Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 23

Í ·’¬

{¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš°

ƒÇÀ :zSƒdg Qc„g Œhš° ºÇÅ-¼ ƒÆ„¼ ÊÍ


à O€Thš°„T¥ ºd- m ƒÇÀ l‰cg€•g•c• ŒSd½À Ê Í ·z• ƒ• wTmd½• ƒÇ™ Ãg €Sƃ-êÀ wS dg ƒÇÀ Œhš° ŒSd¼…W
ǫ̂θ •}d• •c€n¼c dg Q€Sƃ-ê „g O€•dg Ãn•c• xy Ãz-‘ ƒ• cƒ Q•c€n¼c „Ä €ÀcÇml¼ E lzS„nz¸c ¾c€T¼ ƒc•„g ¾W ƒ•
•Ç•l¼ sƒd} ¾W …c ǫ̂θ •c€n¼c ƒ• lš} 9€Thš° ƒÇÀ €gdml¼

€Sƃ-êÀ Qθ
êθ •c€n¼c ƒ• €Thš° ƒÇÀ
êθ ŒSd¼…W Ê Í ·z•
ƒÇÀ Œhš°
êθ
\ €Thš°„T¥ ƒÇÀ
l~m sǼ ]
l~m sǼ

l‰c l•„¡ OƒÇÀ kd•d¢mƒc à »TÀc•l¼ »Schn¬„! „žÀ ƒ• ƒÇÀ ƒdŽnÀc Qdn‰cƒ cƒ ẑ •c€n¼c
OlzS„nz¸c ¾c€T¼ ƒc•„g
 
Ex (r, t)
 
 Ey (r, t)  ,
E(r, t) =   ÊÍ
Ó

ÐÎ
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÐÏ

OlŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ ƒc•„g Æ

H(r, t) = k̂ × E(r, t), ËÍ

OkƒÇ‘ Ãg lzS„nz¸c ¾c€T¼ lT¢gdm OlŠT™dÁ¦¼Æ„nz¸c sǼ wS Qc„g l‰c

Ex (r, t) = ExÓ eikz−iωt ,

Ey (r, t) = EyÓ eikz−iωt , ÌÍ

¾d½Ä °cÆ ƒ• y €Sƃ-êÀ »S„gl¼ ƒd Ãg cƒ y „n¹T¬ dS y €Sƃ-êÀ Æ x „n¹T¬ dS x €Sƃ-êÀ QdÄw-š‘c d¼ l‰c
•„ •d-n‰c Qcg„Sc• Œhš° •dvSc Qc„g ¾cÇml¼ †TÀ ¶ÇzTÀ ƒÇŽÁ¼ …c »Scg€Àd}„ö cƒ ¾W Ãuƒ• ÒÓ Ã l‰c x €Sƃ-êÀ
QdÄ„n¼cƒdê dÅÁm O€•dg ÃuÇm •ƒÇ¼ ƒÇÀ lš} Œhš° ˜±¬ „!c l‰c EyÓ = E Ó sin θ Æ ExÓ = E Ó cos θ Ê Í ·z• ƒ•
ÃzS ƒc•„g •„ ƒdTn}c (Ó, π) 9…dgƒ• ¾cÇml¼ cƒ θ Æ •Çg €ÄcÇ} EyÓ /E Ó = sin θ Æ ExÓ /E Ó = cos θ QdÄlhŠÀ —Çg„¼
ƒ• ĵ Æ î €¼d¢n¼ Æ ÃzS Q€¢gÆ• Qdăc•„g fŠy„g ¾cÇml¼ cƒ êθ €Á l¼ •~Ž¼ cƒ €Thš° ƒÇÀ Œhš° •c€n¼c Oêθ
•Çg €ÄcÇ} „S… kƒÇ‘ Ãg lš} Œhš° ÃSdê ¿Sc ƒ• l•ÇÀ xoy Ãz-‘

ǫ̂θ = cos θî + sin θĵ.

»TÁ •d-n‰c Q€¢gÆ• Qƒc•„g Qd–¬ wS …c Œhš° «T‘Çm Qc„g à €Ä•l¼ Â…duc d¼ Ãg OdÄŒhš°lÅÀ»Ä„g ¿Sc
…c €Ámƒdh¡ Œhš° Qc„g l¸dy ¿S„mg•d‰
Ox •c€n¼c ƒ• Ãz-‘ ƒ• Œhš° dS lš} Œhš° «¸c

E y = Ó; E = îExÓ eikz−iωt .

Oy •c€n¼c ƒ• lš} Œhš° e

E x = Ó; E = ĵEyÓ eikz−iωt .

OÍÎ◦ •c€n¼c ƒ• lš} Œhš° è

ExÓ = EyÓ ; E = (îExÓ + ĵEyÓ )eikz−iωt .

O€Àƒc• …d¬ ª-n}c »Ä dg π/Ë Â…c€Àc Ãg Ey Æ Ex QdÄh-¸\¼ à R Œhš° dS •„"n‰cƒ Qcg„Sc• Œhš° k

Ey = eiπ/Ë Ex = iEx . ÍÍ
ÐÐ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

êR = √ÊË (î + iĵ) OlÁ¢S

Re Ex = ExÓ cos(kz − ωt),

Re Ey = −EyÓ sin(kz − ωt),

ExÓ = EyÓ .

z
✟✟

✻ ✟✟ Œhš° dg ÃzSƒdg Qc„g ¾c€T¼ ƒc•„g Œ}„ö lÅu Ë Í ·z•
❯ ✟
✟✟ •„"n‰cƒ Qcg„Sc•

❍ ❍
❥❍

❍ ❍
❍❍
❍❍
y

»Sƒc• ωt = Ó O Ê ¾d¼… ƒ• Ë Í ·z• z = Ó Ãz-‘ ƒ•

Ex = ExÓ , E y = Ó,

ωt = π/Ë ƒ• O Ë ¾d¼… ƒ• Æ

E x = Ó, Ey = EyÓ .

l‰c €T}„ö l¡d‰ QdÄhg„±¡ lÅu ƒ• E ƒc•„g lÀd¼… ù‘d¬ ¿Sc ƒ•


¾W ƒ• à O L Œhš° dS •„}ëö Qcg„Sc• Œhš° o


Ey = e− Ë Ex = −iEx , ÎÍ
ǫ̂L = √Ê (î − iĵ).
Ë

z

✟✟✟
✻ ✟
✟ Œhš° dg ÃzSƒdg Qc„g ¾c€T¼ ƒc•„g Œ}„ö lÅu Ì Í ·z•
❍❍ ✟✟ •„}ëö Qcg„Sc•
✟ ❑
❍❍

❍❍

❍❍
❍❍
y
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÐÑ

OlÁ¢S

Re Ex = ExÓ cos(kz − ωt),

Re Ey = EyÓ sin(kz − ωt).

ωt = Ó Ê ¾d¼… ƒ• Oz = Ó Ãz-‘ ƒ•

Re Ex = ExÓ , Re Ey = Ó.

ωt = π/Ë O Ë ¾d¼… ƒ•

Re Ex = Ó, Re Ey = −EyÓ .

l‰c €T}„ö l¡d‰ QdÄhg„±¡ lÅu ª-} ƒ• E OlÁ¢S


Í Í ·z• »TÄ•l¼ ƒÇh¡ sǼ ºƒdÅö wS æTm wS …c cƒ lš} €Thš° ƒÇÀ OQcg„Sc• Œhš° dg QchzSƒdg •dvSc Qc„g

O
E

l‰c sǼ ºƒdÅö wS æTm lzTnêc ƒÇz¼ OO′ Í Í ·z• ϕ

•ƒÆWl¼ •ÇuÆ Ãg ¾c€T¼ Ã-¸\¼ Æ• ¿Tg cƒ π/Ë …d¬ ª-n}c Ã


æTm ƒÇz¼ dg Q•Æ„¬ sǼ ¾d‰ÇÀ Ãz-‘ à l‰c QchSÆc… φ
•…d‰l¼

¾ÇmǬ ¿Të‰c dS Œhš° l¸dy ËÍ


•Çg €ÄcÇ} dľÇmǬ •c€¢m dg „•dÁn¼ k€• O»TÁ Âd"À dľÇmǬ …c Qch¡Ç½v¼ kƒÇ‘ Ãg ƒÇÀ ÃzSƒdg wS Ãg „!c
»Sƒc• ON = Nx + Ny Æ €Á•dg y Œhš° Æ x Œhš° Ê Í ·z• Qcƒc• QdľÇmǬ •c€¢m Ny Æ Nx OÂd!„Ä

