oo 8. LEONIS IX PAPA SPUSCLLA. a (Quod sequitur est ramen primi wmomus ejus- A Sign. Valtheri comitts. . dem cum iplomatis.) Sign. Rainardi comitis. Ego Bruno Dei gratia Leuchorum prasutnargitus Sign. Odelrici comitis subseripsi et signavi. Sign, alterius Oderrici comitis. ‘Signum Hugonis de Cysa urbe Haloram. ‘Sign. Herberardi (119) archiopiseopi Trpvirorum. Sign. Adhelberonis Metensis episc. im. Theoderici (120) Virdunensis Siyn, Hugonis Chrisopolitani arebiepiscopi. Sign. Widriei abbatis saneti Apri. Sign, Herberti primicerti. Sign. Herbert a i. (119) Il ne fut fait archevéque qu'en 4047. Sign. Hensici advocati. Sign. Gomberti, Sign. Norbert. Sign. Reimbaldi. Data sunt hee anno ab Incarnatione Domini 105, indietione m, epacta x1v, concurrente vi, reguanls Henrico seeundo Romanorum Augusto. (120) Une fut aussi eveque qu’en 1087. SANCTI LEONIS IX ROMANI PONTIFICIS EPISTOLA ET DECRETA PONTIFICIA. L Jeonis 1X pape bulla qua Berardo 1, Farfensi ab- bati, ejusque monasterio , bona, jura ac pricilegia omnia confirmat. (Aono 4049.) [Moratori, her. Mat. Script, UI, 11, 585.] Leo episcopus, servus servorum Dei, dilecto in Christo fio Beranpo, abbati monasterii quod poni- tur in Pharfa, tuisque successoribus in perpetuum , perpetuam in Domino salutem. Cum piz petitiones nostris auribus inculeantur, decet nos assensum prazbere, et talibus desid ‘non resultare, qnatinus sacra loca temporibus nostri Proficiant et augeantur, et in nullo, quod absit! mi- itur quia petistis a nobis quatinus ex no- religiositati monasterii vestri confirmationem, ejus- demque honorem, que habet modo, et habiturum st in perpetutm, videlicet fundum Massam in quo est ecclesia Sancti Valentini. Ex {undo Muciani uncias tres. Fundum Pateruum, in quo est ecclesia Sancti Johannis. Fundam Carbonianum. Fundum Septi- nisni, Fundam Pipiliani. Fundum Agelli. Fundam Mutelte. Fundum Loriniani. Fundum Urbane. Fun- dum Bucciniani. Fundam Albuciani; et alios fundos cum domibus, vineis, olivetis atque colonis. Confir- \amus autem vobis vestrisque successoribus preno- minatus fundos, vel uncias, seu ecclesias cum casis, vineis, pratis, silvis, salictis, nee non aquirnolis, et aniversis appendicibus, colonis aique familiis, vel us ad eo generaliter et in integrum pertinen- i primitus, et nunc ab ipso vestro mona- serio possessa sunt tam in comitaiu Sabinensi, nee non et Narniensi, size in comitatu Reatino, vel Fur- coniano, Asculano, Firmano, Aprutiensi, et Pinnensi, tate nostroque dono concederemus vestrat ¢ cip B Romano eftam, et Tuseano, omnesque wijacentis ¢jusiiem monasterii atque pertinentias, cum umei integritate concedimus detinenda, tam ea que nol in Future, largiene tis acquirere tu et. successores i, legia sancti recordationis. dowti Adrian quoudam papse, et Pauli, eidew venenb monasterio confirmata sunt, permanends. De ie eis quoque mereatorum, et pontiura , et decimss ad monachorum stipendia et pauperum dati a pr ‘enti secunda indictione tux religiositati tuisqne cessoribus abbatibus vestri monasterii in perpetwua concedimus, ex eisdem omnibus percipiendas; mt on et oblationes moriuorum. Statwentes apostle censura ex auctoritate besti Petri apostolorum pir sub divinis obtestationtbus et anathemals it terdictionibus, ut nulli unquamy nostroram su0ces rum pontificum, vel ali eailibet magna parreqe person, ipsa preniominata loca vel que in pesie Fura, auxiliante Deo, vestro monasterio fuerint st- quisita, sicuti supra sunt instituta, a potestle & ditione vestra vestrorumque suecessorum , ac vst monasterié auferre vel ahenare quoquo sod lice Si qua autem temerario ausu magua parvaque pe ‘soua contra hoc nostrum privilegium ‘gere pro sumpserit, seiat se anathematis vineulo esse inwod> tam, et a regno Dei alienam, et cnm ownibos impiis ‘lerno incenlio ac supplicio condemuatam. At we qui pio inwitu curator et observator hujas posi privilegii exstiterit, gratiam stque misericordiom *r Dp lamque celernam a misericordissimo Domino Des nostro consequi mereator in- sxecula seculorws. Amen, . SetIptum per manus Petri scriniarii sacri pala, in meuse et indictione secumia,393 Datum tv Kal. Marti per manus Pet biowhecarii et cancellarii sanete apostolicse sedis , uno pontificaius domni Leonis noni pape primo,. Indietione 11. nam monasterium Peru- -Pontis eripit Perusinis (Anno 1049.) [Murotori, Antig. Ial., V1, 333] Lixo episcopus, servis servorum Dei, Joaxxi , sbbati monasteril Saneize Marize Vallis Poutis, tuis- ‘qe suecessoribus abbatibus, perpetuam in Domine sslatem, Quia ad hoe, anmuente Domino, non nostris meri fis, perrenimmus, ut omnium Eeclesiarum cura ad B 1s respiclat, quam maxime circa illas Keclesia sollcitare debemus que proprize sub manibus nostris consistunt, Inde est quod ad petitionem tuam, di ‘ketiasinve Gi Joannes abbas, aures nostras inflexi- ms, eamque implere deerevimus, ut ccilicet confir= ‘waremus et corroboraremus vestro monasterio, et Yobis ae successoribns vestris abbatibus, mobilia et immobitia boua queeunque, quocunque mado ad ‘sum ad vos et monasterinm vestrum et nunc per- tinent et in perpetuum pertinebunt: et ut de decimis primis similiter faceremuus, et de clericis a quo- cunque contigerit ordinandis ; ut fotrom nemini tonditionaliter prebeatis procter pape, ad quem Proprie pertinetis, sicut in praecepto pix memorize decessoris nostri domni Clementis popz continetur. Quapropter per hujas nostri precepti seriem confir- ‘manus atque corroboramus Yestro monasterio , ut fiximus, ac vobis ac successoribuis vestris abbatibus monasterium pos- del, et in perppetuum possidebit, sive sint mobilia, sive immobilia, quocunque modo evenissent et ever iemt, Decimas etiam et primitias de ipsis honis ut ore sol to 2 Yesirsque suceessoribus, euicunque vullis episcopo sleticos vestros ordinandos offerre. Quin etiam pro- bibemus ne quis a vobis exigat fotrum, prieter papa soln, Ab omni etiam alienatione liberos vos et securos redtere volumms; unde apostolica auctori- {ate cassamus et evacuamus illa preecepta quit a Benedicto et Gregorio injustis pomificibus Andrew (121) Eo majorem preesens Trevirensis confirmatio meretar nem, quod, non ob- Saute aliorum opposit wwasi in contradictorio Suncita fuerit, neque a solo ‘Romano pontifice, sed a syn0:o, cui nec soli Hali interfuere. Hildebrandus exre, in Ecclesia Cotoniensi enntritns, nolebat ma- fistram suam Trevirensis sedis elatione deprimi,, qua itaque quantaque egerit, ut hoc confirmationen Wnodalem impediret, sub nomine Gregorii Vil po- ‘ea ereatus Romanus pontifex his verbis ad Auno- em archiep. Coloniensem anno 1074, perseribi piel. 79, lib, 1 Regesti: « Ob recordationem disc mpore antecessoris nostri in Eeclesi specialem ei prater cz. ins dilectionem impendi- ‘wos; et sicut adhue Romance Ecelesic fli testautur, EPISTOLZ ET DECRETA PONTIFICIA. 508 iaconi bi- A episcopo Peruyino collata sunt de eodem vestre mo- nasterio, Pro qua corroboratione, constitutione et evacuations statuimns apostotiea censura, sub divint judicit exterminium, ne quis unquam nosteorum ‘suecessorum pontificum, aut quiclibet alia magna parvaque persona, et specialiter episcopus Perusi- us, contra boc nostrum prazcepuum agere prasu- mat. Quod si quis forte tentaverit, ansthematis Vineulo a Domino Deo innodetur, nee nisi digna satisfactione solvatur. Qui vero custos et inviolator hujus nostri pravcepti exstiterit, a Domino Neo ber nedicatur, eo quod inconvulsum permduere lauda- vit, Bene valete. Datum wi Kalendas Aprilis, per manus Petri diaconi, bibliothocarii et cancellarii sanete aposto- fica sedis, anno downi Leonis IX pape primo, dictione secunda. ML S. Leonis 1X privileginm pro Ecclesia Trevirensi (121). (Anno 1049.) [Hontheim, Hist. Trevir. diplom. 