Grupa a

Kwasy
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Substancje zaliczane do nieelektrolitów
A. przewodzà pràd elektryczny jedynie w roztworach wodnych.
B. przewodzà pràd elektryczny.
C. nie przewodzà pràdu elektrycznego ani w postaci czystej, ani w roztworach wodnych.
D. przewodzà pràd elektryczny w postaci czystej i w roztworach wodnych.

2 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Kwasy w roztworach wodnych dysocjujà na
A. kationy metali i aniony reszty kwasowej. C. kationy wodoru i aniony wodorotlenkowe.
B. kationy wodoru i aniony reszty kwasowej. D. kationy dowolnego niemetalu i aniony reszty kwasowej.

3 Zaznacz barw´, którà przyjmuje oran˝ metylowy w roztworach kwasów. 1 p.

A. Czerwona. C. Zielona.
B. Pomaraƒczowa. D. Malinowa.

4 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Czàsteczki kwasów tlenowych
A. nie zawierajà atomów tlenu, np. kwas chlorowodorowy.
B. zawierajà atomy tlenu, np. kwas w´glowy.
C. zawierajà atomy tlenu, np. kwas siarkowodorowy.
D. nie zawierajà atomów tlenu, np. kwas bromowodorowy.

5 Zaznacz sposób otrzymywania kwasu beztlenowego. 1 p.

A. H2O + SO3 H2SO4
B. HCl(g) HCl(aq)
C. 2 Na + Cl2 2 NaCl
D. H2O + CO2 H2CO3

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej, w której wyniku powstajà aniony azotanowe(V). 1 p.
H2O H 2O
A. HNO2 H+ + NO2– C. H3PO4 3 H+ + PO43–
H2O
B. H2CO3 2 H+ + CO32– D. HNO3 H+ + NO3–

7 Zaznacz opis podanego równania reakcji dysocjacji jonowej. 1 p.

H 2O
H2SO3 2 H+ + SO32–
A. Kwas siarkowy(VI) dysocjuje na kationy wodoru i aniony siarczanowe(VI).
B. Kwas siarkowy(IV) dysocjuje na kationy wodoru i aniony siarczanowe(IV).
C. Kwas siarkowodorowy dysocjuje na kationy wodoru i aniony siarczkowe.
D. Kwas siarkowy(VI) dysocjuje na kationy wodoru i aniony siarczanowe(IV).

8 Zaznacz opis właÊciwoÊci H3PO4. 1 p.

A. Substancja stała, bezbarwna, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie.
B. Ciecz, oleista, bezbarwna, bezwonna.
C. Substancja stała, barwa ˝ółta, reaguje z niektórymi metalami.
D. Ciecz, bezbarwna, ma zapach zgniłych jaj.

—1—
 9 Zaznacz właÊciwoÊç kwasu H2S, o której nale˝y szczególnie pami´taç podczas posługiwania si´ nim. 1 p.
A. Bezwonny. C. Trujàcy.
B. Barwi skór´. D. Bezbarwny.

10 Zaznacz przykłady zastosowaƒ kwasu siarkowego(VI). 1 p.

A. Produkcja nawozów sztucznych, preparatów stomatologicznych i napojów typu cola.
B. Produkcja materiałów wybuchowych, paliw rakietowych i nawozów sztucznych.
C. Bielenie papieru, dezynfekcja, produkcja innych kwasów.
D. Elektrolit w akumulatorach, produkcja Êrodków czyszczàcych i tworzyw sztucznych.

11 Napisz nazwy i wzory sumaryczne dwóch zwiàzków chemicznych przyczyniajàcych si´ do powstawania
kwaÊnych opadów. Wymieƒ trzy przykłady wpływu kwaÊnych opadów na Êrodowisko przyrodnicze. 2 p.

Skutki kwaÊnych opadów:

12 Oblicz, ile gramów kwasu chlorowodorowego znajduje si´ w 210 g roztworu o st´˝eniu 30%. 2 p.

Odpowiedê:

13 Zapisz numery probówek, w których otrzymano kwasy. Napisz równania reakcji chemicznych
otrzymywania kwasów, które zaszły w tych probówkach. 2 p.
CuO CO2 Na2O N2O5

1 2 3 4
Kwasy otrzymano w probówkach nr:
Równania reakcji chemicznych:

H2O

14 Napisz równania reakcji chemicznych, których koƒcowym produktem b´dzie kwas siarkowy(IV),
a pierwszym substratem – siarka. 2 p.

15 Zaprojektuj doÊwiadczenie Działanie st´˝onego roztworu kwasu azotowego(V) na białko jaja. 2 p.

Narysuj schemat doÊwiadczenia, zapisz obserwacje i sformułuj wniosek.

Obserwacje:

Wniosek:

* 16 Pewien pierwiastek chemiczny, oznaczony jako X, jest składnikiem kwasu o wzorze HXO3. Wodór stanowi
0,78% masy tego kwasu, a tlen 37,20%. Ustal symbol chemiczny pierwiastka oznaczonego jako X,
a nast´pnie napisz wzór sumaryczny i€nazw´ jego kwasu.

—2—
Grupa b
Kwasy
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Substancje zaliczane do elektrolitów
A. nie przewodzà pràdu elektrycznego w roztworach wodnych.
B. nie przewodzà pràdu elektrycznego ani w postaci czystej, ani w roztworach wodnych.
C. przewodzà pràd elektryczny w postaci czystej i w roztworach wodnych.
D. przewodzà pràd elektryczny w roztworach wodnych.

2 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Kwasy w roztworach wodnych dysocjujà na
A. kationy metali i aniony reszty kwasowej. C. kationy dowolnego niemetalu i aniony reszty kwasowej.
B. kationy wodoru i aniony wodorotlenkowe. D. kationy wodoru i aniony reszty kwasowej.

3 Zaznacz barw´, którà przyjmuje uniwersalny papierek wskaênikowy w roztworach kwasów. 1 p.

A. Zielona. C. ˚ółta.
B. Czerwona. D. Niebieska.

4 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Czàsteczki kwasów beztlenowych
A. nie zawierajà atomów tlenu, np. kwas siarkowodorowy.
B. zawierajà atomy tlenu, np. kwas w´glowy.
C. nie zawierajà atomów tlenu, np. kwas siarkowy(IV).
D. zawierajà atomy tlenu, np. kwas siarkowy(VI).

5 Zaznacz sposób otrzymywania kwasu tlenowego. 1 p.

A. HCl(g) HCl(aq)
B. S + O2 SO2
C. H2O + CO2 H2CO3
D. 2 Na + Cl2 2 NaCl

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej, w której wyniku powstajà aniony siarczanowe(IV). 1 p.
H2O
A. HNO3 H+ + NO3– C. H2S 2 H+ + S2–
H 2O H 2O
B. H2SO3 2 H+ + SO32– D. H3PO4 3 H+ + PO43–

7 Zaznacz opis podanego równania reakcji dysocjacji jonowej. 1 p.

H2SO4 2 H+ + SO42–
A. Kwas siarkowy(VI) dysocjuje na kationy wodoru i aniony siarczanowe(VI).
B. Kwas siarkowy(IV) dysocjuje na kationy wodoru i aniony siarczanowe(IV).
C. Kwas siarkowodorowy dysocjuje na kationy wodoru i aniony siarczkowe.
D. Kwas siarkowy(VI) dysocjuje na kationy wodoru i aniony siarczanowe(IV).

8 Zaznacz opis właÊciwoÊci kwasu H2S. 1 p.

A. Substancja stała, bezbarwna, słabo rozpuszcza si´ w wodzie.
B. Ciecz, bezbarwna, ma g´stoÊç 1,5 raza wi´kszà od g´stoÊci wody.
C. Substancja stała, bezbarwna, reaguje z niektórymi metalami.
D. Ciecz, bezbarwna, ma zapach zgniłych jaj.

—1—
 9 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.
Podczas rozcieƒczania kwasu H2SO4
A. nale˝y wlewaç wod´ do kwasu. C. nale˝y jednoczeÊnie wlewaç wod´ i kwas do naczynia.
B. nale˝y wlewaç kwas do wody. D. kolejnoÊç wlewania roztworów do naczynia nie ma znaczenia.

10 Zaznacz przykłady zastosowaƒ kwasu azotowego(V). 1 p.

A. Produkcja nawozów sztucznych, preparatów stomatologicznych i napojów typu cola.
B. Produkcja materiałów wybuchowych, paliwa rakietowego i nawozów sztucznych.
C. Bielenie papieru, dezynfekcja, produkcja innych kwasów.
D. Elektrolit w akumulatorach, produkcja Êrodków czyszczàcych i tworzyw sztucznych.

11 Wymieƒ trzy przykłady wpływu kwaÊnych opadów na Êrodowisko przyrodnicze. Napisz nazwy
i wzory sumaryczne dwóch zwiàzków chemicznych przyczyniajàcych si´ do powstawania kwaÊnych opadów. 2 p.

Skutki kwaÊnych opadów:

12 Oblicz, ile gramów kwasu siarkowego(VI) znajduje si´ w 240 g roztworu o st´˝eniu 80%. 2 p.

Odpowiedê:

13 Zapisz numery probówek, w których otrzymano kwasy. Napisz równania reakcji chemicznych
otrzymywania kwasów, które zaszły w tych probówkach. 2 p.
Al2O3 P4O10 SO2 K2O

1 2 3 4
Kwasy otrzymano w probówkach nr:
Równania reakcji chemicznych:

H2O

14 Napisz równania reakcji chemicznych, których koƒcowym produktem b´dzie kwas chlorowodorowy,
a pierwszym substratem – chlor. 2 p.

15 Zaprojektuj doÊwiadczenie Działanie st´˝onego roztworu kwasu siarkowego(VI) na papier.

Narysuj schemat doÊwiadczenia, zapisz obserwacje i sformułuj wniosek. 2 p.

Obserwacje:

Wniosek:

* 16 Pewien pierwiastek chemiczny, oznaczony jako X, jest składnikiem kwasu o wzorze H3XO3. Tlen stanowi 58,54%
masy tego kwasu, a wodór 3,66%. Ustal symbol chemiczny pierwiastka oznaczonego jako X, a nast´pnie napisz wzór
sumaryczny i€nazw´ jego kwasu.

—2—
Grupa c
Kwasy
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz wartoÊciowoÊç reszty kwasowej kwasu fosforowego(V). 1 p.

A. III B. IV C. V D. VII

2 Zaznacz prawdziwe stwierdzenie. 1 p.

A. Kwasy powstajà w wyniku reakcji tlenków metali z wodà.
B. W wyniku dysocjacji jonowej kwasów powstaje grupa wodorotlenowa.
C. Wodne roztwory kwasów barwià uniwersalny papierek wskaênikowy na czerwono.
D. Wszystkie kwasy powstajà w wyniku reakcji tlenków niemetali z wodà.

