasun-egoerak sortzen dituzten eskakizunei aurre egiteko hartu beharreko erabakien konplexutasunaz.
Modu berean, artikulu horiek aukera eskainiko diete ikasleei beren ideiak zehaztasunez adierazteko ahalegina
egin dezaten. Artikuluak GARALEX blogean argitaratuko dira.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
_________________________________________ 253
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
254 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
EGINKIZUNAK
1. Zerrendatu arlo juridikoan eta administrazioan hizkuntza batean baino gehiagotan eman behar izan ohi diren
dokumentuak, eta hizkuntza bat baino gehiago erabiltzea eskatzen duten aurrez aurreko egoerak
2. Hizkuntzen erabilerarekin zerikusia duten administrazioko eta arlo juridikoko lanbideen zereginak zerrendatu
3. Gogoeta-
Gogoeta-testu bat idatzi, itzulpen-
itzulpen-, interpretazio-
interpretazio- eta bitartekaritza-
bitartekaritza-zerbitzuek euskararen garapenari egiten
dioten ekarpenari buruz
4. Gogoeta-
Gogoeta-testu bat idatzi eleaniztasun-
eleaniztasun-egoeretan alor juridiko eta administratiboan sortzen diren erronkei
buruz
5. Gogoeta-
Gogoeta-testu bat idatzi euskararen kasuan itzulpen-
itzulpen-politikatik harantzago joateko dauden aukera eta
ekimenei buruz
_________________________________________ 255
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
Administrazioaren eta
herritarren arteko
harremanetan
Administrazioko
langileen edo
erakundeen arteko
komunikazioan
Epaitegietan,
herritarrekiko kanpo-
kanpo-
harremanetan
Epaitegietan,
herritarrekiko
harremanetan
Legegintzan
Notariotzan
Kontsulta-
Kontsulta-baliabideak:
baliabideak gela birtualeko 4.3 karpetan (Ikus 4.3.1 atala)
256 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
Hizkuntza-
Hizkuntza-teknikariak
Itzultzaile ofizialak
Zinpeko itzultzaileak
Auzitegiko interpreteak
Bitartekariak
Jurilinguistak
_________________________________________ 257
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
258 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_________________________________________ 259
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
260 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 4. gaia
_________________________________________ 261
Ikuspegi Jurilinguistikoa
4. gaia _______________________________________________________________
Millán, A., 1999. Libro de estilo para juristas. Normas básicas y reglas técnicas para la elaboración del
trabajo académico. Bartzelona: Bosch.
Narbaiza, A., 2010. Euskararen eskakizuna Gipuzkoako Toki Administrazioan (1923-1931). Gasteiz:
HAEE/IVAP.
Nikolas, Z., 2010. “Arau idazketa elebidunaren zergatia”. In: Eusko Legebiltzarra. Hizkuntza gutxituak
administrazioan. Lenguas minoritarias en la administración. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra, 313-337.
Oregi, E., 2010. “Korredakzioa araugintzan itzulpenaz haratago”. In: Eusko Legebiltzarra. Hizkuntza
gutxituak administrazioan. Lenguas minoritarias en la administración. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra, 299-
311.
Ortega, E., 2002. “La traducción técnica dentro del ámbito de la traducción judicial: los retos
traductológicos del futuro espacio judicial europeo”. In: Alcina, A. eta Gamero. S. (arg.). La traducción
científico-técnica y la terminología en la sociedad de la información. Castelló: Universitat Jaume I, 163-
166.
Ortega, E., 2008. La traducción e interpretación jurídicas en la unión europea. Retos para la Europa de
los ciudadanos. Granada: Comares.
Ortega, J.M., 2011. Interpretar para la justicia. Granada: Comares.
Pagola, J. eta Urkia, J., 2008. Interpretearen eskuliburua. Gasteiz: HAEE/IVAP.
Palacio, J., 2005. “El ordenamiento jurídico como derecho multilingüe”. In: Larrazabal, S. eta Oregi,
E. Hizkera juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 69-85.
Ruiz del Árbol, M. eta Albar de la Cala, M., 1997. Educación de la voz para juristas. Guía práctica
para hablar en público y en el foro. Bartzelona: Bosch.
Tapia, J., 1997. “Euskararen geroa Justizia Administrazioan”. ELERIA 2, 91-95.
Tapia, J., 2000. “Hizkuntzaren normalkuntza-prozesua Justizia Administrazioan”. ELERIA 6, 141-148.
Urrutia, A., 1990. Euskara Legebidean. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Urrutia, A., 1995. “Administrazio hizkera”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara Zuzenbidearen
hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 219-254.
Urrutia, A., 1995. “Auzitegietako hizkera”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara Zuzenbidearen
hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 255-294.
Urrutia, A., 1995. “Hizkera juridikoaren berezitasunak”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara
Zuzenbidearen hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 19-56.
Urrutia, A., 1995. “Lege hizkera”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara Zuzenbidearen hizkera. Bilbo:
Deustuko Unibertsitatea, 165-218.
Urrutia, A., 2005. “Jurista euskalduna, jurista elebiduna”. In: Larrazabal, S. eta Oregi, E., Hizkera
juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 146-159.
Valero, C., 2008. Formas de mediación intercultural. Traducción e interpretación en los servicios
públicos. Granada: Comares.
Valverde, I., 2010. “La experiencia de la traducción jurídica en un marco multilingüe: el Parlamento
Europeo”. In: Eusko Legebiltzarra. Hizkuntza gutxituak administrazioan. Lenguas minoritarias en la
administración. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra, 17-25.
262 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
5. gaia
Zuzenbidearen eta administrazio-
jardunaren testu-generoak
_______________________________________________________________ 5. gaia
5. GAIA
HELBURU OROKORRA
AZTERGAIAK
ATAZAK
AMAIERAKO GOGOETA-
GOGOETA-LANA
Helburuak:
a) Administrazioaren eta Zuzenbidearen alorreko euskarazko corpusaren analisia egitea: zer
dagoen argitaratua, non eskura daitekeen, zer hutsune igartzen diren.
b) Zuzenbidearekin eta administrazioaren jardunbidearekin zerikusia duten testuak egiteko
jarraibideak jasoko dituzten txostenak egitea
Ezaugarriak:
Ezaugarriak 1.200-1.500 hitz. GARALEX blogean argitaratzeko modukoa.
Aukerako gaiak:
_________________________________________ 265
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
266 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
5.1. SARRERA
5.1.1. AURKEZPENA
Ikasgai honek Euskara Juridikoa irakasgaiaren bosgarren helburua izango du jomugan, hau da,
Zuzenbidearen eta Administrazioaren jardunean erabiltzen diren dokumentu mota nagusiak
interpretatzea, idaztea eta aurkeztea: gutunak, aktak, txostenak, kontratuak, demandak, errekurtsoak,
irizpenak, ebazpenak, eta abar. Helburu hori erdiesteko hiru mugarri izango dituen ibilbide bat
prestatu da.
- Bigarren atazan, bestalde, ikasleek euskarazko lege-testuen corpusa aztertzeko aukera izango
dute. Horrekin batera, euskarazko normografian eskuarki aintzat hartzen diren irizpideak ere
ezagutuko dituzte. Lehenik eta behin, Interneteko hainbat gune eta biltegitara joko dute, eta
aztertuko dute zer nolako lege-testuak jasotzen diren bertan. Ondoren, arau-idazketarako
jarraibideak ematen dituzten hainbat dokumentu aztertuko dituzte, eta, bertan jasotako irizpideen
artean, esangarrienak aukeratuko dituzte. Azkenik, hainbat lege-testuren azalpena egin beharko
dute, emandako komunikazio-egoeren testuinguruko baldintzak kontuan harturik.
Ataza bakoitzean hainbat jarduera proposatuko dira. Hasieran errazak eta laburrak izango dira.
Baina, ikasgaiak aurrera egin ahala, gogoeta sakonagoak eta ekarpen landuagoak eskatuko dira.
Ataza bakoitzaren amaieran artikulu batean jaso beharko dituzte gogoeta horien emaitzak. Lan
horien guztien emaitzak gela birtualean bilduko dira eta ekarpenik esangarrienak GARALEX blogean
emango dira argitara; betiere, egileek baimena ematen badute, noski.
_________________________________________ 267
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
Horrekin guztiarekin bilatzen dena da kontzientzia hartzea administrazioko eta arlo juridikoko
jardunean testuek betetzen duten zereginaz eta zeregin horri eraginkortasunez erantzuteko hizkuntza-
kalitateak duen garrantziaz. Horrekin batera, kalitatezko dokumentuak egiteko funtsezkoak diren
irizpide eta gidalerro praktiko batzuk ere eskaini nahi dira, testugintzaren alorrean trebakuntza
profesionala eskuratzeko baliagarriak izango direlakoan.
5.1.2. AZTERGAIAK
Esandakoagatik, ikasgai honetan gogoeta egingo dugu testuek eta testuen hizkuntza-kalitateak arlo
juridikoaren eta administrazioaren jardunbidean duten garrantziaz. Hortik abiatuta, ikasgaian zehar
saiatuko gara zehazten zein diren administrazioko dokumentuetan, lege-testuetan eta epaitegietan
erabiltzen diren testuetan eskuarki zaindu behar diren alderdiak, betiere dokumentu horiei dagozkien
zeregin administratibo edo juridikoak kontuan izanda.
Lehenbizi, administrazioko testuei erreparatuko diegu eta gogoeta egingo dugu administrazioan
erabiltzen diren testuen askotarikotasunaz, zereginez, ezaugarri funtzional eta linguistikoez… Bide
batez, arreta jarriko diegu administrazioko testuak estandarizatzeko proposatutako irizpideei.
Ondoren, lege-testuen euskarazko corpusa aztertuko dugu: zer erakunde arduratzen diren lege-
testuak euskaraz emateaz, zer jarraibide hartzen diren kontuan, zer zailtasun dauden, eta abar.
Azkenik, epaitegietako testuen inguruan ariko gara: nolako testuak erabiltzen diren epaitegietan, zer
berezitasun dituzten, zein arduratzen den eredu elebidunak garatzeaz, zer ezaugarri linguistiko
dituzten… Laburbilduz, hona hemen galdetegi moduan adierazita ikasgai honetan jomugan hartuko
diren aztergai nagusiak:
- Zein dira administrazioko dokumentu mota esangarrienak? Zer zeregin dute administrazioaren
jardunbidean? Zer funtzio komunikatibo betetzen dute? Zer ezaugarri formal dituzte?
- Zein dira administrazioko testu-genero nagusien ezaugarri linguistiko orokorrak? Nolako egitura dute? Zer
esapide funtzional erabiltzen dituzte? Zer estilo-irizpide aplikatzen dituzte?
- Non aurki daitezke Interneten administrazioko dokumentuen ereduak? Eta dokumentu horiek euskaraz
emateko baliabideak eta aholkuak?
- Zer lege-testu daude euskaraz emanak? Zer erakunde arduratzen dira lege-testuen euskarazko bertsioak
egiteaz? Non aurki litezke Interneten?
- Zein dira normografiak gaur egun dituen erronka nagusiak? Zer jarraibide hartzen dira kontuan lege-testuak
euskaraz emateko orduan?
- Zertan da lege-idazketa elebiduna? Zer aldaketa dakartza teknika horrek? Zer abantaila izan ditzake?
- Zein dira epaitegietako dokumentu esangarrienak? Zer zeregin dute auzitegiko prozeduretan? Zer funtzio
komunikatibo betetzen dute? Zer ezaugarri formal dituzte?
- Zein dira epaitegietako testu-genero nagusien ezaugarri linguistiko orokorrak? Nolako egitura dute? Zer
esapide funtzional erabiltzen dituzte? Zer estilo-irizpide aplikatzen dituzte?
- Non aurki daitezke Interneten epaitegietako dokumentuen ereduak? Eta dokumentu horiek euskaraz
emateko baliabideak eta aholkuak?
268 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
Gai horiei, lehenik eta behin, modu intuitiboan helduko zaie. Baina, arian-arian, modu formalagoan
ere landuko dira, bai adituek idatzitako artikuluen laguntzaz eta baita bestelako materialak eta
adibideak baliatuta ere. Ikasgaiaren amaierarako, hainbat dokumentutan jasoko da bateraturik
ahalegin horren guztiaren emaitza kolektiboa:
Horrez gain, ikasleek hiru artikulu idatzi beharko dituzte, emandako gaien artean, kasu bakoitzean,
bat aukeratuta:
- Lehen artikuluan, testuek administrazioaren jardunbidean duten zereginaren inguruan ariko dira
- Bigarren artikuluan, lege-testu baten azalpena egingo dute, emandako egoeraren komunikazio-testuingurua
aintzat hartuta
- Hirugarren artikuluan, azkenik, auzitegietako ohiko prozedura baten azalpena egingo dute, prozedura
horretan baliatzen diren dokumentuen zereginei eta ezaugarriei erreparatuta
Hala nahi duenak gai horietan sakontzen jarraitzeko aukera ere izango du, ebaluaziorako aurkeztu
behar den lan monografikoan ikasgai honi atxikitako gai bat lantzen badu. Hona hemen ikasgai
honetan landutakoaren ildotik monografia horretan jorra daitezkeen gaietako batzuk:
Lan horiek ere taldekideen eskura jarriko dira, ikasgaian ikasitakoaren osagarri. Kalitate-
ezaugarriengatik nabarmentzen diren lanak, bestalde, GARALEX blogean argitaratuko dira.
Irakasgaiaren Twitter-kontuaren bidez ere emango zaie haizea, gai hauek intereseko dituenak
izan dezan Euskara Juridikoa irakasgaian egin dugun dokumentazio- eta gogoeta-lanaren
berri.
_________________________________________ 269
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
5.1.3. LAN-
LAN-EGITASMOA
Ikasgaiari dagozkion aztergaiak lantzeko 9 ataza proposatuko dira. Jarduera horiek hiru gairen
inguruan ardaztuko dira. Hona hemen etapa bakoitzean aurreikusitako zereginak:
5.2. Lege-
Lege-testuak euskaraz: lege-
lege-corpusa, ezaugarri formalak eta hizkuntza-
hizkuntza-irizpideak
5.2.1. Lege-testuen Interneteko biltegiak aztertu eta bertan dauden legeak sailkatu
5.2.2. Euskarazko normografiaren oinarrizko irizpideak eta jarraibideak zerrendatu
5.2.3. Zenbait lege-testuren berri eman, komunikazio-testuingurua aintzat hartuz
5.3. Epaitegietako
Epaitegietako testuak euskaraz: sailkapena, ezaugarriak eta balio juridikoa
Ataza hauek egiteko 10 orduko lan-zama aurreikusten da gutxi gorabehera; egiteko epea, bestalde,
hiru astekoa izango da. Gomendatzen da ataza bakoitzari dagozkion jarduera guztiak saio bakarrean
eta lotutasunik gabe egitea. Halaber, gomendatzen da lanak astez aste egitea eta ematea. Hartara,
irakasleak garaiz egin ahal izango du bere balorazioa; hau da, hurrengo atazari ekin aurretik bidali
ahal izango dizkio ikasleari hurrengo jarduerak egiteko orduan kontuan hartu beharreko oharrak eta
iradokizunak.
Gogorarazi behar da, bestalde, lana ez dela amaitzen jarduerak egin eta zuzenduta. Ikaskideen
ekarpen guztiak jaso eta zuzendutakoan, irakasleak interesgarrienak bildu, eta dokumentu batean
bateratuko ditu. Dokumentu horiek taldekide guztien esku jarriko dira. Gela birtualean foro bat ere
zabalduko da sintesi-dokumentuak irakurri eta gero taldekideek ikasgaian landutako gaien inguruan
azken gogoeta edo balorazioa bidal dezaten.
270 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
_________________________________________ 271
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
2. Administrazioko testuak.
testuak Administrazioko testuak Administrazio Publikoaren prozedurak egikaritzeko ezinbesteko
euskarri dira; alegia, prozedura horien lekukotasun ezinbesteko eta agerikoak. Dokumentu horietako batzuk publikoak
izaten dira eta legeak aurreikusitako ondorio administratiboak eragiten dituzte. Beste batzuek, aldiz, ez dute ondorio
administratibo edo juridiko zuzenik, baina horiek ere funtsezkoak dira administrazioaren jardunbidean. Bestalde,
batzuetan, dokumentuak prozedura administratiboen ibilbidea eta emaitzak behar bezala jasotzeko erabiltzen dira;
beste batzuetan, aldiz, administrazioaren lanaren lekukotasuna ematen dute beste erakunde, gizarte-talde zein
partikularren aurrean. Baina batez ere prozedurak berak egikaritzeko oinarrizko baliabide dira; testurik gabe ez baitago
loteslea den eginbide administratiborik.
Oro har, hiru irizpideren arabera ezaugarritzen dira administrazioko dokumentuak: xedearen, funtzioaren eta ezaugarri
formalen arabera, alegia. Hona hemen hiru irizpide horien arabera egindako sailkapen bat:
Alabaina, gaingiroki hartuta, hiru multzo handi bereizten dira administrazioko dokumentuen artean: araugileak,
prozedurazkoak eta komunikazioak. Testu araugileek legeak, arauak, ordenantzak… eta bestelako aginduak jasotzen
dituzten testuak dira. Horien artean, batzuk xedapenezkoak izango dira (hau da, generiko edo orokorrak), eta beste
batzuk banakatuak (hau da, indibidualizatuak). Azken horiek ohartarazpenak, errekerimenduak, zehapenak eta antzeko
beste eginbide batzuk aurrera eramateko erabiltzen dira. Mota horretako administrazioko testuen artean lau hauek dira
ohikoenak: erabakiak, baimenak, aginduak eta ebazpenak. Araugileak ez diren dokumentuak, bestalde, bi eratakoak
izan daitezke: prozedurazkoak (aktak, ziurtagiriak, txostenak, kontratuak, eginbideak, ebazpen-proposamenak,
zirkularrak…) eta komunikazioak (iragarkiak, jakinarazpenak, ofizioak, errekerimenduak…). Horiez gain, badira
herritarrek administrazioari zuzentzen dizkioten dokumentu eta agiriak ere: eskaerak, salaketak, alegazioak,
errekurtsoak, kexak, erreklamazioak, iradokizunak, errekerimenduak, deklarazioak, eta abar.
Dokumentu horiek guztiak eredu estandarizatuen arabera egiten dira normalean. Egoera elebidunetan hizkuntza-
legeria hartzen da kontuan eredu horiek estandarizatzeko orduan. Zenbait kasutan, ahalegin berezia egiten da
gutxitasun-egoeran dagoen hizkuntza, nolabait, nabarmentzeko eredu elebidun horietan. Ahalegin hori agerikoa da
IVAPek proposatutako ereduetan, besteak beste.
Euskararen kasuan, gainera, Administrazioko testuak egokitu direnean oso kontuan izan da euskara normalizazio eta
garapen-bidean dagoen hizkuntza bat dela, eta hizkuntza-kalitatearen alorrean euskarak premia, eskakizun eta
erronka bereziak dituela. Baldintza horiek kontuan hartu dira testuen diseinu orokorra lantzeko orduan, baina, batez
ere, baliabide diskurtsibo, morfosintaktiko, fraseologiko eta lexikoak proposatzeko orduan. Egindako proposamenak
eta garatutako ereduak eskuragarri daude hainbat datu-basetan: ELET, LanHitz, eta abar.
272 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
3. Lege-
Lege-testuak.
testuak Jakina denez, lege-testuak Zuzenbidearen ardatz nagusi dira; izan ere, Zuzenbidea hizkuntzatik
bertatik jaiotzen da eta hizkuntzaren bidez gauzatzen da arauetan. Hori horrela, normalizatua izan nahi duen hizkuntza
batek ezinbestean behar ditu dagozkion jurisdikzioen lege-testuak hizkuntza horretan emanak. Bestela, hizkuntza hori
Zuzenbideari dagokion gizarte-eremu zabaletik kanpo geratuko da, eta baita Zuzenbidea oinarri duten diskurtso eta
testu guztietatik kanpo ere.
Zorionez, euskararen normalizazio-prozesu garaikidearen lehen unetik bertatik heldu zitzaion euskarazko lege-testuen
corpusa garatzeari, eta 30 urteko lanak ez du uzta urria izan. Aitzitik, egindako lan emankorrari esker, gaur egun era
eta maila guztietako lege-testu ugari ditugu euskaraz emanak, gehienak itzulpen-ahaleginaren emaitza besterik ez
badira ere. Alabaina, ahalegin horrek beste ekarpen baliotsu bat ere egin dio euskararen garapenari: arau-
idazketarako irizpide-sorta zabal bat.
Lege-testuen euskarazko bertsioak emateaz hainbat erakunde arduratzen dira: Deustuko Unibertsitatea, Euskal Herriko
Unibertsitatea, IVAPen Itzulpen Zerbitzu Ofiziala, Eusko Legebiltzarraren Itzulpen Zerbitzua, Nafarroako Foru
Parlamentuaren Itzulpen Zerbitzua eta foru aldundien zein udalen itzulpen- edo euskara-zerbitzuak. Deustuko
Unibertsitatea eta Euskal Herriko Unibertsitatea nazioarteko eta estatuko legeak euskaraz emateaz arduratzen dira
nagusiki, baina lankidetzazko harremanak dituzte IVAPen Itzulpen Zerbitzu Ofizialarekin. Beste erakundeen itzulpen-
zerbitzuek, hein batean edo bestean, kontuan hartzen dituzte hiru erakundeon ekarpenak: Deustuko Unibertsitatea,
Itzulpen Zerbitzu Ofiziala eta Euskal Herriko Unibertsitatea; batez ere, itzulpen-memoriak eta bestelako kontsulta-
baliabideak partekatzen direnez geroztik.
Legeen euskarazko bertsio guztiak ez badira, gehienak bai, Interneten daude eskuragarri: Liburutegi Juridiko
Elebidunean, Euskara Juridikoaren Mintegiaren orrian, Justizia.net atarian, Eusko Legebiltzarraren eta Nafarroako Foru
Parlamentuaren legeen datu-baseetan, aldizkari ofizialetan… Gipuzkoako Foru Aldundiaren lege-testuak corpus
elebidun gisa ere kontsulta daitezke, itzulpen-memorien atalean sartuta. Lege-testuak eskuragarri dauden arren, oso
sakabanatuta daude eta formatu ezberdinetan eskaintzen dira. Batzuetan, bi hizkuntzetako bertsioak pantaila edo
orrialde berberetan ematen dira, baina beste batzuetan bereizi egiten dira. Hori guztia traba da erabiltzailearentzat.
Kontsultak errazteko asmoz laster zabalduko du Eusko Jaurlaritzak IUSPLAZA izeneko atari bat. Atari horrek, besteak
beste, lege-testuetarako irispidea erraztuko du.
Aipatutako erakundeen ahaleginari esker, azken 30 urteotan garapen nabarmena izan du euskara juridikoak lege-
hizkerari dagokionez. Kontuan hartu behar da oso lege-testu historiko gutxi daudela euskaraz eta gehienak 1936-37
urteetan emandakoak direla. Beraz, ia hutsetik egin behar izan da bidea legegintzaren alorrean. Baina ahalegin hori ez
da antzua izan. Une batzuetan ikuspegi ezberdinak eta taldeen arteko tirabirak izan badira ere, une honetan hein
handian daude bateratuak arau-idazketarako irizpideak; hobeto esanda, arauak itzultzeko irizpideak. Gai horrekin
lotuta hainbat gogoeta, proposamen eta lan aplikatu egin dira. Lan horiei esker hainbat itzulpengintza-estrategia eta
estilo-irizpide garatu eta finkatu dira. Eta horrela pauso esangarriak eman dira batasunerako bidean.
