COLOR MANAGED WORKFLOW

Εισαγωγή

l
Τις περισσότερες φορές, όταν εκτυπώνουμε τις φωτογραφίες μας στον φωτογραφικό εκτυπωτή, στο
σπίτι, ή στο εργαστήριο, διαπιστώνουμε ότι το χρώμα δεν είναι το ίδιο με αυτό που βλέπαμε στην οθόνη
μας. Οι διαφορές στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αρκετά μεγάλες και μπορεί να καταστρέψουν τις
φωτογραφίες μας. Μερικά παραδείγματα είναι αφύσικοι τόνοι του δέρματος, χρώμα του ουρανού, διαφορές

a
στην φωτεινότητα και στην αντίθεση. Χρησιμοποιώντας σωστά τα εργαλεία που έχουμε (Φωτογραφική,
Η/Υ, Εκτυπωτή), και κατανοώντας τις βασικές αρχές του Color Μanagement θα έχουμε τη δυνατότητα να

r
τυπώνουμε τις φωτογραφίες μας με σωστά χρώματα.

g
Το παρόν άρθρο απευθύνεται σε φωτογράφους που θέλουν τον απόλυτο έλεγχο στις φωτογραφίες τους,

t
σε ανθρώπους που πουλάνε τη δουλειά τους και οποιοδήποτε λάθος στην εκτύπωση δεν είναι αποδεκτό. Ο
χρόνος και τα έξοδα που απαιτούνται δεν είναι τίποτε το ιδιαίτερο για να ακολουθήσουμε τέτοιο workflow,

n
και τα αποτελέσματα σίγουρα θα μας ανταμείψουν, γλιτώνοντας μας από πολύ κόπο, χρόνο, και χρήμα.

i
u
Στο άρθρο υπάρχουν τομείς για σωστό Setup των προγραμμάτων, καθώς και λίγα λόγια για τη διόρθωση

t
χρωμάτων, το sharpening και πως πρέπει να γίνονται. Όλα αυτά παίζουν κρίσιμο ρόλο στην τελική ποιότητα

l
της εκτύπωσης.
Προετοιμασία

e u
Monitor Calibration

ncon s
Το βασικότερο κριτήριο για να μπορέσουμε να έχουμε σωστό χρώμα στις εκτυπώσεις μας, είναι να
βλέπουμε σωστά τα χρώματα στην οθόνη μας.

Η κάθε οθόνη αποδίδει τα χρώματα διαφορετικά. Ρυθμίζοντας την με το μάτι δεν βοηθάει, καθώς εξαρτάται
από πολλούς παράγοντες (θερμοκρασία, φωτισμός περιβάλλοντος κ.α.) το πώς τα αντιλαμβάνεται. Η
καλύτερη λύση είναι να χρησιμοποιήσουμε ένα hardware calibrator. Το όργανο αυτό έχει τη δυνατότητα
να «διαβάσει» το πώς αποδίδει τα χρώματα η οθόνη, να στείλει τα αποτελέσματα στο software του, και να
δημιουργήσει ένα profile για το monitor μας.

Επίσης το χρώμα στην οθόνη ξεθωριάζει με το πέρασμα του χρόνου, το μάτι δεν πρόκειται να αντιληφθεί τις
αλλαγές (μόνο μετά από μερικά χρόνια), ενώ το calibrator κάθε 15-20 ημέρες θα φροντίσει να δημιουργήσει
ένα νέο, πιο ακριβές profile.

Το κόστος ενός calibrator κυμαίνεται από $220 έως $450 περίπου για τις professional εκδόσεις. Δεν είναι
απαραίτητο να αγοράσουμε professional, επειδή μας δίνουν δυνατότητα για calibration πολλαπλών moni-
tors και τροποποίηση των profiles, δυνατότητες που δεν θα χρειαστούμε. Τα πιο γνωστά hardware calibra-
tors είναι:

Gretag Macbeth EyeOne Display (www.i1color.com)

Ένα από τα πιο γνωστά και καλά calibrators. Μπορεί να ρυθμίσει με επιτυχία LCD και CRT Monitors

