Przewodnik procesu

STT ®
(Surface Tension Transfer)
Charakterystyka ogólna
Proces STT® – spawanie warstwy graniowej połączeń rurowych
• Dwukrotnie szybszy od spawania MMA
• Czterokrotnie szybszy od spawania TIG
• Wymaga mniejszych umiejętności od operatora
• Spełnia wymagania dotyczące niskiej zawartości wodoru

Spis treści
1 Wprowadzenie
Opis procesu
Krzywa przebiegu prądowego

2 Optymalizacja
Sterowanie synergiczne
Parametry Trim i UltimArc™

3-5 Zastosowania
Przygotowanie złącza
Pozycje spawania (PA/1G i PG/5G)
Procedury synergiczne
– stal niestopowa i niskostopowa
– stal nierdzewna

6-9  Przygotowanie do pracy

Przewody Sense Lead
Przewody robocze
Schemat połączeń
– STT Module
– Advanced Module
Diagnostyka i usuwanie usterek

10 Glosariusz
Symbole
Terminologia
Polityka obsługi klienta

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz.

TE12.014
 STT® – Wprowadzenie
OPIS PROCESU

Opatentowany przez firmę Lincoln Electric proces STT® (Surface Tension Transfer) jest odmianą spawania MIG/MAG łukiem
zwarciowym, przeznaczonym do wykonywania warstw przetopowych. Ten unikalny proces znacznie ułatwia wykonywanie
warst graniowych i wymaga mniejszych umięjętności i doświadczenia operatora.
STT® jest sprawdzonym procesem, wykorzystywanym do wykonania warstwy graniowej (przetopowej) połączeń rurowych,
gwarantującym doskonałą jakość spoiny i zwiększoną wydajność w stosunku do bardziej tradycyjnych metod spawania MMA
i TIG. Efekty te osiągnięto dzięki opatentowanej, specjalnie dobranej krzywej przebiegu prądowego – eliminując przepalenie
i niedostateczne wtopienie – problemy charakterystyczne dla zwarciowego przenoszenia materiału dodatkowego.

KRZYWA PRZEBIEGU PRĄDOWEGO

Prąd
podkładu

Zwilżanie Prąd odcięcia kropli Oderwanie Prąd szczytowy Opadanie

(Wet-in) (Pinch Current) (Detachment) (Peak Current) (Tail-Out)

Kropla stopionego Siły napięcia Prąd jest błys­kawicznie Prąd szczytowy Natężenie prądu
drutu zaczyna się powierzchniowego zmniejszany do małej przywraca pre-definio­ spada do poziomu
stykać z jeziorkiem zaczynają przenosić wartości w momen- waną długość łuku prądu podkładu,
spawalniczym, kroplę do jeziorka. cie oderwania kropli, tworząc nową
a natężenie prądu Rosnący linowo prąd co minimalizuje ilość kroplę o określonym
podkładu natychmiast przyspiesza odrywanie odprysków. rozmiarze.
spada. kropli.

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 1

TE12.014
 STT® – Optymalizacja
SPAWANIE SYNERGICZNE
Należy ustawić wymaganą wartość prędkości
podawania drutu (WFS).
W zależności od ustawionej wartości prędkości WFS
urządzenie dobiera automatycznie zaprogramowaną
wartość nominalnego napięcia spawania.
Wartości zalecanych parametrów przedstawiono
w punkcie „Zastosowania” niniejszej broszury.

PARAMETRY TRIM I ULTIMARC™

Trim: regulacja napięcia przez dobór prądu szczytowego
(peak), prądu podkładu (background) oraz nachylenia
opadania impulsu (tailout). Max.
•G
 dy napięcie łuku wzrasta, częstotliwość zwarć
maleje, wielkość kropli zwiększa się, dając miękki łuk OPTIMUM
o większej energii.
• Gdy napięcie łuku maleje, częstotliwość zwarć
wzrasta, wielkość kropli zmnięjsza się, dając skupiony
łuk o mniejszej energii.
TRIM

Min.

UltimArc™: precyzyjne dostrajanie łuku.

