‫‪ 

‬انتخاب انواع بلبرینگ ها‬

‫‪ ‬‬
‫هر نوع‪ ‬بلبرین گ‪ ‬ب ر اس اس ط رح خ ود مشخص ه‌ها و خواص ی دارد ک ه آن را کم و بیش‬
‫برای یک کاربرد مناسب می‌کند‪ .‬برای مثال‪ ،‬بلبرینگ‌های ش یار عمی ق می‌توانن د باره ای‬
‫شعاعی و محوری متوسط را تحمل کنند‪ .‬اصطکاک در این بلبرینگ ه ا‪ ‬کم ب وده و امک ان‬
‫تولید آنها با دقت زیاد و در طرح‌های کم سروصدا وجود دارد‪ .‬بنابراین این بلبرینگ ها در‬
‫‪.‬الکتروموتوره ای الک تریکی کوچ ک و متوس ط ب ه ط ور وس یع اس تفاده می‌ش وند‬
‫رولربیرینگ‌ه ای ک روی و توری دال می‌توانن د باره ای س نگین را تحم ل کنن د و همچ نین‬
‫خودتنظیم می‌باشند (خود را با ع دم همراس تایی بین ش فت و نش یمنگاه تنظیم می‌کنن د)‪ .‬این‬
‫خواص آنها برای کاربرد در صنایع سنگین در جایی که بار س نگین‪ ،‬تغی یر ش کل ش فت و‬
‫ب می‌کند‬ ‫ود دارد‪ ،‬مناس‬ ‫تایی وج‬ ‫دم همراس‬ ‫‪.‬ع‬
‫در بیشتر موارد چندین عامل باید در نظر گرفته شده و نسبت به یکدیگر مقایسه ش وند‪ .‬ل ذا‬
‫امکان ارائه یک قانون عمومی وج ود ن دارد‪ .‬اطالع ات ارائ ه ش ده در این بخش مهم‌ت رین‬
‫فاکتورهایی هستند که باید در انتخ اب ی ک بلبرین گ اس تاندارد در نظ ر گرفت ه ش وند‪ ،‬ک ه‬
‫د از‬ ‫‪:‬عبارتن‬
‫ود‪• ‬‬ ‫ای موج‬ ‫فض‬
‫•‬ ‫بارها‬
‫•‬ ‫تایی‬ ‫دم همراس‬ ‫)‪ (Misalignment‬ع‬
‫•‬ ‫دقت‬
‫•‬ ‫رعت‬ ‫س‬
‫•‬ ‫دا‬ ‫رکت بی سروص‬ ‫ح‬
‫•‬ ‫فتی‬ ‫)‪ (Stiffness‬س‬
‫•‬ ‫وری‬ ‫ایی مح‬ ‫جابج‬
‫•‬ ‫یرون آوردن بلبرینگ‬ ‫بوب‬ ‫نص‬
‫بلبرینگ های آب‌بندی شده •‬
‫خالصه‌ای از انواع بلبرینگ های اس تاندارد‪ ،‬ط رح و مشخص ة آنه ا و مناس ب ب ودن آنه ا‬
‫برای شرایط و کاربردهای مختلف در ماتریس‪  ‬آورده شده اس ت‪ .‬جزئی ات کام ل ه ر ن وع‬
‫بلبرین گ خ اص ب ه هم راه مشخص ه‌ها و طرح‌ه ای موج ود آن در بخش مرب وط ب ه آن‬
‫بلبرینگ آمده است‪ .‬بلبرینگ هایی که در ماتریس آورده نشده‌اند‪ ،‬عموما ً برای چند ک اربرد‬
‫ار می‌روند‬ ‫هک‬ ‫اص ب‬ ‫ده خ‬ ‫ناخته ش‬ ‫‪.‬ش‬
‫ماتریس یک تقسیم‌بندی نسبتا ً سطحی از بلبرینگ ه ا را نش ان می‌ده د‪ .‬ب ه علت مح دودیت‬
‫عالئم در ماتریس نمی‌ت وان اختالف دقی ق بین بلبرین گ ه ا را نش ان داد‪ .‬همچ نین بعض ی‬
‫خواص فقط به ط رح بلبرین گ بس تگی ندارن د‪ .‬ب رای مث ال س فتی در ی ک چی دمان ش امل‬
‫بلبرینگ های تماس زاویه‌ای یا مخروطی به پیش‌بار و سرعت نیز بس تگی دارد و س رعت‬
‫خود بستگی به دقت بلبرینگ و دیگر اجزاء و طراحی قفسه دارد‪ .‬ج دای از مح دودیت‌های‬
‫آن‪ ،‬ماتریس‪  ‬را می‌توان برای انتخاب نوع بلبرینگ به کار برد‪ .‬البته الزم به ذکر است ک ه‬
‫هزین ه ک ل چی دمان بلبرین گ ه ا و مس ائل مرب وط ب ه انب ارداری ن یز در انتخ اب نه ایی‬
‫ند‬ ‫ذار می‌باش‬ ‫‪.‬تأثیرگ‬
‫پارامتره ای مهم در ط راحی چی دمان بلبرین گ ه ا نظ یر ظ رفیت حم ل ب ار و عم ر‪،‬‬
‫اصطکاک‪ ،‬سرعت‌های مج از‪ ،‬لقی داخلی بیرین گ ی ا پیش‌ب ار‪ ،‬روانک اری و آب‌بن دی در‬
‫‪.‬مقاالت‪  ‬دیگر به طور کامل بررسی می‌شوند‬
‫‪ ‬فضای موجود در بلبرینگ‬
‫در بیشتر م وارد یکی از ابع اد اص لی‪ ‬بلبرینگ‪ ،‬معم والً قط ر داخلی‪ ،‬ب ر اس اس ط راحی‬
‫ماش ین (قط ر ش فت) از پیش تع یین ش ده اس ت‪ .‬ب رای ش فت‌ها ب ا قط ر کم هم ه ان واع‬
‫بلبیرینگ‌ها را می‌توان اس تفاده ک رد‪ ،‬ولی بیش ترین ک اربرد را بلبرینگ‌ه ای ش یار عمی ق‬
‫دارند‪ .‬رولربیرینگ‌های سوزنی نیز برای این منظور مناسب هستند (شکل زیر)‬

‫برای شفت‌ها با قطر بزرگ‪ ،‬رولربیرینگ‌های استوانه‌ای‪ ،‬مخروطی‪ ،‬کروی و توریدال به‬
‫کار می‌روند‪ .‬همچنین بلبرینگ‌ه ای ش یار عمی ق ن یز در این م وارد ک اربرد دارن د (ش کل‬
‫زیر)‬
‫وقتی محدودیت شعاعی وجود دارد باید از بلبرینگها با مقطع کوچک و ی ا س ری‌های قط ر‬
‫‪ 8‬و ‪ 9‬استفاده کرد‪ .‬به عالوه مجموعه قفسه و رولرهای سوزنی‪ ،‬رولربیرینگ س وزنی ب ا‬
‫رینگ خارجی از جنس ورق کشیده شده‪ ‬و رولربیرینگ سوزنی ب ا ی ا ب دون رین گ داخلی‬
‫(ش کل زی ر) بس یار مناس ب می‌باش ند‪ .‬همچ نین بعض ی از س ری‌های‬
‫ه‪،‬‬ ‫اس زاوی‬ ‫یارعمیق‪ ‬و تم‬ ‫ای‪ ‬ش‬ ‫بلبرینگ‌ه‬
‫‪.‬رولربیرینگ‌های‪ ‬استوانه‌ای‪ ‬مخروطی‪ ،‬کروی‪ ‬و‪ ‬توریدال‪ ‬نیز به کار می‌روند‬