3 Zaznacz działanie, które nale˝y podjàç w przypadku kontaktu skóry ze st´˝onym roztworem
kwasu siarkowego(VI). 1 p.
A. Przemyç skór´ st´˝onym roztworem zasady.
B. Przemyç skór´ du˝à iloÊcià zimnej wody i w razie potrzeby zgłosiç si´ do lekarza.
C. Wytrzeç skór´ suchym r´cznikiem.
D. Przemyç skór´ rozcieƒczonym roztworem kwasu i w razie potrzeby zgłosiç si´ do lekarza.

4 Zaznacz prawdziwe stwierdzenie. 1 p.

A. Elektrolity to wszystkie zwiàzki chemiczne, które przewodzà pràd elektryczny.
B. Elektrolity to wszystkie zwiàzki chemiczne, które nie przewodzà pràdu elektrycznego.
C. Elektrolity to zwiàzki chemiczne, których roztwory wodne przewodzà pràd elektryczny.
D. Elektrolity to zwiàzki chemiczne, których roztwory wodne nie przewodzà pràdu elektrycznego.

5 Zaznacz liczb´ jonów, które powstajà podczas dysocjacji jonowej dwóch czàsteczek kwasu H3BO3. 1 p.
A. 4 B. 8 C. 6 D. 3

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej kwasu w´glowego. 1 p.

H2O H 2O
A. H2CO3 H2+ + CO3– C. H2CO3 2 H+ + CO32–
H 2O H 2O
B. H2CO3 H2+ + CO32– D. H2CO3 2 H2+ + CO3–

7 Zaznacz opis podanego równania reakcji dysocjacji jonowej. 1 p.

H2SO4 2 H+ + SO42–
A. Czàsteczka kwasu siarkowego(IV) dysocjuje pod wpływem wody na dwa kationy wodoru i anion siarczanowy(IV).
B. Czàsteczka kwasu siarkowego(VI) dysocjuje pod wpływem wody na dwa kationy wodoru i anion siarczanowy(VI).
C. Czàsteczka kwasu siarkowego dysocjuje pod wpływem wody na dwa aniony wodoru i kation siarczkowy.
D. Czàsteczka kwasu siarkowego(VI) dysocjuje pod wpływem wody na dwa aniony wodoru i kation siarczanowy(VI).

8 Zaznacz wzory tlenków, które przyczyniajà si´ do powstawania kwaÊnych opadów. 1 p.

A. SO2, NO2 B. Fe2O3, CO2 C. SiO2, CO2 D. FeO, MgO

9 Cukier (substancja organiczna) poddany działaniu st´˝onego roztworu pewnego kwasu uległ zw´gleniu.
Zaznacz nazw´ tego kwasu. 1 p.
A. Kwas siarkowodorowy.
B. Kwas azotowy(V).
C. Kwas siarkowy(VI).
D. Kwas chlorowodorowy.

—1—
 10 Przeanalizuj schematy doÊwiadczeƒ i zaznacz obserwacje. 1 p.

cukier CO2 sok z cytryny SO2

1 2 3 4

H2O + oran˝ metylowy H2O + oran˝ metylowy H2O + oran˝ metylowy H2O + oran˝ metylowy

A. Roztwór przyjàł barw´ czerwonà w probówkach nr 1, 2 i 3.

B. Roztwór przyjàł barw´ czerwonà w probówkach nr 1 i 3.
C. Roztwór przyjàł barw´ czerwonà w probówkach nr 2 i 3.
D. Roztwór przyjàł barw´ czerwonà w probówkach nr 2, 3 i 4.

11 Do 160 g wody dodano 40 g kwasu fosforowego(V). Oblicz st´˝enie procentowe otrzymanego roztworu. 2 p.

Odpowiedê:

12 PodkreÊl wzory tlenków, z których mo˝na otrzymaç kwasy. Zapisz równania reakcji otrzymywania kwasów
z wybranych tlenków. 2 p.
CuO, CO2, Na2O, Fe2O3, CO, P4O10

13 W trzech probówkach znajdujà si´: ocet, woda destylowana i roztwór cukru. Narysuj schemat doÊwiadczenia,
które mo˝na przeprowadziç, aby ustaliç, w której probówce znajduje si´ kwas. Zapisz obserwacje. 2 p.

Obserwacje:

14 Uzupełnij tabel´. 2 p.

Nazwa kwasu Wzór sumaryczny kwasu Wzór sumaryczny tlenku kwasowego

H2CO3

kwas azotowy(V)

H2SO4

SO2

15 Oblicz (z dokładnoÊcià do cz´Êci dziesiàtych) zawartoÊç procentowà (procent masowy) tlenu i wodoru
w kwasie w´glowym. Mo˝esz skorzystaç z układu okresowego pierwiastków chemicznych. 2 p.

Odpowiedê:

* 16 W roztworze kwasu azotowego(V) na jeden kation wodoru przypadajà dwie czàsteczki wody. Oblicz st´˝enie procentowe
roztworu tego kwasu (z dokładnoÊcià do cz´Êci dziesiàtych).

—2—
Grupa d
Kwasy
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz wartoÊciowoÊç reszty kwasowej kwasu siarkowego(VI). 1 p.

A. VI B. II C. VII D. IV

2 Zaznacz prawdziwe stwierdzenie. 1 p.

A. Wskaêniki naturalne to wszystkie substancje, które w roztworach kwasów przyjmujà barw´ od pomaraƒczowej
do€czerwonej, a w roztworach zasad – od zielonej do granatowej.
B. Wskaênikami naturalnymi sà roztwory oran˝u metylowego i fenoloftaleiny.
C. Wskaêniki naturalne to substancje wyst´pujàce w przyrodzie, które zmieniajà barw´ w zale˝noÊci od odczynu
roztworu, np. sok z buraków.
D. Wskaêniki naturalne to wszystkie substancje wyst´pujàce w przyrodzie.

3 Zaznacz działanie, które nale˝y podjàç w przypadku kontaktu skóry ze st´˝onym roztworem kwasu
azotowego(V). 1 p.
A. Przemyç skór´ st´˝onym roztworem zasady.
B. Wytrzeç skór´ suchym r´cznikiem.
C. Przemyç skór´ du˝à iloÊcià zimnej wody i w razie potrzeby zgłosiç si´ do lekarza.
D. Przemyç skór´ rozcieƒczonym roztworem kwasu i w razie potrzeby zgłosiç si´ do lekarza.

4 Zaznacz prawdziwe stwierdzenie. 1 p.

A. Nieelektrolity to wszystkie zwiàzki chemiczne, które nie przewodzà pràdu elektrycznego.
B. Nieelektrolity to wszystkie zwiàzki chemiczne, które przewodzà pràd elektryczny.
C. Nieelektrolity to zwiàzki chemiczne, których roztwory wodne przewodzà pràd elektryczny.
D. Nieelektrolity to zwiàzki chemiczne, których roztwory wodne nie przewodzà pràdu elektrycznego.

5 Zaznacz liczb´ jonów, które powstajà podczas dysocjacji jonowej trzech czàsteczek H3PO4. 1 p.
A. 9 B. 12 C. 4 D. 10

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej kwasu siarkowego(IV). 1 p.

H 2O H 2O
A. H2SO3 2 H+ + SO32– C. H2SO3 H2+ + SO32–
H2O H2O
B. H2SO3 H2+ + SO3– D. H2SO3 2 H2+ + SO3–

7 Zaznacz opis podanego równania reakcji dysocjacji jonowej. 1 p.

H3AsO4 3 H+ + AsO43–
A. Czàsteczka kwasu arsenowego(V) dysocjuje pod wpływem wody na trzy aniony wodoru i kation arsenianowy(V).
B. Czàsteczka kwasu arsenowego(V) dysocjuje pod wpływem wody na trzy kationy wodoru i trzy aniony arsenianowe(V).
C. Czàsteczka kwasu arsenowego(V) dysocjuje pod wpływem wody na trzy kationy wodoru i anion arsenianowy(V).
D. Czàsteczka kwasu arsenowego(V) dysocjuje pod wpływem wody na trzy kationy wodoru i cztery aniony arsenianowe(V).

8 Zaznacz równanie reakcji chemicznej zachodzàcej w atmosferze podczas powstawania kwaÊnych opadów. 1 p.
A. H2 + Cl2 2 HCl C. P4O10 + 6 H2O 4 H3PO4
B. SO2 + H2O H2SO3 D. H2 + S H2S

9 Zaznacz nazw´ kwasu, którego st´˝ony roztwór zabarwia na ˝ółto produkty spo˝ywcze zawierajàce
białko (np. twaróg). 1 p.
A. Kwas fosforowy(V). C. Kwas chlorowodorowy.
B. Kwas siarkowy(VI). D. Kwas azotowy(V).

—1—
 10 Przeanalizuj schematy doÊwiadczeƒ i zaznacz obserwacje. 1 p.

CO2 SO2 sól kuchenna N2O5

1 2 3 4

H2O + oran˝ metylowy H2O + oran˝ metylowy H2O + oran˝ metylowy H2O + oran˝ metylowy

A. Roztwór przyjàł barw´ czerwonà w probówkach nr 1, 2 i 4.

B. Roztwór przyjàł barw´ czerwonà tylko w probówce nr 1.
C. Roztwór przyjàł barw´ czerwonà w probówkach nr 1 i 3.
D. Roztwór przyjàł barw´ czerwonà tylko w probówce nr 3.

11 Do przemywania oczu stosuje si´ 3-procentowy roztwór kwasu borowego H3BO3.

Oblicz, ile gramów kwasu borowego nale˝y u˝yç, aby przygotowaç 290 g takiego roztworu. 2 p.

Odpowiedê:

12 PodkreÊl wzory tlenków, z których mo˝na otrzymaç kwasy. Zapisz równania reakcji otrzymywania
kwasów z wybranych tlenków. 2 p.
FeO, SO2, K2O, Fe2O3, N2O5, CaO

13 Kwas siarkowy(IV) jest kwasem nietrwałym. Narysuj schemat doÊwiadczenia, za pomocà którego
mo˝na zbadaç t´ właÊciwoÊç H2SO3 i zapisz obserwacje. 2 p.

Obserwacje:

14 Uzupełnij tabel´. 2 p.

Nazwa kwasu Wzór sumaryczny kwasu Wzór sumaryczny tlenku kwasowego

kwas fosforowy(V)

H2CO3

H2SO4

N2O5

15 Oblicz (z dokładnoÊcià do cz´Êci dziesiàtych) zawartoÊç procentowà (procent masowy) tlenu i wodoru
w kwasie siarkowym(IV). Mo˝esz skorzystaç z układu okresowego pierwiastków chemicznych. 2 p.

Odpowiedê:
* 16 W roztworze kwasu siarkowego(VI) na jeden kation wodoru przypada siedem czàsteczek wody. Oblicz st´˝enie procentowe
roztworu tego kwasu (z dokładnoÊcià do cz´Êci dziesiàtych).