1, 386.) Leo episcopus, servus yervorum Dei, dilectissimo Enenstanno, Trevirensium archiepiscopo , vestrisque ‘snecessoribus, salutem in Domino. Aternum divine dispensationis cousilinm, que decrevit per tempora distribuere omnia, nulla re- rim mutabilitate mutatur, nullaque temporum dl- versitate variatur. Unde factam est ut hujus eterna dispositionis immutabilis ordo nostram de Tullensi¢ C episcopatus humilitate medigcritatem ad apostolicam Promoveret sublimitatem; gratuito quidem dono , non aliquo exigente nostro merito. Quocirea vesira fraternitas, dulcissime frater, nos, nostra charitate vita, comitata est, et Rome nobiscum aliquantalum Temorata. Interea loci eum unicuique sunm jus suumaue rectum, quod vel ablatum penites, vel ali qqoantulom immutatum csset, omnimodis restttuere cuperemus, dilectionis vestra privilegia nobis attn- Aistis, quae (122) primatum Gallize Belgicee subscripto ‘modo vestris antecessoribus datum a nostra aposto- lica see asserebant, pro eo quod in exordio religio is vestra Trevirensis Ecclesia printa illls in parti- bus fidei rudimenta percepiuset , per egregios dos gmatisias Eucharium, Valerium, Maternuin , quos D beatissimus Petrus aposiolorum princeps instruxit, tempore beati Leonis pape, Trevirensi episeopo pro Nonore Ecclesia vestre, quod idem beatus Leo gre tol, viibus tous resis. » Si autem hae sua ‘oppositione nihil nocuit contirmato per Leonein pri- atu Hildebrandus, in boc el prodest rei get delis narratio, in Gregorii Vil epistolis servata, us Yel inde tian oppareat Trevirensis primatie jora supra Coloniensem archidia-cesin sese protendisse, tanguain Galle Belgiew parte. (422) Primatum Gal ct ln semtentia deposit par ie Belgice. Sed, ut quid nis Thiedgaudi de anno Belgice tantam primes audit Trevirensis_presul, qui ante Germanize Gallizeque dicebater? Tribaant hoe Zech de Primat. German. cap. 2, § 47, et ality declinanti splendori et auctoritall civili Trevirorum ‘Augusia..$. LEONIS IX P/ eiinstructos ordinavit, et iilue ad previcrndum direxit. In quibus privilegiis etlem antiquiora pre jtilegia incendio memorantar consumpta ; qu pre- sxominatie sanetis eorumque suceessoribus, Hest Agritio, Maximino, Paulino, Severo almificis. wtique iris, a primordio authentice concessa erant de eorern, Qua etiam privilegia Theodorico Trevirensi archiepiscopo Joannes XItl paps, Benedictus VI, face non alius Benedictus VU Egberto similiter Tre- ‘ireasi archiepiscopo temporibus Cttonis pri secundi pia dispositione contulerant. Nos autem x Sutuentes et diligenter perpendentes , dignnm daxi- mus cum coxsilio et consensn tolins cleri et popult Romani, idipsum de primatu, sicut constitutum erat, confirmare, alque nostris apostolicis apicibus cor- roborare. Quod uhi in ecclesia S. Petri in Dominica Passionis cuncto clero eunctoque populo nos. ips sursum in ambone consistentes presentia vestra {nostra} revelavimus, et eadem privilegia legi feci- mous pro amore diseipoforum S, Petri, quos.praetu~ Fimus, Eucharii, Valerii et Materni, ab onmitus ‘acclamatum est, jure primatum ipsum vobis vestris- que successoribus deberi, qui in cathedra sedetis discipulorum sancti Petri. Quapropter omnibus ipsis Jandantibus et respicientibus pro investitura ipsius primatus, Romana mitra caput vestrum insi ‘us, qua et vos et suecessores vestri ofliciis Romano more semper utami vos esse Romane sedis discipulos reminiscamiai. Quod tamen in synodo nostra, quam circa xv post ipsum paschalem diem Deo priesidente celebravinus, ‘tamen ratione ut singulis amnis vos vestrique suc~ cessores semel legatos vestros ad nos nostrosque ‘suiccessores miltatis, per quuos vobis de nostris uti- partibus agendis remit i tertio anno Romam visitationis fatres ad primogenitum fra- trem veniatis, nisi forte inevitabilia necessitas ingruerit. Quapropter desideriis vestris anauentes, secundum prefatorum privilegiorum tenorew per hoc nostra apostoliee suctoritatis privileginm de~ -eernimus et confrmamus ipsum vobis vestvisque ‘successoribus primatum hoc modo, ut habeatis prie mum locum post legatum aposiolicum in Galliam Germaniamque destinatum, ete, Etsi missus Romana Ecclesize defuerit, yost imperatorem vel regen se- dendi, queque alia in privilegiis ‘Theodorico con- cessis enarrata suis locis. Ego’ Halmardus Lugdunensis Eeclesie: indignus archiepiscopus in predicta synodo residens, salva priscarum constitutionum firmitatect (495)Lngdunen= (123) Salva Lugdunensis Ecclesia aucioritate. Hac junensis reservatione non obscure Srmantur supra de Trevirensi primatu per Gallias ejusque juribus statuiinus. Ab illo specialibus Ecclesize suze privilegiis metuebat Halmardas, non primatui; quem “APA OPUSCULA. 6 A sis Ecclesize auctoritate hoe decretum Laudavi, ma- puque propria roborans subscripsl. Ego Joannes Portuensis episcopns in predict synoto residens, confirmavi et subscripsi. Ego Cadslous episcopns subseripsi. Ego Denediewus Tuscane [Tusculanz] Eecleia episcopus subscr. Ego Gethardus Florentinas episcepus subser. us S. Sylve Candida, gratia noe ibnotavi, [ Assisiensis ] episcopes is episcopus subscr. iensis episcopus subser. snsium episcopus subset. episcopus subser. per manus Petri diacoal & Dibliothecarii, et cancellarii suet spostolice sei, anno domini Leonis 1X paps, indict. 1 iv. Leo papa ad Cawallonem Retionensem abbaten. (Anno 1049.) [Morice Mémuires pour sree histoire de Braga, x0 episcopus, Christo Catwattont abbati monasterii Saneti Sol ‘atoris, constructi in loco qui dicitur Rothonessis, Videlicet in Britannia constituti, su ‘Suscepti nos oflcii cura compellit onium Exel C siacum sollicitudinein gerere et libramine aquitas omnibus in necessitate ‘quantum Deo do ante possunms, subvenire ; przecipue tamen ills veneralilibus locis, quae juris sanctze Romanz Ee clesize esse dignoscnntur et singulis anais sibi cessea persolvun:-: pro debito honore summze et apowsice sedis, cujus membrasunt, attentius subvesire et oor sulere debeinus. Proinde, juxta petitionem wim, prafato monasterio, cui tu privesse dignoscers quod juris sanctz Romance Ecclesize esse dignoscisr, unde per singulos annos, census trium denarionia aureorum sibi redditur, hnjusmodi privilegia praseat nostre auctoritatis decreto indulgemus , concediass atque fienamus, statuentes nullum regum peratorum , nullum quacinque digaitate previta D de his que eidem venerabili loco, quibustibet honisi dus de proprio jure jam donata sunt, sicuti cont de Bella Insula, quam Gauftidus, dux Bri de proprio jure prafato monasterio cout Alanus postea fils ejus concessit et in perpetou, ‘ut tu asseris, et qui teeum sunt testiticantur, Groiet confirmavil, Quod nos etiam auctoritate beatorem apostolorum Petri et Pauli ot nostra cosirmams demum anno 4079 in Gebuini Lugdunensis archiep- -graliam concessit Gregorius PP. VI, seilicet se {quatuor provincias, Lugiunensem, Rothomagease™ juronensein et Senoneusem37 et in perpetuun ipsam insulam, tibi et suecessoribus sine inquictudine habere concedimus (deest ali- quid}, vel in futuruin, Deo miserante, collata fuerint, sub cujuslibet cause uceasionisve specie minuere vel au‘erre audeat. Sed cuncts, que ibi oblata sunt vel offerri contigerit, tain a te quama tuis successoribus, P renni tempore sine inquietudine volumus possideri, eorum quidem usibus, pro quorum sustentatione concessa sunt, modis omnibus profutura. Si quis ver regum, sacerdotum, clericorum, judieum ac jum personarum hane constitutionis mostrar ‘ain agnoscens contra eam venire tentaverit , is honorisque sui dignitate careat reumque ym venerit, a corpore et sanguine Domini nostri Jesu Christi alienus Gat ; cunctis autem hane tutionis nostra paginam servantibus sit pax nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bone actionis percipiant, et apud districtum Judicem pramia wlernse pacis inveniant, Datum Laterani, IWibus Aprilis, v S. Leo IX Eberhardo archiepiscopo Trevirensi asserit cellam Quatuor Coronatorum, arckiepiscopis Tre- virensibus a Benedicto VII elim collatam, (Anno 4049.) {Vide supra in Bexeoicro Vili et Gesta Trever., edit. ‘Wyttembach et Muller, 1, 450.] vL 8. Leo 1X monasterii S. Salvatoris Septimians «iber- tate et privilegia confirmal. (Anno 4049.) [Ughelli, Italia sacra, IM, 68.) Lue