Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 9

Notes Class:10+2 Computer Science

pwT-2

pRsn AYry kYr bwry ivSys kI hY?

auqr: ieh pRogRwm ivc stirMg stor krn leI vrqy jWdy hn[[iek stirMg nMU idKwaux leI c pROgRwm iek fwiemYnSnl AYry dI vrqoN
krdy hn jo ik AKIr krYktr nUM KwlI icnH krYktr iv`c bdl idMdw hY[
1.char name [8] = {„S‟,‟W‟,‟A‟,‟N‟,‟\0‟};
2.char car [10] = {“ Maruti”};
pRsn.2 stirMg kI huMdw hY?

aqru. stirMg icnHW dw ie`k swr huMdw hY[ dOhry kotySn icMnH dy nwl pirBwiSq kIqy gey icMnHW dw sYt jW koeI vI swr ie`k sQweI jW
inrMqr icMnH huMdw hY[ stirMg tYkst-fwtw nUM kwbU krn leI vriqAw jWdIAW hn ijs iv`c A`Kr numYirk ivrwm icMnH Aqy hor icMnH
Swml huMdy hn[ hyT id`qI geI imswl iv`c„Computer‟ A`Kr,8 icMnHW dI stirMg hY Aqy rYm iv`c stor huMdw hY[ ijQy kYr krYkt dy
AYryz nUM drSwauNdI hY[

C O M P U T E R
ch ch ch
ch [0] ch [1] ch [2] ch [3] [4] [5] ch [6] [7]
pRSn KwlI icMn dw kI mh`qv hY?
auqr: KwlI icMn dI vrqo sI pROgrwm ivc stirMg nUM mYmrI bweIt ivc stor krn leI kIqI jWdI hY[stirMg dy AKIr ivc „\0‟
koNstYNt ikiKAW jwdW hY ijs krky stirMg aunI hI bweIt iv`c stor krdw hY[
pRsn.5 kYr AYry dI kI sImw huMdI hY?

auqru. kYr AYry dI GoSxw vyly AsIN stirMg dw ijhVw sweIz inSicq krdy hW, auh aus kYr AYry dI sImw huMdI hY[ imswl-

char name[10];
ies imswl iv`c stirMg dw sweIz 10 hY jo ik iesdI sImw hY[ ies dw ieh mqlb hY ik kYr AYry char name[10] iv`c v`D qoN v`D
9 icMnH stor ho skdy hn ikauNik iesdw AwKrI icMnH hmySw KwlI icMnH huMdw hY, jo ik stirMg dy Kqm hox nUM drswauNdw hY[ imswl-

char name[ ] = {„S‟,‟W‟,‟A‟,‟N‟,‟\0‟};


ies imswl iv`c char name[ ] dw Akwr inSicq kIqy ibnW hI AwrMB kIqw igAw hY[ ies krky char name[ ] dw sweIz ies
nUM splweI kIqy gey icMnHW dy brwbr hovygw jo ik ies imswl iv`c 4 hY (SWAN)

pRsn.1 kI stirMg pVHn leI AsIN scanf() dI vrqoN kr skdy hW? jykr nhIN qW kwrn d`so[ jdoN scanf() nwl ie`k stirMg nUM
piVAw jWdw hY qW & icMnH dI vrqoN glq ikauN huMdI hY?

auqr. hW, stirMg pVHn leI AsIN scanf() dI vrqoN kr skdy hW[ jdoN scanf() nwl ie`k stirMg piVAw jWdw hY qW & icMnH dI
vrqoN glq ies krky hY ikauNik scanf()bhu SbdI stirMg pRwpq krn dy kwibl nhIN hY[ied stytmYNt iv`v KwlI sQwn imln qy
iesnUM Kqm kr idMdI hY[ mMn lE ik AsIN stirMg “New York‟ tweIp kIqw hY qW kyvl stirMg “New‟ hI pVI jwvygI ikauN jo
Sbd “New‟ dy bwAd KwlI sQwn hY ies leI ieh stirMg nUM Kqm kr dyvygI[

pRsn.2 str iv`c kI BirAw huMdw hY, jykr inmniliKq iv`coN ie`k mu`l nUM v`Kry qOr qy scanf() dy ie`k hI s`dy nwl piVAw jwvy
qW? Char str [10];

(a) cityscape (b) New Delhi (c) one or more blanks


auqr. stirMg iv`c hyT ilKy Anuswr BirAw huMdw hY jykr inmniliKq iv`coN ie`k mu`l nUM v`Kry qOr qy scanf() dy ie`k hI s`dy nwm piVAw
jwvy-
(a)cityscape
(b)New
(c)One
pRsn. 3 “A” Aqy „A‟iv`c kI AMqr huMdw hY?

