Professional Documents
Culture Documents
Predavanje MS 2022
Predavanje MS 2022
Predavanje MS 2022
Квантитативно определување
1
Принцип на масена спектрометрија (MS)
+ ++
++
+ ++++ ++
+
+ ++++++ +
+ ++++++++
+ ++++
2
Инструменти за масена спектрометрија
Масен спектрометар
Систем за
внесување на
разделување на детекција на
примерок
јоните спрема јоните спрема
односот m/z односот m/z
Извор на јони
Масен
(јонизација на Детектор
анализатор
примерокот)
јонизација Вакуум пумпа (10-5 – 10-8 torr [1])
на гасовити
молекули
Систем за
обработка на
податоците
[1] 1 torr = 1 mmHg = 133,322368 Pa = 0,00133322368 bar
3
Систем за внесување на примерокот
4
Систем за внесување на примерокот
Вакуум
Комора за јонизација
Грејач
3. Хроматографски и електрофоретски
системи за внесување на примерок
5
Јонски извори
Гасовити јони
Десорпција
Цврста супстанција
Мw ~ 105 Da
6
Јонски извори - поделба
помала фрагментација на
молекулите
7
Јонски извори - Тврд извор
Електронска јонизација (Electron impact, EI)
Сноп од
електрони Фрагментација
Прекурсор
Нејонизиран фрагмент
M+ - ќерќи јони
(помала молекулска маса)
М - родителски јон
Радикал катјон
M+ e- M.+ + 2e- (иста молекулска маса)
Недостатоци:
не е погоден за квантитативна анализа;
испарувањето на примерокот може да доведе до
распаѓање на термолабилните аналити;
јонизација на аналити со молекулска маса помала од
околу 103 Da.
8
Јонски извори - Мек извор
Хемиска јонизација
9
Јонски извори - Мек извор
Хемиска јонизација
Предности:
Многу помала енергија што доаѓа во контакт со примерокот -
помала фрагментација - интензивни (добро дефинирани)
пикови:
пик за 1 масена единица над молекулската маса на
примерокот, реакцијата на пренос на протон дава (М + 1)+
јон
пик како резултат на реакцијата на пренос на хидрид при
што се добива (М - 1)+ јон, чија молекулска маса е помала за
единица од онаа на аналитот.
10
Јонски извори на атмосферски притисок (API)
Електроспреј јонски (ESI) извор - Мек извор
Предности:
Големите молекули, особено биомолекулите како
протеините, даваат серија јони со повеќекратни
полнежи, Mn+ или (M+nH)n+ со мала или никаква
фрагментација (помал однос m/z - подобра резолуција).
Поефтини масени анализатори со ограничен опсег на
маса која може да биде разделена/определена.
11
Јонски извори на атмосферски притисок (API)
Електроспреј јонски (ESI) извор - Мек извор
Примена:
анализа на биомолекули (како на пр.
полипептиди, протеини и олигонуклеотиди),
карактеризација на неоргански супстанции и
синтетски полимери.
директно внесување на примерокот од колоните
на HPLC систем или системот за капиларна
електрофореза.
N2+, O2+,
H2O+ и NO+ јони, Судар на
од воздухот реагенс јоните
со молекулите
на примерокот
реагенс јони
[X + H]+
[X - H]- Стабилни јони на примерокот
12
Јонски извори - Мек извор
Матрикс-олеснета десорпциска јонизација со ласер
13
Јонски извори - Мек извор
Бомбардирање со брзи атоми (Fast Atom Bombardment)
Предности
едноставни интрументи;
висока осетливост при квантитативна анализа
(површинско активните супстанции при концентрации и
до 0,1 ppb);
аналити со големи молекули и термички нестабилни
аналити;
редуцирана фрагментација на аналитот;
може да се забележат и пикови на фрагментите, кои
даваат дополнителни структурни информации за
испитуваните супстанции.
14
Масени анализатори
Масени анализатори
Скенирачки анализатори - во зададено време низ анализаторот
можат да поминат само јони со претходно зададен однос m/z.