Orain, beste helburu bat hartu da jomugan: idazketa elebidunerako protokoloak eta irizpideak garatzea. Aurreko
ikasgaian ikusi zenez, korredakzioa edo lege-idazketa elebiduna izeneko teknikaren alde egin nahi da EAEko
erakundeetan behintzat. Horrek eskatzen du lege-testuaren bi hizkuntzak aldi berean lantzea, zorroztea eta egokitzea,
legearen bi bertsioek berme juridiko bera izan dezaten eta erabilgarritasunaren aldetik hein berean izan daitezen
funtzional. Baina teknika horiek aplikatzeko, aurretik, orain arte bildu den corpusaren azterketa sakona egin behar da
bi hizkuntzen ikuspegitik. Azterketa horretatik ondorioztatu beharko litzateke hizkuntza-baliabideen errepertorio bat,
lege-testuetan maizenik agertzen diren eragiketa diskurtsibo-linguistikoei erantzun bateratu eraginkorra emateko
aukerak eskainiko lizkigukeena. Lan hori hastapenetan dago oraindik. Alabaina, testuak eta kontsulta-baliabideak
eskura dauden momentutik, hasia da jada ikuspegi hori txertatzen lege-testuen idazketan, besterik ezean,
itzulpengintzaren eskutik.
_________________________________________ 273
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
274 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
Testu horiek hizkuntza batean baino gehiagotan emango badira, kasuaren arabera, pantaila paraleloak izango ditu
erabiltzaileak, eta, aukera badago, itzultzaile automatikoaren bidez egingo du lan aldi berean bi bertsioen gainean.
Horrez gain, zenbait kasutan, testua datu-base batera pasatuko da, eta testu zatietako batzuk beste dokumentu batzuk
modu automatikoan sortzeko erabiliko dira. Alegia, errotik aldatzen ari da dokumentuak sortzeko eta erabiltzeko modua.
Zorionez, euskara juridiko eta administratiboa garatzeko egin diren ahaleginetan oso aintzat hartu dira zenbait erabaki
hartzeko orduan. Horren erakusgarri dira IVAPen edo Eusko Legebiltzarraren estilo-liburuak; normografiari buruz eta
itzulpengintzari buruz Deustuko Unibertsitateak egin dituen biltzarrak; UPV/EHUk abian jarritako Legeak/Leyes proiektua;
UZEIk eta IVAPek dokumentuak estandarizatzeko garatutako protokoloak eta proposatutako irizpideak; lege-testuak
euskaraz emateko garatu diren itzulpen-estrategiak…
Irizpide, estilo-liburu eta estrategia-bilduma horiek guztiak eskuragarri daude sarean, eta interesa duen edonork baliatu
ahal izateko moduan eskaintzen dira. Egia da ez direla beti errazak aurkitzen eta erabiltzen. Horrez gain, erabiltzaileak
oso argi izan behar du zein diren baliabide edo proposamen bakoitzaren iturria eta xedea. Bestalde, tentuz eta arduraz
jokatu behar du irizpide horiek aplikatzeko orduan. Baina, funtsean, argi izan behar du non dagoen jomuga, eta, azken
batean, zein diren kalitatearen bermeak. Horri buruz ariko gara azken ikasgaian. Beraz, bitartean, bere horretan utziko
dugu gogoeta.
_________________________________________ 275
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
276 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
5.3. ZEREGINAK
_________________________________________ 277
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
278 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
PROZEDURA
EMAITZA
Lehenik eta behin administrazioaren alorreko testuen askotarikotasunaz jabetzeko testu mota
esangarrienak sailkatu egin beharko dituzte. Ondoren, testu horietako batzuk xehe-xehe
ezaugarrituko dituzte beren funtzioari, egiturari eta adierazpideari erreparatuta. Azkenik, emandako
gaien artean bat aukeratu, eta Administrazioan Euskaraz aldizkarian argitaratzeko moduko artikulu
bat idatzi beharko dute administrazioko testuek administrazioaren jardunbidean duten zereginaren
eta garrantziaren inguruan.
Ahalegin horri esker taldekideentzat baliagarriak izango diren hiru baliabide garatuko dituzte:
administrazioko testuen aurkibide bat, administrazioko testuen ezaugarri linguistikoen fitxa-sorta
antolatu bat, eta artikulu-bilduma bat administrazioko testuek administrazio-prozeduretan duten
zereginen inguruan .
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
IVAPeko estilo-
estilo-liburua :http://www.ivap.euskadi.net/r61
:http://www.ivap.euskadi.net/r61-
http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/es/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/es_hizkera/adjuntos/IVAPeko%20estilo
euskcont/es/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/es_hizkera/adjuntos/IVAPeko%20estilo-
20estilo-liburua.pdf
ELET: http://www.ivap.ejgv.jaso/elet/Default.aspx
_________________________________________ 279
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
280 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
Administrazioko testu batzuk araugileak edo aginduzkoak izango dira, eta, horien artean,
batzuk xedapenezkoak izango dira (hau da, generiko edo orokorrak) eta beste batzuk
banakatuak (hau da, indibidualizatuak). Dokumentu horiek ohartarazpenak,
errekerimenduak, zehapenak, eta antzeko beste egintza batzuk aurrera eramateko erabiltzen
dira. Mota horretako administrazioko testuen artean lau hauek dira ohikoenak: erabakiak,
baimenak, aginduak eta ebazpenak. Araugileak ez diren dokumentuak, bestalde, bi
eratakoak izan daitezke: prozedurazkoak (aktak, ziurtagiriak, txostenak, kontratuak,
eginbideak, ebazpen-proposamenak, zirkularrak…) eta komunikazioak (iragarkiak,
jakinarazpenak, ofizioak, errekerimenduak…). Horiez gain, badira herritarrek
administrazioari zuzentzen dizkioten dokumentu eta agiriak ere: eskaerak, salaketak,
alegazioak, errekurtsoak, kexak, erreklamazioak, iradokizunak, errekerimenduak,
deklarazioak, errekusazioak, eta abar.
Dokumentu horiek guztiak eredu estandarizatuen arabera egiten dira eskuarki. Egoera
elebidunetan hizkuntza-legeria hartzen da kontuan eredu horiek estandarizatzeko orduan.
Zenbait kasutan, ahalegin berezia egiten da gutxitasun-egoeran dagoen hizkuntza, nolabait,
nabarmentzeko eredu elebidun horietan. Ahalegin hori agerikoa da IVAPek proposatutako
ereduetan, besteak beste.
EGINKIZUNAK
_________________________________________ 281
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
5.1.1. Jarduera. Administrazioan testu eta dokumentu mota ugari sortzen eta
erabiltzen dira. Inprimaki modukoak izango dira batzuk; komunikazio sinpleak
izango dira beste batzuk; baina konplexutasun handiagokoak ere izango dira
tartean: espedienteak, txostenak, alegazioak… Ataza honen aurkezpenean aipatu
ditugu dokumentu horien artean dauden talde nagusiak. Ildo horretatik, jarduera
honetan hauxe egingo dugu: multzo bakoitzeko
bakoitzeko dokumentu behinenak identifikatu
eta sailkatu. Horretarako hiru irizpide erabiliko ditugu: prozedura administratiboan
dagokien zeregina, funtzioa eta ezaugarri formalak. Hona hemen irizpide bakoitzak
barne hartzen dituen kategoriak:
(2) FUNTZIOA
- Inprimaki modukoa
- Egitura normalizatua
- Egitura librea edo malgua
Horrez gain, dokumentu horien ereduak non aurki litezkeen ere zehaztuko dugu.
Horretarako bi iturri erabiliko ditugu: IVAPeko estilo-liburua eta aldizkari ofizialen
datu-baseak. Osatu taula eta bidali gela birtualaren 5.1. gunera.
gunera
Izena (es) Izena (eu) Definizioa Dokumentu mota Funtzioa Egitura Ereduak
282 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
Izena (es) Izena (eu) Definizioa Dokumentu mota Funtzioa Egitura Ereduak
Denuncia
Dictamen
Diligencia
Disposción
Edicto
Folleto
Informe
Instancia
Mandamiento
Notificación
Oficio
Reglamento
Requerimiento
Resolución
Solicitud
5.1.2. Jarduera. Irakasgaiaren bigarren moduluan (Ik. 2.3.3 jarduera) hainbat fitxa
osatu genituen administrazioko zenbait dokumentu egiteko jarraibideak jasota. Fitxa
horietan egiazta litekeenez, administrazioko testu gehienak estandarizaturik daude,
eta irizpide batzuen arabera egiten dira, emandako txantiloi baten arabera
gehienetan (Ik. ELET eta LanHitz aplikazioak Interneten). Bestalde, IVAPeko Estilo
Liburuan ikus daitekeenez, testu horietan esapide normalizatuak erabiltzen dira
eskuarki. Horrekin adierazpidearen zuzentasuna, zehaztasuna eta egokitasuna
bermatu nahi izaten da, eta baita segurtasun juridikoa ere. Irakasgaiaren bigarren
gaian hasitako lanari jarraipena emateko hauxe egingo dugu: 1) aldizkari ofizialetan
argitaratutako testuak aztertu; 2) testuen egitura eta adierazpideak identifikatu; eta
jarraibide-fitxak osatu. Bakoitzak bi testu-
3) jarraibide- testu-genero aztertu eta landuko dituzue.
dituzue
Osatu fitxak eta gela birtualaren 5.1. gunera bidali.
TESTU-GENEROA:
DESKRIBAPEN OROKORRA:
EGITURA/ATALAK:
Aukerako generoak:
generoak agindua, akordioa, ediktua, ebazpena, erabakia, iragarpena,
zirkularra, errakuntzen zuzenketa eta xedapena
_________________________________________ 283
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
Adibidea:
TESTU-
TESTU-GENEROA:
GENEROA Kontrol-orriak
DESKRIBAPEN OROKORRA:
Zer edo zer eskatzeko, justifikatzeko edo argitzeko erabiltzen dira kontrol-orriak. Behin baino gehiagotan bete
behar izaten ditugu horrelakoak, adibidez:
• Bi orri hauek: Dirua aurreratzea bidaia gastuetarako eta Bidaia-gastuen kitapena erabiliko ditugu lantokitik
kanpo lan egin beharra dugunean. Izan ere, horrek, eskuarki, aparteko gastuak eragiten dizkigu.
• Ordainsariak izeneko orria honelakoetan erabiliko dugu: ohiko lan-jardunaz kanpoko ikastaroak ematen
ditugunetan, edo artikuluren bat idazten dugunean…
• Epaimahaikide-ziurtagirian zehaztuko da epaimahaikide batek bileran parte hartzeagatik, azterketak
prestatu edo zuzentzeagatik… kobratu beharrekoa.
• Erakundeko autoren bat erabiltzen badugu, dagokion kontrol-orria bete behar dugu.
• Orduak kontrolatzeko orria beteko dugu, lanegunetan medikuarengana joan beharra badaukagu edo
lanean gelditu behar izan badugu luzaroago edo…
EGITURA/ATALAK:
EGITURA/ATALAK
Eredua eginik, txantiloi moduan ematen zaio jendeari. Beraz, atal jakinak, ondo zehaztuak, izaten ditu kontrol-
orri bakoitzak, hala nola:
• Norberaren datuak
• Xehetasunak
• Aurrez ikusitako gastuak
• Eginiko gastuak
• Zehaztu beharreko datuak (autoari buruzkoak, ikastaroaren gainean…)
• Oharra
• Sinadurak
Ordainsariez gehiago jakiteko, ikus … - Para más información sobre dietas y gastos, ver
Aurrez emandako zenbatekoa - Importe anticipado recibido a su cuenta
Nondik nora - Lugar de desplazamiento
Bidaiaren xedea - Motivo del desplazamiento
Autobide-
Autobide-saria - Peaje de autopista
Egoitza-
Egoitza-gastuak - Gastos de alojamiento
Otorduetako gastuak-
gastuak Gastos en comida
Kutxara itzultzekoa - Importe a devolver a caja
Dirua aurreratzea bidaia-
bidaia-gastuetarako – Anticipo de gastos de viaje
Bidaia-
Bidaia-gastuen kitapena - Liquidación de gastos de viaje
O.e. (ontzat emana) – V.b. (Visto bueno)
Ondo zehaztu arrazoiak - Sea preciso al exponer los motivos de la ausencia
Ikastaroetarako ordainsariak – Minuta de cursos
284 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
1. GAIA. Administrazio-
Administrazio-prozeduraren dokumentuak.
dokumentuak Zein dira
prozedura administratiboaren urrats nagusiak? Zer dokumentu
erabiltzen dira prozeduraren hasieran, izapidetzan eta amaieran? Zer
funtzio dute dokumentu horiek?
3. GAIA. Administrazio-
Administrazio-espedientea.
espedientea Zeri deritzo administrazio-
espediente? Zer eginkizun du espedienteak administrazio-prozeduran?
Zer dokumentu biltzen dira bertan? Non eta nola gordetzen da?
4. GAIA. Udal-
Udal-espedienteak.
espedienteak Zeri deritzogu udal-espediente? Zer
espediente mota dira ohikoenak? Zer agirik osatzen dituzte espediente
horiek?
_________________________________________ 285
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
286 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
ATAZA
5.2. Lege-
Lege-testuak euskaraz: lege-
lege-corpusa, ezaugarri formalak eta hizkuntza-
hizkuntza-irizpideak
HELBURUAK:
PROZEDURA
1. Lege-
Lege-testuen bildumak eta liburutegiak
liburutegiak aztertu eta bertan dauden legeak sailkatu
3. Zenbait lege-
lege-testuren berri eman, komunikazio-
komunikazio-testuingurua aintzat hartuz
EMAITZA
Jarduera honetan ikasleek euskarazko lege-testuen corpusa aztertzeko aukera izango dute. Horrekin
batera, euskarazko normografian eskuarki aintzat hartzen diren irizpideak ere ezagutuko dituzte. Eta,
horrez gain, lege-testuen edukiaren berri labur eta zehatz emateko trebetasuna ere landuko dute.
Horretarako, lehenik eta behin Interneteko hainbat gune eta biltegitara joko dute, eta aztertuko dute
zer nolako lege-testuak jasotzen diren bertan. Ondoren, arau-idazketarako jarraibideak ematen
dituzten hainbat dokumentu aztertuko dituzte, eta bertan jasotako irizpideen artean esangarrienak
aukeratuko dituzte. Azkenik, hainbat lege-testuren azalpena egin beharko dute emandako
komunikazio-egoeren testuinguruko baldintzak kontuan harturik.
Ahalegin horri esker, ikasleek aukera izango dute euskarazko lege-testuen corpusa ezagutzeko eta,
batez ere, jakiteko non aurki daitezkeen testu horiek. Horrez gain, araugintzan aintzat hartzen diren
hizkuntza-irizpide nagusiak ere ezagutuko dituzte. Eta, gainera, aukera izango dute beren burua
trebatzeko lege-testuen edukiaren berri ematen komunikazio-egoera ezberdinetan.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
_________________________________________ 287
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
288 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
LEGE-
LEGE-TESTUAK EUSKARAZ
LEGE-
LEGE-CORPUSA, EZAUGARRI FORMALAK ETA HIZKUNTZA-
HIZKUNTZA-IRIZPIDEAK
Jakina denez, lege-testuak Zuzenbidearen ardatz nagusi dira; izan ere, Zuzenbidea
hizkuntzatik bertatik jaiotzen da, eta hizkuntzaren bidez gauzatzen da arauetan. Hori horrela,
normalizatua izan nahi duen hizkuntza batek ezinbestean behar ditu dagokion
jurisdikzioaren lege-testuak hizkuntza horretan emanak. Bestela, hizkuntza hori Zuzenbideari
dagokion gizarte-eremu zabaletik kanpo geratuko da, eta baita Zuzenbidea oinarri duten
diskurtso eta testu guztietatik kanpo ere.
Ataza honetan, hain zuzen, bi alderdi horiei begiratuko diegu arretaz. Lehenbizi, euskarazko
lege-testuen corpusari emango diogu gainbegiratu bat, eta, ondoren, normografia-lanetan
aintzat hartzen diren irizpideak hartuko ditugu langai. Atazaren amaieran, ariketa aplikatu
bat ere proposatuko dugu: lege-testuen xedeen, egituraren eta edukiaren berri ematea,
komunikazio-testuinguru jakinetan.
EGINKIZUNAK
1. Lege-
Lege-testuen bildumak eta liburutegiak aztertu eta bertan dauden legeak sailkatu
3. Zenbait lege-
lege-testuren berri eman, komunikazio-
komunikazio-testuingurua aintzat hartuz
_________________________________________ 289
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
5.2.1. Jarduera. Hainbat erakunde dira geure lurraldean botere legegilea dutenak.
Bakoitzak, bere eskumenen mugetan, lege mota jakin batzuk egiten ditu: lege
organikoak, lege orokorrak, foru-legeak, dekretuak, xedapenak, erabakiak,
aginduak, bandoak, ediktuak, ordenantzak… Guztiak ez badira ere, Euskal
Autonomi Erkidegoan eta Nafarroako Foru Komunitatean indarra duten lege-testu
gehienak euskaraz emanak aurkituko ditugu hainbat biltegitan sakabanatuta. Testu
multzo horiek euskarazko lege-testuen corpusaren funtsa osatzen dute, testu horietan
oinarrituko baitira era guztietako prozedurak eta dokumentu juridiko guztiak. Eman
diezaiogun gainbegiratu orokor bat corpus horri, eta ikus dezagun zer lege-testuk
osatzen duten. Horretarako, taulako webguneetara jo beharko duzue. Bertara sartu,
eta egiaztatuko duzue nolako lege-
lege-testuak biltzen diren horietan, eta zuzenbidearen
edo gizarte-
gizarte-bizitzaren zer alorri dagozkien lege-
lege-testu horiek. Bidali zure lanaren
emaitzak gela birtualaren 5.2. gunera
Helbide elektronikoak:
Justizia Sailaren lege-
lege-bilduma
http://www.justizia.net/Legislacion/Default.asp?Idioma=eu
Bizkaiko
Bizkaiko Aldizkari Ofiziala
http://aplijava.bizkaia.net/BT00/MenuAvanzadaServlet?indices=0&idi=eu
* Oharra: Orrialde honetan gaztelaniazko bertsioak irakur daitezke. Zein aldizkaritan argitaratu ziren ere esaten da. Datu horrekin, NAOn
bilatu behar dira euskarazko bertsioak.
290 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
- Europako Legeriaren zati bat emango da ofizioz euskaraz ere: Europako Parlamentuak eta
Kontseiluak elkarrekin erabakitako xedapenak, hau da, kodezisio-prozedura bidez onartutakoak.
Horien itzulpenak IZOk egingo ditu eta Kontseiluaren webgunean argitaratuko dira.
- Europako Legeriaren zati bat emango da ofizioz euskaraz ere: Europako Parlamentuak eta
Kontseiluak elkarrekin erabakitako xedapenak, hau da, kodezisio-prozedura bidez onartutakoak.
Horien itzulpenak IZOk egingo ditu eta Kontseiluaren webgunean argitaratuko dira.
LEGE-
LEGE-TESTUEN ATALAK ETA ANTOLAMENDUA: EGITURAZKO IRIZPIDEAK
LEGE-
LEGE-TESTUEN OSAGAIAK: IRIZPIDE FUNTZIONALAK
Adibidea:
Adibidea
Foru lege honen ondorioetarako, 14 urtetik 30 urtera bitarteko adina, biak barne, duten pertsona fisikoak hartzen dira
gaztetzat. Hori hala izanik ere, beste adin muga batzuk, gutxienekoak eta gehienekoak, ezarri ahalko dira
erregelamenduz, zenbait jarduera, zerbitzu eta programatan parte hartzeko, baldin eta horien izaera kontuan hartuta
egokia dela uste bada.
LEGE-
LEGE-TESTUEN HIZKERA: ESTILO-
ESTILO-IRIZPIDEAK
- Kokapen-
Kokapen-formulak. Kokapen-formulak testuaren benetakotasunaren eta legezkotasunaren berme
dira. Formula hauek legearen egilea nor den zehazten dute, eta legea benetakoa dela eta men egin
behar zaiola ematen dute aditzera.
Adibideak:
Adibideak
Nafarroako Gobernuari eta Lehendakariari buruzko abenduaren 3ko 14/2004 Foru Legearen bidez eta Familia,
Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuaren egitura organikoa ezartzen duen irailaren 3ko 125/2007 Foru
Dekretuaren bidez eskuratu ditudan eskudantzien arabera, AGINDU DUT […] Foru agindu hau igortzea Nafarroako
Mendekotasun Agentziako Programen Atalera, baita Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuko
Idazkaritza Tekniko Nagusiko Aurrekontuen Kudeaketarako Atalera ere, eta Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitara
dadila agintzea, behar diren ondorioak izan ditzan.
Nik, Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko Lege Organikoaren 22. artikuluan xedatutakoa bete
dadin, foru lege hau B.M. Erregearen izenean aldarrikatzen dut, Nafarroako Aldizkari Ofizialean berehala argitara eta
"Estatuko Aldizkari Ofizialera" igor dadila agintzen dut eta herritar eta agintariei bete eta betearaz dezatela manatzen diet.
Iruñean, 2011ko apirilaren 1ean.-Nafarroako Gobernuko Lehendakaria, Miguel Sanz Sesma.
LEGE-
LEGE-TESTUEN LEXIKOA: GLOSATEGI LABURRA
- Titulua:
Titulua Luzeak diren legeak tituluetan zatitzen dira. Erromatar erako zenbakiekin zenbakitzen
dira. Batzuetan, tituluen gainetik beste zatiketa-maila bat egoten da: liburua. Tituluak, bestalde,
kapitulutan edo ataletan banaturik ager litezke.
_________________________________________ 291
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
1. egoera.
egoera Duela gutxi ehizari buruzko lege bat onartu da Eusko Legebiltzarrean. Nafarroan,
bestalde, 2005ean onartutako legeak jarraitzen du indarrean. Landa-inguruneko udal batean
informazio-bilera bat antolatu dute herritarrei lege horien inguruko xehetasunak emateko. Prestatu
esku-orri bat, lege hauen funtsezko informazioa jasoko duena. Esku-orri hori bilerara bertaratzen
direnei banatuko zaie.
2. egoera.
egoera Osakidetzako mediku eta erizainei ikastaro bat eskainiko zaie beren jardunbide
profesionalean kontuan hartu beharreko legeriari buruz. Besteak beste, aurretiazko borondateari
buruz ariko dira. Eusko Legebiltzarrak onartutako legearen analisia egin nahi dute aditu baten
laguntzaz, eta eskatu dizute lege horrek dituen xedeak, arautzen dituen alderdiak eta ezartzen dituen
mugak nabarmentzeko, gogoetarako dokumentu batean. Egizu dokumentu hori.
3. egoera.
egoera Laster hauteskunde-garaian izango gara berriro ere. Legegintzaldien azken hondarretan,
oso ohikoak dira erakundeen komunikazio-kanpainak, eta kanpaina horietan erraz nahasten dira
helburu instituzionalak eta helburu politikoak. Zenbait gehiegikeriari hesia jartzearren, Eusko
Legebiltzarrak lege bat onartu zuen 2010. urtean. Irratian gaiari buruzko solasaldi bat egin nahi dute,
eta, beste batzuen artean, zu deitu zaituzte, aditu moduan, legearen ardatz nagusiak azal ditzazun,
eta solasaldian zehar sortzen diren zalantzak argi ditzazun. Aztertu lege-testu hori, eta dokumentu
labur batean jaso itzazu legearen zioak, edukiak eta ondorio nagusiak.
4. egoera.
egoera Institutu batean ohartu dira gazteek ez dutela drogen kontsumoa eta salmenta arautzen
dituzten legeen berri zehatzik. Alderantziz, oso ideia nahasiak dituzte horien inguruan. Ikastetxeko
arduradunek lan bat egin nahi dute ikasleekin horren inguruan, baina ez dakite zer lege-testu
eskuratu beharko lituzketen jarduera hori prestatzeko. Eskatu dizute aintzat hartu beharreko legeen
zerrenda bat prestatzeko eta, bide batez, zehazteko gaiarekin lotutako zer alderdi jorratzen diren lege
bakoitzean. Kontuan izan behar duzu tabakoaz eta alkoholaz gain beste droga batzuk ere
kontsumitzen dituztela gazteok.