episcopus, servus servorum Def, Perso abbati mionasterii$. Salvatoris in Septimo, suisque successo- rribus abbatibes, perpetuam benedictionem et salutem. Convenit apostolico moderamini pia religione pol- Jentibus benevola compassione succurrere, et peten- tum desideriis congruum impertiri suffragiuin. Propterea , inclinati precibus vestris, per hujus nostre praeceptionis seriem confirmamus et corrobo- ramus Libi monasterium ipsum S. Salvatoris cum ‘cinnibus bonis ejus mobilibus etimmobilibus, seseque moventibus, quecunque ad eum juste et legaliter pertinent, Necnon etiam censemus ut securum ipsum ‘monasterium ab omni Kesionersit, et sine molestia sit episcopi; et ut ordinationes presbyterorum vel aterorum gradunm in eodem monasterio a quolibet catholico episcope tribuantur; et ut elezinosyna: tam vivorwm quam et mortuorum sine calumnia episcopi idem mionasterio tribuantur, et ub de possessione monasterii decima a vobis accipiatur. Et quicunque s¢ ad monasterium sepeliri petierit, a monachis se- Peliatur. Et ut praeter ab Apostolico, ne judicotur, nee ad synodum abbas vocetur,, sicut nee ab alio conseerationem accipit. Statuentes apostolica cen- Sura, uf nullus nostrorum successorum pontificum, nulins marchio, nullus dix, nullus comes, nullus episcupus, nulla preterea persona hominum magua EPISTOLE ET DECRETA PONTIFICIA. ‘A vel parva, contra hane nostram praeceptionem agere praesumat, Quod quicunque fecerit, anathematis vinculo feriatur. Qui vero custos et observator bujus nostra preeceptionis fuerit, benedietionem a Domino Deo consequatur. Datum xiv Kalend, Mait bibliothecarii et cancellarii S. apostolice sedis, anno domini Leonis 1X papze primo, indict. 4. Vil. S. Leo 1X Joannem ex Tuscanensi actum episcopum Portuensem testatur a synodo in ecclesia S. Salva~ loris sencitum esse, Ecclesice Porluensis privilegia confirmat. [Ughelli, Halée sacra, 1, 120.) Leo episcopus, servus servorum Dei, dilectissima B nobis in Christo fratri et coepiscopo nostro Joans, Portuensis Ecclesiae antistiti, suisque successoribus est impendere, benigne quidem non negare. Qua- propter quia transmigrationem fecisti de sede Tusca- nensi ad eamdem sedem Portuensem, digovm duxi- mus in synodo prius de hoe ventilare, utsum juste facta fuerit vel injuste, quod et fecimus residentes in synodo et ecclesia Salvatoris. Cumque ibi diligen- {er esset examinatum qua ratione de episcopatu ad episeopatum transiens, inventum est 1am necessi- tatis quam utilitatis causa lioe factuas fuisse, et judi- ceatum est hoc fleri poluisse. Quaz etiam fuerit ne- C cessitas, que utilitas, sutis patenter est expressa : necessitas, quia jam Romana Ecclesia in filis, quos ipsa lactaverat, defecerat, quorum tu pars supersies eras; congrua ulilitas vero, sive pro rebus.ipsius Keclesiz, quae tibi nota erat prez aliis, sive pro con- is dandis, sive etiam pro mediatione Romans Ecclesie et imperatorum, quoruin tu sepe mediator fuisti. Hac igitur re inclinati decrevimus petstioni twee satisfacere, scilicet ut tii wuisque successoribu ipsum Portuensem episcopatum confirmemus, qui utique libenter faciinus. Et primum ipsum episcopa- tum Portuensis Ecclesise, qua posita esse videtur foris predictam Portuensem civitatem, eui vocabu- lum est 8. Hippolyti, cum vineis, et hor clausuris vineatis, et olivetis in circujtu ejusdem D ecclesia, pariter et ctausuram de vinea una in into: grum sitam in Cardewum, et ia Finilia, clausuras duas oum vineis, et terris, in Basi. Omnia haze posite in insola majore, imo et ecclesiain S. Mariz, et aliam ecclesiam S. Laurentii, cum cellis, et hortis, sique vineis, clausuras quingue. In una quidem , et Theodori, et in alia minis, quaria justa S. Mariam usque ad Trajanum, quinta juxta S, Laurentium usque in Trajanum, nec non et clausuram de vinea in locum qui vocatur Scarajo, et aliam petiam qua ponitur in clausura, et vine petiam unam it terra Cucuzuba, ct aliany in Montone ; verum etiam et fundum in integrum qdichuar Baccant uae posite junta eamdem civitatem Portuensom, sieuti incipita primo hutere, ab arbore quee vocatur tamarix, et dirigitur in cotamnelia, quae in campo stare videtur, millia~ No m distante ab eadem civitate, ot deinde pergente Feeto itinere per salariam, et usque ad alegiam Piscaloriam, et deinde redeunte ad mare per Bucci+ ham, et circumeunte littus maris ad 8. Nympham, usque ad focem micinam eum loeis qui dicuntur Vincera usque ad balnearia, atque locum qui roca ‘wr Portas Trajani, wee nom et castellum alitul mi in integra, cum omni sua pertinentia, et in eivi tate Constantiniana, omniaque ibidem habere citur, una com ecclesia BB. apastolorum Petri et Pauli, com cryptis, ubi aninalia ipsius ecctesiw ma- B de Miran nore videntur, et deinde usque ad S. Mariam, que Ponitur in arcu eum erypla, et domum que vocatu Balneum Veneris, et uaque ad viain publicam infra Jpeum castellum, atque cannetum de ista civitate, ‘nee non monasterium S. Agnetis cum salariis, et Vineis, que incessum hrabere videtur : porto et fun- tum in integrum, qui voeatar Polmus, eum casis, Vineis et verrie, pascuis, extendentem se usque ad faennm antiquom juris praedieti episcopii, et in eo- dem fonite monementim antiquum esse videwur, via Portuens!, mitliario ab ureb Roma plns minus deci- mo. Hemque et insulam majorem in integrwm cum ‘hortis et vineis seu terris In locim qui voeatur Sea- vajo; qoi olim fait portus Trajani, inherentem idem fando Baecani, ct cam omnibus ad eum per- tinentibus : pariterque et fundam qui vocatur Ju- dorm, et fandum qui vocatur Gualdas cam omni- thus eorum pertinemtibus, positus juxta preedictam civitatem, et flum Saline i integrum extensum in wna fila. tem et in Raccano et in Genestula, et i Hla riover, omnia fila Salinarum, que ad vestrum episcopium pertinero noscuntar, sou et fundum ia Antegram, qui vocatur Gualdus major, cum ecelesia 8. Aurewe, et monumento suo, et terra Semitaritia, qnee appellatur Planora, in qua cisternm esse viden- tur, posita inter fuvium, formam Arcionum. Nec non et confirmamus vobis eurtem in integram quae dicitur Galeria, in qua est ecclesia S. Marie cum ‘eaminatis sen triclineis aique diversis cuticulis, omnibusque suis edit dignoseitur eum omnibus finibus, terminis, limiti- usque suis, terris, casalibus, sylvis, aique pantanis ‘cum ponte, et ipsum rivum qui vocatur Galeria, usque ad fumen, eum locis ad aquimolam facien- lam, vel eum omnibus ut superins dictum est sibi generaliter et in integram culium et assolatum, sitam in campo qui voeatur Meruli, constitutum via Portuense, milliario ab urbe Roma plus minus duo- decimo, sicuti allies incipiunt a toto curte a primo latere, prata Caraci, que vocantur Meruli, et ‘usque a montem quein olim detinuit Joannes de Mincia, et heredes Stephani Numenclatoris, et deinde ultra viam per casale quod olim detinuit 8. LEOMS IX PAPA OPUSCULA. cen appendiee sua. que vocatur A Joannes de Sergi que infra se habere D potestati, uuilius ditioni subditi 60 et transit aliain viam carratian, et venit in casale quod detinent fseredes Franeonis Transtiberim, sicuti per fines marmorcos designa- lar, et deinde per casale SS. martyrum Cosi et Damiani, et transit per fossatum antiqnam, quod verno tempore ducit aquam in rivo Galerie, ot ascendit per ipsum rivum usque in molam de sya, et revolvit per viam carrariam usque in vallem me- diam ge Monte, qui vocatur Staff, qui stat in valle Stabla, et per fossatu pede fili Salinaruin, concludente totnn campun usque in pedicam qua: vocatur Viscoll et piscina Galiarda, concludente ipsam pedicain, qu sunt fls (riginta, et pergente juxta fila quae stant monasteria a usque in stagnum majus, et per rita stagni nsque in Burdu eta pede lf usque in Buecani, et terram de supradicto episcopio, et for ‘mam qu vocalur Arcione, ct per ipsam forma usque in rivum qui vocatur Galeria, et Pantanum it Kicorde usque in primum affinem de pratis Carsti Infra hos vero fines, loca et vocobula sunt har, S. Casarens, Palmis, Sorbilanum, Clusa