Σελίδα 
Monaco Optix XR (www.monacosys.com)
Άριστο calibrator και το πιο ακριβό. Μπορεί επίσης να ρυθμίσει LCD και CRT.

l
Colorvision Spyder (www.colorvision.com)
Το πιο διαδεδομένο, αν και υπάρχουν πολλοί ευχαριστημένοι χρήστες, θα το έβαζα τελευταίο στη λίστα.
Αντίθετα με τα CRT υπάρχουν αναφορές ότι δεν τα καταφέρνει πολύ καλά στα LCD.

a
Εάν δεν έχετε ή δεν σκοπεύετε να επενδύσετε σε κάποιο από τα παραπάνω calibrators, καλύτερα να μην

r
συνεχίσετε να διαβάζετε, καθώς δεν έχει νόημα να ακολουθήσετε Color Managed workflow χωρίς σωστά
ρυθμισμένο monitor.

g
t
Ρυθμίσεις Φωτογραφικής Μηχανής / Color Spaces

Το color space είναι το χρωματικό εύρος (gamut) που μπορεί να δουλέψει μια φωτογραφική μηχανή,

n
εκτυπωτής, ή monitor. Κάθε συσκευή διαφέρει στο πόσο μεγάλο χρωματικό εύρος έχει. Ακριβές οθόνες

i
u
έχουν μεγαλύτερο εύρος, όπως και τα καλά μελάνια / εκτυπωτές, ή οι αισθητήρες των dslr από των com-
pact.

l t
Κατ’ αρχήν στη φωτογραφική μηχανή πρέπει να ορίσουμε το χρωματικό εύρος που θα εργαστούμε στις

e
εφαρμογές όπως Adobe RGB ή sRGB. Το χρωματικό εύρος μεταξύ των εφαρμογών είναι κοινό, σε αντίθεση
με το χρωματικό εύρος των συσκευών. Το Adobe RGB στο Photoshop και στον Corel Photo Paint είναι

u
ακριβώς το ίδιο.

ncon s
AdobeRGB
Εάν στη μηχανή επιλέξουμε AdobeRGB έχουμε το μεγαλύτερο δυνατό εύρος. Συνήθως το χρησιμοποιούμε
όταν θέλουμε να κάνουμε διόρθωση χρωμάτων στην φωτογραφία μας με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Το AdobeRGB δεν είναι κατάλληλο για να παρουσιάζουμε τις φωτογραφίες μας στο web ή να τις δώσουμε
σε εργαστήριο με minilab για εκτύπωση. Εάν έχουμε τέτοιο σκοπό, μετά την επεξεργασία πρέπει να τις
κάνουμε convert σε sRGB και μετά Save.

sRGB
Το sRGB έχει αρκετά μικρότερο εύρος από το AdobeRGB. Το χρησιμοποιούμε όταν δεν έχουμε σκοπό να
επεξεργαστούμε τις φωτογραφίες μας και θέλουμε απ’ ευθείας να τις παρουσιάσουμε στο web η να τις
εκτυπώσουμε σε minilab.

Σελίδα 
 Επεξεργασία

C1 Rebel / LE / Pro

l
Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να εργαστούμε σε ένα RAW αρχείο σε
AdobeRGB Color Space, με το Capture One Rebel / LE / Pro.

a
Κατ’ αρχήν πρέπει να ρυθμίσουμε το πώς διαχειρίζεται το χρώμα το
C1 από το workflow -> Color Management Settings.

r
• Camera Product: Ορίζουμε το μοντέλο φωτογραφικής που
θα χρησιμοποιήσουμε.

g
t
• Camera Profile: Είναι καλύτερα να το ορίζουμε ανάλογα με
τις συνθήκες λήψης (Daylight, Flash, Portrait), αλλιώς μπορούμε να
το αφήσουμε Generic.

n
• Output Destination: Είναι σε τι color profile θα βγάζει το

i
u
πρόγραμμα τα developed αρχεία, προτιμότερο είναι το AdobeRGB
αν τις πάμε για επεξεργασία στο photoshop.

t
• Web Destination: Ορίζουμε sRGB IEC61966-2.1

l
• Monitor Profile: Ας σιγουρευτούμε ότι το default profile,

e
είναι το profile που δημιουργήσαμε με το hardware calibrator.