‫وقتی محدودیت محوری وجود دارد س ری‌های خاص ی از‪ ‬رولربیرینگ‌ه ای اس توانه‌ای و‬

‫بلبرینگ‌های شیار عمیق‪ ‬برای تحمل بار محوری و ترکیبی اس تفاده می‌ش وند‪ .‬همچ نین از‬
‫انواع رولربیرینگ‌های سوزنی ترکیبی نیز می‌توان استفاده کرد (شکل زیر)‬

‫برای بار محوری خالص‪ ،‬می‌توان از مجموعه قفسه و رولرهای سوزنی کف‌گرد (با یا‬
‫بدون واشرها) و رولربیرینگ سوزنی‪ ‬کف‌گرد‪ ‬استفاده کرد‬
‫‪                              ‬‬ ‫‪                             ‬‬

‫‪‬‬ ‫نحوه انتخاب نوع بلبرینگ قسمت دوم‬

‫انتخاب ابعاد بلبرینگ ‪‬‬

‫‪‬‬ ‫انتخاب ابعاد بلبرینگ با استفاده از معادالت عمر‬

‫‪ ‬‬
 ‫بارهای ترکیبی بلبرینگ‬

‫بار ترکیبی از یک بار محوری به همراه یک بار ش عاعی تش کیل ش ده اس ت ک ه ب ه ط ور‬

‫تع یین ‪ α‬همزمان عمل می‌کنند‪ .‬توانایی حمل بار محوری یک بیرینگ توسط زاویه تم اس‬
‫می‌شود‪ .‬هر چه این زاویه بزرگ‌تر باشد بیرینگ برای حمل بار محوری مناس ب‌تر اس ت‪.‬‬
‫می‌باشد که با افزایش زاویه تماس کاهش ‪ Y‬یک معیار برای زاویه تماس فاکتور محاسباتی‬
‫پیدا می‌کند‪ .‬مقادیر این فاکتور برای هر بیرینگ در جداول بیرینگ‌ها بر روی لوح فش رده‬
‫همراه کتاب آورده شده اس ت‪ .‬ظ رفیت حم ل ب ار مح وری ی ک بلبیرین گ ش یار عمی ق ب ه‬
‫تگی دارد‬ ‫راحی داخلی و لقی داخلی آن بس‬ ‫‪.‬ط‬
‫ب رای باره ای ترکی بی‪ ،‬بلبیرین گ تم اس زاویه‌ای ی ک ردیف ه‪ ،‬دو ردیف ه و رولربیرین گ‬
‫مخروطی ی ک ردیف ه ک اربرد زی ادی دارن د‪ ،‬ولی بلبیرین گ ش یار عمی ق و رولربیرین گ‬
‫کروی نیز مناسب هستند (شکل زیر)‬

‫و رولربیرین گ ‪ NUP‬و ‪ NJ‬همچنین‪ ‬بلبرینگ‪ ‬خودتنظیم‪ ،‬رولربیرینگ استوانه‌ای ط رح‬

‫را می‌توان برای بارهای ترکیبی که در آنها ‪ HJ‬با رینگ زاویه‌دار ‪ NU‬استوانه‌ای طرح‬
‫‪.‬مقدار بار محوری نسبتا ً کم است‪ ،‬به کار برد‬
‫بلبرین گ‪ ‬تم اس زاویه‌ای ی ک ردیف ه‪ ،‬رولربیرین گ مخ روطی‪ ،‬رولربیرین گ اس توانه‌ای‬
‫و ‪ HJ‬ب ه هم راه رین گ زاویه‌دار ‪ NU‬رولربیرین گ اس توانه‌ای ط رح ‪ NJ،‬ط رح‬
‫رولربیرینگ کروی کف‌گرد بار محوری را فقط در یک جهت تحمل می‌کنن د و ب رای ب ار‬
‫محوری دو جهته بای د ب ه هم راه ی ک بیرین گ دیگ ر ب ه ک ار ب رده ش وند‪ .‬ب ه همین علت‪،‬‬
‫بلبرینگ‌های یک ردیفه تماس زاویه‌ای در طرح چند منظ وره ب رای نص ب جف تی موج ود‬
‫می‌باشند‪ ،‬همچنین رولربیرینگ‌های مخروطی را ن یز می‌ت وان ب ه ص ورت جف تی اس تفاده‬
‫رد‬ ‫ک‬
‫وقتی مؤلفه بار محوری یک ب ار ترکی بی ب زرگ باش د‪ ،‬ممکن اس ت ک ه از ی ک بلبرین گ‬
‫مجزا برای حمل بار محوری استفاده شود و بیرینگ دیگر بار شعاعی را تحمل کند‪ .‬عالوه‬
‫بر بلبرینگ های کف‌گرد بعضی بلبرینگ شعاعی نظیر بلبرینگ ش یار عمی ق ی ا بلبرین گ‬
‫چهار نقطه تماس برای این منظور مناسب می‌باشند ‪ .‬برای اطمینان از این که این بلبرینگ‬
‫تحت بار شعاعی قرار نمی‌گیرد‪ ،‬رینگ خارجی آن باید با لقی شعاعی در نش یمنگاه نص ب‬
‫‪.‬شود‬
 ‫)‪ (Moment Load‬بار خمشی بلبرینگ‬

‫وقتی باری به صورت خارج از مرک ز ب ه بلبرین گ وارد ش ود‪ ،‬ی ک مم ان خمش ی ایج اد‬
‫می‌کند‪ .‬بلبرینگ های دو ردیفه نظ یر بلبرینگ‌ه ای ش یار عمی ق و تم اس زاوی ه دو ردیف ه‬
‫می‌توانند ممان خمشی را تحم ل کنن د ولی بلبرینگ‌ه ای تم اس زاوی ه و رولربیرینگ‌ه ای‬
‫مخروطی یک ردیفه به صورت جفتی جلو به جلو یا طرح بهتر پش ت ب ه پش ت‪ ،‬ب رای این‬
‫‪ .‬منظور مناسب‌تر می‌باشند‬
 ‫مقدار بار بلبرینگ‬
‫یکی از فاکتورهای تعیین کننده ابعاد‪ ‬بلبرینگ‪ ‬است‪ .‬عموماً‪ ،‬رولربیرینگ‌ه ا توان ایی حم ل‬
‫بار بیشتری نسبت به بلبرینگ‌ها با ابعاد مشابه دارند ‪ .‬همچ نین بلبرین گ ه ای ب دون قفس ه‬
‫(تعداد ساچمه‌ها یا رولرهای بیش تر) توان ایی حم ل ب ار بیش تری نس بت ب ه بلبرین گ ه ای‬
‫قفسه‌دار مشابه‪ ،‬دارند‪ .‬بلبرینگ ه ا عموم ا ً ب رای باره ای کم و متوس ط ب ه ک ار می‌رون د‪.‬‬
‫‪.‬برای بارهای سنگین و شفت‌های قطور‪ ،‬رولربیرینگ‌ها انتخاب مناسب‌تری می‌باشند‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬بارهای شعاعی بلبرینگ‬

‫رولربیرین گ س وزنی و رولربیرین گ ‪ N،‬و ‪ NU‬رولربیرینگ‌ه ای اس توانه‌ای‪ ‬ط رح‬
‫توریدال فقط می‌توانند بار شعاعی خالص را تحمل کنند (شکل زیر)‪ .‬انواع دیگ ر بلبرین گ‬
‫‪.‬های شعاعی عالوه بر بار شعاعی توانایی حمل بار محوری را نیز دارند‬
 ‫‪ ‬‬
‫بار محوری بلبرینگ‬