1|15
Notes Class:10+2 Computer Science
auqru. “A” ie`k stirMg hY Aqy „A‟ie`k krYktr kWstyNt hY[

pRsn.4 putchar( ) Aqy puts iv`c kI AMqr hY?

putchar( ) puts

1. ies ivc iek smyN qy iek icMn nUM hI Awautpu`t 1.ies ivc iek hI stiMrg nMU pRdriSq kIqw jWdw hY
ivc ilAw jWdw hY[
2. ies ivc kyvl tYkst fwtw Swml huMdy hn 2.ies ivc inaUmYirk icMn Aqy tYkst fwtw Swml huMdy hn

pRsn.5 stirMg fwtw dy ienput/Awautput dI AdwiegI iv`c vrqy jwx vwly v`K-2 PMkSnW dI sUcI idE?

auqr. stirMg fwtw dy ienput dI AdwiegI dy iv`c vrqy jwx vwly PMkSn hyT ilKy Anuswr hn-

1.scanf( ) dy nwl %s format specification


2.gets ( ) function
3.getchar ( ) function
stirMg fwtw fy Awautput dI AdwiegI iv`c vrqy jwx vwly PMkSn hyT ilKy Anuswr hn-

1.printf( ) dy nwl %s format specification


2.puts ( ) function
3.putchar ( ) function
pR.6 pRogrwm nUM shI krky inmniliKq dw pirxwm lBo?
#include ”stdio.h”
#include “string.h”
Main ( )
{
Char str *80+ = “ I like c”;
Strcpy (str, “hello”);
printf (str);}
au. #include<studio.h>
#include<string.h>
Void Main ( )
{
char str *80+ = “ I like c”;
strcpy (str, “hello”);
printf (str);
}
Output- Hello
pR.7 inmniliKq nUM lwgU krky x dw mu`l kI hovygw[
int x,y = 10;
char z = „a‟;
x=y+z;
au. x=107

pwT-3

pRsn.1 AwrgumYNt qy pYrwmItr iv`c AMqr d`so?

auqr. AwrgumYNt- ijhVy vyrIeybl PMkSn hvwilAW iv`c vrqy jWdy hn, nMU AwrgumYNts ikhw jWdw hY[ iehnW vyrIeybls nUM PMkSn kwl jW
kwilMg PMkSn dI pYryniQiss iv`c iliKAw jWdw hY ijs krky iesnUM Asl pYrwmItrs vI ikhw jw skdw jWdw hY[ ieh myn PMkSn jW
kwilMg PMkSn iv`c pRvwn kIqy jWdy hn[

2|15
Notes Class:10+2 Computer Science
pYrwmItr- ijhVy vyrIeybls PMkSn pirBwSw iv`c vrqy jWdy hn, nUM pYrwmItrs ikhw jWdw hY[ iehnW vyrIeubls nUM PMkSn pirBwS dI
pYryniQiss iv`c iliKAw jWdw hY[ ieh kwilMg PMkSn qoN mu`l pRwpq krdy hn ijs krky iehnW nUM Porml pYrwmItrs vI ikhw jWdw hY[

pRsn.2 PMkSn ifklyrySn dI kI loV huMdI hY?