Nx ∝ |Ex |Ë = N cosË θ,

Ny ∝ |Ey |Ë = N sinË θ,

Nx
px = ,
lim
N
N →∞
Ny
py = lim .
N →∞ N
ÐÒ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

l¬„™ …c

uV
N= , ÏÍ

ˆê l‰c |E|Ë = ExË + EyË Æ ÃzSƒdg Q „Àc l¸d}ö u = Ê


Ñπ |E|
Ë Æ
 
Ê V V
N= |E|Ë = |E|Ë .
Ñπ ~ω Ñπ~ω

Ox €Sƃ-ê wS …c ¾ÇmǬ wS ƒÇh¡ ¶d½nyc »TÁ lhz‘ ¶d½nyc …c »TÀcÇml¼ ˜±¬ O»TÁ ÃuÇm ¾ÇmǬ wS Ãg „!c ¶dy

|Ex |Ë
px = . ÐÍ
|Ex |Ë + |Ey |Ë

OÍ Í ·z• Âd"n‰• …c •„"n‰cƒ Qcg„Sc• Œhš° dg ¾ÇmǬ wS ƒÇh¡ ¶d½nyc Æ l‰c

|ER |Ë
pR = ÑÍ
|ER |Ë + |EL |Ë

l‰c

W l‰ÇTê Ãg €TÀcÇml¼ ‡Ç¸d¼ ¾ÇÀd° Æ ¶ÇzTÀ ƒÇŽÁ¼ ƒd …„™ „TžÀ ƒÇÀ Œhš° •ƒÇ¼ ƒ• „nŽTg kd¡-™c fŠ Qc„g
»TÁ l¼ “„¬ ÃnŠÀc• cƒ Ë W :šgcƒ O‡Ç¸d¼ ¾ÇÀd° dvÁSc ƒ• €TÁ âuc„¼

¾ÇT‰c†Sƒ-ê (Ê) lnŠz•Æ• æTm »TÁ ìd•c Î Í ·z• ¯gdš¼ lnŠz•Æ• æTm Æ• ‡Ç¸d¼ ŒSd¼…W Ãg €TÄ• Â…duc
y ƒÇz¼ •c€n¼c ƒ• o Ÿd¢• Œhš° Æ ƒÇz¼ •c€n¼c ƒ• e Œhš° €Á l¼ ÃS†vm Q•d¡„T¥ Æ Q•d¡ QdÄŸd¢• Ãg cƒ
•ƒÆWl¼ •ÇuÆ Ãg cƒ ÃT¸Æc Ÿd¢• ¾d½Ä Æ €Á l¼ fT „m cƒ dÄŒhš° (Ë) lnŠz•Æ• æTm l‰c
① QƒÇÀ QdăÇz¼ ①






② €Áhš° ƒÆ†T¸dÀW
lnŠz•Æ• :¦Tm lnŠz•Æ• :¦Tm
Ê Ë

l‰c y Œhš° OQ•d¡ Ÿd¢• o Æ x Œhš° OQ•d¡„T¥ Ÿd¢• e Î Í ·z•

€Ä•l½À „TT¦m cƒ l¹h° „SÇ’m :vTnÀ OlnŠz•Æ• QdÄh¦Tm áǽv¼ °cÆ ƒ•

¾W O»TÁ ¶¬€n‰c k¬d½nyc ‡d‰c„g d= ¬„‘ O¾ÇmǬ wS ƒÇh¡ ¶d½nyc Æ lÀÇmǬ „SÇ’m dg ·z• ¿Sc ƒ• „!c ¶dy
l™ cƒ e „TŠ¼ à ¾W ¶d½nyc Æ cosË θ cosË α •ƒ‚}g ƒÆ†T¸dÀW …c Æ €Á l™ cƒ e „TŠ¼ lÀÇmǬ à ¾W ¶d½nyc l°Æ
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÑÓ

· ¶d½nyc Æ •Çg €ÄcÇ} sinË θ sinË α •ƒ‚}g ƒÆ†T¸dÀW …c Æ €Á

· ¶d½nyc = cosË θ cosË α + sinË θ sinË α. ÒÍ

lŠTÀ ƒd!…d‰ ‡Ç¸d¼ ¾ÇÀd° dg Ãnh¸c N → ∞ €y ƒ• OÃvTnÀ ¿Sc


dg OlÀÇmǬ à ¿Sc ¶d½nyc :Á¼c• »TÁ ¶¬€n‰c ¾ÇmǬ wS Œhš° l¸dy dS ¶d½nyc :Á¼c• dg €Sdg dvÁSc ƒ•
l¬„™ …c l‰c êθ .êα = A(θ → α) €•dg €• Rhš° êα •c€n¼c ƒ• Oêθ ¾ÇT‰c†Sƒ-ê

A(θ → x) = cos θ, A(x → α) = cos α,


A(θ → y) = sin θ, A(y → α) = sin α,

„TŠ¼ „Ä ¶d½nyc ÃÁ¼c• ¿Sc„gdÁg

Ae = A(θ → x)A(x → α) = cos θ cos α,


Ao = A(θ → y)A(y → α) = sin θ sin α,

· ¶d½nyc ÃÁ¼c• Æ

A
· = Ae + Ao = cos θ cos α + sin θ sin α = cos(θ − α).

ƒd!…d‰ €¼W l‰•hg luǼ wTnêc …c à ‡Ç¸d¼ ¾ÇÀd° dg à cosË (θ −α) l‰c ¶d½nyc ÃÁ¼c• ƒÆ‚v¼ · ¶d½nyc
l‰c
l¸d½nyc :Á¼c• O¾ÇmǬ ¾ÇT‰c†Sƒ-ê Ol‰c dľÇmǬ …c QchzSƒdg :gdr¼ Ãg cƒ ƒÇÀ Ÿd¢• à OlÀÇmǬ „SÇ’m ƒ• dvÁSc ƒ•
•Ç•l¼ fuǼ cƒ ·}c€m QdÄg€S€ê dÄhÁ¼c• lÅÀ»Ä„g dÄhÁ¼c• fT „m •ƒc•

O»TÄ•l¼ ¾dŽÀ „S… kƒÇ‘ Ãg l¹ ƒÇ™ Ãg cƒ ¾ÇmǬ wS Œhš° l¸dy dS ¶d½nyc ÃÁ¼c•
 
Ψx
|Ψi = ,
Ψy

Æ l‰c ˜¹n~¼ Q€¢gÆ• Qƒc•„g Qd–¬ wS ƒ• Qƒc•„g |Ψi Ã


r r
V V
Ψx = E , Ψy = E . ÊÓ Í
Ñπ~ω x Ñπ~ω y

l‰•hg Ï Í :šgcƒ ƒ• ¾ÇmǬ wS N = Ê ¾•c•ƒc„° dg ¾ÇT‰c†T¸d¼„À fS„• Æ l‰c €• ƒdvÁÅg dS ¶d¼„À |Ψi
€SWl¼

|Ψx |Ë + |Ψy |Ë = Ê.

l‰c lT½ÄcRg „T¥ Æ Ey Æ Ex 9…c€Àc Ãg l"nŠg Ol‰c ¾ÇmǬ Œhš° l¸dy Ãg ªÇš¢¼ ˜±¬ d¼ ÃuÇm ¾Çö d¼c
ÑÊ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

•Çg €ÁÄcÇ} „S… kƒÇ‘ Ãg ¾ÇmǬ wS y Œhš° Æ x Œhš°


   
Ê Ó
|xi = , |yi = , ÊÊ Í
Ó Ê

kƒÇ‘ Ãg ÍÎ◦ Œhš° l¸dy Æ


 
Ê Ê
|ϕi = √ ,
Ë Ê

L Æ R Œhš° l¸dy Æ
   
Ê Ê Ê Ê
|Ri = √ , |Li = √ . ÊË Í
Ë i Ë −i

¾cÇml¼ cƒ Q„}S• Œhš° l¸dy „Ä Ã €Ä•l¼ ·TzŽm cƒ dÄŒhš° k¬dy Qƒc•„g Qd–¬ ƒ• ÃSdê wS ÊÊ Í Ãšgcƒ
l•ÇÀ dÅÀW fŠy„g
 
Ψx
|Ψi = = Ψx |xi + Ψy |yi. ÊÌ Í
Ψy

l‰c „}S• :Sdê wS †TÀ ÊË Í Ãšgcƒ

Ψx − iΨy Ψx + iΨy
|Ψi = √ |Ri + √ |Li. ÊÍ Í
Ë Ë

Qdăc•„g „!c ¶dy ˜¹n~¼ Qƒc•„g Qd–¬ €Àc ˜¹n~¼ •c€¡c ÃSdê Qdăc•„g fŠy„g ˜Šg fSc„• l¹ l¸dy ƒ•
Q„š‰ QdĈS„md¼ kƒÇ‘ Ãg cƒ hL| Æ hR| dS hy| Æ hx| sÆ•†¼

hx| = (Ê, Ó),

hy| = (Ó, Ê),


Ê
hR| = √ (Ê, −i),
Ë
Ê
hL| = √ (Ê, i)
Ë

Ol•c• »TÄcÇ} Æ •Ç•l¼ «S„¢m lŠS„md¼ e„• ¾d½Ä kƒÇ‘ Ãg »Ä l¹}c• e„• O»TÁ «S„¢m

Ψx = hx|Ψi, Ψy = hy|Ψi. ÊÎ Í

|Ψi l¸dy l ƒ• cƒ hx| Qc„ Bg „!c »T¼dÀl¼ c„g B cƒ Ohy| Æ hx| ¾dŽSdÄsÆ•†¼ Æ l cƒ O|yi Æ |xi Qdăc•„g
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÑË

l•c• »TÄcÇ} O»TÁ l¹}c• e„•

hx|Ψi = Ψx hx|xi + Ψy hx|yi


   
Ê Ó
= Ψ x ( Ê, Ó) + Ψ y ( Ê, Ó)
Ó Ê
= Ψx .

