‫فصل پنجم‬

‫عالمی ساحلی و دریانوردی‬

‫هدف‌های رفتارى‪ :‬از فراگىر پس از پاىان اىن فصل انتظار مى رود‪:‬‬
‫‪1‬ــ عالىم ساحلی و درىاىی را تشرىح نماىد‪.‬‬
‫‪2‬ــ مشخصات عمومی بوىه‌ها و عالىم درىاىی را توضىح دهد‪.‬‬
‫‪3‬ــ سىستم بوىه گذاری لترال را تشرىح نماىد‪.‬‬
‫‪4‬ــ سىستم بوىه گذاری لترال ناحىه (‪ )B‬را توضىح دهد‪.‬‬
‫‪ 5‬ــ عالىم ساحلی و درىاىی روی نقشه‌ها را تشرىح نماىد‪.‬‬

‫‪1‬ــ ‪ 5‬ــ شناساىی عالىم ساحلی و درىاىى‬

‫عالىم جهت ىاب درىاىی وساىلی هستند که درىانوردان از آنها به منظور پىدا کردن مسىر مطمئن‬
‫حرکت خود استفاده مى‌کنند و هدف از قرار دادن آنها در درىا نشان دادن محدوده آب‌های کم‌عمق و‬
‫خطرناک برای درىانوردی مى‌باشد‪ .‬به اىن وساىل به طور عمومی «بوىه» (‪)BUOY‬گفته مى‌شود‪ .‬با‬
‫توجه به وسعت درىاها و آب‌های قابل کشتىرانی و مسائل و خطراتی که در پىش راه درىانوردان است‬
‫دو نوع سىستم عالىم و بوىه‌های درىاىی از لحاظ مناطق درىاىی وجود دارد که هر سىستم دارای معنا و‬
‫مفهوم خاص خود مى‌باشد‪ .‬اىن دو سىستم عبارتند از‪:‬‬
‫کاردىنال (‪ )CARDINAL MARKS‬ىا عالىم جهت‌ىابی اقىانوسی (قطب نماىى) و عالىم لترال ‬
‫(‪ )LATERAL MARKS‬ىا عالىم جهت‌ىابی ساحلى‪.‬‬
‫صرف‌نظر از تقسىم‌بندی کلی عالىم درىاىی بوىه‌ها عالىمی هستند که به صورت ثابت ىا متحرک‬
‫در آب های ساحلی و اقىانوسی نصب مى‌شوند و در هر سىستم بوىه‌ها از نظر شکل‪ ،‬رنگ‪ ،‬هدف قرار‬
‫گرفتن و نور با ىکدىگر تفاوت دارند‪.‬‬
‫هربوىه و عالمت درىاىى‪ ،‬صرف‌نظر از تقسىم‌بندی کلی لترال ىا کاردىنال دارای مجموعه‌ای از‬
‫  ‪ 83‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت دﻳﮕﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬رﻧﮓ ﺑﺪﻧﻪ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺮ ﺑﻮﻳﻪ در روز‪ ،‬رﻧﮓ روﺷﻨﺎﻳﻰ‪ ،‬ﺗﺮﮐﻴﺐ‬
‫ﻧﻮر ﻳﺎ ﭼﺸﻤﮏ‪ ،‬ﺷﮑﻞ ﺑﻮﻳﻪ‪ .‬ﻫﺮﮐﺪام از ﻣﻮارد ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻫﻤﻴﺖ آن ﺑﺮای درﻳﺎﻧﻮردان ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪهاﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻫﺪف و ﻣﻘﺼﻮد از ﻳﮏ ﺑﻮﻳﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ رﻧﮓ ﺑﺪﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻮر و‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎﻻی آن ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﺑﻮﻳﻪ و ﻋﻼﻳﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺣﻠﯽ و اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﯽ )ﻗﻄﺐﻧﻤﺎﻳﻰ( ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ‬
‫درﻳﺎﻳﯽ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺻﺪی دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ در درﻳﺎ‪ ،‬رودﺧﺎﻧﻪ و ﮐﺎﻧﺎلﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒ ًﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٢‬ــ ‪ ٥‬ــ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ درﻳﺎﻳﻰ‬

‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ درﻳﺎﻳﯽ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻳﺎ ﺟﻬﺎت‬
‫اﺻﻠﯽ ﻗﻄﺐﻧﻤﺎﻳﯽ )ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﺟﻨﻮب‪ ،‬ﺷﺮق و ﻏﺮب( ﻳﺎ ﻧﺸﺎن دادن ﺧﻄﺮات زﻳﺮآﺑﯽ ﻳﺎ ﺧﻄﺮات ﺧﺎص و‬
‫ﻏﻴﺮه‪ ،‬ﻧﺼﺐ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ درﻳﺎﻳﯽ دارای ﻫﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺮای درﻳﺎﻧﻮردان و از ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻌﻴﻦ در ﻃﻮل ﺷﺒﺎﻧﻪروز ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬اﻧﻮاع ﻃﺒﻘﺎت و‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﺑﻮﻳﻪﮔﺬاری از ﻧﻈﺮ ﺷﮑﻞ‪ ،‬رﻧﮓ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ در روز و ﻧﻮر در ﺷﺐ دارای وﺟﻪ‬
‫ﺗﺸﺎﺑﻪ و ﻳﺎ ﺗﻔﺎوتﻫﺎﻳﯽ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪١‬ــ‪٢‬ــ‪٥‬ــ ﺷﮑﻞ ﺑﻮﻳﻪ و ﻋﻼﻳﻢ درﻳﺎﻧﻮردى)‪ :(SHAPE‬ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫و ﻳﺎ در ﻫﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﯽ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ دارای ﻳﮑﯽ از اﻳﻦ اﺷﮑﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ذوزﻧﻘﻪ )‪ ،(CAN‬ﻣﺨﺮوﻃﻰ )‪ ،(CONICAL‬ﻣﻴﻠﻪای )‪ ،(SPAR‬ﺑﺮﺟﯽ )‪ ،(PILLAR‬ﮐﺮوی‬
‫)‪.(SPHERICAL‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﯽ اﺳﺖ در ﻫﺮ دﺳﺘﻪ و ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻤﯽ از ﺑﻮﻳﻪﮔﺬارىﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪادی از اﻧﻮاع ﻳﺎدﺷﺪه‬
‫از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻫﺎی ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٢‬ــ‪٢‬ــ‪٥‬ــ ﻧﻮر )‪ :(LIGHT‬ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ و ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﮐﻤﮏ درﻳﺎﻧﻮردی ﮐﻪ در ﺳﻮاﺣﻞ‪ ،‬رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‬
‫و ﻳﺎ درﻳﺎﻫﺎی آزاد ﻧﺼﺐ ﻣﻰﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان آﻧﻬﺎ را در ﺷﺐ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و‬
‫ﻋﻼﻳﻢ درﻳﺎﻳﯽ دارای ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻮراﻧﯽ ﭼﺮاغ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﺎز‪ ،‬ﺑﺎﺗﺮى‪ ،‬ﺑﺮق و ﻳﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬
‫ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ و ﮐﻠﻴﻪ ﻃﺒﻘﺎت و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﺑﻮﻳﻪ و ﻋﻼﻳﻢ ﮐﻤﮏ درﻳﺎﻧﻮردی دارای ﻳﮑﯽ از ﻧﻮرﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬ﺳﺒﺰ‬
‫و ﻳﺎ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬زرد‪ ،‬ﻧﺎرﻧﺠﻰ‪ ،‬آﺑﯽ و ﺑﻨﻔﺶ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﻧﻮر ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ در درﻳﺎﻧﻮردی از اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ؛ از اﻳﻦ رو ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﺑﻪ‬
‫‪۸۴‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ درﻳﺎﻧﻮردان دارای ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﻮراﻧﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه آن‬
‫در درﻳﺎ و ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻮﻳﻪ در روی ﻧﻘﺸﻪ درﻳﺎﻧﻮردی ﺳﻤﺖ و ﺟﻬﺖ اﻳﻤﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺸﺘﯽ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﻣﻰﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ ﻧﻮر ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ درﻳﺎﻧﻮردی از ﻃﺮف اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ‬
‫و ﭼﺮاغﻫﺎی درﻳﺎﻧﻮردی ‪(INTERNATIONAL ASSOCIATION OF LIEHTHOUSE‬‬
‫)‪ AUTHORITIE‬ﮐﻪ اﺻﻄﻼﺣ ًﺎ ﺑﻪ »‪ «IALA‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺳﺘﺎﻧﺪاردی ﺑﺮای ﻧﻮر ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪه ﮐﻪ ﮐﻠﻴﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ از آن ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ و ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻧﻮردی از ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﻮراﻧﯽ ﺧﺎص ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ‬
‫از‪:‬‬
‫ــ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﻮر ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻧﻮردی )‪ :(CLASS OF LIGHT‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺣﺪود ‪ ٢٥‬دﺳﺘﻪ ﻧﻮر و ﻳﮏ ﺳﻴﮑﻞ ﮐﺎﻣﻞ روﺷﻦ و ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪن ﭼﺮاغ ﺑﻮﻳﻪ و ﺗﻌﺪاد ﭼﺸﻤﮏ ﭼﺮاغ در‬
‫اﻳﻦ ﺳﻴﮑﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﺒﻘﺎت در ﺟﺪول ‪١‬ــ‪ ٥‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻘﻪ ای ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺗﮑﯽ ﻳﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ در ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻌﻴﻦ ﺗﮑﺮار ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ــ ﻣﺨﻔﻒ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﻮر )‪ :(INTERNATIONAL ABBREVATIONS‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﻮر ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﮐﺘﺐ و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی درﻳﺎﻧﻮردی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ذﮐﺮ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺿﺮورت دارد‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﻧﻮراﻧﯽ ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺨﻔﻒ ذﮐﺮ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ از ﭼﻨﺪ ﺣﺮف ﻻﺗﻴﻦ و ﺑﻌﻀ ًﺎ ﻳﮏ ﻳﺎ دو‬
‫ﻋﺪد ﻣﺤﺼﻮر در ﻳﮏ ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻰﺷﻮد و ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﮐﻨﺎر ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻧﻮردی در روی‬
‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﭼﺎپ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل )‪ ،FL(٣‬ﻳﻌﻨﻰ‪ ٣ :‬ﭼﺸﻤﮏ در ﻫﺮ دوره زﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﻞ‪.‬‬
‫ــ ﻣﺨﻔﻒ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﻮر ﺑﻮﻳﻪ‪(INTERNATIONAL ABBREVATION OF‬‬
‫)‪ : LIGHT‬اﻳﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪه رﻧﮓ ﻧﻮر ﭼﺮاغ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻧﻮردی در روی ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ‬
‫و ﮐﺘﺐ درﻳﺎﻳﯽ اﺳﺖ و ﻏﺎﻟﺒ ًﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﮑﯽ از ﺣﺮوف‪(GREEN) G،(RED)R،(WHITE) W،‬‬
‫‪ (BLUE) BU،(YELLOW) Y‬و ‪ (VIOLET) VI‬دﻳﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ــ ﺑﺮد ﭼﺮاغ )‪ :(LIGHT RANGE‬ﭼﺮاغ ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻳﯽ دارای ﻳﮏ ﺑﺮد ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﺑﺮای وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺘﻌﺎرف آب و ﻫﻮاﻳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﺎﻳﻞ درﻳﺎﻳﯽ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮاغ ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫دارای ﻳﮏ ﺑﺮد )‪ ،(SINGLE RANGE‬دو ﺑﺮد )‪ ،(TWO RANGES‬و ﻳﺎ ﺳﻪ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼﻣﺖ‬
‫ﺑﺮد ﭼﺮاغ ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪SINGLE RANGE‬‬ ‫‪=١٥M‬‬ ‫‪ ١٥‬ﻣﺎﻳﻞ‬
‫‪TWO RANGES‬‬ ‫‪=١٤/١٢M‬‬ ‫‪١٢‬و‪ ١٤‬ﻣﺎﻳﻞ‬
‫‪۸۵‬‬
 ‫‪THREE OR MORE RANGES‬‬ ‫‪١٨M‬ــ‪=٢٢‬‬ ‫‪ ١٨‬ﺗﺎ ‪ ٢٢‬ﻣﺎﻳﻞ‬
‫ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ٢٠‬ﻫﻢ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻋﻤ ًﻼ در روی ﻧﻘﺸﻪ ذﮐﺮ ﻧﻤﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ــ دوره زﻣﺎﻧﯽ ﻳﺎ ﺳﻴﮑﻞ ﮐﺎﻣﻞ ﻳﮏ ﻧﻮر)‪ :(PERIOD‬اﻳﻦ دوره ﮐﻪ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﺮدد ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه زﻣﺎن روﺷﻨﺎﻳﯽ و ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﭼﺮاغ ﻳﮏ ﺑﻮﻳﻪ در ﺳﻴﮑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ــ ﺑﻠﻨﺪی )‪ :(ELEVATION‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺤﻨﺎی زﻣﻴﻦ وﺳﻄﺢ درﻳﺎﻫﺎ ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻳﯽ‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﺴﻢ دﻳﮕﺮ ﻓﻘﻂ از ﻳﮏ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﺮای ﻳﮏ ﻧﺎﻇﺮ ﻗﺎﺑﻞ رؤﻳﺖ اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻧﻮردی دارای ﻳﮏ ارﺗﻔﺎع ﻳﺎ ﺑﻠﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻄﺢ ﻣﺘﻮﺳﻂ آب ﻣﺪ آن ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻘﺪار‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻪ واﺣﺪ ﻣﺘﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﮐﻠﻴﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻳﺎد ﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺪﻣﺖ اﺑﻌﺎد اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﺑﻪ‬
‫»ﻓﺎدم« ﻳﺎ »ﻓﻮت« در روی ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی درﻳﺎﻧﻮردی ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻰﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪٣‬ــ‪٢‬ــ‪٥‬ــ رﻧﮓ ﺑﺪﻧﻪ ﺑﻮﻳﻪ )‪ :(COLOUR‬رﻧﮓ ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﯽ‬
‫ﺑﻮﻳﻪ و ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻳﯽ در روز ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻳﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺎﻣ ًﻼ ﺑﻪ ﻳﮏ رﻧﮓ ﻳﺎ دو‬
‫رﻧﮓ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﮏ ﺑﻮﻳﻪ دورﻧﮕﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻧﮓﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻮارﻫﺎی ﻋﻤﻮدی ﻳﺎ اﻓﻘﯽ ﺑﺮ روی ﺳﻄﺢ‬
‫ﺑﻮﻳﻪ زده ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬رﻧﮓﻫﺎﻳﯽ ﮐﻪ در ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ از ﻫﺮ ﻧﻮع و ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬زرد‬
‫و ﻣﺸﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﻫﺮ ﺑﻮﻳﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﮏ دﺳﺖ ﻳﺎ ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ ﺑﺮ روی ﺑﻮﻳﻪ و ﻋﻼﻣﺖ‬
‫ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ آن زده ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٤‬ــ‪٢‬ــ‪٥‬ــ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺮﺑﻮﻳﻪ )‪ :(TOPMARK‬ﻋﻼﻣﺖﻫﺎﻳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻳﮏ ﻳﺎ دو ﻗﻄﻌﻪ‬
‫ﻓﻠﺰی ﺑﺎ اﺷﮑﺎل ﻫﻨﺪﺳﯽ ﮐﺮوی‪ ،‬ﻣﺨﺮوﻃﯽ و ذوزﻧﻘﻪای و وﻗﺘﯽ ﺑﺮ روی ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺑﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﺟﻬﺖ ﺧﺎﺻﯽ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ درﻳﺎﻳﯽ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺑﺎرزﺗﺮی ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٣‬ــ‪٥‬ــ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﻳﻪ ﮔﺬاری ﻟﺘﺮال )‪(LATERAL BUOYAGE SYSTEM‬‬

‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ ﺟﻬﺖ و ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﮐﺖ اﻳﻤﻦ را در درﻳﺎ و ﻧﺰدﻳﻜﯽ ﺳﻮاﺣﻞ و‬
‫رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﮐﺎﻧﺎلﻫﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﻳﻪﮔﺬاری ﻟﺘﺮال ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﻧﺸﺎن دادن ﺟﻬﺖ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ورود ﺑﻪ ﺑﻨﺎدر و ﻟﻨﮕﺮﮔﺎهﻫﺎ ﻧﺼﺐ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﮔﺮدد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ورود ﺑﻪ ﺑﻨﺎدر و ﻟﻨﮕﺮﮔﺎهﻫﺎ‬
‫)‪ (CONVENTIONAL DIRECTION‬از ﺳﻤﺖ درﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف داﺧﻞ ﻳﻌﻨﯽ رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻨﺎدر و‬
‫ﻟﻨﮕﺮﮔﺎهﻫﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻳﻢ و ﺑﻮﻳﻪﻫﺎی ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﺘﺮال ﺑﺮای ﮐﺎﻧﺎلﻫﺎی ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺎن دادن ﺳﻤﺖﻫﺎی‬
‫راﺳﺖ )‪ (STARBOARD‬و ﭼﭗ )‪ (PORT‬آﻧﻬﺎ و از ﺟﻬﺖ درﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف داﺧﻞ ﮐﺎﻧﺎل‪ ،‬رودﺧﺎﻧﻪ ﻳﺎ‬

‫‪۸۶‬‬
 ‫ﺟﺪول ‪١‬ــ ‪٥‬ــ ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﻮراﻧﻰ‬

‫‪۸۷‬‬
‫بندر به کار مى‌روند‪ .‬سىستم بوىه‌گذاری لترال از نظر ناحىه و معنا در دنىا دو نوع مى باشد که عبارتند از‬
‫ناحىه‪ (REGION-A) A‬و ناحيه ‪. (REGION-B) B‬‬
‫شکل‪ ،‬رنگ و عالمت شناساىی در روز بوىه‌ها و عالىم درىاىی در هر دو ناحىه ‪ A‬و ‪ B‬مشابه‬
‫بوده‪ ،‬فقط معنی ىا جهت قرار گرفتن آنها در هنگام ورود به بنادر و لنگرگاه‌ها در بعضی از کشورها با‬
‫ىکدىگر تفاوت دارد‪.‬‬
‫‪1‬ــ‪3‬ــ‪5‬ــ سىستم بوىه‌گذاری لترال ناحىه ‪ :A‬اىن سىستم در برگىرنده کشورهای اروپا‪،‬‬
‫استرالىا‪ ،‬نىوزلند‪ ،‬آفرىقا و کشورهای آسىاىی است (به جز کشورهاىی که در زمره کشورهای سىستم‬
‫‪ B‬قرار دارند)‪ .‬در اىن سىستم برای نشان دادن سمت راست کانال‌های ورودی بوىه‌های سبز رنگ با‬
‫مشخصات خاص خود ــ که متعاقب ًا توضىح داده خواهد شد ــ مستقر مى‌شوند و هنگام ورود‪ ،‬کشتى‌ها‬
‫باىد آنها را در سمت راست خود قرار دهند‪ .‬برای نشان دادن سمت چپ از بوىه‌ها و عالىم قرمز رنگ‬
‫و با مشخصات خاص خود استفاده مى‌شود‪.‬‬
‫‪2‬ــ‪3‬ــ‪5‬ــ بوىه‌های سمت چپ (‪ :)PORT HAND BUOYS‬بوىه‌هاىی هستند که در ناحىه‬
‫‪ A‬در کانال ىا رودخانه‌ها به هنگام ورود از طرف درىا در سمت چپ کشتی قرار دارند‪.‬‬
‫مشخصات‪:‬‬
‫رنگ‪ :‬قرمز ىکدست‪.‬‬
‫شکل‪ :‬ذوزنقه‌ای (‪ ،)CAN‬برجی (‪ ،)PILLAR‬ىا مىله‌ای (‪)SPAR‬‬
‫عالمت فوقانی (‪ :)TOPMARK‬ىک ذوزنقه قرمز رنگ‬
‫نور (‪ :)LIGHT‬قرمز با هر تعداد فالش (‪)FL‬به جز (‪ FL )2+1‬در شکل ‪1‬ــ‪ 5‬نمونه‌ای از‬
‫شکل بوىه‌های سمت چپ نشان داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪1‬ــ ‪ 5‬ــ نمونه‌اى از شکل بوىه‌هاى سمت چپ‬