‫بلبرینگ کف‌گرد و بلبرینگ چهار نقطه تماس (شکل) برای تحمل‪ ‬بار های محمری خالص‬
‫کم تا متوسط مناسب می‌باشند‪ .‬بلبرینگ کف‌گرد ی ک طرف ه فق ط ب ار مح وری را در ی ک‬
‫جهت تحمل می‌کند‪ .‬ب رای تحم ل ب ار مح وری در دو جهت نی از ب ه بلبرین گ کف‌گ رد دو‬
‫‪.‬طرفه است‬

‫بلبرینگ‪ ‬تماس زاویه‌ای کف‌گرد می‌تواند بار محوری متوسط را در سرعت‌های باال تحم ل‬
‫کند‪ .‬نوع یک طرفه می‌تواند همزمان بار شعاعی را نیز تحمل کند ولی نوع دو طرف ه فق ط‬
‫‪.‬می‌تواند بار محوری خالص را تحمل کند‬
‫برای بارهای مح وری ی ک جهت ه متوس ط و س نگین رولربیرینگ‌ه ای کف‌گ رد س وزنی‪،‬‬
‫استوانه‌ای‪ ،‬مخروطی و کروی (شکل زیر) مناسب می‌باشند‪ .‬رولربیرینگ کروی کف‌گ رد‬
‫می‌تواند عالوه بر بار محوری بار شعاعی را نیز تحمل کند‪ .‬برای بارهای سنگین محوری‬
‫با جهت متغیر می‌توان از دو رولربیرینگ استوانه‌ای کف‌گ رد ی ا دو رولربیرین گ ک روی‬
‫‪.‬کف‌گرد که در کنار هم قرار می‌گیرند‪ ،‬استفاده کرد‬

‫‪ ‬نحوه انتخاب بلبرینگ قسمت دوم‬

‫‪ ‬‬

‫بارهای ترکیبی بلبرینگ‬

‫بار ترکیبی از یک بار محوری به همراه یک بار ش عاعی تش کیل ش ده اس ت ک ه ب ه ط ور‬

‫تع یین ‪ α‬همزمان عمل می‌کنند‪ .‬توانایی حمل بار محوری یک بیرینگ توسط زاویه تم اس‬
‫می‌شود‪ .‬هر چه این زاویه بزرگ‌تر باشد بیرینگ برای حمل بار محوری مناس ب‌تر اس ت‪.‬‬
‫می‌باشد که با افزایش زاویه تماس کاهش ‪ Y‬یک معیار برای زاویه تماس فاکتور محاسباتی‬
‫پیدا می‌کند‪ .‬مقادیر این فاکتور برای هر بیرینگ در جداول بیرینگ‌ها بر روی لوح فش رده‬
‫همراه کتاب آورده شده اس ت‪ .‬ظ رفیت حم ل ب ار مح وری ی ک بلبیرین گ ش یار عمی ق ب ه‬
‫تگی دارد‬ ‫راحی داخلی و لقی داخلی آن بس‬ ‫‪.‬ط‬
‫ب رای باره ای ترکی بی‪ ،‬بلبیرین گ تم اس زاویه‌ای ی ک ردیف ه‪ ،‬دو ردیف ه و رولربیرین گ‬
‫مخروطی ی ک ردیف ه ک اربرد زی ادی دارن د‪ ،‬ولی بلبیرین گ ش یار عمی ق و رولربیرین گ‬
‫کروی نیز مناسب هستند (شکل زیر)‬

‫و رولربیرین گ ‪ NUP‬و ‪ NJ‬همچنین‪ ‬بلبرینگ‪ ‬خودتنظیم‪ ،‬رولربیرینگ استوانه‌ای ط رح‬

‫را می‌توان برای بارهای ترکیبی که در آنها ‪ HJ‬با رینگ زاویه‌دار ‪ NU‬استوانه‌ای طرح‬
‫‪.‬مقدار بار محوری نسبتا ً کم است‪ ،‬به کار برد‬
‫بلبرین گ‪ ‬تم اس زاویه‌ای ی ک ردیف ه‪ ،‬رولربیرین گ مخ روطی‪ ،‬رولربیرین گ اس توانه‌ای‬
‫و ‪ HJ‬ب ه هم راه رین گ زاویه‌دار ‪ NU‬رولربیرین گ اس توانه‌ای ط رح ‪ NJ،‬ط رح‬
‫رولربیرینگ کروی کف‌گرد بار محوری را فقط در یک جهت تحمل می‌کنن د و ب رای ب ار‬
‫محوری دو جهته بای د ب ه هم راه ی ک بیرین گ دیگ ر ب ه ک ار ب رده ش وند‪ .‬ب ه همین علت‪،‬‬
‫بلبرینگ‌های یک ردیفه تماس زاویه‌ای در طرح چند منظ وره ب رای نص ب جف تی موج ود‬
‫می‌باشند‪ ،‬همچنین رولربیرینگ‌های مخروطی را ن یز می‌ت وان ب ه ص ورت جف تی اس تفاده‬
‫رد‬ ‫ک‬
‫وقتی مؤلفه بار محوری یک ب ار ترکی بی ب زرگ باش د‪ ،‬ممکن اس ت ک ه از ی ک بلبرین گ‬
‫مجزا برای حمل بار محوری استفاده شود و بیرینگ دیگر بار شعاعی را تحمل کند‪ .‬عالوه‬
‫بر بلبرینگ های کف‌گرد بعضی بلبرینگ شعاعی نظیر بلبرینگ ش یار عمی ق ی ا بلبرین گ‬
‫چهار نقطه تماس برای این منظور مناسب می‌باشند ‪ .‬برای اطمینان از این که این بلبرینگ‬
‫تحت بار شعاعی قرار نمی‌گیرد‪ ،‬رینگ خارجی آن باید با لقی شعاعی در نش یمنگاه نص ب‬
‫‪.‬شود‬
 ‫)‪ (Moment Load‬بار خمشی بلبرینگ‬

‫وقتی باری به صورت خارج از مرک ز ب ه بلبرین گ وارد ش ود‪ ،‬ی ک مم ان خمش ی ایج اد‬
‫می‌کند‪ .‬بلبرینگ های دو ردیفه نظ یر بلبرینگ‌ه ای ش یار عمی ق و تم اس زاوی ه دو ردیف ه‬
‫می‌توانند ممان خمشی را تحم ل کنن د ولی بلبرینگ‌ه ای تم اس زاوی ه و رولربیرینگ‌ه ای‬
‫مخروطی یک ردیفه به صورت جفتی جلو به جلو یا طرح بهتر پش ت ب ه پش ت‪ ،‬ب رای این‬
‫‪ .‬منظور مناسب‌تر می‌باشند‬
 ‫مقدار بار بلبرینگ‬
‫یکی از فاکتورهای تعیین کننده ابعاد‪ ‬بلبرینگ‪ ‬است‪ .‬عموماً‪ ،‬رولربیرینگ‌ه ا توان ایی حم ل‬
‫بار بیشتری نسبت به بلبرینگ‌ها با ابعاد مشابه دارند ‪ .‬همچ نین بلبرین گ ه ای ب دون قفس ه‬
‫(تعداد ساچمه‌ها یا رولرهای بیش تر) توان ایی حم ل ب ار بیش تری نس بت ب ه بلبرین گ ه ای‬
‫قفسه‌دار مشابه‪ ،‬دارند‪ .‬بلبرینگ ه ا عموم ا ً ب رای باره ای کم و متوس ط ب ه ک ار می‌رون د‪.‬‬
‫‪.‬برای بارهای سنگین و شفت‌های قطور‪ ،‬رولربیرینگ‌ها انتخاب مناسب‌تری می‌باشند‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬بارهای شعاعی بلبرینگ‬