O»Sƒc• Âd"ÀW

|Ψi = |xihx|Ψi + |yihy|Ψi,

|Ψi = |RihR|Ψi + |LihL|Ψi. ÊÏ Í

OdS
|Ψi = (|xihx| + |yihy|) |Ψi,

kƒÇ‘ Ãg y Æ x ÃSdê ƒ• lÀd½Ä „}¹½¡ Æ

1 = |xihx| + |yihy|, ÊÐ Í

»Sƒc• ƒÇ™¿T½Ä l‰c


|Ψi = |RihR|Ψi + |LihL|Ψi,

L Æ R ÃSdê ƒ• lÀd½Ä „}¹½¡ Æ

1 = |RihR| + |LihL|. ÊÑ Í

U€ÁnŠTö hx|Ψi ¾Çö RSdÄlT½


 
Ψx
(Ê, Ó) = Ψx . ÊÒ Í
Ψy

¶d½nyc Æ €•dg x Œhš° Qcƒc• lÀÇmǬ à l‰c ¾W ¶d½nyc :Á¼c• hx|Ψi dS Ψx lT½

|Ψx |Ë
|hx|Ψi|Ë = . ËÓ Í
|Ψx |Ë + |Ψy |Ë
ÑÌ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

¾ÇmǬ m¿Të‰cn Æ ÃSdê ·S€hm ÊËÍ


OÃSdê ¿Sc ƒ• »S„T!l¼ „žÀ ƒ• cƒ |y ′ i O|x′ i „}S• :Sdê O•Çg ÃSdê wS |yi Æ |xi QdÄl
 
Ψ x′
|Ψi =
Ψy ′
 ′ 
hx |Ψi
= . ËÊ Í
hy ′ |Ψi

cƒ hy ′ | Æ hx′ | †TÀ Æ |y ′ i O|x′ i kc•ÇuǼ ¯gd‰ €ÁÀd¼ l‰c z ƒÇz¼ ¶Çy €Sƃ-ê ¾€Àd}„ö ¶•d¢¼ ÃSdê „TT¦m ¿Sc
O»Sƒc•

 hx′ |Ψi = hx′ |xihx|Ψi + hx′ |yihy|Ψi,
 hy ′ |Ψi = hy ′ |xihx|Ψi + hy ′ |yihy|Ψi

OlŠS„md¼ kƒÇ‘ Ãg dS
    
hx′ |Ψi hx′ |xi hx′ |yi hx|Ψi
  =   
hy ′ |Ψi hy ′ |xi hy ′ |yi hy|Ψi
 
hx|Ψi
= R(θ)  , ËË Í
hy|Ψi
 
cos θ sin θ
R(θ) =  . ËÌ Í
− sin θ cos θ

Ï Í ·z• |Ψi ¾cƒÆ• Æ dăÇz¼ ¿n•c• Ã"À lgdq Æ |Ψi ¿n•c• Ã"À lgdq Æ dăÇz¼ ¾cƒÆ• l•c• ¾cÇml¼ „Th¢m Æ•

y ✻ y ✻
y′
✁✕
✁ |Ψ′ i ¾cƒÆ• W ¾cƒÆ• …c ¿z½¼ „Th¢m Æ• Ï Í ·z•
✁ |Ψi ✂✍ |Ψi
θ ✁ ✒ ✂θ ✒ ¿n•c€Å"À lgdq Æ |Ψi l¸dy l ¾cƒÆ• lÁ¢S O¶d¢¬
✁ ✂ Ãg à ¶d¢¬„T¥ ¾cƒÆ• e Okd’n~¼ QdăÇz¼
✁ ✂
✁ ✲ ✂ ✲ ¿n•c€Å"À lgdq Æ kd’n~¼ QdăÇz¼ ¾cƒÆ• lÁ¢¼
❍ l‰c |Ψi
❍❍ x x
❍❍
❍❍

❍ x′
e W

l‰c |Ψi „TT¦m º†¹nŠ¼ ºÆ• „Th¢m


|Ψ′ i = R(θ)|Ψi.
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÑÍ

¾W Qdăc•„gg SÆ Æ dăc€±¼g SÆ €Ä•l¼ cƒ |Ψ′ i Æ €Á l¼ ·½¡ |Ψi „g à l‰c ¾cƒÆ• „}¹½¡ „}¹½¡ wS R(θ)
U€Á¼c€
   
Ê Ó Ó −i
R(θ) = cos θ   + i sin θ  
Ó Ê i Ó
= cos θ1 + i sin θS. ËÍ Í

»S„T}g ÃvTnÀ »TÀcÇml¼ O¿Sc„gdÁg l‰c ƒc„°„g R(δθ) = 1 + iδθS OÚgcƒ wöÇ QdScÆ… Qc„g

R(δθ) ≈ eiδθS .

ƒc•„gg SÆ |φi „!c »TaÇ! dÄŒhš° l¸dy Q€¢gÆ• Qƒc•„g Qd–¬ ƒ• δθ wöÇ lSdÅÁTg ¾cƒÆ• €¸Ç¼ „}¹½¡ cƒ S
O€•dg S „}¹½¡

S|φi = λ|φi,

S Ë |φi = λË |φi,

S Ë = 1, λË = Ê, λ = ±Ê. ËÎ Í

λ = Ê Qc„g »SƒÆWl¼ l‰•hg cƒ S Qdăc•„gg SÆ Oƒc€±¼g SÆ Æ• ¿Sc dg ¶dy

  
−Ê −i a
   = Ó, |φi = a|xi + b|yi,
i −Ê b
Ê i
a= √ , b= √ ,
 
Ë Ë
 
a Ê
  = √Ê   = |Ri.
b Ë i

dvÁSc …c Æ T−Ê Â SÆ ƒc€±¼ dg l‰c S ƒc•„gg SÆ |Li ¶cÇÁ¼ ¿T½Ä Ãg Æ +Ê Â SÆ ƒc€±¼ dg l‰c S ƒc•„gg SÆ |Ri ˆê
  
Ê cos θ sin θ Ê
R(θ)|Ri = √   
Ë − sin θ cos θ i
 
Ê Ê
= √ (cos θ + i sin θ)  
Ë i
= eiθ |Ri ËÏ Í
ÑÎ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

ƒÇšÁT½Ä Æ

R(θ)|Li = e−iθ |Li. ËÐ Í

¿Të‰c cƒ ¾cƒÆ• €¸Ç¼ „}¹½¡ dS S •ƒÆWl¼ €S€ê ¾W ƒ• Q…d¬ „TT¦m ˜±¬ €Á ·½¡ |Li dS |Ri Qƃ ln°Æ R(θ) lÁ¢S
€ÁnŠÄ ¾ÇmǬ ¿Të‰c  SÆ QdÄl¸dy LCP Æ RCP »T¼dÀl¼ ¾ÇmǬ

S wöÇ lSdÅÀRg ¾cƒÆ• €¸Ç¼ €TÄ• ¾dŽÀ Ê Ã¸ZŠ¼

S = |RihR| − |LihL|.

l‰c

{¬„! Æ ¾„n•c ŒSd¼…W ÌÍ


OL :SÆc… :Àd m dg q ƒdg Æ m º„u Ãg Qcgƒ• lŠT™dÁ¦¼ ¾d½¼

q
µ= L ËÑ Í
Ëmc

lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ wS ƒ• ln°Æ OlŠT™dÁ¦¼ ¾d½¼ ¿Sc OwT‰- wS†T¬ ƒ• l‰c ƒÇÀ l¡„‰ c ¾W ƒ• à l‰c
€Á l¼ ¾cƒÆ• ωL = qB/(Ëmc) ƒÇ¼ƒ¬ ˆÀd „¬ dg l½S€±m ln „y dg Oµ × B ƒÆdnŽ! „qc lzm O•„T!ƒc„° B lgdq
QdÄhÀd m „ggÆ-¡ OQ•dTÁg kcƒ• „nŽTg à l‰c •c• ¾dŽÀ O{¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W ù½u …c O•€¢n¼ QdÄŒSd¼…W
ŒSd½À S Ãg cƒ ¿Të‰c •ƒc€À lzT‰- „TžÀ à €ÁnŠÄ »Ä lÁTë‰c dS lmc• QchSÆc… :Àd m wS Qcƒc• lÀcƒÆ• QchSÆc…
•ƒc• •ÇuÆ »Ä lÁTë‰c ¾d½¼ S ¿Të‰c dg Qcgƒ• Qc„g €ÁÄ•l¼