Магнетни анализатори (Sector)
Квадрипол (quadrupole) анализатори
15
Масени анализатори
Резолуција на масениот спектрофотометар
M
Резолуција
M
Масени анализатори
- Магнетен анализатор
Детектор
Греач за испарување
Сноп од Најлесни
на примерокот
наелектизирани
Снопот од електрони честички
го јонизира
примерокот
Примерок
Најтешки
Магнетното поле ги
Извор рaзделува честичките врз
на електрони основа на нивниот однос
Под дејство на M/z
електрично поле,
Магнет
честичките се
забрзуваат кон
магнетното поле
16
Масени анализатори
- Магнетен анализатор
Примерок Под дејство на електрично Во магнетното поле
поле, честичките се најлесните јони најмногу
забрзуваат скршнуваат од патеката
Филамент за јонизирање
на примерокот
Во магнетното поле
најлесните јони најмногу
скршнуваат од патеката
Масени анализатори
- Магнетен анализатор
1
𝐸𝑘 = 𝑧 ∙ 𝑒 ∙ 𝑉 = ∙ 𝑚 ∙ 𝑣2
2
𝐸𝑘 - кинетичка енергија на јон со маса m и полнеж z
𝑒 - полнеж на електронот;
𝑉 - напон на забрзување
𝑣 - брзина на движење на јонот
17
Масени анализатори
- Магнетен анализатор
𝑭𝒄 :Балансирачката центрипетална 𝑚 ∙ 𝑣2
сила (а дејствува во спротивна насока 𝐹𝑐 =
од силата на магнетното поле) 𝑟
Масени анализатори
- Магнетен анализатор
За да можат јоните да го поминат закривениот пат низ
анализаторот потребно е: 𝑭𝑴 = 𝑭𝒄
𝑚 ∙ 𝑣2
= 𝐵∙𝑧∙𝑒∙𝑣
𝑟
Ако зе замени:
2∙𝑧∙𝑒∙𝑉
𝑚 𝐵2 ∙ 𝑟 2 ∙ 𝑒
𝑣= =
𝑚 𝑧 2∙𝑉
18
Масени анализатори
- Магнетен анализатор
Масени анализатори
- Магнетен анализатор
Предности:
Висока репродуцибилност
Низок лимит на детекција
Висока резолуција
Висока осетливост
Недостатоци:
Скапи иструменти
Oграничени линеарен опсег
19
Масени анализатори
- Квадрипол (quadrupole) масен анализатор
Варијабилен радиофреквентен
потенцијал (RF) од извор на
наизменична електрична струја
(AC)
Варијабилен извор на
еднонасочна струја (DC)
Масени анализатори
- Квадрипол (quadrupole) масен анализатор
20
Масени анализатори
- Квадрипол (quadrupole) масен анализатор
Масен филтер
Масени анализатори
- Квадрипол (quadrupole) масен анализатор
Квадриполот овозможува:
Трансфер на јоните
Скенирање на јоните
(сортирање на јоните според m/z односот)
Селектирање на јоните со специфициран m/z однос
21
Масени анализатори
- Квадрипол (quadrupole) масен анализатор
Квадриполот функционира како стар аналоген
радиоприемник:
• со вртење на копчето за подесување се избира саканата
станица (скенирање на масениот спектар преку
симултано зголемување на AC/DC напоните, при што
нивниот однос се одржува константен)
• се слуша само музиката од една радио станица
(селектирање)
Масени анализатори
- Квадрипол (quadrupole) масен анализатор
Предности:
најшироко употребуван масен анализатор
не ја поседува резолуцијата на магнетниот анализатор, но
е многу брз, компактен и робустен
може да даде целосен масен спектар за помалку од 100 ms
ова својсто го прави квардиполот погоден за спрега со
хроматографските системи (GC-MS и LC-MS), за разлика од
магнетниот анализатор кој што не е детектор од избор за
хроматографијата
22
Масени анализатори
Тандем инструменти (MS-MS и MSn)
Принцип:
две (или повеќе) нивоа на масена анализа поврзани
со процес кој предизвикува промена на масата на
јонот од интерес:
дисоцијација на јонот на полесни фрагменти при
судир со интертен гас
негова конверзија во потежок јон преку реакција
со неутрален молекул
Масени анализатори
Тандем инструменти (MS-MS и MSn)
Детектор
23
Масени анализатори
- Јонска замка (ion trap) масен анализатор
Масени анализатори
- Квадрипол јонска замка (ion trap, QIT) масен анализатор
Прстенеста
радиофреквентен (RF) потенцијал (кружна) електрода
24
Масени анализатори
- Квадрипол јонска замка (ion trap, QIT) масен анализатор
Предности:
Масени анализатори
- Квадрипол јонска замка (ion trap, QIT) масен анализатор
Предности:
Висока осетливост
Висока резолуција
Ограничувања:
само ниски концентрации на јони,
овие интеракции ја ограничуваат и точноста при мерењето
на односот m/z
мал линеарниот опсег на масените спектрометри
поповолни за квалитативна (структурна) анализа отколку за
квантитативна анализа.