‫رولربیرین گ س وزنی و رولربیرین گ ‪ N،‬و ‪ NU‬رولربیرینگ‌ه ای اس توانه‌ای‪ ‬ط رح‬
‫توریدال فقط می‌توانند بار شعاعی خالص را تحمل کنند (شکل زیر)‪ .‬انواع دیگ ر بلبرین گ‬
‫‪.‬های شعاعی عالوه بر بار شعاعی توانایی حمل بار محوری را نیز دارند‬
 ‫‪ ‬‬
‫بار محوری بلبرینگ‬

‫بلبرینگ کف‌گرد و بلبرینگ چهار نقطه تماس (شکل) برای تحمل‪ ‬بار های محمری خالص‬
‫کم تا متوسط مناسب می‌باشند‪ .‬بلبرینگ کف‌گرد ی ک طرف ه فق ط ب ار مح وری را در ی ک‬
‫جهت تحمل می‌کند‪ .‬ب رای تحم ل ب ار مح وری در دو جهت نی از ب ه بلبرین گ کف‌گ رد دو‬
‫‪.‬طرفه است‬

‫بلبرینگ‪ ‬تماس زاویه‌ای کف‌گرد می‌تواند بار محوری متوسط را در سرعت‌های باال تحم ل‬
‫کند‪ .‬نوع یک طرفه می‌تواند همزمان بار شعاعی را نیز تحمل کند ولی نوع دو طرف ه فق ط‬
‫‪.‬می‌تواند بار محوری خالص را تحمل کند‬
‫برای بارهای مح وری ی ک جهت ه متوس ط و س نگین رولربیرینگ‌ه ای کف‌گ رد س وزنی‪،‬‬
‫استوانه‌ای‪ ،‬مخروطی و کروی (شکل زیر) مناسب می‌باشند‪ .‬رولربیرینگ کروی کف‌گ رد‬
‫می‌تواند عالوه بر بار محوری بار شعاعی را نیز تحمل کند‪ .‬برای بارهای سنگین محوری‬
‫با جهت متغیر می‌توان از دو رولربیرینگ استوانه‌ای کف‌گ رد ی ا دو رولربیرین گ ک روی‬
‫‪.‬کف‌گرد که در کنار هم قرار می‌گیرند‪ ،‬استفاده کرد‬

‫‪ ‬نحوه انتخاب بلبرینگ قسمت دوم‬

‫عدم همراستایی در بلبرینگ‪ ‬‬
‫زاویه‌ای بین شفت و نشیمنگاه به دلیل خمش شفت تحت بار‪ ،‬عدم ماشینکاری دقیق نشیمنگاه و یا وقتی که طول شفت بین دو بلبرینگ‬
‫بلند می‌باشد‪ ،‬ایجاد می‌شود‪.‬‬
‫بلبرینگ های صلب (‪ )Rigid Bearings‬نظیر بلبرینگ‌های شیار عمیق و رولربیرینگ‌های استوانه‌ای نمی‌توانند هیچ گونه همراستایی‬
‫را تحمل کنند و یا فقط مقدار کمی از عدم همراستایی را تحت بار تحمل می‌کنند‪ .‬ولی بلبرینگ های خودتنظیم نظیر بلبرینگ‬
‫خودتنظیم‪ ،‬رولربیرینگ کروی‪ ،‬رولربیرینگ توریدال و رولربیرینگ کروی کف‌گرد (شکل زیر) می‌توانند عدم همراستایی ناشی از‬
‫بارهای وارده در حین کارکرد و خطاهای ناشی از ماشینکاری و نصب اولیه را تحمل کنند‪.‬‬
‫مقادیر مجاز عدم همراستایی برای هر نوع‪ ‬بلبرینگ‪ ‬در بخش مربوطه به آن بلبرینگ آورده شده است( به تگ های اخر مقاالت توجه‬
‫کنید )‪ .‬اگر عدم همراستایی از مقدار مجاز بیشتر باشد باید در طراحی چیدمان دقت بیشتری به کار رود‪ .‬بلبرینگ‌های کف‌گرد با‬
‫واشر نشیمنگاه و واشر تکیه‌گاه کروی‪ -Y ،‬بلبرینگ و رولربیرینگ‌های سوزنی خودتنظیم (شکل ) می‌توانند عدم همراستایی اولیه‬
‫ناشی از خطای ماشینکاری و نصب را تحمل کنند‪.‬‬
 ‫دقت بلبرینگ‬

‫برای چیدمان‌هایی که نیاز به‪ ‬دقت‪  ‬دورانی باال دارند‪ ،‬نظیر چیدمان بلبرینگ محور کارگیر ماشین‌های ابزار (‪ )Spindle‬و یا‬
‫کاربردهایی که سرعت در آنها زیاد است به بلبرینگ هایی با دقت‌های باالتر از دقت نرمال نیاز است‪.‬‬
‫در بخش مربوط به هر بلبرینگ کالس تلرانس‌های مربوطه آورده شده است‪ .‬به تگ تلرانس ها مراجعه نمایید‪.‬‬
‫سرعت بلبرینگ‬
‫سرعت‪ ‬کارکرد یک بلبرینگ توسط دمای مجاز کارکرد محدود می‌شود‪ .‬بلبرینگ هایی که اصطکاک داخلی کم داشته و در نتیجه‬
‫حرارت کمی در آنها تولید می‌شود برای کاربردهایی که در آنها سرعت باالست‪ ،‬مناسب می‌باشند‪.‬‬
‫با بلبرینگ های شیار عمیق و بلبرینگ های خودتنظیم ( شکل یک )‪  ‬در شرایطی که بار شعاعی خالص وجود دارد‪ ،‬می‌توان به‬
‫باالترین سرعت دست یافت‪ ،‬همچنین با بلبیرینگ‌های تماس زاویه‌ای (شکل دو ) در حالتی که بار ترکیبی وجود دارد می‌توان به‬
‫باالترین حد سرعت دست یافت‪ .‬این موضوع به خصوص در رابطه با بلبرینگ های تماس زاویه دقیق با بلبرینگ‌های شیار عمیق با‬
‫ساچمه‌های سرامیکی صحت دارد‪.‬‬
‫بلبرینگهای کف‌گرد‪ ،‬به علت طرح خاص خود نمی‌توانند در سرعت‌های باال نظیر بلبرینگ های شعاعی کار کنند‪.‬‬
‫‪                                                                                                ‬شکل‬ ‫‪           ‬شکل یک‪       ‬‬

‫دو‪        ‬‬

‫نحوه انتخاب نوع بلبرینگ قسمت اول‬ ‫‪‬‬

‫انتخاب ابعاد بلبرینگ‬ ‫‪‬‬

‫انتخاب ابعاد بلبرینگ با استفاده از معادالت عمر‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
 ‫حرکت بی سر و صدا در بلبرینگ‬
‫در بعضی کاربردهای معین نظیر الکتروموتورهای کوچک لوازم خانگی یا تجهیزات اداری سرو صدای‪ ‬ایجاد شده در حین کارکرد‬
‫عامل مهمی در انتخاب بلبرینگ است‪ .‬بلبرینگ‌های شیار عمیق خاصی برای این کاربردها تولید می‌شوند‪.‬‬
‫سفتی بلبرینگ‪ ‬‬
‫سفتی‪  ‬بلبرینگ بر اساس تغییر شکل االستیک آن تحت بارهای وارده مشخص می‌شود‪ .‬معموالً این تغییر شکل‌ها کوچک و قابل‬
‫صرف‌نظر کردن می‌باشند‪ .‬در بعضی موارد خاص نظیر چیدمان بلبرینگ های محور کارگیر ماشین‌های ابزار یا چیدمان بلبرینگ‬
‫های پنیون یک چرخدنده‪ ،‬سفتی اهمیت زیادی دارد‪.‬‬
‫به علت نوع تماس بین اجزای دورانی و رینگ‌ها‪ ،‬رولربیرینگ‌ها نظیر رولربیرینگ‪ ‬استوانه‌ای و مخروطی‪( ‬شکل زیر) درجه سفتی‬
‫باالتری نسبت به بلبرینگ ها دارند‪ .‬سفتی بلبرینگ ها را می‌توان با پیش‌بار کردن آنها افزایش داد ‪.‬‬