—2—
Grupa a
Sole
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Sole to zwiàzki chemiczne składajàce si´ z
A. kationów metali i anionów wodorotlenkowych. C. kationów wodoru i anionów reszt kwasowych.
B. anionów metali i kationów reszt kwasowych. D. kationów metali i anionów reszt kwasowych.

2 Zaznacz zbiór, w którym znajdujà si´ tylko nazwy soli. 1 p.

A. Chlorek miedzi(II), tlenek wapnia, fosforowodór, w´glan cyny(II).
B. Azotan(V) sodu, siarczan(IV) potasu, siarczek ˝elaza(III), w´glan wapnia.
C. W´glan ˝elaza(II), wodorotlenek sodu, chlorek magnezu, azotan(V) glinu.
D. Bromowodór, jodek potasu, chlorowodór, siarczek cynku.

3 Zaznacz zbiór, w którym wzory soli podano w nast´pujàcej kolejnoÊci: chlorek sodu, siarczan(VI) magnezu,
fosforan(V) wapnia. 1 p.
A. Ca3(PO4)2, KCl, MgSO4 C. NaCl, MgSO3, Ca3(PO3)2
B. NaCl, MgSO4, Ca3(PO4)2 D. KClO4, Ca2(PO4)3, MgSO4

4 Zaznacz nazwy jonów powstajàcych w wyniku dysocjacji jonowej KCl. 1 p.

A. Aniony potasu i kationy chlorowe. C. Kationy potasu i aniony chlorkowe.
B. Kationy sodu i aniony chlorkowe. D. Kationy potasu i aniony chloranowe(VII).

5 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej azotanu(V) ˝elaza(II). 1 p.

A. Fe(NO3)2 Fe2+ + 2 NO3– C. FeNO3 Fe+ + NO3–

B. Fe2(NO3)3 Fe3+ + 2 NO32– D. FeNO3 Fe2+ + 3 NO–

6 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Do zoboj´tnienia zasady nale˝y u˝yç
A. roztworu innej zasady. B. wody. C. roztworu kwasu. D. roztworu soli kuchennej.

7 Zaznacz numery probówek, w których powstanie osad. 1 p.

zasada potasowa chlorek wapnia tlenek miedzi(II)

1 2 3

kwas siarkowy (VI) kwas siarkowy (VI) kwas siarkowy (VI)

8 Zaznacz zapis jonowy reakcji zoboj´tniania zasady barowej kwasem chlorowodorowym. 1 p.

A. Ba2+ + 2 OH– + 2 H+ + 2 Cl– Ba2+ + 2 Cl– + H2O
+ –
B. Ba + OH + H + Cl+ – Ba + Cl– + H2O
+

+
C. Ba(OH)2 + H + Cl – Ba + Cl– + H2O
2+

D. Ba + 2 OH + 2 H + 2 Cl–
2+ – + Ba2+ + 2 Cl– + 2 H2O

9 Zaznacz skrócony zapis jonowy równania reakcji stràceniowej. 1 p.

A. H+ + OH– H2O C. Na2CO3 2 Na+ + CO3 2–

B. K2O + H2O 2 KOH D. Pb2+ + SO42– PbSO4

—1—
 10 Zaznacz przykłady zastosowaƒ AgNO3. 1 p.
A. Pirotechnika, Êrodek konserwujàcy produkty ˝ywnoÊciowe, produkcja nawozów sztucznych.
B. Produkcja papieru, kosmetyków i Êrodków pioràcych.
C. Przemysł farmaceutyczny, wyrób luster i farb.
D. Produkcja nawozów sztucznych, pudrów i leków na nadkwasot´.

11 Stosujàc zapis czàsteczkowy, sporzàdê trzy równania reakcji otrzymywania chlorku magnezu. 2 p.

12 Zapisz w postaci czàsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej równanie reakcji otrzymywania fosforanu(V) sodu. 2 p.

13 Uzupełnij równania reakcji chemicznych. 2 p.

NaOH + H2S +
ZnO + ZnSO4 +
Ba(OH)2 + SO2 +
Al + AlCl3 +

14 Oblicz, ile gramów soli powstanie w wyniku reakcji zoboj´tniania 22,4 g zasady potasowej kwasem siarkowym(VI).
2 p.

Odpowiedê:

15 Zaprojektuj doÊwiadczenie Reakcja roztworu siarczanu(VI) sodu z zasadà barowà.

Narysuj schemat, zapisz obserwacje i€sformułuj wniosek. Napisz równanie reakcji chemicznej. 2 p.

Obserwacje:

Wniosek:
Równanie reakcji chemicznej:

* 16 OkreÊl, jaki odczyn wykazuje wodny roztwór w´glanu potasu. Odpowiedê uzasadnij odpowiednimi równaniami reakcji
chemicznych.

—2—
Grupa b
Sole
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Sole sà zbudowane z
A. kationów metali i anionów wodorotlenkowych. C. kationów wodoru i anionów reszt kwasowych.
B. kationów metali i anionów reszt kwasowych. D. anionów metali i kationów reszt kwasowych.

2 Zaznacz zbiór, w którym znajdujà si´ tylko nazwy soli. 1 p.

A. Fosforan(V) sodu, jodek potasu, chlorek cyny(IV), siarczek baru.
B. W´glan potasu, wodorotlenek chromu(III), chlorek magnezu, w´glan wapnia.
C. Chlorek baru, chlorowodór, bromek potasu, fosforan(V) glinu.
D. Chlorek ˝elaza(III), amoniak, w´glan litu, siarkowodór.

3 Zaznacz zbiór, w którym wzory soli podano w nast´pujàcej kolejnoÊci: siarczek sodu, azotan(V) wapnia,
siarczan(IV) magnezu. 1 p.
A. K2S, CaNO3, MgSO4 C. Na2S, Ca(NO3)2, MgSO3
B. NaS, Ca3(PO4)2, MgSO4 D. K2SO4, Ca(NO)3, MgSO3

4 Zaznacz nazwy jonów powstajàcych w wyniku dysocjacji jonowej BaS. 1 p.

A. Aniony baru i kationy siarkowe. C. Kationy baru i aniony siarczkowe.
B. Kationy boru i aniony siarczkowe. D. Kationy baru i aniony siarczanowe(VI).

5 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej siarczanu(VI) miedzi(II). 1 p.

A. CuSO4 Cu2+ + SO42– C. CuSO4 Cu+ + SO4–

B. Cu2SO4 2 Cu+ + SO42– D. Cu2SO4 Cu2+ + 4 SO2–

6 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Do zoboj´tnienia kwasu nale˝y u˝yç
A. roztworu innego kwasu. B. roztworu zasady. C. wody. D. roztworu soli kuchennej.

7 Zaznacz numery probówek, w których powstanie osad. 1 p.

kwas chlorowodorowy azotan(V) potasu siarczan(VI) ˝elaza(III)

1 2 3

wodorotlenek sodu wodorotlenek sodu wodorotlenek sodu

8 Zaznacz zapis jonowy równania reakcji zoboj´tniania zasady potasowej kwasem azotowym(V). 1 p.
A. 2 K+ + 2 OH– + 2 H+ + NO32– 2 K+ + NO32– + 2 H2O
B. K2+ + 2 OH– + 2 H+ + 3 NO2– K2+ + 3 NO2– + 2 H2O
+
C. KOH + H + NO3 – + –
K + NO3 + H2O
D. K+ + OH– + H+ + NO3– K+ + NO3– + H2O

9 Zaznacz skrócony zapis jonowy równania reakcji stràceniowej. 1 p.

A. Na2CO3 2 Na+ + CO32– C. Ca2+ + CO32– CaCO3

B. H+ + OH– H2O D. SO2 + H2O H2SO3

—1—
 10 Zaznacz przykłady zastosowaƒ NaNO3. 1 p.
A. Produkcja nawozów sztucznych, budownictwo, laboratoryjne wykrywanie CO2.
B. Pirotechnika, produkcja leków i nawozów sztucznych.
C. Przemysł farmaceutyczny, wyrób farb i luster.
D. Produkcja nawozów sztucznych, pudrów i leków na nadkwasot´.

11 Stosujàc zapis czàsteczkowy przedstaw trzy równania reakcji otrzymywania chlorku wapnia. 2 p.

12 Zapisz w postaci czàsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej równanie reakcji otrzymywania

siarczanu(VI) potasu. 2 p.

13 Uzupełnij równania reakcji chemicznych. 2 p.

MgO + Mg(NO3)2 +
Zn + ZnCl2 +
NaOH + H3PO4 +
Ca(OH)2 + CO2 +

14 Oblicz, ile gramów soli powstanie w wyniku reakcji zoboj´tniania 16,4 g kwasu siarkowego(IV) zasadà sodowà.
2 p.

Odpowiedê:

15 Zaprojektuj doÊwiadczenie Reakcja roztworu azotanu(V) srebra(I) z chlorkiem sodu.

Narysuj schemat, zapisz obserwacje i€sformułuj wniosek. Napisz równanie reakcji chemicznej. 2 p.

Obserwacje:

Wniosek:
Równanie reakcji chemicznej:

* 16 OkreÊl, jaki odczyn wykazuje wodny roztwór chlorku amonu. Odpowiedê uzasadnij odpowiednimi równaniami reakcji
chemicznych.

—2—
Grupa c
Sole
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz zbiór, w którego skład wchodzà wyłàcznie wzory sumaryczne soli. 1 p.

A. NaCl, NaOH, Na2S C. NaCl, CaSO4, CaCl2
B. KCl, CaS, Na2O D. CuSO4, FeCl3, H2O

2 Zaznacz zbiór, w którym kolejno wymieniono nazwy soli o nast´pujàcych wzorach: NaCl, CuSO4, FeCO3. 1 p.
A. Chloran(VII) sodu, siarczan(VI) miedzi(II), w´glan ˝elaza(II).
B. Sól kuchenna, siarczek miedzi(II), w´glan ˝elaza(II).
C. Chlorek sodu, siarczan(IV) miedzi(II), w´glan ˝elaza(III).
D. Chlorek sodu, siarczan(VI) miedzi(II), w´glan ˝elaza(II).

3 Oblicz i zaznacz zawartoÊç procentowà (procent masowy) wapnia w soli o wzorze CaCO3. 1 p.
A. 20% B. 33% C. 40% D. 68%

4 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Odczyn roztworów niektórych soli, np. chlorku potasu, jest oboj´tny, poniewa˝ w tych roztworach wyst´puje
A. nadmiar kationów wodoru.
B. nadmiar anionów wodorotlenkowych.
C. tyle samo kationów wodoru i anionów wodorotlenkowych.
D. tyle samo kationów metalu i anionów reszty kwasowej.

5 Zaznacz wzór soli, która dysocjuje na jony Fe3+ i SO42–. 1 p.

A. Fe3SO4 B. Fe2(SO4)3 C. Fe2SO4 D. Fe3(SO4)2

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej w´glanu sodu. 1 p.