• zwiększanie wartości parametru powoduje +10,0
zwiększenie natężenia prądu szczytowego (peak) 0,0
i zmniejszenie natężenia prądu podkładu (background), -10,0
przez co łuk staje się bardziej skupiony.
• zmniejszanie wartości parametru powoduje
zmniejszenie natężenia prądu szczytowego (peak)
ULTIMARC™
i zwiększenie natężenia prądu podkładu (background),
przez co łuk staje się bardziej miękki.
-10,0
0,0
+10,0

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 2

TE12.014
 STT® – Zastosowania
PRZYGOTOWANIE ZŁĄCZA

UKOSOWANIE V
100% CO2
PA (1G)
X°
KĄT ROWKA ODSTĘP PRÓG

0,080-0,100 cala
60°-75°
2,0-2,5 mm
ODSTĘP

ARGON / MIESZANKA
PA (1G)
X°
KĄT ROWKA ODSTĘP PRÓG

0,100-0,125 cala
60°-75°
2,5-3,2 mm

ODSTĘP

UKOSOWANIE Y
100% CO2
PA (1G)

KĄT ROWKA ODSTĘP PRÓG

X° 0,100-0,125 cala 0,060-0,125 cala
PRÓG 60°-75°
2,5-3,2 mm 1,5-3,2 mm

PA, PG, H-L045 (2G, 5G, 6G)

KĄT ROWKA ODSTĘP PRÓG

ODSTĘP
0,100-0,125 cala 0,060-0,080 cala
60°-75°
2,5-3,2 mm 1,5-2,0 mm

ARGON / MIESZANKA
PA (1G)

KĄT ROWKA ODSTĘP PRÓG

X° 0,125-0,156 cala 0,060-0,125 cala
PRÓG 60°-75°
3,2-4,0 mm 1,5-3,2 mm

PA, PG, H-L045 (2G, 5G, 6G)

KĄT ROWKA ODSTĘP PRÓG

ODSTĘP
0,125-0,156 cala 0,060-0,080 cala
60°-75°
3,2-4,0 mm 1,5-2,0 mm

Patrz „Polityka obsługi klienta” i klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności na stronie 10.

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 3

TE12.014
 STT® – Zastosowania
POZYCJA SPAWANIA PA/1G

10°

1:00 2:00

Gdy rura jest obracana i jest możliwość spawania w pozycji PA (1G),

to uchwyt powinien być ustawiony poza pionową osią rury
na godz. 1:00-2:00.

POZYCJA SPAWANIA PG/5G

45°

12:00

Trzymając uchwyt w pozycji
godz. 12:00, zajarz łuk na
powierzchni bocznej rowka.
Następnie przesuwaj powoli
uchwyt ruchem półkolistym
w stronę drugiego brzegu złącza.
Potem tym samym ruchem
półkolistym przesuń uchwyt
w stronę pierwszego brzegu,
czynność tę (ruchy
zakosowe) powtarzaj.
W pozycji godz. 12:00 zastosuj kąt ok. 45°.
Kontynuuj zakosy, zatrzymując się na chwilę
przed każdą zmianą kierunku.

5:00 6:00
10°

1:00

W pozycji godz. 1:00 wykonuj W pozycji godz. 5:00 ustaw W zależności od Zgaś łuk na ściance
niewielkie zakosy lub zakończ uchwyt prostopadle do rury. przygotowania złącza rowka, aby uniknąć
ich wykonywanie. Przesuwaj uchwyt może być konieczne niezgodności
w dół ruchem posuwistym wzdłuż ponowne wykonywanie spawalniczych.
rowka. ruchów zakosowych.

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 4

TE12.014
 STT® – Zastosowania
PROCESURY SYNERGICZNE

STAL NIESTOPOWA I NISKOSTOPOWA

W UKŁADZIE IMPERIALNYM 3/8-1/2 cala

60° SuperArc® L-56 0,035 cala cale cal/min

(UltraMag® 1,0 mm) 100% CO2 0,080-0,100 150-200
1/16"
75% Ar / 25% CO2 0,100-0,125 150-225
90% Ar / 10% CO2 0,100-0,125 150-225

SuperArc® L-56 0,040 cala 100%CO2 0,080-0,100 140-200

(UltraMag® 1,1 mm) 75% Ar / 25% CO2 0,100-0,125 140-225
90% Ar / 10% CO2 0,100-0,125 140-225

SuperArc® L-56 0,045 cala 100% CO2 0,080-0,100 120-160

(UltraMag® 1,2 mm) 75% Ar / 25% CO2 0,100-0,125 120-160
90% Ar / 10% CO2 0,100-0,125 120-160

W UKŁADZIE METRYCZNYM 10-13 mm

60° mm m/min
SupraMig® 1,0 mm
1,6 mm 100% CO2 2,0-2,5 3,4-4,6
75% Ar / 25% CO2 2,5-3,2 3,4-5,1
90% Ar / 10% CO2 2,5-3,2 3,4-5,1
100% CO2 2,0-2,5 2,8-3,8
SupraMig® 1,2 mm
75% Ar / 25% CO2 2,5-3,2 3-4
90% Ar / 10% CO2 2,5-3,2 3-4

Parametry Trim i Ultimarc powinny być ustawione na wartości znamionowe.