auqr. PMkSn ifklyrySn nUM PMkSn pRototweIp vI ikhw jWdw hY[PMkSn ifklyry Sn loV ies krky huMdI hY ikauNik, ieh PMkSn dI irtrn
tweIp Aqy PMkSn dI pYryniQiss iv`c vrqy jwx vwly vyrIeybls dI fwtw tweIps dsdw hY[ PMkSn ifklyrySn dw AslI mksd Asl
AwrgumYNt dy fwtw tweIp nUM kRmvwr Porml pYrwmItrs dy fwtw tweIp nwl imlwaux iv`c hox vwlIAW glqIAW nUM rokxw huMdw hY[ sI BwSw
ijs nUM fwtw tweIp imsmYc ikhw jWdw hY[
PMkSn ifklyrySn dw isntYks hyT ilKy Anuswr hY-

return_type function_name (datatype 1, datatype 2,……datatype n);


pRsn. PMkSn pirBwSw PMkSn ifklyrySn qoN ikvyN iBMn hY?

auqr. PMkSn ifklyrySn- PMkSn ifklyrySn nUM PMkSn pRototweIp vI ikhw jWdw hY[PMkSn ifklyrySn loV ies krky huMdI hY ikauNik, ieh
PMkSn dI irtrn tweIp Aqy PMkSn dI pYryniQiss iv`c vrqy jwx vwly vyrIeybls dI fwtw tweIps dsdw hY iesdw isntYks hY[ -

return_type function_name (data type1, data type2,……, data type n);


PMkSn pirBwSw- PMkSn pirBwSw iv`c pRogrwm dw Asl kof iliKAw jWdw hY[PMkSn pirBwSw dI pYryniQiss iv`c Porml pYrwmItrs
huMdy hn[ jo ik myn PMkSn jW kwilMg PMkSn qoN mu`l pRwpq krdy hn[ PMkSn pirBwSw dI bwfI iv`c lokl vyrIeybls vI ifklyAr kIqy
jw skdy hn[ PMkSn pirBwSw dw isntYks PMkSn ifklyrySn dy isntYks vrgw hI huMdw hY[pr PMkSn pirBwSw dy pYryniQiss qoN bwAd
sYmIkoln nhIN huMdw blik PMkSn pirBwSw dI bwfI huMdI hY ijs iv`c Asl kof iliKAw jWdw hY[iesdw isntYks hY-
return_type fuction_name (formal parameter 1, formal parameter 2 ……..formal parameter n)
{ Local variable declaration;
Statement 1;
Statement 2;
…………..
Statement n;
pRsn.4 irtrn stytmYNt ikhVI Buimkw inBwauNdI hY?

auqr. irtrn stytmYNt ie`k qrIkw hY ijs rwhIN kwilMg PMkSn nUM mu`l vwips ByijAw jWdw hY[ ieh ie`k ivklpI stytmYNt vI hY[ jykr
irtrn stytmYNt nUM pRogrwm iv`c nhIN iliKAw jWdw hY qW ies dw mqlb hY ik PMkSn nUM koeI mu`l vwips nhIN ByijAw igAw[irtrn
stytmYNt kyvl i`e`k hI kImq PMkSn nuM vwips Byj skdI hY[iesdw isntYks hY-

return exp;
ijQy exp koeI kwnstYNt, vyrIeybl jW AYkspRYSn ho skdw hY irtrn qoN bwAd pYryniQiss AwpSnl hY[

pR.5 PMkSn dI execution kdoN smwpq huMdI hY?


auqr. jdoN koeI PMkSn called pRogrwm vloN ByjI geI sUcnw dI sUcnw dI pRosYisMg krdw hY
Aqy iekihry mu`l nuM vwips krdw hY aus vyly aus PMkSn dI execution smwpq huMdI hY[

pR.1 PMkSn average_marks jo dohrI Su`Dqw vwly PloitMg AMk marks1, marks2 nuM input krdy hn Aqy ie`k dOhrI SuDqw vwlw
PloitMg AMk vwps krdy hn?

auqr. double average_marks (double marks, double marks2)


pR.2 PMkSn smallest ijhVw 3 pUrx AMk lYNdw hY X,Y,Z Aqy pirxwm vwps moVdw hY?
auqr. int smallest (int x,int y, int z)
pR.3 PMkSn instruction ijhVw koeI AwrgumYNt pRwpq nhIN krdw Aqy nw hI mu`l moVHdw hY?