5. egoera.
egoera Fakultateko lan bat egin behar duzu Nafarroako eta Euskadiko liburutegi-sareak arautzen
dituzten legeei buruz. Bi legeen arteko alde nagusien zerrenda bat egin behar duzu, eta ikaskideei
ahoz azaldu beharko diezu zertan bereizten diren bi lege horiek, zioen, egituraren zein edukien
aldetik. Prestatu ahozko azalpen horretarako baliagarri izan dakizukeen dokumentu idatzi bat.
292 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
_________________________________________ 293
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
294 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
- Epaitegietako testuen askotarikotasunaz jabetzea eta genero nagusiak identifikatzea eta bereiztea
PROZEDURA
1. Epaitegietako testu-
testu-genero nagusiak identifikatu eta sailkatu
EMAITZA
Jarduera honetan, ikasleek epaitegietako testu-genero nagusiak identifikatu, zerrendatu eta aztertuko
dituzte. Bide batez, testu horiek egiteko lagungarri diren baliabideak ezagutzeko aukera izango dute
(Justizia.net-ek eskaintzen dituenak bereziki)
Lehenik eta behin, epaitegietako testu-genero nagusiak sailkatu egin beharko dituzte; testu horien
eredu batzuk ere bilatuko dituzte. Ondoren, testu horietako batzuk xehe-xehe ezaugarrituko dituzte
beren funtzioari, egiturari eta adierazpideari erreparatuta. Azkenik, emandako gaien artean bat
aukeratu, eta Administrazioan Euskaraz aldizkarian argitaratzeko moduko artikulu bat idatzi beharko
dute epaitegietako testuek prozesu-izapideetan duten zereginaren eta garrantziaren inguruan.
Ahalegin horri esker taldekideentzat baliagarriak izango diren hiru baliabide garatuko dituzte:
epaitegietako testuen aurkibide bat, epaitegietako testuen ezaugarri linguistikoen fitxa-sorta antolatu
bat, eta artikulu-bilduma bat epaitegietako testuek prozesu-izapideetan duten zereginen inguruan.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
Epaitegietako testu-
testu-ereduen biltegia: http://www.justizia.net/uzei/default.asp?Idioma=eu
_________________________________________ 295
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
296 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
Jakina denez, auzibideak oso egitura, prozedura eta jarraibide zehatzak ditu. Horrela, bada,
auzia abiatzen denetik amaieran ixten den arte, ibilbide jakin bat egingo du kasuak, betiere
legeak ezarritako ildotik aldendu gabe. Prozedura-legeek ezarritakoaren arabera, ibilbide
hori urratsez urrats egin beharko da, hainbat eginbide kateatuz. Eginbide horien lekukotza
hainbat dokumentuk emango digute, epaitegietako testuek, hain zuzen ere. Dokumentu
horiek egiteko oso irizpide zorrotz eta zehatzak aplikatu behar dira; izan ere, oraintxe esan
dugunez, dokumentu horiek prozesuko jardueren eta eginbideen erakusgarri, adierazle eta
berme dira.
Ataza honetan ikusiko dugunez, dokumentu horien artean mota ezberdinetako testuak
daude. Batzuk prozesua bera abiatzeko, kudeatzeko eta amaitzeko erabiliko dira
(demandak, kereilak, txostenak, alegazioak, artxibatze-aginduak, eta abar). Beste batzuk
prozesu-jarduketak eta eginbideak bideratzeko erabiliko dira (lekukotzak, antolaketarako
eginbideak, agerraldi eta entzunaldien aktak, eta abar). Beste dokumentu batzuek alderdiei
edo beste epaitegiei era ezberdinetako komunikazioak helarazteko balioko dute
(jakinarazpenak, exhortoak, ofizioak, manamenduak, eta abar). Eta, jakina denez,
erabateko balio jurisdikzionala duten dokumentuak ere sortuko dira auzibidean (epaiak,
autoak, probidentziak, eta abar). Horiez gain, askotariko izapideak egiteko balio duten
dokumentuak ere erabiliko dira: txostenak, irizpenak, ziurtagiriak, gutunak, eta abar.
Dokumentu horiek eredu edo txantiloi estandarizatuen arabera egiten dira eskuarki. Egoera
elebidunetan hizkuntza-legeria hartzen da kontuan eredu horiek estandarizatzeko. EAEn
ahalegin berezia egin da bermatzeko dokumentu horiek guztiak ez badira ere, gehienak
behintzat bi hizkuntza ofizialetan idatz daitezen. Horretarako hainbat baliabide garatu ditu
Epaitegietako Agiriak Normalizatzeko Batzordeak UZEI erakundearen laguntzaz: EPAINET,
testu-eredu elebidunen biltegia, epaitegietako testuen lexikoa, itzulpen-memoriak
kudeatzeko ELENA aplikazioa, eta abar.
EGINKIZUNAK
1. Epaitegietako testu-
testu-genero nagusiak identifikatu eta sailkatu
_________________________________________ 297
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
5.3.1. Jarduera. Jakina denez, auzibidean testu eta dokumentu mota ugari sortzen
eta erabiltzen dira. Inprimaki modukoak izango dira batzuk; komunikazio sinpleak
izango dira beste batzuk; baina konplexutasun handiagokoak ere izango dira
tartean: espedienteak, txostenak, epaiak… Alabaina, jurisdizkioaren edo
epaitegiaren arabera, maizago edo urriago erabiliko dira dokumentu horiek.
Bestalde, testu batzuek garrantzi handia izango dute eta ez hainbesterainokoa
besteek. Badira, azkenik, prozesu jakin batzuetan baino erabiliko ez diren
dokumentuak ere. Ikus dezagun, bada, zein diren dokumentu esangarrienak kasu
bakoitzean eta zer funtzio betetzen duten prozesu-izapidean. Horretarako, Justizia
Sailaren Euskara Batzordearen web-web-orrira joko duzue. Bertan jasota daude
epaitegietan maizenik erabiltzen diren dokumentu-
dokumentu-ereduak. Arakatu testu-
testu-ereduen
biltegia, eta osatu ondoren duzun taula. EmanEman euskaraz zerrendatutako testu-
testu-
generoen izenak, eta zehaztu zein den dokumentu multzo bakoitzaren zeregina
auzibidean.
auzibidean Bidali lanaren emaitzak gela birtualaren 5.3. gunera.
Epaitegietako testu-
testu-ereduen biltegia: http://www.justizia.net/uzei/default.asp?Idioma=eu
DOKUMENTU MOTAK
6. Eginbide-idazkiak
- Jasotze-idazkiak
- Komunikazio-idazkiak
- Eskaera-idazkiak
- Txostenak eta espedienteak
- Laguntza judiziala eskatzeko idazkiak
- Bestelako idazkiak
Declaración jurada
Acuse de recibo
Acuerdo
Acta
Autorización
Certificación
Comparecencia
Testimonio
298 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
Orden
Auto
Laudo
Providencia
Resolución
Sentencia
Alegación
Escrito de réplica
Escrito de impugnación
Reconvención
Escrito de queja
Escrito de reclamación
Recurso
Escrito de acusación
Escrito de calificación
Escrito de personación de la defensa
Escrito de contestación a la demanda
Emplazamiento
Cédula
Citación
Edicto
Notificación
Requerimiento
Desistimiento
Petición
Propuesta
Rectificación de error
Carta al menor
Carta a la vícticma
Diligencia de ordenación
Escrito de subsanación
_________________________________________ 299
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
1. Adingabeen epaitegikoak
2. Administrazioarekiko auzietako epaitegikoak
3. Auzitegi-medikuntzako euskal erakundearenak
4. EAEko Auzitegi Nagusiko administrazioarekiko auzietako, zibileko eta zigor-arloko saletakoak
5. Emakumearen aurkako indarkeriaren arloko epaitegietakoak
6. Epaitegi dekanoarenak
7. Erregistro zibilekoak
8. Fiskaltzarenak
9. Instrukzioko epaitegikoak
10. Lan-arloko epaitegikoak
11. Lantalde psikosozialarenak
12. Lehen auzialdiko epaitegikoak
13. Merkataritza-arloko epaitegikoak
14. Zigor-arloko probintzia-auzitegikoak
15. Arlo zibileko probintzia-auzitegikoak
Eginbidea: Agindua √ Idazki hau egiten dut, jasota gera dadin gaur hartu dela
agindua Fiskaltza honetan X-tik bidalitako aurreko idazkia, .Y
Y
jn.aren/and.aren balizko ezgaitzeari buruzkoa
√ Erregistra bedi, eta dioenaren arabera bidezko dena
erabakiko da.
300 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
_________________________________________ 301
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
1. GAIA. Salaketak.
Salaketak Zer ibilbide egiten du salaketa batek epaitegira
heltzen denetik azken betearazpenera arte? Zer dokumentu tartekatzen
dira prozesu horretan? Zer eginkizun dute auzibidean?
3. GAIA. Adierazpen-
Adierazpen-prozesuak.
prozesuak Zertan dira adierazpen-prozesuak?
Nolako auziak ebazten dira prozesu horietan? Zer prozedura baliatzen
da prozesu horietan? Zer dokumentu sortzen dira? Zer eginkizun dute
auzibidean?
302 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 5. gaia
_________________________________________ 303
Ikuspegi Jurilinguistikoa
5. gaia _______________________________________________________________
Font, A. eta Pérez, J.L., 2009. El derecho para no juristas. Bilbo: Ediciones Deusto.
Fuentes, C., 1999. La organización informativa del texto. Madril: Arco/Libros.
García, I., 2000. Análisis textual aplicado a la traducción. Valentzia: Tirant lo Blanch.
García, J. eta Ortas, S., 2007. Estrategia de negociación práctica para abogados. Madril: Colex.
García, J., 2009. Estrategia de oratoria práctica para abogados. Madril: Colex.
Gorostiza, A., 2009. Administrazio idazkiak berritu eta estandarizatzeko teknikak. URL:
http://www.euskara.euskadi.net/r59-
738/eu/contenidos/informacion/erabilera_planak_jardunaldiak/es_jardun/adjuntos/Aitor%20Gorosti
za%20-%20Estandarizazioa.pdf
Hainbaten artean, 2008. Gizarte arloko jurisdikzioan erabiltzen diren hainbat ereduren bilduma
elebiduna. Donostia: LAB sindikatua.
Hainbaten artean, 2000. Manual de normalización de textos administrativos. Las Palmas: Universidad
de las Palmas de Gran Canaria.
Hainbaten artean, 2007. Manual de documentos administrativos. Coruña: Universidade da Coruña.
Hainbaten artean, 2009. Eusko Legebiltzarraren idazteko, itzultzeko eta zuzentzeko jarraibideak.
Gasteiz: Eusko Legebiltzarra. URL: http://www.parlamento.euskadi.net/e_normas_redaccion.html
Hainbaten artean, 2009. Normografia eta arau-idazketa elebiduna. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Hernando, L.A., 2003. El lenguaje jurídico. Madril: Editorial Verbum.
IVAP/HAEE, 1990. Administrazio-lanerako oinarrizko euskara-ikastaroa. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Kaltzakorta, M., 2009. Laburpenak euskarazko boletinetan. SENEZ 37.
Lanaren Nazioarteko Erakundea, 2001. Guía sobre legislación del trabajo. URL:
http://www.ilo.org/public/spanish/dialogue/ifpdial/llg/main.htm
Larrazabal, S. eta Oregi, E., 2005. Hizkera juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo:
Deustuko Unibertsitatea.
Larringan, L.M., 1998. Koherentzia, kohesioa eta konexioa. Testuratze baliabideak. Gasteiz: UPV/EHU.
López, M., 2002. Redacción legislativa. Mexiko: Senado de la República.
Lozano, J. (koord.), 1997. Argiro idazteko proposamenak eta ariketak. Gasteiz: HAEE/IVAP.
Martínez, J.R., 2006. Libro de estilo Garrigues. Zizur Txikia: Aranzadi
Martínez-Cardós, J.L., 2009. Las normas jurídicas. Tramitación de leyes y normas reglamentarias.
URL: http://www.industria.ejgv.euskadi.net/r44-
886/es/contenidos/informacion/formacion_transversal_gv/es_9000/adjuntos/material%20tecnica%2
0normativa.pdf
Mendizabal, F., 1992. Eskumen sozialeko eta lan-administrazioko formularioak. Donostia: ELKAR.
Olmedo, A., Barreneche, A. eta Misari, D., 2010. Oratoria forense y redacción jurídica. Perú:
EGAGAL
Ramos, L., 1980. Introducción al estudio del lenguaje administrativo. Gramática y textos. Madril:
Gredos.
Rodriguez, C., 1969. El lenguaje jurídico. Bartzelona: Bosch.
Sáez, J., 2010. Cómo hacer una demanda. Madril: Tecnos.
Sáinz, F. eta Da Silva, J.C., 1989. La calidad de las leyes. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra.
Urrutia, A. (1990). Euskara Legebidean. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Urrutia, A. eta Lobera, A. (arg.), 1995. Euskara, zuzenbidearen hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea
Vilches, F. eta Sarmiento, R., 2010. Manual del lenguaje jurídico-administrativo. Madril: Dykinson.
304 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
6. gaia
Administrazioko eta arlo juridikoko
estiloa, lexikoa eta terminologia:
irizpideak eta baliabideak
_______________________________________________________________ 6. gaia
6. GAIA
HELBURU OROKORRA
AZTERGAIAK
ATAZAK
AMAIERAKO GOGOETA-
GOGOETA-LANA
Helburuak:
a)Administrazioaren
a) eta Zuzenbidearen alorreko testuak egiteko estilo-irizpideak aztertzea eta deskribatzea
b) Administrazioaren eta Zuzenbidearen alorreko terminologia aztertzea eta deskribatzea, alor jakin bateko
terminologia ezagutzen ez duenari, oinarrizko kontzeptuak argitzeko.
Ezaugarriak:
Ezaugarriak 1.200-1.500 hitz. GARALEX blogean argitaratzeko modukoa.
Aukerako gaiak:
- Testuen diseinurako irizpideak:
irizpideak hizkuntzen erabilera, informazioaren antolaketa, dokumentuen
estandarizaziorako irizpideak…
- Esaldien joskera:
joskera irizpide orokorrak, arazoak administrazioko eta zuzenbidearen alorreko testuetan,
kontsulta-baliabideak, estilo-irizpideak…
- Kode Zibilaren oinarrizko lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu
nagusiak, fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak…
- Foru Zuzenbidearen oinarrizko lexiko espezializatua eta terminologia
terminologia euskaraz: bereizgarriak,
kontzeptu nagusiak, fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak…
- …
_________________________________________ 307
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
308 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
6.1. SARRERA
6.1.1. AURKEZPENA
Ikasgai honek Euskara Juridikoa irakasgaiaren seigarren helburua izango du jomugan, hau da,
Zuzenbidearen eta administrazioaren jarduneko diskurtsoak behar bezalako zehaztasunez garatzeko
funtsezkoak diren irizpideak eta baliabideak ezagutzea eta kasu praktikoetan beregaintasunez
aplikatzea. Helburu hori erdiesteko hiru mugarri izango dituen ibilbide bat prestatu da.
Ataza bakoitzean hainbat jarduera mota proposatuko dira. Horietako batzuek dokumentazio-lana
eskatuko dute: hizkuntza-kontsultarako baliabideak bilatzea, aztertzea, balioestea… Baina jarduera
gehienak hizkuntza-auziak ebaztekoak izango dira. Jarduera horien bitartez ikasleek administrazioko
eta arlo juridikoko testuetan hizkuntza-kalitatearen berme diren oinarrizko irizpideak ezagutuko
dituzte, eta irizpide horiek aplikatzeko baliagarriak izango diren kontsulta-baliabideak erabiltzeko
trebetasuna garatuko dute.
Ahalegin horrekin hauxe bilatzen da: Euskara Juridikoa irakasgaian zehar aldarrikatutako irizpide
orokorrak aintzat hartuta, administrazioko eta arlo juridikoko testuetan arreta bereziz zaintzea komeni
diren hainbat hizkuntza-gai lantzea kontsultaguneak erabilita; betiere, beregaintasunez, baina baita
tentuz eta arduraz ere.
_________________________________________ 309
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
6.1.2. AZTERGAIAK
- Zer lan eta proiektu egin dira euskaraz administrazioko eta arlo juridikoko hiztegiarekin eta
terminologiarekin lotuta? Zeinek eta nola finkatzen ditu lexiko espezializatuari eta terminologiari
dagozkion erabakiak? Zenbaterainoko batasuna dago alor honetan euskaraz?
- Zer berezitasun ditu administrazioko lexikoak eta terminologiak? Zein dira arazo edo zalantza gehien
sortzen duten hitz eta terminoak? Non argi daitezke zalantza horiek? Zer estrategia erabili berehalako
erantzuna edo erabateko fidagarritasunik ez duen erantzuna topatzen denean?
- Zer berezitasun ditu lexiko eta terminologia juridikoak? Zein dira arazo edo zalantza gehien sortzen
duten alderdiak? Non argi daitezke zalantza horiek? Zer estrategia erabili berehalako erantzuna edo
erabateko fidagarritasunik ez duen erantzun bat topatzen denean?
- Zein dira administrazioan eta arlo juridikoan onarpen handiena duten estilo-liburuak eta
kontsultaguneak? Zeinek elikatzen eta kudeatzen ditu? Kalitatearen zer alderdi jorratzen dituzte
nagusiki? Zer garrantzi dute itzulpengintzarekin zerikusia duten auziek lan horietan?
- Zein dira administrazioko testuetan aplikatzen diren estilo-irizpide nagusiak? Zer eragin dute testuaren
kalitatean? Non argi litezke administrazioko testuen estiloarekin zerikusia duten zalantzak?
- Zein dira testu juridikoetan aplikatzen diren estilo-irizpide nagusiak? Zer eragin dute testuaren
kalitatean? Non argi litezke administrazioko testuen estiloarekin zerikusia duten zalantzak?
Lehen esan bezala, gai horiei zeharka helduko zaie ikasgai honetan, funtsean asmo praktiko eta
aplikatua baitute proposatuko diren jarduerek. Alabaina, ikasle guztiek funtsezko alderdiei
erreparatzen dietela bermatzeko, gogoeta-foro bat zabalduko da gela birtualean ikasgai honen
hasierarekin batera, goiko galdetegi horretan dauden gaiei buruz gogoeta egiteko. Ikasle bakoitzak
hiru ekarpen egin beharko ditu eta emaitzarik jakingarrienak GARALEX blogera eramango ditugu.
Horretarako, orri berezi bat duzu helbide honetan: http://www.ehu.es/ehusfera/garalex/euskararen-
kalitatea/
310 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Ikasgaian zehar proposatuko den lan-egitasmoaren emaitzak, bestalde, banakako eta taldeko
hainbat dokumentutan jasoko dira. Hona hemen foroen bitartez egingo diren lan horien zerrenda:
Bestalde, horri egoki deritzonak, gai horien inguruan sakontzen jarraitzeko aukera ere izango du
irakasgaiaren amaieran aurkeztu beharreko lan monografikoa ikasgai honetan landutako gai baten
inguruan egitea erabakiz gero. Hona hemen lan horretan jorra daitezkeen gaietako batzuk:
- Administrazioko hizkera eta hizkera juridikoa: ezaugarri nagusiak, arazoak eta erronkak, proposamenak,
kontsulta-baliabideak…
- Testuen diseinurako irizpideak
irizpideak:
deak hizkuntzen erabilera, informazioaren antolaketa, dokumentuen
estandarizaziorako irizpideak…
- Esaldien joskera:
joskera irizpide orokorrak, arazoak administrazioko eta zuzenbidearen alorreko testuetan,
kontsulta-baliabideak, estilo-irizpideak…
- Lexikoa eta gramatika:
gramatika irizpide orokorrak, arazoak administrazioko eta zuzenbidearen alorreko testuetan,
kontsulta-baliabideak, estilo-irizpideak…
- Puntuazioa eta ortotipografia:
ortotipografia irizpide orokorrak, ohiko arazoak administrazioko eta zuzenbidearen
alorreko testuetan, ohiko arazoak, kontsulta-baliabideak, estilo-irizpideak…
- Legeen eta administrazioaren hizkera testu-
testu-antolatzaileen ikuspegitik: testu-antolatzaileen garrantzia, testu-
antolatzaile motak, testu-antolatzaileak testu juridikoetan…
- Ahozko testuak transkribatzeko
transkribatzeko irizpideak
- Itzulpen-
Itzulpen-estrategiak: itzulpen-teknikak, arazoak, kontsulta-baliabideak, estilistika…
- Testuak zuzentzeko estrategiak: kalitate-irizpideak,, zuzenketaren garrantzia, zuzentzaileen eginkizuna,
zuzentzaile automatikoak, zuzenketa estrategiak, ohiko akatsak
- Kode Zibilaren oinarrizko lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu
nagusiak, fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak…
- Foru Zuzenbidearen oinarrizko lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz:
euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu
nagusiak, fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak…
- Kontratuen oinarrizko lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu nagusiak,
fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak…
- Zigor Zuzenbidearen lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu nagusiak,
fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak…
- Lan Zuzenbideko lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu nagusiak,
fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak
- Administrazioaren arloko lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu
nagusiak, fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak
- Epaitegietako
Epaitegietako oinarrizko lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu
nagusiak, fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak…
- Epaileen, fiskalen eta abokatuen lexiko espezializatua eta terminologia euskaraz: bereizgarriak, kontzeptu
nagusiak, fraseologia, zailtasunak, kontsultarako baliabideak…
-…
Lan horiek ere taldekideen eskura jarriko dira, ikasgaian ikasitakoaren osagarri. Kalitate-
ezaugarriengatik nabarmentzen diren lanak, bestalde, GARALEX blogean argitaratuko dira.
Irakasgaiaren Twitter-kontuaren bidez ere emango zaie haizea, gai hauek intereseko dituenak
izan dezan Euskara Juridikoa irakasgaian egin dugun dokumentazio- eta gogoeta-lanaren
berri gertutik.
_________________________________________ 311
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
6.1.3. LAN-
LAN-EGITASMOA
Ikasgaiari dagozkion aztergaiak lantzeko 9 jarduera proposatuko dira. Jarduera horiek hiru gairen
inguruan ardaztuko dira. Hona hemen etapa bakoitzean aurreikusitako zereginak:
Ataza hauek egiteko 20 orduko lan-zama aurreikusten da gutxi gorabehera. Lan hauek bi astetik
behin informatika-gelan eskainiko diren aurrez aurreko saioetan egitekoak dira. Nork bere kasa ere
egin ditzake, noski; baina, kontuan hartzekoa da baliabide tekno-linguistikoak modu eraginkorrean
erabiltzen trebatzeko oso lagungarria izan ohi dela aritua den norbaiten laguntza.
Bestalde, jarduera hauen helburua ez da tresnak ezagutzea eta erabiltzen trebatzea besterik gabe;
horrekin batera, euskara zaindu orokorrean aintzat hartzen diren hizkuntza-irizpideen gainean ere
egin nahi da gogoeta. Gogoeta hori emankorragoa izango da, noski, taldekideen eta irakaslearen
laguntzaz eginez gero. Ariketen zuzenketak eta zalantzen inguruko azalpenak ere gelan egingo dira.
Gogorarazi behar da, bestalde, lana ez dela amaitzen jarduerak egin eta zuzentzearekin. Ikaskideen
ekarpen guztiak jaso eta zuzendutakoan, irakasleak ekarpen interesgarrienak eta adibide
jakingarrienak bildu, eta gela birtualean esekiko ditu taldekide guztien esku egon daitezen. Gela
birtualean foro bat ere zabalduko da, sintesi-dokumentuak irakurri eta gero taldekideek ikasgaian
landutako gaien inguruan azken gogoeta edo balorazioa bidal dezaten.