gq
µs = S. ËÒ Í
Ëmc

l‰c g = −ÌÕÑË ¾Æ„mÇÀ Qc„g Æ g = ÎÕÎÑ ¾ÇmÆ„ê Qc„g Og = Ë ¾Æ„nz¸c Qc„g O¾W ƒ• Ã
„T!g…c€Àc Qc„g ¾„n•c Çmc ÊÒËÊ ¶d‰ ƒ• ƒdg ¿TnŠ~À O€• ªÆ„¢¼ Ê {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Ãg dÄ€¢g à cƒ lŽSd¼…W
ŒnÀcÇ n ¾Ç¼…W Qc„g „±À lrÁ} QdÄ»mc :zSƒdg dg ÊÒËË ¶d‰ ƒ• ŒSd¼…W ¿Sc •„ •dÅÁŽTê dÄ»mc lŠT™dÁ¦¼ ¾d½¼
‡d‰c„g Qƒc€¼ QchSÆc… :Àd m ŒnÀcÇ ¾d½Ä mRSd–¬ ŒnÀcÇ n €• ºdvÀc {¬„! Æ ¾„n•c ˜‰Çm ƒÇg ¶€¼ mRSd–¬
xTz‘ Q•€¡ ml •„½•l¼ …dv¼ Qƒc€¼ QchSÆc… :Àd m z Ã-¸\¼ Qc„g cƒ Lz = ml ~ „S•d±¼ ˜±¬ à O•Çg ƒÇg ¶€¼
l‰c ¾c€T¼ •c€n¼c z Æ

6WHUQ *HUODFK H[SHULPHQW


l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÑÏ

ƒÇh¡ ∂B ∂z 6= Ó lÁ}½ÄdÀ lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ …c ¾Æ„nz¸c ÍÐ dg „±À QdÄ»mc …c QchzSƒdg {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W ƒ•
z

m ¾W lŠT™dÁ¦¼ ¾d½¼ °cÆ ƒ• „±À »mc lŠT™dÁ¦¼ ¾d½¼ €ÁÄ•l¼ ·TzŽm ·¼d QdÄhS¬ ¾Æ„nz¸c ÍÏ •Ç•l¼ •c•
OB lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ ƒ• lŠT™dÁ¦¼ ¾d½¼ ¿Sc ·TŠÀdnê Q „Àc l‰c €Àd¼ l°dg ¾Æ„nz¸c

V = −µ.B ÌÓ Í

¾W „g •ƒcÆ QÆ„TÀ Æ

F = ∇(µ.B) ÌÊ Í

l•c• »TÄcÇ} cƒ „S… wTmd½• ·z• O€•dg ¿}½ÄdÀ z •c€n¼c ƒ• ¾c€T¼ „!c ¶dy l‰c

z
6 ✻
6
ÂƒÇ ✟





❥ y
1 1 ✲


✁☛x
ƒÇmd½T¹ R lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ €ÁÁ ½u 9•„ê

{¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W ¾d¼€Tö Ð Í ·z•

Ãz-‘ dS •„ê „g ¿}½ÄdÀ ¾c€T¼ Æ ƒÇmd½T¹ R …c ƒÇh¡ …c ˆê O€Àc €• sƒd} ÂƒÇ ‚-Á¼ …c à O„±À £c• QdÄ»mc
•ƒc• Ñ Í ·z• kƒÇ‘ Ãg l¹z• €• eljƒ :z¸ €• €S• ŒSd¼…W ¿Sc ƒ• €ÁÁ l¼ eljƒ €ÁÁ ½u •„‰

‫ ﭘﺮده‬%‫'ﺳﻮب )ﻘﺮه 'و‬


9•„ê Qƃ „±À QdÄ»mc eljƒ …c ·‘dy :z¸ Ñ Í ·z•
€ÁÁ ½u

Æ µz = µ cos θ wT‰- ƒÇ™ Ãg

∂Bz
Fz ≈ µ z . ÌË Í
∂z

¿TÁö à €Ä•l¼ ¾dŽÀ ŒSd¼…W d¼c €Á •d~mc «¹n~¼ QdScÆ… ƒ• cƒ −µ dm +µ „S•d±¼ …c Qƒdn‰ÇTê €Sdg µz O¿Sc„gdÁg
Ñ Í ·z• l¬dTÀ ¯±zm O•Çg •„ê „g Ãz¸ Q•„¬ •c€¢m Ël + Ê ·TzŽm à O†TÀ RSd–¬ ŒnÀcÇ lÁTgŒTê lŠTÀ
•ÇuÆ ŒSd¼…W tSdnÀ ƒ• »Ä Ãg ˜hm„¼ l! SÆ Æ• O¿Sc„gdÁg €Á l¼ ƒdTn}c cƒ ƒc€±¼ Æ• ˜±¬ µz à •Çg ¾W …c l dy
Ul‰c Ë ˜±¬ •c€¢m ¿Sc c„ö Ë UlŠTÀ •„¬ Æ l‰c sÆ… :-¸\¼ •c€¢m c„ö Ê €•l¼ •c• xT•Çm €Sdg à l•c•
ÑÐ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

¶Çh° dÄ€¢g à €À•„ •dÅÁŽTê cƒ l¹‘c dÅÀW €À•c• ÊÒËÎ ¶d‰ ƒ• Ë lT½••Ç! Æ Ê whÁ¸Æc cƒ dĶclj ¿Sc |‰dê
wS „}S• Q•dTÁg kcƒ• QƒdTŠg Æ ¾Æ„nz¸c OQ•d¢gc kdžy-¼ Æ QchSÆc… :Àd m Æ µ f‰dÁm Ãg ÃuÇm dg l¬dS ºd¡
€Á l¼ ƒdTn}c cƒ + Ë~ Æ − Ë~ ·’-Á¼ „S•d±¼ Oà •ƒc• Sz QchSÆc… :Àd m
»Ä lÁÄ• l‰c ¿z½¼ à cƒ ŒSd¼…W ƒdÅö Æ »TÁ l¼ •d-n‰c {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W «¹n~¼ QdÄŒScƒW …c ¶dy
„nŽTg ·T’-m Qc„g €Àc lÁn¬„! Â…c€Àc dÅÀW tSdnÀ Æ lÀ€• ºdvÀc ¶Ç‘¬cl¹¡ dÄŒSd¼…W ¿Sc »TÁ l¼ l‰ƒ„g €Á•dg
l¢g„¼ dg cƒ {¬„! ¾„n•c ùT‰Æ dÄŒSd¼…W ¿Sc ƒ• >ÊÒ@ €TÁ âuc„¼ Ì €ÁŠÀÆdm edn Ãg €TÀcÇml¼ dÄŒSd¼…W ¿Sc
l‰c €• •~Ž¼ lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ •c€n¼c ¾W …c €¢g ù‘d¬-g Æ l‰c €• Ãn•ÇÀ SG ¾W ƒ• à »TÄ•l¼ ¾dŽÀ

Sz = + ~2
✲ |Sz ; +i Æ• Ãg cƒ ÃzSƒdg ẑ •c€n¼c ƒ• lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ dg SG ẑ Âd"n‰• Ò Í ·z•
✲ 6* ẑ €Á l¼ ÃS†vm kÆd-n¼ Æ •~Ž¼ Sz ¿Të‰c l¸dy dg ÃzSƒdg
✲ |Sz ; −i
Sz = − ~2

Sz = +~/Ë dg Âd"n‰• ¿Sc ƒ• à Qcgƒ• l¸dy O»S„T!l¼ „žÀ ƒ• ẑ •c€n¼c ƒ• lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ dg SG ẑ Âd"n‰• wS
OkƒÇ‘ Ãg •ƒc• •ÇuÆ

|Sz ; +i

„T¥ Æ €•dg Sx = −~/Ë Âƒ• l¸dy SG x̂ Âd"n‰• dg lÁ¢S |Sx , −i ƒÇšÁT½Ä O»TÄ•l¼ ŒSd½À

Ê ŒSd¼…W
Q„}S• SG ẑ :¹T‰Æ •ƒcÆ €Àc €• sƒd} |Sz ; +i l¸dy ƒ• SG ẑ Âd"n‰• wS …c ºc€ „Ä Ã kcƒ• …c QchzSƒdg
ÊÓ Í ·z• €ÀÇ•l¼ sƒd} ºÆ• Âd"n‰• ¿Sc …c |Sz ; +i l¸dy ƒ• kcƒ• Ã½Ä Ã »TÁ l¼ €ÄdŽ¼ €ÀÇ•l¼

Sz = + ~2
✲ ✲
✲ 6* ẑ N0 6* ẑ N0 ƒ• z •c€n¼c ƒ• l¸cÇn¼ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ• ÊÓ Í ·z•
l‰c €• Ãn¬„! |Sz ; −i ÃzSƒdg Qǹu ¶Æc SG ẑ Âd"n‰•
Q„T!g…c€Àc

