Wioleta Taszka

Nr indeksu 156227 Pojęcia i systemy pedagogiczne

System pedagogiczny- to wykreowana przez pedagoga pedagogia, mająca charakter

doktryny pedagogicznej.
Wyodrębnić w niej można trzy układy:
1. Ideologiczny- cele
2. Teoretyczny- teorie wyjaśniające procesy edukacyjne
3. Praktyczny – obejmujący praktyczne działanie
Koncepcja pedagogiczna- to poszukiwanie konkretnych sposobów oddziaływań
wychowawczych, aby uzyskać wyznaczone cele. Na przestrzeni lat koncepcje pedagogiczne
były różne. Najbardziej znanymi są koncepcja: Korczaka, Montessori,

Wychowanie-rozumiane jest współcześnie jako długotrwały, przebiegający przez całe życie

proces zmian zachodzących i kumulujących się w wychowanku. Proces wychowawczy to
zatem łańcuch kolejnych zmian, ściśle ze sobą powiązanych, podążających w jednym
kierunku i w związku z tym z trudem dający się zawrócić i przestawić na inny tor.
Różne definicje wychowania:
1. Wg Antoniny Guryckiej
Wychowanie jest dynamicznym, złożonym układem oddziaływań społecznych,
instytucjonalnych, interpersonalnych, bezpośrednich i pośrednich wywołujących zmiany w
osobowości człowieka tym oddziaływaniom poddawanego.
2. Wg Emila Durkheima
Wychowanie jest oddziaływaniem pokoleń dorosłych na te które jeszcze nie
dojrzały do życia społecznego. Zmierza ono do wywołania i rozwinięcia w dziecku pewnej
liczby stanów fizycznych, umysłowych i moralnych, jakich domagają się od niego i
społeczeństwo polityczne jako całość i środowisko specjalne, do którego jest ono szczególnie
przeznaczone.
3. Wg Wincentego Okoń
Wychowanie- to świadomie organizowana działalność społeczna oparta na relacji między
wychowawcą a wychowankiem, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w
osobowości wychowanka. Zmiany te obejmują zarówno stronę poznawczo- -instrumentalną
związaną z poznawaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak i stronę
emocjonalno-motywacyjną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i
ludzi, jego przekonań i postaw, układu wartości i celu życia.
Wioleta Taszka
Nr indeksu 156227 Pojęcia i systemy pedagogiczne

Jak dotychczas nie sformułowano jednej definicji pojęcia wychowanie. W literaturze

możemy odnaleźć wiele różnych propozycji definiujących jednak jest ich bardzo wiele i
niejednokrotnie bardzo się od siebie różnią. W najstarszych definicjach na pierwszy plan
wysuwa się działanie wychowawców na wychowanków tak aby ich ukształtować. W innych
definicjach odnajdujemy zaś swobodny wzrost dziecka gdzie wychowanie jest samoistnym
procesem.
Najbliższą mi definicją z pośród cytowanych powyżej jest ta profesor Antoniny
Guryckiej. Pani profesor w swojej definicji zawarła wszystkie aspekty wychowania, nie
skupiła się tylko na dzieciach oraz zwróciła uwagę na pośrednie oddziaływania. Nie uczymy
się przecież tylko od wykfalifikowanych pedagogów, ale również od wszystkich osób
napotkanych w swoim życiu, które nie zawsze zdają sobie z tego sprawę. Zwraca uwagę, że
wpływ mają również instytucje oraz społeczeństwo. Według Emila Durkheima wychowanie
jest oddziaływaniem pokoleń dorosłych z czym nie do końca się zgadzam. Uważam, że
procesy wychowawcze zachodzą podczas całego naszego życia i nie kończą się w momencie,
w którym osiągamy pełnoletniość. Uważam, że wpływ na wychowanie ma również
środowisko rówieśnicze. Profesor W. Okoń stwierdza w swojej definicji, że wychowanie jest
procesem świadomym. Tak sformułowana definicja według mojej oceny odnosi się jedynie
do wychowania systemowego, nie można w niej ująć wychowania w rodzinie czy w
społeczeństwie. W domu rodzinnym wychowanie często jest intuicyjne i często nie do końca
świadome.
Przegląd definicji wychowania wykazuje duże różnice między pedagogami. Wskazują
na różny zakres i treść oraz samo rozumienie zjawiska „wychowania”. Pedagogika jest
stosunkowo młodą nauką, a zdefiniowanie wychowania jest bardzo trudne, za pewnie jeszcze
przez wiele lat pedagodzy będą się o nią spierać.

Bibliografia:
1. S. Kunowski, Podstaw współczesnej pedagogiki, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2004.
2. A. Salamucha, Definicje wychowania w literaturze pedagogicznej.
https://www.kul.pl/definicje-wychowania-w-literaturze-pedagogicznej,art_3322.html
3. L. Zarzecki, Teoretyczne podstawy wychowania. Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa,
Jelenia Góra 2012.
4. E. Rogalska, Wychowanie jako podstawowe pojęcie i kategoria pedagogiczna.
http://www.publikacje.edu.pl/pdf/11875.pdf