«Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ.
1,10)
Περίοδος Δ΄ - Ἔτος ΚΗ΄ Σύναξις Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ
Φλώρινα - ἀριθμ. φύλλου 1634 Παρασκευὴ 7 Ἰανουαρίου 2011
Ὁδηγὸς καὶ Λυτρωτὴς
«Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰω. 1,29)
Χ ΘΕΣ, ἀγαπητοί μου, τελείωσε τὸ Δωδεκα-
ήμερο, ποὺ διαρκεῖ ἀπὸ τὰ Χριστούγεννα
μέχρι τὰ Φῶτα, ἐξαιρουμένης τῆς παραμονῆς
τῶν Φώτων. Μετὰ τὸ Δωδεκαήμερο πρώτη ἑ-
ορτὴ ποὺ ἀκολουθεῖ εἶνε ἡ σύναξις τοῦ ἁγί-
ου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, σήμερα.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἀν-
θρώπινα ἐγκώμια· τὸν ἐγκωμίασε ὁ ἴδιος ὁ Χρι-
στὸς ὅταν εἶπε, ὅτι μέσ᾿ στὰ πλήθη τῶν ἀνθρώ-
πων ποὺ γεννήθηκαν ὣς τότε ἀνώτερος ἀπ᾿
ὅλους εἶνε αὐτός (βλ. Ματθ. 11,11). Εἶνε ὑπεράνω τοῦ
Νῶε, τοῦ Ἀβραάμ, τοῦ Ἰακώβ, τῶν πατριαρ-
χῶν, ὑπεράνω ὅλων τῶν μεγάλων ἀνδρῶν.
***
Γεννήθηκε διὰ θαύματος ἀπὸ γέροντες γο-
νεῖς, τὸν Ζαχαρία καὶ τὴν Ἐλισάβετ ποὺ ἦταν
καὶ στεῖρα. Ὅσο μπορεῖ ἀπὸ μιὰ πέτρα ν᾿ ἀνθί-
σῃ λουλούδι, ἄλλο τόσο ἦταν δυνατὸν κι ἀπὸ
τὰ σπλάχνα τῆς Ἐλισάβετ νὰ γεννηθῇ παιδί.
Ἔμβρυο ἀκόμη, σκίρτησε μέσα στὴν κοιλία
τῆς μητέρας του ὅταν ἐκείνη ὑποδεχόταν τὴν
ἐπίσης ἔγκυο ὑπεραγία Θεοτόκο. Ἀπὸ τότε ἦ-
ταν ἁγιασμένος. Ὅπως μερικοὶ εἶνε Ἰοῦδες, τέ-
κνα κατάρας ἐκ κοιλίας μητρός, ἔτσι κάποιοι
ἄλλοι εἶνε εὐλογημένοι ἀπὸ τὰ σπάργανά τους.
Ὅταν μεγάλωσε, δὲν ἔμεινε στὸν κόσμο·
βγῆκε ἔξω, πῆγε στὴν ἔρημο, στὸ σχολεῖο τῶν
μεγάλων ἀνδρῶν. Ἐκεῖ ἔζησε μιὰ ζωὴ – ἔλεγχο
τῆς σημερινῆς καταναλωτικῆς κοινωνίας ποὺ
σύνθημά της ἔχει «Φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔρι-
ον γὰρ ἀποθνῄσκομεν» (Ἠσ. 22,13. Α΄ Κορ. 15,32). Ὦ σεῖς
ποὺ ζῆτε μέσ᾿ στὸν παραλογισμό, ἐλᾶτε νὰ
καθρεφτιστῆτε στὸν καθρέφτη αὐτόν.