‫‪                                                            ‬‬
‫جابجایی محوری در بلبرینگ‬

‫طرح ‪ NJ‬رولربیرینگ‌های استوانه‌ای و بعضی از طرح‌های بدون قفسه رولربیرینگ‌های استوانه را نیز می‌توان به کار برد‪(.‬ماتریس‬
‫زیر)‬

‫‪ ‬برای دیدن ماتریس در اندازه اصلی‪ ‬اینجا‪ ‬کلیک کنید‪.‬‬

 ‫در کاربردهایی که جابجایی محوری نسبتا ً بزرگ است و همچنین عدم همراستایی وجود دارد‪ ‬رولربیرینگ توریدال‪CARB ‬‬
‫مناسب‌ترین انتخاب برای موقعیت بیرینگ شناور می‌باشد (شکل زیر)‪ .‬در تمامی این بلبرینگ ها حرکت محوری شفت نسبت به‬
‫نشیمنگاه در داخل بلبرینگ انجام می‌شود‪ .‬مقادیر مجاز جابجایی محوری در جداول مربوط به بلبرینگ ها آورده شده است‪.‬‬

‫اگر از‪ ‬بلبیرینگ‪ ‬تفکیک‌ناپذیر‪ ) Non-Separable( ‬نظیر بلبرینگ شیار عمیق یا رولربیرینگ کروی در موقعیت شناور استفاده شود‬
‫(شکل زیر)‪ ،‬یکی از رینگ‌های بلبیرینگ باید انطباق لق (‪ )Loose Fit‬داشته باشد‪.‬‬

‫‪                                   ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫نصب و بیرون آوردن بلبرینگ‬
‫رینگ داخلی استوانه‌ای‬

‫بلبرینگ ها با رینگ داخلی استوانه‌ای و طرح قابل تفکیک (‪ ،)Separable‬خصوصا ً اگر انطباق تداخلی برای هر دو رینگ الزم‬
‫باشد‪ ،‬راحت‌تر از بلبرینگ ها با طرح تفکیک‌ناپذیر نصب و بیرون آورده می‌شوند‪ .‬همچنین در شرایطی که نصب و بیرون آوردن‬
‫بارها باید تکرار شود‪ ،‬بلبرینگ های قابل تفکیک ترجیح داده می‌شوند‪ ،‬زیرا رینگ همراه با مجموعه قفسه و ساچمه‌ها یا رولرها را‬
‫می‌توان به صورت مجزا از رینگ دیگر نصب کرد‪ .‬بلبرینگ ها با طرح قابل تفکیک شامل بلبرینگ های چهار نقطه تماس‪،‬‬
‫رولربیرینگ‌های استوانه‌ای‪ ،‬سوزنی و مخروطی (شکل زیر) و همچنین بلبرینگ‌ها و رولربیرینگ‌های کف‌گرد است‪.‬‬
 ‫رینگ داخلی مخروطی‬
‫بیرینگ‌ها با رینگ داخلی مخروطی (شکل زیر ) را می‌توان به آسانی بر روی شفت مخروطی یا شفت استوانه‌ای به کمک یک‬
‫غالف واسطه یا غالف بیرون کشیدنی (‪ ، )Withdrawal Sleeve‬نصب کرد‪.‬‬

‫‪ ‬‬
‫بلبرینگ های آب بندی شده‬
‫انتخاب آب‌بند برای کارکرد صحیح بیرینگ بسیار حیاتی می‌باشد‪ .‬بیرینگ‌های آب‌بندی شده در طرح‌های زیر تولید می‌شوند‪.‬‬
‫•‪ ‬حفاظ فلزی‪( ‬شکل زیر)‬

‫•‪ ‬آب‌بند کم اصطکاک‪ )Low-Friction Seal( ‬‬

‫•‪ ‬آب‌بند تماسی‪ )Contact Seal( ‬‬

 ‫این بیرینگ‌ها از نظر اقتصادی و صرفه‌جویی در فضا بسیاری از مشکالت را حل می‌کنند‪ .‬بیرینگ‌های زیر در محدوده وسیعی از‬
‫ابعاد به صورت آب‌بند شده تولید می‌شوند‪.‬‬
‫• بلبرینگ‌های شیار عمیق‬
‫• بلبرینگ‌های تماس زاویه‌ای‬
‫• بلبرینگ‌های خودتنظیم‬
‫• رولربیرینگ‌های استوانه‌ای‬
‫• رولربیرینگ‌های سوزنی‬
‫• رولربیرینگ‌های کروی‬
‫• رولربیرینگ‌های توریدال ‪CARB‬‬
‫• رولرهای بادامکی‬
‫• ‪ -Y‬بیرنگ‌ها و مجموعه ‪ -Y‬بیرنگ‌ها‬

‫کلیه بیرینگ‌های آب‌بندشده در طرفین از گریسی با کیفیت و مقدار مناسب پر شده‌اند‪.‬‬

‫نحوه انتخاب بلبرینگ قسمت اول‪ ‬‬

‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫‪-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫تعیین ابعاد بلبرینگ با استفاده از ظرفیت حمل بار استاتیکی بلبرینگ‬
‫وقتی یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد‪ ،‬ابعاد‪ ‬بلبرینگ‪ ‬به‌جای معادله عمر باید بر اساس ظرفیت اسمی حمل بار‬
‫استاتیکی‪  co ‬تعیین شوند‪.‬‬
 ‫•‪ ‬بلبرینگ ثابت بوده و به‌طور پیوسته و ناپیوسته تحت بار (شوک) قرار می‌گیرد‪.‬‬
‫•‪ ‬بلبرینگ تحت بار به‌آرامی نوسان می‌کند یا خود را هم‌راستا با شفت و نشیمنگاه می‌کند‪.‬‬
‫•‪ ‬بلبرینگ با سرعت کم‪ )n<10r/min( ‬تحت بار دوران می‌کند و الزم است عمر کوتاهی داشته باشد (معادله عمر در این حالت‬
‫برای بار معادل‪ P ‬مقدار ظرفیت حمل بار دینامیکی‪   co ‬موردنیاز کوچکی را به دست می‌دهد به‌طوری‌که بلبرینگ انتخابی بر این‬
‫اساس در عمل تحت بار خیلی زیادی قرار می‌گیرد)‪.‬‬
‫•‪  ‬بلبرینگ تحت دوران‪ ،‬عالوه بر تحمل بارهای نرمال باید بارهای شوک سنگین را نیز تحمل کند‪.‬‬