sete, Pantonium majus, Medianum, Mons ruginosus, mos de Zumilis, mons Canaparvis, celsa, limes, msjr, stagnellum maledicinm, tiocti, piseina gagliant, olivastram, stagnellam peregtinum com omibts corum pertinentiis, Noe now et confirmarnus vbis Perpetualiter quatwor in integrnm principales oncss dle toto stagno majore Portense cum omti tone, redditione et stationo sua, vel cum omnis ad ipsas quatuor uncias pertinentibas, sicuti a pre decessoribus nostris supradiete ecclesise Portuess concessum est. Verum etiam concedimus et cour mamus vobis “vestrisque successoribas turrem ia ategrnm que rocatur de Alba, cum cacis, vise, hortis, terris, campis, pratis, pasewis et sym, vacuis, pleas et cum omnibus ad. ipsam turrea generaliler cit ietegrum pertinentibus, sicut aflines cjusden dor (gnant, a primo latere rivus qui wueatur Galeria, secundo latere Ouvius Tiberis, a tertio tavere Pv verinula, et a quarto latere forma qua vocatur At ‘cionumn, Concedimus etiam ipsis hominibus qui pet tempora habitawuri sunt infra uirrem, ut nulls sint, nec alii st Viant, aut hostem faciant, wisi episcopo qui ia dle episcopio fuerit ; nec non et coufirimannus tibi tuisqte successoribus in perpetuum omues res et facullalts mobiles et immobiles, de illis hominibus qui sie hzrede et intestati moriuntur ia dicta civitate Pot- tuensi, sive in Trapstiberi, aut in insula Lycsotis, sive ubicunque vesiri episcopatus juris esse vider 4ur, constituinus ipsam Porivensem ecclesiam lii- timam bixredem, ita ut cpiscopus ipsius eccles® hhabeat polestatem ordinandi a1 xia Suan 10° -Juntatem, eo tenore ut non pereant, scilicet morwit in ternum prosint. Lusuper etiam concedimus ¢ confirmanus vobis vestrisque suecessoribus in vtcot petumnn. ex jure sacri nestri_ palatii Lateranensi ned ad publicurn nostrum pertinet, eastalduin Por- tense, vel qnidquid usque hactenus nostri éastal- dionés de tota Porivense civitate, sive de portis, vel de navibus, nec non et de tota Burdanaria, vel quidquid extra vel infra wbique ad itlum pertinuit de jam dicto ministerio, vobis vestrisque successo- Fibus in perpetoum tribuimus possidendam, ita ut qratemexmqne hominem ibklem constituere volue- itis eastaldionem aut mandatarium, in vestra po- estate consistat, et quidquid de ipso ministerio aequisterit, vobis vestrisyue suceessoribus defer: tur, quidquid vohis exinde faciendum, tamen si postro eomiti vel nostrorum snceessorum placuerit de illo, quod ad nosiram palatinm pertinet, fidelita- tem juret. Is, namque comites, qui pro tempore B foerint a nobis vel a nostris suecessoribus, nullo modo alium eastaldionem aut mandatarium audeant ‘ondinare vel constituere, prieter iHus qnos vos vel ‘yestri_ successores orditratis vel constituitis; qui si fecerint, vel de jam dicto eastaldico aliquid violen- ter absiulerint, vel quae a nobis, vobis vestrisque saccessoribus tradita sunt, frangere aut contradicere ‘voluerint, nnusqnisque 1 lib. auri persolvat, medi - talem nostro palatio, et meilietatem vesiro episee- patui, et quod ab eis in castaldiones ordinatum fuc- evacuetar. Si ter exinde contuman exativerit, usqe ad vestram: satisfactionem excommunicatus existat. Tremque concedimns et confirmamus vobis vessris- que successoribus in perpetuum de ci tuensi piseatores et duos curiales, qualescuniue de ais eligere volueritis in perpetuum, ita nt uterius nulla dationen nullamque servitinm fae‘ant, neque ad plicitum adstringantar ab aliqua persona, sclli- eet ii thisque smecessoribus ane conmittinus po estatem. Item confirniaynus tibi tuisque suecesso~ ribus casale unum in integrum, quod vocatur Gene- sianem, quod et Matlianum yocatur, eum insula modica ultra rivum in ipso lvco posita, cum o ad eum pertinentibas posita via Portuense Malliandm, juris monasterii S. Panerati, etiam con- firmamns vobis vestrisque suecessoribus in perpe- tunm totam insulam quie voeatur Lycnonia ubi est ecclesia $. Joannis Bupliste et S. Adalberti, unde quer in synodo, quam celebravi- tuus in ecclesia Salvatoris, qnare contra Crescen- livin S. Sylve Candide Eectesise episeopam, qui amdem eeclesiain suo epl-eo} vero ambie partes ante praesentiam nostratn et totivs synoli staretis, placoit ut si se eres, in medium vidlenstam legendamque proferres. Statim attulistt privileginm quod antecessori tno Benedicto episcopo, qui dicebatnr de Pontio, Rene- dlictus VIN, antecessor noster, fecit de integritate totins episcopatus. Quod cum lectum esset, nomii- ibi inventa est ceclesia illa, quam, sicut in sti, ipse tuus antecessor dicave~ 4 tempore Othonis IIL imperatoris, a quo wdificata EPISTOLA ET BECRETA PONTIFICIA. fate Por- & oa, A fait in honorem 8. Adalberti. qui suo tempore niar- tyrium pro Christi nowine suscepit. At episcopus ille rogavit sibi a nobis dari inducias ad certum Ler~ iminam, ut afferre vobis possel justitiam quam se habere dicebat; nos vero, quia synodus ea die termi nabatar, concessimus ; cumque terminus advenisset, tu ad nos bumiliter et solus, ille autem magna hominum muliitadine fretws ad nos venire despexit. Residentes tamen nos cam judicibus nostris ad eum legatum, ut ad nos veniret, direximus, scilicet nonnisi cum suis redemptis adjutoribus venire se dixit. Quo dieto cum tota sua multitudine reces~ sit, scilicet_nos ad ejus contumaciam non respi: cientes, ex cons cum archidiaconam nostro Hngonein usque ad domum ejus misimus, ut se- quenti die ad nos veniret, sieut episcopus cum ept- seopo rationem habitnrus; eumque die altera modo resideremus exspectantes eum, non v seHicet eplstolas quasdam veniam pravferentes misit, ‘cumque uihil rationis diceret, ut amplive exspectari deberet, landantibus omnibus judicibus, frater Ali- nardis Lugdonensis archiepiscopus canonicam et diffmnitivam protalit senentiam, primam de contu- macibus puniendis, secundam de ecclesiis que sunt intra limites episcopatus, quomodo ad eum perti- neant. Qua prolata sententia a nobis, et sb omnibus Jandata, confirmata fuit. Quapropter tama tibi quawm tis successoribas eamdem. ceclesiam pet hoc nostrum privilegiam @oncedimus, confirmamus, querimonia tam illi episeopo quam successoribus jus perpetuo interdieta de eadem ecclesia, sita in pravlicia insula, cum curtibus et orateriis infra easdem curtes, et cum omnibes ad eas generaliler et in integrum pertinentibus, cum hortis, et aqui- molis suis, sita infra hauc urbem Romanam, sicuti extenditur ab uno capi itur Aumet usque in aliud caput ipsius insulx, ubi aduna- tur, pari moo concedimus, ct confirmamnus vobis. vestrisque successoribus in perpetuiim omuvem ordi- nationem episcopalem, tam de presbyteris quam de diaconis, vel diaconistis, sive subdiaconis, eonse- crationem ecclesiarum vel. altarium, que in lola Transtiberi necesse fuerit facienda, nisi forte cardi- nales, diaconi vel subdiaconi, aut acolythi sacri Lateranensis palatii efficiantur, seilicet omnia tibi D taisque suecessoribus, vel quibus episcopis a vobis invitati fuerint ordinandi, benedicendi et consc- erandi concedinus potestaten; et ne parochia vestra ab aliquo pervadatur episcopo, fines ejus per hoc ‘nostrum privilegium insinuare tuxeque ecclesia: eon firmare curamnus, nle primo termino a fracto Ponte, whi unda dicitur per murum ‘Transtibering: civitatis per portam Septimianam, per portam S. Paneratii, per silicem vero ipsius portse usque ad pontem marmoteum qui est super Annonem,et ducit per ipsam silicem usque ad paritorium, inde revul- Vit per palndes usque in mare, -indeque per mare duo milliaria ultra pharam usque in focem majorem, sn majus usque Romam in fracto603 S. LEONIS IX PAPA OPUSCULA. poste juxta Marmoratam per pontem S, Marieusque A rumpere praesumpserit, et sleut a nobis superius ud pontem Judzorum per medium flumen, et recte ad wediom poutem fractum, ubi de anda duxiwns, qui est primus affinis absque Transtiberinis catho- licis ecclesiis S. Marie in Transtiberim, 8. Chryso- foul, et S. Czciliz, vel monasterii S, Panera et monasteriorum SS. Cosma et Damiani, in