A. Na2CO3 2 Na+ + CO32– C. Na2CO3 2 Na+ + CO33–

B. Na2CO3 Na2+ + 3 CO2– D. Na2CO3 Na2+ + CO3–

7 Zaznacz zbiór składajàcy si´ ze wzorów soli dobrze rozpuszczalnych w wodzie. 1 p.

A. BaSO4, PbSO3, SnS
B. NaCl, MgCl2, AgCl
C. Na3PO4, Fe(NO3)3, CaCl2
D. MgCl2, MgSO4, Mg3(PO4)2

8 Zaznacz wzór kationu, który z jonem SO42– utworzy sól praktycznie nierozpuszczalnà w wodzie. 1 p.
A. Na+ B. Ba2+ C. Mg2+ D. Cu2+

9 Sól fizjologiczna to 0,9-procentowy roztwór chlorku sodu. Oblicz i zaznacz, ile gramów chlorku sodu
znajduje si´ w 250 g takiego roztworu. 1 p.
A. 1,8 g B. 2,5 g C. 0,9 g D. 2,25 g

10 Zaznacz przykład zastosowania lapisu AgNO3. 1 p.

A. Składnik proszku do pieczenia.
B. Nawóz sztuczny.
C. Ârodek konserwujàcy produkty spo˝ywcze.
D. Ârodek odka˝ajàcy.

—1—
 11 Zapisz numery probówek, w których w temperaturze pokojowej zaszły reakcje chemiczne
i napisz równania tych reakcji chemicznych. 2 p.

Zn Cu Ag Mg

1 2 3 4
Reakcje chemiczne zaszły w probówkach nr:
Równania reakcji chemicznych:

rozcieƒczony roztwór kwasu siarkowego(VI)

12 Przedstaw w zapisie jonowym równania reakcji chemicznych przebiegajàcych mi´dzy zwiàzkami chemicznymi
o podanych wzorach lub zapisz, ˝e reakcja chemiczna nie zachodzi. 2 p.

A. K2SO4, Ba(OH)2
B. Na3PO4, Fe(NO3)3
C. Na2CO3, K2SO4
D. Mg(NO3)2, KCl

13 Uzupełnij tabel´. 2 p.

Nazwa soli Wzór soli Wzory jonów tworzàcych sól

chlorek potasu

Fe(NO3)2

Ca2+ i CO32–

siarczek glinu

14 Zapisz równania reakcji zoboj´tniania kwasu azotowego(V) zasadà sodowà. 2 p.

Równanie reakcji chemicznej
Zapis czàsteczkowy:
Zapis jonowy:

15 Zapisz równania reakcji chemicznych przedstawionych na schemacie. 2 p.

1. 1 2
Na2O Na2SO4 BaSO4
2.
4
3. 3
NaOH
4.

* 16 Napisz równania reakcji hydrolizy soli o podanych wzorach i okreÊl rodzaj odczynu roztworów tych soli.
K2SO3
Roztwór otrzymany w wyniku hydrolizy K2SO3 ma odczyn

Cu(NO3)2
Roztwór otrzymany w wyniku hydrolizy Cu(NO3)2 ma odczyn

—2—
Grupa d
Sole
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz zestaw, w którego skład wchodzà wyłàcznie wzory sumaryczne soli. 1 p.

A. NaCl, CuSO4, Mg(NO3)2 C. KNO3, KOH, K2SO4
B. K2O, CaS, NaCl D. CuSO4, Mg(NO3)2, H2O

2 Zaznacz zbiór, w którym nazwy soli wymieniono w nast´pujàcej kolejnoÊci: CuSO4, Fe2S3, KNO3. 1 p.
A. Siarczan(IV) miedzi(II), siarczek ˝elaza(II), azotan(V) potasu.
B. Siarczan(VI) miedzi(II), siarczek ˝elaza(III), azotan(V) potasu.
C. Siarczan(IV) miedzi(II), siarczek ˝elaza(III), azotan(III) potasu.
D. Siarczan(VI) miedzi(II), siarczek ˝elaza(II), azotan(III) potasu.

3 Oblicz i zaznacz zawartoÊç procentowà (procent masowy) w´gla w soli o wzorze CaCO3. 1 p.
A. 15,4% B. 20,5% C. 12% D. 48%

4 Zaznacz wartoÊç pH roztworu chlorku sodu NaCl. 1 p.

A. pH = 5,5 C. pH = 10
B. pH = 7 D. pH = 3

5 Zaznacz wzór soli, która dysocjuje na jony Mg2+ i NO3–. 1 p.

A. MgNO3 B. Mg2NO3 C. MgNO6 D. Mg(NO3)2

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej fosforanu(V) potasu. 1 p.

A. K3PO4 K3+ + PO4– C. K3PO4 K3+ + 4 PO–

B. K3PO4 3 K3+ + PO4– D. K3PO4 3 K+ + PO43–

7 Zaznacz zbiór składajàcy si´ tylko ze wzorów soli praktycznie nierozpuszczalnych w wodzie. 1 p.
A. CaCl2, BaSO4, FeCl2
B. BaCO3, FePO4, CaSiO3
C. FePO4, BaS, CaCl2
D. CaCl2, Fe(NO3)2, BaCl2

8 Zaznacz wzór kationu, który z jonem Cl– utworzy sól praktycznie nierozpuszczalnà w wodzie. 1 p.
A. K+ B. Na+ C. Mg2+ D. Ag+

9 Zaprawa do kiszenia ogórków jest 8-procentowym roztworem soli kuchennej NaCl.

Oblicz i zaznacz, ile gramów soli kuchennej znajduje si´ w 300 g roztworu. 1 p.
A. 37,5 g C. 24 g
B. 32 g D. 49 g€

10 Zaznacz przykład zastosowania wapieni CaCO3. 1 p.

A. Składnik napojów typu cola.
B. Lek na niedokwasot´.
C. Produkcja kredy szkolnej.
D. Posypywanie oblodzonych dróg.

—1—
 11 Zapisz numery probówek, w których w temperaturze pokojowej zaszły reakcje chemiczne
i napisz równania tych reakcji chemicznych. 2 p.

Au Na Cu Ca

1 2 3 4
Reakcje chemiczne zaszły w probówkach nr:
Równania reakcji chemicznych:

st´˝ony roztwór kwasu chlorowodorowego

12 Przedstaw w zapisie jonowym równania reakcji chemicznych przebiegajàcych mi´dzy zwiàzkami chemicznymi
o podanych wzorach lub zapisz, ˝e reakcja chemiczna nie zachodzi. 2 p.

A. K2SO4, Fe(NO3)3
B. KOH, AlCl3
C. Na2CO3, CaCl2
D. BaCl2, NaNO3

13 Uzupełnij tabel´. 2 p.

Nazwa soli Wzór soli Wzory jonów tworzàcych sól

AlCl3

K+ i SO42–

Cu3(PO4)2

siarczek ˝elaza(III)

14 Zapisz równania reakcji zoboj´tniania kwasu solnego zasadà potasowà. 2 p.

Równanie reakcji chemicznej
Zapis czàsteczkowy:
Zapis jonowy:

15 Zapisz równania reakcji chemicznych przedstawionych na schemacie. 2 p.

1 2
1. CaO CaCl2 PbCl2
2. 4
3. 3
Ca(OH)2
4.

* 16 Napisz równania reakcji hydrolizy soli o podanych wzorach i okreÊl rodzaj odczynu roztworów tych soli.
NiCl2
Roztwór otrzymany w wyniku hydrolizy NiCl2 ma odczyn

Na2S
Roztwór otrzymany w wyniku hydrolizy Na2S ma odczyn

—2—
Grupa a
Wodorotlenki
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Wodorotlenki to zwiàzki chemiczne zbudowane z
A. kationów metali i anionów reszt kwasowych. C. kationów wodoru i anionów reszt kwasowych.
B. anionów metali i kationów wodorotlenkowych. D. kationów metali i anionów wodorotlenkowych.

2 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Zasady zaliczamy do elektrolitów, poniewa˝
A. sà praktycznie nierozpuszczalne w wodzie. C. sà bezbarwne.
B. ich roztwory wodne przewodzà pràd elektryczny. D. ich roztwory wodne nie przewodzà pràdu elektrycznego.

3 Zaznacz zestaw tlenków, z których w wyniku reakcji chemicznej z wodà mo˝na otrzymaç zasady. 1 p.
A. CO2, SO3, P4O10, SO2 C. Na2O, CaO, K2O, BaO
B. CuO, Fe2O3, Al2O3, SnO D. CaO, Cl2O7, Na2O, N2O5

4 Zaznacz równanie reakcji otrzymywania wodorotlenku wapnia, w którym jednym z substratów jest metal. 1 p.
A. CaO + H2O Ca(OH)2 C. Ca2O + H2O 2 CaOH
B. Ca + 2 H2O Ca(OH)2 + H2↑ D. 2 Ca + 2 H2O 2 CaOH + H2↑

5 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Roztwory wykazujà odczyn zasadowy, gdy znajduje si´ w nich nadmiar
A. anionów wodorotlenkowych, a pH jest wi´ksze od 7. C. kationów wodorotlenkowych, a pH jest wi´ksze od 7.
B. kationów wodoru, a pH jest mniejsze od 7. D. anionów wodoru, a pH jest wi´ksze od 7.

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej wodorotlenku potasu. 1 p.

A. KOH K– + OH+ C. KOH K+ + OH–

B. K(OH)2 K+ + 2 OH– D. K(OH)2 K2+ + 2 OH–

7 Zaznacz opis podanego równania reakcji dysocjacji jonowej. 1 p.

Sr(OH)2 Sr2+ + 2 OH–

A. Wodorotlenek strontu dysocjuje na aniony strontu i kationy wodorotlenkowe.
B. Wodorotlenek strontu dysocjuje na kationy strontu i aniony wodorotlenkowe.
C. Wodorotlenek strontu dysocjuje na aniony strontu i kationy wodoru.
D. Wodorotlenek strontu dysocjuje na kationy strontu i kationy wodorotlenkowe.

8 Zaznacz opis właÊciwoÊci wodorotlenku sodu. 1 p.

A. Ciecz, bezbarwna, higroskopijna, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie.
B. Substancja stała, barwa biała, nie rozpuszcza si´ w wodzie, nie jest ˝ràca.
C. Ciecz, bezbarwna, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie, nie jest ˝ràca.
D. Substancja stała, barwa biała, higroskopijna, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie.

9 Zaznacz przykłady zastosowaƒ wodorotlenku wapnia. 1 p.

A. Produkcja mydła, papieru, Êrodków czystoÊci i szkła.
B. Przemysł spo˝ywczy, produkcja mydła, sprz´tu elektronicznego i wyrobów czekoladowych.
C. Budownictwo, sadownictwo, garbarstwo, produkcja nawozów sztucznych.
D. Składnik paliwa rakietowego, produkcja nawozów sztucznych, Êrodków wybuchowych i barwników.