u
Τέρμα από τις ρυθμίσεις στο C1.

ncon s
Στο C1 είναι καλύτερα να κάνουμε όσες περισσότερες ρυθμίσεις
μπορούμε στα χρώματα και τη φωτεινότητα, ώστε να φέρουμε την φωτογραφία όσο πιο κοντά γίνεται
στο τελικό αποτέλεσμα. Αφού ρυθμίσουμε το White Balance, EC (Exposure Compensation), CC (Contrast
Compensation), Levels Curves, το sharpening amount στο 0 (καλύτερα κάνουμε sharpening στο τελευταίο
στάδιο), φτάνει η ώρα του develop.

Στο Develop Tag, είναι καλύτερα όταν θέλουμε να μεταφέρουμε στο photoshop για επεξεργασία να
ρυθμίσουμε το file format σε TIFF, το Bit Depth σε 16bit και το Color Management Workflow σε Convert to
Destination (=Adobe RGB όπως βάλαμε στα settings).
Φυσικά όταν θέλουμε να τις πάμε για τύπωμα σε minilab, ορίζουμε JPG, High Quality, και Color Man-
agement Workflow σε Convert to Web Destination (=sRGB). Καλό είναι να ρυθμίσουμε και το sharpening
μεταξύ σε αυτή τη περίπτωση.

Σελίδα 
Adobe Photoshop CS

Κατ’ αρχήν πρέπει να ρυθμίσουμε το photoshop ώστε να ξέρει σε τι color space θέλουμε να δουλέψουμε.

l
Στο μενού Edit -> Color Settings.

Στο working space ρυθμίζουμε το RGB ως

Adobe RGB (1998), και τα ενεργοποιούμε τα 3

a
checkbox, ώστε να μας ειδοποιεί σε περίπτωση
που προσπαθήσουμε να επεξεργαστούμε
φωτογραφία σε διαφορετικό color space απ’

r
αυτό που έχουμε ρυθμίσει.

g
u t l t i n
e
Εισαγωγή RAW χρησιμοποιώντας το Adobe Camera RAW (ACR).

u
Οι χρήστες των compact μηχανών που δεν υποστηρίζονται από το C1, έχουν ως μόνη επιλογή το ACR, ή

ncon s
το software που έρχεται μαζί με την μηχανή τους που συνήθως δεν είναι ότι καλύτερο. Η Adobe εξελίσσει
συνεχώς το συγκεκριμένο plugin κάτω από την επίβλεψη του Thomas Knoll, προσθέτοντας βελτιώσεις και
υποστήριξη RAW για τις καινούριες μηχανές τις αγοράς.

Σε κάθε εισαγωγή RAW καλό είναι να ακολουθούμε τα ίδια βήματα με το C1 Pro, δηλαδή θα κάνουμε όσο
περισσότερες βελτιώσεις μπορούμε στο χρώμα, το working space να το έχουμε σε AdobeRGB, το depth
σε 16bit, και το sharpening 0.

Επεξεργασία μετά την εισαγωγή του RAW στο photoshop & Sharpening.

Αφού έχουμε εισάγει την φωτογραφία στο photoshop, μέσω C1 ή ACD, ίσως επιθυμούμε να διορθώσουμε
λίγο ακόμη τα χρώματα επιλεκτικά σε ορισμένα τμήματα της φωτογραφίας. Η καλύτερη λύση είναι να
χρησιμοποιούμε selections & adjustment layers του photoshop ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να σώσουμε
μαζί με το αρχείο PSD οποιαδήποτε αλλαγή κάναμε.

Πριν προχωρήσουμε στο sharpening καλό είναι σε αυτό το σημείο να σώσουμε το αρχείο άθικτο. Η
διαδικασία για sharpening είναι διαφορετική για εκτυπώσεις 30Χ40, διαφορετική για 10X15 και άλλη για
Web.

Ένα πολύ καλό sharpener είναι το Focal Blade. Στα προτερήματα του είναι ότι δουλεύει σε 16 bit, και έχει
Novice Mode και Expert Mode για καλύτερο έλεγχο.