312 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
_________________________________________ 313
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
- Hizkuntzaren sistemaren
sistemaren baliabideak eta arau orokorrak
orokorrak: hizkuntzaren gramatika-arauak, hiztegi orokorra,
maileguak egokitzeko irizpideak, esapideak…
- Estandarraren arau akademikoak:
akademikoak Euskaltzaindiaren arauak, Euskaltzaindiaren gomendioak, Hiztegi Batua,
Bizkaiera Batuaren arauak…
- Estilo zaindu orokorrerako irizpideak:
irizpideak nola antolatu esaldiak, nola erabili puntuazio-zeinuak, nolako
ahoskera erabili, zer hitz eta esapide baztertu eta zeintzuk lehenetsi…
- Irizpide soziolinguistikoak:
soziolinguistikoak zer trataera eman euskalkiei eta tokiko aldaerei (bizkaiera, goi-nafarrera…),
beste hizkuntzetako kalkoak noiz onartu eta noiz ez, nola egin testu elebidunak, zer itzulpen-estrategia
erabili, nola jokatu gaitasun-maila ezberdineko solaskideekin, eta abar.
- Komunikazio akademiko eta profesionalerako irizpideak:
irizpideak nola egin ahozko aurkezpen eraginkorrak; nola
hitz egin epaitegian; nola egin txosten profesional bat; nola argudiatu modu egokian; eta abar.
- Komunikazio espezializaturako estilo-
estilo-aukerak:
aukerak noiz erabili letra larria eta noiz letra xehea; zer egitura
sintaktiko lehenetsi eta zein baztertu; nola egin definizioak lege-testu batean; nola jaso esan-eginak akta
batean; zer esapide erabili gutun formaletan; eta abar.
- Erregistroaren eskakizunak:
eskakizunak zein diren erregistro ohikoenak; noiz erabiltzen diren; zer ezaugarri linguistiko
dituzten; eta abar.
- Estrategia komunikatiboak eta baliabide erretorikoak:
erretorikoak: zein diren estrategia komunikatibo ohikoenak
(definizioa, zerrendatzea, sailkapena, justifikazioa…) eta nolako hizkuntza-baliabideak erabiltzen diren
funtzio horiek betetzeko (enumerazioak, galde-erantzunak, nominalizazioak, eta abar),
- Terminologia
Terminologia eta fraseologia:
fraseologia zein den arloko hiztegi espezializatua; zer elementu lexikok duten balio
terminologikoa; nola egituratzen diren; nola euskaratzen diren; nola erabiltzen diren testuinguru
ezberdinetan; eta abar.
Ageriko denez, goitik behera zuzentasunetik egokitasunerako ibilbide bat irudikatzen du zerrendak. Hurrenkera
horrek berak adierazten digu zein diren kalitatearen alderdirik orokorrenak eta zein administrazioko eta arlo
juridikoko hizkerei bereziki dagozkienak. Modu berean, ardatzaren goiko aldean aipatu diren alderdiak garatuago
eta finkatuago daude egun, behean jasota daudenak baino. Alabaina, irakasgaian zehar ikusi dugunez, alderdi
horietan guztietan eman dira aurrerapauso esangarriak, eta, besterik ezean, badaude oinarrizko irizpide eta
baliabide batzuk erabakiak hartzeko orientabide egokiak ematen dituztenak.
Horrela, bada, euskarak administrazioan eta arlo juridikoan bidea egiten jarrai dezan, garrantzitsua da
erabiltzaileek irizpide horien berri izatea, ondo ulertzea, aplikatzen trebatzea eta balioestea. Izan ere, kalitatea ez
da hizkuntzalarien auzia, hizkuntzaren erabiltzaileena baizik. Erabiltzaileen esku dago, azken batean, hizkuntza
ereduak aintzat hartzea edo baztertzea; bere egitea edo aldatzea; eta, azken batean, haiei dagokie hizkuntzaren
garapenean protagonismo nagusia hartzea.
Baina aurretik proposamen horiek ulertu eta aintzat hartu behar dituzte, noski. Horretarako, hizkuntzalariek beren
ereduak eta irizpideak gizarteratu eta zabaldu egin behar dituzte. Zabalkunde-lan hori modu askotara egin liteke.
Baina baliabide tekno-linguistikoak eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak dira gaur egun bitarteko
baliagarrienetakoak eta ia-ia ezinbestekoak zeregin horretarako.
314 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
_________________________________________ 315
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
316 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
6.3. ZEREGINAK
_________________________________________ 317
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
318 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
- Baliabide horiek nolako informazioa eskaintzen duten eta nola erabil daitezkeen jakitea
PROZEDURA
1. Administrazioko eta arlo juridikoko testuak biltzen dituzten gune nagusiak zerrendatu
2. Hizkera administratibo eta juridikoarekin zerikusia duten zalantzak argitzeko baliabideak aztertu
EMAITZA
Halaber, bilatzen da ikasleak jabe daitezen arlo juridiko eta administratiboan komunikazio
espezializatuak dituen oinarrizko eskakizunez.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
GARALEX: Kontsulta-
Kontsulta-tresnak.
http://www.ehu.es/ehusfera/garalex/hizkuntza-baliabideak/kontsulta-tresnak/
_________________________________________ 319
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
320 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Euskara Juridikoa irakasgaiaren lehen atalean, ikusi dugunez, asko eta askotarikoak
dira hizkuntza-zalantzak argitzeko Interneten dauzkagun baliabideak. Hirugarren
moduluaren lehen atalean, gainbegiratu orokorra eman genien baliabide horiei.
Ondoren, zuzentasun gramatikalarekin, zehaztasun lexikoarekin eta euskara
estandarraren arauekin zerikusia duten zalantzak argitzeko baliabideak landu
genituen. Azkenik, euskara zaindu orokorraren estiloarekin lotutako kontuak
argitzekoak ezagutu genituen. Horrekin batera, euskara zaindu orokorraren
gidalerro nagusiak jorratzeko aukera izan genuen.
Irakasgaiaren bigarren atal honetan bide beretik jarraituko dugu lanean. Baina,
orain, hizkera administratibo eta juridikoko zalantza, auzi eta korapilo ohikoenak
argitu, ebatzi eta askatzeko baliagarriak izan daitezkeen tresnekin egingo dugu lan.
Horrekin batera, arlo hauetako estiloa, lexiko espezializatua, terminologia eta
fraseologia ere jorratuko ditugu. Alabaina, lehenik eta behin, langintza horretan
lagungarri izan dakizkigukeen tresnak eta kontsulta-baliabideak gainbegiratuko
ditugu. Horretarako, bi iturri erabiliko ditugu: aurreko lauhilekoan ikaskide batzuek
egindako gidak eta saio honetan baliabide horiek zer dakarten eta nola dabiltzan
aztertzeko egingo dugun ahalegina.
EGINKIZUNAK
2. Hizkuntza-
Hizkuntza-kontsultak egiteko lagungarriak izan daitezkeen hainbat baliabide aztertu
_________________________________________ 321
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
10
322 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
LANGAIAK
Erregistroaren eskakizunak:
eskakizunak zein diren aldaera ohikoenak; noiz erabiltzen diren; zer ezaugarri linguistiko
dituzten; eta abar.
_________________________________________ 323
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _____________________________________________________________________________________________________________
BALIABIDEA URLa Baliabide mota Zuzenbidearen edo Zer alderdi jorratzen Adibidea Noiz erabiliko zenuke?
administrazioaren alorra ditu?
GIFAMI http://gifami.blogspot.com/
324 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
____________________________________________________________________________________________________________ 6. Gaia
BALIABIDEA URLa Baliabide mota Zuzenbidearen edo Zer alderdi jorratzen Adibidea Noiz erabiliko zenuke?
administrazioaren alorra ditu?
Administrazioko hizkuntza-
hizkuntza- http://www.ivap.euskadi.net/r61-
eskakizunak egiaztatzeko perfiles/eu/contenidos/informacion/hiz
azterketen inguruko kuntza_eskakizunak_weberria/eu_hizk_
informazioa eta azterketa-
azterketa- esk/hizkuntz_eskakizunak.html
ereduak
AZPIDAZKI http://www.ehu.es/azpidazki/
DUDANET http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/eu/contenidos/informacion/e
uskalduntze_argitalpenak/eu_hizkera/d
udanet.html
UPV/EHUren testu-
testu-biltegia http://testubiltegia.ehu.es/
_________________________________________ 325
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
BALIABIDEA URLa Baliabide mota Zuzenbidearen edo Zer alderdi jorratzen Adibidea Noiz erabiliko zenuke?
administrazioaren alorra ditu?
EUSKALTERM http://www1.euskadi.net/euskalterm/in
dice_e.htm
326 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
____________________________________________________________________________________________________________ 6. Gaia
BALIABIDEA URLa Baliabide mota Zuzenbidearen edo Zer alderdi jorratzen Adibidea Noiz erabiliko zenuke?
administrazioaren alorra ditu?
Hizkuntza-
Hizkuntza-irizpideak http://www.justizia.net/docuteca/defaul
t.asp?Accion=ultimos&cbostrdo=9&C
odTema=57&Codigo=63&Idioma=eu
&OpcionWeb=normalizacion
IVAPeko estilo-
estilo-liburuaren http://www.ivap.euskadi.net/r61-
bertsio elektronikoa 2347/eu/contenidos/informacion/admi
n_euskaraz/eu_9140/estilo_liburua.ht
ml
Lan-
Lan-kontratuak egiteko agirien http://www.gipuzkoaeuskara.net/baliab
bankua ideak/lankontratu
_________________________________________ 327
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia ________________________________________________________________
328 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
3. Ondoren hainbat eginkizun dituzue.. Non eta nola ebatziko zenituzkete? Egizue
proba, ea kontuok azkar eta berme osoz argitzerik lortzen duzuen.
3.1. Nola esan euskaraz exhorto batean “cinco días contados desde la última notificación
practicada en autos”
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
3.2. Zein erabili lan-kontratu batean: “lanaldi laburra”, “lanaldi laburtua”, “lanaldi
murriztua”, “lanaldi partziala”, “arduraldi partziala”, “arduraldi laburtua”, “arduraldi
murriztua”, “parteko lanaldia”, “lanaldi mugatua”, “partezko lanaldia”?
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
3.3. Nola eman euskaraz honako hauek: “alegar lo que convenga en derecho”, “alegar lo
que a su derecho convenga”, “alegar cuanto estime pertinente a su derecho”, “alegar
cuanto a su derecho convenga” eta “exponer lo que convenga en derecho”?
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
_________________________________________ 329
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
3.4.
3.4. Ontzat ematen dira “kontzientzia-objektore” zein “kontzientzia-eragozle” aukerak?
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
3.5. Zein da PERI akronimoaren baliokidea euskaraz (plan especial de reforma interior)?
3.5.
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
3.6. Egokiak dira “Jaun/Andre Txit Prestua, Gorena, Argia...” eta antzeko formaltasun-
adierazpideak ohiko komunikazio eta izapideetan? Egokia izango litzateke “Pelayo andre
prestua” forma erabiltzea aurrez aurreko ahozko adierazpen batean?
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
3.7.
3.7. Nola emango genuke euskaraz formula hau: “El/La interesado/a que arriba se indica,
ante esa Junta arbitral comparece y al amparo del artículo 57 del Texto refundido de la Ley
General para la Defensa de los Consumidores y Usuarios y otras leyes complementarias y el
artículo 34 del Real Decreto 231/2008, de 15 de febrero, por el que se regula el Sistema
Arbitral de Consumo, somete a la decisión arbitral prevista por estos preceptos, la cuestión
litigiosa siguiente:”?
330 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
3.8.
3.8. Nola emango genuke euskaraz formula hau: “Por todo lo anterior, interesa que, previos
los trámites oportunos, se dicte resolución por la que se autorice al solicitante el cambio del
nombre propio de ...[nombre antiguo]..., por el de ...[nombre nuevo Registro Civil]..., por ser
este último el que utiliza habitualmente”?
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
3.9. Beste dokumentu batean ebazpen baten izena aipatu behar denean, zilegi da
erakundearen izen osoa eman beharrean sigla soila ematea? Adibidez, egokia da “ “Herri
Ardularitzaren Euskal Erakundeko (IVAP) zuzendariaren xxxx Ebazpena” formaren ordez
“IVAPeko zuzendariaren xxxx Ebazpena” erabiltzea?
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
_________________________________________ 331
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
3.10.
3.10. Ondoren duzuen lege-artikulua euskaraz eman:
Artículo 57
1. Los Jueces o Tribunales, en los delitos de homicidio, aborto, lesiones, contra la libertad, de torturas y
contra la integridad moral, la libertad e indemnidad sexuales, la intimidad, el derecho a la propia imagen
y la inviolabilidad del domicilio, el honor, el patrimonio y el orden socioeconómico, atendiendo a la
gravedad de los hechos o al peligro que el delincuente represente, podrán acordar en sus sentencias la
imposición de una o varias de las prohibiciones contempladas en el artículo 48, por un tiempo que no
excederá de diez años si el delito fuera grave o de cinco si fuera menos grave.
No obstante lo anterior, si el condenado lo fuera a pena de prisión y el juez o tribunal acordara la
imposición de una o varias de dichas prohibiciones, lo hará por un tiempo superior entre uno y 10 años
al de la duración de la pena de prisión impuesta en la sentencia, si el delito fuera grave, y entre uno y
cinco años, si fuera menos grave. En este supuesto, la pena de prisión y las prohibiciones antes citadas se
cumplirán necesariamente por el condenado de forma simultánea.
2. En los supuestos de los delitos mencionados en el primer párrafo del apartado 1 de este artículo
cometidos contra quien sea o haya sido el cónyuge, o sobre persona que esté o haya estado ligada al
condenado por una análoga relación de afectividad aun sin convivencia, o sobre los descendientes,
ascendientes o hermanos por naturaleza, adopción o afinidad, propios o del cónyuge o conviviente, o
sobre los menores o incapaces que con él convivan o que se hallen sujetos a la potestad, tutela, curatela,
acogimiento o guarda de hecho del cónyuge o conviviente, o sobre persona amparada en cualquier otra
relación por la que se encuentre integrada en el núcleo de su convivencia familiar, así como sobre las
personas que por su especial vulnerabilidad se encuentran sometidas a su custodia o guarda en centros
públicos o privados se acordará, en todo caso, la aplicación de la pena prevista en el apartado 2 del
artículo 48 por un tiempo que no excederá de diez años si el delito fuera grave o de cinco si fuera menos
grave, sin perjuicio de lo dispuesto en el párrafo segundo del apartado anterior.
Erantzuna:
Erantzuna:
Azkar ebatzi ahal izan duzu? Zer estrategia erabili duzu erantzuna emateko?
332 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
PROZEDURA
EMAITZA
Halaber, bilatzen da ikasleek ezagut eta aplika ditzaten administrazioaren alorrean eskuarki aintzat
hartzen diren estilo-irizpideak.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
GARALEX: Kontsulta-
Kontsulta-tresnak.
http://www.ehu.es/ehusfera/garalex/hizkuntza-baliabideak/kontsulta-tresnak/
HAEE/IVAPen web-
web-ataria
http://www.ivap.euskadi.net/r61-euskera/eu/
_________________________________________ 333
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
334 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Horrela, bada, ataza honetan administrazioko hizkera langai duten baliabideak aztertuko
ditugu sakonkiago, bereziki HAEE/IVAPek eskaintzen dituenak, erakunde hori baita
administrazioko euskararen garapenari ekarpenik emankorrena egin diona.
Bide batez, gaur egun administrazio publikoan eskuarki aintzat hartzen diren hizkuntza-
irizpideak ere landu eta sistematizatuko ditugu. Horretarako, kontsulta-baliabideetara jo, eta
bertan jasota dagoen informazioa aztertu eta landuko dugu.
EGINKIZUNAK
_________________________________________ 335
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6.2.1. Jarduera.
Jarduera. HAEE/IVAP izan da administrazioko hizkeraren inguruan lan
emankorrena egin duen erakundea. Ia 30 urte dira lan horretan hasi zirela, eta epe
honetan
honetan lan-
lan-talde egonkor eta prestua aritu da gizartearen premiak aztertzen,
euskararen normalizazioari eta garapenari ekarpenak egiten, eta administrazio
publikoaren alorrerako hizkera-
hizkera-eredu moderno eta funtzionala lantzen. Jarduera
honekin batera duzun baliabideen karpetan aurkituko duzu erakunde horren
ekarpenaren inguruko txosten bat. Interneten ere bada web-atari bat HAEE/IVAPek
euskarari egindako ekarpenak jasotzen dituena:
http://www.ivap.euskadi.net/r61-euskera/eu/
Bidali zure emaitzak gela birtualeko 6.2. gunera. Ekarpen guztiak jaso ondoren,
irakasleak argitaratuko ditu jarduera honen emaitza orokorrak.
_________________________________________
336
Ikuspegi Jurilinguistikoa
_______________________________________________________________ 6. gaia
IZENBURUA: Argiro:
IZENBURUA: Argiro
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/admin_hizkera/eu_3810/argiro0_e.html
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/admin_hizkera/eu_3810/aib0_e.html
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/admin_hizkera/eu_3810/administ_e.html
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
_________________________________________ 337
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
2347/eu/contenidos/informacion/admin_hizkera/eu_3810/udal_esp_e.html
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/eu/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/eu_hizkera/adjuntos/IVAPeko%20est
ilo-liburua.pdf
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA: Galdezka
IZENBURUA:
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/eu/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/eu_hizkera/adjuntos/GALDEZKA/G
aldezka.pdf
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
338 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
IZENBURUA: Zalantza-
IZENBURUA: Zalantza-dantza
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/eu/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/eu_hizkera/adjuntos/Zalantza-
dantza2.pdf
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-19937x/eu/t59aWar/comunJSP/inicio.do
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
3039/es/contenidos/informacion/terminologia/eu_3819/hiztegiak.html
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
_________________________________________ 339
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
HELBIDEA:
HELBIDEA
http://www.ivap.euskadi.net/r61-
3039/es/contenidos/informacion/terminologia/eu_3819/hiztegiak.htmlhttp://www.bizkaia.n
et/home2/Temas/DetalleTema.asp?Tem_Codigo=6260&Idioma=EU
http://www.bizkaia.net/kultura/eurovoc/index.asp?Tem_Codigo=2861
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA: DUDANET
IZENBURUA:
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-19937x/eu/t59aWar/comunJSP/inicio.do
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA: ELET
IZENBURUA:
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-
euskcont/eu/contenidos/informacion/euskalduntze_argitalpenak/eu_hizkera/elet.html
EZAUGARRIAK eta
eta EDUKIA:
EDUKIA:
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
340 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
6.2.2. Jarduera.
Jarduera. Ikusi duzuenez, baliabide horietan askotariko irizpide eta
jarraibideak eskaintzen dira administrazioan euskara erabiltzeko. Horien artean
badira testugintzari lotutakoak, esaldiak antolatzeko irizpideei buruzkoak, lexikoa
hautatzeko eta erabiltzeko irizpideei buruzkoak, itzulpenekin zerikusia dutenak, eta
abar. Aztertu interesgarri iruditzen zaizkizun baliabideak, eta osatu ondoren duzuen
taula. Bertan, estilo-irizpide jakingarrienak jasoko dituzue, atalez atal berezirik.. Atal
bakoitzean gutxienez bost irizpide
irizpide jarri.
jarri. Parentesi artean zehaztu zer baliabidetan
agertzen den jasoa irizpide bakoitza.
Bidali zure emaitzak gela birtualeko 6.2. gunera. Ekarpen guztiak jaso ondoren,
irakasleak argitaratuko ditu jarduera honen emaitza orokorrak.
ADMINISTRAZIO-
ADMINISTRAZIO-HIZKERA:
HIZKERA: ESTILO-
ESTILO-IRIZPIDEAK
6. Gramatika-
Gramatika-irizpideak
8. Besterik
_________________________________________ 341
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
6.2.3. Jarduera.
Jarduera. Honenbestez, gainbegiratu orokorra eman diegu Administrazioaren
alorrean eskuarki aintzat hartzen diren estilo-irizpideei.. Horrela, bada, irizpide horiei
jarraikiz, hainbat hizkuntza-
hizkuntza-auzi ebazten eta zenbait zalantza argitzen ahaleginduko
gara. Erantzun ondoren
ondoren dituzun kontsultei.
kontsultei. Zehaztu zer irizpide baliatu duzun kasu
bakoitzean, eta, kontsulta-
kontsulta-baliabiderik erabili baduzu, zeinetara jo duzun laguntza
bila.
Bidali zure emaitzak gela birtualeko 6.2. gunera. Ekarpen guztiak jaso ondoren,
irakasleak argitaratuko ditu jarduera honen emaitza orokorrak.
342 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
- Gutuna idazten ari garela, ontzat eman daitezke bi aditz forma hauek:
"zuregana jo dut", "zuregana jotzen dut"? Gure zalantza da aspektuaren
aldetik biak zuzenak diren.
- Ziurtagiri bat egiten ari gara, eta ziurtagiria euskaraz eta gaztelaniaz da,
horrela behar duelako jasotzaileak Euskal Herritik kanpo aurkezteko. Datu
guztiak euskaraz eta gaztelaniaz jarri behar ditugu, eta pentsatu dugu
sinatzailearen datuak
datuak erdian jartzea.
jartzea Data, ordea, euskaraz euskarazko
testuaren azpian eta gaztelaniaz dagokion testuaren azpian. Ondo?
_________________________________________ 343
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
Hori guztia horrela izan dadin, erakundeen arteko hitzarmena egin nahi da
liburutegietako langileentzako trebatze eta aholkularitza programa bat bideratzeko
eta, hain zuzen ere, horretarako bidea ematen dute, alde batetik, azaroaren 26ko
Herri Administrazioen Araubide Juridikoaren eta Administrazio Prozedura Erkidearen
30/1992 Legearen 15. artikuluak ezarritakoak eta, bestetik, Herri Administrazioen
Kontratuen Legearen Testu Bategina onartu zuen ekainaren 16ko 2/2000
Legegintzako Errege Dekretuaren 3. artikuluko 1. puntuaren c) idatz-zatiak
4. Esaldien antolamenduarekin
antolamenduarekin lotutako irizpideak. Berridatzi edo
berrantolatu esaldi hauek, Administrazioaren alorreko testuetan esaldien
antolamendurako eskuarki aintzat hartzen diren irizpideak kontuan izanda.
344 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_____________________________________________________________________________________________________________ 6. Gaia
Zure idatzia jaso ondoren, non azaltzen dizugun Bidezaingo Lurralde Zerbitzuak
emandako isun-jakinarazpenak ez zuela "Euskararen Erabilpena Arauzkotzeko
Oinarrizko Legea"-ren 8.2. artikuluan ezarritakoa betetzen, jakinarazpenean
Euskal Autonomi Erkidegoko hizkuntza ofizial biak erabiltzen ez zirelako,
jakinarazten dizugu Bidezaingo eta Ibilgailuen Zuzendaritza honen nahia lege
horretan ezartzen dena betetzea denez, zuk jaso duzun jakinarazpenak ez
daukala beste iturririk izapideketan suertatu den ustekabeko akatsa baino
Helburua lortu ahal izateko aukera izan dezagun beharrezkoak diren baldintzak
aztertu beharko ditugu
_________________________________________ 345
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. Gaia ____________________________________________________________________________________________________________
346 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
____________________________________________________________________________________________________________ 6. Gaia
Zure erakundetik bidali eta HAEEko erregistroan hil honetako 22an jasotako
idazkia bidaltzen dizut
Idazki honekin batera bidaltzen dizut Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza
sailburuak hartu duen erabakia, Goilan Fundazioa Euskal Autonomia
Erkidegoko Fundazioen Erregistroan inskribatzeari buruzkoa
_________________________________________ 347
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. Gaia ____________________________________________________________________________________________________________
Eskola eta Kirola egitasmoa bertan behera utzi behar dugu, datozen asteetan
egin beharko genituzkeen lehiaketetarako behar baino partaide gutxiago
baitago
Hezkuntza sailetik jakinarazi dute aurten inoizko ume gehien matrikulatu dela D
ereduan
348 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Contrato menor
Causa lucrativa
Órgano deliberatorio
Galdera iruzurti
Auzolan
Conflicto de atribución
Vicio de forma
Indarraldi
Agregación de municipios
Agrupación de municipios
Aparkalekuko marra
Administración instructora
Instituto tutelar
_________________________________________ 349
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
5.2. Hemen dituzu Administrazioko testuetan, gaztelaniaz, oso ohikoak diren lokuzio
batzuk. Zein lirateke euskarazko ordain egokiak? Non aurkitu duzu erantzuna?