3|15
Notes Class:10+2 Computer Science
auqr. void instructions (void)
pR.3 inmniliKq ivcoN hryk leI ie`k ifklyrySn ilKo?

pUrx AMk Count ijhVw iek rijstr iv`c sMBwlI jwxI cwhIdI hY, count nUM 0 qoN AwrMB krdI hY?

au. Register int count = 0;

pwT-4
pRSn 1.ivMfoz mUvI mykr kI hY?

auqr: ivMfoz mUvI iek Aijhw swPtvyAr hY ijs dI vrqoN kYmry duAwrw AwifE Aqy vIfIE jW qsvIrw nUM iek mUvI PweIl ivc Br ky kMipaUtr iv`c
r`K skdy hW[ies nwl AsIN mUvI nMU jW AwfIE-vIfIE PweIl nUM AYift krky ijvyN-aus aupr tweItl ilKxw,vIifE-tRwijSn lgw ky syv kr skdy ho[

pRSn2. ivMfoz mUvI mykr swPtvyAr dy kI aupXog hn[

auqr: 1. ivMfoz mUvI dI vrqoN kYmry duAwrw AwifE Aqy vIfIE jW qsvIrw nUM iek mUvI PweIl ivc Br ky kMipaUtr iv`c r`K skdy hW[

2. qsvIrW nUM ies swPtvyAwr ivc pw ky slweIf So bxw skdy hW[

3. ivMfoz mUvI dI vrqoN nwl Coty-2 mUvI kilps nUM joV ky mUvI bxw skdy hW[

4.ies iv`c AsI mUvI nUM AUift kr skdy hw Aqy AwpxI mrjI muqwibk gwxy Br skdy[

5. ies ivc AsI AwpxI mrjI muqwieb ie&Ykt ijs ivc tweItl ilKxw,vIifE trwijSn Awid nMU lgw ky mUvI syv kr skdy hW]

pRSn2. ivMfoz mUvI mykr dy mUvI twsk dy ivc ikhVy - ikhVy AwpSn hn[

auqr: 1. Capture Video:-

a.Capture from video device


A.Import video
e.Import picture
s.Import Audio Or Music
2. Edit movie
A.View video Effects
B.View video Transaction
c.Make Titles
d.Make an auto movie
3.Finish Movie

pRSn2. ieMport vIifE PweI AwpSn vIifE PweIl qoN kryt kilp dw kI aupXog hY[

auqr: vIifE PweIl qoN kryt kilp qy kilk krn nwl kwntYNt pYn ivc vIifE dy Coty-2 kilp bx jwxgy, ijhnw nUM AswnI nwl AYift kIqw jw
skdw hY]

pRSn2. kilp Aqy vIifE iv`c mùK AMqr kI hY?

auqr: kilp Aqy vIifE iv`c mu`K AMqr ieh hY ik kilp Coty Akwr dw huMdw hY jdik vIifE dw Akwr v`fw huMdw hY[ kilps nMU imlw vIifE iqAwr
kIqI jwdI hY[

pRSn2. imswl dy ky smJwE ik qusI “ Take Picture of Monitor” dw kI iesqymwl ikvyN kroNgy hY?

auqr:1. sB qo pihlW kwntYNt pYn ivcoN ipkcr lYx vwly vIfE kilp qy kil`k kro[

2.Monitor a`upr bxy Playback inSwn nUM seekbaar rwhIN Prym q`k Agy v`l lY ky jwE[ ijs QW qo quhwnMU ipkcr

cwhIdI hY as QW qy seekbar nUM rok idE[

4|15
Notes Class:10+2 Computer Science
3. ies qo bwAd Moniter dy hyTW bxy Tool Menu iv`co “Take Picture” qy kil`k kro[ ies dy nwl quhwfy swmxy pYn iv`c ie`k
nvIN ipkcr ijhVI ik qusI cwhuMdy sI, Aw jwvygI[