‫در تمامی موارد باال بار مجاز‪ ‬بلبرینگ‪  ‬را خستگی تعیین نکرده و تغییر شکل دائمی سطوح غلتش تحت بار‪ ،‬تعیین‌کننده می‌باشند‪.‬‬
‫بارهای وارده بر بلبرینگ ثابت یا بلبرینگی که به‌آرامی نوسان می‌کند و بارهای شوک وارده بر بلبرینگ متحرک باعث ایجاد سطوح‬
‫تخت بر روی اجزای غلتن ِد یا فرورفتگی در سطح غلتش رینگ‌ها می‌شوند‪ .‬فرورفتگی‌ها بر روی رینگ‌ها ممکن است توزیع نامنظم‬
‫داشته و یا به‌طور منظم با فواصل مساوی بافاصله بین اجزای غلتن ِد ایجاد شوند‪ .‬اگر بار در طی چندین دوران وارد شود فرورفتگی‌ها‬
‫در کل سطوح غلتش رینگ‌ها ایجاد می‌شوند‪ .‬تغییر شکل دائم در بلبرینگ‌ها باعث ایجاد ارتعاش‪ ،‬سروصدا و افزایش اصطکاک در‬
‫بلبرینگ می‌شود‪ .‬همچنین ممکن است لقی داخلی افزایش‌یافته و انطباقات بلبرینگ نیز تغییر کند‪.‬‬
 ‫تأثیر تغییرات فوق بر عملکرد بلبرینگ‌ها بستگی به‪ ‬شرایط و نیازهای یک کاربرد خاص‪ ‬دارد‪ .‬بنابراین اگر یکی از شرایط زیر‬
‫موردنیاز است باید با انتخاب یک بلبرینگ با ظرفیت حمل بار استاتیکی باال از تغییر شکل دائم در بلبرینگ جلوگیری کرده و یا این‬
‫تغییر شکل‌ها را در محدوده قابل قبولی نگه داشت‪.‬‬
‫•‪ ‬قابلیت اطمینان‬
‫•‪ ‬عملکرد بدون سروصدا (برای مثال در موتورهای الکتریکی)‬
‫•‪ ‬عملکرد بدون ارتعاش (برای مثال در ماشین‌های ابزار)‬
‫•‪ ‬گشتاور اصطکاک ثابت (برای مثال در تجهیزات اندازه‌گیری و آزمایشگاهی)‬
‫•‪ ‬گشتاور راه‌اندازی کم تحت بار (برای مثال در جرثقیل‌ها)‬
 ‫‪  ‬انتخاب ابعاد بلبرینگ با استفاده از معادالت عمر‬ ‫‪‬‬

‫انتخاب ابعاد بلبرینگ‬ ‫‪‬‬

‫بار معادل استاتیکی وارده بر بلبرینگ‬

‫بارهای استاتیکی‪ ‬تشکیل‌شده از بارهای محوری و شعاعی باید به یک بار معادل استاتیکی تبدیل شوند‪ .‬این بار معادل فرضی (که‬
‫برای بلبرینگ‌های شعاعی به‌صورت شعاعی و برای بلبرینگ‌های کف گرد به‌صورت محوری وارد می‌شود) باری است که باعث‬
‫ایجاد حداکثر بار مشابه با بارهای واقعی در جزء غلتن ِد بلبرینگ می‌شود‪ .‬این بار را می‌توان از معادله زیر محاسبه نمود‪:‬‬

‫‪ Po=XoFr+YoFa‬‬
‫که در آن‪:‬‬
‫‪  =Po‬بار معادل استاتیکی وارده بر بلبرینگ‪kN ،‬‬
‫‪ =Fr ‬بار شعاعی واقعی وارده بر بلبرینگ‪kN ،‬‬
‫‪ =Fa ‬بارمحوری واقعی وارده بر بلبرینگ‪kN ،‬‬
‫‪  =Xo‬ضریب بار شعاعی بلبرینگ‬
‫‪  =Y0‬ضریب بارمحوری بلبرینگ‬
 ‫توجه‪:‬‬
‫در محاسبه‪   R‬باید مؤلفه‌های شعاعی و محوری‪  ‬حداکثر باری که ممکن است ایجاد شود در نظر گرفته شوند‪ .‬اگر جهت بار استاتیکی‬
‫متغیر باشد باید مؤلفه‌های باری را در معادله فوق وارد کرد که بیشترین مقدار بار معادل‪ po  ‬را به دست می‌دهند‪.‬‬
‫‪   ‬اطالعات و داده‌های الزم برای محاسبه‪ R‬بار معادل استاتیکی برای هر نوع بلبرینگ در بخش مربوط به آن بلبرینگ آورده شده‬
‫است‪.‬‬
 ‫‪ ‬‬
‫انتخاب ابعاد بلبرینگ با توجه به بارهای دینامیکی وارد بر بلبرینگ‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬‬
‫ظرفیت اسمی حمل بار استاتیکی مورد نیاز‬
‫در تعیین ابعاد‪ ‬بلبرینگ‪  ‬بر اساس ظرفیت حمل بار استاتیکی از یک ضریب اطمینان‪  so ‬که ظرفیت اسمی حمل بار استاتیکی‪ ‬‬
‫‪  Co‬را به بار معادل استاتیکی‪ Po  ‬مرتبط می‌کند‪ ،‬استفاده‌شده و ظرفیت اسمی حمل بار استاتیکی موردنیاز محاسبه می‌شود‪.‬‬
‫ظرفیت اسمی حمل بار استاتیکی موردنیاز را می‌توان از معادله زیر محاسبه کرد‪.‬‬
‫‪Co=soPo ‬‬
‫که در آن‪:‬‬
‫‪ =Co  ‬ظرفیت اسمی حمل بار استاتیکی‪kN ،‬‬
‫‪ =Po ‬بار معادل استاتیکی وارده بر بلبرینگ‪kN ،‬‬
‫‪ =so ‬ضریب اطمینان استاتیکی‬
‫مقادیر راهنما برای ضریب اطمینان استاتیکی‪ so  ‬بر اساس تجربیات قبلی برای بلبرینگ‌ها و رولربلبرینگ‌های مختلف در جدول ‪10‬‬
‫آورده شده‌اند‪ .‬در دمای باال ظرفیت اسمی حمل بار استاتیکی کاهش می‌یابد‪.‬‬
 ‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫بررسی ظرفیت اسمی حمل بار استاتیکی بلبرینگ‬

‫برای‪ ‬بلبرینگ‪ ‬تحت بار دینامیکی‪ ،‬توصیه می‌شود که ظرفیت حمل بار استاتیکی‪ ،‬وقتی بار معادل استاتیکی‪  Po ‬معلوم است‪ ،‬از‬
‫رابطه زیر بررسی شود‪.‬‬
‫‪So=Co/Po‬‬
‫اگر مقدار‪  So ‬از مقدار توصیه‌شده (جدول ‪ ) 10‬کمتر باشد‪ ،‬باید یک بلبرینگ با ظرفیت اسمی حمل بار استاتیکی بیشتر انتخاب شود‪.‬‬
 ‫‪ ‬‬
‫نحوه انتخاب نوع بلبرینگ ها قسمت اول‬ ‫‪‬‬

‫نحوه انتخاب نوع بلبرینگ ها قسمت دوم‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫ابزارهای محاسباتی‬

‫کاتالوگ مهندسی‪ SKF ‬ابزار ساده‌ای برای انتخاب و محاسبات‪ R‬بلبرینگ‌ها‪ ‬است ‪.‬‬

