Oinarrizko ikastaroa:

Administrazio-egintzaren ezaugarri
orokorrak 39/2015 Legean

ADMINISTRAZIO-EGINTZA NAHITAEZ BETEARAZTEA

1
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• PLANTEAMENDUA
- Egintzaren efikaziaren alorrean kokatuko gara.
- Ez gara egintzaren ezaugarri batez ariko, Administrazioaren ahalmen
subjektibo bati buruz baizik.
- Nahitaez betearazteko tresna erabilita, Administrazio publikoak derrigorrez
betearaz diezaieke hartzaileei egintza baten edukia.
- Erregulazioa: IV. Tituluko VII. Kapitulua (APEL, 97-105 art.)
- Aztertuko ditugunak:
a) tresna horren oinarria
b) hura erabiltzeko eskakizunak eta baldintzak
c) hura baliatzeko bitartekoak
d) administratuen babesa erabilera ez-legitimoa gertatzen denerako

2
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• AUTOBABES-PRIBILEGIOA
- Nahitaezko betearazpenaren aukera salbuespena da Botere
Judizialaren jurisdikzio-monopolioan.
EK, 117.3 art.: “Era guztietako prozesuetan, jurisdikzio-ahalaren egikaritza, epaituz
eta epaiturikoa betearaziz, bakar-bakarrik dagokie legeek finkatutako epaitegi
eta auzitegiei, legeok ezartzen dituzten eskumen- eta prozedura-arauekin bat
etorriz.”

- Gainerako subjektuek ez bezala, Administrazioak bere kabuz betearaz

ditzake, baita derrigorrean ere, berak emandako egintzen edukia.

3
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• AUTOBABES-PRIBILEGIOA
- KAk onartu egiten du EKren 117.3 artikuluak ezarritako irizpideari egindako
salbuespena, garrantzitsua delako efikazia-printzipioa bete ahal izateko (EK,
103. art)
“Significa ello una remisión a la decisión del legislador ordinario respecto de
aquellas normas, medios e instrumentos en que se concreta la consagración
de la eficacia. Entre ellas no cabe duda que se puede encontrar la potestad
de autotutela o de autoejecución practicable genéricamente por cualquier
Administración Pública con arreglo al artículo 103 de la Constitución”
(Konstituzio Auzitegiaren epaia, 22/1984)

- Efikazia bilatze hori ez da baldintzarik gabekoa: “legeari eta zuzenbideari

bete-betean men eginez” gertatu behar da.
a) Ondorioa: nahitaez betearazteko bitartekoek eskakizunak bete behar
dituzte, materialak nahiz prozedurakoak.
b) Ez-betetzea: “egitate-bidea”

4
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• AUTOBABES-PRIBILEGIOA
- Nahitaezko betearazpena eta hertsapen zuzena bereizi egin behar dira
- Biak dira autobabesaren adierazpena eta jarduteko modu
hertsatzaileak, baina:
a) Nahitaezko betearazpenak aurretik emandako egintza bat
betearazi nahi du, egintzaren hartzaileak ez baitu haren edukia bete.
b) Hertsapen zuzenaren asmoa ordena berrezartzea da, ordena hori
aldatua izan den testuinguru batean.
(Adib.: poliziaren karga bat futbol partida baten aurretik futbol-talde
bateko zale-multzo batek sortutako istiluen aurrean)

5
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZKO BETEARAZPENERAKO ESKAKIZUNAK ETA

BALDINTZAK
- Aldez aurretik egintza bat egon behar da (betearazpen-titulua)
a) APELen 97. artikulua: “oinarri juridikoa den ebazpena” behar da.
b) Betearazpen-egintza behar du izan eta hartzaileek bete
beharrekoa.
c) Hartzaileei betebehar bat ezarri beharko die (ematekoa, egitekoa,
ez egitekoa edo ez jasatekoa)
d) Hartzaileak betebeharra ez du bete. Eta:
-Egintzaren berri eduki behar izan du (jakinarazpen baliozkoa)
-Borondatez betetzeko epe arrazoizko bat eduki behar izan du

6
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZKO BETEARAZPENERAKO ESKAKIZUNAK ETA

BALDINTZAK
- Aldez aurreko egintza, betearazi beharreko edukiaren muga ere bada,
aldi berean.
a) Egintzan bildutako edukia betearaztera mugatuko da hertsapena
(edukia ezin da aldatu ez ordeztu)
b) Horrela, nahitaezko betearazpena bereizi egin behar da egintza
ez-betetzeak izan ditzakeen beste ondorio batzuengandik.
- Nahitaezko betearazpena ez da ez-betetzearen ondoriozko zehapena,
egintzaren efikazia bermatzeko bitarteko bat baizik.

7
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZKO BETEARAZPENERAKO ESKAKIZUNAK ETA

BALDINTZAK
- Nahitaezko betearazpena ezinezkoa da (APEL, 99. art.):
a) Betearazpena etenda badago lege-eskakizunengatik
b) Organo judizial batek esku hartzea eskatzen badu.
- Eta bereziki, egoitzan sartu beharra badago, edo titularraren
bestelako lekuetan, baldin eta titularraren baimena ez badago
(APEL, 100.3 art.)

8
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZKO BETEARAZPENERAKO ESKAKIZUNAK ETA

BALDINTZAK
- Administrazio-prozedura jakin bat jarraitu behar da.
a) APELek ez du prozedura espezifiko bat arautzen: erabili den
betearazteko bitartekoaren araberakoa izango da
b) Baina, prozedurako bi eskakizun daude ezarrita:
- Ohartarazpena interesdunari betebeharra bete ez duelako
(APEL, 99.art.) → egintzaren edukia betetzeko beste aukera
bat
- Interesdunari jakinarazi betearazte-ekintza baimentzen duen
ebazpena (APEL, 97.2 art.)