Για όσους προτιμούν τον τέλειο sharpener, και έχουν την διάθεση και το χρόνο να ακολουθήσουν ένα
Σελίδα 
τελείως διαφορετικό sharpening workflow, ας ρίξουν μια ματιά στο Photokit Sharpener (www.pixel-
genius.com). Ας προετοιμαστούν ωστόσο ότι το συγκεκριμένο έχει 35 σελίδες manual και τα διπλά σε
θεωρία για το sharpening και tutorials, που πρέπει να τα διαβάσουμε πριν το χρησιμοποιήσουμε, αλλιώς
τα αποτελέσματα δεν θα είναι τα αναμενόμενα. Στα προτερήματα του συγκεκριμένου είναι η απίστευτη

l
ποιότητα του, η δυνατότητα για επιλεκτικό sharpening, στα smoothing brushes (για soft δερμα κλπ), και η
δυνατότητα να κάνει sharpening αναλόγως τα megapixel (η το film) και τον εκτυπωτή που χρησιμοποιούμε.
Στα μειονεκτήματα είναι η δύσκολη εκμάθηση και ο επιπλέον χρόνος που πρέπει να αφιερώσουμε σε κάθε
φωτογραφία.

a
Soft Proofing

t r g
Profing είναι μια λειτουργία του photoshop που εξομοιώνει το πως θα εκτυπωθεί η φωτογραφία μας στο
χαρτί. Το καταφέρνει αυτό διαβάζοντας το ICC profile του χαρτιού και προσαρμόζοντας τα χρώματα με
βάση τις οδηγίες του profile.

i n
u
Για να ρυθμίσουμε το Proofing του photoshop πάμε στο menu View -> Proof Setup -> Custom.

t
Στο Profile βάζουμε το ICC profile του χαρτιού που σκοπεύουμε να τυπώσουμε, ελέγχουμε το intent να

l
είναι Perceptual (περισσότερα γι’ αυτό παρακάτω), και ενεργοποιούμε το checkbox στο Paper White. Στη

e
συνέχεια πατάμε Save και βάζουμε ένα όνομα για να καταλαβαίνουμε τι είναι το συγκεκριμένο proof setup
(π.χ. Epson Semigloss Paper)

s u
ncon
Σελίδα 
Στο menu View -> Proof Setup, βεβαιωνόμαστε ότι proof setup που μόλις δημιουργήσαμε είναι
ενεργοποιημένο.

Πατώντας τα πλήκτρα Ctrl – Y (ή View -> Proof

l
Colors) μπορούμε να δούμε τις αλλαγές ανάμεσα
στην διορθωμένη εικόνα και στο πώς θα τυπωθεί
στο χαρτί.

a
Σε αυτό το στάδιο πρέπει να κάνουμε τις
τελικές μικροδιορθώσεις στα χρώματα αφού
θα συμπιεστούν από το εύρος του AdobeRGB

r
στο εύρος του χαρτιού. Ορισμένοι προτιμούν να
εργάζονται με το proofing ενεργοποιημένο μετά

g
t
την εισαγωγή του RAW, ωστόσο εγώ προτιμώ να
κάνω τις διορθώσεις στο τέλος αφού πιθανότατα
στο μέλλον θα εκτυπώσω την ίδια φωτογραφία σε

n
διαφορετικά χαρτιά.

i
u t
Κάνουμε τις απαραίτητες διορθώσεις από τα Ad-
justment Layers (αν δεν χρησιμοποιήσαμε Adjust-

l
ment Layers όπως πρότεινα παραπάνω, σε αυτό το

e
στάδιο θα έχουμε απώλεια ποιότητας), και πάμε για εκτύπωση…

u
Eκτύπωση

ncon s
Στην εκτύπωση μέσω Photoshop πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα τις επιλογές στο Print dialog του Pho-
toshop. Εάν δεν προσέξουμε θα έχουμε διπλή διόρθωση χρωμάτων, μια από το ICC Profile και μια από τον
εκτυπωτή.

Στο file -> Print with Preview ενεργοποιούμε το show more options, και επιλέγουμε από το combo, box Color
Management. Στο Profile ορίζουμε το Profile του χαρτιού που έχουμε δημιουργήσει η έχουμε προμηθευτεί
από τον κατασκευαστή.

