‫دانشکده مهندسی شیمی و نفت‬

‫آزمایشگاه عملیات واحد صنعتی‬

‫نام آزمایش‪:‬‬
‫برج تقطیر سینی دار‬
‫تاریخ تدریس آزمایش‪1081/80/15 :‬‬
‫تاریخ تحویل گزارش کار‪1081/80/29 :‬‬
‫نویسندگان‪:‬‬
‫محمد حسین شیخ سفلی‪ ،‬امیر حسین نائیج نژاد‬
‫شماره گروه‪3 :‬‬

‫نمره‪:‬‬
 ‫‪ -1‬تئوری آزمایش‬
‫تقطير روشي جهت جداسازي سازندگان يك محلول است كه بر اساس توزيع مواد بين فازهاي‬
‫مايع و گاز استوار مي باشد و لذا در مواردي بكار مي رود كه كليه سازندگان در هر دو فاز‬
‫موجود باشند ‪ .‬بجاي وارد كردن ماده جديدي به داخل محلول جهت ايجاد فاز دوم نظير آنچه‬
‫در فرايندهاي جذب و دفع انجام مي گيرد در عمل تقطير فاز جدي از محلول اوليه در اثر تبخير‬
‫و با ميعان حاصل مي شود‪.‬‬

‫براي روشن شدن تفاوت بين تقطير و ساير عمليات به ذكر چند مثال مي پردازيم ‪ .‬در جداسازي‬
‫محلول آب و نمك معمولي چون نمك در شرايط موجود كامال غير فرار است باقي مي ماند و‬
‫آب تبخير مي شود اين عمل تبخير نام دارد و اما تقطير جداسازي محلول هايي است كه تمام‬
‫اجزاي آنها فراريت نسبي داشته باشد ‪.‬‬

‫با حرارت دادن مي توان محلول را به طور جزئي تبخير كنيم به طوريكه فاز گازي شامل آب‬
‫و آمونياك تشكيل مي شود و از آنجايي كه فاز گاز نسبت به مايع باقي مانده از نظر آمونياك‬
‫غني تر است مقداري جداسازي صورت مي گيرد ‪ .‬با دست كاري مناسب فازها يا تكرار تبخير‬
‫و ميعان مي توان به طور معمول هر دو جزء مخلوط را به صورت خالص كامال جدا كرد ‪.‬‬

‫مزاياي چنين روش جداسازي روشن است در عمل تقطير فاز جديد از جهت ارزش گرمايي با‬
‫محلول اوليه تفاوت دارد ولي دادن يا گرفتن حرارت به راحتي صورت مي گيرد كه البته هزينه‬
‫انجام اين عمل بايد هميشه در نظر گرفته شود ‪ .‬به عبارت ديگر در عمليات جذب يا دفع كه با‬
‫افزودن يك ماده خارجي همراه است محلول جديدي به دست مي آيد كه به نوبه خود بايد به‬
‫وسيله يكي از عمليات انتقال جرم جداسازي شود مگر اينكه محلول جديد مستقيما قابل استفاده‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ -1-1‬برجهای سینی دار‬
‫نام انگليسی‪Tray Tower:‬‬

‫در برجهای تقطير با سينی کالهک دار ‪ ،‬تعداد سينی ها در مسير برج به نوع انتقال ماده و شدت تفکيک‬
‫بستگی دارد‪.‬قطر برج و فاصله ميان سينیها به مقدار مايع و گاز که در واحد زمان از يک سينی میگذرد‪،‬‬
‫وابسته است‪.‬هر يک از سينیهای برج ‪ ،‬يک مرحله تفکيک است‪.‬زيرا روی اين سينی ها ‪ ،‬فاز گاز و مايع‬
‫در کنار هم قرار میگيرند و کار انتقال ماده از فاز گازی به فاز مايع يا برعکس در هر يک از سينیها انجام‬
‫میشود‪ .‬برای اينکه بازدهی انتقال ماده در هر سينی به بيشترين حد برسد‪،‬بايد زمان تماس ميان دو فاز و‬
‫سطح مشترک آنها به بيشترين حد ممکن برسد‪.‬‬

‫بخش های مختلف برج تقطیر با سینی های کالهکدار‪:‬‬

 ‫بدنه و سینی ها‪:‬‬

‫جنس بدنه معموال از فوالد ريخته است‪ .‬جنس سينی ها معموال از چدن است‪.‬فاصله سينیها را معموال با‬
‫توجه به شرايط طراحی ‪ ،‬درجه خلوص و بازدهی کار جداسازی بر میگزينند‪.‬در بيشتر پااليشگاه های نفت‬
‫‪ ،‬برای برج های تقطير به قطر ‪۴‬فوت فاصله ميان ‪ ۸۱ – ۰۵‬سانتيمتر قرار میدهند‪ .‬با بيشتر شدن قطر‬
‫برج‪،‬فاصله بيشتری نيز برای سينیها در نظر گرفته میشود‪.‬‬

