Dalumat Group Kabanata 3

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 18

DALUMAT

SA
FILIPINO
BEED 2 CLASS 1

GROUP 3
KABANATA 3
Jlenda Carolino Kyla Castil
Joan batalla Junalyn Aquino
Joana Marie Carolino Leo Catabay
Judel joy Cariño Lady lee Carolino
Joshlyn Kaye Castañar Lovely Carolino
TAGAPAG- ULAT: Jlenda Carolino
PAGSASALIN NG PILING TEKSTONG MAKABULUHAN SA DALUMAT NG/SA FILIPINO
LAYUNIN
Matapos ang yunit na ito, inaasahang;
● Maipaliwanag ang kahalagahan ng wikang Filipino sa
pagdadalumat o pagteteorya.
● Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika,
datos atbp. Mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa
iba’t ibang larangan.
● Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga
Pilipino sa iba’t ibang larangan.

PANIMULA
Ang DALUMATFIL ay isang maagwat na kursong nagpapalawak at
nagpapalalim sa kasanayan sa malalim at manuring pagbasa, pagsulat at
pananaliksik sa wikang Filipino sa iba’t ibang larangan, sa konteksto ng
kontemporaryong sitwasyon at mga pangangailangan ng bansa at ng mga
mamayang Pilipino.
Sa kabanatang ito ay tatalakayan ang mga
sususunod: Pagsasalin ng Piling Tekstong Makabuluhan sa Dalumat
ng/sa Filipino, Sulyap sa Kasaysayan ng Pagsasalin sa Filipinas ni Virgilio
S. Almario, Tungkulin ng Tagasalin ni Walter Benjamin, Salin ni Michael
M. Coroza, Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal: Kalikasan, Mga Teorya,
at Metodolohiya Lilia F. Antonio at Florentino A. Iniego, Jr., Dalumat Pag-
aaral: Mga Babasahin Hinggil sa Teorya at Praktika ng Pagsasalin, Hinggil sa Pagsasalin ni John
Dryden, Salin ni Virgilio S. Almario, Hinggil sa Iba’t
ibang Pamamaraan ng Pagsasalin ni friedrich Schieimacher, Salin ni
Roberto T. Añonuevo. Sa kabanata na ito ay higit na mapapaunlad ang
kaisipan ng bawat mag-aaral ukol sa kahalagahan ng pagsasalin hindi
lamang sa asignaturang ito gayundin sa iba’t ibang larangan.

DALOY NG KAALAAMAN:
"Sulyap sa Kasaysayan ng Pagsasalin sa Filipinas” ni Virgilio S. Almario
Doctrina Christiana (1593)-ang unang aklat sa Filipinas. Ito ay salin ng mgapangunahing dasal
at tuntunin ng simbahang Katoliko na kailangan sa pagpapalaganap ngKristiyanismo.
● Isinulat niJuan de Plasencia.
● Ang layunin ng mga misyonerong Espanyol sa paglilimbag ng naturang libro ay hindi
nalalayosa sinasabi ni Theodore H. Savory na unibersal na gawain ang pagsasalin,
● "Sa lahat ng panahon at sa lahat ng dako, isinagawa ang mga salin alang-alang sa mga
dalisayna layuning utilitaryo at walang ibang nais ang tagasalin maliban sa pag-aalis ng
hadlang nanaghihiwalay dahil sa pagkakaiba ng mga wika, sa manunulat at sa
mambabasa.
⮚ ODYSSEY - pinakamatandang nakaulat na salin sa bersiyong Latin noong 240 B.C ng isang
aliping Griyego na si Livius Andronicus.
⮚ Gumanap ang mga sentrong pangnegosyo noong araw bilang mga lugar na palitan din
ng kultura
⮚ Unang halimbawa nito ang Alexandria na itinayo sa ngalan ni Alexander ang Dakila
noong bandang 332 B.C
•Naging sentro ito ng Hellenismo at karunungang Semitico at nagtampok ng pinakamataas na
pag-unlad ng saliksikat agham na Griyego.
•Noong ikawalo't ikasiyam na dantaon, ang Baghdad naman ang sityo ng pakikinabang sa
dakilang pamana ngkulturang Griyego.
•Sinasabing ang pagsulong ng karunungang Arabe ay bunga ng masiglang pagsagap sa
pamamagitan ng salin tungosa Arabe - sa mga sinulat nina Aristotle, Plato, Galen, Hippocrates,
at iba pang tinitingalang Griyego.
•Nang manghina ang karunungan at kapangyarihang Arabe, sumigla naman ang pag-aaral sa
Europa.
•Sa Toledo, Espanya natipon ang mga iskolar na nagsalin tungo sa Latin ng mga aklat sa Arabe.
•Sa panahong ito ginawa sa Toledo ni Robert de Retines ang unang salin ng Koran(1141-
1143).
•Ika-12 siglo - naging masiglang-masigla ang pagsasalin sa mga wika ng lumitaw na mga bansa
sa Europa.
•Bibliya at akdang panrelihiyon ang unang pokus ng pagsasalin sa panahong ito.
•Sinasabing maaaring ituring na tagapanguna si King Alfred noon pang ika-10 siglo.
•John Wycliffe - ang unang nagsalin sa ingles ng Bibliya at unang lumabas noong 1382.
•Pinakamatingkad namang salin sa German ang ginawa ni Martin Luther noong 1522 at 1534
na sinasabing nagingpamantayan sa pagkakatatag ng wikang pambansa ng Germany.
•Hindi laging mula sa orihinal na wika ng akda ibinabatay ang pagsasalin.
•Halimbawa: ang akdang "Mga Buhay ng Bantog na Romano" ni Plutarch ay isinalin sa German
noong 1579 ni Jacques Amyot, na may bansag na “ Prinsipe ng mga tagasalin."
•Ang salin ni Amyot ang pinagbatayan ng salin sa ingles noong 1579 ni Sir Thomas North.
•Tinawag niSavory na "tanikalang-wika" (Language Chain) ang pangyayaring ito.