pwT-5
pRSn 1. storI borf Aqy twiem lweIn iv~c AMqr hY[

auqr 1 ivMfoj mUvI mykr ivc twiem lweIn Aqy storI borf dono hI mUvI jw kil~ps nUM AYift krn leI vrqy jwdy hn[jdo vI AsI Awpny koeI kIl~ps nUM AYift krnw
hovy qW AsI aus kil~p nUM storI borf jw twiem lweIn ivc r~Kdy hW Aqy ies nwl AsI AYfIitMg kr skdy hW[AYfIitMg krdi hoey AsI ieh pwvwgy ik storI borf nwlo
twiem lweIn ivc kMm krnw kwPI sOKw hY,ikauik storI bord ivc kyvl iek hI trYk huMdw hY,pr twiem lweIn ivc Awifa,vIfIa Aqy trWijSnj iePYkt swry ie~kTy
kIqy huMdy hn,pr twiem lweIn ivc ies qrw nhI huMdw[ies ivc pMj vK~ry-vK~ry tYg bxy huMdy hn ijvy ik vIfIa trYk,Awifa trYk,Awifa imaUijk trYk Aqy twietl
auvrlYk trYk huMdy hn[iehnw nwl kMm krnw bhuq sOKw hY[

pRSn 2. vrkspys (workspace) kI huMdI hY Aqy iesdy ikhVy-ikhVy rUp huMdy hn[

auqr 2 vrkspys kMm krn vwlI QW nUM kihMdy hn[iksy vI swPtvyAr ivc ijs jgw qy kMm kIqw jwdw hY aus nUM aus swPtvyAr dI vrkspys kihMdy hn[ieh vrkspys
hryk swPtvyAr ivc aus dIAw jrUrqw Anuswr Al~g- Al~g huMdI hY[

ivMfoj mUvI mykr ivc ijs jgw qy iPlmw,kil~ps,Aeifa Awid nwl kMm kIqw jwdw hY aus nUM ies dI vrkspys kihMdy hn[vrkspys dIAW iksmW:1 tweIm lweIn ivaU
2. storI borf ivaU

pRSn 2. Al`g-2 kilp nUM iek mUvI ivc ilAwaux dy ikhVy-2 pVwA hn?

auqr:1 kilps nUM kolYkSn pyn ivc ieMport kro[

2.ies qo bwAd frYg AYNf frop dI shwieqw nwl swirAw nUM tweIm lweIn ivaU ivc r`Ko[

3.ies iv`c AwpxI mn psMd dy iePYkt Aqy gwxy Bro[

4.mUvI nUM syv kro[

pRSn monItr aupr spilt btn dw kI aupXog hY[

auqr: monItr aupr l`gy spilt btn rwhIN AsI AwpxI mUvI nUM tukiVAW ivc vMf skdy hW[ vMfx dw qrIkw:

1 vMfx vwlI mUvI nUM kolYSn pYn ivc ieMport kro[

2. mUvI nUM plyAw kro Aqy ijQoN mUvI nUM vMfxw hY auQy bxy monItr qoN spilt btn nUM dbwE jwE[ vMfy kilps kolYksn pyn ivc Aw jwxgy[

pwT:6

nY`tvrikMg sMklp
pRSn: nY`tvrk dI loV ikauN huMdI hY ?

auqr: iehnW kwrnW krky jrUrI hY:-

1.kMipaUtr PweIlW dI SyAirMg leI: ies nwl kMipaUtr ivclIAW PweIlW nUM SyAr kr skdy hW[

2 kMipaUtr sImw dI vMf:-nY~tvrk rwhIN AsIN XMqrW nUM SyAr kr skdy hW[

3 v`K-v`K kMipautrW nUM iek dUjy nwl sMcwr krn dy kwibl krdy hn: nY~tvrk rwhIN AsIN v`K-v`K kMipautrW iek dUjy nwl sMcwr kr
skdy hn[

5|15
Notes Class:10+2 Computer Science
4 nY~tvrk rwhIN sMcwr qyj ho jwdW hY[

5.fwtw dw sMcwr krn dw nY~tvrk ssqw qy qyj swDn hY[

pRSn: fwtw vMf nUM nY~tvrikMg dw kI mh`qvpUrn pRXog ikauN mMinAw jwdw hY ?