‫ ‪ 88‬‬
‫‪3‬ــ‪3‬ــ‪5‬ــ بوىه‌های سمت راست (‪ :)STARBOARD HAND BUOYS‬بوىه‌هاىی‬
‫هستند که در ناحىه ‪ A‬در کانال ىا رودخانه‌ها به هنگام ورود از طرف درىا در سمت راست کشتى‌ها‬
‫قرار مى‌گىرند‪.‬‬
‫مشخصات‪:‬‬
‫رنگ‪ :‬سبز ىکدست‪.‬‬
‫شکل‪ :‬مخروطی (‪ ،)CONICAL‬برجی (‪ )PILLAR‬ىا مىله‌ای (‪)SPAR‬‬
‫عالمت فوقانی‪ :‬ىک مخروط سبز رنگ که رأس مخروط به طرف باال مى‌باشد‪.‬‬
‫نور‪ :‬سبز رنگ با هر تعداد فالش (‪)FL‬به جز (‪ G )2+1‬نمونه‌ای از شکل و عالمت فوقانی و‬
‫رنگ اىن بوىه‌ها در شکل ‪2‬ــ‪ 5‬نشان داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪2‬ــ ‪ 5‬ــ بوىه‌هاى سمت راست‬

‫‪4‬ــ‪3‬ــ‪ 5‬ــ بوىه‌‌‌و عالىم خطر در مناطق متروک (‪:)ISOLATED DANGER MARK‬‬
‫اىن بوىه و عالىم در باالی اشىای غرق شده و متروک با عمق مناسب برای درىانوردی نصب‬
‫مى‌شوند‪:‬‬
‫مشخصات‪:‬‬
‫رنگ‪ :‬سىاه و قرمز به ترتىب از ناحىه باال به پاىىن‪ .‬باندهای قرمز و سىاه افقی بوده ممکن است‬
‫چند بار تکرار شوند‪ ،‬ولی باال و پاىىن آنها نهاىت ًا مشکی است‪.‬‬
‫شکل‪ :‬برجی ىا مىله‌اى‬
‫عالمت فوقانی (‪ :)TOPMARK‬دو توپ ىا کره سىاه رنگ روی هم قرار دارند‪.‬‬

‫  ‪ 89‬‬
 ‫نور‪ :‬سفىد با فالش ‪.2‬‬
‫در شکل ‪3‬ــ‪ 5‬نمونه‌ای از شکل‪ ،‬رنگ و عالمت فوقانی اىن بوىه‌ها و عالىم نشان داده شده‬
‫است‪.‬‬

‫شکل ‪3‬ــ ‪ 5‬ــ نمونه‌اى از بوىه‌ها و عالىم خطرات متروک‬

‫‪5‬ــ‪3‬ــ‪5‬ــ بوىه و عالىم آب‌های اىمن (‪ :)SAFE WATER MARKS‬اىن قبىل بوىه‌ها‬
‫و عالىم در هرجا که نصب شوند نشان دهنده آن هستند که در تمام نقاط اطراف آنها آب قابل درىانوردی‬
‫موجود است و نشان دهنده خطری در زىر محل خود نمى‌باشد‪.‬‬
‫مشخصات‪:‬‬
‫رنگ‪ :‬باندهای عمودی قرمز و سفىد‪.‬‬
‫شکل‪ :‬کروى‪ ،‬برجی ىا مىله‌اى‪.‬‬
‫عالمت فوقانى‪ :‬در روی بوىه‌های کروی شکل اختىاری بوده ولی در روی اشکال برج ىا مىله‬
‫ىک کره قرمز رنگی نصب مى‌گردد‪.‬‬
‫نور‪ :‬سفىد هم‌ فاز (‪ Occulting ،(Isophase‬ىا با فالش طوالنی (‪)LONG FLASHING‬‬
‫در هر ‪ 10‬ثانىه ىا مرس با حرف ‪ )0 __ ( A‬انجام مى‌گىرد‪.‬‬
‫در شکل ‪4‬ــ‪ 5‬نمونه‌ای از اشکال اىن بوىه و عالىم نشان داده شده است‪.‬‬

‫ ‪ 90‬‬
 ‫شکل ‪4‬ــ ‪5‬ــ چند نمونه بوىه و عالىم آب‌هاى ایمن‬

‫‪6‬ــ‪3‬ــ‪5‬ــ بوىه و عالىم وىژه (‪ :)SPECIAL MARKS‬بوىه عالىمی هستند که برای‬

‫نشان مناطق خاص به کار مى‌روند؛ مث ًال نشان دهنده مناطق تفکىک مسىرهای تردد ‪(TRAFFIC‬‬
‫)‪ ، SEPARATION‬مناطق دفع زباله (‪ ،)DUMPING GROUNDS‬مناطق مانور نظامى‪ ،‬نواحی با‬
‫کابل ىا لوله زىر آبى‪ ،‬مناطق تفرىحی و غىره‪.‬‬
‫مشخصات‪:‬‬
‫رنگ‪ :‬زرد ىکدست‪.‬‬
‫شکل‪ :‬هر کدام از اشکال بوىه‌ها‬
‫و عالىم درىاىى‪.‬‬
‫عالمت فوقانى‪ :‬ىک ضربدر‬
‫زرد رنگ‪.‬‬

‫شکل ‪ 5‬ــ ‪ 5‬ــ بوىه و عالىم آبهاى وىژه‬

‫  ‪ 91‬‬
 ‫ﻧﻮر‪ :‬زرد‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻼش آن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮﻳﻪﻫﺎی آبﻫﺎی اﻳﻤﻦ ﻳﺎ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪٥‬ــ‪ ٥‬ﻧﻤﻮﻧﻪای از اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪٥‬ــ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﻳﻪﮔﺬاری ﻟﺘﺮال ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪B‬‬

‫در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﻳﻪﮔﺬاری ﻟﺘﺮال ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ B‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ A‬ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺤﻞ‬
‫ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ B‬ﮐﺎﻧﺎلﻫﺎ و رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ از ﻃﺮف درﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﺑﻮﻳﻪﮔﺬاری ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﮐﺸﺘﻰﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎم ورود‪ ،‬ﺑﻮﻳﻪﻫﺎی ﺳﺒﺰ رﻧﮓ را در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و ﺑﻮﻳﻪﻫﺎی ﻗﺮﻣﺰ را در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺧﻮد‬
‫ﻗﺮار ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪١‬ــ‪٤‬ــ‪٥‬ــ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﻳﻪﮔﺬاری ﮐﺎردﻳﻨﺎل )‪ :(CARDINAL MARKS‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﻳﻪ و‬
‫ﻋﻼﻳﻢ ﮐﺎردﻳﻨﺎل در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻘﺎط اﺻﻠﯽ ﻗﻄﺐﻧﻤﺎ )‪) (CARDINAL POINTS‬ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﺟﻨﻮب‪ ،‬ﺷﺮق‬
‫و ﻏﺮب( ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﻰروﻧﺪ و ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه آب ﻗﺎﺑﻞ درﻳﺎﻧﻮردی ﺳﻤﺖ ﻋﺒﻮر اﻳﻤﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺧﻄﺮ از ﻣﺤﻞ‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه )‪ E، S، N‬ﻳﺎ ‪ (W‬و ﻳﺎ ﻳﮏ ﭘﻴﭻ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺎط اﺻﻠﯽ ﻗﻄﺐﻧﻤﺎﻳﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺷﻤﺎل)‪ ،(N) (NORTH‬ﺟﻨﻮب )‪ ،(S) (SOUTH‬ﺷﺮق ‪E‬‬
‫)‪ (EAST‬و ﻏﺮب )‪.(W) (WEST‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬درﻳﺎﻧﻮردان ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻼﻳﻢ و ﺑﻮﻳﻪﻫﺎی ﮐﺎردﻳﻨﺎل در درﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﻤﺖ‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آن ﻋﻼﻣﺖ ــ ﮐﻪ از ﺷﮑﻞ‪ ،‬رﻧﮓ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﻧﻮر آن ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﺷﻮد ــ‬
‫ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ ﻣﺜ ًﻼ اﮔﺮ ﻋﻼﻣﺖ ﻳﮏ ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ‪ N‬ﺑﺎﺷﺪ ﮐﺸﺘﯽ ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﻤﺎل اﻳﻦ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻧﺸﺎن‬
‫داده ﺷﺪه ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﻳﺪ و اﮔﺮ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ‪ W‬ﺑﺎﺷﺪ از ﻏﺮب آن‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﻧﻮع ﺑﻮﻳﻪ و ﻋﻼﻣﺖ ﮐﺎردﻳﻨﺎل‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮص ﭼﻬﺎر ﺟﻬﺖ اﺻﻠﯽ ﻳﻌﻨﻰ‪ ،‬ﺷﻤﺎل )‪ ،(N‬ﺷﺮق )‪،(E‬‬
‫ﺟﻨﻮب )‪(S‬و ﻏﺮب )‪ (W‬وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ــ ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﺷﻤﺎل )‪(NORTH CARDINAL MARK‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت‪:‬‬
‫رﻧﮓ‪ :‬ﺑﺪﻧﻪ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻴﺎه و زرد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ‪ :‬ﺑﺮج ﻳﺎ ﻣﻴﻠﻪاى‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﻰ‪ :‬دو ﻣﺨﺮوط ﺳﻴﺎه ﮐﻪ رأس ﻫﺮ دو آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺎﻻ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮر‪ :‬ﺳﻔﻴﺪ‪ VQ ،‬ﻳﺎ ‪.Q‬‬

‫‪۹۲‬‬
 ‫ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﺷﻤﺎل‬ ‫ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﺷﻤﺎل‬

‫ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﻏﺮب‬ ‫ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﺷﺮق‬

‫‪WHITE OR‬‬

‫ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﺟﻨﻮب‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٦‬ــ ‪ ٥‬ــ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺑﻮﻳﻪﻫﺎى ﮐﺎردﻳﻨﺎل‬