—1—
 10 Zaznacz wzór sumaryczny i mas´ czàsteczkowà wodorotlenku ˝elaza(III). 1 p.
A. Fe3OH, 185 u B. Fe(OH)3, 107 u C. Fe3OH, 87 u D. Fe(OH)3, 73 u

11 Oblicz zawartoÊç procentowà (procent masowy) metalu w wodorotlenku glinu

i stosunek mas pierwiastków chemicznych w tym wodorotlenku. 2 p.

Odpowiedê:

12 Zaznacz numery probówek, w których w wyniku zachodzàcej reakcji chemicznej powstanà wodorotlenki. Zapisz równania
reakcji otrzymywania tych wodorotlenków i okreÊl, jakà barw´ w ich roztworach przyjmie fenoloftaleina. 2 p.

Sr CO2 NaCl CaO

Schemat
1 2 3 4
doÊwiadczenia

H2O H2O NaOH H2O

Równanie reakcji
otrzymywania
wodorotlenku

Barwa fenoloftaleiny

13 Oblicz, ile gramów sodu oraz ile gramów wody nale˝y u˝yç, aby otrzymaç 20 g wodorotlenku sodu.
Obliczeƒ dokonaj na podstawie odpowiedniego równania reakcji chemicznej. 2 p.

Odpowiedê:

14 Napisz równania reakcji chemicznych przedstawionych na schemacie. 2 p.

1. 1 2
Ba BaO Ba(OH)2
2. 3
3.

15 Zaprojektuj doÊwiadczenie, w którym otrzymasz wodorotlenek miedzi(II). Narysuj schemat, zapisz obserwacje
i sformułuj wniosek. Napisz równanie reakcji chemicznej. 2 p.

Obserwacje:

Wniosek:
Równanie reakcji chemicznej:

* 16 Oblicz, ile gramów wodorotlenku cyny(II) powstało, gdy do roztworu zawierajàcego 5 g chlorku cyny(II) dodano
roztworu wodorotlenku potasu, w którym rozpuszczono 2,24 g tego wodorotlenku.

—2—
Grupa b
Wodorotlenki
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Zwiàzki chemiczne, nazywane wodorotlenkami, sà zbudowane z
A. kationów metali i anionów reszt kwasowych. C. anionów metali i kationów wodorotlenkowych.
B. kationów metali i anionów wodorotlenkowych. D. kationów wodoru i anionów reszt kwasowych.

2 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Wodorotlenki zaliczamy do zasad, gdy
A. sà bezbarwne. C. zabarwiajà uniwersalny papierek wskaênikowy na malinowo.
B. ulegajà dysocjacji jonowej. D. ich roztwory wodne nie przewodzà pràdu elektrycznego.

3 Zaznacz zestaw pierwiastków chemicznych, które w reakcji z wodà tworzà zasady. 1 p.

A. Cu, Sn, Pb, Ag B. S, Cl, N, Br C. Na, Hg, Li, Au D. Ca, K, Ba, Li

4 Zaznacz równanie reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu, w którym jednym z substratów jest tlenek metalu. 1 p.
A. NaO + H2O Na(OH)2 C. Na2O + H2O 2 NaOH
B. Na + 2 H2O Na(OH)2 + H2↑ D. 2 Na + 2 H2O 2 NaOH + H2↑

5 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

Roztwory wykazujà odczyn zasadowy, gdy znajduje si´ w nich nadmiar
A. kationów wodoru, a pH jest mniejsze od 7.
B. kationów wodorotlenkowych, a pH jest wi´ksze od 7.
C. anionów wodoru, a pH jest wi´ksze od 7.
D. anionów wodorotlenkowych, a pH jest wi´ksze od 7.

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej wodorotlenku baru. 1 p.

A. BaOH Ba– + OH+ C. Ba(OH)2 Ba2+ + 2 OH–

B. Ba(OH)2 Ba+ + OH2– D. BaOH Ba+ + OH–

7 Zaznacz opis podanego równania reakcji dysocjacji jonowej. 1 p.

LiOH Li+ + OH–

A. Wodorotlenek litu dysocjuje na aniony litu i kationy wodorotlenkowe.
B. Wodorotlenek litu dysocjuje na kationy litu i aniony wodoru.
C. Wodorotlenek litu dysocjuje na aniony litu i kationy wodoru.
D. Wodorotlenek litu dysocjuje na kationy litu i aniony wodorotlenkowe.

8 Zaznacz opis właÊciwoÊci wodorotlenku wapnia. 1 p.

A. Ciecz, bezbarwna, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie, higroskopijna.
B. Substancja stała, barwa biała, trudno rozpuszcza si´ w wodzie, bakteriobójcza.
C. Ciecz, bezbarwna, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie, nie jest ˝ràca.
D. Substancja stała, barwa biała, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie, higroskopijna.

9 Zaznacz przykłady zastosowaƒ wodorotlenku sodu. 1 p.

A. Produkcja mydła, papieru, Êrodków czystoÊci i szkła.
B. Przemysł spo˝ywczy, produkcja mydła, sprz´tu elektronicznego i wyrobów czekoladowych.
C. Budownictwo, sadownictwo, garbarstwo, produkcja nawozów sztucznych.
D. Składnik paliwa rakietowego, produkcja nawozów sztucznych, Êrodków wybuchowych i barwników.

—1—
 10 Zaznacz wzór sumaryczny i mas´ czàsteczkowà wodorotlenku cyny(II). 1 p.
A. Sn2OH, 109 u B. Sn(OH)2, 67 u C. Sn(OH)2, 153 u D. Sn2OH, 255 u

11 Oblicz zawartoÊç procentowà (procent masowy) metalu w wodorotlenku magnezu

i stosunek mas pierwiastków chemicznych w tym wodorotlenku. 2 p.

Odpowiedê:

12 Zaznacz numery probówek, w których w wyniku zachodzàcej reakcji chemicznej powstanà wodorotlenki. Zapisz równania
reakcji otrzymywania tych wodorotlenków i okreÊl, jakà barw´ w ich roztworach przyjmie fenoloftaleina. 2 p.

CuO CaO Ba KCl

Schemat
doÊwiadczenia 1 2 3 4

H2O H2O H2O KOH

Równanie reakcji
otrzymywania
wodorotlenku

Barwa fenoloftaleiny

13 Oblicz, ile gramów wapnia oraz ile gramów wody nale˝y u˝yç, aby otrzymaç 14,8 g wodorotlenku wapnia.
Obliczeƒ dokonaj na podstawie odpowiedniego równania reakcji chemicznej. 2 p.

Odpowiedê:

14 Napisz równania reakcji chemicznych przedstawionych na schemacie. 2 p.

1. 1 2
K K 2O KOH
2. 3
3.

15 Zaprojektuj doÊwiadczenie, w którym otrzymasz wodorotlenek glinu. Narysuj schemat, zapisz obserwacje
i sformułuj wniosek. Napisz równanie reakcji chemicznej. 2 p.

Obserwacje:

Wniosek:
Równanie reakcji chemicznej:

* 16 Oblicz, ile gramów wodorotlenku ˝elaza(III) powstało, gdy do roztworu zawierajàcego 4 g chlorku ˝elaza(III) dodano
roztworu wodorotlenku sodu, w którym rozpuszczono 3,60 g tego wodorotlenku.

—2—
Grupa c
Wodorotlenki
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz zbiór wodorotlenków praktycznie nierozpuszczalnych w wodzie. 1 p.

A. LiOH, Ba(OH)2, KOH C. MgO, ZnO, CuO
B. Mg(OH)2, Zn(OH)2, Cu(OH)2 D. Ca(OH)2, Ba(OH)2, Mg(OH)2

2 Zaznacz właÊciwe dokoƒczenie zdania. 1 p.

WartoÊciowoÊç grupy wodorotlenowej
A. zale˝y od wartoÊciowoÊci metalu. C. zale˝y od liczby atomów metalu.
B. zawsze wynosi II. D. zawsze wynosi I.

3 Zaznacz czynnoÊci, które nale˝y wykonaç w przypadku kontaktu skóry ze st´˝onym roztworem
wodorotlenku sodu. 1 p.
A. Przemyç skór´ st´˝onym roztworem kwasu.
B. Przemyç skór´ du˝à iloÊcià zimnej wody i w razie potrzeby zgłosiç si´ do lekarza.
C. Wytrzeç skór´ suchym r´cznikiem.
D. Przemyç skór´ rozcieƒczonym roztworem zasady i w razie potrzeby zgłosiç si´ do lekarza.

4 Zaznacz wzór sumaryczny wapna gaszonego. 1 p.

A. Ca(OH)2 B. CaO C. CaOH D. Ca2O

5 Zaznacz odczyn skóry człowieka, wiedzàc ˝e jej pH wynosi 5,5. 1 p.

A. Zasadowy. B. Dodatni. C. Ujemny. D. Kwasowy.

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej zasady wapniowej. 1 p.

H 2O H2O
A. Ca(OH)2 Ca+ + 2 OH2– C. Ca(OH)2 Ca2+ + 2 OH–
H 2O H 2O
B. Ca(OH)2 Ca2+ + OH2– D. Ca(OH)2 2 Ca2+ + OH–

7 Zaznacz opis właÊciwoÊci i zastosowaƒ wodorotlenku potasu. 1 p.

A. Substancja stała, trudno rozpuszcza si´ w wodzie, stosowana w produkcji szkła wodnego.
B. Bezbarwna ciecz, ˝ràca, stosowana jako pochłaniacz wilgoci i dwutlenku w´gla.
C. Substancja stała, barwa biała, higroskopijna, stosowana do produkcji wyrobów czekoladowych.
D. Substancja stała, barwa biała, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie, stosowana do wykrywania dwutlenku w´gla.

8 Zaznacz odczyn roztworu, w którym na dwa kationy wodoru przypada jeden anion wodorotlenkowy.
Roztwór otrzymano w€wyniku zmieszania kwasu siarkowego(VI) z zasadà sodowà. 1 p.
A. Kwasowy. B. Zasadowy. C. Ujemny. D. Oboj´tny.

9 Przeanalizuj schematy doÊwiadczeƒ i zaznacz obserwacje. 1 p.

CaO CO2 Al2O3 SO2

1 2 3 4

H2O + fenoloftaleina H2O + fenoloftaleina H2O + fenoloftaleina H2O + fenoloftaleina

A. Roztwór zabarwił si´ na malinowo w probówkach nr 2 i 4.

B. Roztwór zabarwił si´ na malinowo w probówkach nr 1 i 2.
C. Roztwór zabarwił si´ na malinowo tylko w probówce nr 1.
D. Roztwór zabarwił si´ na malinowo w probówkach nr 1 i 3.

—1—
 10 Zaznacz przykład zastosowania wodorotlenku wapnia. 1 p.
A. Przemysł papierniczy.
B. Produkcja czekolady.
C. Produkcja akumulatorów.
D. Budownictwo.

11 Oblicz, ile gramów wody nale˝y odparowaç ze 100 g 15-procentowego roztworu wodorotlenku potasu,
aby otrzymaç roztwór 20-procentowy. 2 p.

