Finanse przedsiębiorstw

Ujęcie czynnościowe przedsiębiorstwa

Pojęcie przedsiębiorstwa
jest prowadzone przez przedsiębiorcę, którym może być osoba
fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna mająca zdolność
prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność
gospodarczą lub zawodową; działalność gospodarcza
prowadzona jest na własny rachunek i pod firmą z czym wiąże się
odpowiedzialność przedsiębiorcy za jej wyniki finansowe oraz
zobowiązania natury prywatno- i publicznoprawnej; przyjmuje się
że do prowadzenia przedsiębiorstwa nie jest wymagany stały
lokal, lecz o przedsiębiorstwie nie może być mowy, gdy nie jest
ono trwałe.

Ujęcie rzeczowe przedsiębiorstwa

jako zespół składników materialnych i niematerialnych
przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych,
obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, a w
szczególności: firmę, znaki towarowe, księgi handlowe,
nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa,
patenty, wzory użytkowe i zdobnicze, zobowiązania i obciążenia
związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa oraz prawa
wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez
przedsiębiorstwo.

Ujęcie podmiotowe przedsiębiorstwa

jest podmiotem praw i obowiązków wynikających z prowadzenia
działalności gospodarczej na własny rachunek, własne ryzyko i
własną odpowiedzialność.
Przedsiębiorca
Teoria producenta: wprowadzenie

Osoba potrzebna do uruchomienia i prawidłowego

wykorzystania czynników produkcji. Organizuje on
działalność przedsiębiorstwa
i zazwyczaj dąży do osiągnięcia jak największego zysku.
Do najważniejszych funkcji przedsiębiorcy zalicza się:
• Inicjowanie i uruchamianie działalności gospodarczej
oraz różnego typu innowacji techniczno-
organizacyjnych;
• Podejmowanie kluczowych decyzji związanych z
funkcjonowaniem przedsiębiorstwa;
• Podejmowanie ryzyka związanego z prowadzeniem
działalności gospodarczej oraz wprowadzaniem
innowacji; to od decyzji przedsiębiorcy zależy czy
przedsiębiorstwo osiągnie sukces, czy poniesie porażkę!

Cel działania przedsiębiorstwa – formalnie

ustalone
i przewidywane przedsięwzięcie, wynikające z
potrzeb własnych przedsiębiorstwa oraz
środowiska, w którym ono działa:
– cele podstawowe (maksymalizacja wartości,
przetrwanie, rozwój, maksymalizacja zysku w długim
okresie lub też maksymalizacja dochodu od
zainwestowanego kapitału);
– cele podrzędne (np. zwiększenie przychodów ze
sprzedaży, wzrost udziału w rynku, poprawę jakości
produktów, obniżenie kosztów własnych, itp.)

Cechy (Zasady) funkcjonowania

przedsiębiorstw:
• systemowo obojętne – obejmują zasady
procesu transformacji przedmiotów pracy,
które powinny być przestrzegane przez każde
przedsiębiorstwo w każdym ustroju
gospodarczym, gdyż ich nieprzestrzeganie
może zagrozić egzystencji przedsiębiorstwa.
• systemowo zależne – wynikają one z ustroju
polityczno- gospodarczego i odnoszą się
jedynie do przedsiębiorstw działających w
ramach tego systemu
Cechy (Zasady) systemowo obojętne:
• dążenie do optymalnego kombinowania
czynników wytwórczych, które polega na jak
najlepszym skojarzeniu ze sobą środków pracy,
przedmiotów pracy oraz wykonawczej i
dyspozycyjnej pracy ludzkiej w celu uzyskania
przez przedsiębiorstwo możliwie jak najlepszego
wyniku jego działalności,
• zasada gospodarności, w oparciu o którą każde
przedsiębiorstwo powinno dążyć do osiągnięcia
możliwie wysokiej skali produktywności
zastosowanych czynników wytwórczych,
• zasada równowagi finansowej (równowagi
płatniczej), która oznacza, że każde
przedsiębiorstwo powinno tak gospodarować, aby
w zawsze było w stanie sprostać wszystkim swoim
zobowiązaniom płatniczym przypadającym na
dany moment.
Cechy (Zasady) systemowo zależne:
• zasadę prywatnej własności środków produkcji,
oznaczającą iż zastosowane w przedsiębiorstwie środki
produkcji i przedmioty pracy, jak i wygospodarowane w
wyniku ich skombinowanego zastosowania zyski (lub
poniesione straty) należą do ich właścicieli ( lub
obciążają ich właścicieli);
• autonomię przedsiębiorstwa, oznaczającą, że państwo
i jego organy pozostawiają przedsiębiorstwu
samodzielność w wykorzystaniu wszystkich szans
rynkowych, w ramach obowiązującego ogólnie ładu
prawnego i systemu gospodarczego;
• zasadę działalności dochodowej (nastawionej na
zysk), która w swej najdalej idącej interpretacji mówi,
że przedsiębiorstwa i przedsiębiorcy dążą do uzyskania
w rezultacie swej działalności jak największego zysku.
• Rozmiary: – małe,
– średnie, – duże.