‫ﻫﻨﮕﺎم درﻳﺎﻧﻮردی ﮐﺸﺘﯽ ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﻤﺎل اﻳﻦ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ب ــ ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﺷﺮق )‪(EAST CARDINAL MARK‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت‪:‬‬
‫رﻧﮓ‪ :‬ﺳﻴﺎه زرد و ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻮارﻫﺎی اﻓﻘﻰ‬
‫ﺷﮑﻞ‪ :‬ﺑﺮج ﻳﺎ ﻣﻴﻠﻪاى‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﻰ‪ :‬دو ﻣﺨﺮوط ﻣﺸﮑﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﻗﺎﻋﺪه روی ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮر‪ :‬ﺳﻔﻴﺪ‪VQ (٣) ،‬ﻫﺮ ‪ ٥‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻳﺎ )‪ Q (٣‬ﻫﺮ ‪ ١٠‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻫﻨﮕﺎم درﻳﺎﻧﻮردی ﮐﺸﺘﯽ ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﺮق اﻳﻦ‬
‫ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪۹۳‬‬
 ‫ج ــ ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﺟﻨﻮب )‪(SOUTH CARDINAL MARK‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت‪:‬‬
‫رﻧﮓ‪ :‬زرد و ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﺷﮑﻞ‪ :‬ﺑﺮج ﻳﺎ ﻣﻴﻠﻪاى‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﻰ‪ :‬دو ﻣﺨﺮوط ﻣﺸﮑﯽ ﮐﻪ رأس ﺑﺎﻻﻳﯽ ﺑﺮ روی ﻗﺎﻋﺪه ﭘﺎﻳﻴﻨﯽ ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫ﻧﻮر‪ :‬ﺳﻔﻴﺪ‪VQF (٦) ،‬ــ‪ LFL‬در ﻫﺮ ‪ ١٠‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻳﺎ )‪ LFL+QF (٦‬ﻫﺮ ‪ ١٥‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻫﻨﮕﺎم درﻳﺎﻧﻮردی‬
‫ﮐﺸﺘﯽ ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﻨﻮب اﻳﻦ ﺑﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﮕﺬرد‪.‬‬
‫د ــ ﺑﻮﻳﻪ ﮐﺎردﻳﻨﺎل ﻏﺮب )‪(WEST CARDINAL MARK‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت‪:‬‬
‫رﻧﮓ‪ :‬زرد و ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ‪ :‬ﺑﺮج ﻳﺎ ﻣﻴﻠﻪاى‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﻰ‪ :‬دو ﻣﺨﺮوط ﺳﻴﺎه ﮐﻪ رأس ﺑﻪ رأس روی ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮر‪ :‬ﺳﻔﻴﺪ‪ VQ (٩) ،‬در ﻫﺮ ‪ ١٠‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻳﺎ )‪ Q (٩‬ﻫﺮ ‪ ١٥‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪٦‬ــ‪ ٥‬ﺑﻮﻳﻪﻫﺎی ﮐﺎردﻳﻨﺎل‬
‫ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﺷﺮق‪ ،‬ﺟﻨﻮب و ﻏﺮب ﺑﺎ ﮐﻠﻴﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت آﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎﻳﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٥‬ــ‪٥‬ــ ﻋﻼﻳﻢ ﺳﺎﺣﻠﯽ و درﻳﺎﻳﯽ روی ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ‬

‫ﻧﻘﺸﻪ از ﺟﻤﻠﻪ وﺳﺎﻳﻞ اﺳﺎﺳﯽ درﻳﺎﻧﻮردی و ﻫﻮاﻧﻮردی ﮐﺸﺘﯽ و ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ روی آن‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﻴﻦ و درﻳﺎ ﭘﻴﺮاﻣﻮن آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻼﻳﻢ ﺧﺎص ﻃﻮری ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻳﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪراﺣﺘﯽ ﺧﻄﺮات ﻣﻮﺟﻮد در آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی درﻳﺎﻧﻮردی ﻋﻤﻮﻣ ًﺎ ﺣﺎوی اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آب درﻳﺎ )ﻋﻤﻖ آب‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن آب‪ ،‬ﻏﻠﻈﺖ‬
‫و ﻏﻴﺮه(‪ ،‬ﮐﻒ درﻳﺎ )ﺟﻨﺲ ﮐﻒ درﻳﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻣﻮاﻧﻊ زﻳﺮ آب و ﻏﻴﺮه( ﺧﻄﻮط ﮐﻨﺎره ﺳﻮاﺣﻞ و ﺟﺰﻳﺮهﻫﺎ‬
‫)‪ ،(COASTLINES‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی ﺑﻨﺪری و ﮔﻤﺮﮐﯽ و اﻣﺎﮐﻦ ﻣﻬﻢ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻨﺎدر و ﮐﻨﺎره ﺳﻮاﺣﻞ‪،‬‬
‫ﺧﻄﺮات روی آﺑﯽ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻳﺎ ﺳﺎﻧﺤﻪای ﻣﻮﺟﻮد در آب‪ ،‬ﺑﻮﻳﻪﻫﺎ و ﭼﺮاغﻫﺎی درﻳﺎﻳﻰ؛ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎی ﻋﺒﻮر و‬
‫ﻣﺮور ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻳﺎ ﺧﺎص و ﻏﻴﺮه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻼﻳﻢ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺮوف‪ ،‬اﺻﻄﻼﺣﯽ ﻳﺎ‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻤﯽ ﺧﺎص ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﮐﺎر ﺑﺮ روی ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی درﻳﺎﻧﻮردى‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﺮ‬
‫ﮐﻠﻤﻪ ﻳﺎ ﺣﺮف ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﺧﺎص ﻣﻮﺟﻮد در روی ﻧﻘﺸﻪﮔﻮﻳﺎی ﻳﮏ ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎت وﻳﮋه ﺑﺮای درﻳﺎﻧﻮرد‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ دﻗﻴﻘ ًﺎ از ﻣﻌﻨﯽ آﻧﻬﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻓﯽ و ﺻﺤﻴﺢ آﮔﺎﻫﯽ داﺷﺘﻪ ﺗﺎ در‬

‫‪۹۴‬‬
‫درجه اول به علت عدم توجه ىا اطالع صحىح از مفهوم عالمت ىا اصطالح کشتی با خطرتصادم ىا به‬
‫ِگل نشستن مواجه نشود‪.‬‬
‫با توجه به اىنکه مقدار اطالعات موجود در روی نقشه‌های درىانوردی از هر طبقه‪،‬خىلی زىاد‬
‫است و آگاهی از آنها به زبان انگلىسی به لحاظ بىن‌المللی بودن نقشه‌های درىانوردی ضروری است‪،‬‬
‫از اىن رو فقط برای مثال از هر طبقه از اطالعات موجود تعدادی ذکر مى‌شود‪ ،‬ولی جداول مربوط‬
‫به زبان انگلىسی که از کتاب ملوانی جلد دوم منابع اصلی استخراج گردىده‌اند‪ ،‬به تفکىک مشخص‬
‫شده‌اند‪.‬‬
‫‪1‬ــ‪5‬ــ‪5‬ــ اختصارات (‪ :)ABBREVIATIONS‬در روی هر نقشه درىانوردی (در‬
‫داخل نقشه و ىا کناره‌های آن) اطالعاتی به صورت ىک ىا چند حرف وجود دارد که عموم ًا نشان دهنده‬
‫خالصه‌ای از ىک عالىم مهم است؛ مانند‪ :‬عالىم و اشکال تشرىح شده از صفحه ‪ 96‬الی ‪.117‬‬

‫  ‪ 95‬‬
‫شکل ‪١‬ــ ‪7‬ــ ‪5‬‬

‫شکل ‪2‬ــ ‪7‬ــ ‪5‬‬

‫شکل ‪7‬ــ ‪5‬ــ اختصارات و سواحل‬

‫ ‪ 96‬‬
 ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ و ﻋﻼﻣﺖ اﺧﺘﺼﺎر ‪Abb‬‬ ‫اﺳﻢ‬ ‫ﻣﻌﻨﻰ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪٧‬ــ ‪٥‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪GULF‬‬ ‫ﺧﻠﻴﺞ‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪BAY‬‬ ‫دﻣﺎﻏﻪ‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪Fd‬‬ ‫‪FJORD‬‬ ‫آﺑﺮاهﻫﺎی ﻋﻤﻖ‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫ﻣﺎﺑﻴﻦ دورﺷﺘﻪ ﮐﻮه‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪LAKE‬‬ ‫درﻳﺎﭼﻪ‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪Str‬‬ ‫‪STRAIT‬‬ ‫ﺗﻨﮕﻪ‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪Chan‬‬ ‫‪CHANNEL‬‬ ‫ﮐﺎﻧﺎل‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪I‬‬ ‫‪ISLAND‬‬ ‫ﺟﺰﻳﺮه‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪Mt‬‬ ‫‪MOUNTAIN‬‬ ‫ﮐﻮه‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪Rk‬‬ ‫‪ROCK‬‬ ‫ﺻﺨﺮه‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪Mth‬‬ ‫‪MOUTH‬‬ ‫دﻫﺎﻧﻪ‬ ‫‪١‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬

‫‪٢‬ــ‪٥‬ــ‪٥‬ــ ﺳﻮاﺣﻞ )‪ :(THE COASTLINE‬ﮐﻨﺎرهﻫﺎی ﺳﻮاﺣﻞ و ﺟﺰﻳﺮه ﻧﻴﺰ دارای‬

‫ﻣﻬﻢ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺮﮐﻴﺐ و ﻃﺒﻴﻌﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺮای درﻳﺎﻧﻮردی ّ‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﻨﺎره ﺳﻮاﺣﻞ ﺑﺎ رﻧﮓ زرد‪ ،‬ﺑﺮای ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺧﺸﮑﯽ و آﺑﯽ ﺑﺮای آب درﻳﺎ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ و اﺻﻄﻼح‬ ‫ﻣﻌﻨﻰ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪٧‬ــ‪٥‬‬

‫‪COAST OR SHORE LINE‬‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ ﻳﺎ ﺧﻂ ﺳﺎﺣﻠﻰ ﻏﻴﺮ ﺑﺎزرﺳﻰ و ﺗﺤﻘﻴﻖ‬ ‫‪١‬ــ‪٢‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬

‫‪UNSURVEYED‬‬ ‫ﺷﺪه‬
‫‪SURVEYED COASTLINE‬‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ ﺑﺎزرﺳﻰ و ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺪه‬ ‫‪١٤‬ــ‪٢‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪STONY OR SHINGLY SHORE‬‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ ﺳﻨﮕﻰ ﻳﺎ ﻣﺎﺳﻪاى )درﺷﺖ(‬ ‫‪٨‬ــ‪٢‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪GLIFFY COAST‬‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ ﺻﺨﺮهاى‬ ‫‪٤‬ــ‪٢‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬
‫‪SANDY SHORE‬‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ ﺷﻨﻰ‬ ‫‪١٠‬ــ‪٢‬ــ‪٧‬ــ‪٥‬‬