‫این برنامه امکان جستجو بر اساس ابعاد یا شماره فنی را به کاربر می‌دهد‪ .‬همچنین محاسبات‪ R‬ساده چیدمان بلبرینگ‌ها را می‌توان به‬
‫کمک آن انجام داد‪ .‬معادالت استفاده‌شده در محاسبات بر اساس معادالت‪ R‬می‌باشند‪.‬‬
‫این برنامه همچنین امکان تولید نقشه‪ CAD ‬برای بلبرینگ‌های موجود در کاتالوگ را داشته که می‌توان آن‌ها را در نقشه‌های طراحی‬
‫وارد نمود‪.‬‬
 ‫مثال‌های محاسباتی‬
‫مثال ‪1‬‬
‫یک بلبرینگ‪ SKF ‬اکسپلورر ‪ 6309‬شیار عمیق با سرعت ‪  300r/min‬تحت بار ثابت شعاعی‪  Fr=10KN ‬کار می‌کند‪ .‬روان کاری‬
‫با روغن انجام می‌شود و روغن دارای لزجت سینماتیکی‪ v=20mm2/s  ‬در دمای کارکرد است‪ .‬قابلیت اطمینان موردنیاز ‪%90‬‬
‫بوده و شرایط کارکرد بسیار تمیز است‪ .‬عمر اسمی‪ SKF ‬را محاسبه‪ R‬کنید؟‬
‫الف) عمر اسمی برای قابلیت اطمینان ‪ %90‬از رابطه زیر به دست می‌آید‪.‬‬
‫‪L10=(C/P)3 ‬‬
‫از جداول بلبرینگ‌ها برای بلبرینگ ‪ C=55.3KN  ،6309‬است‪ .‬ازآنجایی‌که بار ثابت و شعاعی خالص است‪(  P=Fr=10KN ،‬به‬
‫بخش بار معادل دینامیکی وارده بر بلبرینگ مراجعه کنید)‪.‬‬
‫میلیون دور‪L10=(55.3/10)3=169 ‬‬
‫یا برحسب ساعت کارکرد‬
‫‪L10h=106/60n L10=1000000/60×3000×169  ‬‬
‫ساعت کارکرد=‪940‬‬
 ‫ب) عمر اسمی‪ SKF ‬در قابلیت اطمینان ‪ %90‬از رابطه زیر به دست می‌آید‪.‬‬
‫‪L10m=a1askfL10 ‬‬
‫•‪ ‬ازآنجایی‌که قابلیت اطمینان ‪ %90‬موردنیاز است باید عمر‪   ‬را محاسبه کرد لذا‪ a1=1  ‬است‬
‫•‪ ‬از جداول بلبرینگ‌ها بر روی لوح فشرده برای بلبرینگ ‪،6309‬‬
‫‪.dm=0.5(d+D)=0.5(45+100)=72.5mm‬‬
‫•‪   ‬لزجت موردنیاز برای روان کار در دمای کارکرد و سرعت ‪   3000r/min،v1=8.15mm2/s‬به دست می‌آید‪.‬‬
‫بنابراین‪.k=v/v1=20/8.15=2.45 ‬‬
‫• ‪   Pu=134KN‬و‪  Pu/P=1.34/10=0.134 ‬است‪ .‬برای شرایط بسیار تمیز‪   nc=0.8،nc(Pu/P)=0.107 ‬است‪ .‬با‪ K=2.45  ‬و‬
‫با استفاده از نمودار ‪( 1‬برای کالس اکسپلورر)‪ ،‬مقدار‪   askf=8 ‬به دست می‌آید‪ .‬بنابراین عمر اسمی‪،SKF ‬‬
‫میلیون دور‪L10m=1×8×169=1352 ‬‬
‫یا برحسب ساعت کارکرد‬
‫‪L10mh=106/60n L10m ‬‬
‫‪L10mh=1000000/(60×3000)×1352‬‬
‫ساعت کارکرد‪1712=  ‬‬
 ‫مثال ‪2‬‬
‫بلبرینگ شیار عمیق ‪ 6309‬کالس اکسپلورر‪ ،‬در مثال قبل‪ ،‬مربوط به کاربردی است که سال‌های قبل با استفاده از ضریب‬
‫تصحیح‪  a23 ‬محاسبه‌شده است‪ .‬محاسبات در عمل کامالً رضایت‌بخش بوده ولی الزم است که محاسبات عمر این بلبرینگ بر اساس‬
‫ضریب تصحیح‪ a23   ‬و ضریب‪  askf ‬مجدداً محاسبه شود‪   .‬همچنین ضریب‪   nc ‬برای درجه آلودگی برای این کاربرد در شرایط‪ ‬‬
‫‪  askf=a23‬موردنیاز است‪.‬‬
‫•‪ ‬برای‪   k=2.45 ‬مقدار‪ askf  ‬بر روی خط‪  a23  ‬تقریبا ً برابر ‪ 1.8‬است‪ .‬با توجه به این‌که محاسبات‪ R‬با‪   a23 ‬در عمل کامالً‬
‫رضایت‌بخش بود‪  a23 =askf ،‬و بنابراین‪:‬‬
‫‪L10mh=a23 L10h=askfL10h‬‬
‫و‬
‫ساعت کارکرد‪L10mh=1.8×940=1690 ‬‬
‫•‪ ‬ضریب‪ nc  ‬برای این حالت‪ ،‬و بلبرینگ ‪ 6309‬کالس اکسپلورر با‪ ،pu/p=0.134 ‬از رابطه زیر محاسبه می‌شود‪.‬‬
‫‪nc=[nc(pu/p)]23/(pu/p)=0.04/0.134=0.3  ‬‬
 ‫مثال ‪3‬‬
‫کاربردی نیاز به بررسی مجدد دارد‪ .‬یک بلبرینگ شیار عمیق کالس اکسپلورر ‪ 2RSI-6309‬که آب‌بندی‌شده و محتوی گریس است‪،‬‬
‫در شرایط مشابه با مثال قبل‪ k=2.45  ‬کار می‌کند‪ .‬شرایط آلودگی در این کاربرد باید بررسی شود تا در صورت امکان هزینه‌ها‬
‫کاهش یابند‪ .‬عمر موردنیاز برای این کاربرد ‪ 3000‬ساعت است‪.‬‬
‫•‪ ‬با در نظر گرفتن شرایط بلبرینگ آب‌بند و محتوی گریس‪  ‬مقدار‪ nc=0.8  ‬به دست می‌آید‪ .‬با‪pu/p=0.134،   ‬‬
‫‪ nc(pu/p)=0.107‬و‪ k=2.45  ‬برای بلبرینگ کالس اکسپلورر‪   askf=8 ‬است و‬
‫ساعت کارکرد‪L10mh=8×940=7520 ‬‬
‫•‪ ‬برای کاهش هزینه در صورت امکان باید از بلبرینگ ‪ 2Z-6309‬استفاده کرد‪ .‬برای این بلبرینگ درجه آلودگی‪  ‬ضریب‪  ‬‬
‫‪ nc=0.5‬را به دست می‌دهد‪ .‬با‪  pu/p=0.134، nc(pu/p)=0.067 ‬و‪  k=2.45  ‬برای بلبرینگ‌های کالس‬
‫اکسپلورر‪  askf=3.5 ‬است و‬
‫ساعت کارکرد‪L10mh=3.5×940=3290 ‬‬
‫نتیجه‌گیری‪ :‬در صورت امکان‪ ،‬در این کاربرد می‌توان بلبرینگ آب‌بند شده را با بلبرینگ با حفاظ فلزی جایگزین کرد و هزینه‌ها را‬
‫کاهش داد‪.‬‬
‫توجه شود که در این کاربر محاسبه عمر بر اساس‪ a23  ‬امکان بررسی باال را به دست نمی‌دهد‪ .‬همچنین با محاسبات فوق نمی‌توان‬