Ë ŒSd¼…W
SG x̂ Âd"n‰• wS •ƒcÆ ŒTê ŒSd¼…W €ÁÀd¼ €Àc €• sƒd} |Sz ; +i l¸dy ƒ• SG ẑ Âd"n‰• …c à kcƒ• …c QchzSƒdg
€‘ƒ• ÎÓ Ã »TÁ l¼ €ÄdŽ¼ l‰c x ƒÇz¼ •c€n¼c ƒ• ¾W ¿}½ÄdÀ lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ à Qch¹T‰Æ lÁ¢S O€ÀÇ•l¼
:zSƒdg Âd!„Ä l‰c Sx = −~/Ë Qcƒc• „}S• €‘ƒ• ÎÓ Æ Sx = +~/Ë Qcƒc• •Ç•l¼ sƒd} SG x̂ …c à lmcƒ•
ÎÓ »Ä …dg SG x̂ Âd"n‰• …c ƒÇh¡ …c ˆê O»S•„ l¼ ƒdTn}c |Sz ; −i l¸dy ƒ• O|Sz ; +i Qdu Ãg cƒ SG x̂ Ãg Q•ÆƒÆ
•Çgl¼ −~/Ë l¸dy ƒ• €‘ƒ• ÎÓ Æ +~/Ë l¸dy ƒ• kcƒ• €‘ƒ•
8KOHQEHFN 7RZQVHQG
*RXGVPLW
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÑÑ

ƒ• l¸cÇn¼ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ• ÊÊ Í ·z• Sz = +~


2 ✲
Sx = +~
2 ✲ N0 /2
Ãg Q•ÆƒÆ kcƒ• •c€¢m NÓ »Ä „g •Ç½¡ QdÄc€n¼c ✲ 6* ẑ 6* x̂
N0 ✲
−~ N0 /2
SG x̂ Sx = 2

Ì ŒSd¼…W
¿Sc •ƒcÆ cƒ |Sx ; +i l¸dy ƒ• QchzSƒdg „!c ÊË Í ·z• »TÁ l¼ ìd•c Ë ŒSd¼…W kdhTm„m Ãg SG ẑ wS ¶dy
l¸dy ƒ• kcƒ• €‘ƒ• ÎÓ Æ €ÀÇ•l¼ sƒd} |Sz ; +i l¸dy ƒ• kcƒ• €‘ƒ• ÎÓ Ã »TÁTgl¼ »TÁ „T}c Âd"n‰•
l‰c ¿Sc ª„y ¿Sc lÁ¢¼ €•dg |Sz ; −i l¸dy ƒ• à •Çg €ŽÀ SG x̂ Âd"n‰• •ƒcÆ Qcgƒ• õTÄ c€ngc ƒ• |Sz ; −i
Q„}W SG •ƒcÆ Ã cƒ QchzSƒdg ¾cÇml½À l‰c •c• „TT¦m cƒ ÃÀd¼d‰ l¸dy ºÆ• Âd"n‰• dg Sx lT½ Q„T!g…c€Àc Ã

+~ +~ +~
Sz = Sx = Sz =
ŒSd¼…W É ÊË Í ·z• ✲
2 ✲ 2 ✲ 2 ✲N0 /4
l¸cÇn¼ {¬„! ¾„n•c 6* ẑ N0 6* x̂ N0 /2 6* ẑ ✲
−~ N0 /4
Sz = 2

•Æƒ ƒdžnÀc ¶Æc Âd"n‰• Æ• tSdnÀ …c l‰c ¿z½¼ à Sx = +~/Ë Æ Sz = +~/Ë dg lŠÀc• lmcƒ• …c f „¼ •Ç•l¼
Sz = − Ë~ Qcƒc• Q„}W SG ẑ Âd"n‰• …c luÆ„} kcƒ• €‘ƒ• ÎÓ c„ö à •c• xT•Çm ¾cÇml½À kƒÇ‘ ¿Sc ƒ• c„S…
j¢Àd¼ dS »Ä dg ƒd!…d‰dÀ QdÄlT½ cƒ Sz Æ Sx à €Á l¼ edvSc €S• »TÄcÇ} c= €¢g à Q„}S• ·S¬• Æ ·T¸• ¿Sc €Àc
„Ä QdÄh-¸\¼ à wT‰- wS†T¬ ª-} „g »TÀc€g cƒ dÅÀW QÆ• „Ä »TÀcÇml½À €ycÆ ¾W ƒ• lÁ¢S »TÀcÇ~g ½v¸c
l¬„! Â…c€Àc ln°• „Ä Ãg ¾cÇml¼ cƒ ƒc•„g

Í ŒSd¼…W
l‰cg€• ·TzŽm •dS… ¾dS•c„! dg dgƒ¿ÄW É …c à »TÁ l¼ •d-n‰c mSG Ãn¬dS·S€¢m Âd"n‰•n …c ŒSd¼…W ¿Sc ƒ•
wS•†À ƒÇz¼ Ãg cƒ dÅÀW OÃn‰d dÄhzSƒdg edn• …c ºÆ• ˆT™dÁ¦¼ €¬dz•l¼ cƒ ÃzSƒdg ¶Æc ˆT™dÁ¦¼ ÊÌ Í ·z•

( 6 6 1
Âd"n‰•
6* x̂
Ãn¬dS·S€¢m {¬„! ¾„n•c Âd"n‰• ÊÌ Í ·z• 1 1 6
Ãn¬dS·S€¢m

Ãg ¾cÇml¼ Ãn¬dS·S€¢m SG Âd"n‰• ¿Sc …c €Àc•„!l¼ …dg ÃT¸Æc ƒÇz¼ ¾d½Ä Ãg cƒ dÄhzSƒdg ºÇ‰ ˆT™dÁ¦¼ Æ €Á l¼
QdÄhzSƒdg …c lzS Àd¼ ¾cÇml¼ €•dg Ãn•c• x̂ •c€n¼c ƒ• ¾c€T¼ lÀdT¼ SG „!c -r¼ •„ •d-n‰c «¹n~¼ ¶dz•c
ÊÍ Í ·z• •Çg €ÄcÇ} |Sx ; +i l¸dy ƒ• d= •„¬ O€ÀÇ•l¼ sƒd} Âd"n‰• …c à lmcƒ• Âd"ÀW €• ¾W …c luÆ„}

à SG Ãn¬dS·S€¢m Âd"n‰• QƒÇ‘ w„™ ÊÍ Í ·z• ✲ ✲


l‰c €• •Æ€Š¼ ¾W lÁTadê „TŠ¼
ÑÒ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

ƒdzg Ãn¬dS·S€¢m SG x̂ Âd"n‰• wS SG x̂ Âd"n‰• Qdu Ãg à kÆd-m ¿Sc dg Ol‰c Ì ŒSd¼…W €ÁÀd¼ Í ŒSd¼…W
ÊÌ Í ·z• »TÄ•l½À ºdvÀc QcQ„T!g…c€Àc Sx Qƃ lÁ¢S O»SÇ•l½À dÄhzSƒdg …c wS õTÄ Àd¼ ¾W ƒ• l¸Æ »S„gl¼
Âd"n‰• …c luÆ„} kcƒ• €‘ƒ• ÊÓÓ Ã »TÁTgl¼ Æ »Tn‰„¬l¼ SG ẑ Âd"n‰• wS Ãg cƒ Ãn¬dS·S€¢m SG x̂ ¿Sc luÆ„}
ÊÎ Í ·z• l‰c |Sz ; +i l¸dy ƒ• RSdÅÀ