• Formy własności: – prywatne,

– spółdzielcze, – państwowe, – komunalne.

Kryteria klasyfikacji przedsiębiorstw

Zróżnicowanie przedsiębiorstw:
• Struktury organizacyjne:
 –  podmioty jednozakładowe;
 –  podmioty wielozakładowe.


 Obszary zarządzania finansami

przedsiębiorstwa
 • Kształtowanie wielkości i struktury majątku
przedsiębiorstwa poprzez określenie
kierunków oraz form inwestowania
 w powiązaniu z realizowaną działalnością
operacyjną;
 • Kształtowanie struktury kapitałowej poprzez
określenie sposobów pozyskiwania środków
na finansowanie działalności operacyjnej
i inwestycyjnej;
 • Kształtowanie relacji między strukturą
majątkową i kapitałową, gwarantujących
zachowanie równowagi finansowej;
 • Podział zysku i polityka dywidendy w
kontekście relacji zachodzących między
działalnością bieżącą i działalnością
rozwojową.


 Funkcje zarządzania finansami

przedsiębiorstwa
 • Kształtowanie poziomu i struktury majątku stosownie
do wymogów działalności operacyjnej i kryteriów
efektywnościowych;
 • Określenie kierunków i form inwestowania oraz ocena i
wybór projektów inwestycyjnych przewidzianych do
realizacji;
 • Optymalizacja struktury kapitałowej z uwzględnieniem
kosztu pozyskania kapitałów i alternatywnych źródeł
finansowania;
  • Szacowanie i ocena przychodów oraz ocena ryzyka
związanego z ich osiągnięciem;
 • Bieżąca analiza sytuacji majątkowej i finansowej
przedsiębiorstwa, umożliwiająca ocenę zgodności
przebiegu działalności operacyjnej, inwestycyjnej i
finansowej z założeniami oraz stanowiąca punkt wyjścia
do podejmowanych decyzji strategicznych;
 • Analiza pozycji rynkowej przedsiębiorstwa i ocena
wpływu uwarunkowań zewnętrznych na decyzje
finansowe i inwestycyjne;
 • Formułowanie wniosków dla polityki podziału zysku z
uwzględnieniem celów strategicznych.

Rodzaje działalności przedsiębiorstw

Decyzje finansowe przedsiębiorstw i ich

uwarunkowania
• Realizacja celów przedsiębiorstwa wymaga
ukierunkowanych na te cele określonych działań.

• Działania przedsiębiorstwa przekładają się na zespół

czynności, które wyrażają się w gromadzeniu, podziale i
wydatkowaniu środków finansowych.

• Różnorodność decyzji wyprzedzających te działania i

podejmowanych w imię realizowanych celów, mają wspólny
wymiar – pieniądz, a to co je łączy to implikacje finansowe.