Λίγα λόγια για τα χαρτιά και τα profiles.

Ένα θέλουμε να ακολουθήσουμε Color Calibrated workflow θα πρέπει να προσέξουμε τι χαρτιά προμηθευόμαστε, και εάν
ο κατασκευαστής παρέχει profiles. Συνήθως τα «επίσημα» χαρτιά των εκτυπωτών μας, έχουν profiles που η εγκατάστασή
τους γίνεται αυτόματα μαζί με τον driver, αλλά σε μερικές περιπτώσεις ίσως χρειαστεί να τα κατεβάσετε από το web site του
κατασκευαστή. Για τα χαρτιά της ilford (τουλάχιστον η σειρά Gallery) που είναι ευρέως διαδεδομένα στην Ελλάδα, η ilford
παρέχει πολύ καλά profiles τα οποία μπορείτε να κατεβάσετε από εδώ.

Επίσης μπορείτε να παραγγείλετε custom profiles για οποιοδήποτε εκτυπωτή και χαρτί επιθυμείτε. Υ

H διαδικασία είναι η εξής: Εκτυπώνετε τα Targets, τα στέλνετε στη διεύθυνση μας, και εμείς εντός δυό ημερών θα σας στείλουμε
το Custom Profile σας με κόστος μόνο 40€.

Η άλλη λύση είναι να δημιουργήσετε δικά σας profiles για τα χαρτιά. Δυστυχώς ο εξοπλισμός για κάτι τέτοιο δεν είναι προσιτός
για τους περισσότερους από εμάς. Η φθηνότερη λύση ($1400) έρχεται από την GretagMacBeth και είναι το i1 Photo, ένα πακέτο
που περιλαμβάνει ένα handheld semi-automated spectrophotometer και το απαραίτητο software για να δημιουργήσουμε τα
profiles. Αν και φθηνό σε σχέση με τον ανταγωνισμό, κάνει εξαιρετική δουλειά.

Μια άλλη εταιρία είναι η Monaco, δυστυχώς όμως οι hardware λύσεις της ξεκινάνε από τα $2200 περίπου χωρίς το software

Σελίδα 
(άλλα $1500 και πάνω). Λύσεις για profiles μέσω scanner η με dedicated scanner όπως το colorfix της colorvision δεν δουλεύουν
καλά. Συνήθως τα profiles των κατασκευαστών είναι πολύ ανώτερα. Ο μόνος λόγος για να χρησιμοποιήσουμε κάτι τέτοιο είναι
να μην υπάρχουν καθόλου profiles για το συγκεκριμένο χαρτί.

Ασπρόμαυρες εκτυπώσεις & profiles.

l
Ένα πρόβλημα με τους σύγχρονους inkjet εκτυπωτές είναι οι ασπρόμαυρες εκτυπώσεις. Αν και πολλοί εκτυπωτές έχουν επιπλέον
μελάνια (photo gray, light gray κλπ.) για πλουσιότερους τόνους του γκρι, εξακολουθούν να μην παράγουν απολύτως ουδέτερες
ασπρόμαυρες εκτυπώσεις, και συνήθως πάσχουν από τονισμό.

Η φθηνότερη λύση στο πρόβλημα είναι πάλι τα custom profiles. Με τη χρήση σωστών Α/Μ profiles, ο εκτυπωτής μπορεί πλέον

a
να δώσει ουδέτερες ασπρόμαυρες εκτυπώσεις, που με τα κατάλληλα fine art χαρτιά τα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά.