6* Âd"n‰• wS ÊÎ Í ·z•
SG ẑ Âd"n‰• Æ• ¿Tg Ãn¬dS·S€¢m

Ãn¬dS·S€¢m SG x̂ …c à lmcƒ• €‘ƒ• ÎÓ Ã €‰„g „žÀ Ãg ¿TÁö l‰c ¿z½¼ ŒSd¼…W ºdvÀc …c ·h° „¼c Æ€g ƒ•
lÁTgŒTê ¿Sc dg „Sd¦¼ ŒSd¼…W :vTnÀ d¼c €ÁnŠÄ |Sx ; −i l¸dy ƒ• „}S• €‘ƒ• ÎÓ Æ |Sx ; +i l¸dy ƒ• €Àƒ‚!l¼
kcƒ• €‘ƒ• ÎÓ Æ |Sz ; +i kcƒ• €‘ƒ• ÎÓ Q„}W SG ẑ Âd"n‰• …c €Sdg •Çg l‰ƒ• ®Ç¬ lÁTgŒTê „!c l‰c
l¸dy ƒ• dS €Àƒ‚!l¼ Ãn¬dS·S€¢m SG x̂ …c à lmcƒ• à “„¬ ¿Sc dg -¼d €¼W l‰•hg tSdnÀ €¼Wl¼ ¾Æ„Tg |Sz ; −i
…c ƒ• wS ƒdg „Ä Ã »TÁ » ƒ€±ÀW cƒ ÃzSƒdg k€• „!c l‰c ƒd!…d‰dÀ O€ÁnŠÄ Sx = −~/Ë ƒ• dS Sx = +~/Ë
•Ç•l¼ sƒd} Sz = +~/Ë dg Qcgƒ• Q„}W SG ẑ Âd"n‰• …c »Ä …dg O€SW ¾Æ„Tg Âd"n‰•
wS •ƒÇ¼ ƒ• »Scg•„ «T‘Çm €Àc «¹n~¼ QdÄl¸dy ƒ• à lmcƒ• €‘ƒ• fŠy„g cƒ SG QdÄŒSd¼…W ¾ÇÁ dm
ŒSd¼…W ¿Sc tSdnÀ €Ä•l½À xT•Çm cƒ Í ŒSd¼…W :vTnÀ »Ä k¬d½nyc d¼c €gdS l¼ ·T¹±m ¶d½nyc Ãg O€‘ƒ• ¿Sc Oƒ•
¾cÇml½À |Sx ; −i l¸dy ƒ• dS €•dg |Sx ; +i l¸dy ƒ• €• ·S€¢m SG x̂ …c €Àƒ‚! 9ƒ• à ¿Sc k¬d½nyc ½u dg cƒ
l¸dy ƒ• Q„}W SG ẑ Âd"n‰• hg •ÆƒÆ ºd"ÁÄ Ãg ƒ• à cƒ ¾W ¶d½nyc QÇzÀ Ãg €Sdg ŒSd¼…W ¿Sc ƒ• •„ ¿TThm
dg •ƒc•„g ¾dT¼ …c cƒ |Sz ; −i l¸dy à l‰c ·}c€m „qc l¡ÇÀ »Sƒc• …dTÀ dvÁSc ƒ• à Q†Tö •„g ¿Tg …c Ol‰c |Sz ; −i
€ÀÇ•l¼ ½u »Ä dg à €ÁnŠTÀ dÄk€• OscǼc wS†T¬ ƒ• à €TÁ ÃuÇm d¼c »TnŠÄ dÁ•W sǼ wS†T¬ ƒ• Q„qc ¿TÁö
:Á¼c• ºÇÅ-¼ Æ »TÁ l¼ •d-n‰c ¾d! cÆ ¿T½Ä …c d¼ †TÀ {¬„! ¾„n•c QdÄŒSd¼…W xT•Çm Qc„g €ÁnŠÄ dÄhÁ¼c• Ãz¹g
€Ä•l¼ l‰•hg cƒ ¶d½nyc ¾W g„¼ à »TÁ l¼ •ƒcÆ cƒ ¶d½nyc
dÅÁSc †u Q†Tö dS „n¹T¬ dS Àd¼ wS ¾•„ •ƒcÆ dg €Á l¼ l™ Ãn¬dS·S€¢m SG x̂ Âd"n‰• ƒ• ƒ• à cƒ Q„TŠ¼ „!c
½u »Ä dg cƒ |Sx ; −i Æ |Sx ; +i QdÄl¸dy Ãg ˜hm„¼ QchÁ¼c• €Sdg O »TÄ€À ºdvÀc Q„T!g…c€Àc OlÁ¢S »TÁ À €ÄdŽ¼
½u …c ¾cÇml¼ ¯S„™ ¿S€g €•dg Ãn•c• QchÁ¼c• €•dg l¸dy „Ä ƒ• à ¾W Qc„g €ÀcÇml¼ †TÀ dÅÁm 9ƒ• wS lny »TÁ
½u cƒ dÄhÁ¼c• €Sdg OlÁ¢S •ƒÆW l‰•hg cƒ €•dg |Sz ; +i ƒ• ƒ• à ¿Sc ¶d½nyc ÃÁ¼c• O dľW ŒÅÀ»Ä„g dS dÄhÁ¼c•
cƒ dĶd½nyc ÃÀ O•„

ÃSdê „TT¦m Æ ¶d½nyc :Á¼c• Ol¸dy ƒc•„g Í Í


dg „•dÁn¼ à »SƒÆWl¼ l‰•hg cƒ −~/Ë Æ +~/Ë „S•d±¼ ˜±¬ O»Tn‰„-g SG ẑ wS ·}c• Ãg cƒ ËÊ ¿Të‰c dg Qcgƒ• „!c
wS Qc„g QchSdê O¾ÇmǬ Œhš° •ƒÇ¼ €ÁÀd¼ l‰ƒ• O¾cÇml¼ cƒ l¸dy Æ• ¿Sc l‰c |Sz ; −i Æ |Sz ; +i QdÄl¸dy
c= Æ€g ƒ• „!c RÌ ƒ• k̂ Æ ĵ Oî „TžÀ €ÁSÇ!l¼ ƒ• ¿Të‰c Qd–¬ ¾W Ãg à •ƒÆW edŠy Ãg Qƒc•„g l¡c†nÀc Qd–¬
à ¿Sc :Á¼c• Æ Ol‰c „-‘ €•dg |Sz ; −i l¸dy ƒ• à ¿Sc ¶d½nyc :Á¼c• OÊ ŒSd¼…W „gdÁg O€•dg |Sz ; +i l¸dy ƒ•
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÒÓ

Æ Ol‰c ˜¹n~¼ Qƒc•„g Qd–¬ wS †TÀ ¿Të‰c Qd–¬ OŒhš° •ƒÇ¼ €ÁÀd¼ l‰c „-‘ „T¥ €•dg |Sz ; +i l¸dy ƒ•
„ŠT¼ ¯S„™ ¿Sc …c l¹}c• e„• «S„¢m Æ »TÁ l¼ «S„¢m hΨ| ¾d!Æ• dS sÆ•†¼ l¸dy wS |Ψi l¸dy „Ä Qc…c Ãg
•Ç•l¼
»TÁ l¼ «S„¢m „S… kƒÇ‘ Ãg cƒ ¶d½nyc QdÄ:Á¼c•
¿TÁ÷½Ä €•dg |Sz ; −i ƒ• SG ẑ …c ƒÇh¡ …c ˆê Æ €•dg |Sz ; +i ƒ• c= Æ€g ƒ• à ¾W ¶d½nyc ÃÁ¼c• hSz ; −|Sz ; +i
Æ î.ĵ = Ó „TžÀ »TÁ l¼ ƒdTn}c Ê ¶•d¢¼ cƒ ¾W à „-‘ „T¥ l¼Æ• Æ l‰c „-‘ l¸Æc ¶d½nyc :Á¼c• hSz ; +|Sz ; +i
î.î = Ê

hSz ; −|Sz ; +i = Ó, hSz ; +|Sz ; +i = Ê. ÌÌ Í

„-‘ „T¥ |Sz ; −iÆ |Sz ; +i Qc„g ƒ• QdÄhÁ¼c• à »TÀc•l¼ Ì ŒSd¼…W …c €•dg |Sx ; +i l¸dy ƒ• ƒ• €TÁ “„¬
»TŠSÇÁg „S… kƒÇ‘ Ãg »TÀcÇml¼ cƒ ¾W l‰c

|Sx ; +i = c+ |Sz ; +i + c− |Sz ; −i. ÌÍ Í

®Ç¬ kƒÇ‘ Ãg ¾cÇml¼ cƒ ÂcÇ~¸• lÁTë‰c l¸dy „Ä Ol¹ l¸dy ƒ• ÃSdê Qdăc•„g …c lš} RhT „m kƒÇ‘ Ãg OlÁ¢S
l•ÇÀ

|Ψi = c+ |Sz ; +i + c− |Sz ; −i ÌÎ Í

hΦ|Ψi :Á¼c• €Àc ˜¹n~¼ Q•€¡ QdÄlT½ c− Æ c+ •ƒc• l"nŠg SG Âd"n‰• Q„T!l½‰ Ãg c− Æ c+ „S•d±¼ Ã
»S€S• -h° Ã÷ÀW …c €•dg |Φi l¸dy ƒ• •Çg |Ψi l¸dy ƒ• c= Æ€g à Qcgƒ• ¶d½nyc ÃÁ¼c•

hSz ; +|Ψi = c+ hSz ; +|Sz ; +i + c− hSz ; +|Sz ; −i

= c+ ,

hSz ; −|Ψi = c+ hSz ; −|Sz ; +i + c− hSz ; −|Sz ; −i

= c− .

ÌÎ Í Ãšgcƒ …c O|Ψi l ü dS l¸dy „Ä Qc„g

|Ψi = |Sz ; +ihSz ; +|Ψi + |Sz ; −ihSz ; −|Ψi ÌÏ Í


= (|Sz ; +ihSz ; +| + |Sz ; −ihSz ; −|)|Ψi

= 1|Ψi,
ÒÊ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

O¾W ƒ• Ã

1 = |Sz ; +ihSz ; +| + |Sz ; −ihSz ; −|. ÌÐ Í

OhΨ| c„ Bg dS sÆ•†¼ ƒc•„g Qc„g

hΨ| = c′+ hSz ; +| + c′− hSz ; −|

= hΨ|Sz ; +ihSz ; +| + hΨ|Sz ; −ihSz ; −|

= hΨ|1.