Πῶς ἔζησε ὁ ἅγιος Ἰωάννης; Τὸ φαγητό του
ἦταν «ἀκρίδες» (Ματθ. 3,4), τὰ γνωστὰ ἔντομα τῶν
ἀγρῶν, ποὺ καὶ μέχρι σήμερα λιτοδίαιτοι Ἄρα-
βες τὰ ξηραίνουν καὶ τὰ τρῶνε. Ποτό του ἦ-
ταν τὸ νερὸ τοῦ Ἰορδάνου. Ροῦχο του εἶχε μιὰ
κάππα ἀπὸ τρίχες καμήλας. Κρεβάτι του ἦταν
ἡ ἄμμος δίπλα στὸ ποτάμι. Στέγη του τὰ ἄστρα
Συντάκτης (†) ἐπίσκοπος
Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης
τ᾿ οὐρανοῦ. Σύντροφοί του τὰ θηρία τῆς ἐρή-
μου, ποὺ στέκονταν μπροστά του σὰν ἀρνάκια.
Ἡ ἁγιότης, βλέπετε, ὅλα τὰ τιθασεύει. Καὶ ἐνῷ
λιοντάρια καὶ τίγρεις τὸν σεβάστηκαν, τὸν κα-
τεσπάραξε μιὰ γυναίκα, ἡ Ἡρῳδιάς. Ἐκεῖ λοι-
πὸν ἔμεινε, στὸ πανεπιστήμιο τῆς σιωπῆς, ὅ-
που ἀνδρώνονται οἱ μεγάλες φυσιογνωμίες.
Σὲ ὥριμη πλέον ἡλικία ἔλαβε ἐντολὴ ἄνω-
θεν, νὰ πάῃ στὴν ὄχθη τοῦ Ἰορδάνου κ᾿ ἐκεῖ νὰ
στήσῃ τὸν ἄμβωνά του. Τὸ κήρυγμά του θερμο-
καυτήρας, ἔλεγχος δριμύς. Ἄστραφτε καὶ βρον-
τοῦσε. Καλοῦσε ὅλους σὲ ἐπιστροφὴ στὸ Θεό.
Καὶ χιλιάδες ἀπ᾿ ὅλα τὰ κοινωνικὰ στρώματα ἔ-
τρεχαν. Ἦταν μαγνήτης ποὺ εἵλκυε ὅλους. Συνι-
στοῦσε μετάνοια καὶ τοὺς βάπτιζε στὸν Ἰορδάνη.
Μέσα στὸ πλῆθος τῶν ἀνθρώπων ἦρθε καὶ
ἕνας ποὺ ξεχώριζε. Μήπως φοροῦσε στέμμα,
εἶχε σπαθί, τὸν ἔφερε ἅμαξα; Ὄχι. Ἁπλὸς ἄν-
θρωπος ἦταν. Ἀλλὰ ὄνομά του ἦταν «τὸ ὑπὲρ
πᾶν ὄνομα» (Φιλιπ. 2,9). Ὅλα τὰ ὀνόματα θὰ σβή-
σουν, τὸ δικό του θὰ μείνῃ· Ἰησοῦς Χριστός!
Μποροῦσε νὰ φανταστῇ ὁ Ἰωάννης, ὅτι κάτω
ἀπὸ τὸ ταπεινὸ σχῆμα ἑνὸς φτωχοῦ Ναζωραί-
ου κρύβεται τὸ μεγαλεῖο τῆς θεότητος; Καὶ
ὅμως τὸν ἀνεγνώρισε. Τοῦ λέει ὁ Χριστός· —Βά-
πτισέ με. —Αὐτὸ δὲν γίνεται· ἐγὼ εἶμαι ἕνα μη-
δὲν μπροστά σου, δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ σὲ βαπτί-
σω. Ὁ Χριστὸς ὅμως ἐπέμενε, καὶ τέλος βαπτί-
σθηκε. Ὄχι διότι εἶχε ἁμαρτίες —εἶνε ἀναμάρ-
τητος―, ἀλλὰ γιὰ νὰ φανερωθῇ τὸ μυστήριο
τῆς ἁγίας Τριάδος. Καὶ φανερώθηκε. Κατὰ τοῦ-
το ἐμεῖς διαφέρουμε ἀπὸ τ᾿ ἄλλα θρησκεύμα-
τα, καὶ τὰ μονοθεϊστικά· αὐτοὶ ἔχουν τὸν Ἀλ-
λὰχ ἢ κάποιον ἄλλο, ἐμεῖς λέμε· Ἕνας Θεός,
τρία πρόσωπα, Πατὴρ Υἱὸς καὶ ἅγιον Πνεῦμα·
ἁγία Τριάς, ἐλέησον τὸν κόσμον σου.