Erantsi zerrenda honi antzeko beste 10 esapide.
350 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
5.3. Hemen dituzu Administrazioko gaztelaniazko testuetan oso ohikoak diren erdal
formula batzuk. Horien artean, zer aukera baztertuko zen(it)u(z)ke kasu bakoitzean?
Ezabatu ontzat emango ez zenituzkeen aukerak. Zalantzak izan dituzunean, nora jo
duzu argibide bila?
Formula
Formula (es) Euskaraz (eu)
La bolsa ha bajado a causa del incremento del a) Burtsak behera egin du, petrolioaren prezioaren
precio del petroleo igoeraren kausaz
a) Burtsak behera egin du, petrolioaren prezioaren
igoeragatik
a) Burtsak behera egin du, petrolioaren prezioaren
igoera dela medio
Se podrán conceder las ayudas a condición de a) Diru-laguntzak eman ahalko dira, eskaerak
presentar las solicitudes antes del 31 de abenduaren 31 baino lehen aurkeztearen
diciembre baldintzapean.
baldintzapean
b) Diru-laguntzak eman ahalko dira, baldin eta
eskaerak abenduaren 31 baino lehen aurkezten
badira.
badira
c) Diru-laguntzak emateko,
emateko abenduaren 31 baino
lehen aurkeztu behar dira eskaerak.
c) Diru-laguntzak emango badira,
badira abenduaren 31
baino lehen aurkeztu behar dira eskaerak.
El plazo de ejecución de las obras podrá a) Obrak egiteko epea luzatu egin ahalko da,
ampliarse a petición del interesado.
interesado interesdunaren eskariz.
eskariz
b) Obrak egiteko epea luzatu egin ahalko da,
interesdunak hala eskatzen badu.
badu
c) Obrak egiteko epea luzatuko bada,
bada interesdunak
eskatu egin behar du.
du
_________________________________________ 351
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
Quieren renovar las aulas con el argumento del a) Ikasgelak berritu nahi dituzte, ikasleen
aumento
aumento de la matriculación por parte del matrikulazio hazkuntzaren argudioarekin.
argudioarekin
alumnado. b) Ikasgelak berritu nahi dituzte, gero eta ikasle
gehiago matrikulatzen baitira.
baitira
c) Gero eta ikasle gehiago matrikulatzen
matrikulatzen direnez,
direnez
ikasgelak berritu nahi dituzte.
d) Gero eta ikasle gehiago matrikulatzen dira, eta
horregatik berritu nahi dituzte ikasgelak.
Un saludo, junto con mis deseos de una pronta a) Agur bat, laster sendatuko zarelako nahiarekin.
nahiarekin
recuperación.
recuperación b) Ahalik eta lasterren sendatuko zarelakoan,
zarelakoan agur
t’erdi.
Desempeñó una gran labor con la dificultad de a) Lan ederra egin zuen, gizonezko guztien artean
ser la única mujer entre tanto hombre. emakume bakarra izatearen zailtasunarekin.
zailtasunarekin
b) Gizonezko guztien artean emakume bakarra
zen; hala eta guztiz ere, lan ederra egin zuen.
c) Lan ederra egin zuen, nahiz eta guztien artean
emakume bakarra izan.
Hemos organizado una cena con motivo de la a) Afari bat antolatu dugu, Elkartearen bigarren
celebración del segundo aniversario de la urteurrenaren ospakizunaren kariaz.
kariaz
Sociedad. b) Afari bat antolatu dugu, Elkartearen bigarren
urteurrena ospatzeko.
c) Elkartearen bigarren urteurrena ospatu nahi
dugula-
dugula-eta,
eta afari bat antolatu dugu.
352 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
_________________________________________ 353
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
Aurreko deialdietan dokumentazio hau LKSri eman ez bazaio, edo aldaketak jasan baditu,
baditu orduan Identifikazio
Fiskaleko Txartelaren fotokopia aurkeztu beharko da.
_________________________________________________________________________________________________
Nafarroako Gobernuak arazoa bideratzeko nolabaiteko diru-laguntzak zabaldu ditu.
_________________________________________________________________________________________________
Maiatzaren 30ean, Udalbatzarrak argi berdea eman zion tabakalerarekin sinatutako hitzarmenari
_________________________________________________________________________________________________
Kontu horrek arreta deitu dit.
dit
_________________________________________________________________________________________________
Zor hori ez du asumituko Diputazioak.
_________________________________________________________________________________________________
Madril aldean oso gustura agertu ziren PSOEko agintariak; hemen, berriz, gehienek ez zuten baloraziorik egin
berandu arte.
_________________________________________________________________________________________________
Langileek egindako ahaleginei esker, normaltasuna berreskuratu da kooperatibetan
_________________________________________________________________________________________________
Heldu den astean beste bilera bat burutuko dugu 2004ko egutegia zehazteko.
_________________________________________________________________________________________________
Irizpide honen bitartez, baieztatu nahi da ea ikasleak gaitasuna ote duen telematikako informazio-zerbitzuko
kontsultak antolatzeko, bereziki kontsultak diseinatzeko aurretiko lanari dagokionez eta komunikazio-programen
prestazioak erabiltzeko moduari dagokionez.
_________________________________________________________________________________________________
Modu desberdinetan aurkeztu dute liburua.
_________________________________________________________________________________________________
Modu desberdinetan aurkeztu dute liburua.
_________________________________________________________________________________________________
Errepasa dezagun berriz ere egoera ea konponbideren bat aurkitzen dugun.
_________________________________________________________________________________________________
Jarduera ugari antolatu dira gaztetxoentzat: hitzaldiak, informatika-ikastaroak, kontzertuak, lehiaketak, txangoak,
antzerkia eta abar luze bat.
bat
_________________________________________________________________________________________________
Europako Batasuneko ordezkariek oso gertutik jarraitu dituzte EAEko ingurugiroari buruzko proiektuak.
_________________________________________________________________________________________________
Agindu horrek lortu nahi du hiritar guztiek euskal turismo-eskaintzetan parte hartzea.
_________________________________________________________________________________________________
Zein irakurketa egiten duzu Egunkaria-ren aurkako operazioari buruz? Irakurketa ugari egin daiteke: elektorala,
politikoa, ideologikoa…
_________________________________________________________________________________________________
Aurtengo lan-hitzarmena dela eta, zuzendaritzak elkarrizketak mantenduko ditu sindikatuetako ordezkariekin.
_________________________________________________________________________________________________
Langileen zeregina robotari aginduak ematera mugatzen da,
da eta, ondorioz…
_________________________________________________________________________________________________
354 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
_________________________________________ 355
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
356 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Biharko batzarrean erabakiko dugu etxebizitza sozial horiek nola banatuko diren
hau da orain arteko irizpideak jarraituko ditugun osatu beharrik dagoen zein epe
izango den etxeotan bizitzen hasteko eta abar
Deialdian parte hartzeko honako hauek egin behar dituzu batetik eskabide-orria
idazkaritzan jaso bestetik orria behar bezala bete eta azkenik eskabide-orria eta
gainerako agiriak erregistro orokorrean sartu
Hauxe jakinarazi diete izangaiei otsailaren 12a baino lehen aurkeztu behar
dituztela Idazkaritzan deialdian zehazten diren agiri guztiak
Honela dio Araudiak ikaslearen ordez beste norbaitek egingo balu azterketa,
ikasle hori ez-gai izango litzateke asignatura ebaluatzean
EHUk iparragirreren harako Eman ta zabal zazu hura hartu zuen lelo gisa
_________________________________________ 357
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
358 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
ATAZA
HELBURUAK:
- Hizkera juridikoarekin lotutako hizkuntza-zalantzak argitzeko eskura dauden baliabideen berri izatea
PROZEDURA
EMAITZA
EMAITZA
Halaber, bilatzen da ikasleek ezagut eta aplika ditzaten arlo juridikoan eskuarki aintzat hartzen diren
estilo-irizpideak.
KONTSULTARAKO BALIABIDEAK
GARALEX: Kontsulta-
Kontsulta-tresnak: http://www.ehu.es/ehusfera/garalex/hizkuntza-baliabideak/kontsulta-tresnak/
GARALEX corpusa:
corpusa http://www.hizlan.org/db-zuzenidea
_________________________________________ 359
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
360 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Horrela, bada, ataza honetan hizkera juridikoa langai duten baliabideak aztertuko ditugu
sakonkiago, bereziki UPV/EHUk, Deustuko Unibertsitateak, Eusko Legebiltzarrak eta Justizia
Sailak eskaintzen dituztenak, erakunde horiek baitira euskara juridikoaren garapenari
ekarpenik emankorrenak egin dizkiotenak.
Bide batez, gaur egun legegintzan eta justizia-administrazioan eskuarki aintzat hartzen diren
hizkuntza-irizpideak ere landu eta sistematizatuko ditugu. Horretarako, kontsulta-
baliabideetara jo, eta bertan jasota dagoen informazioa aztertu eta landuko dugu.
EGINKIZUNAK
3. Emandako
Emandako hainbat zalantza argitu, kontsulta-
kontsulta-baliabideak erabiliz
_________________________________________ 361
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
6.2.1. jarduera.
jarduera. Jakina denez, hainbat dira Euskara Juridikoaren alorrean lanean
diharduten erakundeak: Euskal Herriko Unibertsitatea, Deustuko Unibertsitatea, Eusko
Legebiltzarra, Itzulpen Zerbitzu Ofiziala, Justizia Saila, UZEI… Badira 30 urte baino
gehiago lan horretan hasi zirela, eta epe honetan lan-talde egonkor eta prestuak aritu
dira operadore juridikoen premiak aztertzen, euskararen normalizazioari eta
garapenari ekarpenak egiten, eta Zuzenbidearen eta Justizia Administrazioaren
alorretarako hizkera-eredu moderno eta funtzionala lantzen.
Ahalegin horren emaitza dira, besteak beste, Interneten eskuragarri jarritako kontsulta-
baliabideak. Esangarrienak ondoko fitxetan daude estekatuta.
Jo zerrendako gune horietara eta osatu jarraian dituzun fitxak.
fitxak. Jaso bertan baliabide
horren inguruko zehaztasunik esangarrienak:
esangarrienak: helburuak, antolaketa,
antolaketa, eduki
interesgarrienak… Fitxaren amaieran erantsi zure balorazioa,
balorazioa, betiere kontuan hartuta
ikaskideei edo alorreko beste profesionalei zuzendutako balorazioa izango dela.
Bidali zure emaitzak gela birtualeko 6.3. gunera. Ekarpen guztiak jaso ondoren,
ondoren,
irakasleak argitaratuko ditu jarduera honen emaitza orokorrak.
IZENBURUA:
IZENBURUA: UPV/EHUren Zuzenbide Fakultatearen ataria
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ehu.es/ehusfera/ejm
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA:
IZENBURUA: Deustuko Unibertsitatearen Liburutegi Juridiko Elebiduna
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.euskadi.net/r61-2347/eu/contenidos/informacion/admin_hizkera/eu_3810/administ_e.html
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
362 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
IZENBURUA:
IZENBURUA: Eusko Legebiltzarraren hizkuntza-
hizkuntza-baliabideen ataria
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.parlamento.euskadi.net/e_normas_redaccion.html
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA:
IZENBURUA: Justizia Sailaren hizkuntza-
hizkuntza-baliabideen ataria
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.justizia.net/docuteca/default.asp?Accion=ultimos&cbostrdo=9&CodTema=57&Codigo=63&Idioma=eu&OpcionWeb=normalizacion
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA:
IZENBURUA: Bizkaiko Foru Aldundiaren Hiztegi TerminologikoaK
HELBIDEA:
HELBIDEA
http://www.ivap.euskadi.net/r61-
3039/es/contenidos/informacion/terminologia/eu_3819/hiztegiak.htmlhttp://www.bizkaia.n
et/home2/Temas/DetalleTema.asp?Tem_Codigo=6260&Idioma=EU
http://www.bizkaia.net/kultura/eurovoc/index.asp?Tem_Codigo=2861
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA:
IZENBURUA: Itzulpen Zerbitzu Ofizialaren IDABA aplikazioa (Itzulpenen datu-
datu-basea)
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.ivap.ejgv.jaso/elet/moduluak/idaba/legediaeuskaraz.aspx?id=23&locale=eu-ES
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
_________________________________________ 363
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
IZENBURUA:
IZENBURUA: Gipuzkoako Foru Aldundiaren Itzulpenen datu-
datu-basea
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.gipuzkoa.net/imemoriak/
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA:
IZENBURUA: Fitxa Juridikoen Eskuliburua
HELBIDEA:
HELBIDEA http://www.bizkaia.net/Home2/Archivos/DPTO4/Temas/Pdf/euskaldunduz_presentacion.pdf
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
IZENBURUA:
IZENBURUA: GIFAMI
HELBIDEA:
HELBIDEA http://gifami.blogspot.com/
BALORAZIOA:
BALORAZIOA
6.3.2. Jarduera. Ikusi duzuenez, baliabide horietan askotariko irizpide eta jarraibideak
eskaintzen dira. Horien artean badira testugintzari lotutakoak, esaldiak antolatzeko
irizpideei buruzkoak, lexikoa hautatzeko eta erabiltzeko irizpideei buruzkoak,
itzulpenekin zerikusia dutenak eta abar. Aztertu interesgarri iruditzen zaizkizun
baliabideak, eta osatu ondoko taula. Bertan, estilo-irizpide jakingarrienak jasoko
dituzue, atalez atal berezirik.. Atal bakoitzean gutxienez bost irizpide jarri.
jarri. Parentesi
artean zehaztu zein baliabidetan agertzen den jasoa irizpide bakoitza.
Bidali zure emaitzak gela birtualeko 6.3. gunera. Ekarpen guztiak jaso
jaso ondoren,
irakasleak argitaratuko ditu jarduera honen emaitza orokorrak.
364 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
5. Gramatika-
Gramatika-irizpideak
7. Itzulpen-
Itzulpen-estrategiak
8. Besterik
Bidali zure emaitzak gela birtualeko 6.3. gunera. Ekarpen guztiak jaso ondoren,
irakasleak argitaratuko ditu jarduera honen emaitza orokorrak.
_________________________________________ 365
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
- Zer irizpide orokor hartu behar ditugu aintzat xedapen bat idaztean,
bertan araututakoa ulergarria izan dadin?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Iturria: ____________________________________________________
- Zer irizpide hartu behar ditugu aintzat arautegi bat idaztean, arauak
zer kasu eta egoeratan hartu behar diren aintzat eta zertan dautzan argi
gera dadin?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Iturria: ____________________________________________________
366 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
- Zer ezaugarri bete behar ditu kalitatezko lege-testu batek? Zein dira
gaur egun erakundeek proposatzen dituzten irizpide nagusiak?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Iturria: ____________________________________________________
- Oro har, nolako egitura izango du lege-testu batek? Zer dira, zehazki,
“idazpurua”, “titulua”, “idatz-zatia”, “paragrafoa” eta “lerroaldea”?
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Iturria: ____________________________________________________
_________________________________________ 367
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
3. Estiloarekin
Estiloarekin eta adierazpenaren kalitatearekin zerikusia duten irizpideak.
Hautatu aukerarik egokiena. Justifikatu hautu hori, Eusko Legebiltzarraren zein
Justizia Sailaren estilo-fitxetan ematen diren jarraibideen arabera.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
3.1.3. Inpertsonaltasuna
A) Lehen adierazitakoaren arabera erabaki dut eranskinean zerrendatutako elkarte eta enpresei diru-laguntza
ezeztatzea, eta ohartaraztea 6.000 euroko transferentzia egin beharra dagoela jakinarazpen hau jasotzen den
egunaren biharamunetik hasi eta bi hilabeteko epean. Epe hori borondatezko epetzat joko da. Borondatezko epean
dirua itzultzen ez bada,
bada premiamendu-bideaz itzularaziko da.
B) Lehen adierazitakoaren arabera erabaki dut eranskinean zerrendatutako elkarte eta enpresei diru-laguntza
ezeztatzea, eta interesdunei ohartaraztea 6.000 euroko transferentzia egin beharra dutela jakinarazpen hau jasotzen
jasotzen
duten egunaren biharamunetik hasi eta bi hilabeteko epean. Epe hori borondatezko epetzat joko da. Norbaitek
borondatezko epean dirua itzultzen ez badu,
badu premiamendu-bideaz itzularaziko zaio.
zaio
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
3.1.4. Inpertsonaltasuna
A) Bertaratzea beharrezko den kasuetan, berariaz aipatuko dira bertaratzeko tokia, eguna, ordua eta zertarakoa, eta
baita bertaratze ezaren ondorioak ere.
B) Herritarrek bertaratu behar dutenean, berariaz adieraziko zaie deian nora, zein egunetan, eta zertarako bertaratu
behar duten; eta baita bertaratu ezean gerta litezkeen ondorioak ere.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
La institución del Defensor del Pueblo goza ya de un viejo prestigio y tradición que han marcado los perfiles y líneas
maestras de la institución.
A) "Herri-Jagolea" delako erakundea, bere zernolakoak eta artezpideak zedarritu dituen aspalditikako ospearen eta
tradizioaren jabe da.
B) Aspaldiko ospea eta tradizioa du "Herri-Jagole" delako erakundeak, eta ezaugarri horiexek zedarritu dituzte
erakundearen zernolakoak eta artezpideak.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
368 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
A) Izangaien hautaketarako irizpide subjektiboen erabilpenaren salaketa egin dute langileen ordezkariek.
B) Izangaiak hautatzeko irizpide subjektiboak erabili direla salatu dute langileen ordezkariek.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
Los especuladores y directores de compañias de cómicos y volatineros ambulantes que traten de dar al público
funciones al aire libre o en edificio cerrado, presentarán antes a la autoridad, para su examen y aprobación el
programa detallado de la respresentación.
A) Herriz herri ibiltzen diren komedianteek eta horrelako ikuskizunak eskaini nahi dituen edonork, dela kalean dela toki
itxian, aurrez programa xehearen aurkezpena egin beharko dute agintaritzan, bertan azterketa egin eta onespena eman
dakion.
B) Herriz herri ibiltzen diren komedianteek eta horrelako ikuskizunak eskaini nahi dituen edonork, dela kalean dela toki
itxian, aurrez programa xehea erakutsi beharko diote agintaritzari, hark aztertu eta ontzat eman dezan
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
A) Administrazio-organoetako arduradunak horiek izendatzeko organo eskumendunak aukera ditzanak ordezkatu ahal
izango ditu aldi baterako, hutsune, kanpoaldi edo gaixotasunik gertatuz gero.
B) Administrazioko organoren batean titularrik ez bada edota kanpoan edo gaixorik badago, aldi baterako ordezkoa
jar dezake titularrak izendatzeko eskumena duen organoak.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
3.1.9. Aposizioak
A) Izar taldeko sindikatuak eta SEPI Industria Partaidetzarako Estatuko Sozietateak hutsetik negoziatzen hasteko
akordioa lortu zuten.
B) Izar taldeko sindikatuak eta SEPIk (Industria Partaidetzarako Estatuko Sozietateak) hutsetik negoziatzen hasteko
akordioa lortu zuten.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
3.1.10. Aposizioak
A) Agindua, 1994ko maiatzaren 2koa, Lehendakaritza, Lege Araubide eta Autonomi Garapenerako sailburuarena,
martxoaren 17ko 70/1993 Dekretuaren bidez (1993ko martxoaren 28ko EHAA) eta hori garatzeko 1993ko ekainaren
15ean emandako Aginduaren (1993ko uztailaren 3ko EHAA) eta 1993ko urriaren 11ko Aginduaren bidez (1993ko
urriaren 20ko EHAA) araututako diru-laguntzak jasoko dituztenen zerrendak argitaratzen dituena.
B) Agindua, 1994ko maiatzaren 2koa, Lehendakaritza, Lege Araubide eta Autonomi Garapenerako sailburuarena.
Honen bidez diru-laguntza jakin batzuk jasoko dituztenen zerrendak argitaratzen dira. Diru-laguntza horiek jaso ahal
izateko betebeharrak eta gainontzekoak honako xedapenek arautzen dituzte: martxoaren 17ko 70/1993 Dekretuak
(EHAA, 1993-03-28) eta dekretu hori garatzeko 1993ko ekainaren 15eko Aginduak (EHAA, 1993-07-03) eta 1993ko
urriaren 11ko Aginduak (EHAA, 1993-10-20).
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
_________________________________________ 369
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
Si se hubiere pedido y admitido la práctica de alguna prueba o si la Sala, de oficio o a instancia de parte, lo
considerare oportuno para la mejor impartición de la justicia, en el recurso extraordinario, se acordará que se celebre
vista…
A) Frogaren bat gauzatzea eskatu eta onartu bada, edo ofizioz nahiz alderdi batek hala eskaturik, salak justizia hobeto
emateko egoki dela uste badu, errekurtso berezian ikustaldia egitea aginduko da…
B) Frogaren bat gauzatzea eskatu eta onartu bada, edo salak, ofizioz nahiz alderdi batek hala eskaturik, uste badu
egoki dela justizia hobeto emateko, aginduko da errekurtso berezian ikustaldia egitea…
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
Cuando las sentencias de condena a que se refiere la regla primera del artículo 221 no hubiesen determinado los
consumidores o usuarios individuales beneficiados por aquélla, el tribunal competente para la ejecución, a solicitud de
uno o varios interesados y con audiencia del condenado, dictará auto…
A) 221. artikuluaren lehenengo erregelan aipatu kondena-epaiak banakako kontsumitzaile eta erabiltzaile onuradunak
zehaztu ez dituenean, epaia betearazteko auzitegi eskudunak, interesdun batek edo batzuek hala eskatu eta
kondenatua entzun ondoren, autoa emango du…
B) 221. artikuluaren lehenengo erregelan aipatu kondena-epaiak ez duenean zehaztu zein diren banakako
kontsumitzaile eta erabiltzaile onuradunak, epaia betearazteko auzitegi eskudunak autoa emango du, interesdun batek
edo batzuek hala eskatu eta kondenatua entzun ondoren…
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
No se acordarán medidas cautelares cuando con ellas se pretenda alterar situaciones de hecho consentidas por el
solicitante durante largo tiempo, salvo que éste justifique cumplidamente las razones por las cuales dichas medidas no
se han solicitado hasta entonces…
A) Ez da kautela-neurririk hartuko, horien bidez eskatzaileak luzaroan onartu dituen egitezko egoerak aldatu nahi
badira, eskatzaile horrek ordu arte neurriok ez eskatzeko arrazoiak behar bezala egiaztatzen duenean izan ezik…
B) Ez da kautela-neurririk hartuko, horien bidez aldatu nahi badira eskatzaileak luzaroan onartu dituen egitezko
egoerak, salbu eta eskatzaile horrek behar bezala egiaztatzen duenean ordu arte neurriok ez eskatzeko arrazoiak…
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
El Juez o Tribunal que encuentre méritos para procesar a un Senador o Diputado a Cortes por causa de delito, se
abstendrá de dirigir el procedimiento contra él si las Cortes estuvieran abiertas, hasta obtener la correspondiente
autorización del Cuerpo Colegislador a que pertenezca.
A) Epaileak edo auzitegiak aurkituko balitu senataria edo Gorteetako diputatua delituaren ondorioz auzipetzeko
arrazoiak, uko egingo lioke haren aurka zuzentzeari Gorteak irekita dauden bitartean, hura zein kidego
legegilekidetakoa izan eta horren baimena lortu arte
B) Epaile edo auzitegiaren ustez senataria edo Gorteetako diputatua delituaren ondorioz auzipetzeko arrazoiak
badaude, ez du prozedura haren aurka zuzenduko Gorteak irekita dauden bitartean, dagokion kidego legegilekidearen
baimena lortu arte
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
370 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
A) Mintegi horrek euskal zuzenbidearen oinarriak zabaltzeko eta ezagutarazteko hartu dituen lanak eta nekeak
aipatzeko modukoak iruditzen zaizkigu.