Odpowiedê:

12 PodkreÊl wzory tlenków, z których mo˝na otrzymaç zasady. Zapisz równania reakcji otrzymywania zasad
z wybranych tlenków. 2 p.
CuO, CO2, Na2O, Fe2O3, CaO, N2O5

13 Zapisz równanie reakcji otrzymywania wodorotlenku ołowiu(II). 2 p.

14 Uzupełnij tabel´. 2 p.

Nazwa zwiàzku chemicznego Wzór sumaryczny

Fe(OH)3

wodorotlenek rt´ci(II)

wodorotlenek litu

Ca(OH)2

15 Zapisz równania reakcji chemicznych przedstawionych na schemacie. 2 p.

1 2
Li LiOH Cu(OH)2

1.
2.

* 16 Oblicz, ile gramów wodorotlenku miedzi(II) wytràciło si´ w wyniku dodania 270€g 25-procentowego roztworu chlorku
miedzi(II) do 400 g 10-procentowego roztworu wodorotlenku sodu.

Odpowiedê:

—2—
Grupa d
Wodorotlenki
imi´ i nazwisko ucznia

klasa suma punktów

data ocena
W zadaniach 1–10 zaznacz jednà poprawnà odpowiedê.

I Zaznacz zbiór wodorotlenków dobrze rozpuszczalnych w wodzie. 1 p.

A. Li2O, BaO, K2O C. LiOH, Ba(OH)2, KOH
B. Mg(OH)2, Zn(OH)2, Cu(OH)2 D. Ca(OH)2, Ba(OH)2, Mg(OH)2

2 Zaznacz prawdziwe stwierdzenie. 1 p.

A. Zasady nie przewodzà pràdu elektrycznego.
B. W wyniku dysocjacji jonowej zasad zostaje oderwany kation wodorotlenkowy.
C. Wodne roztwory zasad nie zmieniajà barwy fenoloftaleiny.
D. Zasady powstajà w wyniku reakcji chemicznej tlenków metali z wodà.

3 Zaznacz działanie, które nale˝y podjàç w przypadku kontaktu skóry z preparatem do udra˝niania rur
zawierajàcym wodorotlenki. 1 p.
A. Przemyç skór´ st´˝onym roztworem kwasu.
B. Przemyç skór´ rozcieƒczonym roztworem zasady i w razie potrzeby zgłosiç si´ do lekarza.
C. Przemyç skór´ du˝à iloÊcià zimnej wody i w razie potrzeby zgłosiç si´ do lekarza.
D. Wytrzeç skór´ suchym r´cznikiem.

4 Zaznacz wzór sumaryczny wapna palonego. 1 p.

A. Ca2O B. Ca(OH)2 C. CaOH D. CaO

5 Zaznacz odczyn proszku do pieczenia wiedzàc, ˝e jego pH wynosi około 10. 1 p.

A. Zasadowy. B. Dodatni. C. Ujemny. D. Kwasowy.

6 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej zasady strontowej. 1 p.

A. Sr(OH)2 Sr2+ + OH2– C. Sr(OH)2 Sr2+ + OH2–

B. Sr(OH)2 Sr2+ + 2 OH– D. Sr(OH)2 2 Sr2+ + OH–

7 Zaznacz opis właÊciwoÊci i zastosowaƒ wodorotlenku wapnia. 1 p.

A. Substancja stała, barwa biała, bakteriobójcza, stosowana do dezynfekcji.
B. Substancja stała, trudno rozpuszcza si´ w wodzie, stosowana do produkcji wyrobów czekoladowych.
C. Substancja stała, barwa biała, dobrze rozpuszcza si´ w wodzie, stosowana do produkcji szkła wodnego.
D. Bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu, składnik zaprawy murarskiej.

8 Zaznacz odczyn roztworu, w którym na jeden kation wodoru przypadajà dwa aniony wodorotlenkowe.
Roztwór otrzymano w€wyniku zmieszania kwasu chlorowodorowego z zasadà potasowà. 1 p.
A. Oboj´tny. B. Zasadowy. C. Ujemny. D. Kwasowy.
9 Przeanalizuj schematy doÊwiadczeƒ i zaznacz obserwacje. 1 p.

CuO SO2 Al2O3 K2O

1 2 3 4

H2O + fenoloftaleina H2O + fenoloftaleina H2O + fenoloftaleina H2O + fenoloftaleina

A. Roztwór zabarwił si´ na malinowo tylko w probówce nr 4.

B. Roztwór zabarwił si´ na malinowo w probówkach nr 1 i 4.
C. Roztwór zabarwił si´ na malinowo w probówkach nr 1 i 3.
D. Roztwór zabarwił si´ na malinowo tylko w probówce nr 2.

—1—
 10 Zaznacz przykład zastosowania wodorotlenku sodu. 1 p.
A. Elektronika.
B. Produkcja mydła.
C. Budownictwo.
D. Produkcja czekolady.

11 Oblicz, ile gramów wody nale˝y dolaç do 200 g 20-procentowego roztworu wodorotlenku litu,
aby otrzymaç roztwór 5-procentowy. 2 p.

Odpowiedê:

12 PodkreÊl wzory tlenków, z których mo˝na otrzymaç zasady. Zapisz równania reakcji otrzymywania zasad
z wybranych tlenków. 2 p.
FeO, CO2, K2O, Fe2O3, BaO, CO, N2O5

13 Zapisz równanie reakcji otrzymywania wodorotlenku cynku(II). 2 p.

14 Uzupełnij tabel´. 2 p.

Nazwa zwiàzku chemicznego Wzór sumaryczny

Cu(OH)2

Al(OH)3

wodorotlenek chromu(III)

wodorotlenek sodu

15 Zapisz równania reakcji chemicznych przedstawionych na schemacie. 2 p.

1 2
Na NaOH Fe(OH)3

1.
2.

* 16 Oblicz, ile gramów wodorotlenku ˝elaza(III) wytràciło si´ w wyniku dodania 130 g 25-procentowego roztworu chlorku
˝elaza(III) do 400 g 6-procentowego roztworu wodorotlenku sodu.

Odpowiedê:

—2—

Kwasy
Kartoteka
Sprawdzane wiadomoÊci
Numer
i umiej´tnoÊci
zadania
Uczeƒ:
1. Definiuje poj´cie elektrolitu,
nieelektrolitu
2. WyjaÊnia, na czym polega
dysocjacja jonowa kwasów
3. OkreÊla barw´ wskaêników
w roztworach o odczynie kwasowym
4. Klasyfikuje kwasy
5. Zapisuje równania otrzymywania
kwasów tlenowych, beztlenowych
6. Nazywa aniony powstałe w reakcji
dysocjacji jonowej kwasów
7. Odczytuje równania reakcji
dysocjacji jonowej kwasów
8. Rozró˝nia właÊciwoÊci kwasów
9. Zna niebezpieczne właÊciwoÊci
kwasów i stosuje zasady
obchodzenia si´ z nimi
10. OkreÊla zastosowania danego
kwasu
11. Wymienia przyczyny kwaÊnych
opadów i ich skutki
12. Oblicza mas´ substancji
rozpuszczonej (kwasu)
w roztworze
13. Stosuje wiedz´ o metodach
otrzymywania kwasów
14. Zapisuje równania reakcji
chemicznych prowadzàcych
do otrzymania odpowiedniego kwasu
15. Opisuje doÊwiadczenia badajàce
właÊciwoÊci kwasów
Poprawne odpowiedzi
Kategoria
celu
Grupa A
A C
B B
C A
C B
C B
C D
C B
B A
C C
B D
C np.:
– tlenek siarki(IV) SO2
– tlenek siarki(VI) SO3
Skutki kwaÊnych opadów:
niszczenie roÊlin, materiałów
budowlanych, przyspieszanie
korozji
C 63 g
C Kwasy otrzymano
w probówkach nr: 2 i 4.
CO2 + H2O H2CO3
N2O5 + H2O 2 HNO3
C S + O2 SO2
SO2 + H2O H2SO3
C st´˝ony roztwór
kwasu azotowego(V)
białko jaja
Obserwacje: Pod wpływem
st´˝onego roztworu kwasu
azotowego(V) białko jaja Êcina
si´ i zabarwia na ˝ółto.
Wniosek: Reakcjà charaktery-
stycznà białek, słu˝àcà do ich iden-
tyfikacji jest reakcja ze st´˝onym
roztworem kwasu azotowego(V),
który powoduje ich ˝ółkni´cie.
Jest to reakcja ksantoproteinowa.
Odpowiedzi do sprawdzianów 1
Punktacja
Grupa B
D 1
D 1
B 1
A 1
C 1
B 1
A 1
D 1
B 1
B 1
Skutki kwaÊnych opadów: 2
niszczenie roÊlin, materiałów
budowlanych, przyspieszanie
korozji
np.:
– tlenek azotu(II) NO
– tlenek azotu(IV) NO2
192 g 2
Kwasy otrzymano 2
w probówkach nr: 2 i 3.
P4O10 + 6 H2O 4 H3PO4
SO2 + H2O H2SO3
H2 + Cl2 2 HCl(g) 2
HCl(g) HCl(aq)
st´˝ony roztwór 2
kwasu siarkowego(VI)
papier
Obserwacje: Pod wpływem
st´˝onego roztworu kwasu
siarkowego(VI) papier ulega
zniszczeniu i przyjmuje czarnà
barw´.
Wniosek: Pod wpływem
st´˝onego roztworu kwasu
siarkowego(VI) substancje
organiczne zw´glajà si´,
poniewa˝ kwas ten jest silnie
higroskopijny.
2 Odpowiedzi do sprawdzianów

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa A Grupa B

16. D HBrO3, kwas bromowy(III) H3PO3, kwas fosforowy(III)

Zadanie
na ocen´
celujàcà

Maksymalna liczba punktów (nie uwzgl´dniono zadania na ocen´ celujàcà) – 20

Proponowana skala ocen:

bardzo dobry: 19–20; dobry: 15–18; dostateczny: 11–14; dopuszczajàcy: 7–10; niedostateczny: – poni˝ej 7
 Odpowiedzi do sprawdzianów 1

Kwasy

Kartoteka

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa C Grupa D

1. OkreÊla wartoÊciowoÊç reszty A A B 1

kwasowej
2. Definiuje poj´cie kwasu w oparciu A C C 1
o teori´ dysocjacji jonowej lub
wskaênika naturalnego
3. Bezpiecznie posługuje si´ B B C 1
produktami zawierajàcymi
substancje ˝ràce, np. H2SO4
4. Definiuje poj´cie elektrolitu, A C D 1
nieelektrolitu
5. Wskazuje liczb´ jonów C B B 1
powstajàcych w procesie dysocjacji
jonowej kwasu
6. Wskazuje prawidłowy zapis C C A 1
równania dysocjacji jonowej
7. Opisuje słownie równanie reakcji C B C 1
dysocjacji jonowej kwasu
8. WyjaÊnia przyczyn´ powstawania A A B 1
kwaÊnych opadów
9. OkreÊla produkty reakcji tlenków C C D 1
z wodà
10. OkreÊla właÊciwoÊci kwasów A D A 1
11. Dokonuje obliczeƒ zwiàzanych C 20% 8,7 g 2
ze st´˝eniem procentowym
roztworu
12. Wskazuje tlenki kwasowe, zapisuje C – CO2, P4O10 – SO2, N2O5 2
równania reakcji otrzymywania CO2 + H2O → H2CO3 SO2 + H2O → H2SO3
kwasów P4O10 + 6 H2O → 4 H3PO4 N2O5 + H2O → 2 HNO3