Πῶς φανερώθηκε τὸ μυστήριο τῆς ἁγίας Τρι-
άδος; Ἐνῷ ὁ Χριστὸς ἦταν μέσ᾿ στὰ νερά, σχί-
στηκε ὁ οὐρανός —ἂς μὴν πιστεύουν οἱ ἄπι-
στοι, δικαίωμά τους· ἐμεῖς πιστεύουμε—, καὶ τὸ
 2
Πνεῦμα τὸ ἅγιο σὰν περιστέρι ἦρθε καὶ κάθι- ἔπαιρναν ἕνα ἀρνί, τὸ πήγαιναν στὸ ναὸ τοῦ Σο-
σε ἐπάνω στὴν κεφαλή του. Συγχρόνως ἀκού- λομῶντος καὶ τὸ προσέφεραν θυσία. Τὴν ὥρα
στηκε φωνὴ – διάγγελμα τοῦ οὐρανίου Πατρός. ποὺ ὁ ἱερεὺς θὰ τὸ ἔσφαζε, ἅπλωναν τὰ χέρια
Ὄχι σὰν τὰ διαγγέλματα τῆς πρωτοχρονιᾶς, πού ἐπάνω του, γιὰ νὰ φύγουν ἀπὸ πάνω τους οἱ ἁ-
᾿νε γεμᾶτα ψευτιές. Διάγγελμα οὐράνιο καὶ αἰ- μαρτίες καὶ νὰ πᾶνε στὸ ἀρνί. Αὐτὸ ἦταν ἕνας
ώνιο πρὸς ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα· «Οὗτός ἐστιν τύπος, μία σκιὰ τῆς μεγάλης θυσίας ποὺ θὰ ἐρ-
ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾦ εὐδόκησα» (Ματθ. χόταν νὰ προσφέρῃ ὁ Χριστός. Ἑκατομμύρια
3,17). Τὰ ἴδια λόγια ἀπὸ τὸν οὐράνιο Πατέρα ἀ- ἀρνιὰ σφάχτηκαν, ἀλλὰ τὸ αἷμα τῶν ζῴων δὲν
κούστηκαν καὶ ὅταν ἔκλεινε ἡ ἐπίγειος πα- ἔχει τὴν δύναμιν «ἀφιέναι ἁμαρτίας»(Ματθ. 9,6). Μό-
ρουσία τοῦ Χριστοῦ, συμπληρωμένα ὅμως μὲ νο τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ «ἀμνοῦ τοῦ Θεοῦ»,
τὴ σύστασι «Αὐτοῦ ἀκούετε» (Μᾶρκ. 9,8. Λουκ. 9,35). σβήνει τὶς ἁμαρτίες. Νά γιατί ὁ Χριστὸς λέγεται
Ἀπὸ τότε πλέον, ἀγαπητοί μου, ἡ ἀνθρωπό- «ἀμνός»· διότι ὅπως τὸ ἀρνὶ δὲν ἔκανε κανένα
της ἔχει ὁδηγό. Ὁδηγός της εἶνε ὁ Χριστός, κακό, ἔτσι κι ὁ Χριστός· ὅπως τὸ ἀρνὶ ὁδηγεῖται
ποὺ εἶπε «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ στὴ σφαγὴ καὶ δὲν ἀντιδρᾷ, ἔτσι κι ὁ Χριστός·
ἡ ζωή» (Ἰω. 14,6). Ὅποιος τὸν ἀκολουθεῖ σῴζεται, κι ὅπως στὶς θυσίες «φόρτωναν» τὶς ἁμαρτίες
ὅποιος φεύγει ἀπὸ αὐτὸν χάνεται. Αὐτὸς εἶνε στὸ σφάγιο, ἔτσι κι ὁ Χριστὸς σηκώνει τὶς ἁ-
ὁ τέλειος ὁδηγός, ὁ τέλειος ἄνθρωπος, ἡ ἐν- μαρτίες ὅλων μας. Τὸ νιώσαμε αὐτό; Ἂν δὲν
σάρκωσι τῆς ἀρετῆς. Οἱ ἄλλοι, ὁποιοιδήποτε τὸ νιώσαμε, δὲν εἴμαστε Χριστιανοί. Δὲ μᾶς