‫سر پوش ها یا کالهک ها‪:‬‬

‫جنس کالهک ها از چدن میباشد‪ .‬نوع کالهک ها با توجه به نوع تقطير انتخاب میشود و تعدادشان در هر‬
‫سينی به بيشترين حد سرعت مجاز عبور گاز از سينی بستگی دارد‪.‬‬

‫موانع یا سدها‪:‬‬

‫برای کنترل بلندی سطح مايع روی سينی ‪ ،‬به هر سينی سدی به نام “ويير )‪” (wier‬قرار میدهند تا از پايين‬
‫رفتن سطح مايع از حد معنی جلوگيری کند‪.‬‬

‫بلندی سطح مايع در روی سينی بايد چنان باشد که گازهای بيرون آمده از شکافهای سرپوش ها بتوانند از‬
‫درون آن گذشته و زمان گذشتن هر حباب به بيشترين حد ممکن برسد‪.‬‬

‫بر اثر افزايش زمان گذشتن حباب از مايع ‪ ،‬زمان تماس گاز و مايع زياد شده ‪ ،‬بازدهی سينی ها باال میرود‪.‬‬

‫برج های تقطیر با سینی های مشبک‪:‬‬

‫در برج های با سينی مشبک ‪ ،‬اندازه مجرا ها يا شبکه ها بايد چنان برگزيده شوند که فشار گاز بتواند گاز‬
‫را از فاز مايع با سرعتی مناسب عبور دهد‪ .‬عامل مهمی که در بازدهی اين سينی ها موثر است‪ ،‬شيوه‬
‫کارگذاری آنها در برج تقطير سينی دار است‪ .‬اگر اين سينی ها کامال افقی قرار نداشته باشند‪ ،‬بلندی مايع در‬
‫سطح سينی يکنواخت نبوده و گذر گاز از همه مجراها يکسان نخواهد بود‪ .‬خورندگی فلز سينی ها هم در اين‬
‫نوع سينی ها اهميت بسيار دارد‪ .‬زيرا بر اثر خورندگی ‪ ،‬قطر سوراخ ها زياد میشود که در نتيجه مقدار‬
‫زيادی بخار با سرعت کم از درون آن مجاری خورده شده گذر خواهد کرد‪ .‬میدانيم که اگر سرعت گذشتن‬
‫گاز از حد معينی کمتر گردد‪ ،‬مايع از مجرا به سوی پايين حرکت کرده بازدهی کار تفکيک کاهش خواهد‬
‫يافت‪ .‬برجهای تقطير با سينی های دريچه ای اين نوع سينی ها مانند سينی های مشبک هستند‪ .‬با اين اختالف‬
‫که دريچه ای متحرک روی هر مجرا قرار گرفته است‪ .‬در صنعت نفت ‪ ،‬دو نوع از اين سينی ها بکار‬
‫میروند‪.‬‬

‫انعطاف پذیر‪:‬‬

‫همانطور که از نام آن برمیآيد‪ ،‬دريچه ها میتوانند در برج تقطير سينی دار بين دو حالت خيلی باز يا خيلی‬
‫بسته حرکت کنند‪.‬‬

‫صفحات اضافی‪:‬‬
‫در اين نوع سينی ها ‪ ،‬دو دريچه يکی سبک که در کف سينی قرار میگيرد و ديگری سنگين که بر روی‬
‫سه پايه ای قرار گرفته ‪ ،‬تعبيه شده است‪ .‬هنگامی که بخار کم باشد‪ ،‬تنها سرپوش سبک به حرکت در میآيد‪.‬‬

‫اگر مقدار بخار از حد معينی بيشتر باشد‪ ،‬هر دو دريچه حرکت میکنند]‪.[1‬‬

‫مقايسه انواع گوناگون سينی ها‬

‫در صنعت نفت ‪ ،‬انواع گوناگون سينی ها در برجهای تقطير ‪ ،‬تفکيک و جذب بکار برده میشوند‪.‬‬

‫ويژگيهايی که در گزينش نوع سينی برای کار معينی مورد توجه قرار میگيرد‪ ،‬عبارت است از‪:‬‬

‫بازدهی تماس بخار و مايع‬ ‫‪‬‬

‫ظرفيت سينی‬ ‫‪‬‬
‫افت بخار در هنگام گذشتن از سينی‬ ‫‪‬‬
‫زمان ماندن مايع بر روی سينی‬ ‫‪‬‬
‫مشخصات مايع و‪… .‬‬ ‫‪‬‬