13. Projektuje doÊwiadczenie C np.: np.: 2

pozwalajàce wykazaç właÊciwoÊci roztwór oran˝u metylowego
kwasów kwas siarkowy(IV)
z roztworem
1 2 3 oran˝u metylowego

14. Zapisuje wzory sumaryczne
kwasów i tlenków kwasowych,
podaje nazwy kwasów
15. Oblicza zawartoÊç procentowà
pierwiastków chemicznych
w kwasie
? Obserwacje: Podczas
Obserwacje: Wprowadzony
roztwór oran˝u metylowego
zmienia barw´ na czerwonà
w probówce z kwasem. WÊród
podanych substancji odczyn
kwasowy wykazuje jedynie ocet.
C – kwas w´glowy, H2CO3, CO2
– kwas azotowy(V), HNO3, N2O5
– kwas siarkowy(VI), H2SO4,
SO3
– kwas siarkowy(IV), H2SO3,
SO2
B – zawartoÊç wodoru: 3,2%
– zawartoÊç tlenu: 77,4%
ogrzewania roztworu kwasu
siarkowego(IV) z oran˝em
metylowym wskaênik zmienia
barw´ z czerwonej na
pomaraƒczowà, wyczuwalny jest
zapach tlenku siarki(IV).
– kwas fosforowy(V), H3PO4, 2
P4O10
– kwas w´glowy, H2CO3, CO2
– kwas siarkowy(VI), H2SO4, SO3
– kwas azotowy(V), HNO3, N2O5
– zawartoÊç wodoru: 2,4% 2
– zawartoÊç tlenu: 58,5%
2 Odpowiedzi do sprawdzianów

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa C Grupa D

16. D 63,6% 28%

Zadanie
na ocen´
celujàcà

Maksymalna liczba punktów (nie uwzgl´dniono zadania na ocen´ celujàcà) – 20

Proponowana skala ocen:

bardzo dobry: 19–20; dobry: 15–18; dostateczny: 11–14; dopuszczajàcy: 7–10; niedostateczny: – poni˝ej 7
 Odpowiedzi do sprawdzianów 1

Sole

Kartoteka

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa A Grupa B

1. Definiuje sole A D B 1
2. Rozró˝nia nazwy soli wÊród nazw B B A 1
innych zwiàzków chemicznych
3. Wskazuje wzór soli o podanej C B C 1
nazwie
4. Nazywa jony powstałe w wyniku C C C 1
dysocjacji jonowej podanej soli
5. Zapisuje równania reakcji dysocjacji C A A 1
jonowej soli
6. WyjaÊnia na czym polega reakcja B C B 1
zoboj´tniania
7. Wnioskuje na podstawie tabeli C 2 3 1
rozpuszczalnoÊci o wyniku reakcji
chemicznej
8. Podaje zapisy jonowe reakcji C D D 1
zoboj´tniania
9. Podaje skrócone zapisy jonowe C D C 1
reakcji stràcania
10. OkreÊla zastosowania soli B C B 1
11. Zapisuje równania reakcji C np.: np.: 2
otrzymywania soli Mg + 2 HCl → MgCl2 + H2↑ Ca + 2 HCl → CaCl2 + H2↑
MgO + 2 HCl → MgCl2 + H2O CaO + 2 HCl → CaCl2 + H2O
Mg(OH)2 + 2 HCl → Ca(OH)2 + 2 HCl →
→ MgCl2 + 2 H2O → CaCl2 + 2 H2O

12. Zapisuje równania reakcji C 3 NaOH + H3PO4→ 2 KOH + H2SO4 → 2

otrzymywania soli czàsteczkowo, → Na3PO4 + 3 H2O → K2SO4 + 2 H2O
jonowo i jonowo w sposób 3 Na+ + 3 OH– + 3 H+ + PO43– → 2 K+ + 2 OH– + 2 H+ + SO42– →
skrócony → 3 Na+ + PO43– + 3 H2O → 2 K+ + SO42– + 2 H2O
3 OH– + 3 H+ → 3 H2O 2 OH– + 2 H+ → 2 H2O
OH– + H+ → H2O OH– + H+ → H2O
13. Uzupełnia równania reakcji C 2 NaOH + H2S → Na2S + 2 H2O MgO + 2 HNO3 → 2
otrzymywania soli ZnO + H SO → ZnSO + H O → Mg(NO3)2 + H2O
2 4 4 2
Ba(OH)2 + SO2 → BaSO3 + H2O Zn + 2 HCl → ZnCl2 + H2↑
2 Al + 6 HCl → 2 AlCl3 + 3 H2↑ 3 NaOH + H3PO4 →
→ Na3PO4 + 3 H2O
Ca(OH)2 + CO2 →
→ CaCO3 + H2O
14. Dokonuje obliczeƒ na podstawie C 34,8 g 25,2 g 2
równania reakcji chemicznej
15. Projektuje i opisuje doÊwiadczenia C np.: np.: 2
chemiczne roztwór roztwór
siarczanu(VI) sodu chlorku sodu

roztwór roztwór
wodorotlenku baru azotanu(V) srebra(I)
2 Odpowiedzi do sprawdzianów

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa A Grupa B

Obserwacje: Po dodaniu Obserwacje: Po dodaniu

roztworu siarczanu(VI) sodu roztworu chlorku sodu
do roztworu wodorotlenku baru do roztworu azotanu(V)
powstał biały osad. srebra(I) powstał biały osad.
Wniosek: Mi´dzy siarczanem(VI) Wniosek: Mi´dzy chlorkiem
sodu a wodorotlenkiem baru sodu a azotanem(V) srebra(I)
zaszła reakcja stràceniowa. zaszła reakcja stràceniowa.
Na2SO4 + Ba(OH)2 → AgNO3 + NaCl →
→ BaSO4↓ + 2 NaOH → AgCl↓ + NaNO3
Jej produktem jest siarczan(VI) Jej produktem jest chlorek
baru. srebra(I).
16. D
Zadanie K2CO3 2 K+ + CO32– NH4Cl NH4+ + Cl–
na ocen´ 2 K+ + CO32–+ 2 H2O NH4+ + Cl– + H2O
celujàcà 2 K+ + 2 OH– + H2O + CO2 NH3· H2O + H+ + Cl–
CO32– + 2 H2O NH4+ + H2O
2 OH– + H2O + CO2 NH3· H2O + H+

Aniony OH– powodujà Kationy H+ powodujà kwasowy

zasadowy odczyn roztworu. odczyn roztworu.

Maksymalna liczba punktów (nie uwzgl´dniono zadania na ocen´ celujàcà) – 20

Proponowana skala ocen:

bardzo dobry: 19–20; dobry: 15–18; dostateczny: 11–14; dopuszczajàcy: 7–10; niedostateczny: – poni˝ej 7

Sole
Kartoteka
Sprawdzane wiadomoÊci
Numer
i umiej´tnoÊci
zadania
Uczeƒ:
1. Wskazuje wzory soli wÊród
wzorów ró˝nych zwiàzków
chemicznych
2. Podaje nazwy soli na podstawie ich
wzorów sumarycznych
3. Oblicza zawartoÊç procentowà
(procent masowy) pierwiastka
chemicznego w zwiàzku
chemicznym
4. Definiuje poj´cie odczynu roztworu
5. Ustala wzór sumaryczny soli
na podstawie znajomoÊci wzorów
jonów obecnych w roztworze
6. Wskazuje równanie dysocjacji
jonowej soli
7. Poprawnie korzysta z tabeli
rozpuszczalnoÊci
8. Dobiera substraty reakcji
stràceniowej
9. Dokonuje obliczeƒ zwiàzanych
ze st´˝eniem procentowym
roztworu
10. OkreÊla zastosowanie soli
11. Korzysta z szeregu aktywnoÊci
metali, przewiduje przebieg reakcji
kwasu z metalem, zapisuje
równania odpowiednich reakcji
chemicznych
12. Zapisuje równania reakcji
chemicznych lub okreÊla, ˝e dana
reakcja chemiczna nie zachodzi
13. Zapisuje nazwy soli, ich wzory oraz
wzory jonów tworzàcych sól
14. Zapisuje równanie reakcji
zoboj´tniania w formie
czàsteczkowej i jonowej
Odpowiedzi do sprawdzianów 1
Poprawne odpowiedzi
Kategoria
Punktacja
celu
Grupa C Grupa D
A C A 1
A D B 1
C C C 1
B C B 1
A B D 1
C A D 1
A C B 1
C B D 1
A D C 1
C D C 1
D Reakcje chemiczne zaszły Reakcje chemiczne zaszły 2
w probówkach nr: 1, 4 w probówkach nr: 2, 4
Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2↑ 2 Na + 2 HCl → 2 NaCl + H2↑
Mg + H2SO4 → MgSO4 + H2↑ Ca + 2 HCl → CaCl2 + H2↑
D A) 2 K+ + SO42– + Ba2+ + 2 OH– A) K2SO4 + Fe(NO3)3 → reakcja 2
→ BaSO4↓ + 2 K+ + 2 OH– chemiczna nie zachodzi
B) 3Na+ + PO43– + Fe3+ + 3NO3– B) 3 K+ + 3OH– + Al3+ + 3 Cl–
→ FePO4↓ + 3 Na+ + 3 NO3– → Al(OH)3↓ + 3 K+ + 3 Cl–
C) Na2CO3 + K2SO4 → reakcja C) 2 Na+ + CO32– + Ca2+ + 2 Cl–
chemiczna nie zachodzi → CaCO3↓ + 2 Na+ + 2 Cl–
D) Mg(NO3)2 + KCl → reakcja D) BaCl2 + NaNO3 → reakcja
chemiczna nie zachodzi chemiczna nie zachodzi
C – chlorek potasu, KCl, K+ i Cl– – chlorek glinu, AlCl3, Al3+ i Cl– 2
– azotan(V) ˝elaza(II), Fe(NO3)2, – siarczan(VI) potasu, K2SO4,
Fe2+ i NO3– K+ i SO42–
– w´glan wapnia, CaCO3, Ca2+ – fosforan(V) miedzi(II),
i CO32– Cu3(PO4)2, Cu2+ i PO43–
– siarczek glinu, Al2S3, Al3+ i S2– – siarczek ˝elaza(III), Fe2S3, Fe3+
i S2–
B HNO3 + NaOH → NaNO3 + H2O HCl + KOH → KCl + H2O 2
H+ + NO3– + Na+ + OH– → H+ + Cl– + K+ + OH– →
→ H2O + Na+ + NO3– → H2O + K+ + Cl–
H+ + OH– → H2O H+ + OH– → H2O
2 Odpowiedzi do sprawdzianów