H καλύτερη και ακριβότερη λύση είναι το Imageprint της colorbyte (www.colorbytesoftware .com). Το συγκεκριμένο software

r
συνοδεύεται από τα τελειότερα profiles που υπάρχουν για ουδέτερες Α/Μ εκτυπώσεις για μεγάλη γκάμα χαρτιών. Κανείς δεν
έχει καταφέρει να δημιουργήσει καλύτερα profiles από το συγκεκριμένο πρόγραμμα, ακόμη και απο hardware $20.000. Το

g
πρόγραμμα κάνει πολύ περισσότερα από B&W εκτυπώσεις. Είναι ένα πλήρες RIP (Raster Image Processor) που όμως δουλεύει

t
και με RGB printers. Η τιμή του imageprint εξαρτάται από τον printer (!) που θα χρησιμοποιηθεί, και δυστυχώς υποστηρίζει μόνο
τους Epson 2100 / 2200, την small, medium & large format σειρά της Epson, και την Large format της HP & Roland. Οι τιμή του
ξεκινάει από $495.

i n
To Rendering Intent είναι το η μέθοδος που θα χρησιμοποιήσει το photoshop για να μετατρέψει το color

u
space του δουλεύουμε (π.χ. AdobeRGB) στο color space για το χαρτί.

l t
Perceptual: είναι ιδανικότερο για φωτογραφίες. Συμπιέζει το εύρος ενός color space στο επιθυμητό
κρατώντας το χροιά (hue) και θυσιάζοντας το saturation σε ορισμένες περιπτώσεις. Επειδή προσπαθεί και

e
κρατάει τη σχέση στα χρώματα κατά την μετατροπή συνήθως έχει τα καλύτερα αποτελέσματα.

u
Absolute Colormetric: κρατάει τα χρώματα που είναι μέσα στο εύρος του color space άθικτα και κάνει clip

s
όσα είναι εκτός. Το χρησιμοποιούμε συνήθως για proofing σε διαφορετικές συσκευές (εκτυπωτές κλπ),

ncon
όταν θέλουμε να εξομοιώσουμε και το χρώμα που έχει το χαρτί. Αξίζει μια δοκιμή και σε φωτογραφίες.

Relative Colormetric: Είναι ιδανικότερο για vector γραφικά και χρησιμοποιείται επίσης για proofing, χωρίς
όμως να εξομοιώνει το χρώμα που έχει το χαρτί.Είναι το ιδανικότερο για να δημιουργούμε αρχεία με
περιορισμένα χρώματα.

Saturation: Η μετατροπή βασίζεται στο saturation, και θυσιάζει τη χροιά και τη φωτεινότητα. Λόγω ότι
παράγει αρχεία με έντονα χρώματα, είναι ιδανικότερο για διαφόρους τύπους γραφικών και όχι για
φωτογραφίες.

Σελίδα 
Αφού ρυθμίσουμε και το Intent, πάμε στο Print Setup για να ρυθμίσουμε τον εκτυπωτή.

a l
t r i n g
e u u l t
Το παρακάτω είναι το πιο σημαντικό βήμα, για να δουλέψει σωστά όλο το color management. Επειδή το
photoshop έχει αναλάβει την μετατροπή από ένα color space σε ένα άλλο, πρέπει να πούμε στον εκτυπωτή,

s
ncon
να μην κάνει καμία μετατροπή στα χρώματα και να αφήσει το photoshop να κάνει όλη τη δουλειά. Σε
περίπτωση που αφήσουμε τις default ρυθμίσεις θα έχουμε διπλή μετατροπή του color space και θα
πάρουμε αφύσικα χρώματα στις εκτυπώσεις.
Για να επιτύχουμε το παραπάνω, στα Options του Printer Driver πρέπει να έχει μια επιλογή «No Color Ad-
justment> την οποία πρέπει να ενεργοποιήσουμε. Στους Epson μπορείτε να δείτε στο παρακάτω screen-
shot, κάτι παρόμοιο όμως είναι και στους Canon και HP.

Σελίδα 
Με αυτό το βήμα, ολοκληρώθηκαν οι ρυθμίσεις που χρειάζονται και πλέον μπορούμε να πατήσουμε το
Print να εκτυπωθεί η φωτογραφία. Έαν ακολουθήσαμε τη διαδικασία σωστά, τηρώντας τους κανόνες για
σωστό calibration της οθόνης και σωστά profiles στα χαρτιά, θα πάρουμε τα ίδια χρώματα που βλέπαμε
στην οθόνη μας, στο χαρτί.

l
Καλές Εκτυπώσεις!

a
Συγγραφή και επιμέλεια :Καστανάκης Βασίλης

r
Neutral Consulting / Ιούλιος 2004

g
u t l t i n
e
ncon s u

Σελίδα