O €•dg |Ψi l¸dy ƒ• |Ψi l¸dy ƒ• Qcgƒ• à ¾W ¶d½nyc ÃÁ¼c• l‰c Ê „gc„g à »TŠSÇÁg cƒ hΨ|Ψi „!c ¶dy
 
hΨ|Ψi = hΨ|Sz ; +ihSz ; +| + hΨ|Sz ; −ihSz ; −| . |Sz ; +ihSz ; +|Ψi + |Sz ; −ihSz ; −|Ψi

= hΨ|Sz ; +ihSz ; +|Ψi + hΨ|Sz ; −ihSz ; −|Ψi.

Oà l‰c ¿Sc €•dg Ê QÆdŠ¼ hΨ|Ψi à ¿Sc Qc„g l¼Ç½¡ ecÇu wS

hΨ|Sz ; +i = hSz ; +|Ψi∗ dS c′+ = c∗+ ,

hΨ|Sz ; −i = hSz ; −|Ψi∗ dS c′− = c∗− ,

hΨ| = c∗+ hSz ; +| + c∗− hSz ; −|.

QdÄl¸dy …c lŽÅÀ »Ä „g O|Sx ; +i l¸dy ƒ• ƒ• wS à €SWl¼„g ŒSd¼…W ¿Sc …c »S…c•„êl¼ Ì ŒSd¼…W ·T¹zm Ãg ¶dy
l‰c |Sz ; −i Æ |Sz ; +i
|Sx ; +i = c+ |Sz ; +i + c− |Sz ; −i,

Oc− = hSz ; −|Sx ; +i Æ c+ = hSz ; +|Sx ; +i Æ l‰c €‘ƒ• ÎÓ k¬dy …c wS „Ä ¶d½nyc ŒSd¼…W „gdÁg ¾Çö Æ

c∗+ c+ = hSz ; +|Sx ; +i∗ hSz ; +|Sx ; +i = |hSz ; +|Sx ; +i|Ë ,

c∗− c− = |hSz ; −|Sx ; +i|Ë ,

c∗+ c+ = ÊË , c∗− c− = ËÊ ,

Æ
iδ+ iδ−
e√ e√
c+ = Ë
, c− = Ë
.
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÒË

ˆê €ÁnŠÄ l±T±y QdÄ…d¬ δ− Æ δ+

eiδ+ eiδ−
|Sx ; +i = √ |Sz ; +i + √ |Sz ; −i. ÌÑ Í
Ë Ë

•„ edŠy cƒ O¿Të‰c z Ã-¸Ç¼ OmhSz i ln•c€½Žö ƒc€±¼n Æ •„ •d-n‰c c∗− c− Æ c∗+ c+ QdĶd½nyc …c ¾cÇml¼ ¶dy
X
Sz ln•c€½Žö ƒc€±¼ = hSz i = (Sz Q„T!g…c€Àc ÃvTnÀ ƒc€±¼ „Ä) × (ƒc€±¼ ¾W ¶d½nyc),
   
∗ ~ ∗ ~
hSz i = c+ c+ + c− c− −
Ë Ë
   
Ê ~ Ê ~
= + − = Ó. ÌÒ Í
Ë Ë Ë Ë

l‰c ¿•Æƒ l‰c kÆd-n¼ ±~/Ë ƒdg „Ä ƒ• €• Q„T!g…c€Àc „S•d±¼ dg ln•c€½Žö Qdăc€±¼ à €TÁ ÃuÇm
€Á¼dvÀcl½À ƒc€±¼ wS Ãg l}½Ä dÄQ„T!g…c€Àc c„S… O•ƒc• •ÇuÆ dÄQ„T!g…c€Àc :vTnÀ ƒ• lmc• lT¢š°º€¡ l¡ÇÀ Ã
»TÁ l¼ Ãh‰dz¼ cƒ ƒdT¢¼ ªc„zÀc Ol‰c ¾d‰W •ƒÇ¼ ¿Sc ƒ• lT¢š° º€¡ ¿Sc :h‰dz¼
D E
(∆Sz )Ë = (Sz − hSz i)Ë
D E
= Sz Ë + hSz iË − ËSz hSz i

= hSz Ë i − hSz iË

= hSz Ë i,
 Ë  
Ë ∗ ~ ∗ ~ Ë
hSz i = c+ c+ + c− c− −
Ë Ë
  Ë
Ê ~Ë Ê ~Ë ~
= + = . ÍÓ Í
ËÍ ËÍ Ë

l‰c ∆Sz = ~/Ë OlT¢š° º€¡ ˆê

OÌ ŒSd¼…W ƒ• SG ẑ Âd"n‰• ¿S„}W Qdu Ãg €S„T}g „žÀ ƒ• cƒ „S… kƒÇ‘ Ãg l}¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Ë Ã¸ZŠ¼
Âd"n‰• …c à cƒ lmcƒ• Sy Qdăc€±¼ ÃvTnÀ ƒ• Æ •ƒc• y •c€n¼c ƒ• lÁ}½ÄdÀ lŠT™dÁ¦¼ ¾c€T¼ à €TÄ• ƒc„° lÄd"n‰•
€‘ƒ• ÎÓ Æ Sy = +~/Ë dg kcƒ• €‘ƒ• ÎÓ Ã •Ç•l¼ €S• •„T!l¼ Â…c€Àc O•Ç•l¼ sƒd} |Sx ; +i l¸dy ƒ• SG x̂
l‰c Sy = −~/Ë „}S•

+~ +~
~ Sx = Sy =
l¸cÇn¼ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ• ÊÏ Í ·z• Sz = ✲ ✲ N0 /2
2 2

2
6* x̂ N0 6* ŷ ✲ N0 /2
€¼d¢n¼ QdÄc€n¼c ƒ• −~
Sy = 2

|Sz ; −iÆ |Sz ; +i fŠy„g €TŠSÇÁg Ì ŒSd¼…W dg ‡dT° Ãg cƒ |Sy ; +i QdÄl¸dy «¸c
ÒÌ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

OÃ €TÄ• ¾dŽÀ e

Ê
|hSy ; +|Sx ; +i|Ë = [Ê + cos(δ − γ)],
Ë
δ = δ− − δ+ , γ = γ − − γ + .

U(δ − γ) = ±π
Ë c„ö è
O€SƒÆW l‰•hg Æ δ = Ó €TÁ “„¬ k

Ê
|Sy ; +i = √ (|Sz ; +i + i|Sz ; −i).
Ë

O€SƒÆW l‰•hg cƒ |Sy ; −i l¸dy O‹Æƒ ¿T½Ä Ãg o

Ê
|Sy ; −i = √ (|Sz ; +i − i|Sz ; −i).
Ë

Æ lÀÇn‰ Qdăc•„g kƒÇ‘ Ãg ¾cÇml¼ cƒ €¼W ¬dg ƒ• Ã÷ÀW OdÄ|Sz ; ±i ÃSdê ƒ• lÁTë‰c QdÄl¸dy Ãg Âd"À wS dg
l•ÇÀ »Ä Q„š‰

   
Sz ÃSdê ƒ• hSz ; +|Ψi c+
|Ψi −−−−−−→  = .
hSz ; −|Ψi c−
   
Sz ÃSdê ƒ• hSz ; +|Sz ; +i Ê
|Sz ; +i −−−−−−→  = ,
hSz ; −|Sz ; +i Ó
    ÍÊ Í
Sz ÃSdê ƒ• hSz ; +|Sz ; −i Ó
|Sz ; −i −−−−−−→  = .
hSz ; −|Sz ; −i Ê
   
Sz ÃSdê ƒ• hSz ; +|Sx ; +i e iδ+ Ê
|Sx ; +i −−−−−−→   = √  ,
hSz ; −|Sx ; +i Ë Ê
  ÍË Í
Sz ÃSdê ƒ• eiδ+ Ê
|Sx ; −i −−−−−−→ √  .
Ë −Ê
 
Sz ÃSdê ƒ• Ê eiγ+ Ê
|Sy ; +i −−−−−−→ √ (|Sz ; +i + i|Sz ; −i) = √   ,
Ë Ë i
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÒÍ

  ÍÌ Í
Sz ÃSdê ƒ• Ê Êeiγ+
|Sy ; −i −−−−−−→ √ (|Sz ; +i − i|Sz ; −i) = √  .
Ë Ë −i

dS sÆ•†¼ Qdăc•„g €•dg δ+ = γ+ = Ó »TÁ l¼ •c•ƒc„° €Àc €• ƒdvÁÅg wS Ãg Ã½Ä dăc•„g ¿Sc à €TÁ ÃuÇm
l•ÇÀ Q„š‰ ˆS„md¼ kƒÇ‘ Ãg ¾cÇml¼ †TÀ cƒ „TžÀ QdÄc„ Bg

hΨ| = (c∗+ , c∗− ). ÍÍ Í

-r¼
Sz ÃSdê ƒ•
hSz ; +| −−−−−−→ (hSz ; +|Sz ; +i, hSz ; +|Sz ; −i) = (Ê, Ó). ÍÎ Í

|Sx ; ±i -r¼ Q„}S• :Sdê ƒ• cƒ l¸dy Qdăc•„g ¿T½Ä ¾cÇml¼ l‰c ÂcÇ~h¸• OQƒc•„g Qd–¬ „Ä ƒ• ÃSdê ƒdTn}c
|Sx ; ±i ÃSdê ¿Sc ƒ• à l‰c lÅS€g l•ÇÀ
   