‫شکل ‪ :1‬برج تقطير سينیدار‬

 ‫‪ -2‬کاربردهای برج تقطیر سینی دار در صنعت‬
‫برج های تقطير با توجه به اندازه و کاربرد خود در صنايع و مکان های مختلفی مورد استفاده قرار می‬
‫گيرند‪:‬‬

‫آزمايشگاه ها‬ ‫‪‬‬

‫صنايع پتروشيمی‬ ‫‪‬‬

‫صنايع نفت‬ ‫‪‬‬

‫صنايع گاز طبيعی‬ ‫‪‬‬

‫فرآيند قطران زغال سنگ‬ ‫‪‬‬

‫پااليشگاه ها‬ ‫‪‬‬

‫در يک پالنت شيميايی معمولی‪ ،‬حدود ‪ 04‬درصد از مصرف کل انرژی را برج تقطير تشکيل می دهد‪.‬‬
‫ستون های تقطير عموما به صورت عمودی ساخته می شود که ستون تقطير نيز گفته می شود و از قطر‬
‫‪ 56‬سانتيمتر الی حدود ‪ 5‬متر و ارتفاع های ‪ 5‬الی ‪ 54‬متر و يا حتی بيشتر ساخته می شود‪.‬‬

‫اين برجها از زمان ساخته شدن به صورت تمام وقت در مدار قرار دارند مگر در مواردی که در گرمايش‪،‬‬
‫يا کندانس شدن‪ ،‬خوراک‪ ،‬دمای محيط و غيره اختاللی به وجود آيد‪ .‬در برج تقطير بايستی مقدار حرارت‬
‫ورودی که به همراه خوراک وارد ستون ريبويلر می گردد با ميزان حرارت خروجی در کندانسور باالسری‬
‫و حرارت محصوالت يکسان باشد‪ .‬اين ميزان حرارت در برج تقطير بسيار مهم است زيرا در صورت‬
‫اضافه شدن بيش از مقدار استاندارد آن امکان به وجود آمدن حباب‪ ،‬ايجاد اشک و ايجاد کف و يا سر رفتن‬
‫وجود دارد‪.‬‬

‫در برج تقطير در فواصل مختلف بر روی بدنه آنها خروجی هايی تعبيه شده که ميتوان محصوالت مختلف‬
‫با نقاط جوش متفاوت را از يک ستون تقطير خارج نمود‪ .‬در ستون برج تقطير سنگين ترين محصول با‬
‫باالترين نقطه جوش در پايين ستون و از خروجی پايين تخليه می شود و سبک ترين محصول با پايين ترين‬
‫نقطه جوش از باالترين خروجی برج تقطير خارج می گردد‪ .‬جهت تفکيک بهتر محصوالت در برج های‬
‫تقطير صنعتی از رفالکس خارجی استفاده می شود که بخشی از سيال کندانس باالسری را به باالی برج بر‬
‫می گرداند و در داخل ستون‪ ،‬با حرکت رو به پايين مايع رفالکس‪ ،‬کندانس بخار ها که دارای حرکت رو به‬
‫باال هستند‪ ،‬خنک کاری انجام می شود و باعث افزايش بازدهی آن می گردد‪ .‬هر مقدار رفالکس بيشتری‬
‫انجام شود‪ ،‬تفکيک مواد با نقطه جوش متفاوت بهتر انجام می گردد‪[2].‬‬

‫‪ -3‬شرح دقیق انجام آزمایش‬

‫‪۸‬ـ ابتدا بايستی تمام مايع داخل سيستم نظير مايع روی سينیها و يا داخل لولهها را توسط شيرهای مخصوص‬
‫خارج کرده و وارد ديگ تبخير نماييد‪ .‬از شير زير مخزن ديگ تبخير مايع را خارج کرده و از باال وارد‬
‫کنيد تا محلول يکنواخت گردد ‪.‬برای اطمينان از همگن شدن آب و الکل میتوانيد با يک هم زن مايع داخل‬
‫ديگ را بهم زده‪ ،‬سپس دريچه آن را ببنديد‪.‬‬

‫‪ ۲‬ـ يک نمونه از مايع ديگ تبخير گرفته و درصد الکل آن را توسط الکل سنج اندازه بگيريد‪ .‬دقت کنيد که‬
‫الکل سنج در دمای ‪ 16‬درجه سانتی گراد مدرج شده است‪ .‬در نتيجه درجه حرارت مايع بايد به ‪ 16‬درجه‬
‫سانتی گراد رسانده شود‪.‬‬

‫‪ ۳‬ـ دستگاه بايد در شرايط برگشت کامل کار کند‪ .‬شير سمت راست بايد بسته باشد و مايع برگشتی فقط به‬
‫سينی آخر برج وارد گردد‪.‬‬