• Każda czynność jako skutek podjętych decyzji jest też

skutkiem finansowym
i składa się na zdarzenia i procesy objęte wspólną nazwą
finansów przedsiębiorstw. Niektóre z podejmowanych decyzji w swych
skutkach generują rzeczywisty przepływ strumieni

pieniężnych, inne tworzą przesłanki do powstawania strumieni przepływów w

przyszłości. Są decyzje, które wywołują strumienie finansowe, będące
następstwem strumieni rzeczowych. Są też takie decyzje, w wyniku których
strumienie finansowe przekształcają się po pewnym czasie w strumienie
rzeczowe.

• Różnorodność decyzji względem czasu, skutków

finansowych i udziału w realizacji celu, wywołuje potrzebę
wyodrębnienia głównych obszarów działań.

Decyzje finansowe przedsiębiorstw i ich

uwarunkowania
• Działalność operacyjna to podstawowa
działalność przedsiębiorstwa wynikająca z
jego misji i będąca głównym źródłem zysku.
• Działalność finansowa, zwana
finansowaniem, to działalność w ramach
której przedsiębiorstwo dokonuje wyboru
źródeł finansowania i sposobu ich pozyskania.
W ramach tej działalności przedsiębiorstwo
rozstrzyga też o spłacie kapitałów obcych i
odsetek i wypłacie dywidend.
• Działalność inwestycyjna, zwana
inwestowaniem, dotyczy wydatkowania
kapitału i decydowania tym samym o kierunku
rozwoju przedsiębiorstwa.
W ramach powyższych decyzji finansowych
przedsiębiorstwo rozstrzyga, na jaką skalę
podejmować inwestycje, jak je
finansować, w co inwestować i na jakie efekty
może liczyć.
Decyzje finansowe przedsiębiorstw
i ich uwarunkowania: specyfika i rodzaje
ryzyka

• Zależność między niepewnością a ryzykiem ma

charakter dodatni;
• Ryzyko jest wynikiem istnienia niepewności;
• Ryzyko może być rozumiane w sensie
pozytywnym i negatywnym;
• Ryzyko jest atrybutem wszystkich działań w
przedsiębiorstwie (ma charakter czynny);
• Ryzyko może mieć charakter statyczny (losowy,
np. katastrofy naturalne) lub dynamiczny
(związane z postępem cywilizacyjnym);
• Ryzyko może mieć charakter stały (niezależny
od przedsiębiorstwa) oraz zmienny (zależny od
przedsiębiorstwa).

Ryzyko normalne, które trzeba podjąć, ponieważ

leży w naturze przedsiębiorstwa, jest to ryzyko
specyficzne dla danego rodzaju działalności,
niezbędne by działalność kontynuować;
• Ryzyko dopuszczalne, na które można sobie
pozwolić, czyli utrata pieniędzy i wysiłków w
pogoni za okazją;
• Ryzyko niezbędne, na którego niepodjęcie nie
można sobie pozwolić, towarzyszące wszelkim
okazjom przełomowym, które zmieniają
podstawowe cechy ekonomiczne i potencjał
przedsiębiorstwa;
• Ryzyko niedopuszczalne, na które nie można
sobie pozwolić, które jest przeciwieństwem
ryzyka, na które można sobie pozwolić.

 Metody opisowe (bazują na opinii

ekspertów)
 Metody Ilościowe:
– Statystyczne(bazująnamiarachzmienności);
–
Probabilistyczne(bazująnarachunkuprawdopodobieńst
wa);
–
Ekonometryczne(m.in.analizawrażliwości,analizadyskry
minacyjna).