auqr: nY~tvrikMg ivc fwtw vMf nUM sB qoN mh`qvpUrn mMinAw jwdW hY,ikauik ies nwl smW Aqy aUrjw dohW dI bcq huMdI hY[ ies dy
duAwrw PweIlW nUM v`K v`K ivBwgw nwl vMf skdy hw[ies nwl kMm jldI ho jwdW hY lwgq vI G`t AwauNdI hY[

pRSn: kybl tI vI nY~tvrk leI ikhVI iksm dw nY~tvrk lwBdwiek huMdw hY ieh vYn qoN ikvyN v`K hY[

auqr: kybl tI vI nY~tvrk leI mYn iksm dw nY~tvrk lwBdwiek huMdw hY[ieh swry sihr ivc PYilAw hudw hY[

mYn vYn
1. ieh SihrW AMdr PYilAw huMdw hY 1.ieh sMswr AMdr PYilAw huMdw hY
2. in`jI qy ikrwey dw nY`tvrk huMdw hY 2. ikrwey dw jW syvwvW dyx vwly dw Awpxw injI
3. ies nUM lwgU krn dw Krc G`t huMdw hY nY`tvrk huMdw hY
4. ies ivc rUtr qy birj huMdy hn 3.ies nUM lwgU krn dw Krc ijAWdw huMdw hY
4. ies ivc sivc qy mofm huMdy hn

pRSn: gweIiff mIifAw Aqy An gweIiff mIifAw fwtw sMcwr mwiDAwm kI huMdy hn?

auqr: gweIiff mIifAw: ies rwhI sMcwr leI qwrW dI vrqoN kIqI jwdI hY[ijvyN ik tivsitf pyAr,AwptIkl PweIbr Awid[

An gweIiff mIifAw:ies ivc fYty dy sMcwr leIhvweI rsqw vriqAw jwdW hY[ijvy ryifE qrMgw,mweIkRovyv Aqy sYtylweIt isgnl
Awid[

pRSn: nY~tvrikMg ivc mofm dw kI kMm huMdw hY?

auqr: mofm dI vrqoN fwtw sMcwr leI kIqI jwdI hY[ieh aupkrn AYnwlwg isgnl nUM ifjItl Aqy ifjItl isgnl nUM AYnwlwg ivc
bdldw hY[jdo fwtw ByijAw jwdW hY qW ieh aupkrn ifjItl isgnl nUM AYnwlwg Aqy jdo pRwpq krdw hY qW AYnwlwg isgnl nUM
ifjItl ivc bdl idMdw hY[

pRSn: nY~tvrk kI huMdw hY?

auqr: jdoN do jW do qoN v`D kMipaUtrW nUM Awps ivc joiVAw jWdw hY qW ieh nY~tvrk AKvwaudW hY[nY~tvrk kMipaUtr nUM Awps ivc jo V
ky AsIN sUcnw Aqy sROq dI sWJ kr skdy hW[iehnW nUM sMcwr mwiDAm duAwrw Awps ivc joV skdy hW[

6|15
Notes Class:10+2 Computer Science
pRSn kMipaUtr nMU AYnwlwg lweIn nwl joVn vwly aupkrn dw kI nwm hY[ ies dIAW iksmW vI d`so[

auqr: kMipaUtr nMU AYnwlwg lweIn nwl joVn vwly aupkrn nMU mofm kihMdy hn[ieh hyT ilKy do qrW do huMdy hn:-1. bwhrI mofm : ieh
sI.pI.XU dy bwhr v`Kry qOr qy AwaudW hY [

2.AMdrUnI mofm : ieh sI.pI.XU dy AMdr pihlW qoN hI l`gw huMdw hY[

pRSn sMcwr cYnlW dI pirBwSw idE[

auqr: iehnW dI mdd nwl kMipautr nYtvrk kwiem kIqy jw skdy hn[ ieh hyT ilKy do qrW dy huMdy hn:-

1.gweIiff mIifAw: ies rwhI sMcwr leI qwrW dI vrqoN kIqI jwdI hY[ijvyN ik tivsitf pyAr,AwptIkl PweIbr Awid[

2.An gweIiff mIifAw:ies ivc fYty dy sMcwr leIhvweI rsqw vriqAw jwdW hY[ijvy ryifE qrMgw,mweIkRovyv Aqy sYtylweIt isgnl
Awid[

pRSn. nY~tvrk topolojI kI hUdI hY?

