15.12.2022, 23:38 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp 15.12.

2022, 23:38 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp

Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A, B albo C oraz odpowiedź 1., 2. albo 3.

Zadania maturalne z biologii Krążki międzykręgowe występujące w kręgosłupie dorosłego człowieka są zbudowane z tkanki

1 Matura
Matura Marzec
Marzec 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015) A. łącznej 1. za tworzenie kręgosłupa i ochronę rdzenia kręgowego
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (4
(4 pkt)
pkt)
i za utrzymywanie kręgów w odpowiednich odstępach i
B. chrzęstnej 2.
Na rysunku przedstawiono budowę kręgosłupa człowieka w dwóch różnych fazach rozwojowych. Cyframi I– odpowiadają amortyzację wstrząsów.
V oznaczono poszczególne odcinki kręgosłupa.
C. kostnej 3. za wytwarzanie płynu mózgowo-rdzeniowego
Uwaga: Nie zachowano proporcji wielkości struktur.

12.4. (0–1)

Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące kręgosłupa dorosłego człowieka są prawdziwe. Zaznacz P,
jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Kręgi w odcinku piersiowym mają powierzchnie stawowe dla żeber (dołki żebrowe). P F

2. Przez wszystkie odcinki kręgosłupa przechodzi kanał, w którym znajduje się rdzeń kręgowy. P F

3. We wszystkich kręgach w kręgosłupie wyróżnia się trzon, łuk i osadzone na nim wyrostki. P F

2 Matura
Matura Maj
Maj 2021,
2021, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie 15. (4 pkt)
Zadanie 15. (4 pkt)
W organizmie człowieka kości chronią ważne narządy wewnętrzne, umożliwiają ruch i pełnią funkcję
podporową. U noworodków występuje ok. 270 kości, ale u osób dorosłych jest ich już tylko 206. Najdłuższą
kością w ciele człowieka jest kość udowa. Z kolei najmniejsze kości to kosteczki słuchowe, a wśród nich
najmniejszą jest strzemiączko. Są to jedyne kości, które nie zmieniają swojego rozmiaru przez całe życie
człowieka.

Na podstawie: J. Chlebińska, Anatomia i fizjologia człowieka, Warszawa 1986. Na podstawie: K. Kornicka, Zaskakujące życie kości, „Wiedza i Życie” 8, 2018.

12.1. (0–1) 15.1. (0–1)

Określ, który z rysunków – A czy B – przedstawia budowę kręgosłupa noworodka. Odpowiedź uzasadnij, Określ funkcję strzemiączka i podaj nazwy pozostałych kosteczek słuchowych.
porównując wybraną cechę budowy kręgosłupa noworodka z odpowiednią cechą budowy kręgosłupa
Funkcja strzemiączka:
osoby dorosłej.

Rysunek:

Uzasadnienie: Nazwy pozostałych kosteczek słuchowych:

15.2. (0–1)
12.2. (0–1)
Określ przyczynę różnicy w liczbie kości między noworodkiem a osobą dorosłą.
Wypisz z rysunku odcinki kręgosłupa dorosłego człowieka, które mają pomiędzy wszystkimi kręgami
krążki międzykręgowe. Zapisz ich oznaczenia cyfrowe spośród I–V.

12.3. (0–1)
15.3. (0–1)
https://biologhelp.pl/matura?kategoria[]=130&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=10 1/8 https://biologhelp.pl/matura?kategoria[]=130&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=10 2/8
15.12.2022, 23:38 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp 15.12.2022, 23:38 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp

Podaj jedną funkcję kości długich człowieka, inną niż wymienione w tekście.

15.4. (0–1)

Dokończ zdanie. Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Występowanie tkanki kostnej jest charakterystyczne dla wszystkich

A. skorupiaków.
B. głowonogów.
C. strunowców.
D. kręgowców.

3 Biomedica
Biomedica 2022,
2022, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 17.
17. (2
(2 pkt)
pkt) Na podstawie: W. Lewiński, Anatomia i fizjologia człowieka, Reda 1996.

Kręgosłup dzieli się na 5 odcinków: szyjny (7 kręgów), piersiowy (12), lędźwiowy (5), krzyżowy (5 zrośniętych z a) Spośród wymienionych odcinków kręgosłupa wybierz i zaznacz dwa, w których występują lordozy.
kością krzyżową), ogonowy (guziczny) (3-5) – zrośniętych w pojedynczą kość ogonową (guziczną). Kształt
kręgosłupa oscyluje wokół litery „S”, posiada fizjologiczne krzywizny: odcinek szyjny i lędźwiowy wygięte są A. szyjny
do przodu (lordoza), a piersiowy i krzyżowy do tyłu– kifoza. B. piersiowy
C. lędźwiowy
17.1. (0–1)
D. krzyżowy
Podaj, jakie znaczenia mają fizjologiczne krzywizny kręgosłupa. E. guziczny

17.2. (0–1)
b) Określ, jaką funkcję spełniają fizjologiczne krzywizny kręgosłupa.

U niektórych osób prowadzących siedzący tryb życia może wystąpić boczne skrzywienie kręgosłupa.
Podaj nazwę tego schorzenia.

5 Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 3.
3. (3
(3 pkt)
pkt)
4 Matura
Matura Maj
Maj 2020,
2020, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
Zadanie 2. (2 pkt)
-  Zadanie 2. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono budowę stawu.

Kręgosłup człowieka w płaszczyźnie strzałkowej ma esowaty kształt. Występują w nim fizjologiczne

(naturalne) krzywizny: lordozy i kifozy, co przedstawiono na poniższym rysunku.