WIKA NG PAGBIBINYAG
•Sa unang tingin, waring dala ng mga misyonerong Espanyol ang sigla ng pagsasalin sa Europa
nang dumating sila sa Filipinas.
•Kaya mga salin o halaw ang mga unang proyektong lumabas sa limbagan sa panahon ng
kolonyalismong Espanyol.
•Watak-watak sa iba't ibang pangkating etniko na may kani-kanilang wikang katutubo ang mga
Filipino nang sakupinng Espanya.
•Dahil dito, unang binalikat ng mga misyonerong nadestino sa Filipinas ang pag-aaral ng mga
wikang katutubo atang paglilimbag ng mga aklat na nakasulat sa mga wikang katutubo upang
magamit sa paghimok sa mga katutubona maging binyagan.
•Ang unang aklat na may orihinal na mga piraso ng tula ay ang Memorial de la vida cristina en
lengua

TAGAPAG- ULAT:Joan C. Batalla


TUNGKULIN NG TAGASALIN NI WALTER BENJAMIN
Hindi kapaki- pakinabang ang pagsasaalang- alang sa sumasaksing madla sa pag unawa sa
isang likhang sining o isang anyong sining. Hindi lamang lihis ang pag- uugnay ng sining sa isang
tiyak na publiko o mga kinatawan nito, mapanganib din sa anumang diskusyong teoritiko
tungkol sa sining kahit ang paniniwala sa isang “uliran” sapagkat ipinagpapalagay lamang sa
gayon ang pag iral at kalikasan ng tao.
Ipinagpapalagay rin ng isang sining ang kalikasan ng katawan at espiritu ng tao, ngunit walang
likhang sining ang nagpapalagay sa kaniyang pagsasaalang- alang. Walang tulang sadyang para
sa nagbabasa, walang larawang sadyang para sa tumutunghay, walang simponiyang sadyang
para sa nakikinig.
Para ba sa mambabasang hindi nakauunawa ng orihinal ang isang salin? Sapat na marahil ito
upang ipaliwanag ang nagkakaibang kalagayan ng orihinal at salin sa larang ng sining. Ang
isang salin na naglalayong magpabatid ay walang maipababatid kundi isang mensahe- ibig
sabihin walang kabuluhan, at ito rin ang tatak ng isang masamang salin.
Kung sadyang para sa mambabasa ang salin, nangangahulugang para sa mambabasa rin ang
orihinal. Kung hindi para sa mambabasa ang orihinal, anong pag- unawa sa salin ang
maidudulot ng ganitong relasyong sa atin? Isang anyo ang pagsasalin. Upang maunawaan ito
sa gayong paraan, kailangang balikan natin ang orihinal. Sapagkat ditto nakasalalay ang
prinsipyo ng pagsasalin, natatakdaan (determinado) ang pagka naisasalin ng orihinal.
Maraming maiisip sa tanong hinggil sa pagkanaisasalin
Maraming maiisip sa tanong hinggil sa pagkanaisasalin ang isang akda. Maaaring ganito;
makatatagpo kaya ito, sa kalahatan ng mga mambabasa, ng angkop ng tagasalin? O, sa lalong
tumpak na paraan: nasa mismong kalikasan ba nito ang maisalin, kung kaya, alinsunod sa
kahulugan ng ganitong anyo, nag aanyaya silang maisalin? Kung pakaiisipin, problematikong
sagot lamang ang maibibigay sa una at di- mapapasubalian ng sa ikalawa.
kataliwas nito, dapat linawin na may mga konseptong pang- ugnayan na napapanatili ang
angkop at pinakamainam na kahulugan na kapag sa umpisa pa lamang ay hindi ekslusibong
iniuugnay sa mga tao. Kaya nga nakapangungusap tayo ng tungkol sa isang di- malilimutang
buhay o sandal kahit nakalimutan na ito ng sangkatauhan. Kung hinihingi ng kalikasan ng
gayong buhay o sandal na huwag malimutan, hindi magiging mali ang panaguring ito; magiging
isang kahingian lamang ito na hindi natutupad, nangangahulugan pagtukoy sa isang dalumat
sa isip ng Diyos. Alinsunod ditto, kailanagang maisaalang- alang ang pagkanaisasalin ng mga