κι ἂν εἶνε, εἶνε κλάσματα, δὲν φτάνουν τὴν ἀ- σῴζουν οὔτε κεριὰ καὶ λαμπάδες, οὔτε εἰκό-
κεραία μονάδα, τὸν Ἕνα. «Εἷς ἅγιος, εἷς Κύ- νες καὶ προσκυνήματα, οὔτε μετάνοιες καὶ ἀ-
ριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πα- σκήσεις· ὅλα αὐτὰ δὲν συγχωροῦν οὔτε μία
τρός· ἀμήν» (Φιλ. 2,11 καὶ θ. Λειτ.). ἁμαρτία. Τὶς ἁμαρτίες συγχωρεῖ μόνο «ὁ ἀ-
«Αὐτοῦ ἀκούετε», συνιστᾷ ὁ οὐράνιος Πα- μνὸς τοῦ Θεοῦ», ὅπως εἶπε ὁ Ἰωάννης. Ἂν
τήρ. Ἀλλὰ δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι κλείνουν τ᾿ δὲν πιστέψῃς ὅτι τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ ποὺ ἐ-
αὐτιά τους καὶ δὲν ἀκοῦνε τὴ φωνὴ τοῦ Χρι- χύθη στὸ Γολγοθᾶ λυτρώνει, δὲ σῴζεσαι.
στοῦ. Ἀνοίγουν τ᾿ αὐτιά τους – σὲ ποιόν; στὸν Τελειώνω μὲ μιὰ εἰκόνα. Ἕνας Βιεννέζος
διάβολο καὶ στὰ ὄργανά του. Δὲν ἐκκλησιά- ζωγράφος ζωγράφισε ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ τὸν
ζονται γιὰ ν᾿ ἀκούσουν τὴ φωνὴ τοῦ Εὐαγγε- ἔπιασαν οἱ ἐχθροί του καὶ τοῦ φόρτωσαν ἕνα
λίου· κάθονται τὴ νύχτα στὴν τηλεόρασι γιὰ βαρὺ φορτίο. Τὸ ἔδεσαν στὴ ῥάχη του τόσο
ν᾿ ἀκούσουν τὴ φωνὴ τοῦ δαιμονικοῦ κόσμου. σφιχτά, ὥστε δὲν μποροῦσε ν᾿ ἀπαλλαγῇ ἀπ᾿
«Ὅποιος δὲν ἀκούει τὸ Χριστό, θ᾿ ἀκούσῃ τὸν αὐτό. Ἦταν σὰν τὸν Προμηθέα στὸν Καύκα-
διάβολο», λέει ὁ Ῥῶσος Ντοστογιέφσκυ. σο. Παρακαλοῦσε ἄλλους νὰ τὸν λύσουν, μὰ
κανείς δὲ μποροῦσε. Τότε κάποιος τοῦ εἶπε·
***
Ὅταν ὁ Χριστὸς ἦρθε στὴν ἔρημο, ὁ Ἰωάν- Ἂν θέλῃς νὰ ἐλευθερωθῇς, ἀνέβα σ᾿ ἐκεῖνο
νης τὸν ἔδειξε μὲ τὸ δάκτυλό του, ὅπως λέει τὸ βουνό. Ἐκεῖ θὰ δῇς ἕνα σταυρὸ μὲ τὸν Ἐ-
τὸ ὡραῖο δοξαστικὸ τῶν ὡρῶν· «Τὴν χεῖρά σου σταυρωμένο· ἂν τὸν παρακαλέσῃς μὲ πίστι,
τὴν ἁψαμένην τὴν ἀκήρατον κορυφὴν τοῦ Δε- θὰ γίνῃ τὸ θαῦμα. Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε· ἀ-
σπότου, μεθ᾿ ἧς καὶ δακτύλῳ αὐτὸν ἡμῖν κα- μέσως τὸ φορτίο του ἔπεσε, κύλισε στὴν ἄ-
θυπέδειξας, ἔπαρον ὑπὲρ ἡμῶν πρὸς αὐτὸν βυσσο, κι αὐτὸς δόξασε τὸ Χριστό.