• Metody mieszane:
– Scenariuszowe;
–
Portfolio(dotycząsłabychimocnychstronprzedsiębiorstw
a); – Punktowe.
SPRAWOZDANIE FINANSOWE JAKO
ŹRÓDŁO INFORMACJI O FINANSACH
PRZEDSIĘBIORSTWA
Od 2005 roku wszystkie notowane na rynkach
Unii Europejskiej spółki oraz banki
zobowiązane są sporządzać swoje
sprawozdania finansowe na podstawie
Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej (MSSF).
• Sprawozdania sporządzone zgodnie z MSSF
powinny odpowiadać normom wyznaczonym
przez Międzynarodowy Standard
Rachunkowości (MSR) nr 1 „Prezentacja
sprawozdań finansowych” (brak wzorca!!!).
• W przypadku rachunku przepływów
pieniężnych MSR-1 odwołuje się tylko do
szczegółowych regulacji ujętych w MSR-7
„Rachunek przepływów pieniężnych”.

Podstawowe elementy sprawozdań finansowych:

• bilans (sprawozdanie z sytuacji finansowej) – informacja o majątku spółki
(aktywach) oraz źródłach jego finansowania (pasywach);

• zestawienie zmian w kapitale własnym – informacja o zwiększeniu bądź

zmniejszeniu wartości podstawowych pozycji kapitału własnego spółki;

• sprawozdanie z całkowitych dochodów (rachunek zysków i strat) – informacja

o wielkości dokonanej sprzedaży przez jednostkę wyrażonej przez przychody
oraz o kosztach uzyskania przychodów;

• sprawozdanie z przepływów pieniężnych (cash flow) – informacja o

faktycznych wydatkach i wpływach środków pieniężnych w danym okresie
rozrachunkowym w podziale na trzy podstawowe obszary działalności spółki:
operacyjną, inwestycyjną i finansową;

• informacja dodatkowa – informacja o przyjętej przez spółkę polityce

(zasadach) rachunkowości oraz szczegółowy opis kategorii, które zostały
syntetycznie przedstawione w bilansie oraz rachunku zysków i strat.

Zgodnie z MSR-1 Sprawozdanie z sytuacji finansowej (Bilans) powinno

zawierać co najmniej następujące pozycje:
 1. a)  rzeczoweaktywatrwałe;
2. b)  nieruchomościinwestycyjne;

c) wartości niematerialne;

4. d)  aktywafinansowe(zwyłączeniemkwotwykazywanychwpkte),h)orazi));
5. e)  inwestycjerozliczanezgodniezmetodąprawwłasności;
6. f)  aktywów biologicznych;
7. g)  zapasy;
8. h)  należnościztytułudostawiusługorazpozostałenależności;
9. i)  środki pieniężne i ich ekwiwalenty;
10. j)  zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania;
11. k)  rezerwy;
12. l)  zobowiązania finansowe (z wyłączeniem kwot wykazywanych w pkt j)
oraz k));
13. m)  zobowiązania i aktywa dotyczące podatku bieżącego;
14. n)  rezerwaorazaktywaztytułuodroczonegopodatkudochodowego;
15. o)  udziały mniejszości zaprezentowane w kapitale własnym;
16. p)
wyemitowanykapitałpodstawowyorazpozostałekapitałyprzypadająceudzi
ałowcomJD;
17. q)  aktywazaklasyfikowanejakoprzeznaczonedosprzedaży;
18. r)  zobowiązania wchodzące w skład grup przeznaczonych do sprzedaży.
Cechy charakterystyczne:
 AT są zaangażowane w przedsiębiorstwie przez okres
powyżej 1 roku;
 uczestniczą w wielu cyklach produkcyjnych zachowując
przy tym swoją naturalną

postać fizyczną;

• zużywają się stopniowo i przenoszą na wykonane przy ich

pomocy produkty tylko część swej wartości;

• mała elastyczność (trudności w bieżącym regulowaniu ich

wielkości i struktury względem wykorzystywanych zdolności
produkcyjnych);

• są obarczone dużym ryzykiem (nie ma pewności czy

poniesione nakłady inwestycyjne się zwrócą);