W zależności od zastosowania ustawienia te mogą być modyfikowane.

STAL NIERDZEWNA

W UKŁADZIE IMPERIALNYM 3/8-1/2 cala

75° Blue Max® 308LSi cale cal/min

0,035 cala Mieszanka He/Ar 0,100-0,125 150-200
1/16"
(LNM 304LSi 1,0 mm)
98% Ar / 2% CO2 0,125-0,156 150-225
98% Ar / 2% O2 0,125-0,156 150-225

Blue Max® Mieszanka He/Ar 0,100-0,125 110-150

308LSi 0,045 cala 98% Ar / 2% CO2 0,125-0,156 120-160
(LNM 304LSi 1,2 mm)
98% Ar / 2% O2 0,125-0,156 120-160

W UKŁADZIE METRYCZNYM 10-13 mm

75° LNM 308LSi 1,0 mm mm m/min

(LNM 304LSi 1,0 mm) Mieszanka He/Ar 2,5-3,2 3,4-4,6
1,6 mm
98% Ar / 2% CO2 3,2-4,0 3,4-5,1
98% Ar / 2% O2 3,2-4,0 3,4-5,1

LNM 308LSi 1,2 mm Mieszanka He/Ar 2,5-3,2 2,8-3,8

(LNM 304LSi 1,2 mm) 98% Ar / 2% CO2 3,2-4,0 3,0-4,0
98% Ar / 2% O2 3,2-4,0 3,0-4,0

Parametry Trim i Ultimarc powinny być ustawione na wartości znamionowe.

W zależności od zastosowania ustawienia te mogą być modyfikowane.

Patrz „Polityka obsługi klienta” i klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności na stronie 10.

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 5

TE12.014
 STT® – Przygotowanie do pracy
PRZEWODY SENSE LEAD
(POŁĄCZENIE ZWROTNE)

Opcjonalny ujemny (-) przewód Sense

W celu ograniczenia do minimum
Lead jest zalecany. Przewód ten należy
zakłóceń w obwodzie ujemny (-)
łączyć bezpośrednio z materiałem
przewód Sense Lead należy
spawanym, w taki sposób, aby nie
prowadzić w oddaleniu od
znajdował się on w głównym obiegu
przewodów spawalniczych.
prądu.

Przewodu Sense Lead NIE NALEŻY łączyć NIE NALEŻY prowadzić przewodu

z zaciskiem źródła prądu spawania, gdyż Sense Lead blisko wysokoprądowych
może to być przyczyną powstawania przewodów spawalniczych, gdyż
nieregularnego łuku lub większej ilości może to powodować zniekształcenie
odprysków. sygnału połączenia zwrotnego.

Dla uzyskania najlepszych wyników,

ujemny (-) przewód Sense Lead należy
podłączyć blisko miejsca spawania.

PRZEWODY ROBOCZE

Przewód roboczy należy połączyć z zaciskiem ujemnym źródła prądu oraz

- (bezpośrednio) z materiałem spawanym. Należy używać możliwie jak najkrótszych

połączeń.

W celu zmniejszenia indukcyjności należy ograniczyć do minimum całkowitą

długość pętli obwodu spawania (A+B+C). W celu dalszego ograniczenia indukcyjności
przewodów, należy prowadzić je (A+B) w niewielkiej odległości od siebie.

W konfiguracjach charakteryzujących się nadmierną indukcyjnością należy stosować

opatentowane koncentryczne kable spawalnicze Lincoln Electric®.

Koncentryczne kable spawalnicze Lincoln Electric łączą w jednej konstrukcji przewód

dodatni i ujemny, co pozwala ograniczyć indukcyjność przewodów do minimum.

Poziom indukcyjności przewodów można sprawdzić za pomocą programu

Power Wave Manager, dostępnego wyłącznie w firmie Lincoln Electric®.

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 6

TE12.014
 STT® – Przygotowanie do pracy
SCHEMAT POŁĄCZEŃ – STT MODULE

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 7

TE12.014
 STT® – Przygotowanie do pracy
SCHEMAT POŁĄCZEŃ – ADVANCED MODULE

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 8

TE12.014
 STT® – Przygotowanie do pracy
DIAGNOSTYKA I USUWANIE USTEREK

Zwiększyć Zmniejszyć Sprawdzić i wymienić Ważne!