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa C Grupa D

15. Zapisuje równania reakcji D 1) Na2O + H2SO4 → 1) CaO + 2 HCl → CaCl2 + H2O 2
chemicznych przedstawionych → Na2SO4 + H2O 2) CaCl2 + Pb(NO3)2 →
na schemacie 2) Na2SO4 + Ba(OH)2 → → PbCl2↓ + Ca(NO3)2
→ BaSO4↓ + 2 NaOH 3) CaO + H2O → Ca(OH)2
3) Na2O + H2O → 2 NaOH 4) Ca(OH)2 + 2 HCl →
4) 2 NaOH + H2SO4 → → CaCl2 + 2 H2O
→ Na2SO4 + 2 H2O
16. D
Zadanie K2SO4 2 K+ + SO32– NiCl2 Ni2+ + 2 Cl–
na ocen´ 2K+ 2–
+ SO3 + 2 H2O Ni2++2 Cl–+ 2 H2O
celujàcà 2 K+ + 2 OH– + H2O + SO2 2 H+ + 2 Cl– + Ni(OH)2↓
SO32– + 2 H2O Ni2+ + 2 H2O
2 OH– + H2O + SO2 2 H+ + Ni(OH)2↓

odczyn zasadowy odczyn kwasowy

Cu(NO3)2 Cu2+ + 2 NO3– Na2S 2 Na+ + S2–

Cu2+ + 2 NO3– + 2 H2O 2 Na+ + S2– + 2 H2O
2 H+ + 2 NO3– + Cu(OH)2↓ 2 Na+ + 2 OH– + H2S
Cu2+ + 2 H2O S2– + 2 H2O 2 OH– + H2S
2 H+ + Cu(OH)2↓
odczyn zasadowy
odczyn kwasowy

Maksymalna liczba punktów (nie uwzgl´dniono zadania na ocen´ celujàcà) – 20

Proponowana skala ocen:

bardzo dobry: 19–20; dobry: 15–18; dostateczny: 11–14; dopuszczajàcy: 7–10; niedostateczny: – poni˝ej 7
 Odpowiedzi do sprawdzianów 1

Wodorotlenki
Kartoteka

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa A Grupa B

1. Definiuje wodorotlenki A D B 1
2. WyjaÊnia poj´cie zasad B B B 1
3. OkreÊla pierwiastki, tlenki, które C C D 1
w wyniku reakcji z wodà tworzà
wodorotlenki
4. OkreÊla równania reakcji C B C 1
otrzymywania odpowiednich
wodorotlenków podanà metodà
5. Interpretuje odczyn pH w uj´ciu C A D 1
jakoÊciowym
6. Zapisuje równania reakcji dysocjacji C C C 1
jonowej zasad
7. Odczytuje równania reakcji C B D 1
dysocjacji jonowej zasad
8. OkreÊla właÊciwoÊci B D B 1
wodorotlenków
9. OkreÊla zastosowania B C A 1
wodorotlenków
10. Zapisuje wzór sumaryczny C B C 1
podanego wodorotlenku i oblicza
jego mas´ czàsteczkowà
11. Oblicza zawartoÊç procentowà C 34,62% 41,38% 2
pierwiastka w zwiàzku 9 : 16 : 1 12 : 16 : 1
chemicznym oraz stosunek mas
pierwiastków chemicznych
w tym zwiàzku
12. Stosuje swoja wiedz´ C – probówka nr 1, – probówka nr 2, 2
o otrzymywaniu wodorotlenków, Sr + 2 H2O → Sr(OH)2 + H2↑ CaO + H2O → Ca(OH)2
zapisuje odpowiednie równania barwa fenoloftaleiny: malinowa barwa fenoloftaleiny: malinowa
reakcji chemicznych – probówka nr 4, – probówka nr 3,
CaO + H2O → Ca(OH)2 Ba + 2 H2O → Ba(OH)2 + H2↑
barwa fenoloftaleiny: malinowa barwa fenoloftaleiny: malinowa
13. Dokonuje obliczeƒ na podstawie C – sód: 11,5 g – wapƒ: 8 g 2
równania reakcji chemicznej – woda: 9 g – woda: 7,2 g
14. Zapisuje równania reakcji C 2 Ba + O2 → 2 BaO 4 K + O2 → 2 K2O 2
chemicznych przedstawionych BaO + H2O → Ba(OH)2 K2O + H2O → 2 KOH
na schemacie Ba + 2 H2O → Ba(OH)2 + H2↑ 2 K + 2 H2O → 2 KOH + H2↑
15. Opisuje doÊwiadczenie C np.: np.: 2
otrzymywania wodorotlenków roztwór roztwór
praktycznie nierozpuszczalnych wodorotlenku sodu wodorotlenku sodu
w wodzie

roztwór roztwór
chlorku miedzi(II) chlorku glinu

Obserwacje: Po dodaniu Obserwacje: Po dodaniu

roztworu wodorotlenku sodu roztworu wodorotlenku sodu
do roztworu chlorku miedzi(II) do roztworu chlorku glinu
powstał niebieski, galaretowaty powstał biały osad.
osad.
10 Odpowiedzi do sprawdzianów

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa A Grupa B

Wniosek: Mi´dzy chlorkiem Wniosek: Mi´dzy chlorkiem glinu

miedzi(II) a wodorotlenkiem a wodorotlenkiem sodu zaszła
sodu zaszła reakcja chemiczna, reakcja chemiczna, której
której produkt nie rozpuszcza produkt nie rozpuszcza si´
si´ w wodzie. w wodzie.
CuCl2 + 2 NaOH → AlCl3 + 3 NaOH →
Maksymalna liczba punktów (nie → Cu(OH)
uwzgl´dniono 2↓+ 2 na
zadania NaCl → Al(OH)
ocen´ celujàcà) ↓ + 3 NaCl
– 320
Tym produktem jest Tym produktem jest
wodorotlenek miedzi(II). wodorotlenek glinu.
Proponowana
16. skala ocen: D 3,06 g 2,63 g
Zadanie dobry: 18–20; dobry: 15–17; dostateczny:
bardzo Substraty
10–14;nie zostały dobrane
dopuszczajàcy: Substraty nie zostały dobrane – poni˝ej 6
6–10; niedostateczny:
na ocen´ w iloÊciach stechiometrycznych. w iloÊciach stechiometrycznych.
celujàcà Podstawà do obliczeƒ jest iloÊç Podstawà do obliczeƒ jest iloÊç
u˝ytego wodorotlenku potasu, u˝ytego chlorku ˝elaza(III), gdy˝
gdy˝ chlorku cyny(II) dodano wodorotlenku sodu dodano
w nadmiarze. w nadmiarze.

Maksymalna liczba punktów (nie uwzgl´dniono zadania na ocen´ celujàcà) – 20

Proponowana skala ocen:

bardzo dobry: 19–20; dobry: 15–18; dostateczny: 11–14; dopuszczajàcy: 7–10; niedostateczny: – poni˝ej 7
 Odpowiedzi do sprawdzianów 1

Wodorotlenki
Kartoteka

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa C Grupa D

1. OkreÊla rozpuszczalnoÊç B B C 1
wodorotlenków na podstawie
tabeli rozpuszczalnoÊci
2. Podaje wartoÊciowoÊç grupy A D D 1
wodorotlenowej, definiuje poj´cie
zasady
3. Zna niebezpieczne właÊciwoÊci A B C 1
zasad i stosuje reguły obchodzenia
si´ z nimi
4. OkreÊla wzór wapna gaszonego, B A D 1
wapna palonego
5. OkreÊla odczyn roztworu A D A 1
na podstawie podanego pH
6. Zapisuje równania dysocjacji C C B 1
jonowej zasad
7. OkreÊla właÊciwoÊci i zastosowania A C A 1
wodorotlenków
8. OkreÊla odczyn roztworu C A B 1
na podstawie znajomoÊci jonów
obecnych w roztworze
9. Przewiduje produkty reakcji C C A 1
tlenków z wodà, identyfikuje
zasady za pomocà wskaêników
10. OkreÊla zastosowania A D B 1
wodorotlenków
11. Dokonuje obliczeƒ zwiàzanych C 25 g 600 g 2
ze st´˝eniem procentowym
roztworu
12. Zapisuje równania reakcji B – Na2O, CaO – K2O, BaO 2
otrzymywania zasad Na2O + H2O → 2 NaOH K2O + H2O → 2 KOH
CaO + H2O → Ca(OH)2 BaO + H2O → Ba(OH)2
13. Zapisuje równania reakcji D np.: np.: 2
otrzymywania wodorotlenków PbCl2 + 2 NaOH → ZnCl2 + 2 NaOH →
praktycznie nierozpuszczalnych →Pb(OH)2↓ + 2 NaCl → Zn(OH)2↓ + 2 NaCl
w wodzie
14. Podaje nazwy i wzory sumaryczne D – wodorotlenek ˝elaza(III), – wodorotlenek miedzi(II), 2
wodorotlenków Fe(OH)3 Cu(OH)2
– wodorotlenek rt´ci(II), – wodorotlenek glinu, Al(OH)3
Hg(OH)2 – wodorotlenek chromu(III),
– wodorotlenek litu, LiOH Cr(OH)3
– wodorotlenek wapnia, – wodorotlenek sodu, NaOH
Ca(OH)2
15. Zapisuje równania reakcji C 1) 2 Li + 2 H2O → 1) 2 Na + 2 H2O → 2
chemicznych przedstawionych →2 LiOH + H2↑ → 2 NaOH + H2↑
na schemacie 2) 2 LiOH + CuCl2 → 2) 3 NaOH + FeCl3 →
→Cu(OH)2↓ + 2 LiCl → Fe(OH)3↓ + 3 NaCl
2 Odpowiedzi do sprawdzianów

Sprawdzane wiadomoÊci Poprawne odpowiedzi

Numer Kategoria
i umiej´tnoÊci Punktacja
zadania celu
Uczeƒ: Grupa C Grupa D

16. D 48,9 g 21,4 g

Zadanie Substraty zostały dobrane
na ocen´ w iloÊciach stechiometrycznych.
celujàcà Podstawà do obliczeƒ mo˝e byç
zarówno iloÊç u˝ytego chlorku
miedzi(II), jak i wodorotlenku
sodu.
Substraty zostały dobrane
w iloÊciach stechiometrycznych.
Podstawà do obliczeƒ mo˝e byç
zarówno iloÊç u˝ytego chlorku
˝elaza(III), jak i wodorotlenku
sodu.

Maksymalna liczba punktów (nie uwzgl´dniono zadania na ocen´ celujàcà) – 20

Proponowana skala ocen:

bardzo dobry: 19–20; dobry: 15–18; dostateczny: 11–14; dopuszczajàcy: 7–10; niedostateczny: – poni˝ej 7