estrukturang lingguwistiko bagamana di- naisasalin para sa mga tao.
Malinaw na ang anumang salin, gaano man kainam ay hindi magkakahalaga ng kahit ano sa
orihinal. Gayunman ito ang may pinakamatalik na koneksiyon sa orihinal sa bias ng
pagkanaisasalin ng orihinal. Ang totoo lalong matalik ang koneksiyong ito kapag wala na itong
halaga sa mismong orihinal. Nalilikha ang mga salin na higit kaysa paglilipat lamang ng
mensahe kapag ang akda, sa paglawig ng buhay nito, ay sumapit sa edad ng katanyagan.
Taliwas sa ipinipilit ng masasamang tagasalin hindi naglilingkod ang mga saling ito sa
katanyagan ng akda kung paanong sanhi nito ang kanilang pag- iral. Sa pamamagitan ng mga
pagsasalin, nakapagkakamit ang buhay na orihinal ng palagiang pagpapanibago at ng
pinakamasaklaw na pag unlad.
Bilang pag unlad ng isang tiyak at iniangat na buhay, natatakdaan ito ng isang espesyal at
mataas na pagka may nilalayon o pagkapraktiko. Mukhang madaling Makita ang ugnayan sa
pagitan buhay at pagka may nilalayon ngunit lampas sa kakayahan ng isip ang masapul ito,
nabubunyag lamang kapag ang layon na siyang likas na tinutungo ng lahat ng mga partikular
na layon ng buhay, ay hindi na hinahanap sa sarili nitong kaligiran kundi sa isang higit na
mataaas.
Kung patutunayan ang ugnayan ng mga wika gamit ang pagsasalin, paano ito gaagwin kung
hindi sa pamamagitan ng pagtatawid ng anyo at nilalaman ng orihinal sa pinakamatapat na
paraang possible? Sabihin pa, hindi mabibibgyang katuturan ng tradisyonal na teorya ng
pagsasalin ang konsepto ng katapatang ito kaya hindi rin nit masasabi kung ano ang esensiyal
sa pagsasalin. Ang totoo, sa kabilang banda ang relasyon ng mga wika sa pagsasalin ay higit na
malalim at higit na espisipiko kaysa sa mga paimbabaw at di- mabigyang- katuturang
pagkakatulad ng dalawang tekstong pampanitikan.
Upang maganap ang tunay na relasyon ng orihinal at ng salin, kailangang gumamit tayo ng
paraan ng pag iisip na kung layon ang pag- uusapan ay ganap na analogo sa mga ginamit ng
mapanuring epistemolohiya sa pagpapakita ng imposibilidad ng isang teorya ukol sa
repleksiyon. Anumang tendensiya sa matulaing wika ng isang awtor sa kaniyang sariling
panahon ay maaaring maluma, at nay nga likas na tendensiya na maaaring lumitaw na
panibago sa akda. Ang dating tunog na sariwa ay nabibilasa, at ang dating tunog.
Ang paghanap sa esensiya ng gayong transpormasyon pati na sa mga katumbas na palagiang
transpormasyon ng kahulugan sa subhetibidad ng mga susunod na henerasyon sa halip na sa
kaibuturang buhay ng wika at sa mga obra nito ay- kahit ipahintulot pa ang pinakaatrasadong
sikolohismo- ang ipagkamali ang notibo sa esensiya ng isang bagay o sa higit na matinding
paraan, isang pagtatwa ito bunga ng kahinaan ng pag iisip sa isa sa mga
pinakamakapangyarihan at pinakakapaki- pakinabang na prosesong pangkasaysayan.
Kung nakikita sa salin ang pagkakaugnay ugnay ng mga wika, hindi ito nagaganap sa
pamamagitan ng malabong pagkakatulad ng orihinal at kopya. Sapagkat malinaw na hindi
sangkot sa pag uugnay ang pagiging magkatulad. Sa kontekstong ito, konsistent ang nosyon ng
ugnayan sa higit na limitadong gamit hanggang sa magkaparehong paraan, hindi sapat na
mabibigyang katuturan ng pagkakatulad ng pinagmulan, bagaman mananatiling esensiyal ang
konsepto ng pinagmulan sa pagbibigay katuturan sa limitadong gamit.