25
Масени анализатори
Циклотрон резонантна јонска замка на принцип на Фуриева
трансформација (FTICR)
Детекторски
плочки Ексцитирачки
Индуцирана
плочки наизменична струја
Замка
плочки
Масени анализатори
Циклотрон резонантна јонска замка масени спектрометри на принцип
на Фуриева трансформација (FTICR)
Предности:
подобрен однос меѓу сигналот и шумот,
пониските граници на детекција (можно е детектирање на
атомоларни количества од аналитот) и
многу повисока точнот при определувањето на масите
(резолуцијата е од редот на 1 ppb за маса од 100 Da).
Недостатоци:
ограничениот линеарен опсег на инструментот (поради
истите причини како и кај квадрипол јонска замка MS
инструментите),
посложениот дизајн
високата цена
26
Масени анализатори
- Време на лет (time of flight, TOF) масен анализатор
MALDI TOF
1-2 m
Масени анализатори
- Време на лет (time of flight, TOF) масен анализатор
Предности:
Висока јонска трансмисија
Највисок опсег на маси од сите масени анализатори
Низок лимит на детекција
Недостатоци:
Лимитиран линеарен опсег
27
Детектори
Принцип
Генерирање на сигнал од поединечни јони преку :
• генерирање на секундарни електрони кои
понатаму се амплифицираат или
• индуцирање на струја (движење на полнежот)
Детектори
28
Детектори
Електронски мултипликатор
Сноп од јони
Отвор на детекторот
Засилувач
Електрони на сигналот
Детектори
Електронски мултипликатор
Спроводлива
површина
Каскада
од електрони
Засилувач
на сигналот
29
Детектори
Фарадеева чаша
Јони Струја
индуцирана
од јоните
Апсолутен детектор
- интензитетот на сигналот (струјата) произведен во неа е
правопропорционален со бројот на јоните и со бројот на
полнежи на јонот, “фатени” во чашата.
Недостаток - долго време на одговор, шта ја ограничува
неговата употреба.
Детектори
Подредени мултипли детектори
30
Пишувач
LC-MS/MS
Масен спектар
Масениот спектар претставува графички приказ на
релативното присуство на јоните произведени во
јонскиот извор, во функција од односот m/z.
- хемиски отисок на прст
Масениот спектар содржи:
Информација за молекулската маса
Релативно присуство
Структурна информација
Квантитативна информација
Масен спектар
31
Масен спектар
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Основен пик
Молекулски јон
M + e- M+ + 2 e-
- масата на овој јон ја
Молекулски јон
претставува молекулската
маса на испитуваното
соединение (се јавува на
крајот од масениот спектар).
32
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Фрагментни јони
M+ (M - m )+ + m ;
m1+ m2+ + m3
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
33
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
34
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
35
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Преуредени јони
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Преуредени јони
5-methyl-5-hexen-3-ol Во услови на јонизација со
electron impact,
молекулскиот јон (m/z=114
Da) не се појавува.
Јонот со најголема маса
настанува како резултат на
алфа кинење на етил
групата (m/z=85), вториот
тип на алфа кинење
генерира m/z=59.
Преуредениот јон генерира
m/z=56.
36
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Метастабилни јони
m1+ m2+ + m3
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Метастабилни јони
37
Видови јони во масениот спектар
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Јонско-молекулски реакции
38
Масен спектар
Видови јони во масениот спектар
Молекулската формула
39
Масен спектар
Определување на молекулската маса и формула
Масен спектар
Определување на молекулската маса и формула
40
Масен спектар
Определување на молекулската маса и формула
3. Определување на
молекулската формула од
изотопските односи на
изотопските пикови
(M + 1)+ и (M + 2)+ на
молекулскиот пик
Масен спектар
Определување на молекулската маса и формула
41
Масен спектар
Определување на молекулската маса и формула
42
Примена на масена спектроскопија
Фармакокинетика
Квантификација,
Предклинички и клинички испитувања
Формулација
Структурна идентификација на деградациони производи
Контрола на квалитет и производство
Квантификација
Идентификација на онечистувања и неочекувани
пикови
43
Примена на масена спектроскопија
Карактеризација на протеини
Молекулска маса (3D структура),
Протеомика
Секвенционирање на пептиди
Постранслациони модификации
Контрола на квалитет
Потврдување на структура и идентификација на
онечистувања
Нуклеотиди
44