Na podstawie: R. Aleksandrowicz, Mały atlas anatomiczny, Warszawa 2000.

https://biologhelp.pl/matura?kategoria[]=130&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=10 3/8 https://biologhelp.pl/matura?kategoria[]=130&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=10 4/8

15.12.2022, 23:38 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp 15.12.2022, 23:38 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp

a) Spośród odpowiedzi A–D wybierz i zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.

Staw przedstawiony na rysunku można ze względu na kształt zaklasyfikować do stawów

A. kulistych.
B. obrotowych.
C. zawiasowych.
D. siodełkowych.

b) Uzupełnij poniższe zdania tak, aby powstał poprawny opis budowy i działania stawu
przedstawionego na rysunku.

Staw przedstawiony na rysunku łączy ramię z (przedramieniem / obręczą barkową). Jest stawem (prostym /
złożonym). Umożliwia wykonywanie ruchów w (jednej / trzech) płaszczyznach.
Na podstawie: http://morehealthy.ru/material/stroenie-osobennosti-i-tipy-grudnoi-kletki-cheloveka-3486.html

a) Na podstawie rysunku i przedstawionych informacji uzupełnij zdania dotyczące budowy klatki

c) Wyjaśnij, uwzględniając zarówno budowę chrząstki szklistej pokrywającej powierzchnie stawowe,
piersiowej człowieka – wpisz w wyznaczone miejsca cyfry określające liczbę par poszczególnych
jak i budowę stawu, w jaki sposób odżywiane są chondrocyty tej tkanki.
rodzajów żeber.

Z mostkiem za pomocą tkanki chrzęstnej połączonych jest bezpośrednio par żeber, zwanych

żebrami właściwymi. Kolejne pary łączą się chrząstkami z ostatnimi żebrami właściwymi, a

ostatnie pary to tzw. żebra wolne, które kończą się swobodnie w powłokach ciała.

b) Wykaż związek między połączeniem żeber z mostkiem i ze sobą za pomocą tkanki chrzęstnej a
6 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007) ruchami oddechowymi klatki piersiowej człowieka.
Zadanie 8. (2 pkt)
-  Zadanie 8. (2 pkt)
W klatce piersiowej człowieka występuje 12 par żeber. Żebra łączą się z kręgami kręgosłupa za pomocą
stawów, natomiast w przedniej części większość żeber jest połączona z mostkiem za pomocą tkanki
chrzęstnej.
Praca klatki piersiowej, powodująca wentylację płuc, jest czynnością w zasadzie niezależną od woli,
wykonywaną automatycznie. Ruchami oddechowymi kieruje układ nerwowy poprzez ośrodek oddechowy, 7 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
znajdujący się w rdzeniu przedłużonym. Zostaje on pobudzony, gdy we krwi wzrasta stężenie CO2. - Zadanie 17. (3 pkt)
Zadanie 17. (3 pkt)
Na rysunku przedstawiono budowę klatki piersiowej człowieka. U dorosłego człowieka pomiędzy kośćmi czaszki występują połączenia ścisłe w postaci szwów oraz stawy. W
czaszce noworodka występuje większa liczba kości niż u człowieka dorosłego, a niektóre połączenia ścisłe
nie są jeszcze zrośnięte i tworzą tzw. ciemiączka, gdyż proces kostnienia czaszki kończy się dopiero w
drugim roku życia.

Na rysunkach przedstawiono budowę czaszki dorosłego człowieka (A) oraz budowę czaszki noworodka –
widok z góry (B).

https://biologhelp.pl/matura?kategoria[]=130&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=10 5/8 https://biologhelp.pl/matura?kategoria[]=130&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=10 6/8

15.12.2022, 23:38 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp 15.12.2022, 23:38 Zadania maturalne z biologii | BiologHelp

Na podstawie: Biologia. Jedność i różnorodność, praca zbiorowa, Warszawa 2008.

a) Na podstawie rysunków określ, na czym polega zmiana struktury kości spowodowana osteoporozą i
podaj tego przyczynę.
a) Podaj nazwy kości czaszki oznaczonych na rysunku numerami 1, 2 i 3.

1.

2.

3.
b) Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.

Dieta chroniąca organizm przed osteoporozą powinna uwzględniać pokarmy bogate w

b) Wybierz spośród A–C i podkreśl rodzaj połączenia, które występuje między kośćmi mózgoczaszki i
kością oznaczoną na schemacie numerem 3. A. magnez i witaminę B.

A. sztywne B. fosfor i witaminę A.

B. półruchome C. wapń i witaminę D.

C. ruchome D. cynk i witaminę C.

c) Określ, jakie znaczenie adaptacyjne mają w czaszce ciemiączka. c) Wyjaśnij, dlaczego zagrożenie osteoporozą u kobiet wzrasta wraz z ich wiekiem. W odpowiedzi
uwzględnij nazwę i rolę hormonów zmniejszających ryzyko wystąpienia choroby.

8 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
Zadanie 4. (3 pkt)
-  Zadanie 4. (3 pkt)
Jedną z chorób kości jest osteoporoza, należąca do grupy chorób, w których duże znaczenie ma stosowana
przez człowieka dieta.
Na rysunkach przedstawiono przekrój przez kość kobiet w różnym wieku. Jasnym kolorem oznaczono
beleczki kostne, ciemnym – przestrzeń pomiędzy beleczkami kostnymi.

https://biologhelp.pl/matura?kategoria[]=130&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=10 7/8 https://biologhelp.pl/matura?kategoria[]=130&reddup=1&sort=name DESC&items_per_page=10 8/8