‫‪۴‬ـ شير بخار ورودی به ژاکت ديگ تبخير را با دستکش عايق باز کنيد و دقت کنيد که بخار کندانس شده از‬
‫تله بخار زير ديگ خارج شود‪ .‬دقت کنيد که جهت ايجاد شرايط مناسب انتقال جرم فشار بخار ورودی به‬
‫ريبويلر بين ‪ 9‬تا ‪ 14‬متر آب ثابت باشد‪ .‬بايد مراقب بود که فشار بخار از ده متر آب بيشتر نشود زيرا خطر‬
‫انفجار ريبويلر وجود دارد‪.‬‬

‫‪۰‬ـ آب کندانسور را باز کنيد به طوری که دبی آن با وضع سيستم مناسب باشد‪.‬‬

‫‪ ۶‬ـ صبر کنيد تا بخار وارد کندانسور شده و مايع شود‪ .‬در اين موقع شير بخار باالی برج مربوط به لوله را‬
‫باز کنيد تا درجه حرارت مايع برگشتی به برج معادل با درجه حرارت بخار باالی برج باشد‪ .‬مراقب سطح‬
‫مايع روی سينیها باشيد‪.‬‬

‫‪۷‬ـ اطالعات الزم در مورد شرايط برج و کندانسور را در سه مرحله به فاصله ‪ 16‬دقيقه يادداشت نماييد‪.‬‬
‫برای اندازه گيری دمای مايع خروجی از کندانسور‪ ،‬لحظهای بخار باالی برج را قطع کنيد و درجه حرارت‬
‫را از ترمومتر بخوانيد‪.‬‬

‫‪۱‬ـ بايد سيستم به صورت يکنواخت درآيد و اين وقتی مشخص میشود که دمای همه سينیها حداقل ‪ 14‬تا‬
‫‪ 16‬دقيقه تغيير نکند‪.‬‬

‫‪ ۹‬ـ پس از يکنواخت شدن‪ ،‬دمای سينی ها را از روی صفحه نمايش يادداشت کرده و از سينی اول و دوم و‬
‫نيز ششم و هفتم در ظروف در دار به صورت همزمان نمونه بگيريد‪.‬‬

‫‪۸۵‬ـ شير بخار ورودی به ديگ را ببنديد و نمونهها را تا ‪ 16‬درجه سانتی گراد خنک کنيد و درصد الکل آن‬
‫ها را اندازه بگيريد‪.‬‬

‫‪۸۸‬ـ پس از خنک شدن دستگاه‪ ،‬آب سرد کندانسور را قطع کنيد‪.‬‬

 ‫‪ -0‬پاسخ سواالت انتهایی دستور کار‬
‫‪ -1-0‬تاثیر فشار کل را بر روی منحنی تعادل آب‪-‬اتانول بنویسید‪ .‬منحنی تعادل را برای فشار آزمایشگاه به‬
‫دست آورید‪.‬‬
 ‫شکل ‪ :2‬دادههای اندازه گيری شده حين آزمايش‬

‫هر چه فراريت جزء فرار بيشتر باشد‪ ،‬فاصله منحنی از خط ‪ y=x‬بيشتر خواهد بود و در نتيجه جداسازی‬
‫آسانتر خواهد بود‪ .‬افزايش فشار باعث نزديک شدن منحنی به خط ‪ y=x‬خواهد شد و در نتيجه جداسازی‬
‫سخت می شود و بالعکس‪ .‬اگر فشار از فشار بحرانی يکی از اجزا بيشتر باشد‪ ،‬منحنی تا نقطه ‪ 1.4‬ادامه‬
‫نخواهد يافت‪.‬براي رسم منحني تعادل ابتدا بايد در هر دما بين نقاط جوش دو ماده‪ ,‬فشار بخار اشباع هر‬
‫جزء را به دست آوريم سپس با محاسبه فشار کل و استفاده از قانون رائول ‪ ,‬رابطه بين ‪ x‬و ‪ y‬و درنتيجه‬
‫منحني تعادل را به دست آوريم‪ .‬در اين جا براي محاسبه فشار بخار اشباع از رابطه آنتوان استفاده شده‬
‫است‪.‬‬

