5.

GAIA: ARNAS APARATUA

ARNAS APARATUAREN FUNTZIOAK
Arnas aparatuak hiru funtzio nagusi ditu:
1. Kanpoko oxigenoa hartzea
2. Oxigeno hori odolera eramatea
3. Odoleko karbono dioxidoa kanporatzea

Gure liseri aparatuak mantenugaiak eta oxigenoa behar ditu oxigenazio erreakzioa
egiteko. Arnas aparatua gorputzak behar duen oxigenoa jasotzeko eta soberako
karbono dioxidoa kanporatzeko gizakiak behar duen aparatua da.

ARNAS APARATUAREN ANATOMIA

Arnas aparatuaren anatomiari
dagokionez, bi atal bereizten
ditugu; birikak eta arnasbideak.

Birika barnean gas trukea egiten

da. Hainbat atalek hartzen dute
parte:
● Biriketan pleura eta
pleura-likidoa dugu. Pleura
mintz garrantzitsu bat da
birikari handitzen eta
txikitzen uzten diona.
● Bi birikak ez dira berdinak,
eskuinekoa handiagoa da bihotzari uzten baitio lekua ezkerrekoak.
Eskuinekoak hiru lobulu ditu eta ezkerrekoak bi aldiz.

Bigarren atala arnasbidea da. Hainbat atalek hartzen dute parte:

● Airea sudur-hodietatik sartzen da eta hauek hiru funtzio dituzte, airea
berotu, garbitu eta hezetu.
● Faringea hodi elastiko eta gihartsua da, irenstean epligotisa ixten da
elikagaiak arnasbideetatik joatea ekiditzen du eta arnas egitean irekitzen da.
 ● Laringean, ahots-kordak daude, hauek bibratzean dutenean ahotsa sortzen
da.
● Trakea, kartilagoz eginda eta oso gogorra, arnasa biriketaraino garraiatzen
du.
● Trakea bi bronkiotan banatzen da (bat birika bakoitzerako),
○ Bronkioak bronkioloetan banatzen dira.
○ Bronkiolo bakoitza, albeolotan banatzen dira.

ARNAS FUNTZIOAK
Arnasak bi funtzio ditu: Gas-trukea eta biriken aireztapena.

Gas-trukea

Albeoloak gas-trukea difusioren bitartez egiten dute. Oxigenoa eta karbono dioxidoa
kontzentrazio handieneko lekuetatik kontzentrazio txikienetako lekuetara
eramatea da difusioa. Oxigenoa eta karbono dioxidoaren ibilbidea kontrakoa da;
oxigenoa biriketatik zeluletara eta zelulan errekuntza eman CO2-a kanporatu eta
odol-hodietatik biriketara.

Birika- aireztapena
 Arnasa hartu Arnasa bota

Diagragma uzkurtu, birikak zabaldu Diafragma erlaxatu saihets.hezurrak

eta airea sartu. estutu eta airea atera.

Airea mugitzen da diafragma mugimenduarekin.

● Arnasa hartzean diafragma uzkurtu, airea sartzen da birikan (zabaltzen da)
● Airea kanporatzean diafragma erlaxatu egiten da, saihets-hezurrak estutu eta
airea ateratzen da.

ARNAS APARATUAREN GAIXOTASUNAK

KAUSA SINTOMA

BRONKITIS -Bakteria batek eragindako -Arnasa hartzeko

infekzioa zailtasunak
-Bronkioen hantura -Mukiak (asko sortu)
-Eztulak
-Erretzaileengan kronikoa

ASMA -Faktore alergenikoak (polena, -Txistu-hotsa (arnasa

hautsa, kutsadura, hartzean)
akaroak,katuak) -Arnas falta
-Arnas hodien hertsadura -Eztula

TUBERKULOSIA -Bakterio batek -Txistu-hotsa (arnasa

-Gaixotasun kutsakorra hartzean)
-Birika ehuna hondatu -Arnas falta
-Eztula

HOTZERIA ETA -Birusak -Eztarria narritatzea -

GRIPEA -Arnasbideen infekzio bat Nekea
-Doministikuak
-Mukiak
Tabakoa..
ONDORIOAK Epe laburrean
ORGANISMOAN -Odol-presioa handitu egiten da, eta
bihotz-erritmoa, bizkortu.
-Arnasa hartzeko gaitasuna txikitu
egiten da, eta gorputzeko
tenperatura jaitsi.
-Defentsak murrizten ditu.
-Eztula, faringitisa eta buruko mina
eragiten ditu.
PORTAERAN -Mendetasuna sortzen du.
-Erre beharra gero eta egoera
gehiagotan azaltzen da.
Epe luzean
-Usaimena murriztu egiten da. -
Loaren nahasmendua eragiten
du.
-Arnasats txarra, bronkitis
kronikoa, buruko mina,
enfisemak eta ultzerak eragiten
ditu.
-Arrisku handiagoa minbizia
izateko.
-Erre behar konpultsiboa,
mendetasun fisikoa nahiz
psikologikoa eta portaera
mendetasuna.
-Abstinentzia-sindromea. -
Suminkortasuna eta antsietatea.