praedicias ecclesias quidquid ab episcopis ne- cesse fuerit faciendi Portuensibus episcopis, ab ipsis invitatis wibuitaus potestatem. Itemque concedinn et confirmamus in jam dicto episcopatu plebem S. Marie et S. Apoltinaris. in mola rupta, et plebem S. Stephani in Pansi, et plebem 8, Maria: in Apunian vel omnes ceclesins exiguas vel magnas eujuslibet noininis, quse infra jam dictos aflines fuerint vel esse possunt, Fim sitis. Interea ssncientes jubemus, sicuti a nostris antecessoribus jussum est, ut in Quine quod justa Portuensem uriem decurrit, nullus audeat molen dina aut pontem praeter jussionem tnam vel succes- ‘sorum tuorui episcoporum juxta priscam consue- tudinem quoquo modo constituere; et cum vel a ‘obis vel ab aliis, quibus tamen faciendis vos injunxe- itis, constitutum aut factum fuerit, ipsa molendina vel pons vestro arbitrio dispensentur; de ponte vero $i factus fuerit cum plaustro onusto victum vel vinum memo audeat hine illue, neque inde hue penivus transmeare. Herum saucientes jubemus ut nullus presbyter, vel cujuslibet oMinis clericus de toto episcopatu audeat ad placitum constringere aut ad Guiendas conteutiones compellere, aut aliquod se vitium ab eis exizere, prasterquam Poriuenses epi scopi, in evjus parochia sunt. Quicunque vero pra~ Lor, sive dux, sive comes, vel vieecomes, aut vela nostra apostolica see missus aut ‘ualiscunque interveniens potestas de ipsa civilate Portuense dominatum tenuerit, de quocunque fue- loa, aut prenominatum castaldum, vel duos piscatores, et duos curiales, vel omues pravdicios cluricos a jure, ct polestate, atque ditione prasfa vel minuere voluerit, vel parochiam infringere tentaverit, aut ho:nines in prordicta turre habitanies, vel ubicunque proprietas episeopii mansionata fue tit, ad publicum servitium revoeaverit, seiat se com- positurum ipsi episcopatui auri purissimi libr. xx, per anathemati subjaceat. Statuentes aposte- liea censura sub divini judicii oblestatione, et aua- thematis iuterdictioue, ut nullus unquam successo- ‘wim nostroram pontificum, vel alia qualibet magna Parvaque persona ea que a nobis ad laudem Dei pro stabilitate vel aumento praedicti episcopatus ‘statuta sunt, refragari aut in quoquam transgredi, aut aliquid deinde minuere auseant, scilicet sic superius a nobis statutum vel concessum est, ita pereunibus ac perpeluis temporibus sine aliqua mi nutione permittat in elernum permanere. Si qui autem, quod won optamus,, temerario ausu contra hue nostron privileginin venire aut in quoquarn di su beque illis, quas jam disimus, Transtibe~ B anno Domini Leonis 1X paps D statuta suut, firma mapere non demiserit, et ia aliquo éffenderit, sciat se, wisi resipnerit, auetori- tate Dei omnipotentis et B. Petri apostolorum rineipis, atque nostra, qui ejus fungimur vices, anathematis vinculo esse innodatum, et a reguo Dei alieauin, atque cum Juda traditore D. N. Jesu Chri sti cum diabolo et omnibus pompis ejus ater cendio concremandim. Qui vero pio intuitu cusios et observator hujus nostri privilegii exstiterit, be nodietionibus gratiam vitamque slernam 2 jlo Indice Domino Deo nostro consequi mereatar ia sxcula seculorum. Amen, Bene valete. Datum x Kal. Maii per manum Petri discon, Dibliothecarii et cancellarii S. Apostolicn sedis indict. 1. Ego Eberchardus Treverorum archiepiscopes vie inutignus interfui et subscripsi Ego Alinardus Lugdunensis archiepiscopus hoe decretam laudans, manu propria subscripsi. Ego W. episcopus subseripsi Ego Ropranius episcopus scripsi. Ego Gunibertus episcopus Taurineu. scripsl. Ego Cadalus Parmensis episcopus seripsi. Ego Oppizo Pisensis episcopus seripsi Ego Guido X Ultervensis episcopus seripsi Ego Henricus Spoletanus episcopus scripsi. Ego Arnulfus episcopus seripsi. Ego Martinus Pistorien. episcopas seri Ego Petrus Clusiensis episcopus scripsi. Ego Dux episcopus interfui. Tewlerius Arbinensis episcopus interfui Ego Benedictus episcopus Forosempronicn. iar cy us ergo ut nulli omnino hominan t- ceal, ete. Si qua igitur, ete. Cunctis aulom, ee Amen, vit Pricilegium S Leonis 1X pro Rienervo abate cenebi Montis Ci (Anno 1049.) (Tosti, Storia della badia di Monte Casino, 1, 258.1 Lao episcopus, servus servorum Dei, charissine Christo Doinino Jesu filio Ricnenso et rel confessoris Christi, siti ia monte qui vocatur Castro suxeque alme congregationi perpetuam Domino salutem. Convenit apostolico moderamini pia religiont pollentibus benevola compassione succurrere, ep tentium desideriis congruum impertire suffraginm. Igitur quia postulastis a nobis quatenus monasie- rium S. Benedicti in monte Casino situm, cujusab- Datis consecrationem wuper et dono piissimorum Henrici et Conradi Romanorum imperatorum suste- pimus, et per nos et successures nosiros in perpe tuum more antecessorum nostrorum privilegio nostro mwuniremus, et a potestate omnium archiepiscope rum et episcoporum subtraheremus, et sub interEPISTOLA ET DECRETA PONTIFICIA. Ajctione anatacmalis toca sna defenderenius, conce- A vel ei pertiventibus wisi solo Deo ae nostra au- deremus, et confirmaremn predictim monasteriam qqne tuis et a nostris successoribus in perpetuam nulla pravitate Simor:iaca interveniente consecrandis, concedinus et confirmamus cum omnibus ecclesiis, mionasteriis, cells, castellis, terris cultis et incultis, Vineis, aquimols, hortis, prats, silvis, pertinentiis adjacentiisque suis, ubicunque vel qualitercunque sacl jura ejusdem monasterii pertinere dignoseitur... Insuper etiam omnem enjuslibet ecclesie pont eem in prafatomonasterioditionem quamlibethabere prater sedem spostoticam, probibemus, ita ut nisi ab abbate ejusdem monasterii fuerit invitatus, nec missaram solemnia ibidem prasumat omnimodo celebrare. Post vestrum vero obitum nemo inibi ab- batem constituat, nisi quem consensus et voluntas ‘e vinmunis fratrum ex ipsa congregatione elegerit, ‘et electus ad nos vel successores nostros consecran- duu gratis et sine pretio veniat. Quod si aliunde venerit, quod de vobis dici non potest, qui de mo- jasterio nostro et a nobis consecraturi venistis, vel ab alio archiepisenpo, vel episcopo consecrasi se tune consecratus et consecrator anathema sint, Promulgantes, etc.... Bene valete. Hi precibus tuis suiecessoribus- Ix. S. Leo IX Richerio abbati Casinensi ejusque suc- cessoribus monasterium S. Crucis, Rome situm, 4049.) [Gau 1 Casin., 252. Leo episcopus, servus servorum Dei, Riciento albati monasterii S, Benedicti , quod povitur in monte Casino, tvisque successoribus perpetuam in Domino salatem. Credit speculationis impellimur cura, etiam antore Christiane retigionis, et studio divini eultus promovemur, pro venerabilium locorum per- cogitare stabilitatem, atque Deo servientinin secu ritatem, ut hoe proveniente pio labore, et anime Christo dicatz, que se illis diebus vite sue servi ras deereverunt perseverent imperturbate, Nee fon et illa maneant fine tenus Gra, que a Chri- stianis in Dei laude contrectata sunt. Quia igitur Cin Christo Ati cloritati solvendam statuimus. Fabriea etiam seu fuminariorum concinnatio indifferenter vobis sino dubio procurantibus efficiatur. Nulla proinde in exsolvendis Dei laudibus, vel in lumiuariis coneia- nandis mora proveniat, sed devola siuceritate per- agere festinate, ne per incautze desidie culpa judicii vos futuri metus concutiat, Potius elaborare stu- dete ut divina placetur vestro conatu. cleme Possitque movere hoc, quod a nobis justa,delibe- ratione deeretum est futuris inconvulse perpeluis que temporibus. Conseeratio tamen abbatis loci ipsius a vobis secundum Deum electi semper ex- specietur a nostra apasiolica sede, sub eujus existit, jure. Numerus autem monachorum ibidem Deo serviturorum tautus semper exisiat, quantus secnn= dum loci posse sufficiat, quam duodecim, qui etiam secundum ipsius loci posse vietum babeant et vestitum, ut nulla in perpetuum divini servitii ne- Bligentia sit: hocenin: argumentum et incrementum ejusiem ecelesie fecimmus, ut ex abundantia vestri monasterii