‫𝐵‬
‫‪𝑙𝑛( 𝑃 𝑠𝑎𝑡 ) = 𝐴 −‬‬
‫𝐶‪𝑇+‬‬

‫𝑎𝑃𝑘‪101.3‬‬
‫فشار آزمايشگاه‬ ‫𝑎𝑃𝑘‪𝑃 = 650𝑚𝑚𝐻𝑔 ∗ 760𝑚𝑚𝐻𝑔 = 87.992‬‬

‫براي آب ‪:‬‬

‫𝑡𝑎𝑠‬
‫𝑊𝑇‬ ‫℃‪= 95.692‬‬ ‫نقطه جوش در فشار آزمايشگاه ‪:‬‬

‫‪𝐴 = 16.252 𝐵 = 3799.39 𝐶 = 226.35‬‬

‫براي اتانول‪:‬‬

‫℃‪𝑇𝐸𝑠𝑎𝑡 = 74.388‬‬ ‫نقطه جوش در فشار آزمايشگاه ‪:‬‬

‫‪𝐴 = 16.6758 𝐵 = 3674.49 𝐶 = 226.45‬‬

‫رابطه رائول به صورت زير مي باشد‪:‬‬

‫‪x i Pi Sat  y i Pt‬‬

‫و درنتيجه از جمع کردن رابطه باال براي کليه اجزا به روابط ساده شده زير مي رسيم‪:‬‬
‫𝑡𝑎𝑠‬
‫𝑊𝑃 ‪𝑃 −‬‬
‫= 𝐸𝑥 ⇒ 𝑡𝑎𝑠𝑤𝑃) 𝐸𝑥 ‪𝑃 = 𝑥𝐸 𝑃𝐸𝑠𝑎𝑡 + (1 −‬‬
‫𝑡𝑎𝑠𝑊𝑃 ‪𝑃𝐸𝑠𝑎𝑡 −‬‬

‫𝐸𝑥 𝑡𝑎𝑠𝐸𝑃‬
‫= 𝐸𝑦 ⇒ 𝐸𝑥 𝑡𝑎𝑠𝐸𝑃 = 𝐸𝑦𝑃‬
‫𝑃‬
‫با استفاده از روابط فوق می توان نمودار تعادلی را رسم کرد‪ .‬برای مثال برای دمای ‪ 94‬درجه سانتيگراد‬
‫داريم‪:‬‬

‫𝑎𝑃 ‪𝑃 = 650 𝑚𝑚𝐻𝑔 = 86660‬‬

‫𝑎𝑃 ‪𝑃𝐸𝑠𝑎𝑡 = 165677‬‬

‫𝑡𝑎𝑠‬
‫𝑊𝑃‬ ‫𝑎𝑃 ‪= 70089‬‬

‫‪𝑥𝐸 = 0.173‬‬ ‫‪𝑦𝐸 = 0.331‬‬

‫شکل ‪ :۳‬منحنی تعادل آب‪-‬متانول برتی فشار آزمايش‬

‫‪ -2-0‬تعداد سینیهای تئوریک را محاسبه کنید‬

‫‪D=0‬‬ ‫با فرض انجام آزمايش در رفالکس کامل‪:‬‬

‫براي انجام محاسبات در اين جا از روش مک کيب استفاده شده است‪.‬‬

‫براي انجام محاسبات در اين جا از روش مک کيب استفاده می کنيم‪ .‬با داشتن درصد حجمي الکل در مايع‬
‫برگشتي و در پايين برج مقدار 𝑤𝑥 و 𝐷𝑥 را به صورت مولی محاسبه مي کنيم‪.‬‬
 ‫‪kg‬‬ ‫‪kg‬‬
‫‪w  995‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪, M w  18‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪kg mol‬‬
‫‪kg‬‬ ‫‪kg‬‬
‫‪E  783‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪, M E  46.1‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪kg mol‬‬

‫‪783‬‬
‫‪0.01 ∗ 46.1‬‬
‫= 𝑤𝑥‬ ‫‪= 0.003‬‬
‫‪783‬‬ ‫‪995‬‬
‫‪0.01 ∗ 46.1 + 0.99 ∗ 18‬‬

‫‪783‬‬
‫‪0.86 ∗ 46.1‬‬
‫= 𝐷𝑥‬ ‫‪= 0.65‬‬
‫‪783‬‬ ‫‪995‬‬
‫‪0.86 ∗ 46.1 + 0.14 ∗ 18‬‬

‫‪ -3-0‬بازده کلی‪ ،‬بازده مورفری و بازده موضعی را تعریف و سپس بازده کلی را برای برج محاسبه کنید‪.‬‬

‫بازده كلي به تمام ستون مربوط مي شود‪.‬‬

‫تعداد مراحل واقعي ‪/‬تعداد مراحل ايده آل =‪E0‬‬

‫‪ . 2‬بازده مورفوي عبارتست از تغيير تركيب بخار از يك سيني تا سيني بعدي بر تغييري كه روي مي دهد‬
‫هر گاه بخار خروجي يا مايع خروجي در تعادل باشد ‪.‬‬