‫‪۹۷‬‬
‫‪٣‬ــ‪٥‬ــ‪٥‬ــ ﺧﻄﺮات )‪ :(DANGERS‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺣﺮﮐﺖ اﻳﻤﻦ ﮐﺸﺘﻰﻫﺎ در درﻳﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن دادن ﺧﻄﺮات رو ﻳﺎ زﻳﺮآﺑﻰ ﻣﻮﺟﻮد در درﻳﺎ در روى ﻧﻘﺸﻪﻫﺎى درﻳﺎﻧﻮردى از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎرى‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و درﻳﺎﻧﻮردان ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ درﻳﺎﻧﻮردى را ﻣﻼﺣﻈﻪ و ﺑﺮرﺳﻰ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ و ﻋﻼﻣﺖ ﻳﺎ اﺻﻄﻼح‬ ‫ﻣﻌﻨﻰ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ ٨‬ــ ‪٥‬‬

‫‪POCK‬‬ ‫‪١‬ــ ‪ ٨‬ــ ‪ ٥‬ﺻﺨﺮهاى ﮐﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪MASTS‬‬ ‫‪٢‬ــ ‪ ٨‬ــ ‪ ٥‬دﮐﻞﻫﺎ )ﮐﺸﺘﻰﻫﺎى ﻏﺮق ﺷﺪه ﮐﻪ ﻓﻘﻂ دﮐﻞ آﻧﻬﺎ از آب‬
‫ﺑﻴﺮون اﺳﺖ‪(.‬‬

‫‪WK‬‬ ‫‪ ٨‬ــ ‪ ٨‬ــ ‪ ٥‬ﮐﺸﺘﻰ ﻏﺮق ﺷﺪه در ﻋﻤﻘﻰ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﺼﻮر‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٢٨‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاى درﻳﺎﻧﻮردى روى‬
‫آﺑﻰ ﺧﻄﺮﻧﺎک اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٣٥ R‬‬ ‫‪١٧‬ــ ‪ ٨‬ــ ‪ ٥‬ﺻﺨﺮه زﻳﺮآﺑﻰ ﮐﻪ ﺑﺮاى درﻳﺎﻧﻮردى روى آﺑﻰ ﺧﻄﺮﻧﺎک‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪AREAS‬‬ ‫‪OF‬‬ ‫‪MOBILE‬‬

‫‪٢٦‬ــ ‪ ٨‬ــ ‪ ٥‬ﻣﻨﺎﻃﻘﻰ ﮐﻪ زﻣﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﺤﺮک اﺳﺖ )ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮجﻫﺎى‬
‫‪BOTTOM (INCLUDING‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪاى(‬
‫)‪SAND WAVES‬‬

‫‪LIMITING DANGER‬‬ ‫‪٢٣‬ــ ‪ ٨‬ــ ‪ ٥‬داﻳﺮه ﺧﻄﺮ‬

‫‪LINE‬‬

‫‪UNPERWATER DANGER‬‬ ‫‪٢٠‬ــ ‪ ٨‬ــ ‪ ٥‬ﺧﻄﺮ زﻳﺮآﺑﻰ در ﻋﻤﻘﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﺒﻮر ﺳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻰﺧﻄﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ‬
‫‪WITH DEPTH CLEARED‬‬ ‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪BY WIRE DRAG‬‬

‫‪۹۸‬‬
 ‫شکل ‪ 8‬ــ ‪ 5‬ــ خطرات‬

‫  ‪ 99‬‬
‫‪٤‬ــ‪٥‬ــ‪٥‬ــ ﻋﻤﻖ ﺳﻨﺠﻰ )‪ :(SOUNDING‬ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻤﻖ در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎى درﻳﺎﻧﻮردى‬
‫ﺑﺴﻴﺎر اﻫﻤﻴﺖ دارد‪ ،‬زﻳﺮا ﮐﺸﺘﻰ ﻓﻘﻂ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ در درﻳﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﻰ آب در زﻳﺮ‬
‫آن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬آﮔﺎﻫﻰ از ﻋﻤﻖ روى ﻧﻘﺸﻪ ﻋﻤ ًﻼ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﮐﺖ اﻳﻤﻦ ﮐﺸﺘﻰ در درﻳﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻤﻖ آب ﺑﻪ ﺻﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ در روى ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ و ﻋﻼﻣﺖ ﻳﺎ اﺧﺘﺼﺎر‬ ‫ﻣﻌﻨﻰ‬ ‫ﺷﮑﻞ‪ ٩‬ــ ‪٥‬‬

‫‪183SD‬‬ ‫ﻋﻤﻖ ﻣﺸﮑﻮک‬ ‫‪١‬ــ ‪ ٩‬ــ ‪٥‬‬

‫‪(SOUNDING OF‬‬
‫)‪DOUBTFUL DEPTH‬‬

‫‪128 REPORTED OR‬‬ ‫ﻋﻤﻖ ﻳﺎ ﺧﻄﺮ ﮔﺰارش ﺷﺪه ﻳﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﺸﺪه‬ ‫‪١‬ــ ‪ ٩‬ــ ‪٥‬‬
‫‪UNCONFIRMED DEPTH‬‬
‫‪OR DANGER‬‬

‫‪232 NO BOTTOM FOUNT‬‬ ‫ﻋﻤﻖ ﻧﻬﺎﻳﻰ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‬ ‫‪١‬ــ ‪ ٩‬ــ ‪٥‬‬

‫)‪SMT (SEA MOUNT‬‬ ‫ﮐﻮه زﻳﺮ آﺑﻰ‬ ‫‪٣‬ــ ‪ ٩‬ــ ‪٥‬‬

‫‪101‬‬ ‫اﻋﺪاد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻤﻖﻫﺎى ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ‬ ‫‪٣‬ــ ‪ ٩‬ــ ‪٥‬‬

‫‪٥‬ــ‪٥‬ــ‪٥‬ــ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎى ﻣﺮﺋﻰ ﻋﻤﻖ )‪ :(DEPTH CONTOURS‬ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﻓﻮاﺻﻞ‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ در روى ﻧﻘﺸﻪﻫﺎى درﻳﺎﻧﻮردى ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﻤﻖ ﻣﺸﺘﺮک ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫درﻳﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺧﺘﻼف ﻋﻤﻖ اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه در ﻧﺰدﻳﮑﻰ ﺳﻮاﺣﻞ ﮐﻢ )‪ ١٠ ،٥‬ﺗﺎ ‪ ٢٠‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ(‪ ،‬اﻣﺎ در‬
‫ﻓﻮاﺻﻞ دور از ﺳﺎﺣﻞ اﻳﻦ ﺧﻄﻮط ﻋﻤﻮﻣ ًﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻋﻤﺎق ‪،٢٠٠٠ ،١٠٠٠ ،٥٠٠ ،٢٠٠ ،١٠٠‬‬
‫‪ ٣٠٠٠‬و ‪ ...‬ﻣﺘﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪاى از اﻳﻦ ﺧﻄﻮط در ﺷﮑﻞ ‪٩‬ــ‪ ٥‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٦‬ــ‪٥‬ــ‪٥‬ــ ﺣﺪود ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ )‪ :(VARIOUS LIMITS‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬در روى‬
‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎى درﻳﺎﻧﻮردى اﻃﻼﻋﺎت وﺳﻴﻌﻰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ آب‪ ،‬وﺳﺎﻳﻞ ﮐﻤﮏ ﻧﺎوﺑﺮى‪ ،‬ﻣﻮاﻧﻊ زﻳﺮآﺑﻰ؛ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت‬
‫ﺑﻨﺪرى و درﻳﺎﻳﻰ ﮐﻨﺎر و زﻳﺮآﺑﻰ و ﻏﻴﺮه وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮى ﺑﺮاى درﻳﺎﻧﻮردى ﻣﻔﻴﺪ ﻳﺎ ﺧﻄﺮﻧﺎک‬
‫ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ درج و ﺗﺮﺳﻴﻢ آﻧﻬﺎ در روى ﻧﻘﺸﻪ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻳﺎ از ﻫﺪاﻳﺖ ﮐﺸﺘﻰ‬
‫ﺑﻪ ﻃﺮف آﻧﻬﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫‪۱۰۰‬‬
 ‫شکل ‪9‬ــ ‪5‬ــ عمق سنجى‬
‫  ‪ 101‬‬
‫از ﻣﻴﺎن ﮐﻠﻴﻪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺑﻌﻀ ًﺎ ﻣﻮاردى وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻋﺒﻮر ﻳﺎ ﻧﻘﺶ آن‬
‫ﻋﻼﻣﺖ در درﻳﺎﻧﻮردى و ﻏﻴﺮه اﺳﺖ‪ .‬درک ﻣﻔﻬﻮم و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺮاى درﻳﺎﻧﻮردان‬
‫ﻣﻬﻢ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻰ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاى ﻧﻤﻮﻧﻪ ذﮐﺮ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﮐﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺣﺪود‬
‫و درﻳﺎﻧﻮردى ﺑﺴﻴﺎر ّ‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪١٠‬ــ‪ ٥‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ و ﻋﻼﻣﺖ ﻳﺎ اﺻﻄﻼح‬ ‫ﻣﻌﻨﻰ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬

‫‪LEADING LINE‬‬ ‫راه ﻋﻤﺪه‬ ‫‪١‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬

‫‪TRANSIT LINE‬‬ ‫راه ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ‬ ‫‪٤‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪LIMIT OF SECTOR‬‬ ‫ﻗﻄﺎع ﻧﻮر ﭼﺮاغ‬ ‫‪٧‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪TRAFFIC SEPARATION‬‬ ‫ﻃﺮح ﺗﺮاﻓﻴﮏ )ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور( ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ‬ ‫‪١٧‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪SCHEME (ONE WAY TRAFFIC‬‬
‫)‪SYSTEM WITH‬‬
‫‪TRAFFIC SEPARATION‬‬ ‫ﻃﺮح ﺗﺮاﻓﻴﮏ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ )ﻣﻴﺪان(‬ ‫‪١٨‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫)‪SCHME (ROUNDABOUT‬‬
‫‪SUBMARINE CABLE‬‬ ‫ﮐﺎﺑﻞ زﻳﺮدرﻳﺎﻳﻰ )ﺗﻠﮕﺮاف و ﺗﻠﻔﻦ(‬ ‫‪٢٤‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪(TELEGRAPH and‬‬
‫)‪TELEPHONE‬‬
‫‪POWER‬‬ ‫ﮐﺎﺑﻞ ﺑﺮق زﻳﺮ آﺑﻰ‬ ‫‪٢٤‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪ABANDONED SUBMARINE‬‬ ‫ﮐﺎﺑﻞ زﻳﺮآﺑﻰ ﻣﺘﺮوک‬ ‫‪٢٤‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪CABLE‬‬
‫‪SUBMARINE PIPELINE‬‬ ‫ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ زﻳﺮآﺑﻰ‬ ‫‪ ٥‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪PROHIBITED AREA‬‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ‬ ‫‪٢٦‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪INTERNATIONAL BOUNDRY‬‬ ‫ﻣﺮز ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ )ﺗﻘﺮﻳﺒﻰ(‬ ‫‪٢١‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪DUMPING AREA‬‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ دﻓﻦ زﺑﺎﻟﻪ‬ ‫‪١٢‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪LIMITS OF NATIONAL‬‬ ‫ﻣﺤﺪوده ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻠﻰ ﻣﺎﻫﻴﮕﻴﺮى‬ ‫‪١٠‬ــ‪١٠‬ــ ‪٥‬‬
‫‪FISHING ZONES‬‬