• koszty zużycia AT mają charakter względnie stały, przy czym

postępujące procesy mechanizacji i automatyzacji produkcji
oraz skracanie czasu użytkowania środków produkcji
powodują wzrost udziału kosztów stałych w kosztach
całkowitych.
Wartości niematerialne – nabyte prawa majątkowe, które
nadają się do gospodarczego wykorzystania; okres ich
ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż rok; są
przeznaczone do używania na potrzeby jednostki w ramach
jej działalności operacyjnej.
– Wartość firmy – przyszłe korzyści ekonomiczne z tytułu aktywów, których nie
można pojedynczo zidentyfikować lub osobno ująć (różnica wyższego kosztu
połączenia obejmującego aktywa, zobowiązania i zobowiązania warunkowe,
oraz niższej wartości godziwej netto wymienionych kategorii bilansowych)

• Rzeczowe aktywa trwałe – to środki trwałe, które utrzymuje

się: dla potrzeb procesu produkcyjnego, dla potrzeb dostaw
produktów gotowych i towarów,
w celu oddania do użytkowania innym podmiotom na
podstawie umowy najmu, w celach administracyjnych.
• Aktywa biologiczne – aktywa, z których poprzez działalność
rolniczą w okresie dłuższym niż rok uzyskuje się produkty
rolnicze lub inne aktywa biologiczne (produkty rolne, drzewa
leśne, bydło mleczne, trzoda chlewna, drzewa owocowe,
itd...)

Należności długoterminowe – należności z tytułów innych niż

z tytułu dostaw
i usług (te są zaliczane do należności krótkoterminowych)
wymagalne w okresie dłuższym niż 12 miesięcy licząc od dnia
bilansowego;

• Inwestycje długoterminowe – aktywa posiadane przez

jednostkę w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych
wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania z nich
przychodów w formie odsetek, dywidend lub innych
pożytków, w tym również z transakcji handlowej;

• Długoterminowe aktywa z tytułu odroczonego podatku

dochodowego – obejmują aktywa z tytułu odroczonego
podatku dochodowego, które zostaną rozliczone w okresie
dłuższym niż rok obrotowy, w tym w szczególności: ujemne
różnice przejściowe, przeniesienie na kolejny okres
nierozliczonych strat podatkowych lub niewykorzystanych ulg
podatkowych;

• Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe – rozliczenia

międzyokresowe uznane powszechnie za czynne, których
rozliczenie nastąpi w okresie dłuższym niż 12 miesięcy od
dnia, na który aktywa te są prezentowane w bilansie.
Źródła informacji o finansach
przedsiębiorstwa: bilans – aktywa obrotowe
Cechy charakterystyczne:
• AO są zaangażowane w przedsiębiorstwie do
1 roku;
• są niezbędne do realizacji istotnych funkcji i
zadań przeds., w powtarzających się
systematycznie cyklach pracy;
• ich podstawową funkcją jest ciągły ruch, w
czasie którego zmieniają się wielkości, a także
postaci poszczególnych składników AO.
Kapitał (fundusz) własny to równowartość
aktywów netto, czyli aktywów
pomniejszonych o zobowiązania; składają się
na niego środki wniesione przez właścicieli
(np. aport, emisja akcji) oraz wyniki finansowe
netto pozostawione
w przedsiębiorstwie (tzw. zyski zatrzymane);
w przypadku sprawozdania skonsolidowanego zgodnie
z MSSF
w ramach kapitału (funduszu) własnego wyróżnia się
kapitał własny przypadający udziałowcom jednostki
dominującej oraz kapitały mniejszości, które stanowią
część aktywów netto jednostki zależnej
(w tym: część zysku lub straty), która przypada na
udziały kapitałowe nie należące, bezpośrednio lub za
pośrednictwem jednostek zależnych, do spółki-matki.

Rezerwy to zobowiązania, których kwota lub

termin zapłaty są niepewne.
• Zobowiązania cechują się tym, że:
– oznaczająobowiązekwykonaniaświadczenia;
– wynikajązprzeszłychzdarzeń;
– mająwiarygodnieokreślonąwartość;
–
spowodująwykorzystaniejużposiadanychlubprzyszłychk
orzyści ekonomicznych.