‫شرایط عمر موردنیاز را تأمین کرد (مثال ‪ ،2‬محاسبه عمر بر اساس ضریب تصحیح‪ a23  ‬مقدار ‪ 1690‬ساعت را به دست می‌دهد‬
‫که بسیار کمتر از عمر موردنیاز است)‪.‬‬
 ‫مثال ‪4‬‬
‫بلبرینگ شیار عمیق ‪ 6309‬کالس اکسپلورر در مثال ‪ 1‬مربوط به کاربردی است که سال‌های قبل با استفاده از ضریب تصحیح‪  ‬‬
‫محاسبه‌شده‪ R‬است‪ .‬ولی در عمل از خرابی زودهنگام بلبرینگ شکایت شده است‪ .‬الزم است که طراحی مجدداً بررسی‌شده و در‬
‫صورت امکان قابلیت اطمینان افزایش یابد‪.‬‬
‫•‪ ‬ابتدا عمر‪ ،‬بر اساس ضریب تصحیح‪ a23  ‬محاسبه می‌شود‪ .‬با‪ k=2.42  ‬از‪  ‬مقدار‪ a23=1.8  ‬بر روی محور‪ askf  ‬به دست‬
‫می‌آید و‬
‫‪L10mh=a23×L10h=1.8×940 ‬‬
‫ساعت کارکرد=‪1690‬‬
‫•‪ ‬ضریب‪ ،nc  ‬مطابق با محاسبات فوق و ‪ 60‬و برای‪، PU/P=0.134 ‬‬
‫‪nc=[nc(PU/P)]/(pu/p)=0.04/0.134=0.3  ‬‬
‫•‪ ‬شمارش میکروسکوپی نمونه روغن در کاربرد باال درجه آلودگی ‪ 17/14/-‬را مطابق‪ ISO 4406:1999 ‬نشان می‌دهد‪ .‬آلودگی‬
‫اصلی مربوط به ذرات سایشی در سیستم است‪  .‬این آلودگی را می‌توان آلودگی طبیعی طبقه‌بندی کرد و ضریب‪ nc=0.2  ‬را در‬
‫محاسبات‪ R‬در نظر گرفت با‪   ،pu/p=0.134 ‬و‪ nc(pu/p)=0.0268,k=2.42  ‬به دست می‌آید و‬
‫ساعت کارکرد‬
‫•‪ ‬با استفاده از بلبرینگ ‪ 2RSI-6309‬کالس اکسپلورر که دارای آب‌بند تماسی است درجه آلودگی را می‌توان کاهش داده و به درجه‬
‫تمیزی زیاد مطابق جدول ‪  4‬رسید‪ .‬در این حالت‪ nc=0.8   ‬و با‪   ،pu/p=0.134 ‬و‪  ‬ضریب‪ askf=0.8  ‬به دست می‌آید و‬
‫ساعت کارکرد‪L10mh=8×940=7520 ‬‬
‫نتیجه‌گیری‪ :‬آلودگی این سیستم به‌طور ضمنی از محاسبات قبلی بر اساس ضریب‪ ،a23  ‬ضریب‪ nc=0.3  ‬را به دست می‌دهد که از‬
‫آلودگی طبیعی در سیستم‌های انتقال قدرت صنعتی که در آن‌ها‪  nc=0.2 ‬بیشتر است‪ .‬به همین علت بلبرینگ قبل از رسیدن به عمر‬
‫محاسبه‌شده‪ R‬خراب می‌شود‪ .‬با استفاده از بلبرینگ ‪ 2RSI-6309‬کالس‪ SKF ‬اکسپلورر که دارای آب‌بند تماسی است قابلیت اطمینان‬
‫به‌طور قابل‌مالحظه‌ای افزایش‌یافته و مشکالت حل می‌شود‪.‬‬
 ‫مثال ‪5‬‬
‫دوره کارکرد یک بلبرینگ آب‌بند شده کروی ‪ 2CS2/VT143-24026‬کالس اکسپلورر‪ ،‬که در تجهیزات انتقال مواد در یک کارخانه‬
‫فوالد به کار می‌رود مطابق شرایط است‪.‬‬
‫بار استاتیکی در این کاربرد دقیقا ً محاسبه‌شده و اینرسی بار هنگام بارگذاری و شوک‌های ناشی از سقوط اتفاقی بار‪ ،‬در این محاسبات‪R‬‬
‫در نظر گرفته‌شده‌اند‪.‬‬
‫شرایط تحمل بار دینامیکی و استاتیکی این بلبرینگ با در نظر گرفتن عمر موردنیاز ‪ 60000‬ساعت کارکرد و حداقل ضریب‬
‫اطمینان استاتیکی ‪ ،1.5‬الزم است بررسی شوند‪.‬‬
‫•‪ ‬از جداول بلبرینگ‬
‫ضرایب حمل بار اسمی‪:‬‬
‫‪pu=81.5KN،C0=815KN ،C=540KN ‬‬
‫ابعاد‪:‬‬
‫‪d=130mm،D=200MM ‬‬
‫بنابراین‬
‫‪  dm=0.5(130+200)=165mm  ‬‬
 ‫گریس موجود در بلبرینگ از نوع‪ EP ‬با روغن‌پایه معدنی و صابون لیتیومی‪ ،‬کالس غلظت‪ ،NLGI 2 ‬دمای مجاز کارکرد بین‪ ‬‬
‫‪ -20oc‬تا ‪  +110oc‬و لزجت روغن‌پایه در‪ 40oc  ‬و‪ 100oc  ‬به ترتیب‪ 200mm2/s  ‬و‪ 16mm2/s  ‬است‪.‬‬
‫•‪ ‬مقادیر زیر محاسبه‪ R‬یا مشخص بوده و در جدول آورده شده‌اند‪.‬‬
‫‪ =v1  .1‬لزجت نسبی‪  mm2/s ،‬با داشتن‪  dm ‬و سرعت به دست می‌آید‪.‬‬
‫‪ =v  .2‬لزجت واقعی‪ mm2/s،‬با داشتن لزجت روان کار در دمای ‪  40oc‬و دمای کارکرد به دست می‌آید‪.‬‬
‫‪ =k  .3‬نسبت لزجت‪ ،‬نسبت‪)v/v1( ‬‬
‫‪   .4‬ضریب درجه آلودگی‪ ،‬برای بلبرینگ آب‌بند شده (تمیزی زیاد)‪   nc=0.8‬است‪.‬‬
‫‪ =L10h  .5‬عمر اسمی از معادله با داشتن‪ C، P ‬و‪ n ‬قابل‌محاسبه است‪.‬‬
‫‪ =askf  .6‬با داشتن‪  nc ،pu ،k ‬و با استفاده از نمودار مربوط به کالس اکسپلورر تعیین می‌شود‪.‬‬
‫‪  =...,L 10mh1,2 .7‬عمر اسمی‪ SKF ‬مطابق با معادله با داشتن‪ askf  ‬و‪   L10h ‬قابل‌محاسبه است‪.‬‬
‫‪  =L10mh .8‬عمر اسمی‪  SKF ‬با داشتن‪ ...،L10mh1، L10mh2 ‬و‪ ...،U1، U2 ‬قابل‌محاسبه است‪.‬‬
‫عمر اسمی‪ SKF ‬برابر ‪ 84300‬ساعت است که از عمر موردنیاز بیشتر است‪ .‬بنابراین ضریب تحمل بار دینامیکی درست انتخاب‌شده‪R‬‬
‫است‪.‬‬
‫حال ضریب اطمینان استاتیکی را محاسبه می‌کنیم‪.‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪so=co/po=815/500=1.63‬‬
‫‪so=1.63>so req‬‬
‫پس ظرفیت تحمل بار استاتیکی نیز درست انتخاب‌شده‪ R‬است چون بارهای استاتیکی دقیق محاسبه‌شده‌اند‪ .‬اختالف ناچیز ضریب‬
‫اطمینان استاتیکی با مقدار موردنیاز مشکلی ایجاد نمی‌کند‪.‬‬