‫‪۱۰۲‬‬
 ‫شکل ‪10‬ــ ‪ 5‬ــ حدود متفرقه‬

‫  ‪ 103‬‬
‫‪7‬ــ‪5‬ــ‪5‬ــ جزر و مد و جرىان‌ها (‪ :)TIDES & CURRENTS‬آب درىاها داراى جزر‬
‫و مد و حرکت‌هاى مستمر شبانه روزى به صورت عمودى و افقى و چرخشى است‪ .‬اىن خصوصىت‪،‬‬
‫بخصوص در نزدىکى سواحل به مقدار زىادى حرکت کشتى را تحت تأثىر قرار مى‌دهد و ورود و‬
‫خروج به بنادر و اسکله‌ها نىز شدىد ًا تحت تأثىر جهت و مقدار جزر و مد آب درىا مى‌باشد؛ بنابراىن‪ ،‬کلىه‬
‫اطالعات مربوط به اىن دو حرکت و خصوصىت در نقاط مختلف دنىا نشان دهنده سرعت‪ ،‬سنجش و ىا‬
‫مقدار اىن دو عامل است که برخى از آنها بدىن شرح ذکر مى‌شود‪.‬‬

‫توضىح و عالمت ىا اختصار‬ ‫معنى‬ ‫شکل ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫ )‪HW (HIGH WATER‬‬ ‫آب َمد‬ ‫‪1‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫)‪LW (LOW WATER‬‬ ‫آب جزر‬ ‫‪1‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫)‪MTL (MEAN TIDE LEVEL‬‬ ‫سطح متوسط جزر و مد‬ ‫‪1‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫)‪SP (SPRING TIDE‬‬ ‫جزر و مد بهارى‬ ‫‪1‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫‪MHHW (MEAN HIGHER‬‬ ‫سطح متوسط بزرگترىن آب مد‬ ‫‪1‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫)‪HIGH WATER‬‬

‫‪MLHW (MEAN LOWER‬‬ ‫سطح متوسط کمترىن آب مد‬ ‫‪1‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫)‪HIGH WATER‬‬

‫‪MLLW (MEANLOWER LOW‬‬ ‫سطح متوسط کمترىن آب جزر‬ ‫‪1‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫)‪WATER‬‬

‫‪MHLW (MEAN HIGHER‬‬ ‫سطح متوسط بزرگترىن آب جزر‬ ‫‪1‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫)‪LOW WATER‬‬

‫)‪Vel (VELOCITY‬‬ ‫سرعت آب‬ ‫‪2‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫)‪Kn (Knots‬‬ ‫گره‬ ‫‪2‬ــ‪11‬ــ ‪5‬‬

‫ ‪ 104‬‬
‫  ‪ 105‬‬ ‫شکل ‪11‬ــ ‪ 5‬ــ جزر و مد و جرىان‌ها‬
 ‫ ‪ 106‬‬
‫شکل ‪12‬ــ ‪ 5‬ــ‌ چراغ‌ها‬
‫‪ 8‬ــ‪5‬ــ‪5‬ــ چراغ‌ها (‪ :)LIGHTS‬چراغ‌هاى درىاىى‪ ،‬اعم از بوىه‌هاى شناور ‪(FLOATING‬‬
‫)‪ BUOYS‬ىا عالىم ثابت (‪ )FIXED MARKS‬با توجه به خصوصىت نور ىا موقعىت مکانى بر روى‬
‫نقشه‌هاى درىاىى به صورت عالمت ترسىم شده که در کنار آنها اختصارات دىگرى در مورد رنگ بوىه‬
‫و نور آن‪ ،‬تعداد چشمک در هر سىکل و غىره نشان داده مى‌شوند‪.‬‬
‫اىن اشکال‪ ،‬عالىم و اختصارات نمونه‌اى از نشانه‌هاى موجود در نقشه‌هاى درىانوردى هستند‪.‬‬
‫عالوه بر اىن عالمت‌ها و اختصارات قب ًال‌ به عالىم مربوطه در قسمت بوىه‌هاى درىاىى اشاره شده‬
‫است‪.‬‬

‫توضىح و عالمت ىا اختصار‬ ‫معنى‬ ‫شکل ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫‪POSITION OF IMPORTANT‬‬ ‫محل چراغ مهم‬ ‫‪1‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫‪LIGHT‬‬

‫‪POSITON OF MINOR LIGHT‬‬ ‫محل چراغ فرعى‬ ‫‪1‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫)‪LT (LIGHT‬‬ ‫چراغ‬ ‫‪1‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫)‪LT HO(LIGHTHOSE‬‬ ‫چراغ ساحلى (فانوس ساحلى)‬ ‫‪1‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫)‪AERO (AERO LIGHT‬‬ ‫چراغ هواىى (مخصوص هواپىما)‬ ‫‪1‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫)‪ (AEROMARINE LIGHT‬‬ ‫چراغ هواىى و درىاىى‬ ‫‪1‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫)‪LT V (LIGHT- VESSEL‬‬ ‫سفىنه درىاىى‬ ‫‪1‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫‪DRILLING PLATFORM‬‬ ‫سکوى حفارى‬ ‫‪1‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫‪SECTOR LIGHT‬‬ ‫چراغى که در دو زاوىه به دو رنگ دىده‬ ‫‪6‬ــ‪12‬ــ ‪5‬‬

‫مى‌شود‪.‬‬

‫  ‪ 107‬‬
‫‪9‬ــ‪5‬ــ‪5‬ــ بوىه و بىکن‌هاى درىاىى (‪ :)BUOYS & BEACONS‬بوىه‌ها و بىکن‌هاى‬
‫نصب شده در درىا ىا ساحل بر اساس سىستم (‪ )IALA A‬نىز به صورت شکل و ىا اختصار درج‬
‫گردىده که مواردى از آنها بدىن شرح است‪:‬‬

‫توضىح و عالمت ىا اختصار‬ ‫معنى‬ ‫شکل ‪13‬ــ ‪5‬‬

‫‪LIGHT BUOY‬‬ ‫بوىه چراغ دار‬ ‫‪1‬ــ‪13‬ــ ‪5‬‬

‫‪WHISTLE BUOY WHIS‬‬ ‫بوىه بوق دار‬ ‫‪1‬ــ‪13‬ــ ‪5‬‬

‫‪ PILLAR BUOY‬‬ ‫بوىه برجى‬ ‫‪1‬ــ‪13‬ــ ‪5‬‬

‫ ‪COMPASS‬‬ ‫بوىه تنظىم قطب نما‬ ‫‪4‬ــ‪13‬ــ ‪5‬‬

‫‪ADJUSTMENT BUOY‬‬

‫‪PRIV. PRIV ATE AID TO‬‬ ‫خدمات خصوصى درىانوردى‬ ‫‪4‬ــ‪13‬ــ ‪5‬‬
‫‪NAVIGATION‬‬

‫‪TANKER MOORING WITH‬‬ ‫بوىه پهلوگىرى نفتکش با تسهىالت‬ ‫‪2‬ــ‪13‬ــ ‪5‬‬

‫)‪LOADING FACILITIES (SPM‬‬

‫ ‬
‫توضىح و عالمت ىا اختصار‬ ‫معنى‬ ‫شکل ‪14‬ــ ‪5‬‬

‫‪UNLIT MARKS (UNLIGHTE‬‬

‫عالىم بدون نور‬ ‫‪1‬ــ‪14‬ــ ‪5‬‬
‫)‪MARKS‬‬

‫بوىه‌هاى قرمز سمت چپ بدون چراغ‬ ‫‪1‬ــ‪14‬ــ ‪5‬‬

‫‪ R R R R‬‬

‫‪LIGHTED MARKS‬‬
‫‪FI.R OCC‌R‬‬ ‫عالىم چراغدار بوىه‌هاى قرمز سمت با‬ ‫‪2‬ــ‪14‬ــ ‪5‬‬
‫چراغ‬
‫‪ R R etc‬‬

‫ ‪ 108‬‬
 ‫شکل ‪13‬ــ ‪ 5‬ــ بوىه و بىکن‌هاى‌‪ 1ALA‬سىستم ‪A‬‬

‫  ‪ 109‬‬
‫شکل ‪14‬ــ ‪5‬‬
‫ ‪ 110‬‬
 ‫توضىح و عالمت اختصار‬ ‫معنى‬ ‫شکل ‪15‬‬

‫بوىه‌هاى سمت راست بدون چراغ با بدنه‬ ‫‪1‬ــ ‪15‬ــ ‪5‬‬

‫‪G B G B‬‬ ‫سبز ىا سىاه رنگ‬
‫‪UNLIGHTED RIGHT‬‬
‫‪HAND BUOY. ALL GREEN‬‬
‫‪OR BLACK‬‬
‫‪FL.G OCC.G‬‬ ‫بوىه‌هاى سمت راست چراغ دار با نور‬ ‫‪2‬ــ ‪15‬ــ ‪5‬‬
‫‪G B ETC‬‬ ‫سبز رنگ‬
‫رنگ بوىه‌ها سبز ىا سىاه‬

‫‪VQKFL (9) LOS‬‬ ‫بوىه کاردىنال شرق‬ ‫‪1‬ــ ‪15‬ــ ‪5‬‬

‫‪OR QKFI (9)155‬‬ ‫چراغ دار (سىاه زرد سىاه)‬

‫‪BYB‬‬

‫بوىه کاردىنال بدون چراغ با بدنه سىاه و‬ ‫‪1‬ــ ‪15‬ــ ‪5‬‬

‫‪BY‬‬ ‫زرد رنگ (شمال)‬

‫بوىه خطرات متروک با رنگ بدنه سىاه‬ ‫‪1‬ــ ‪15‬ــ ‪5‬‬

‫قرمز سىاه و بدون چراغ‬
‫‪BRB BRB‬‬

‫‪10‬ــ‪5‬ــ‪5‬ــ عالىم صوتى هشدار مه (‪ :)FOG SIGNALS‬اىن عالىم به صورت اختصار‬

‫براى نشان دادن هشدارهاى مربوط به مه و هواى مه‌آلود در روى نقشه‌هاى درىانوردى درج مى‌گردند‪.‬‬