Kryterium czasowe (termin zapadalności): –

Długoterminowe (termin zapłaty powyżej 1 roku);

•
– Krótkoterminowe (termin zapłaty do 1 roku). Kryterium
kosztowe:
Źródła informacji o finansach
przedsiębiorstwa: bilans – pasywa
Podział rezerw i zobowiązań:
– Oprocentowane;
– Nieoprocentowane.

Ogólnie rzecz biorąc rachunek zysków i strat

ukazuje różnice pomiędzy wszystkimi osiągniętymi
przez jednostkę gospodarczą przychodami oraz
kosztami w danym okresie czasu.
• Przychody i zyski ukazane w tym sprawozdaniu
to uprawdopodobnione korzyści ekonomiczne o
wiarygodnej wartości, jako zwiększenie wartości
aktywów lub zmniejszenie wartości zobowiązań,
które mogą wpłynąć na zwiększenie kapitału
własnego.
• Z kolei poprzez koszty i straty należy rozumieć
uprawdopodobnione zmniejszenie korzyści
ekonomicznych, które mogą wpłynąć na
zmniejszenie kapitału własnego.
Czy kapitały własne w przedsiębiorstwie mogą
być ujemne? Co taka sytuacja by oznaczała?
Co mogłoby być jej przyczyną?
• Czy przy ujemnych kapitałach własnych
przedsiębiorstwo musi ogłosić upadłość, czy
też może normalnie funkcjonować?
• Który z poziomów wynikowych w rachunku
zysków i strat jest najbardziej istotny?
Dlaczego?
• Która z sytuacji jest bardziej preferowana:
papierowy zysk i odpływ gotówki z
przedsiębiorstwa, czy papierowa strata i
dopływ gotówki do przedsiębiorstwa?
FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI
PRZEDSIĘBIORSTWA, STRATEGIE
FINANSOWANIA, STRUKTURA
KAPITAŁOWA, KOSZT KAPITAŁU
Aby przedsiębiorstwo mogło wypełniać trzy
podstawowe funkcje: zaopatrzenia (w czynniki
produkcji), produkcji i zbytu wyrobów
gotowych, musi posiadać różnorodność źródeł
finansowania, ciągłość finansowania i
właściwą dla niego dynamikę zmian.
• Struktura źródeł finansowania
przedsiębiorstwa może być rozpatrywana z
różnych punktów widzenia: podział na
wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania
oraz równoległy podział na własne i obce
źródła finansowania.
Na kapitał przedsiębiorstwa składa się zatem kapitał
własny i obcy, będący sumą wszystkich zobowiązań
zaciągniętych na rynku finansowym, obciążonych
oprocentowaniem.

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM
OBROTOWYM I AKTYWAMI
OBROTOWYMI
W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Cechy charakterystyczne:
• AO są zaangażowane w przedsiębiorstwie do
1 roku;
Aktywa obrotowe
• są niezbędne do realizacji istotnych funkcji i
zadań przeds., w powtarzających się
systematycznie cyklach pracy;
• ich podstawową funkcją jest ciągły ruch, w
czasie którego zmieniają się wielkości, a także
postaci poszczególnych składników AO.
Kluczowe decyzje zarządcze w
odniesieniu do aktywów obrotowych:
  zapewnienie stałej płynności
finansowej;
  optymalizacja wielkości i struktury
majątku ze względu
na minimalizację kosztów jego utrzymania;
kształtowanie takiej struktury źródeł
finansowania majątku, która będzie sprzyjać
minimalizacji ich kosztów.