B) Aipatzeko modukoak iruditzen zaizkigu mintegi horrek euskal zuzenbidearen oinarriak zabaltzeko eta ezagutaratzeko
hartu dituen lanak eta nekeak.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
A) Arlo batzarretan hartutako akordioak bai horretan aginpidea duen edo duten ministroek, bai autonomi
erkidegoetako dagokien gobernu-organoetako arduradunek izenpetuko dute.
B) Arlo horretan hartutako akordioak izenpetu, bai horretan aginpidea duen edo duten ministroek, bai autonomi
erkidegoetako dagokien gobernu-organoetak arduradunek izenpetuko dituzte.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
A) Hauetako bat baino gehiago onargarri direnean norbanakoaren askatasuna gutxien murrizten duena aukeratuko
da.
B) Hauetako bat baino gehiago onargarri direnean hauxe aukeratuko da: norbanakoaren askatasuna gutxien murrizten
duena.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
3.1.18. Definizioak
La propiedad es el derecho de gozar y disponer de una cosa, sin más limitaciones que las establecidas en las leyes.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
3.1.19. Definizioak
Se entiende por alimentos todo lo que es indispensable para el sustento, habitación, vestido y asistencia médica.
A) Mantenuaren barruan elikagaiak, gelak, arropak eta osasun-laguntzak izateko behar den guztia sartzen da.
B) Mantenu gisa hartzen da elikagaiak, gelak, arropak eta osasun-laguntzak izateko behar den guztia.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
3.1.20. Definizioak
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
_________________________________________ 371
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
Si ésta pena no fuese la procedente según dicha calificación, sino otra mayor, acordará el Tribunal la continuación del
juicio.
A) Aipatu kalifikazioaren arabera, zigor hau baino handiagoa bada bidezkoa dena, auzitegiak epaiketarekin aurrera
egitea erabakiko du.
B) Zigor hori ez bada bidezkoa aipatu kalifikazioaren arabera, baizik eta beste zigor handiago bat, auzitegiak
epaiketarekin aurrera egitea erabakiko du.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
... una parte de la cosa vendida de tal importancia con relación al todo que sin dicha parte no la hubiera comprado,
podrá exigir la rescisión del contrato...
A) ... gauza osoarekiko zati hori oso garrantzitsua bada, eta hori gabe erosleak ez bazuen gauza hori erosiko, erosle
horrek kontratuaren hutsalketa eska dezake...
B) ... gauza osoarekin alderatuz, zati hori hain garrantzitsua bada, ezen zati hori izan ez balitz, erosleak ez baitzukeen
gauza hori erosiko, erosle horrek kontratuaren hutsalketa eska dezake...
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
A) Herritarrek erregistroetara eta espediente baten atal izanik administrazio-agiritegiren batean dauden agirietara
heltzeko eskubidea dute, edozein agermoldetakoak direla, idatzizkoak, entzunezkoak zein irudizkoak izan eta euskarri
batean zein bestean egon, betiere, espedientearen eskabidearen egunerako amaituta dauden jardunbideetakoak
badira.
B) Herritarrek erregistroetara eta agierietara heltzeko eskubidea dute, agiri horiek espedienteren batekoak badira eta
administrazioko artxiboren batean badaude. Agiriak idatzizkoak, entzunezkoak edo irudizkoak izan daitezke, eta
euskarri batean zein bestean egon. Nolanahi ere, espedienteak ikusteko eskabidea egiten den egunean, espediente
horren jardunbideak amaituta egon behar du.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
El agente urbanizador tendrá derecho a ser compensado a cargo de los propietarios en la cuantía de las cargas de
urbanización, así como a ser retribuido por dichos propietarios en concepto de gastos de su gestión en una cantidad
que nunca podrá ser superior al 15 % del importe de la obra de urbanización determinada en el programa de actuación
urbanizadora
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
372 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
[Asumirá los principios siguientes:] La ocupación sostenible del suelo, que contemple su rehabilitación y reutilización
como opción preferente sobre el nuevo crecimiento, evitando la segregación y dispersión urbana para posibilitar el
mantenimiento de la función primaria del territorio como base de la protección de los valores ambientales de los
espacios urbanos y rurales y la correcta integración y cohesión espacial de los diversos usos o actividades con el fin de
reducir la generación de movilidad.
A) Aintzat hartzen da lurzoruaren okupazioak ere iraunkorra izatea; hau da, hazkundeari ekin aurretik, lehentasuna
izatea beti lurrak birgaitu eta leheneratzeko lanak, berriz erabiltzeko moduan egon daitezen eta modu horretara gune
urbanoak barreiatu eta sakabanatzeko joera baztertzeaz batera, lurraldeak bere oinarrizko funtzioari euts diezaion,
lurra baita azken batean ingurumenaren balioak babesteko oinarri nola hiri eta herrietan, hala mendi eta baserrietan.
Orobat aintzat hartzen da erabilerak eta jardunak era askotakoak izanik, horiek guztiak espazioan egokiro uztartu eta
ezkontzea, jendea ahalik eta gutxien mugiarazita.
B) Lurzoruaren okupazioak ere iraunkorra izan behar du; beraz, hazkundeari ekin aurretik, lehentasuna izango du beti
lurrak birgaitu eta leheneratzeko lanak, berriz erabiltzeko moduan egon daitezen. Horrela, gune urbanoak barreiatu
eta sakabanatzeko joera baztertzeaz batera, lurraldeak bere oinarrizko funtzioari eutsiko dio, lurra baita azken batean
ingurumenaren balioak babesteko oinarri nola hiri eta herrietan, hala mendi eta baserrietan; erabilerak eta jardunak
era askotakoak izanik, horiek guztiak espazioan egokiro uztartu eta ezkondu behar dira, jendea ahalik eta gutxien
mugiarazita.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
Llama la atención que, siendo la prevalencia de las medidas en medio abierto las que alcanzan los porcentajes más
altos entre el conjunto de medidas dictadas por los jueces de menores en los últimos años, y siendo prioritario el
impulso de estas medidas sobre el resto según el plan propuesto, lo cual es correcto desde el punto de vista filosófico,
sin embargo la plantilla prevista para la ejecución de estas medidas es en total de 20 personas, no previendo ninguna
modificación en el próximo trienio.
A) Deigarri egiten zaigu ezen, adingabeen epaileek azken urteotan ezartzen ari diren neurri ororen artean gehienak
ingurune irekiko neurriak izaki, eta izanik ere halako neurriak proposaturiko planak lehenesten dituen neurriak –eta
egoki deritzogu filosofia horri–, hala ere neurri horiek gauzatzeko 20 langile besterik ez direla aurreikusten, inolako
aldaketarik gabe heldu den hirurteko osorako.
B) Adingabeen epaileek azken urteotan ezartzen ari diren neurrien artean, gehienak ingurune irekiko neurriak dira.
Bestalde, proposatutako planaren arabera, lehentasuna eman behar zaio halako neurriak sustatzeari, eta egoki
deritzogu jokabide horri ikuspegi filosofiko batetik. Horregatik, deigarri egiten zaigu neurri horiek gauzatzeko 20 langile
besterik ez aurreikustea eta, gainera, datozen hiru urteetarako aldaketarik ez planteatzea.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
Los propietarios de terrenos incluidos en una actuación integrada podrán asociarse en una agrupación de interés
urbanístico para colaborar en la actividad de ejecución, siempre que ésta cumpla los siguientes requisitos.
A) Jarduketa integratu baten barruan dauden lursailen jabeek, egikaritze-jarduketan elkar harturik jokatu asmoz,
hirigintza intereseko elkartea osa dezakete, ondoren aditzera ematen diren baldintzak betez gero, betiere:
B) Jarduketa integratu baten barruan dauden lursailen jabeek hirigintza intereseko elkarte bat osa dezakete, egikaritze-
jarduketan elkar harturik jokatzeko. Baldintza hauek bete beharko ditu beti elkarte horrek:
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
_________________________________________ 373
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
En atención a todo lo expuesto, el Pleno de la Comisión Arbitral HA DECIDIDO Que el proyecto de ley de aguas,
objeto de las cuestiones de competencia acumuladas que son objeto de la presente decisión, se adecua a la
distribución de competencias establecida en el Estatuto de Autonomía; asimismo, modifica el sistema competencial,
aunque tal modificación encuentra amparo suficiente en los cambios que introduce con su disposición adicional tercera,
salvo en lo que respecta a los artículos 7q), 36 y 37.3, preceptos que afectan a competencias de los territorios
históricos, sin la pertinente modificación de la Ley de Territorios Históricos, todo ello en los términos recogidos en el
fundamento jurídico primero.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
La ley deja en manos del Ministerio de Justicia la disposición de los medios para la ejecución de estas medidas, y dicha
disposición se ha llevado a efecto en la práctica a través de un convenio suscrito con la Comunidad Autónoma de
Madrid, de manera que los menores residentes en Euskadi que son condenados por delitos de terrorismo al
cumplimiento de una medida de internamiento están cumpliendo dichas medidas en Madrid y no en Euskadi.
A) Legearen arabera, Justizia Ministerioak ebatzi behar du neurri horiek non betetzen diren. Eta ebatzi, Madrilgo
Autonomia Erkidegoarekin sinaturiko hitzarmen baten bidez ebatzi du barneratze-neurri hori Madrilen bete behar dutela
terrorismo-delitu batengatik zigortzen diren Euskadiko adingabekoek, eta ez Euskadin.
B) Legeak Justizia Ministerioren esku uzten zuen neurri horiek betetzeko bitartekoak jartzea. Eta eginbehar hori, hain
zuzen, Madrilgo Autonomia Erkidegoarekin sinaturiko hitzarmen baten bidez gauzatu du. Ondorioz, Euskadin bizilekua
duten adingabeak, terrorismo-delituengatik kondenatuta barneratze-neurriren bat ezarri baldin bazaie, Madrilen ari
dira betetzen neurri horiek, eta ez Euskadin.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
El agente urbanizador tendrá derecho a ser compensado a cargo de los propietarios en la cuantía de las cargas de
urbanización, así como a ser retribuido por dichos propietarios en concepto de gastos de su gestión.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
374 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
4.1.
4.1 Jarraian dituzu Kode Zibila, Zigor Kodea, Prozedura Zibilaren Legea, Prozedura
Kriminalaren Legea eta Lan Zuzenbideko legeria itzultzean nolabaiteko buruhausteak eman
izan dituzten elementu lexikoak. Bilatu euskarazko ordain egokia, erabilera eta testuingurua
kontuan hartuta. Kontsultak egiteko, jo ezazu baliabide hauetara:
EUSKALTERM
ELHUYAR HIZTEGIA
JUSTIZIA.NET-
JUSTIZIA.NET-en LEXIKOA
DEUSTUKO UNIBERTSITATEKO
UNIBERTSITATEKO LIBURUTEGI JURIDIKO ELEBIDUNA
DEUSTUKO UNIBERTSITATEAREN GLOSATEGIAK
UPV/EHUren LEGE-
LEGE-TESTUEN BILTEGIA
UPV/EHUren LEGE-
LEGE-TESTUEN GLOSATEGIAK
UPV/EHUren TESTUBILTEGIA
UPV/EHUren TESTUBILTEGIAREN glosategia
GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN itzulpen-
itzulpen-memoriak
IVAPen itzulpen-
itzulpen-memoriak
4.1.1. Procederá la aplicación analógica de las normas cuando éstas no contemplen un supuesto específico, pero regulen
otro semejante entre los que se aprecie identidad de razón
Arauen aplikazio analogikoa bidezkoa izango da, arauok ___________ zehatza arautu ez arren, horren antzeko beste
bat arautzen badute, eta bi kasuon oinarria berbera bada.
4.1.2. Fuera de los casos que expresa el artículo precedente, la entrega de los bienes muebles se efectuará…
Aurreko artikuluak aipatzen dituen ___________ kanpo, ondasun higigarrien ematea gerta daiteke
_________________________________________ 375
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
4.1.3. La expresión de una causa falsa en los contratos dará lugar a la nulidad..
nulidad
4.1.4. La rescisión obliga a la devolución de las cosas que fueron objeto del contrato con sus frutos…
___________ ondorioz, kontratuaren objektu diren gauzak euren fruituekin batera itzuli behar dira…
4.1.5. Si el vendedor tuviere fundado motivo para… podrá promover inmediatamente la resolución de la venta.
Ondasunak herri-___________
___________ edo ___________ pribatukoak dira.
___________...
___________ eta antzeko ondasunak enbargatzen badira, epaileak dekretatu ahal izango du...
___________ hori igaro bada halakorik egin gabe, edo ___________ ukatu bada, epaileak berehala komunikatuko dio
gertatutakoa Grazia eta Justizia Ministerioari, horretarako telegrafoa erabiliz, halakoa izanez gero.
... ___________ akatsak izatea, dela epaimahaiari jarraibideak ematean alderdikeriaz jarduteagatik edo ___________
objektua proposatzean akatsa egiteagatik, horren ondorioz defentsarik eza sortzen bada, dela epaimahaiari itzulketa
gauzatzeko zioak gertatzeagatik, itzulketa hori agindu ez bada.
4.1.10. Si la Sala casa la resolución objeto del recurso a virtud de algún motivo fundado en la infracción de la ley...
Errekurtsoaren objektu zein ebazpen izan eta ebazpen hori salak ___________ badu lege-hausteren bat oinarri
hartuta...
4.1.11. Cuando no comparezcan los testigos de cargo y de descargo ofrecidos por las partes y el Tribunal considere
necesaria la declaración de los mismos.
Alderdiek eskainitako ___________ agertzen ez direnean, auzitegiaren ustez horien adierazpena nahitaezkoa bada.
376 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Epaile ___________ auzi-paperak jaso ondoren adieraziko du, bestelako izapide gehiagorik gabe eta hogeita lau
orduko epean, eskumenari eusten dion edo horretatik aldentzen den. Lehenengo kasuan, egun berean egingo dio
jakinarazpena epaile ___________,
___________ horrek eginbideak igor diezazkion eskumen-arazoa ebatzi behar duen epaile edo
auzitegiari
4.1.15. ... y estarán obligados, a falta de disposición expresa, a instruir a éste de sus derechos y de los recursos que pueda
ejercitar, mientras no se hallare asistido de defensor.
... eta, esanbidezko xedapenik izan ezean, hari ___________ beharko dizkiote berak egikari ditzakeen eskubide nahiz
errekurtsoei buruz, defendatzailearen laguntzarik ez duen bitartean.
4.1.16. También podrá en igual caso constituirse el Juez instructor en el domicilio de un testigo o en el lugar en que se
encuentre para recibirle declaración.
Kasu berean, instrukzio-epailea ___________ ahal izango da lekukoaren egoitzara edo lekukoari adierazpena jaso
beharreko tokira.
4.1.17. Practicada la notificación, citación o emplazamiento o hecho constar el motivo que lo hubiese impedido...
Behin jakinarazpena, zitazioa edo epatzea gauzatuta, edo hori eragotzi duen ___________ agerrarazita...
4.1.18. … serán invitadas a firmarlo en la parte a ellos referente. Si no lo hicieren, se expresará la razón.
… eurei dagokien zatian sinatzeko gonbita luzatuko zaie. Hori egiten ez badute, ___________ adieraziko da.
4.1.19. El conocimiento de las causas por delitos en que aparezcan a la vez culpables personas sujetas a la jurisdicción
ordinaria y otras aforadas corresponderá a la ordinaria, salvo las excepciones consignadas expresamente en las leyes
respecto a la competencia de otra jurisdicción.
Delituen ondoriozko auzietara, errudun gisa agertzen badira, aldi berean, jurisdikzio arruntaren mende dauden
pertsonak eta beste batzuk, ___________ direnak, orduan auzi horien gaineko eskumena jurisdikzio arruntak izango
du, legeak beste jurisdikzio baten eskumenari begira beren-beregi salbuespenak ezartzen dituenean izan ezik.
4.1.20. Todos los que sean parte en una causa, si no se les hubiere reconocido el derecho a la asistencia jurídica gratuita....
Auzian alderdi diren guztiei ez bazaie ___________ doako laguntza juridikoaren eskubidea, euren ordezkari diren
prokuradoreen eskubideak....
4.1.21. El preso sometido a incomunicación que así lo solicite tendrá derecho a ser reconocido por un segundo médico
forense designado por el juez o tribunal competente para conocer de los hechos
Preso inkomunikatuak hala eskatuz gero, eskubidea izango du auzitegiko mediku batek bera ___________;
___________ mediku
hori egitateen gaineko ardura duen epaileak izendatuko du...
4.1.22. Se podrá acordar la intervención inmediata del vehículo y la retención del permiso de circulación del mismo...
Ibilgailua berehala ___________ eta ibilgailu horren zirkulazio-baimena kentzeko erabakia hartu ahal izango da.
_________________________________________ 377
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
4.1.23. Si el testigo residiere fuera del partido o término municipal del Juez que instruyese el sumario, éste se abstendrá de
4.1.23.
mandarle comparecer a su presencia, a no ser que lo considere absolutamente necesario para la comprobación del delito o
para el reconocimiento
reconocimiento de la persona del delincuente, ordenándolo en este caso por auto motivado
Sumarioaren instrukzioa egin duen epailearen barruti edo udalerritik kanpo bizi bada lekukoa, epaileak ez dio
aginduko bere aurrera agertzea, salbu eta delitua egiaztatzeko edo delitugilea ___________ hori erabat beharrezkoa
denean; hala gertatuz gero, auto ziodunaren bidez aginduko dio hari bere aurrera agertzeko
4.1.24. Si Recibido dicho informe, se pasará al Fiscal, si la causa fuere por delito en que tenga que intervenir,
intervenir para que
emita dictamen por escrito en el término de tres días
Behin txosten hori jasota, fiskalari emango zaio, baldin eta auzia delituaren ondoriozkoa bada eta fiskalak auzi
horretan ___________ behar badu, idatzizko irizpena eman dezan hiru eguneko epemugan
4.1.25. Asimismo, el Juez podrá acordar, en resolución motivada, la intervención de las comunicaciones telefónicas del
procesado
Gisa berean, epaileak ebazpen arrazoituaren bidez erabaki ahal izango du auzipetuaren telefono bidezko
komunikazioetan ___________.
___________
4.1.26. Sin embargo, podrá decretarse la destrucción, dejando muestras suficientes, cuando resultare necesaria o
conveniente por la propia naturaleza de los efectos intervenidos o por el peligro real o potencial que comporte su
almacenamiento o custodia.
Hala ere, horiek suntsitzea dekreta daiteke behar besteko laginak utzita, baldin eta beharrezkoa edo komenigarria
bada ___________ efektuen berezko izaerarengatik edo horien biltegiratzeak edo jagoletzak eragin dezakeen
arriskuarengatik, arrisku hori benetakoa izan nahiz ustezkoa dela.
4.1.27. Sin embargo, podrá decretarse la destrucción, dejando muestras suficientes, cuando resultare necesaria o
conveniente por la propia naturaleza de los efectos intervenidos o por el peligro real o potencial que comporte su
almacenamiento o custodia.
Hala ere, horiek suntsitzea dekreta daiteke behar besteko laginak utzita, baldin eta beharrezkoa edo komenigarria
bada ___________ efektuen berezko izaerarengatik edo horien biltegiratzeak edo jagoletzak eragin dezakeen
arriskuarengatik, arrisku hori benetakoa izan nahiz ustezkoa dela.
4.1.29. ... teniendo en cuenta el tipo o grado de minusvalía y las características del proceso formativo a realizar
... ___________ -mota edo -gradua eta gauzatu beharreko prestakuntza-prozesuaren ezaugarriak kontuan hartuta.
4.1.30. Por muerte, jubilación en los casos previstos en el régimen correspondiente de la Seguridad Social, o incapacidad
del empresario...
4.1.31. Por muerte, gran invalidez o invalidez permanente total o absoluta del trabajador,...
Langilearen heriotzarengatik, ___________ handiarengatik edo ___________ iraunkor osoa zein erabatekoarengatik,...
378 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Ezin izango dira alegatu kaleratze objektiboaren arrazoi diren gertatze bidezko ___________ eza...
4.1.37. Cuando se acuerde la polivalencia funcional o la realización de funciones propias de dos o más categorías, grupos
o niveles, la equiparación se realizará en virtud de las funciones que resulten prevalentes.
Eginkizun-aniztasuna edo kategoria, talde edo maila bi edo gehiagoren eginkizunak gauzatzea erabakitzen denean,
eginkizun nagusien arabera egingo da ___________.
4.1.38. ... la asimilación de tales socios a trabajadores por cuenta propia o a trabajadores por cuenta ajena....
...bazkide langileak beregaineko langileekin berdinestea edo inorentzat lan egiten duten langileekin ___________...
___________ .
4.1.39. Los trabajos familiares, salvo que se demuestre la condición de asalariados de quienes los llevan a cabo...
Familiako lanak, frogatzen ez bada lan horiek egiten dituztenak ___________ langileak direla...
4.1.41. La movilidad funcional se efectuará sin menoscabo de la dignidad del trabajador y sin perjuicio de su formación y
promoción profesional...
profesional
Mugigarritasun funtzionala gauzatuko da langilearen duintasuna gutxietsi gabe eta horren lanbide-prestakuntzari
lanbide eta -
___________ kalterik egin gabe..
4.1.43. La dirección de la empresa, cuando existan probadas razones económicas, técnicas, organizativas o de producción,
podrá acordar modificaciones sustanciales de las condiciones de trabajo...
Ekonomia-, teknika-, antolaketa- eta ekoizpen-arrazoi egiaztatuak daudenean, enpresako zuzendaritzak lan-baldintzen
funtsezko aldarazpenak ___________ ditzake...
_________________________________________ 379
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
4.1.44. La modificación de las condiciones establecidas en los convenios colectivos regulados en el Título III de la presente
Ley sólo podrá producirse por acuerdo entre la empresa y los representantes de los trabajadores...
Lege honen III. tituluko hitzarmen kolektiboetan ezarritako baldintzak aldaraz daitezke enpresaren eta langileen
ordezkarien arteko ___________ bakarrik,...
4.1.45. Para poder realizar este contrato en el caso de trabajadores que no hayan alcanzado aún la edad de jubilación...
jubilación
4.1.46. ... la cobertura para la protección frente a las contingencias de accidentes de trabajo y enfermedades
profesionales...
... lan-istripuek eta lanbide-gaixotasunek eratorri ___________ babesteko estaldura gauzatzeari begira...
...laguntzarako ___________ edo ___________ egiaztatu badute, kasuan kasuan bidezkoa zer den kontuan hartuta
4.1.48. Las organizaciones sindicales en el ejercicio de la libertad sindical tienen derecho a:...
4.1.49. La mayor representatividad sindical reconocida a determinados sindicatos les confiere una singular posición jurídica
a efectos, tanto de participación
participación institucional como de acción sindical
Sindikatu batzuei aitortutako ___________ handienak egoera juridiko berezia dakar, ___________ zein sindikatu-
ekintzari dagokienez
4.1.50. Cuando se inicie o se sostenga por motivos políticos o con cualquier otra finalidad ajena al interés profesional de los
trabajadores afectados
Greba hasteko zein grebari eusteko arrazoiak politikoak direnean edo ukitutako langileen ___________ zerikusirik ez
dutenean
4.1.51. Transcurrido el plazo o pasado el término señalado para la realización de un acto procesal de parte se producirá la
preclusión y se perderá la oportunidad de realizar el acto de que se trate.
Epea igarota edo alderdiei ___________ gauzatzeko ezarri epemuga agortuta, preklusioa gertatuko da, eta egintza
hori gauzatzeko aukera galduko da.
4.1.52. Que la decisión del tribunal penal acerca del hecho por el que se procede en causa criminal pueda tener influencia
decisiva en la resolución sobre el asunto civil.
___________ erabakiak, ___________ prozedura hasteko egitateari buruzkoa izanik, auzi zibilaren ebazpenean eragin
erabakigarria izan badezake.