‫توضىح و عالمت اختصار‬ ‫معنى‬ ‫شکل ‪15‬ــ ‪5‬‬

‫)‪SIREN (FOG SIREN‬‬ ‫سىرن هشدار دهنده مه‬ ‫‪1‬ــ‪15‬ــ ‪5‬‬

‫)‪HORN (FOG HORN‬‬ ‫بوق هشدار دهنده مه‬ ‫‪1‬ــ‪15‬ــ ‪5‬‬

‫‪MO (MORSE CODE FOG‬‬ ‫عالمت مرسى هشدار مه‬ ‫‪1‬ــ‪15‬ــ ‪5‬‬
‫)‪SIGNAL‬‬

‫  ‪ 111‬‬
 ‫شکل ‪15‬ــ ‪5‬‬

‫‪11‬ــ‪ 5‬ــ ‪ 5‬ــ عالىم رادىوىى و رادار (‪ :)RADIO & RADAR‬در درىا و سواحل‬
‫عالىم کمک‌ناوبرى شناور و ىا ثابت براى کمک به هداىت کشتى‌ها اىجاد گردىده که مستمر ًا امواج آنها‬
‫مورد استفاده قرار مى‌گىرد؛ بنابراىن‪ ،‬آگاهى از موقعىت جغرافىاىى شناخت عالمت آنها در روى نقشه‬
‫ضرورى است‪ .‬در شکل ‪16‬ــ ‪ 5‬نمونه‌اى از اىن عالىم و اختصارات استاندارد بىن‌المللى نشان داده‬
‫شده است‪.‬‬

‫ ‪ 112‬‬
‫  ‪ 113‬‬ ‫شکل ‪16‬ــ ‪ 5‬ــ عالئم و اختصارات رادىوىى و رادار‬
 ‫‪12‬ــ‌‪ 5‬ــ ‪ ‌‌‌‌5‬ــ ترکىب‬
‫اشىاىطبىعى‪(NATURAL‬‬
‫)‪ :FEATURES‬ترکىب‬
‫اشىاى طبىعى در نزدىکى‬
‫سواحل‪ ،‬نظىر درىاچه و خور‪،‬‬
‫کوه‌ها و تپه‌ها‪ ،‬مزارع‪ ،‬بىشه و‬
‫نمکزارها و غىره در روى سطح‬
‫زمىن وجود دارد که در روى‬
‫نقشه‌ها به طور مشخص نشان‬
‫داده شده‌اند‪ .‬در شکل ‪17‬ــ ‪5‬‬
‫نمونه‌اى از اىن عالىم نشان داده‬
‫شده است‪ .‬‬

‫شکل ‪17‬ــ ‪5‬‬

‫ ‪ 114‬‬
 ‫‪13‬ــ ‌‪ 5‬ــ ‪‌‌‌‌ 5‬ــ ترکىب‬
‫اشىاى مصنوعى ‪(ARTIFICIAL‬‬
‫)‪ :FEATURES‬در کنار سواحل‬
‫و در درون بنادر و اطراف آنها اشىاء‬
‫و تسهىالت فراوانى وجود دارد که به‬
‫صورت مصنوعى اىجاد گردىده که به‬
‫نحوى از آنها در امور بندرى و کشتىرانى‬
‫و غىره استفاده مى‌شود‪ .‬نمونه‌اى از‬
‫اىن اشىاء‌ عبارتند از‪ :‬راه‌ها‪ ،‬راه‌آهن‪،‬‬
‫اىستگاه‌ها‪ ،‬محل‌هاى تقاطع‪ ،‬پل‌هاى‬
‫عبور ماشىن‪ ،‬کانال‌هاى تردد کشتى و‬
‫غىره‪ .‬نمونه‌اى از اىن عالىم و اختصارات‬
‫مربوط به ترکىب اشىاى مصنوعى را در‬
‫شکل ‪18‬ــ‪ 5‬مى‌بىنىد‪.‬‬

‫شکل ‪18‬ــ ‪ 5‬ــ ترکىب اشىاى مصنوعى‬

‫  ‪ 115‬‬
 ‫‪14‬ــ‌ ‪ 5‬ــ ‪ ‌‌‌‌5‬ــ ترکىب‬
‫بنادر و لنگرگاه‌ها & ‪(PORTS‬‬
‫)‪ :HARBOURS‬اىن ترکىب نىز‬
‫ازجمله عالىم و اختصارات مهم و اساسى‬
‫براى درىانوردان در روى نقشه‌هاى درىاىى‬
‫است که نشان دهنده تعمىرگاه‌هاى ثابت و‬
‫شناور‪ ،‬موج شکن‌ها‪ ،‬دىوارهاى ساحلى‪،‬‬
‫اسکله‌ها‪ ،‬لنگرگاه‌ها و غىره مى‌باشد‪ .‬در‬
‫شکل ‪19‬ــ‪ 5‬نمونه‌اى از اىن ترکىب نشان‬
‫داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪19‬ــ ‪ 5‬ــ ترکىب بنادر و لنگرگاه‌ها‬

‫در روى نقشه‌هاى درىاىى‬
‫ ‪ 116‬‬
 ‫‪15‬ــ ‌‪ 5‬ــ ‪‌‌‌‌ 5‬ــ ساختمان‌ها و‬
‫تأسىسات شهرى (‪:)BUILDINGS‬‬
‫نقشه‌هاى شهرهاى بندرى کوچک و‬
‫بزرگ‪ ،‬برج‌ها‪،‬؛ مساجد و کلىساها‪ ،‬مخازن‬
‫مهم ادارى‪ ،‬مزارع‪،‬‬
‫بزرگ‪ ،‬ساختمان‌هاى ّ‬
‫خىابان‌ها‪ ،‬بىمارستان‌ها‪ ،‬بناهاى ىادبود و‬
‫غىره از جمله مواردى هستند که در روى‬
‫نقشه‌هاى درىاىى به صورت عالمت ىا‬
‫اختصار نشان داده شده‌اند و شکل ‪20‬ــ‪5‬‬
‫نمونه‌اى از اىن ترکىب مى‌باشد‪.‬‬

‫شکل ‪20‬ــ ‪ 5‬ــ ترکىب ساختمان‌ها و تأسىسات شهرى‬

‫  ‪ 117‬‬
 ‫خودآزمایی‬

‫‪1‬ــ علت استفاده نور و مشخصات عمده نور را در بوىه‌هاى درىاىى شرح دهىد‪.‬‬
‫‪2‬ــ کاربرد و مشخصات بوىه سمت چپ را در سىستم ‪ A‬با رسم شکل بىان کرده‬
‫و نشان دهىد‪.‬‬
‫‪3‬ــ از اطالعات مربوط به عمق‪ ،‬لزوم آگاهى آن را در روى نقشه‌هاى درىانوردى‬
‫با چند مثال شرح دهىد‪.‬‬

‫ ‪ 118‬‬
 ‫فصل ششم‬

‫تخلیه و بارگیری و خدمات بندری‬

‫هدف‌های رفتارى‪ :‬از فراگىر پس از پاىان اىن فصل انتظار مى‌رود‪:‬‬
‫‪1‬ــ مراحل عملىات تخلىه و بارگىرى در کشتى را تشرىح نماىد‪.‬‬
‫‪2‬ــ روش جابه‌جاىى بار در اسکله را تشرىح کند‪.‬‬
‫‪3‬ــ روش جابه‌جاىى کاال در انبار را بىان کند‪.‬‬