ejus paupertas suppleatur, et tam nobis quam vobis vestrisque suecessoribus merces zlerua reddatur, x. S. Leo IX canonicorum Ecclesie Veronensis posses sioues et privilegia confirmat, (Anno 1049.) [Ughelli, Italia Sacra, V, 761.] Leoepiscopus, servus servorum Dei, dilectissimis, ‘Toros archipresbytero, Auetnico archidiacono et Anpuixo preposito, omnibusque canonicis S. Yeronensis Ecclesize tam prassent quam faturis, perpetuam in Domino satatem. Convenit apostotico moderamini pia religione pol- lentibus benevola compassione succurrere, et peten~ tium desideriis congraum impertire suffragivm. Qua- propler ex parte omnipotentis Dei Patris, et Filii, et Spiritus S. eB. Marie semper Virginis beatorumaue apostolorum Petri et Pauli exterorumque sanetorui quorum nomina in libro vite ascripta sunt : nec non ex auctoritale sanetorum cavonum omnibus patriarchis, archiepiscopis , episeopis, ducibus , ‘marehionibus, comitibus, seu eunctis , magnis par- visque personis praccipimus, ut vestras perso— constat monasterinm Jerusalem, quod etiam dicitur D nas, seu priedia, ac beueficia, omnemque re- 8. Crucis, jam elapso tempore a congregatione monachorum Dei tali loco competens vacasse et sollicitwy nullo praposito in eo ant monachis habi tantibus traditum : permoti proinde compassione tanti piaculi, ac compulsi dolore, apostotiea aucio- Titate providimus monasterio tii commisso idem monasterium sociare, quatenus et praesenti secunda indietione, atque in perpetnum a te tuisque suc- cessoribus cum sibi omnibus in integro subjacenti- bus disponatur, atque eum Dei timore regatur, ot Yestro conjunctum subsistat monasterio , ita ut in eodem venerabili loco Domino Deo nostro laudes exsolvere debeatis. Nullam vos rationem exinde * decimnis, ser stram justam possessionein et investituran bene- Gciorum predicke eanonice , quam usque m enwistis, nulli liceat ledere, divestire, inquietare vel investituram abstrahere. Similiter preeipimus tut nullus vestrum aliquo ingenio ab episcopo vestro beneticia, quae soliti estis investire, requirat, vel investituram ex ilius manibus accipiat. Similiter Precipimus de omnibus rebus vesire eanonica , tam de curtis quamque et de castellis seu villis, xenolochiis, facttis, incensitis , libellariis, etancillis, terris, vineis, pratis, nale- lis, montibus, planiciis tam infra civitatew quam extra civitatem quae a fidelibus vobis sunt collate,or mtromittat dine si sed liceat vobis quieto eas tenere o fer mercedem meorum anteerssornn Pontificum, sen imperatorum, et regum hacterns enuistis, €0 vitelicet oriline qui in-vestrarum chat- larum paginibus continetur. Et de nulla alia Beclesia super vos archipresbyter , vel archi- diaconus preferatur, vel aliquis ex clero sine electione cunetornm fratrum vestram societatem od'netur, Qrod ob hoe dico quia spero vestrain ecelesiam nunquain earituram clericis qui ad hos honores sint utiles, Si vero archiprestyter ot archi diaconus de supradictis ecclesiv bonis. sine vol fate et landatione fratrum dare tentaverit, omni- modo interdicimus ne seandalum in Ecclesia fat. Siautem, quod absit archipresbyter et archidia- 8 Couns uno tempore mortui fucrint, liceat prazposito {rw officio orum investituris , donee archipreshyter vel archidiaconus ordinatns fuerit. Si enim ab sl no aliquid inventionis seripium repertum fucri anf destruendam rectitudinem ordinum, aut hare- citatem vestram, vel ea quae supra disimus, preci Plinus ut omnimodo destruatur et nunquam com pareat. Si vero, quod atsit! ut aliquis contra hoe nosire auctoritatis seriptum agere tentaverit, vel vos bie quae supra diximus offenderit, si infra annum 'on emendaverit, illus irritus fiat conatus, et illum Nivum terra deglutiat sicut Dathon et Abiron in sedi- tione Core, lepra Naaman Syri super eam veniat, et ‘maledictio quae fuit data in monte Ebal, et anathewa maranatha, et omnes ille 4quibus Deus Pharaonen et Lgyplun percussit, et inque libris Moysis, et Jude tori sociatus, cum Anania et Saphira poenam Mat aternam, et nostro seu nostrorum successorunt subjaceat judici, Dat. Non, Maii_mensis per manum Petri disconi, bibliothecarii et cancellarii sancte apostoliew: sedis, anno D, Leonis pape I, ind. 11. XL Leo IX monasterii Coumacensis, petente Huyone abbate, privilegin confirmat. (Anno 1049.) {Wiblio heer Cluniacensis, pag 1824.) Leo episcopus, servus servorum Dei, dilectissino in Christo Gio Mucoss abbati Cluniscensis mouaste- in bonorem beatorum apostolorum Petri et Pauli fundlati, twisque successoribus abbatibus Derpetuam in Domino salutem. fenit apostolico moderamini pia rcligione pollentibus benivola compassione succurrere, et pe- tentium desideriis congruum impertiti suffrag'um, Ex boe enim lucti potissimum premium a conditore ownium Deo in sidereis arcibus promerebimur, si Yznerabilia loca nostro tempore aut ad meliorem fuerint statum perducta, aut ne unquam in aliquo sinuantur, corroborata. Quapropter inclinati preci Mus tis, dilectissime Gili, ipsi monasterio nostro Cluniacensi, cui Deo auctore praesse vileris, per plage: et maledictioncs, C contradicere. S. LEON.S IX PAPA: OPUSCULA. ous vel facriut, mt nulla magna parvaqne persona se A hoe nostre apostoticar uetoritatis privilegium, AM et fecerunt privilegiis suis antecessores nost, Confirmamus atque corroboramus. quidquid rer 1 facultatum modo abet, et usque in perpetuum est habi i ne ab aliqua humana temeritae a ‘quid unquam exinde mutiletur sed in sua integrate omnia enstodiente Deo permaneant in usum, et si- ium fratrum ibidem .nune servientiui, et pet sweula serviturorum. In qua apostolica munitions tnitione locum etiam ipsum antiqua et per prase- cessores nostros ei concessa libertate donamus, roa nova facientes, sed vetera confirmantes. Ne sclicet ullus mortalium, sive sit impcrator, sive rex, ste dax, seu marchio, vel archiepiscopus, vel episcopes, ant aliqua alia humana potestas super idem Clie wiacense monasterium aliquam in aliquo potestatem exercere presumat. Nee post solutionem tni corpte aliquem ibi prieferre et ordinare audeat, sei fu arbitrio semper et electione fratrum cousistat uemeunque dle sua congregatione sceundan Deu et secundum regulom S, Benedicti sibi preferre et imponere abbatem voluerint : cujus conseeratia hon a constituto episcopo, sed a quolibel, que ipsi congreg: placuerit, expetatur, noo aliquo pretio redimenda, sed gratis accipienda. Quod etiam de omnibus ecclesiasticorum geaduum ond hationibus, et altarium sive ecclesiarum consecrt- tiouibus preecipimus et confirmamus, ut liceat vos Yestrisque successuribus, 2 quocunque ea veils episcopo gratis exposcere, aullusque vobis audeat Quam prerogativam a pradecesso ribus nostris monasterio vestro concessam, el a to bis merito confirmatam, ideireo eidem coutribuere decrevimus ot, sicut hactenus sub apostolico tan tum jure et ditione constitit, ita amouo semper cunsistat, nee aliorsum respiciat, quatenus sub apostolic detensionis umbraculo positum semper erescal, semper augescat, nullam pravorum bowi- ‘nun tyrannidem , nullam hiuanam potestaten me tuens, ut quotidiana Deo obsequia devote, ul so- lent, et quicte ibi agamtur, nec agentes in aliquo per aliquem sollicitentur, molestentur, inquietea- tor, fu qua prevogativa etiam cbrismatis libera Feceplio a quoquo velitis episcopo consist. Que ounia, sicut premisimus, quemadmodum a prade- cessoribus nostris sancita reperimus, ita quoque ‘nos stabilire et confirmare decrevimus. Statuentes apostolica censura, sub divini judicii obtestatione, ‘8t nulla unquam magna parvaque persoua spirituall vel sxeulari diguitate predita, omnive diguitate Privata, contra loc nostre apostolic auctoritais Privilegium venire aut in quoquam ill infsingere Pertentet. Quod quicunque ausu temerario impia- que presumptione contra Deum et sanctum Pe (rum, contraque auimam suam fecerit, in tunc + tantum se noverit nostre apostolics: maledictions aeuleo anspuuciuin, nostrae apostolice excommo- hicationis telo perfossum, nostri etiam apostolic anathematis gladio transverberatum, nee ipsi jet609 jgnam satisCactionem saluti pristine reparandain. A Qui vero se ab hoc observaverit, ct inviolatum hoc nostrim privilegium permanere laudaverit, hie be- lictionem, gratiam et omue bonum a retributore omnium Lonorum Deo et in presenti sz:culo con- sequatur et in futuro. Datum av Id. Juni per manus Petri diacor bliothecarii ac cancellarii sancie apostolice sedis, anno domni Leouis IX pape primo, indict. 