Auqr:- jdoN do jW do qoN v`D kMipaUtrW nUM Awps ivc ijs FMg nwl juVy huMdy hn aus nUM nY~tvrk topolojI ikhw jwdW hY[iehnW ivcoN stwr,
irMg Aqy bs topolojI Awm hn[

pRSn URL kI huMdw hY? WWW kI hY?

auqr:uuURL dw pUrw nwm XUnIPwrm irsors lokytr hY[ieh vYb sweIt dw AYfrY`s huMdw hY[ URL imswl hY :-
http://www.google.com

WWW dw pUrw nwm vrf vweIf vY~b hY ieh ie`k kMipaUtr sweIt jW ieh vYb sweIt qy Awps ivc juVy hoey dsqwvyzW dI kVI huMdI hY[

pRSn ieMtrnY~t vrikMg kI huMdI hY?

Auqr: dunIAW ivc PYly v`K-2 qrWH dy nY~tvrkW nUM Awps ivc joV ky ieMtrnY~t bxdw hY[ies nMU nY~TvrkW dw nY~tvrkW dw nY~tvrk vI
ikhw jWdw hY[ies qoN sUcnw dw Awdwn-pRdwn krvwieAw jw skdw hY[ ies dI vrqoN hyT ilKy kMmW leI kIqI jWdI hY[

1. vpwr Aqy audXogW leI


2. sMcwr leI
3. isiKAw leI
4. mnorMjn leI
5. ivigAwn leI
6. isKlweI leI

pRSn FTP kI hY Aqy ies dy lwB kI hn?

auqr:FTP dw pUrw nWm PweIl trWsPr pRotokol hY[ ieh iek AYplIkySn pRotokol hY ijhVw ieMtrnY~t dw tI .sI.pI/AweI.pI pRotokol dI
vrqoN krdw hY ies lwB:

1. ies dI mdd nwl srvr qoN pRogrwm fwaUnlof kr skdy hW[


2. ies dI mdd nwl AsI PweIlW nMU iek jgwH qoN dUjI jgwH qy trWsPr kr skdy hW[

pRSn:-nY~tvrk h`b kI huMdI hY Aqy iesdy lwB kI hn?

Auqr: nY~tvrk h`b iek ifvweIs hY jo swnUM bhup`KI kMipaUtrW nMU iekihrw nY`tvrk ifvwies dy nwl joVn dI AwigAw idMdw hY[ies dy
hyT ilKy lwB huMdy hn:-

7|15
Notes Class:10+2 Computer Science
1 1.h~b ie~k port qo pwpRq hoey fwtw pYkyt nUM fuplIkyitMg krn dw kMm krdw hY Aqy ies smuh port, qy auplb~D krwaud w
hY[
2 h~b nwl juVy smuh XMqrw dy drimAwn fwtw dI vMf vI ies dI mdd nwl kIqI jwdI hY[

pRSn fwtw bdlI mu~l Sbd dI pirBwSw idau[ies dIAw iekwieAwN kI hn?

auqr fwtw bdlI mu~l nUM AsI datab transfer rate vI kih skdy hW[ies dw Bwv hY ik fwtw dI mwqrw ijhVI iek im~Qy smy
ivc iek puAwieMt qO dUjy puAwieMt nUM jwdI hY[kMiopaUtr nYtvrk ivc bYf ivfQ Aksr fwtw bdlI dr leI vrqI jwdI hY[ies vwsqy
hyT ilKIAw iekwieAw vrqIAw jwdIAw hn[

1 ibts pI AY~s (ibts/sYikMf)


2 bweIts pI AY~s (bwiets/sYikMf)
3 ky bI pI A~s (iklo bwiets/sYikMf)
4 AYm bI pI A~s (mYgw bwiets/sYikMf)

pRSn qusI Sbd sMcwr mwiDAm qo kI smJdy ho?

auqr v~K v~K sMcwr leI vrqy jwx vwly mu~K mwiDAm nUM sMcwr mwiDAm ikhw jwdw hY[ieh sMcwr mwiDAm koeI vI smgrI pdwrQ huMdw
hY ijhVw lihrw zW aUrjw nUM PYlwaudw hY[ieh do qrHw dy huMdy hn-

1 gwieiff mIfIAw
2 An gwieff mIfIAw[

hyT iliKAW dy pUry nwm ilKo:

1 LAN: Local Area Network


2 WWW:World Wide Web
3 URL:Uniform Resource Locator
4 FTP:File Transfer Protocol
5 WWW:Wide Area Network
6 MAN: Metropolitian Area Network
pRSn pRotokol kI hn?

auqr: pRotokol inXmW dw iek sY~t huMdW hY[jo v`K-2 XMqrW nMU Awps iv`c sUcnw dw sMcwr krn dI AwigAw idMdw hY[

pwT 7
lwiebryrI PMkSnz

pRSn: PMkSnW dw vrgIkrn ikMny BwgW ivc kIqw jw Skdw hY?

auqr:hyT ilKy do BwgW ivc kIqw jw Skdw hY:-

1 lwiebryrI PkSn 2. XUzr ifPwieMf PMkSn

pRSn lwiebryrI PMkSn dI ivAwiKAw kro[

auqr:iehnW nUM ibilt ieMn PMkSn vI kihMdy hn[ieh iksy Kws lwiebryrI PweIl ivc r`Ky jWdy hn[ ieh iksy Kws kMm krn leI vrqy
jwdy hn[

8|15
Notes Class:10+2 Computer Science
pRSn pRogrwm dI SurUAwq ivc ikhVIAw PweIlW Swiml kIqIAW jWdIAW Aqy ikauN?

aqr: iksy pRogRwm dI surUAq iv`c hYfr PweIlW Swml kIqIAw jwdIAw hn[ijhVy vI lweIbryrI PMkSn AsI vrqdy hW auhnW nwl
sMbMiDq hYfr PweIlW Swml kIqIAw jwdIAw hn[

pRSn XUzr ifPwieMf PMkSn Aqy lwiebryrI PkSn iv`c AMqr d`so[

XUzr ifPwieMf PMkSn lwiebryrI PkSn


1 ieh XUzr duAwrw bxweIAW jWdIAw hn[ 1 ieh iblt ien huMdIAw hn[
2iehnW vwsqy hYfr PweIl nhI huMdI[ 2iehnW vwsqy hYfr PweIl huMdI[
3iehnW dI bwfI pRogrwm iv`c hI huMdI hY[ 3iehnW dI bwfI hYfr PweIl iv`c huMdI hY[
4iehnW dw kof smJxw ASwn huMdw hY[ 4iehnW dw kof smJxw ASwn nhI huMdw hY[

pRSn stirMg PweIl ivc mOzUd lwiebryrI PMsSnw dy nW d`so[

auqr: strlwr(),strupr(),strcmp(),strcpy(),strcat() Awid.

pRSn sI BwSw iv`c vrqIAw jwx vwlIAW iksy cwr hYfr PweIlW dy nW ilKo[

auqr: hYfr PweIlW dy nW:-stdio.h,conio.h,string.h,math.h,ctype.h

pRSn stirMg kwpI PMkSn dI audwhrx sihq ivAwiKAw kro[

auqr: sI BwSw ivc stirMg kwpI krn vwsqy strcpy() PMkSn vrqI jWdI hY[ieh PMkSn do AwrgUmYNt lYNdI hY Aqy dUjy AwrgUmYNt nMU
pihly ivc kwpI kr idMdI hY[

vwk rcnw: strcpy(cariable1, Variable 2)

strcpy(name,”Phuraman Singh”)

pRSn PMkSnW dy mu`K lwB kI hn?

auqr: PMkSnW dy mu`K lwB:

1 iehnW dI mdd nwl guMJldwr pRogrwm nUM sOKw kIqw jW skdw hY[

2 pRogrwm G`t smy ivc iqAwr kIqw jw skdw hY[

3 pRogrwm dw Akwr Cotw ho jWdw hY[

4 pRogrwm nMU smJxw Aswn ho jwdw hY[

5 PMkSnw nUM vwr-vwr vriqAw jw skdw hY[

pRSn lwiebryrI PMkSn dI iksy cwr dI ivAwiKAw kro[

auqr:

1 printf():ieh iek Awaut put PMkSn hY[ies PMksn dI vrqoN monItr qy koeI vI stirMg idKwau vsqy kIqI jwdI hY[ies
leI hYfr PweIl stdio.h

9|15

You might also like