‫‪1‬ــ ‪ 6‬ــ مرحله عملىات تخلىه و بارگىرى در کشتى‬

‫)‪(DISCHARGING AND LOADING OF CARGO IN THE SHIP‬‬
‫هر وقت که ىک کشتى بارى ىا نفتکش در کنار اسکله‌اى پهلو گرفته است آن کشتى در حال‬
‫تخلىه کاالهاى وارداتى‪ ،‬و ىا بارگىرى کاالهاى صادراتى‪ ،‬و ىا انجام هر دو عملىات تخلىه و بارگىرى کاال‬
‫به‌طور همزمان براى واردات و صادرات مى‌باشد‪ .‬مرز زمانى‪ ،‬قانونى و عرفى اىن مرحله از عملىات‪ ،‬اگر‬
‫کاالها صادراتى باشند از لحظه فعالىت کارى در سطح اسکله و زىر قالب کشتى (‪ ،)HOOK‬شروع و‬
‫پس از قرار گرفتن کامل کاالها‪ ،‬صفافى و مهار آنها در داخل انبار کشتى‌ها‪ ،‬و ىا روى عرشه آنها خاتمه‬
‫مى‌ىابد‪ .‬بالعکس اگر کاالها وارداتى باشند کار تخلىه از انبار کشتى ىا عرشه آن با آماده کردن آنها‪ ،‬براى‬
‫قالب گذارى شروع و در روى اسکله ىا داخل کامىون و واگن خاتمه مى‌ىابد‪ .‬اىن مرحله از عملىات را‬
‫در حالتى که کاالها جنبه وارداتى داشته باشد‪ ،‬مى‌توان به هفت بخش فرعى تقسىم کرد‪.‬‬
‫الف ــ باز کردن بار صفافى شده‪ :‬ىعنى بار موجود در انبار کشتى از شکل منظم و مهار شده‬
‫خود خارج مى‌گردد‪.‬‬
‫ب ــ انتقال کاالها به وسط دهانه انبار کشتى‪ :‬کاالها را که در بسته‌بندى‌هاى کوچک‬
‫و بزرگ هستند؛ به وسىله کارگران و ىا تجهىزات الکترومکانىکى مناسب نظىر پالت‌برهاى دستى‪،1‬‬
‫‪1‬ــ پالت بر دستی‪ ،‬نوعی ا ّرابه است‪.‬‬
‫  ‪ 119‬‬
‫ىا لىفت‌تراک‌هاى‪ 1‬برقى ىا گازوئیلی به وسط دهانه انبار کشتى‪ ،‬جاىى که قالب کشتى از نوک دکل‬
‫جرثقىل به طور عمودى پاىىن مى‌آىد قرار مى‌دهند‪.‬‬
‫ج ــ چىدن کاالها روى پالت‪ ،‬تور ىا آوىز(‪ :)SLING‬در مواردى که کاالها به صورت‬
‫خرده‌رىز باشند‪ ،‬ابتدا در داخل انبار کشتى (‪ )HOLD‬بر روى پالت (‪ )PALLET‬جاىگزىن و سپس‬
‫در وسط دهانه انبار با توجه به ظرفىت جرثقىل قالب مى‌گردند‪( .‬وصل شدن پالت ىا تور به وسىله آوىز‬
‫به قالب جرثقىل کشتى)‪.‬‬
‫د ــ اتصال بار به قالب‪ :‬پس از اىنکه بار به وسط دهانه انبار انتقال و در صورت نىاز بر‬
‫روى پالت ىا وسىله حمل دىگر نظىر صندوق‪ ،‬تور و غىره قرار داده شد‪ ،‬به وسىله آوىز مناسب به قالب‬
‫جرثقىل وصل مى‌گردد‪.‬‬
‫هـ ــ هداىت بار‪ :‬بار وصل شده به قالب از انبار کشتى بر روى اسکله و به وسىله جرثقىل‬
‫کشتى انتقال داده مى‌شود‪.‬‬
‫و ــ آزاد کردن قالب‪ :‬پس از‬
‫اىنکه بار روى سطح اسکله ىا کامىون‬
‫ىا واگن رسىد‪ ،‬آوىزهاى قالب که بار‬
‫را در برگرفته‌اند‪ ،‬با احتىاط کامل باز‬
‫مى‌شوند‪.‬‬
‫ز ــ برگشت مج ّدد قالب‪:‬‬
‫پس از آزاد شدن قالب‪ ،‬راننده جرثقىل‬
‫بالفاصله آن را به انبار کشتى‪ ،‬و براى‬
‫تکرار عمل بعدى تخلىه انتقال مى‌دهد‪.‬‬
‫در شکل ‪1‬ــ‪ 6‬فعالىت جمعى‬
‫ىک تىم کارگرى براى تخلىه کالف‌هاى‬
‫سىم‪ ،‬و در شکل ‪2‬ــ‪ 6‬مرحله عملىات‬
‫تخلىه در انبار کشتى با کمک گرفتن‬
‫از لىفت‌تراک و ىک تىم کارگری نشان‬
‫شکل ‪1‬ــ ‪ 6‬ــ فعالىت دسته‌جمعى در انبار کشتى براى تخلىه کالف‌هاى سىمى‬ ‫داده شده است‪.‬‬

‫‪1‬ــ لیفت تراک ها‪ :‬وسایط نقلیه بار برداری در انواع مختلف گازوئیلی‪،‬برقی و باتریی می باشند‪ .‬‬
‫ ‪ 120‬‬
 ‫شکل ‪2‬ــ‪6‬ــ مرحله عملىات تخلىه در انبار کشتى‬

‫‪2‬ــ‪ 6‬ــ مرحله عملىات اسکله‌اى (‪)QUAY OPER ATION‬‬

‫عملىات اسکله‌اى‪ ،‬بالفاصله پس از مرحله اول ىعنى «عملىات تخلىه و بارگىرى در کشتى»‬
‫شروع‪ ،‬و پس از استقرار کامل کاالها در محوطه‌هاى روباز و ىا سقف‌دار بندر خاتمه مى‌ىابد‪ .‬در اىن‬
‫مرحله کاالها به وسىله ماشىن آالت نقل و انتقال محموالت‪ ،‬و نىروهاى کارگرى و متصدىان ثبت و‬
‫شمارش کاال و غىره‪ ،‬از زىر قالب کشتى تا محل‌هاى جاىگزىنى موقت جابه‌جا مى‌گردد‪ .‬در عملىات‬
‫اسکله‌اى به ع ّلت کثرت تجهىزات و کارگران عموم ًا ترافىک سنگىن و پرحجمى در روى اسکله‌ها‪ ،‬و‬

‫  ‪ 121‬‬
‫خىابان‌هاى داخل محوطه‌هاى بندر به‌وجود مى‌آىد‪ .‬مراحل فرعى عملىات اسکله‌اى تخلىه و بارگىرى‬
‫را در حالت کاالهاى وارداتى مى‌توان به شرح زىر تقسىم نمود‪:‬‬
‫الف ــ منظم و اىمن چىدن کاالها‪ :‬اىن عملىات در روى وسىله حمل اىستاده در زىر قالب‬
‫کشتى نظىر کامىون‪ ،‬کشنده‪ ،‬کفى‪ ،‬واگن و غىره صورت مى‌پذىرد‪ ،‬و در بعضى مواقع شمارش و بازدىد‬
‫ظاهرى از بسته‌بندى کاالها نىز انجام مى‌گردد‪.‬‬
‫ب ــ انتقال ترىلر ىا کفى بارکش‪ :‬پس از اىنکه کاالها به طور اىمن و به اندازه قانونى و‬
‫مجاز بر روى انواع وساىل حمل بندرى نظىر کفى‪ ،‬کشنده‪ ،‬ترىلر و غىره قرار گرفتند‪ ،‬اىن وساىل به‬
‫وسىله انواع مختلف تراکتور و اسب ترىلرها به داخل انبار ىا محوطه‌هاى نگهدارى کاال انتقال داده‬
‫مى‌شوند‪.‬‬
‫ج ــ تخلىه بار از کفى‪ :‬پس از اىنکه ترىلر ىا کفى در جلوى سکوى انبار ىا کف آن قرار‬
‫گرفت‪ ،‬و ىا اىنکه در محل مناسب و تعىىن شده در محوطه‌هاى روباز انبار و صفافى کاالها رسىد‪،‬‬
‫کاالها از روى ترىلر ىا کفى تخلىه مى‌گردد‪ .‬و در بعضى مواقع بارشمارى نىز توسط بارنوىسان و‬
‫بارشماران انجام مى‌گردد‪.‬‬
‫د ــ برگشت مجدد ترىلر بر روى اسکله‪ :‬کفى و کشنده‌ها پس از تخلىه بار خود بر روى‬
‫مجدد مراجعت مى‌نماىند‪ .‬شکل ‪3‬ــ‪ 6‬نمونه‌اى‬ ‫اسکله‪ ،‬و زىر قالب جرثقىل قبلى و به منظور بارگىرى ّ‬
‫از عملىات اسکله‌اى تخلىه و بارگىرى کاال را در ىک اسکله مدرن کاالهاى عمومى و کانتىنرى نشان‬
‫مى‌دهد‪.‬‬

‫شکل ‪3‬ــ‪6‬ــ نمونه‌اى از عملىات اسکله‌اى تخلىه و بارگىرى کاال‬

‫ ‪ 122‬‬
 ‫‪3‬ــ ‪ 6‬ــ مرحله عملىات در انبار (‪)STORAGE OPERATION‬‬
‫پس از اینکه کاالها از روی کفی یا کشنده‪ ،‬در محوطه‌های انباری روباز یا سقف‌دار تخلیه گردید‪،‬‬
‫براساس برنامه و دستوراتی که قب ًال پیش بینى شده‪ ،‬کلیه بسته‌بندی‌های محتواى کاال در محل‌های معین‬
‫و مناسب‪ ،‬واقع در درون انبار و یا محوطه‌ها چیده می‌شوند‪ .‬در این مرحله عالوه بر عملیات تخلیه و‬
‫یا بارگیری از کفی و کشنده‌ها‪ ،‬و چیدن و جایگزین کردن کاالها‪ ،‬یک سری اقدامات اداری مرتبط با‬
‫ثبت مقدار‪ ،‬نوع‪ ،‬نام صاحب یا صاحبان کاالها‪ ،‬نام کشتی‪ ،‬شماره بارنامه و غیره در دفاتر مخصوص‬
‫انبارها ثبت می‌شود‪.‬‬
‫در انبارهای بندر‪ ،‬کارکنان به دو دسته کارکنان دفتری و عملیاتی تقسیم می‌شوند‪ .‬کارکنان‬
‫دفتری مسئول انجام امور اداری مربوط به تحویل گرفتن کاالها‪ ،‬از هر دو سیستم عملیات اسکله‌ای و‬
‫حمل و نقل زمینی و ثبت اطالعات مربوط به آنها در دفاتر مختلف می‌باشند‪ .‬در رأس کارکنان دفتری‬
‫رئیس انبار یا ترمینال‪ ،‬و سپس معاون یا معاونین انبار‪ ،‬و محوطه‌ها و بار شماران و متصدیان و مسئولین‬
‫کاالهای مختلف قرار دارند‪.‬‬
‫کلیه مشخصات مربوط به کاالها نظیر وزن‪ ،‬حجم‪ ،‬نوع بسته‌بندی‪ ،‬عالمت‌های ثبت شده در‬
‫روی بسته‌ها‪ ،‬نام کشتی‪ ،‬شماره بارنامه‪ ،‬نام صاحب یا صاحبان کاال‪ ،‬شرکت کشتیرانی‪ ،‬شماره کامیون‬
‫و غیره در دفاتر موجود در انبارها ثبت می‌شوند که این امور توسط قسمت امور اداری انبارها انجام‬
‫می‌گردد‪ .‬رانندگی وسایل جابه‌جایی کاال نظیر لیفت‌تراک یا جرثقیل‪ ،‬صفافی کاالها و یا جابه‌جایی‬
‫دستی بسته‌بندی‌های کوچک در درون انبارها و محوطه‌ها توسط گروه کارکنان عملیاتی صورت‬
‫می‌پذیرد‪.‬‬

‫  ‪ 123‬‬
 ‫خودآزمایی‬

‫‪1‬ــ انواع مختلف حمل و نقل را نام ببرید‪.‬‬

‫‪2‬ــ نقش حمل و نقل را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ نقش بنادر را در حمل و نقل دریایی توضیح دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ روش انجام تخلیه و بارگیری‪ ،‬در انبار کشتی را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪ 5‬ــ مراحل مختلف تخلیه و بارگیری‪ ،‬در انبار کشتی را نام ببرید‪.‬‬
‫‪ 6‬ــ مراحل عملیات جابه‌جایی کاال در اسکله را نام ببرید‪.‬‬
‫‪7‬ــ عملیات جابه‌جایی کاال در اسکله را شرح دهيد‪.‬‬
‫‪ 8‬ــ مراحل عملیات جابه‌جایی کاال در انبار را شرح دهید‪.‬‬

‫ ‪ 124‬‬