1, xi. S. Leo IX monasterii Fuldeusia possessiones et vrivilegia confirmal, (Anno 1049.) [Dronke, Cod. diplom. Fuld., 359.] Leo episcopus, servus servorum Dei, Ecuneno pio quod situms est in loco q |, juxia ripan flominis quod vocatur Fulda, et per te eidem vene- Fabili, mouasterio twisque successoriius in per- Convenit apostolico moderamini pia religione pol- Jentibus benivola compassione suecurrere, et poscen- tibus juste ct religiose alacti devotione assensi impertiri. Ex hoe enim lucri potissimum preeminm a conditore omninm Deo prozul dubio promeremur, si veuerabilla loca opportune ordinata ad meliorem Juerint sine dubio statu perducta. Sgitur quia postulastis a nobis, decrevimus nostra apostolica preeceptione reconcedere ac reconfirmare perpetua- ¢ Titer vobis vestrisque suecessoribus pravdictum mo uasterinn Salvatoris Domini nostri Jesu Christi et Sancti Bonifacii, sitam in loco qui vocatur Bochonia, juxta ripam fun ur Fulda, eum omni~ bus rebus mobilibus et immobilibus si nthe us, quas nune hiabet et in futuro Deo auxiliante habebit. Concedimus etiam atque donamus vobis, charissime ac dilectissime Gili, vestrisque suecesso- ribus abbatibus in perpetuum, pro magno nostro amore €t nimia dilectione quam circa vos habemus et Irabere deinceps cupimus, mouasterium Sancti Andrexe apostoli quod vocatur Exaiulum Roma justa ecclesiam sanctce Dei genitricis Ma seosper Virginis quae vocatur ad Prasepe , cum ome nibus mansionibu is, cellis, vinariis et D coynina, cum vineis, hortis diversisque generibus pomorum, cum curte et puteo et iutroiin per portam majorem a via publica et c ibus ad idem monasterium _ generalite nentibus tam intra quam extra urbent sitis, quaeei juste ac recte per- tinere dignoscuntur. Prohibenwus autem omnem cnjuslibet ecclesize sacerdotem jn idem vestrum Ful dense monasterium quamlibet ditionem babere vel auetoritatem prater nosiram apostolicam sedem, specialiter episcopam in eujus dicecesi constructum esse videtur, ita ut nisi ab abbate monasterii ipsias fuerit invitatus nec missarum ibidem solemnia ce- lebrare presumat. Dona vero et oblationes deci- ‘mosque fideliuin absque ullius personae contrarietate, EPISTOLE ET DECRETA PONTII CIA. 6:0 firmitate perpetua ipsi monasterio vestro seeandju praedecessorum nostrorum privilegia confirmamus et corroboramus. Decernimus etiam ne alicai persone ‘magna vel parva liceat aliquam vim vel controve siam inferre eidem monasterio in rebus et fami ¢jus. Et ne femina unquam illue ingredi presumat, nostra apostolica inlerdicimus auctoritate, et ne quis unquam placitum ibi habeat vel in ceteris jus locis nec servus nee colonos ad aliquod servi- tlum constringat, nisi eui abbas ad ai necessitatis assensum prebuerit. Eligen sibi abbatem quando opus fuerit fratres i testatem habeant secundum regulam sancti Bene dieti sine ullins contradictione personze. Czterum vero hoc deliberantes decernimms ul congruis tem poribus nostee solliciwudini ecclesiastica: intimetnr, qualiter religio monastiea regulari habitu dirigatwe ue conven‘enti ecelesiastico stndio man- cipetur, me forte, quod absit! sub hujus privilegii oblentu animus gressusque rectitudinis vesire a norma justitie aliquo modo retorqueatur. Conceti- nus etiam. tibi quem bene eruditum et hene ebm- quentem virum esse novimus, dulcissime iti dicare verbum Dei auctoritate sancti Petri ¢t nostra ejus indigne viearii, et ut tam vos. qi suevessores vestri ante atios abbates Galli seu Ger- mania: primatnn sedendi in omni loco conventuque nostra apostolica auctoritate obitineatis. Usui quo que dalmatice et sandaliorum in mi is licemtia nostrae apostolic, ‘mus tam vobis quam successoribus vestris secundum ‘quod in privilegiis praedecessorum nostrorum habe= tur. Abbas vero non nisi a ostra apostolica sedé benedicatur, a qua benedici debet. Bt si in aliquo ccrimine accusates fuerit, de eadem aostra apostolica sede tantum judicium exspectet. Illud etiam gene- ralitet addendum dignum duximus, at quidquid aucloritate antecessorum quorumlibet nostrorum regum et imperatorum ipsi vestro Fuldensi mona- sterio constat fuisse concessum, sit etfam nostra apostelica auctoritate per boc nostrum privilegin confirmatum atque corroboratum, statuentes apo- stolica censura sub divini judicti obtestatione, ne quis ‘unquam nostrorum successorum pontiflcum Romano- rum regom, ducum, marchionum, comitum ferea archiepiscoporam ac cujuslibet dignitatis vel conditionis hominum contra hocnostrum privilegiom ‘quidquain audeat attentare. Quod si quis prasum- Pserit, seiat se nostri anathemiatis vineulo nsque ad iguam satisfactionem insolubiliter innodatum ; qui auemn pio intuitu se cuslodierit et ne ‘in aliquo in- fringatur in se observaverit, bonedictionis gratiam et peccatorum suorum absolutionem a retributore omnium bonorum Deo consequi mereatur, ut in caclesti sede glorietur. (Sign. pap. aymb.) Bene valeie. Datum per manus Peiti diaconi et bibliothecarit sancte Romaixe ef apostolice sedis, mense Junio, anzo downi Leonis IX prisno, indiet. n.Cit xin. S. Leo IX pr ia @ preedecessore suo Clemente VI Nivellensi Ecclesia concessa coufirmat. (Anno 4048.) [Mirus , Opp. diplom., 1, 661.] Lao, servorum Dei servus , omnibus Christi Gde- libus, apostotieam benedictionem. ‘Noverint, lam posteri quain prasentes, quod ab- balissa Nivellensis , Richela nomine , una cum God- ‘scalco ejusdem loci preposito, obtulit mihi quoddam preeceplum domni Clementis papze qui me in aposto Tica sede praccessit, quod ab illo datum nostrze au- ctor istipulatione confirmari rogavitelllud autem preceptum hoc modo se habet. Juxta confinium, quo Lotharingi junguntur Fran- ccigenis, est abbatia quedam sita, Nivella scilicet S.Gertrudis virginis, terrarum quidem aff copiis, sed miserrime perdila rabie indoviite gentis. Cui oppressioni pie condoluit Henricus imperaior, et condolendo vehementer subvenit, restiuens servituti virginis ipsum Burgum vel villam predi- clam, cum omnibus utensilibus st cum mercato teloneo, moneia, moceria, cum cambis et molendi- nis, cum terris cultis et sultis, pratis, silvis, pascuis, et cum omni familia ibidem manente, cum ha:reditate omnium in ea residentium. Nullus vel comes vel advocatus habeatur, nisi quem abbatissa elegerit, nec hic requira: placitum vel aliquod judicium, nisi Yel prepositum. Hoc primatum, regui definitum consilio, imperialis lirmavit praeceptio et consignavit lo. Unde et nos movit debita ejasdem Ecclesie miseratio,, et imperialis dilectio monuit ut quod fir- mavit pizecepto firmetur et hoc nosiro privilegio. Ubi nostra apostolica aucioritate iutendimus ne quis alius sacerdos in illo altari missam audeat celebrare, nisi soli episcopi et soli bebdomadarii qui ibi pro tempore sunt deputandi. Quisquis igitur tanta: perditi qui hane libertatem Ecclesize injuste infringere praesumpseri vel, de cxteris rebus Ecclesie sanctimonialium usui deputatis usurpando, sibi vindicaverit, vel pr bendain eorum in pejus vertendo mutaverit, deu 8. LEONIS IX PAPE OPUSC A ctique Remagli Stabolio pos wvitatus per abbatissam C A. ot ulsque successoribus in perpetuun, Tune summa aposto'iew diynitatis apex in hoe divini prospectus amore dignoseitur prefalgere sin acquirendis Dei laudilms sui impensius studeat labors, exhibere certamen. Ob hoe nos debita ejusdem apo- stoliew pastoralis compellitsollicitudinis cura, uiqus ad stabiliends piorum pertinere dignoscuntur loco- Tum, ubertim promulgare et apostolica instituosis censura debeamus confitmare. Igitur quia postu, frater, a