‫اين بازده براي هر دو فاز تعريف مي شود ‪.‬‬

‫بازده موضعی‪:‬‬
 ‫‪ : y n‬غلظت بخار خروجي از مكان خاصي در بشقابك ‪n‬‬

‫‪ : y n 1‬غلظت بخار ورودي به سيني ( بشقابك ) ‪ n‬در همان مكان‬

‫‪ : y en‬غلظت بخاري كه با مايع در همان مكان در تعادل است ‪.‬‬

‫حال اگربا استفاده از روش نردباني روي منحني تعادل (روش مکيب ) تعداد سيني هاي تئوري را محاسبه‬
‫کنيم مشاهده ميکنيم که تعداد سينی های تئوری در نهايت برابر با ‪ 6‬عدد می شود‪.‬‬

‫𝑒𝑅 ‪𝑁 = 5 +‬‬

‫‪𝑁𝑡ℎ𝑒𝑜𝑟𝑦 5‬‬
‫= 𝑑𝑙𝑒𝑖𝑌‬ ‫‪= = 71.4 %‬‬
‫‪𝑁𝑎𝑐𝑡𝑢𝑎𝑙 7‬‬

‫‪ -0-0‬راندمان را برای باالترین سینی برج حساب کنید‪.‬‬

‫رايج ترين راندمان براي برج سيني دار ‪ ,‬راندمان مورفري مي باشد که از روابط زير محاسبه مي گردد‪.‬‬

‫‪y1‬‬
‫‪x0‬‬
‫‪y1  y 0‬‬
‫‪Ey ‬‬
‫‪y 1*  y 0‬‬

‫‪x1‬‬ ‫‪y0‬‬
‫‪x1  x 0‬‬
‫‪EL ‬‬
‫‪x 1*  x 0‬‬

‫براي محاسبه راندمان بايد ابتدا ترکيب درصد هاي مولي را در سيني اول به دست آوريم‬

‫(تبديل درصد حجمي به مولي)‬

‫از آن جايي که هيچ خروجي نداريم و ‪ Total Condenser‬مي باشد درنتيجه ‪:‬‬
 ‫‪𝑦1 = 𝑥0‬‬

‫‪𝑥0 = 𝑥𝐷 = 0.55‬‬

‫‪783‬‬
‫∗ ‪0.64‬‬
‫= ‪𝑥1‬‬ ‫‪46.1‬‬ ‫‪= 0.353 → 𝑦1∗ = 0.56‬‬
‫‪783‬‬ ‫‪995‬‬
‫∗ ‪0.64‬‬ ‫∗ ‪+ 0.36‬‬
‫‪46.1‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪783‬‬
‫∗ ‪0.34‬‬
‫= ‪𝑥2‬‬ ‫‪46.1‬‬ ‫‪= 0.136 → 𝑦2∗ = 0.26‬‬
‫‪783‬‬ ‫‪995‬‬
‫∗ ‪0.34‬‬ ‫∗ ‪+ 0.66‬‬
‫‪46.1‬‬ ‫‪18‬‬

‫‪𝑦1 = 0.55 → 𝑥1∗ = 0.35‬‬

‫‪𝑦1 − 𝑦0 0.55 − 0.26‬‬

‫= 𝑦𝐸‬ ‫=‬ ‫‪= 0.97‬‬
‫‪𝑦1∗ − 𝑦0 0.56 − 0.26‬‬

‫‪𝑥1 − 𝑥0 0.353 − 0.55‬‬

‫= 𝐿𝐸‬ ‫=‬ ‫‪= 98.5‬‬
‫‪𝑥1∗ − 𝑥0‬‬ ‫‪0.35 − .055‬‬

‫‪ -5-4‬شرحی راجع به حداکثر سرعت مجاز بخار در برج ها بنویسید‪.‬‬

‫در انتخاب قطر برج محاسبات بر مبناي سرعت بخار انجام مي شود‪ .‬براي جلوگيري از پديده ‪flooding‬‬
‫و بقيه پديده هاي گفته شده بايد سرعت بخار را بر اساس سرعت طغيان محاسبه کرد‪.‬‬

‫𝐺𝜌 ‪𝜌𝐿 −‬‬

‫√ ∗ 𝐹𝐶 = 𝐹𝑉‬
‫𝐺𝜌‬

‫که ‪ C F‬بستگي به نوع سيني دارد مثال براي سيني مشبک رابطه زير موجود مي باشد ولي به طور کلي‬
‫رابطه ‪ C F‬توسط شرکت سازنده داده مي شود‪.‬‬
 ‫‪1‬‬ ‫‪𝜎 0.2‬‬
‫𝑔𝑜𝑙 𝛼 = 𝐹𝐶‬ ‫( 𝛽‪+‬‬ ‫)‬
‫‪𝐿′‬‬ ‫𝐺𝜌‬ ‫‪0.02‬‬
‫√∗‬
‫[‬ ‫‪(𝐺 ′‬‬ ‫) 𝐿𝜌‬ ‫]‬