4.1.53. Las bajas declaradas indebidas por resolución judicial firme surtirán los efectos que la misma determine...
___________ irmoaren bidez adierazitako bidegabeko bajek sortuko dituzte ebazpen horrek ezarri ondoreak,...
380 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
4.1.54. El Secretario Judicial dejará constancia del transcurso del plazo por medio de diligencia y acordará lo que proceda o
dará cuenta al tribunal a fin de que dicte la resolución que corresponda
___________,
___________ eginbide bitartez jasoko du, epea igaro dela, eta bidezkoa dena erabakiko du, edo horren inguruan
kontu-arrazoiak emango dizkio auzitegiari, horrek ebazpen egokia eman dezan.
4.1.55. Únicamente determina una suspensión inmediata el caso especial de la falsedad penal de un documento aportado
al proceso civil, siempre que tal documento pueda ser determinante del sentido del fallo.
4.2.
4.2 Jarraian dituzue Zuzenbidearen esparruan erabilera espezifikoa duten aditz batzuk.
Gehienak, hiztegi orokorreko elementuak dira, baina arlo juridikoan balio edo erabilera
berezia dutenak. Eman euskarazko ordainak. Kontsultak egiteko, jo ezazu baliabide hauetara:
EUSKALTERM
ELHUYAR HIZTEGIA
JUSTIZIA.NET-
JUSTIZIA.NET-en LEXIKOA
DEUSTUKO UNIBERTSITATEKO LIBURUTEGI JURIDIKO ELEBIDUNA
DEUSTUKO UNIBERTSITATEAREN GLOSATEGIAK
UPV/EHUren LEGE
LEGE-TESTUEN BILTEGIA
UPV/EHUren LEGE-
LEGE-TESTUEN GLOSATEGIAK
UPV/EHUren TESTUBILTEGIA
UPV/EHUren TESTUBILTEGIAREN glosategia
GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN itzulpen-
itzulpen-memoriak
IVAPen itzulpen-
itzulpen-memoriak
_________________________________________ 381
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
4.3.
4.3 Zuzenbideko terminologiak legeetan du sorburua eta euskarri juridikoa. Izan ere, lege-
testuetan mugatzen eta finkatzen dira termino juridikoen forma eta esanahia. Ikus ditzagun
adibide batzuk. Horretarako, Eusko Legebiltzarrak onartutako legeen datu-basera joko dugu.
Aukeratu bertan jasotako lege-testu bat; identifikatu lege horri berariaz atxikitako terminoak.
Zerrendatu 5-10 funtsezkoenak. Lege-testuak termino horien definizioak badakartza, horiek
ere jaso.
Adibidea:
4.4.
4.4 Ikuspegi komunikatibotik aztertuta, termino juridikoen oinarrizko adierazpideaz eta
definizioaz gain, termino horien erabilera ere hartzen da kontuan: zer familia lexikori atxikitzen
zaion, nolako aldaerak dituen, nolako adjektibo, izenondo eta bestelako osagarriak izaten
dituen ondoan edo inguruan… Jarraian duzue “konstituzio” terminoaren analisia, ikuspegi
honetatik egina. Aukeratu beste termino ezagun bat, eta egizu antzeko fitxa bat, termino
horren erabilera diskurtsiboan esangarri diren elementu lexikoak jasota.
382 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
Adibidea:
TERMINOA: Konstituzioa
ARLOA: Zuzenbide Konstituzionala
AZTERTUTAKO TESTUAK:
“Konstituzio”
“Konstituzio” terminotik eratorritako elementu lexikoak: konstituzional, konstituzionalismo,
konstituzionalista, konstituzionalitate, konstituzionaltasun, konstituziokotasun, konstituziozko
“Konstituzio” osagaia duten hitz elkartuak eta egitura sintagmatikoak: konstituzio-zuzenbide, konstituzio-
auzitegi, konstituzio-araubide, konstituzio-lege, konstituzio-auzitegiaren epai, konstituzio kontrakotasun,
konstituzioaren artikulu, konstituzio auzitegiaren jurisprudentzia, konstituzioaren babes, konstituzio-
baimen, konstituzioaren gaikuntza berezi, konstituzioaren agindu, konstituzioaren oinarri, konstituzio-
jurisprudentzia, konstituzio-berme, konstituzioaren erabaki gehigarri, konstituzio-eskumen, konstituzio-
manu, konstituzioaren berme-urratze, konstituzioaren babes, konstituzio-hirurteko,
“Konstituzio” terminoari atxikita maizenik agertzen diren aditzak: xedatu, aitortu, indarrean sartu,
zehaztu, islatu, aipatu, esan, jaso, ezarri, baldintzatu, bete, onartu, eragin, baimendu, antolatu, onartu,
aplikatu, interpretatu, adierazi, aldarrikatu, aurreikusi, aintzatetsi, bermatu, aldatu, eraldatu, indarrean
jarri, egokitu, aitortu, aldarrikatu, ezarrri, bildu, onetsi, bermatu, eskaini, onartu, itxuratu, eutsi,
ekarri,oharteman, babestu, eskatu, itxuratu, arautu, eman, indargabetu, sendotu, garatu, eraldatu,
eratxiki…
“Konstituzio” terminoari atxikita maizenik agertzen diren aditzondoak: zuzenean, berariaz, modu
zabalean, zehaztasunez, hitzez hitz…
_________________________________________ 383
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
4.5. Hemen dituzu lege-testuetan maiz agertzen diren gaztelaniazko erdal formula lexikalizatu
batzuk. Nola emango zenituzke euskaraz?
4.5.2. En caso de
de cambio de la nacionalidad común o de la residencia habitual del alimentista, la nueva ley se
aplicará a partir del momento del cambio
4.5.3. … no se procederá a su extinción, aunque sea redimible, sino cuando la mayor parte de los coherederos lo
acordare.
… errenta edo zama hori ez da azkendu behar, nahiz eta luditzeko modukoa izan, _______ jaraunskide gehienek
hala erabakitzen dutenean
enean.
enean
4.5.4. …siendo menester que la renuncia de este derecho se haga en su caso de una manera expresa y terminante…
... _______ da eskubide horri beren-beregi eta modu zehatzean uko egitea.
4.5.5. La determinación de cuáles sean los dos pareceres más favorables al procesado se hará a pluralidad de votos.
votos
4.5.6. Los que tuvieren lugar en los estrados, se practicarán leyendo íntegramente la resolución a la persona a quien
se notifiquen, dándole en el acto copia de ella, aunque no la pidiere, y haciendo mérito de uno y otro en la diligencia
que se extienda, que suscribirá el Secretario u Oficial de Sala, respectivamente.
Auzi-aretoetan egiten direnak, jakinarazpena nori egin eta pertsona horri oso-osorik irakurrita gauzatuko dira;
pertsona horri jakinarazpenaren kopia emango zaio ekitaldian bertan, berak eskatu ez arren, eta ebazpena zein
eginbidetan luzatu eta horretan bataren zein bestearen _______ jasota.
jasota Idazkariak edo salako ofizialak izenpetuko
du, hurrenez hurren, eginbide hori.
4.5.7. La persona que reciba los documentos los presentará en el término que se le hubiese fijado, al Juez o Tribunal a
quien se haya encomendado el cumplimiento, dando aviso, acto continuo,
continuo de haberlo hecho así al Juez o Tribunal de
quien procedan.
Agiriak jasotzen dituen pertsonak horiek aurkeztu beharko dizkio, zehaztutako epemugan, betearazpenaz
arduratzeko agindua hartu duen epaileari edo auzitegiari, eta, _______,
_______ hala egin dela abisatuko dio agiria
jatorriz sortu duen epaile edota auzitegiari.
4.5.9. Empleará la forma del suplicatorio cuando se dirija a un Juez o Tribunal superior en grado.
Suplikatorio-_______
_______ erabiliko du, goragoko mailan dagoen epaile edo auzitegi batengana jotzen duenean.
384 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
4.5.10. Del escrito interponiendo recurso de apelación se dará traslado, una vez concluido el término para recurrir, a
las demás partes, las que, en término de cinco días,
días podrán formular recurso supeditado de apelación.
Idazkiaren bidez gora jotzeko errekurtsoa jartzen denean, idazki hori jakinaraziko zaie gainerako alderdiei, behin
errekurtsoa jartzeko epemuga amaituta; alderdiok _______ jarri ahal izango dute gora jotzeko errekurtso
baldintzatua.
4.5.11. Dirimido el conflicto por el superior a quien competa, el Juez de instrucción que deje de actuar remitirá las
diligencias practicadas y los objetos recogidos al declarado competente dentro del segundo día, a contar desde el en
que reciba la orden del superior
superior para que deje de conocer.
Behin goragoko epaile eskudunak gatazka konponduta, jardunari utzi behar dion instrukzio-epaileak gauzatutako
eginbideak eta jasotako objektuak igorriko dizkio eskuduntzat jotako epaileari; hori egingo du _______,
goragokoak horren eskumena uzteko agindua ematen dion _______.
_______
4.5.12. El auto dictado por el Juez de lo Penal será apelable ante la Audiencia respectiva.
Zigor-arloko epaileak emandako autoari _______ jarri ahal izango zaio kasuan kasuko audientzian
4.5.13. Contra el auto a que se refiere este artículo procederá el recurso de apelación,
apelación que será admisible en ambos
efectos.
Artikulu honetan aipatutako _______, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da,
da eta errekurtso hori ondore
bietan onartu ahal izango da.
4.5.14. Cuando se proponga declinatoria ante un Juez municipal, resolverá éste en término de segundo día.
día
4.5.15. La inhibición ante los Tribunales de lo criminal se propondrá en escrito con firma de Letrado.
Letrado
4.5.16. Propuesta de convenio urbanístico a suscribir entre el agente urbanizador y la administración actuante con
expresión de los compromisos asumidos por aquél.
4.5.17. La formulación y presentación para su tramitación del programa de actuación urbanizadora y restantes
documentos técnicos que sean precisos para la legitimación de la transformación del suelo mediante la urbanización
en la forma dispuesta por esta ley con la condición de su previa sectorización.
Urbanizatzeko jarduketa-programa egitea eta izapidetzeko aurkeztea, eta, programa horrekin batera, lurzorua
urbanizazioaren bitartez eraldatzea zilegi egiten duten gainerako agiri teknikoak ere aurkeztea. _______,
sektorizatu egin beharko da _______ lurzorua, eta lege honetan xedatutako eran egin beharko da urbanizazioa.
4.5.18. Los planes generales determinarán la secuencia lógica de su desarrollo mediante la fijación de las condiciones
objetivas que definan un orden básico de prioridades para su ejecución.
_________________________________________ 385
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
4.5.19. Las nuevas teconologías no pueden valorarse atendiendo exclusivamente a los procedimientos y formas
democráticas.
4.5.20. Las administraciones públicas ejecutarán, en sus respectivas esferas de competencias, los correspondientes
planes de ordenación urbanística, con arreglo a esta ley.
4.5.21. Los desperfectos y las deficiencias apreciados, sus posibles causas y las medidas recomendadas para asegurar
la estabilidad, la seguridad, la estanqueidad y la consolidación estructural.
Atzemandako akatsak eta hutsak, eta haiek ustez sorrarazi dituzten _______;
_______ egonkortasuna, segurtasuna,
estankotasuna eta egituraren sendotasuna ziurtatzeko neurriak.
4.5.22. La administración actuante remitirá al registro de la propiedad certificación del acta levantada, acompañada
del correspondiente plano, a los efectos de la práctica de las inscripciones procedentes..
procedentes
Egindako aktaren ziurtagiria eta, harekin batera, _______ planoa bidaliko ditu administrazio jarduleak jabetza-
erregistrora, egin _______ inskripzioak egin ahal izateko..
4.5.23. La ley también fija la necesaria participación del usuario y de sus familiares en la financiación de los mismos
[servicios sociales].
Legeak, azkenik, finantziazioan erabiltzaileek eta haien senideek ere parte hartu _______ ezartzen du..
4.5.25. No está de más que el Parlamento Vasco deje claro, a modo de declaración de principios, que la única
concepción cultural hoy deseable es la que tiene su raíz en la democracia y tiene, por tanto, como una de sus
finalidades prioritarias, elevar el nivel democrático de la sociedad
Eusko Legebiltzarrak argi eta garbi utzi beharra dauka, printzipio-adierazpen gisa, ezen kulturaren kontzepzio
egoki bakarra, dudarik gabe, sustraia demokrazian duena dela, eta, ondorioz, lehentasunezko _______ bat
gizartearen demokrazia-maila goratzea duena.
4.5.26. Una política de vivienda con enfoque social sólo puede pasar por el incremento significativo de esta oferta de
vivienda protegida.
4.5.27. Obras de vialidad, comprensivas en todo caso de las de explanación, afirmado y pavimentación de calzadas;
construcción y encintado de aceras, incluyendo las obras precisas para facilitar su accesibilidad para las personas de
movilidad reducida; y construcción de las canalizaciones para servicios en el subsuelo de las vías o de las aceras.
Bidegintzako obrak. Hauek _______ dira betiere: galtzada berdintzea, finkatzea eta zolatzea; espaloiak egitea eta
zintarriak jartzea –hor
hor _______ dira mugikortasun urria duten pertsonak ibili ahal izateko beharrezko obrak ere–;
ere
eta bideen eta espaloien lurpean zerbitzuetarako kanalizazioak egitea.
386 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
4.5.28.
4.5.28. Procediendo a su demolición y al cese de los usos y las actividades desarrollados a requerimiento del
ayuntamiento y sin derecho a indemnización por concepto alguno
Eta udalak eskatuz gero, eraitsi egin beharko dira, eta utzi egin beharko dira horietan gauzatzen ziren erabilerak
eta jarduerak, eta ez da izango kalte-ordainik jasotzeko _______.
_______
4.5.29. Están también sujetos a licencia los actos de construcción, edificación e instalación que realicen los
particulares en terrenos de dominio público, sin perjuicio de las autorizaciones o concesiones que otorgue el ente
titular del dominio público.
Lizentzia beharko dute, halaber, partikularrek jabari publikoko lursailetan egiten dituzten eraikuntza-, etxegintza-
eta instalatze-ekintzek. Lizentzia beharko dute, _______ jabari publikoaren titularra den erakundeak bere aldetik
baimenak edo kontzesioak eman.
eman
4.5.30. En todo el suelo no urbanizable y en el suelo urbanizable no sectorizado, con excepción de lo dispuesto en el
artículo 23.
Lurzoru urbanizaezin guztian eta lurzoru urbanizagarri sektorizatugabean, _______ 23. artikuluan xedatutakoa.
4.5.31. Aprobación inicial por el ayuntamiento, con sometimiento, simultáneo y por el mismo plazo de un mes, a
trámite de información pública mediante anuncio publicado
publicado en el boletín oficial del territorio histórico correspondiente
y en diario o diarios de mayor difusión en éste.
Udalak hasierako onespena eman beharko du, eta, aldi berean, jendaurrean jarriko du hilabeteko epean.
_______,
_______ iragarkia argitaratuko du lurralde historikoko aldizkari ofizialean eta lurraldean zabalkunderik handiena
duen egunkarian edo egunkarietan.
4.5.32. No obstante, sin perjuicio de su consideración dentro de la categoría de suelo urbano consolidado, los solares
en régimen de proindivisión podrán ser objeto de un proceso reparcelatorio, a instancia de la propiedad que
representa al menos el 50 % de la cuota de propiedad, cuyo ámbito no excederá del propio del solar.
Alabaina, hiru-lurzoru finkatuaren kategoriaren barruan orubeok duten kontsiderazioa kontuan izan behar bada
ere, proindibiso-araubidea duten orubeak birpartzelatu egin ahal izango dira. _______
_______,
__ gutxienez jabetza-
kuotaren % 50 ordezkatzen duen jabetzak
ak eskatu beharko du,
du eta bipartzelazioak ez du gaindituko orubearen
eremua.
4.5.33. Concluye la ley estableciendo un título VI específicamente destinado a tutelar el cumplimiento de la legalidad
urbanística tanto con carácter preventivo como con carácter reparador del orden infringido.
Legeak, bukaera aldean, VI. titulua ere ezartzen du, berariaz hirigintza-arloan legea betetzen dela babesteko, bai
arau-
arau-hausteari _______ hartuta,
hartuta bai urratutakoa berriz bere _______ ekarrita.
ekarrita
4.5.34. El incumplimiento del deber de edificar habilitará a la administración actuante para expropiar la parcela o el
solar, llevar a cabo su venta forzosa o proceder a la ejecución del planeamiento mediante la adjudicación de un
programa de edificación a un agente edificador, previa declaración municipal de la misma en situación de edificación
forzosa.
Eraikitzeko eginbeharra betetzen ez bada, administrazio jarduleak habilitazioa izango du partzela edo orubea
desjabetzeko, horiek nahitaez saltzeko edo eraikitzaile bati eraikitze-programa bat esleituz plangintza egikaritzeko.
_______,
_______ partzela edo orubeok nahitaez eraikitzeko deklarazioa egin beharko du aurretiaz udalak.
_________________________________________ 387
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
4.5.35. La licencia de usos provisionales se entenderá otorgada en precario bajo la condición de pérdida de su
eficacia:] Previa audiencia de los interesados,
interesados cuando se produzca, en cualquier momento anterior al requerimiento
municipal de cese del uso o usos autorizados y la demolición y el desmontaje de las obras e instalaciones, la
declaración del incumplimiento por los destinatarios de la licencia de cualquiera de los compromisosa que se refiere la
letra a) del número anterior
Deklaratzen baldin bada lizentziaren hartzaileek ez dutela bete artikulu honetako 1. paragrafoko a) idatz-zatian
aipatzen diren konpromisoetako bat. Deklarazio hori, _______,
_______ udalak erabilera baimenduak bertan behera utzi
eta obra edo instalazioak eraitsi eta desmuntatzeko errekerimendua egin aurretik eman beharko da, eta lehenago
interesdunei entzun beharko zaie.
5. Gramatika-
Gramatika-irizpideak
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
... los litigantes dispondrán de un plazo de cinco días para la correcta interposición o anuncio del recurso.
A) ... auzilariek bost egunetako epea izango dute, errekurtsoa behar bezala jarri edo iragartzeko.
B) ... auzilariek bost eguneko epea izango dute, errekurtsoa behar bezala jarri edo iragartzeko.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
El perito entregará la valoración de los bienes embargados al tribunal en el plazo de ocho días a contar desde la
aceptación del encargo.
A) Adituak, enkargua onartu duenetik, zortzi egunetako epean emango dio auzitegiari enbargatu ondasunen
balorazioa.
B) Adituak, enkargua onartu duenetik, zortzi eguneko epean emango dio auzitegiari enbargatu ondasunen
balorazioa.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
388 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
A) Estradizioaren eskaera suplikatorio-formarekin egingo da, eta Grazia eta Justizia ministroari zuzenduko zaio.
B) Estradizioaren eskaera egiteko suplikatorio-forma erabiliko da, eta Grazia eta Justizia ministroari zuzenduko
zaio.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
A) Interesdunek aurkez ditzaten eskabideak ebazteko gehieneko epea, kasu bakoitzean ezarri beharreko
jardunbidearen izapideek har dezatena da.
B) Interesdunek aurkeztutako eskabideak ebazteko gehieneko epea, kasuan kasuko jardunbideetarako behar dena
izango da.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
A) Eskabide, idazki edo mezu batean interesdun zenbait agertuko balitz, horien ondoriozko jarduketak berariaz
adierazitako ordezkariarekin edo interesdunarekin egingo lirateke, eta horren ezean, idazkian agertzen den
lehenengoarekin.
B) Eskabide, idazki edo mezu batean interesdun bat baino gehiago badira, interesdun horiek berariaz adierazitako
ordezkariekin edo interesdunekin egingo dira jarduketak; eta ezer adierazten ez bada, berriz, idazkian agertzen
den lehenengoarekin.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
Cuando varios, conjuntamente y en un solo contrato, vendan una finca indivisa con pacto de retro...
A) Norbaitzuek, batera eta kontratu batean bakarrik, baldin eta finka indibisoa saltzen badute atzeraeskuratzeko
itunarekin...
B) Norbaitzuek, batera eta kontratu batean bakarrik, finka indibisoa saltzen dutenean atzeraeskuratzeko
itunarekin...
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
_________________________________________ 389
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
Lo mismo se observará cuando el que ha vendido por sí solo una finca ha dejado varios herederos...
A) Gauza bera beteko da, bere kabuz finka saldu duenak zenbait jaraunsle utzi dituenean...
dituenean
B) Gauza bera beteko da, baldin eta bere kabuz finka saldu duenak zenbait jaraunsle utzi baditu...
baditu
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
El que disponga de bienes a título gratuito en favor de un menor o incapacitado, podrá establecer las reglas de
administración de los mismos y designar la persona o personas que hayan de ejercitarla.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
A) Kreditu auzigaia saltzen delarik, zordunak hori azkentzeko eskubidea izango du...
B) Kreditu auzigaia saltzen bada, zordunak hori azkentzeko eskubidea izango du...
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
Los autos se redactarán fundándolos en Resultandos y Considerandos concretos y limitados unos y otros a la
cuestión que se decida.
A) Autoak idazteko oinarri izango dira ikusizko eta kontuan hartuzko zehatzak; batzuk eta besteak erabaki
beharreko arazoari buruzkoak izango dira soil-soilik.
B) Autoak idazteko oinarri izango dira ikusi eta kontuan hartutako irizpide zehatzak; batzuk eta besteak erabaki
beharreko arazoari buruzkoak izango dira soil-soilik.
IRIZPIDEA: ___________________________________________________________________
390 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_______________________________________________________________ 6. gaia
_________________________________________ 391
Ikuspegi Jurilinguistikoa
6. gaia _______________________________________________________________
IVAP/HAEE, 2010. «Administrazioa euskaraz» aldizkaria. Gramatika artikuluen bilduma eta ariketak.
Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Kaltzakorta, M., 2008. Prosa komunikagarriagoa egiten. UEU.
Larrazabal, S. eta Oregi, E., 2005. Hizkera juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo:
Deustuko Unibertsitatea.
Larringan, L.M. eta Idiazabal, I., 2005. “Euskararen kalitatea aztertzeko marko teorikoa eta
metodologia”. Ikastaria 14, 9-29.
Larringan, L.M., 2000. “Hizkuntzaren kalitatea”. Ikastaria 11, 65-76.
Lozano, J., 1997. “Zenbait argibide euskara juridikoaren gainean”. ELERIA 1, 55-75.
Lozano, J. (koord.), 1997. Argiro idazteko proposamenak eta ariketak. Gasteiz: HAEE/IVAP.
Makazaga, J.M., 2008.. "Ahozko jarduna komunikazioaren lagungarri: ekarpen bat ahozkoaren
estrategia komunikatiboez". In: Gramatika Jaietan. Patxi Goenagaren omenez. (Artiagoitia X. & Lakarra
J. [arg.]), Julio Urkixo Mintegiaren Gehigarriak, UPV/EHU. 2008, 545-560.
Martín, J., 1991. Normas de uso del lenguaje jurídico. Granada: Pomares.
Mendiguren, X., 1990. “Testu itzuliaren organikotasuna”. SENEZ 9.
Mendiguren, X., 1996. “Euskararen hizkuntza ereduaz eta kalitateaz zenbait gogoeta”. Euskera XLI,
583-604.
Millán, A., 1997. Libro de estilo para juristas. Normas básicas y reglas técnicas para la elaboración del
trabajo académico. Madril: MAP.
Pagola, J. eta Urkia, J., 2008. Interpretearen eskuliburua. Gasteiz: IVAP.
Rodriguez, F. eta Esnaola, I. (ed.), 1998. Euskara mintzatuaren erronkak. Donostia: UPV/EHU.
Sáinz, F. eta Da Silva, J.C., 1989. La calidad de las leyes. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra
Sarasola, I., 1997. Euskara batuaren ajeak, Irun: Alberdania.
Torrealdai, J.M. eta Murua, I., 2009. Euskaltzaindia. Ekin eta Jarrai. Bilbo: Euskaltzaindia.