Βαπτιστά, ὡς παρρησίαν ἔχων πολλήν…» (θ΄ ὥρα Καθένας ἀπὸ μᾶς, ἀδελφοί μου, σηκώνει ἕ-
Θεοφ.). Ὁ ὕμνος αὐτὸς ἦταν ὁ τελευταῖος ποὺ να βάρος μεγαλύτερο ἀπ᾿ τὸν Ὄλυμπο. Μόνο
εἶπε ὁ Παπαδιαμάντης —ποὺ ἦταν καὶ σπου- μὲ τὴν πίστι στὸ Χριστὸ θ᾿ ἀπαλλαγοῦμε. Ἂς
δαῖος ψάλτης—, ὅταν γέρος πλέον στὸ νησάκι πιστέψουμε σ᾿ αὐτόν. Δὲν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο
του, φτωχὸς καὶ περιφρονημένος, ἔφευγε ἀπ᾿ στὸν κόσμο. Σᾶς τὸ λέω ἐγώ. Πενήντα χρόνια
τὴ ζωή. Σηκώθηκε ἀπ᾿ τὸ κρεβάτι καὶ τὸ ἔψαλε. κηρύττω· ἂν δὲν πίστευα, θὰ πήγαινα νὰ κά-
Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ πέθανε. Μὲ «τραγούδια τοῦ νω ὁ,τιδήποτε ἄλλο παρὰ νὰ κοροϊδεύω τοὺς
Θεοῦ» ἔκλειναν τὰ μάτια τους τότε· τώρα… ἀνθρώπους. Πιστεύω στὸ Θεό, πιστεύω στὴ
Ὁ Ἰωάννης λοιπὸν ἔδειξε τὸ Χριστὸ στοὺς θεία χάρι, πιστεύω στὰ μυστήρια, πιστεύω στὶς
ἀνθρώπους καὶ εἶπε· «Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴ- ἱερὲς παραδόσεις. Μπορεῖ κι ὁ ἥλιος νά ᾿νε ψέ-
ρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου»· νά, λέει, αὐτὸς μα, καὶ τὰ ἄστρα νά ᾿νε ψέμα, κ᾿ ἐμεῖς νά ᾿μεθα
εἶνε τὸ ἀρνὶ τοῦ Θεοῦ ποὺ σηκώνει τὶς ἁμαρτί- ψέμα· ἕνα δὲν εἶνε ψέμα, ὁ Ἰησοῦς Χριστός·
ες τοῦ κόσμου(Ἰω. 1,29). Γιὰ νὰ τὸ καταλάβουμε αὐ- ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦ-
τό, πρέπει νὰ θυμηθοῦμε, ὅτι οἱ Ἑβραῖοι, γιὰ τε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
νὰ ἔχουν μιὰ ἀνακούφισι ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες τους, (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Ἰωάννου Πτολεμαΐδος τὴν Παρασκευὴ 7-1-1983 μὲ ἄλλο τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις Παρασκευὴ 7-1-2011.
Ἡ ὁμιλία αὐτὴ ἐξεδόθη καὶ τὸ 2007 στὸ φ. 1314 μὲ λανθασμένα ὅμως στοιχεῖα (τόπο καὶ χρόνο πρώτης ἐκφωνήσεως). Τὸ παρὸν ἐκδίδεται εἰς ἀντικατάστασιν τοῦ φύλλου ἐκείνου.