‫حال با داشتن سرعت طغيان مي توان براي داشتن يک حاشيه اطمينان ‪ ,‬از يک ضريب استفاده نمود‪.‬‬

‫𝐹𝑉 ∗ )‪(0.8 − 0.85‬‬ ‫𝑙𝑎𝑖𝑟𝑒𝑡𝑎𝑀 𝑔 𝑛𝑖𝑚 𝑎𝑜𝑓𝑛𝑜𝑛‬

‫{𝑉‬
‫𝐹𝑉 ∗ )‪(0.7 − 0.75‬‬ ‫𝑥𝑎𝑚 𝑙𝑎𝑖𝑟𝑒𝑡𝑎𝑀 𝑔 𝑛𝑖𝑚 𝑎𝑜𝑓‬

‫مي دانيم که ‪:‬‬

‫𝐿𝐸𝜌 𝐸𝑥 ‪𝜌𝐿 = 𝑥𝑤 𝜌𝑤𝐿 +‬‬

‫𝐺𝐸𝜌 𝐸𝑥 ‪𝜌𝐺 = 𝑥𝑤 𝜌𝑤𝐺 +‬‬

‫از آن جايي که دانسيته مواد تا حدي به دما وابسته است و در طول برج با يک پروفايل دما روبه رو هستيم‬
‫پس حداکثر سرعت از يک سيني به سيني ديگر متفاوت است و در نتيجه بايد با محاسبه ‪ V F‬در همه سيني‬
‫ها ‪ ,‬حداقل آن را به دست آوريم و به وسيله آن ‪ V max ,‬را به دست آوريم‪.‬‬

‫براي سيني فنجاني مي توان از رابطه زير استفاده نمود‪:‬‬

‫𝐺𝜌 ‪𝜌𝐿 −‬‬

‫√)‪𝑉𝑀 = (−0.71𝐿2 + 0.27𝐿 − 0.047‬‬
‫𝐺𝜌‬

‫‪ L‬فاصله بين دو سيني برحسب متر مي باشد‪.‬‬

‫‪ -6-4‬سرعت بخار را در برج محاسبه کنید و آن را با حداکثر سرعت مجاز بخار مقایسه نمایید‪.‬‬

‫𝑟𝑜𝑠𝑛𝑒𝑑𝑛𝑜𝐶)𝑇‪𝑚̇(λ + CP ΔT) = (ṁ𝐶𝑃 Δ‬‬

‫𝑊𝑦 𝑊𝜆 ‪𝜆 = 𝜆𝐸 𝑦𝐸 +‬‬

‫‪J‬‬
‫‪𝜆𝐸 = 37030‬‬
‫‪mole‬‬
 ‫𝐽‬
‫‪𝜆𝑊 = 40680‬‬
‫𝑒𝑙𝑜𝑚‬

‫𝐽‬
‫‪𝜆 = 0.367 ∗ 37030 + 0.633 ∗ 40860 = 39454.4‬‬
‫𝑒𝑙𝑜𝑚‬

‫𝑔‬ ‫𝑔𝑘‬
‫‪𝑀𝑊 = 46 ∗ 0.65 + 18 ∗ .35 = 36.2‬‬ ‫‪= 0.0362‬‬
‫𝑒𝑙𝑜𝑚‬ ‫𝑒𝑙𝑜𝑚‬

‫‪39454.4‬‬ ‫𝐽𝐾‬
‫=𝜆‬ ‫‪= 1089.9‬‬
‫‪0.0362‬‬ ‫𝑔𝑘‬

‫‪𝐶𝑃 = 𝐶𝑃𝑊 ∗ 𝑥𝑊 + 𝐶𝑃𝐸 ∗ 𝑥𝐸 = 75.312 ∗ 0.633 + 130.87 ∗ 0.367‬‬

‫𝐽‬ ‫𝐽‬
‫‪= 95.702‬‬ ‫‪= 2643.7‬‬
‫𝑒𝑙𝑜𝑚 ‪𝐾.‬‬ ‫𝐾 ‪𝑘𝑔.‬‬

‫𝑔𝑘‪1𝑙𝑖𝑡 998‬‬ ‫𝑔𝑘‬

‫= 𝑑𝑛𝑜𝑐̇𝑚‬ ‫‪∗.‬‬ ‫‪= 0.0718‬‬
‫𝑠‪13.9‬‬ ‫𝑡𝑖𝑙‬ ‫𝑠‬

‫𝐽‬
‫‪𝐶𝑃𝑐𝑜𝑛𝑑 = 4177.3‬‬
‫𝐾 ‪𝑘𝑔.‬‬

‫‪Δ𝑇 = (76 − 42) = 34‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪Δ𝑇𝑐𝑜𝑛𝑑 = (40 − 18) = 22‬‬