nobis quatenus monasteria a venetati Patre Remaglo constructa, id est S'abolaus et Mal mundarium sita in salty Ariduennensi sancti Petri apostolorum principis pri auletoritatis muniremus ; et quia justa visa est nobis Petitio tua, assensum tibi per bnjas nostri priv tutum prechemus et roboramus apostol loritate secundum pravcepla regum et imperatorun inprresentia nostri relecta. Ratam itaque decernimos quidguid dedit primus constructor locarum, Sigi- hertus videlicet rex Francorum, qui Germiniscut in psgo Remensi, et molendina dito sub nno teclo super Suppia, et vineam eum vinitore in Betbereo, et thelonca qu ad portum Vetraria sunt super f- vios Taunaco et Ita, et portum qui dicitur Selise ‘Vogatiam super fuvium Ligerim, ipsi adhue siveuti ncto Remaglo tradidit. Eadem quoque finti igoramus acta el instituta regum Clodovei, Dago- berti, Childeri qui eadem pracepis suis comfirmaverunt, aliaque perplura uddiderunt, ‘nce non imperatorun Caroli, Ludoviei, Lothari, et ‘rium Otiouum, Henrici etiam primi et secundi et Stabile esse judicamus. Concambia etiam que facia is et Astelebrunna sive etiam que ia collata sunt et coudonata: * ico comite Ferieres et Canses, a Fret duce Sprismont allodium cum ecclesia, et quaccunyue ab initio constructionis locorum usque in prasens eorum manet possessio et imposterum concedends sunt, ut firma stabilitate perpetuoque jure inconvulis mentum ullo modo ingesserit, nec satistaciendo D Permaneant, decernimus et confirmamus, Nally Tesipuerit, apostolicam incurrat maledictionem et excommunicationem. Datum vi Kalendas Augusti, per manus Pet coni, bibliothecarii sanetz et dpostolicm sedis, anno domini Leonis 1X primo, indictione secunda. xiv. Diploma Leonis pape 1X Theoderico abbas conces- ‘sunt, — Regum ef inperatoram privilegia confirmat 1 jus eligendi abbas, (Anno 1049.) [Mariene, ampliss, Collect. I, 67.] Leo episcopus,servusservorum Dei, Taropeaico re Tigioso abbativenerabilis monasterii Sancti Petri Sau habeant advocatn baum et alterum ab qui uterque bannum advocatie ab imperatore sec- piat, nec secundum praedictorum precepta im toram quisquam oor prasumat, aut in vilis ossessionibus qua ad ipsa monastecia respicere sntut placita tenere, mansoras aut precarias ha- bere, redhihitiones vel freda exigere, parcfredss sumere, vel euiquam violeutiam inferre sine yet missu abbatis et voluntate, nullique personae cujus- ipsam abbatiam licet unquam in beneficium vel concambium acc~ pere. Quod si quis, quod absit! hare omnia tent ‘YVerit infirmare, beati Petri nostraque auctoriiate eum zeterno percutimus anathemate. Priveren saoos cimus, sicut ab i, sis imperatoribus est diffin defuncto per suecessionem abate, utringue in unum @ duobus monasteriis confluentibus monachis, ha- eant sine simulatione, sine exceptione persona, sine respectu pecunix, secundum sancti Benedicti regulam, abbatem eligendi liberrimam optionem ea tamen prponderante ratione, cum Malmnnda- riensium pace, ut quia beatus Remaglus utriusque monasterii censtructor et Tungrensium antea epi- seopus et pastor maluit in ltero eorum, id est Stax holaus, locum sepultura: sibi eligere, ipsi primam electionis obtineant viam, si apud eos melior meritis et probabilior inveniatur. Si autem non illic, sed Malmundarii melior reperiatur, utrique loco preft- ciendus ab eo potius quam ab externis assumpt si ipserit his quae a nobis ad hu- dem Dei pro stabilitate jam dictorum monasteriorum statuta sunt refragari, aut hee in quoquam trans- gredi, hunc a liminibus sancte matris Ecclesize se- gregamus, alque cum Juda traditore Doming nostri Jesu Christi, et cum diabolo et angelis ejus zterni incendiis concremandym deputamus. At vero qui pio itu observator et custos exstiterit bujus nostri apostolici constituti ad cultum Dei respicientis he- nedictionis gratiam et misericordiam a misericorde Deo nostro multipliciter consequatur et vite wlenue particeps effici mereatur. Data Maguntiz m Nonas Septembris per manus Petri Diaconi, bibliothecarii et cancellarii sancte apostolice: sedis, anno domni Leonis noni payye 1, Iindietione xv. S. Leo IX, petente Milone, monasterii $. Bercharii Dercensisabbate, ecclesia i vico Villa liberatem tribuit. (Anno 1049.) ord. S. Bened., 1V, 757, ex char- tario Dervensi.] [Mabill., Arnal. In nomine sanctz et in Trinitatis, Patris, 1 Filii et Spiritus saneti, Ego, Dei clementia, Leo humiillimns papa, volo ut agnoscant fileles universi saneve hujus Leuchorum ‘sedis, qualiter abbas Milo ex sancti Bereliaril mo- nasterio meain adierit praesentiam, petens ut cuidam altari suz eeclesiz libertatem pro Dei amore, cvjus servitiam illo disponcbat, ordinare traderem. Est antem ecclesia lla super Blesam fluvium in vico, la, in qua niunachos ad serviendam Deo decernebat inslituere. Quod ostendens meis et lnjus Dei ecelesiz fliis, clericis seu laicis, censuerunt ut jes petition’ pratberem assensum, quatenus ipse abbas et congregalio ac successores eorum pro inea Parvitate sive successoribus mels semper precentur Domini misericordiam. Quorum consilium ample clens, concessimus omnem libertatem predict eecleaizz, ut inibi babitantes monachi absque ulla emptione aliare saucti Mauricli ad honorem dica- ‘am perpetualiter possideant. Propter quod capel- EPISTOLA: ET DECRETA PONTIFICIA. jum, ut A lanns, qu nis autem, quod non optamus, 8 € S. Leo IX Parthenonis S. Marie Portus Suat Dad statum rectitudinis sollicitudine per ou arum Villa haluerit, synodum atqne concilium provideat, censumque persolvai quando vero alius successerit, oblatus a monachis absque ulla servitute locum tenebit. Si quis ergo presumpserit hice ullo modo transgredh quae prevdicto indulsimus locello, sciat se anathematis innodatum inculo; qui vero illis largitatem fecerit aliquam, a Pii-simo Domino nostro Jesu-Christo multipticia consequatur, et vite stern particeps effici merea- ur, Ut autem hoe opus pietatis nostre consistat semper inviolabile, manu mea ac dominorum po: ficum, cum clericis ac laicis qui adfuerunt, cen esse rolorandum, Ego Leo sanctze catholicw et apostolic Eveles'e preesul Tulli confirmavi. Signum Malinardi Lugdunensis arch Signum Evrardi Trevirorum archiep. Portuensis episcopi, Alberonis Meten Widoni copi Joannis episcopi, Leuchorum primicerii, Stephani archidia- coni, Alberonis archidiac,, Rodulfi archidiac., Lam- bertiatchidiac., Widrici architliae., Virici archi- Glac., Walteri decani, Warneri decani, Duranui poest yterf, Alberonis, Rotberti, Milonis abbatis Der- vensis, Alberti prioris, Hingonis, Wandalgeri. Ego Petrus, sarcte Romanze Ecclesia hibliothecarius et cancellarius, subseripsi. Ego Joannes subdiaconus scholie cantorum sub- scripsi. xv tholilo quondam episcopo Tullensi construi caepti,ab logue perfect, posseasiones et prislegiaconpirmat. (Anno 1409.) [Dom Calmet, Histoire de Lorraine, 1, Preures, col, 432.] Leo epsicopus, servus servorum Dei, omnibus or= thodoxis saeronancie Romane Eeclesize guhernato- ribus , ct omnibus vera reiigionis veraeque fiei eul- toribus prasemibus et fituris. Perspicne cognoscimus, et certa lege tenemus, quod pro cunciis hone actionis studiis et spirit libus animze inerementis, corona nobis a Deo ct merees preparelur in corlis; unde sicut destituta sancte religionis loca solerter sunt corrigenta, ct canda, ita et ccepta in se ipsum bona a nobis cxenobia solidanda atque fovends, prasextim cum nobis divina providentia custodiam animarum et regimen consulerit ecclesiarum, quibus aves suas vitalibus alimentis pascere, bene incoopla confir+ mando, et qua vigent diligentius educando, praece- pit. He ergo me consierante, dum in initio nostra ordinationis fui Dei dono Leuchorum preesul electus, interea sollicitudinis mez studio mihi innotesci eon- quod praedecessor meus doninus venerabili Bertholdus, quoddam cceuobium ex pontificalis prae- bendz sumptibus, in villa que Portus Suavis dici tur, construere ceperit, sed fine prareptus, bonu opus ad finem usque minime provexerit; cujus san-