UNGDUNGTICHPHAN

ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN
ELECTRONIC VERSION OF LECTURE
Hoang Hai Ha
HoChiMinh City University of Technology

Faculty of Applied Science, Department of Applied Mathematics
Email: hoanghaiha@hcmut.edu.vn
Ngày 8 tháng 12 năm 2022
Hoang Hai Ha (HCMUT) Ứng dụng tích phân Ngày 8 tháng 12 năm 2022 1 / 26
1 DIỆN TÍCH MIỀN PHẲNG
Case 2
2 THỂ TÍCH VẬT THỂ
3 THỂ TÍCH VẬT THỂ TRÒN XOAY

Thể tích vật thể tròn xoay quanh Ox
Vật thể tròn xoay quanh Oy
Method of cylindrical shells
4 ĐỘ DÀI CUNG
5 DIỆN TÍCH MẶT CONG
DIỆN TÍCH MIỀN PHẲNG
Miền D được giới hạn bởi

y = f (x), y = g (x), a ≤ x ≤ b , khi
đó, diện tích miền D là
Zb
A(D) = | f (x) − g (x)|d x
a
Miền D được giới hạn bởi
x = f 1 (y), x = f 2 (y), c ≤ y ≤ d , khi
đó diện tích D là
Zd
A(D) = | f 1 (y) − f 2 (y)|d y
c
VÍ DỤ 1.1
Tính diệnptích miền D giới hạn bởi các đường cong
y = 0, y = x(x − 2).
VÍ DỤ 1.1
y = 0, y = x(x − 2).
Z 2 p
A(D) = | x(x − 2)|d x .
0
VÍ DỤ 1.2
Tính diện tích miền D giới hạn bởi các đường cong
y = x − 1, y 2 = 2x + 6.
VÍ DỤ 1.1
y = 0, y = x(x − 2).
Z 2 p
A(D) = | x(x − 2)|d x .
0
VÍ DỤ 1.2
y = x − 1, y 2 = 2x + 6.
4 y 2 − 6 ¯¯
Z
¯
A(D) = ¯y + 1 − ¯d y .
¯
−2 2
VÍ DỤ 1.3
y = 5x, y = 5, y = x 2 /2 (lấy phần miền phẳng thỏa y ≤ 5x và y ≤ 5 ).
p
Z 1¡ Z 10 ¡
2
5 − x 2 /2 d x .
¢ ¢
A(D) = 5x − x /2 d x +
0 1
VÍ DỤ 1.4
Hai xe A và B di chuyển trên cung một con đường. Gọi f(t) là vận
tốc của A và g(t) là vận tốc của B. Hãy cho biết ý nghĩa diện tích
của miền được tô màu trong đồ thị
THỂ TÍCH VẬT THỂ
Nếu vật thể là hình trụ
Nếu vật thể không phải hình trụ

V (S i ) = A(x i )∆x .

V (S i ) = A(x i )∆x .
Tổng Rieman
Pn Pn
Sn = i =1 V (S i ) = i =1 A(x i )∆x .