Urrutia, A. eta Lobera, A. (arg.), 1995. Euskara, zuzenbidearen hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Urrutia, A., 1990. Euskara Legebidean. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Zabala, I. eta Elordui, A., 2006. "Specialized discourse and the Linguistic System of Basque". In: B.
Fernández eta I. Laka (arg.), Andolin gogoan. Essays in honour of Professor Eguzkitza. Bilbo: UPV/EHU,
895-914.
Zabala, I., 2007. "Gramatika- eta estilo-arauak espezialitate-hizkeren garapen diskurtsiboari begira". In:
I. Ugarteburu eta P. Salaburu (arg.) Espezialitate Hizkerak eta Terminologia II: Euskara estandarra eta
espezialitate hizkerak. Bilbo: UPV/EHU, 227-242.
Zabala, I., San Martin, I., Lersundi, M. eta Elordui, A. 2011. “Graduate teaching of specialized registers
in a language in the normalization process: towards a comprehensive and interdisciplinary treatment of
academic Basque”, in Begoña Clavel & Sergio Maruenda, 2010 (argit.) (argitaratzeko): Multiple Voices
in Academic and Professional Discourse: Current Issues in Specialised Language Research, Teaching
and New Technologies, Cambridge Scholar Publishing.
Zuazo, K., 2000. Euskararen sendabelarrak. Irun: Alberdania.
Zuazo, K., 2005. Euskara Batua. Ezina ekinez egina. Donostia: Elkar.
Zuazo, K., 2008. Euskalkiak, euskararen dialektoak. Donostia: Elkar.
Zubimendi, J.R., 1997. “Euskararen kalitatea: zuzentasuna eta egokitasuna”. Euskera 42, 705-709.
392 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
Bibliografia
______________________________________________________________ Bibliografia
ERREFERENTZIAK
Agirre, J.M., 2009. Itzulpen estrategiak. Gaztelaniazko testu juridikoak eta administratiboak. Donostia:
HAEE/IVAP.
Agirre, J., 1997. “Euskarazko itzulpen administratibo-juridikoen balio ofiziala”. SENEZ 19.
Agirreazkuenaga, I., 2000. “Hizkuntza alorreko oinarrizko printzipioak eta euskal administrazio
publikoetako hizkuntza-plangintza orain eta gero”. ELERIA 5, 85-96.
Aierbe, A., 2003. “Administrazioaren iragarkia: publizitate arloko hizkera?2. In: Alberdi, X. eta
Ugarteburu, I. (arg.) Espezialitate-hizkerak eta Terminologia Jardunaldiak. Leioa: UPV/EHU, 255-270.
Aierbe, A., 2007. “Gaztelaniazko agindu- edota betebehar-balioko geroaldiaren ordainak euskarazko
administrazio-testuetan”. In: Salaburu, P. eta Ugarteburu, I. (arg.) Espezialitate-hizkerak eta Terminologia
II: Euskara estandarra eta espezialitate hizkerak. Leioa: UPV/EHU, 171-184.
Alberdi, X. eta Sarasola, I. (2001). Euskal estilo libururantz. Gramatika, estiloa eta hiztegia. Bilbo:
UPV/EHU.
Alberdi, X. eta Ugarteburu, I. 1999. Euskaltzaindiaren araugintza berria: ikastaroa. Bilbo: UPV/EHU.
Alberdi, X., 2010. “Kalkoen eragina euskara akademikoaren garapen lexikoan: lan zuzenbideko
terminologia”, in Alberdi, X.; Salaburu, P. 2010 (argit.): Ugarteburu Terminologia Jardunaldiak.
Euskararen garapena esparru akademikoetan, sare-argitalpena, Euskara Institutuaren webgunea
Alcaráz, E. eta beste, 2007. Las lenguas profesionales y académicas. Bartzelona: Ariel.
Alcaraz, E., 2005. “El jurista, el traductor y la traducción jurídica”. In: Larrazabal, S. eta Oregi, E.
Hizkera juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 47-68.
Alday, L. (koord.), 1998-a. Prozedura Zibileko idazki ereduak I. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Alkorta, K. (arg.), 2004. Egokitasuna hizkuntzaren erabileran. VIII. Jardunaldiak. Bilbo: Mendebalde
Kultur Alkartea.
Alkorta, K., Urkia, J. eta Burgoa, A., 2004. ”IZOko zuzenketa-prozesua”. SENEZ 27.
Alonso, I. eta beste, 2010. Administrazioko testugintzan sakontzeko ikastaroa. Gasteiz: IVAP/MU
_________________________________________ 395
Ikuspegi Jurilinguistikoa
Bibliografia _____________________________________________________________
Álvarez, M., 1995. Tipos de escrito III: epistolar, administrativo y jurídico. Madril: Arco/Libros
Arregi, M. eta Cuadra, S., 2001. “Euskararen erabilera arautzeko arautegien bilakaera Nafarroan
(1986-2001)”. Administrazioan Euskaraz 34, 12.
Arrieta, M.J. (koord.), 2007. Hizkuntza, komunikazioaren eta teknologiaren garaian. Gasteiz: Eusko
Jaurlaritza.
Baranbones, J. eta Gonzalez, O., 1994. “Euskarazko zuzenbidea: printzipio orokorrak eta orain arteko
ibilbidea itzultzailearen ikuspegitik”. SENEZ 15.
Bassols M. eta Torrent, A., 1997. Modelos textuales. Teoría y práctica. Bartzelona: Octaedro.
Basurto, M., Tirapu, J. eta Crespo, S., 2007. Araugintza ikastaroa. Arauak. Akatsak zuzentzen. Iruñea:
Nafarroako Gobernua.
Bayo, J. (zuz.), 1998. El lenguaje judicial. Madril: Consejo General del Poder Judicial.
Belluscio, A., 2008. “Técnica jurídica para la redacción de escritos y sentencias”. Suplemento Especial
de la Revista argentina La Ley. URL: http://forodelderecho.blogcindario.com/2008/03/00290-tecnica-
juridica-para-la-redaccion-de-escritos-y-sentencias-augusto-c-belluscio.html
Benoit, A. (2000). Decir o escribir lo esencial en pocas palabras. Hacer la síntesis. Bilbo: Deusto.
Biber, D. eta Conrad, S., 2011. Register, Genre and Style. Cambridge: Cambridge University Press.
Bielsa, R., 1993. Los conceptos jurídicos y su terminología. Buenos Aires: De Palma.
Bizkaiko Foru Aldundia, 2005. Enpresa euskaldunduz. Fitxa juridikoen bilduma. Bilbo: Bizkaiko Foru
Aldundia.
396 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_____________________________________________________________ Bibliografia
Bronckart, J.P., 2004. Actividad verbal, textos y discursos. Por un interaccionismo socio-discursivo.
Madril: Fundación Infancia y Aprendizaje.
Burgo, M. eta Marchán, A., 2000. El lenguaje del derecho. Bartzelona: Editorial Bosch.
Cabré, M.T., Bach, C. eta Martí, J. (ed.), 2006. Terminología y Derecho: complejidad de la
comunicación multilingüe. Bartzelona: IULA.
Cáceres, E., 2000. Lenguaje y derecho: las normas jurídicas como sistemas de enunciados. Mexiko:
Universidad Autónoma Nacional de México.
Calonje, C., 2009. Técnica de la argumentación jurídica. Iruñea: Thomson Reuters & Aranzadi.
Calsamiglia, H. eta Tusón, A., 1999. Las cosas del decir. Manual de análisis del discurso. Bartzelona:
Ariel.
Calvi, M.V. eta beste, 2009. Las lenguas de especialidad en español. Erroma: Carocci Editore.
Calvo, L., 1980. Introducción al estudio del lenguaje administrativo. Gramática y textos. Madril: Gredos.
Casado, M., 1993. Introducción a la gramática del texto en español. Madril: Arco/Libros.
Castellón, H., 2001. El lenguaje administrativo. Formas y uso. Granada: Editorial La Vela.
Catalani, A., 2010. Expresarse con acierto. Una palabra para cada ocasión, una ocasión para cada
palabra. Madril: Alianza.
Cervera, A. eta Hernández, G., 2006. Saber escribir. Madril: Aguilar/Instituto Cervantes.
Conde, J., 2009. Lenguaje administrativo y derecho: El lenguaje como aspecto de la actividad
administrativa. Zizur Txikia: Aranzadi
Connor, U. eta Upton, T. (koord.), 2004. Discourse in the Professions. Amsterdam: John Benjamins.
De Beaugrande, R.A. eta Dressler, W.U., 1997. Introducción a la lingüística del texto. Bartzelona: Ariel.
Del Burgo, M. eta Merchán, A., 2000. El lenguaje del derecho. Bartzelona: Bosch.
Del Olmo, K., 1998. “Oratoria, akatsak, itzulpengintza eta kalkoak”. SENEZ 21, 29-54.
Dyrberg, P., 2000. “Hizkuntza aniztasuna Europar Batasunean eta bertako erakundeetan: aberastasuna,
zailtasunak eta inplikazioak”. ELERIA 6, 23-28.
_________________________________________ 397
Ikuspegi Jurilinguistikoa
Bibliografia _____________________________________________________________
Elordui, A. eta Zabala, I., 2009. “Euskara Batuaren garapen lexiko-diskurtsiboa: batasunetik aniztasun
funtzionalera” In Ricardo Etxepare, Ricardo Gómez, Joseba A. Lakarra (arg.), A Festschrift for Bernard
Oyharçabal. Volumen especial del Anuario del Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo (ASJU),
XLIII: 1-2(2009), 231-246, UPV/EHU. ISBN: 0582-6152.
Elosegi, A., 2002. Zuzenbideko hizkera berezia. Lege-corpus itzuli bateko terminologiaren azterketa
linguistikoa eta terminologikoa. Bilbo: UPV/EHU.
Elosegi, A., 2002. “Euskal hizkera juridikoa testuetan”. In: Elosegi, A., Zuzenbideko hizkera berezia.
Lege-corpus itzuli bateko terminologiaren azterketa linguistikoa eta terminologikoa. Bilbo: UPV/EHU,
183-243.
Elosegi, A., 2002. “Euskal hizkera juridikoari buruzko lanak”. In: Elosegi, A., Zuzenbideko hizkera
berezia. Lege-corpus itzuli bateko terminologiaren azterketa linguistikoa eta terminologikoa. Bilbo:
UPV/EHU, 229-234.
Elosegi, A., 2004. “Euskara Juridikoak 25 urte betetzen dituenean. Gogoeta batzuk euskara
juridikoaren garabideen inguruan”. ELERIA 12, 71-85.
Erkoreka, J. eta Lozano, J. (koord.), 1994. Hizkera argiaren bidetik. Gasteiz: HAEE/IVAP
Escuela Judicial, 2000. Lenguaje forense. Madril: Consejo General del Poder Judicia.
Europako Batzordea, 2009. Guía práctica común del Parlamento Europeo, del Consejo y de la
Comisión. URL: http://eur-lex.europa.eu/es/techleg/index.htm
Eusko Jaurlaritza, 2004. Euskararen kalitatea. Zertaz ari garen, zergatik eta zertarako. Eusko Jaurlaritza.
398 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_____________________________________________________________ Bibliografia
Ezeiza, J., 2009. Komunikazioa euskaraz: Administrazio orokorra. Donostia: L6 & HABE. URL:
http://tresnak.kapsula.com/komunikazioa_euskaraz/administrazio_orokorra/
Ezeiza, J., 2009. Komunikazioa euskaraz: Justizia administrazioa I. Donostia: L6 & HABE. URL:
http://tresnak.kapsula.com/komunikazioa_euskaraz/justizia_administrazioa1/
Ezeiza, J., 2009. Komunikazioa euskaraz: Justizia administrazioa II. Donostia: L6 & HABE. URL:
http://tresnak.kapsula.com/komunikazioa_euskaraz/justizia_administrazioa2/
Fernández, J. eta Huertas, A., 2009. Redacción en las relaciones públicas. Madril: Prentice Hall.
Font, A. eta Pérez, J.L., 2009. El derecho para no juristas. Bilbo: Ediciones Deusto.
Friera, I., 2009. “Legebiltzarreko erabilera-plana”. In: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza (arg.).
Erabilera planak herri-administrazioetan. Euskara teknikarientzako lan jardunaldiak. Argitalpen
elektronikoa: http://tinyurl.com/5v36mrb
Gallastegi, C., 2005.“Itzulpen juridikoa eta euskararen historia”. In: Larrazabal, S. eta Oregi, E.,
Hizkera juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 87-110.
Garayzabal, E., Jiménez, M. eta Reigosa, M. (arg.), 2011. Panorama actual de la Lingüística Forense en
el ámbito legal y policial. Teoría y práctica. Madril: Euphonia.
García, I., 2000. Análisis textual aplicado a la traducción. Valentzia: Tirant lo Blanch.
García, J. eta Ortas, S., 2007. Estrategia de negociación práctica para abogados. Madril: Colex
García, J., 2009. Estrategia de oratoria práctica para abogados. Madril: Colex.
Gorostiza, A., 2009. Administrazio idazkiak berritu eta estandarizatzeko teknikak. URL:
http://www.euskara.euskadi.net/r59-
738/eu/contenidos/informacion/erabilera_planak_jardunaldiak/es_jardun/adjuntos/Aitor%20Gorostiza
%20-%20Estandarizazioa.pdf
Hainbaten artean, 2000. Manual de normalización de textos administrativos. Las Palmas: Universidad
de las Palmas de Gran Canaria.
Hainbaten artean, 2004. Euskararen kalitatea. Zertaz ari garen, zergatik eta zertarako. Gasteiz: Eusko
Jaurlaritza
_________________________________________ 399
Ikuspegi Jurilinguistikoa
Bibliografia _____________________________________________________________
Hainbaten artean, 2008. Gizarte arloko jurisdikzioan erabiltzen diren hainbat ereduren bilduma
elebiduna. Donostia: LAB sindikatua.
Hainbaten artean, 2008. Teknologia berriak eta euskara. BAT soziolinguistika aldizkaria, 66. zk.
Hainbaten artean, 2009. Eusko Legebiltzarraren idazteko, itzultzeko eta zuzentzeko jarraibideak. Gasteiz:
Eusko Legebiltzarra. URL: http://www.parlamento.euskadi.net/e_normas_redaccion.html
Hainbaten artean, 2009. Normografia eta arau-idazketa elebiduna. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Iturralde, V., 1989. Lenguaje legal y sistema jurídico. Cuestiones relativas a la aplicación de la ley.
Bartzelona: Tecnos.
IVAP/HAEE, 2010. «Administrazioa euskaraz» aldizkaria. Gramatika artikuluen bilduma eta ariketak.
Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Lanaren Nazioarteko Erakundea, 2001. Guía sobre legislación del trabajo. URL:
http://www.ilo.org/public/spanish/dialogue/ifpdial/llg/main.htm
Larrazabal, S. eta Oregi, E., 2005. Hizkera juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo:
Deustuko Unibertsitatea.
Larringan, L.M. eta Idiazabal, I., 2005. “Euskararen kalitatea aztertzeko marko teorikoa eta
metodologia”. Ikastaria 14, 9-29.
Larringan, L.M., 1998. Koherentzia, kohesioa eta konexioa. Testuratze baliabideak. Gasteiz: UPV/EHU
eta Arabako Foru Aldundia.
Lasa, I., 2010. Goi mailako euskara lantzen. Derio: Labayru Ikastegia.
400 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_____________________________________________________________ Bibliografia
Lobera, G., 2005. “Gerraondoko itzulpen juridikoaren bilakaera: joerak eta emaitzak”. In: Larrazabal,
S. eta Oregi, E., Hizkera juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo: Deustuko
Unibertsitatea, 111-124.
Lozano, J., 2008. “Administrazioko hizkeraren oraina eta geroa”. In: IKER 19, 103-118. Argitalpen
elektronikoa: http://www.euskaltzaindia.net/dok/ikerbilduma/70471.pdf
Lozano, J. (koord.), 1997. Argiro idazteko proposamenak eta ariketak. Gasteiz: HAEE/IVAP
Lozano, J., 1997. “Zenbait argibide euskara juridikoaren gainean”. ELERIA 1, 55-75.
Makazaga, J.M., 2008.. "Ahozko jarduna komunikazioaren lagungarri: ekarpen bat ahozkoaren
estrategia komunikatiboez". In: Gramatika Jaietan. Patxi Goenagaren omenez. (Artiagoitia X. & Lakarra
J. [arg.]), Julio Urkixo Mintegiaren Gehigarriak, EHU/UPV. 2008, 545-560.
Martín, J., 1991. Normas de uso del lenguaje jurídico. Granada: Pomares.
Martinez, A., 2009. “Abokatu gazteak eta euskara juridikoa”. AVD-ZEA 16, 319-322.
Martínez, J.M., 2008. Manual de comunicación persuasiva para juristas. Madril: La Ley-Wolters Kluwer.
Martínez-Cardós, J.L., 2009. Las normas jurídicas. Tramitación de leyes y normas reglamentarias. URL:
http://www.industria.ejgv.euskadi.net/r44-
886/es/contenidos/informacion/formacion_transversal_gv/es_9000/adjuntos/material%20tecnica%20n
ormativa.pdf
Mendiguren, X., 1996. “Euskararen hizkuntza ereduaz eta kalitateaz zenbait gogoeta”. Euskera XLI,
583-604.
Mendizabal, F., 1992. Eskumen sozialeko eta lan-administrazioko formularioak. Donostia: ELKAR.
Millán, A., 1999. Libro de estilo para juristas. Normas básicas y reglas técnicas para la elaboración del
trabajo académico. Bartzelona: Bosch.
_________________________________________ 401
Ikuspegi Jurilinguistikoa
Bibliografia _____________________________________________________________
Narbaiza, A., 2010. Euskararen eskakizuna Gipuzkoako Toki Administrazioan (1923-1931). Gasteiz:
HAEE/IVAP.
Nikolas, Z., 2010. “Arau idazketa elebidunaren zergatia”. In: Eusko Legebiltzarra. Hizkuntza gutxituak
administrazioan. Lenguas minoritarias en la administración. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra, 313-337.
Olmedo, A., Barreneche, A. eta Misari, D., 2010. Oratoria forense y redacción jurídica. Perú: EGAGAL.
Oregi, E.. 2010. “Korredakzioa araugintzan itzulpenaz haratago”. In: Eusko Legebiltzarra. Hizkuntza
gutxituak administrazioan. Lenguas minoritarias en la administración. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra, 299-
311.
Ortega, E., 2002. “La traducción técnica dentro del ámbito de la traducción judicial: los retos
traductológicos del futuro espacio judicial europeo2. In: Alcina, A. eta Gamero, S. (arg.). La traducción
científico-técnica y la terminología en la sociedad de la información. Castelló: Universitat Jaume I, 163-
166.
Ortega, E., 2008. La traducción e interpretación jurídicas en la unión europea. Retos para la Europa de
los ciudadanos. Granada: Comares.
Palacio, J., 2005. “El ordenamiento jurídico como derecho multilingüe”. In: Larrazabal, S. eta Oregi, E.
Hizkera juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 69-85.
Peillen, T., 1998. “Euskararen lekua Iparraldeko antolakuntza eta legeetan”. ELERIA 3, 51-60.
Plazaola, I. eta Alonso, M.P., 2007. Testuak, diskurtsoak eta generoak. Euskal testuen azterketa
korrontea. Donostia: Erein.
Ramos, L., 1980. Introducción al estudio del lenguaje administrativo. Gramática y textos. Madril:
Gredos.
Reniu, M. (ed.), 1992. Primeres Jornades de Normalitzación del Catalá en l’ambit jurídic. Girona: CNL.
Rodriguez, F., eta Esnaola, I. (ed.), 1998. Euskara mintzatuaren erronkak. Donostia: UPV/EHU.
Ruiz del Árbol, M. eta Albar de la Cala, M., 1997. Educación de la voz para juristas. Guía práctica para
hablar en público y en el foro. Bartzelona: Bosch.
Sáinz, F. eta Da Silva, J.C., 1989. La calidad de las leyes. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra.
402 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_____________________________________________________________ Bibliografia
Swales, J., 1990. Genre Analysis. English in Academic and Research Settings. Cambridge: Cambridge
University Press.
Torrealdai, J.M. eta Murua, I., 2009. Euskaltzaindia. Ekin eta Jarrai. Bilbo: Euskaltzaindia.
Urrutia, A. eta Lobera, A. (arg.), 1995. Euskara, zuzenbidearen hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Urrutia, A. eta Urrutia, I., 2007. Onomasiologia eta terminologia: www.iev.deusto.es biblioteka juridiko
elebidunaren hustuketarako irizpideak. ZEA.
Urrutia, A., 1991. Hizkuntza ofizialkidetasuna. Borondatearen autonomia eta euskara. JAKIN 65, 38-
61.
Urrutia, A., 1993. “Euskara eta mundu juridikoa”. BAT Soziolinguistika aldizkaria 11, 93-98.
Urrutia, A., 1995. “Administrazio hizkera”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara Zuzenbidearen
hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 219-254.
Urrutia, A., 1995. “Auzitegietako hizkera”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara Zuzenbidearen
hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 255-294.
Urrutia, A., 1995. “Euskara mundu juridikoan. Historia laburra”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara
Zuzenbidearen hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 57-85.
Urrutia, A., 1995. “Hizkera juridikoaren berezitasunak”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara
Zuzenbidearen hizkera. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 19-56.
Urrutia, A., 1995. “Lege hizkera”. In: Urrutia, A. eta Lobera, A., Euskara Zuzenbidearen hizkera. Bilbo:
Deustuko Unibertsitatea, 165-218.
Urrutia, A., 2005. “Jurista euskalduna, jurista elebiduna”. In: Larrazabal, S. eta Oregi, E., Hizkera
juridikoa eta itzulpengintza: euskararen norabideak. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea, 146-159.
Valero, C., 2008. Formas de mediación intercultural. Traducción e interpretación en los servicios
públicos. Granada: Comares.
Valverde, I., 2010. “La experiencia de la traducción jurídica en un marco multilingüe: el Parlamento
Europeo”. In: Eusko Legebiltzarra. Hizkuntza gutxituak administrazioan. Lenguas minoritarias en la
administración. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra, 17-25.
Vázquez, G., 2001. Guía didáctica del discurso académico escrito. Madril: Edinumen.
Vilches, F. eta Sarmiento, R., 201. Manual del lenguaje jurídico-administrativo. Madril: Dykinson.
_________________________________________ 403
Ikuspegi Jurilinguistikoa
Bibliografia _____________________________________________________________
Zabala, I. eta Elordui, A., 2006. "Specialized discourse and the Linguistic System of Basque". In: B.
Fernández eta I. Laka (arg.), Andolin gogoan. Essays in honour of Professor Eguzkitza. Bilbo: UPV/EHU,
895-914.
Zabala, I., 2007. "Gramatika- eta estilo-arauak espezialitate-hizkeren garapen diskurtsiboari begira". In:
I. Ugarteburu eta P. Salaburu (arg.) Espezialitate Hizkerak eta Terminologia II: Euskara estandarra eta
espezialitate hizkerak. Bilbo: UPV/EHU, 227-242.
Zabala, I., San Martin, I., Lersundi, M. eta Elordui, A. 2011. “Graduate teaching of specialized registers
in a language in the normalization process: towards a comprehensive and interdisciplinary treatment of
academic Basque”, in Begoña Clavel & Sergio Maruenda, 2010 (argit.) (argitaratzeko): Multiple Voices
in Academic and Professional Discourse: Current Issues in Specialised Language Research, Teaching
and New Technologies, Cambridge Scholar Publishing.
Zuazo, K., 2005. Euskara Batua. Ezina ekinez egina. Donostia: Elkar.
Zubimendi, J. R., 1997. “Euskararen kalitatea: zuzentasuna eta egokitasuna”. Euskera 42, 705-709.
404 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara
_________________________________________ 405
Ikuspegi Jurilinguistikoa
406 _________________________________________
Administrazioko eta Zuzenbideko euskara