Sprawdzić

Zanieczyszczenie Odstęp końcówka

powierzchni prądowa – materiał
Osłona gazowa spawany

Porowatość

Działanie

Sprawdzić

Odstęp końcówka
Prędkość Prędkość Parametr Trim prądowa – materiał Kąt odchylenia przy
podawania drutu spawania spawany technice „pchaj”

Wypukłe lico

Działanie

Sprawdzić

Prędkość Prawidłowy Parametr Trim Prędkość Kąt odchylenia przy Dysza Zanieczyszczenie Przewód
spawania posuw podawania drutu technice „pchaj” powierzchni Sense Lead

Nieregularny łuk

Działanie

Sprawdzić

Parametr Trim Prędkość Prędkość Kąt odchylenia przy

spawania podawania drutu technice „pchaj”

Wklęsła grań

Działanie

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 9

TE12.014
 STT® – Glosariusz
SYMBOLE

Prędkość Zacisk źródła Zacisk Odpryski

Rodzaj drutu Stop! / Unikać!
spawania prądu spawalniczy (minimalne)

Odstęp końcówka
Parametr Uchwyt Dysza Odpryski
Gaz prądowa –
Trim spawalniczy uchwytu
materiał spawany

Prędkość
Grubość Dodatni przewód
Natężenie prądu Długość łuku spawania
materiału Sense Lead
(mała)

Prędkość Parametr Pokrętło Ujemny przewód Prędkość

podawania drutu UltimArc™ regulacji Sense Lead spawania
(duża)

TERMINOLOGIA
Indukcyjność
Przyczyna powstawania oporu elektrycznego przy zmianie wartości prądu. Nie powinna przekroczyć 150 μH.
przewodu
Spawanie łukowe elektrodą topliwą (drutem) w osłonie; zarówno spawanie MIG – w osłonie gazu obojętnego,
GMAW
jak i spawanie MAG – w osłonie gazu aktywnego.
Porowatość Obecność porów sferycznych lub pasmowych powstałych na skutek wtrąceń gazowych w krzepnącym metalu.
Kąt prowadzenia
uchwytu ruchem Kąt pochylenia elektrody przy prowadzeniu jeziorka spawalniczego ruchem pchającym
pchającym
Spawanie Tryb sterowania, w którym urządzenie spawalnicze dobiera samoczynnie zaprogramowane wcześniej znamio-
synergiczne nowe napięcie spawania na podstawie prędkości podawania drutu (WFS) ustawionej przez operatora.
Kąt spawania Kąt nachylenia elektrody (drutu) ku powierzchni elementu spawanego, liczony od pionu

POLITYKA OBSŁUGI KLIENTA

Przedmiotem działalności firmy Lincoln Electric jest produkcja i sprzedaż urządzeń spawalniczych, materiałów spawalniczych oraz
urządzeń do cięcia. Naszym celem jest zaspokojenie potrzeb klientów oraz spełnianie z naddatkiem ich oczekiwań. Klient może popro-
sić Lincoln Electric o radę lub informacje dotyczące zastosowania naszych produktów w jego konkretnym przypadku. Odpowiadamy
na zapytania naszych klientów na podstawie najlepszych informacji, jakie posiadamy w danym momencie. Jednak Lincoln Electric nie
jest w stanie zagwarantować tego rodzaju porad i nie ponosi odpowiedzialności za tego rodzaju informacje czy porady. W odniesieniu
do tego rodzaju informacji i porad nie udzielamy żadnego rodzaju gwarancji, w tym także gwarancji przydatności oferowanego roz-
wiązania do określonego celu. Z przyczyn praktycznych nie możemy również ponosić odpowiedzialności za aktualizację lub poprawki
informacji czy rad, które kiedyś były udzielone, jak również za dostarczenie tego rodzaju informacji, czy też przedłużenie lub zmianę
gwarancji w odniesieniu do naszych produktów. Lincoln Electric jest odpowiedzialnym producentem, ale wybór i wykorzystanie pro-
duktów sprzedanych przez Lincoln Electric jest całkowicie pod kontrolą klienta i wyłącznie klient jest za to odpowiedzialny. Wiele czyn-
ników poza kontrolą Lincoln Electric ma wpływ na wyniki osiągnięte przy zastosowaniu różnych typów metod produkcji i wymagań
serwisowych. Zastrzegamy sobie prawo do wprowadzania zmian. Informacje zawarte w niniejszej publikacji są aktualne w momencie
druku i zgodne ze stanem naszej najlepszej wiedzy. Wszystkie aktualne informacje można znaleźć na stronie www.lincolnelectric.com.

Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 10

TE12.014