9
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZKO BETEARAZPENERAKO ESKAKIZUNAK ETA

BALDINTZAK
- Eskakizun substantiboak:
a) Proportzionaltasun-printzipioa zaindu (APEL, 100.1 art.)
b) “Favor libertatis” printzipioa zaindu (APEL, 100.2 art.)
- Betearazteko bitarteko bat baino gehiago onargarri denean,
askatasun indibiduala gutxien murrizten duena aukeratuko da.

10
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZ BETEARAZTEKO BITARTEKOAK

- Zerrenda mugatua APELen 100.1 artikuluan:
a) Ondarearekiko premiamendua
b) Betearazte subsidiarioa
c) Hertsatzeko isuna
d) Pertsonak derrigortzea
- Bitartekoa hautatzeko irizpideak:
a) Bete ez den betebehar-mota
b) Bitarteko egoki bat baino gehiago, “favor libertatis”

11
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZ BETEARAZTEKO BITARTEKOAK

- Ondarearekiko premiamendua (APEL, 101. art.)
a) Emateko betebehar kasuetan (dirua ordaintzea)
- Adib.: Interesdunak bidegabe jasotako zenbatekoa Administrazioari
itzuli behar izatea.
b) Ordaintzeko betebeharra lege-mailako arau batean ezarrita egon
beharko da
c) Edukia: Bete beharra duenaren ondarearen kargura kobra ditzake
Administrazioak zorra.

12
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZ BETEARAZTEKO BITARTEKOAK

- Betearazte subsidiarioa (APEL, 102. art.)
a) Guztiz pertsonalak ez diren egiteko betebeharren kasuan
- Adib.: aurri-egoera teknikoan deklaratutako eraikin bat eraitsi
beharra
b) Edukia: Administrazioak berak gauzatzen du interesdunari
eskatutako jarduketa, edo hirugarren bati eskatzen dio.
c) Betearazpenaren kostua betebeharra duenaren ondarearen
kontura izango da
- Ordaintzeko betebeharra ez badu betetzen, premiamendura joko da.

13
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZ BETEARAZTEKO BITARTEKOAK

- Hertsatzeko isuna (APEL, 103. art.)
a) Guztiz pertsonalak diren egiteko betebeharren kasuan, APELen
103.1 artikuluan zehaztutako kasuetan:
- Derrigortzea ez dagokion egintza guztiz pertsonaletan
- Derrigortzea bidezko izanda ere, Administrazioak komenigarritzat
jotzen ez duenetan.
- Betebeharra daukanak beste bati egintzak betetzeko mandatua eman
diezaiokeenean → guztiz pertsonalak ez diren egintzak (betearazte
subsidiarioa hobe?)
b) Edukia: isunak ezarri administrazioak eta tartea utzita errepikatu,
betebeharrekoa bete arte.
c) Bitarteko bereziki kaltegarria: egintzan adierazitakoaz gain, diruzko
betebeharra ezartzen da
d) Lege-mailako arau batek baimendu behar du
14
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• NAHITAEZ BETEARAZTEKO BITARTEKOAK

- Pertsonak derrigortzea (APEL, 104. art.)
a) Ez egitekoak edo ez jasatekoak diren betebehar guztiz pertsonalen
kasuan
- Adib.: utzarazpen administratiboa jabari publikoa bidegabe
okupatzeagatik
- Ezinezkoa da egiteko betebeharren kasuan (104.2 art.)
b) Edukia: Administrazioak indar fisikoa erabiltzen du egintza
betearazteko
c) Bitarteko kaltegarriena da, mugak ditu:
- Lege-mailako arau batek baimendu behar du
- Pertsonen duintasuna eta Konstituzioak aitortutako
eskubideak errespetatu behar ditu
15
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• ADMINISTRATUEN BABESA
- Administrazioaren jardute materialik eza
a) Nahitaezko betearazpena ez da tresna diskrezionala: baliatzen ez
bada, bidezkoa denean, legea urratzen da
b) Ukitutako pertsonek hura baliatzea eskatzeko bidea: AAJL, 29.a
art.
- Lehenengo, egintza betearazteko eskatuko zaio
Administrazioari
- Hilabeteko epean betearazten ez bada, administrazioarekiko
auzi-errekurtsoa jarri ahal izango da (AAJL, 32.1 art.)

16
 Administrazio-egintzaren ezaugarri orokorrak 30/2015 Legean
4. Administrazio-egintza betearaztea

• ADMINISTRATUEN BABESA
- Egitate-bidearen arazoa
a) Nahitaez betearazteko bitartekoen erabileragatik gertatzen da,
erabilerarako lege-eskakizunak betetzen ez direnean, hain zuzen.
b) Ukitutakoak babesteko beste bide batzuk:
- Edukitza-akzioa (jurisdikzio-ordena zibila, PZL)
Salbuespenez onartzen dira egitate-bidearen aurka, legez
ezarritako prozedura jarraitu ez den kasuetan (APEL, 105, art.)
Jurisdikzio bidea arina da edukitza babesteko
- Administrazioarekiko auzi-errekurtsoa (AAJL, 30. art.)
Administrazioari errekerimendua egin eta gero.
Hamar egun igarota, betearazpena ez bada bertan behera uzten,
jurisdikzio-errekurtsoa jarri ahal izango da
17