‫حال با جاگذاری اين مقادير در معادله موازنه به دست میآيد‪:‬‬

‫𝑠‪𝑚̇ = 7.253 × 10−3 𝑘𝑔/‬‬

‫سرعت در يک مقطع را با داشتن دانسيته در آن سيني به صورت زير محاسبه مي شود‪:‬‬

‫̇𝑚‬
‫=𝑉‬
‫𝐴 𝑉𝜌‬

‫𝑔𝑘‬
‫𝑒𝑙𝑜𝑚 ‪𝑃 ∗ 𝑀𝑊 650 𝑚𝑚𝐻𝑔 ∗ 0.0361‬‬ ‫𝑔𝑘‬
‫= 𝑉𝜌‬ ‫=‬ ‫‪= 1.077 3‬‬
‫𝑇𝑅‬ ‫)‪0.0624 ∗ (273.15 + 76‬‬ ‫𝑚‬
 ‫𝜋 ‪𝜋 2‬‬
‫=𝐴‬ ‫‪𝐷 = ∗ (5 ∗ 0.0254)2 = 0.012667 𝑚2‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫𝑚‬
‫‪→ 𝑉 = 0.53165‬‬ ‫سرعت بخار در برج‬
‫𝑠‬

‫𝑔𝑘‬
‫‪𝜌𝑙 = 𝑥𝐸 𝜌𝐸 + 𝑥𝑤 𝜌𝑊 = 0.65 ∗ 789 + 0.35 ∗ 1000 = 862.85‬‬
‫‪𝑚3‬‬

‫𝑚 ‪𝐿 = 6 𝑖𝑛𝑐ℎ = 0.1524‬‬

‫طبق رابطه قبل‪:‬‬

‫𝑉𝜌 ‪𝜌𝑙 −‬‬ ‫𝑚‬

‫√)‪𝑉𝑚𝑎𝑥 = (−0.71𝐿2 + 0.27𝐿 − 0.047‬‬ ‫‪= 0.632‬‬
‫𝑉𝜌‬ ‫𝑠‬

‫‪-7-4‬دبی بخار و مایع داخل برج را محاسبه کنید‪.‬‬

‫در خواسته قبل مقدار دبی را محاسبه کرديم و چون انباشتگی نداريم دبی مايع و بخار با هم برابر و مقدار‬
‫آن همان چيزی ات که قبالً به دست آوردهايم يعنی‪:‬‬

‫𝑠‪𝑚̇ = 7.253 × 10−3 𝑘𝑔/‬‬

‫‪ -5‬طرح سواالت جدید‬

‫‪ -1-5‬چرا فشار سنج ری بویلر صفر را نشان میدهد؟‬

‫به دليل اينکه واحد اين فشار سنج برای تغييرات اين ريبويلر مناسب نيستند و درواقع تغييرات فشار آن در‬
‫حدی هستند که به نسبت واحد فشار سنج صفر به حساب میآيد‪.‬‬

‫‪ -2-5‬مقایسه برج تقطیر سینی دار در برابر برج تقطیر پکینگ‬

 ‫برج تقطير پکينگ افت فشار کمتری دارند‪.‬‬

‫برج های سينی دار بهتر می توانند مواد جامد يا ساير منابع رسوب را جابجا کنند‪.‬‬

‫برج های سينی دار بهتر می توانند ميزان مايعات کمتر را کنترل کنند‪.‬‬

‫برج تقطير پکينگ برای مايعات خورنده بهتر هستند‪.‬‬

‫برج های پکينگ در کار با سيستم های کف کننده بهتر هستند‪.‬‬

‫برج های سينی دار قابل پيش بينی بهتری نسبت به برج های پکينگ هستند‪.‬‬

‫برج تقطير سينی دار مناسب برای برش گيری های گوناگون و ساخت محصوالت گوناگون می باشد]‪.[3‬‬

‫‪ -6‬منابع‬
‫‪[1]: https://parsmakhzan.co/product/distillation-tower-with-tray/‬‬

‫‪[2]: https://boileriran.com/‬‬

‫‪[3]: https://mobadelsazanco.com/blog/comparison-of-tray-distillation-tower-and-packing/‬‬

‫‪"An Introduction to chemical engineering thermodynamics", Smith, Van Ness,‬‬

‫‪Abott, 7th Ed., McGraw Hill, 2007.‬‬

‫" ‪Unit Operation of Chemical Engineering", McCabe, Thilie, Hariot, 5th Ed.,‬‬
‫‪.McGraw Hill, 2007‬‬