Kapitał obrotowy – wprowadzenie

 Przepływy finansowe mają istotne znaczenie w
utrzymaniu płynności finansowej, z czym wiąże się fakt,
że mają one przede wszystkim odbicie w relacjach
między strukturą majątku firmy i jej kapitałów.
Z punktu widzenia utrzymania równowagi finansowej
przedsiębiorstwa zasadnicze znaczenie ma relacja,
zachodząca między podziałem majątku na trwały i
obrotowy oraz między kapitałami stałymi i
krótkoterminowymi.
Zaangażowanie kapitałów w finansowanie majątku
trwałego oznacza ich zamrożenie na dłuższy czas.
W celu utrzymania równowagi finansowej przez
przedsiębiorstwo niezbędne jest pełne pokrycie
majątku trwałego stabilnymi źródłami finansowania –
kapitałami stałymi.
Środki obrotowe uczestniczą w cyklicznie
powtarzających się operacjach w krótkich okresach
czasu i mogą być finansowane krótkoterminowymi
kapitałami obcymi
w klasycznym ujęciu – dla zmniejszenia ryzyka – w
finansowaniu środków obrotowych powinny być także
zaangażowane częściowo kapitały stałe – występuje
wtedy tzw. dodatni kapitał obrotowy
 Z istoty ujęcia bilansowego wynika, że zwiększenie
majątku wiąże się nieodłącznie z zaangażowaniem
dodatkowych źródeł finansowania
Jeśli przekształceniu ulega struktura aktywów, to
jednocześnie przekształceniu ulegnie struktura
pasywów
Wniosek: efektywne zarządzanie finansami
przedsiębiorstwa polega na jednoczesnym
oddziaływaniu (i kontroli) na majątek oraz na kapitał.

Zapasy – „zamrożony” zasób pieniądza;

Problematyczna płynność – muszą pokonać
wiele faz pośrednich aby zamienić się w środki
pieniężne;
Wysoki koszt utrzymywania – koszty
alternatywne, koszty magazynowania, koszty
finansowe;
Jednocześnie jednak zapewniają elastyczność
prowadzenia działalności – ciągłość procesów
produkcyjnych, zabezpieczenie przed
niekorzystnymi zmianami otoczenia, szybkie
reagowanie na potrzeby rynku, zmniejszenie
wrażliwości na ceny surowców, materiałów i
towarów.
Należności – aktywa utożsamiane z zasobem pieniądza,
jaki odbiorcy są winni z tytułu dokonanych zakupów z
odroczoną płatnością (tzw. aktywo samolikwidujące
się);
Odroczony termin płatności – sprzedaż kredytowa –
wydłużenie okresu wpływu gotówki do
przedsiębiorstw;
Sprzedaż na kredyt jako instrument promocji –
przekłada się na wzrost przychodów ze sprzedaży, ale
jednocześnie wiąże się też z kosztami (koszty
utraconych możliwości) oraz ryzykiem niewypłacalności
kontrahentów;
Odroczenie płatności – pozbawienie
przedsiębiorstwa części należnych mu zasobów
pieniężnych, które musi uzupełnić z innych źródeł.

Kapitał obrotowy w przedsiębiorstwie

Majątek obrotowy musi być rozpatrywany w ścisłym
związku ze źródłami jego finansowania.
Kapitał obrotowy brutto równy jest aktywom bieżącym
– środkom obrotowym.
Część aktywów, która nie jest finansowana
zobowiązaniami bieżącymi nazywa się kapitałem
obrotowym netto lub kapitałem pracującym.
 W praktyce kapitał obrotowy netto nazywany jest
często kapitałem obrotowym.
Wartość strukturalna środków obrotowych ulega
zmianom w zależności od wahań wielkości sprzedaży i
warunków rynkowych, jednak pewna wielkość
utrzymuje się przez dłuższy czas na jednakowym,
minimalnym poziomie
Dodatni kapitał obrotowy (netto)oznacza, że część
aktywów bieżących w przedsiębiorstwie finansowana
jest kapitałami długoterminowymi i że pozostają one w
jego ciągłej dyspozycji
Zerowy kapitał obrotowy (netto) - ma bardziej
teoretyczne niż praktyczne znaczenie
Ujemny kapitał obrotowy (netto) – może
występować w warunkach, gdy część składników
trwałych majątku, wiążących na długi okres środki
pieniężne firmy, finansowana jest zobowiązaniami
krótkoterminowymi