V (S i ) = A(x i )∆x .
Tổng Rieman
Pn Pn
Sn = i =1 V (S i ) = i =1 A(x i )∆x .
Rb
Thể tích V = a A(x)d x , A(x) là
diện tích phần tiết diện ngang
của vật thể.
VÍ DỤ 2.1
Tính thể tích của vật thể có đáy là hình tròn bán kính r , tiết diện
song song với Oy là các hình vuông.
GIẢI p
Cạnh hình vuông 2 r 2 − x 2 .
VÍ DỤ 2.1
GIẢI p
Diện tích tiết diện A(x) = 4(r 2 − x 2 ).
VÍ DỤ 2.1
GIẢI p
Diện tích tiếtZdiện A(x) = 4(r 2 − x 2 ).
r
Thể tích V = A(x)d x .
−r
THỂ TÍCH VẬT THỂ TRÒN XOAY
Tìm thể tích của vật thể tròn xoay khi quay miền D:
a ≤ x ≤ b, 0 ≤ y ≤ f (x) quanh Ox.
Z b
Vx = π ( f (x))2 d x.
a
Miền D được giới hạn bởi : a ≤ x ≤ b , y = f 1 (x), y = f 2 (x) nằm về
một phía với Ox. Quay miền D quanh Ox, thể tích vật thể tròn
xoay là:
Rb
V = π |( f 1 (x))2 − ( f 2 (x))2 |d x
a
VÍ DỤ 3.1
Miền D giới hạn bởi x ≥ 0, y = 2 − x 2 , y = x . Tìm thể tích vật thể khi
quay D quanh Ox.
THEOREM 3.1
Miền D được giới hạn bởi x = g (y), x = 0, c ≤ y ≤ d .
Z d
Vy = π g 2 (y)d y (1)
c
VÍ DỤ 3.2
Tính thể tích vật thể tròn xoay khi quay miền D giới hạn bởi các
đường cong y = 4 − x 2 , y = 1, x ≥ 0 quanh Oy.
VÍ DỤ 3.2
Tính thể tích vật thể tròn xoay khi quay miền D giới hạn bởi các
đường cong y = 4 − x 2 , y = 1, x ≥ 0 quanh Oy.
R4
Vy = 1 (4 − y)d y
Xét miền D giới hạn bởi a ≤ x ≤ b, 0 ≤ y ≤ f (x) sao cho nằm về
một phía Oy. Tính thể tích vật thể khi quay D quanh Oy.
Tính thể tích phần nằm giữa hai trụ tròn
r1 + r2
V = 2π h(r 2 − r 1 )
2
1 Chia [a, b] thành các đoạn
nhỏ [x i −1 , x i ] có độ dài bằng
nhau ∆x = x i − x i −1
2 x i là trung điểm của
[x i −1 , x i ]
2 x i là trung điểm của
[x i −1 , x i ]
3 Quay hình chữ nhật với đáy
∆x và chiều cao f (x i ), ta có
phần thể tích có được khi
quay hình chữ nhật nhỏ là
x +x
Vi = 2π i −12 i h(x i −1 − x i ).
x i −1 + x i
Vi = 2π f (x i )(x i −1 − x i )
2
Vi = 2πx i f (x i )∆x
n
X
V∼ Vi
i =1
Zb
lim 2πx i f (x i )∆x = 2π x f (x)d x.
n→∞
a
THEOREM 3.2
Thể tích vật thể tròn xoay khi quay miền D giới hạn bởi:
a ≤ x ≤ b, 0 ≤ y ≤ f (x) là
Zb
V y = 2π |x f (x)|d x.
a
THEOREM 3.3
Thể tích vật thể khi quay miền D giới hạn bởi các đường
y = f 1 (x), y = f 2 (x), x = a, x = b nằm về một phía Oy là:
Rb
V y = 2π |x( f 1 (x) − f 2 (x)|d x.
a
THEOREM 3.3
Rb
V y = 2π |x( f 1 (x) − f 2 (x)|d x.
a
VÍ DỤ 3.3
Tính thể tích vật thể tròn xoay khi quay D giới hạn bởi:
y = 2 − x 2 , x ≥ 0, y = x quanh Oy.
THEOREM 3.3
Rb
V y = 2π |x( f 1 (x) − f 2 (x)|d x.
a
VÍ DỤ 3.3
Tính thể tích vật thể tròn xoay khi quay D giới hạn bởi:
y = 2 − x 2 , x ≥ 0, y = x quanh Oy.
Giải.
R1¯
Vy = ¯x(2 − x 2 − x)|d x .
0
ĐỘ DÀI CUNG
THEOREM 4.1
Độ dài dây cung y = f (x), a ≤ x ≤ b với hàm số f (x) có đạo hàm
liên tục trên [a, b] là
Z bq
L= 1 + [ f 0 (x)]2 d x (2)
a
ĐỘ DÀI CUNG
THEOREM 4.1
Độ dài dây cung y = f (x), a ≤ x ≤ b với hàm số f (x) có đạo hàm
liên tục trên [a, b] là
Z bq
L= 1 + [ f 0 (x)]2 d x (2)
a
VÍ DỤ 4.1
x 2 ln x
Tính độ dài phần đường cong y = − , với 1 É x É 3.
2 4
DIỆN TÍCH MẶT CONG
DIỆN TÍCH MẶT CONG QUAY XUNG QUANH OX

Hàm f có đạo hàm liên tục trên [a, b] . Khi đó diện tích mặt
cong khi quay đường cong y = f (x), a É x É b, quanh Ox là
Z b q
S x = 2π | f (x)| 1 + f 02 (x)d x (3)
a
VÍ DỤ 5.1
π
Tính diện tích mặt cong khi quay y = sin 2x, 0 É x É , quanh Ox.
2
Giải.
Z π
2 p
Sx = | sin 2x| 1 + 4 cos2 2xd x .
0
VÍ DỤ 5.1
π
Tính diện tích mặt cong khi quay y = sin 2x, 0 É x É , quanh Ox.
2
Giải.
Z π
2 p
Sx = | sin 2x| 1 + 4 cos2 2xd x .
0
THỂ TÍCH MẶT TRÒN XOAY QUANH OY(CT1)

cong khi quay đường cong y = f (x), a É x É b, quanh Oy là
Z b q
S y = 2π |x| 1 + ( f 0 (x))2 d x . (4)
a
cong khi quay đường cong x = g (y), c É y É d , quanh Oy là
Z d q
S y = 2π |g (y)| 1 + (g 0 (y))2 d y . (5)
c
Z d q
S y = 2π |g (y)| 1 + (g 0 (y))2 d y . (5)
c
VÍ DỤ 5.2
Tính diện tích mặt tròn xoay khi xoay cung parabol y = x 2 từ
điểm (1, 1) đến (2, 4) quanh Ox,O y .
Z d q
S y = 2π |g (y)| 1 + (g 0 (y))2 d y . (5)
c
VÍ DỤ 5.2
Giải
Z 2 p
S x = 2π x2 1 + 4x 2 d x .
1
Z d q
S y = 2π |g (y)| 1 + (g 0 (y))2 d y . (5)
c
VÍ DỤ 5.2
Giải
Z 2 p
S y = 2π 1 + 4x 2 d x .
x
Z 2 p 1
S x = 2π x2 1 + 4x 2 d x . Z 4 s
1 p 1
S y = 2π y 1 + d y.
1 4y

UNGDUNGTICHPHAN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

UNGDUNGTICHPHAN

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

UNGDUNGTICHPHAN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN

ELECTRONIC VERSION OF LECTURE

HoChiMinh City University of Technology

Ngày 8 tháng 12 năm 2022

2 THỂ TÍCH VẬT THỂ

3 THỂ TÍCH VẬT THỂ TRÒN XOAY

5 DIỆN TÍCH MẶT CONG

Miền D được giới hạn bởi

Nếu vật thể không phải hình trụ

Nếu vật thể không phải hình trụ

Nếu vật thể không phải hình trụ

DIỆN TÍCH MẶT CONG QUAY XUNG QUANH OX

THỂ TÍCH MẶT TRÒN XOAY QUANH OY(CT1)

You might also like