Ê Ó
|Sx ; +i = , |Sx ; −i = ,
Ó Ê

l‰c

€TŠSÇÁg ÃSdê ¿Sc ƒ• cƒ |Sy ; ±i Æ |Sz ; ±i QdÄl ü Ì Ã¸ZŠ¼

€TÄ• ¾dŽÀ Í Ã¸ZŠ¼

~
Sz = (|Sz ; +ihSz ; +| − |Sz ; −ihSz ; −|). ÍÏ Í
Ë

€SƒÆW l‰•hg cƒ Sz „}¹½¡ lŠS„md¼ ŒSd½À ÍÊ Í :šgcƒ dg „•dÁn¼ Q„š‰ Qdăc•„g lŠS„md¼ e„• …c

ŒÁ ¬c dS „SÇ’m „}¹½¡

|Ψi = |Sz ; +ihSz ; +|Ψi + |Sz ; −ihSz ; −|Ψi

= 1|Ψi.
ÒÎ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

ŒÁ ¬c QdÄ„}¹½¡

P̂+ = |Sz ; +ihSz ; +|,

P̂− = |Sz ; −ihSz ; −|,

|Ψi l ü „g ¾W „qc Ã

P̂+ |Ψi = |Sz ; +ihSz ; +|Ψi,

P̂− |Ψi = |Sz ; −ihSz ; −|Ψi.

|Sz ; −i Æ |Sz ; +i QdÄl¸dy Ãg ˜hm„¼ QdÄhÁ¼c• O•„T!l½À ºdvÀc Q„T!g…c€Àc õTÄ ¾Çö OÃn¬dS·S€¢m SG Âd"n‰• ƒ•
wS Ãn¬dS·S€¢m SG °cÆ ƒ• OlÁ¢S l‰c Âd"n‰• Ãg •ÆƒÆ l¸dy ¾d½Ä à €ÁÄ•l¼ cƒ ln¸dy Æ €ÀÇ•l¼ fT „m »Ä dg
l‰c lÀd½Ä „}¹½¡

P̂+ + P̂− = 1.

•Ç•l¼ €ÀcÇ} ¾•Çg ·¼d Úgcƒ lš} „hu ƒ• O»S€S• ¾ÇmǬ Œhš° ƒ• à l‰c lÀd½Ä ÃS†vm „TžÀ à Úgcƒ ¿Sc
€TÁ ÃuÇm

P̂+ |Sz ; +i = (|Sz ; +ihSz ; +|) |Sz ; +i = |Sz ; +i,

P̂+ |Sz ; −i = (|Sz ; −ihSz ; +|) |Sz ; −i = Ó.

l‰c Ó ƒc€±¼  SÆ dg P̂+ „}¹½¡ l¸dy  SÆ |Sz ; −i Æ Ê ƒc€±¼  SÆ dg P̂+ „}¹½¡ l¸dy  SÆ |Sz ; +i O¿Sc„gdÁg
„TŠ¼ O|Sz ; −i l¸dy ƒ• ƒ• dg „•dÁn¼ „TŠ¼ ¾W ƒ• à l‰c Qchn¬dS·S€¢m SG QdÄgd"n‰• P̂+ „}¹½¡ lzS†T¬ ¯±zm
•Ç•l¼ sƒd} Âd"n‰• …c •Ç• Âd"n‰• ¿Sc •ƒcÆ ¾Çö O€•dg |Sz ; +i l¸dy ƒ• à ƒ• „Ä l‰c €• •Æ€Š¼ OlÁTadê
ÊÐ Í ·z• •Ç•l½À sƒd} ¾W …c €•dg |Sz ; −i l¸dy ƒ• à ƒ• „Ä Æ

✲ ✲ „TŠ¼ ¾W ƒ• à Qchn¬dS·S€¢m SG QdÄgd"n‰• ÊÐ Í ·z•


l‰c €• •Æ€Š¼ |Sz ; −i l¸dy ƒ• ƒ• dg „•dÁn¼

P̂− |Sz ; −i = |Sz ; −i,

P̂− |Sz ; +i = Ó.
l¼ÇnÀcÇ wTÀdz¼ ÒÏ

l‰c Ó ƒc€±¼g SÆ dg P̂− „}¹½¡ l¸dy  SÆ |Sz ; +i Æ Ê ƒc€±¼g SÆ dg P̂− „}¹½¡ l¸dy  SÆ |Sz ; −i

P̂+Ë = |Sz ; +ihSz ; +|Sz ; +ihSz ; +|

= |Sz ; +ihSz ; +| = P̂+ ,

P̂−Ë = P̂− ,

P̂+ P̂− = |Sz ; +ihSz ; +|Sz ; −ihSz ; −| = Ó,

P̂− P̂+ = Ó.

P̂+2 ✲ ✲= ✲

P̂− P̂+ ✲

Ãn¬dS·S€¢m SG QdÄgd"n‰• ‡d‰c„g P̂+ P̂− Æ P̂+Ë QdÄ„}¹½¡ «T‘Çm ÊÑ Í ·z•

l‰c ®•d‘ †TÀ Sx QdÄl¸dy •ƒÇ¼ ƒ• €• Ãn-! Sz QdÄl¸dy ƒÆ„¼ ƒ• ¬dg ƒ• Ã÷ÀW

|Sx ; +ihSx ; +| + |Sx ; −ihSx ; −| = 1.

•ƒ‚!l¼ Ãn¬dS·S€¢m SG x̂ Âd"n‰• …c Ol‰c |Sz ; +i l¸dy ƒ• à Qcgƒ• ŒSd¼…W ¿Sc ƒ• »S•„!l¼„g Í ŒSd¼…W Ãg ¶dy
Qcgƒ• O€Á l¼ ·½¡ lÀd½Ä „}¹½¡ wS kƒÇ‘ Ãg Ãn¬dS·S€¢m SG x̂ à dvÀW …c •Ç•l¼ RSdÅÀ SG ẑ Âd"n‰• •ƒcÆ Æ
»TgdTg |Sz ; −i l¸dy ƒ• cƒ ƒ• ¿Sc à ¾W :Á¼c• O¿Sc„gdÁg l‰c |Sz ; +i l¸dy ¾d½Ä ƒ• •Ç•l¼ RSdÅÀ SG ẑ •ƒcÆ Ã
l‰c „-‘

hSz ; −|Sz ; +i = Ó.

l•ÇÀ »Ä „S… kƒÇ‘ Ãg ¾cÇml¼ cƒ ÃÁ¼c• ¿Sc ¶dy

|Sz ; +i = |Sx ; +ihSx ; +|Sz ; +i + |Sx ; −ihSx ; −|Sz ; +i,

hSz ; −|Sz ; +i = hSz ; −|Sx ; +i hSx ; +|Sz ; +i +hSz ; −|Sx ; −ihSx ; −|Sz ; +i
| {z } | {z }
dg Qcgƒ• à ¾W :Á¼c• dg Qcgƒ• à ¾W :Á¼c•
Qcƒc• OSx =+~/Ë Qcƒc• OSz =+~/Ë
€•dg Sz =−~/Ë €•dg Sx =+~/Ë

· :Á¼c• dm »TÁ l¼ ½u »Ä dg cƒ tSdnÀ ˆë‰ Æ »TÁ l¼ e„• »Ä ƒ• cƒ dÄhÁ¼c• dvÁSc ƒ• à €TÁ ÃuÇm „T¥ Æ
ÒÐ {¬„! ¾„n•c ŒSd¼…W Æ ƒÇÀ Œhš° OºƒdÅö ·’¬

»TÁ l¼ edŠy cƒ k¬d½nyc ¶dy €SW l‰•hg RSdÅÀ

|hSz ; −|Sz ; +i|Ë = +|hSz ; −|Sx ; +i|Ë |hSx ; +|Sz ; +i|Ë

+|hSz ; −|Sx ; −i|Ë |hSx ; −|Sz ; +i|Ë

+hSz ; −|Sx ; +ihSx ; +|Sz ; +ihSz ; −|Sx ; −i∗ hSx ; −|Sz ; +i∗

+hSz ; −|Sx ; +i∗ hSx ; +|Sz ; +i∗ hSz ; −|Sx ; −ihSx ; −|Sz ; +i.

ÍÊ Í ˜gcƃ …c Qƒc‚!du dg €Àc €• •ƒcÆ dÄhÁ¼c• ½u ·T¸• Ãg à €ÁnŠÄ l¹}c€m QdÄh¹½u „}W :¹½u Æ•
l‰c |hSz ; −|Sz ; +i|Ë = Ó ¿TÁ÷½Ä Æ hSz ; −|Sz ; +i = Ó Ã •„ ¯T±zm ¾cÇml¼ ÍË Í Æ

You might also like