TAGA PAG-ULAT:Joana Marie Carolino


PAGSALING SIYENTIPIKO AT TEKNIKAL: KALIKASAN, MGA TEORYA AT METODOLOHIYA
Hindi matatawaran ang kahalagahan ng pagsasaling siyentipiko at teknikal (ST) sa
pagpapalaganap ng impormasyon sa iba't ibang sangay at institusyon ng bansa.
Paghahambing sa mga
wika: daan sa pagsasalin
1. Gramatikal
• Isang pangkalahatan, abstrak na lingguwistikong kahulugan na likas sa isang bilang ng mga
salita
2. Morpolohikal
•Ang morpolohikal ay pagkakaibaiba sa anyo at ispeling ng salita at hindi sa taglay na
kahulugan nito
3.Sintaktikal
• Ang sintaks ay ang pag-aaral o pag-uugnay-ugnay ng mga salita para makabuo ng mga
parirala, sugnay at mga pangungusap.
4. Leksikal
•Ito ang nilalaman ng salita, na nagbibigay-daan sa iyo upang makakuha ng ideya ng iba't ibang
mga phenomena, proseso, katangian, bagay, at iba pa.
5. Denotatibo
•Ang tiyak at literal na kahulugan ng salita. ito ang mga kahulugang nakikita sa diksyunaryo
6. Konotatibo
•Mga pahiwatig na pang-emosyonal o pangsaloobin na kinakapit ng tagapagsalita o
tagapakinig bukod sa tiyak na kahulugan ng isang salita.
7. Kultural

•Ang pananaw na ito ay hango sa paniniwala, tradisyon, uri ng pamumuhat, at ibapang mga
bagay na nag-ugnay sa kanila at nagpatibay sa bigkis ng pagkakaisa na siyang nagpapalaganap
ng kanilang pangkalahatang diwa, pananaw, kaugalian at adhikain.
Ang Siyentipiko
at Teknikal
na Wika
Ayon kay Pinchuck, tinutukoy na teknikal na wika ang "isang varayti ng pangkalahatang
lengguwahe na nagtataglay ng tiyak at partikular na mga katangian ng bokubularyo at sa higit
na limitadong saklaw ng gramatika.

URI NG WIKA SA SUB-VARIETIES


•Wikang pangsiyentipiko
•Wikang pangkasanayan
•Wikang pangnegosyo

Mga Suliranin sa Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal


Maraming suliraning kaakibat ang mga pagsasaling siyentipiko at teknikal (ST) sa kasalukuyan.
Kabilang dito ang paparaming bilang ng mga dayuhang publikasyon na kailangang maisalin sa
lalong medaling panahon.
Mga pamamaraan sa pagsasaling
siyentipiko-teknikal
Complete translation
•Pagsasaling walang pagbabago sa salita ang nilalaman.
Selective Translation •Pagsasaling pili ng tagasalin ang mga salitang kanyang isasalin.
Condensed translation •Ang pagsasaling ito maaring mabawasan at magdadagan sa aspeto ng
haba at nilalaman.
Summary Translation
• Ang isasalin lamang dito ay ang buod ng akda.
Composite Translation
• Pagsasaling maaring mabago ang nilalaman ito ang pagsasaking kabaliktaran ng orihinal na
akda

TAGA PAG-ULAT: Judel joy Cariño


MGA KATANGIAN NG ISANG TAGASALING-WIKA
Kabilang sa mga dalubhasa sa pagsasaling-wika noong ika-16 na siglo ay si Etienne Dolet (1540)
ng Pransiya na naglahad ng sumusunod mula sa pag-aaral ni Theo Hermans:
1. Kailangang ganap na maunawaan ng tagapagsalin ang nilalaman at intensiyon ng awtor ng
akdang isinasaiin.
2. Kailangang may ganap na kaalaman ang tagapagsalin sa wikang pinagsasalinan at may
gayunding kahusayan sa pinagmulang wika.
3. Kailangang iwasan ng tagapagsalin ang magsalin nang salita-sa-salita sapagkat makasisira ito
sa kagandahan ng pahayag.
4. Kailangang gamitin ng tagasaiin ang anyo ng mga pananalitang karaniwang ginagamit ng
nakararami.
5. Sa pamamagitan ng kanyang pagsasalin at pag-aayos ng mga salita, kailangang makabuo ang
tagapagsalin ng pangkalahatang bisa at angkop sa himig ng orihinal na akda.
Kung susumahin, narito ang pangkalahatang ideya na maaaring maipayo sa mga tagasalin at
mga nagnanais magsalin:
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin at ang kultura ng wikang
isinasalin niya
2. Sapat na kaalaman sa paksang lsinasalin
3. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa pagsasalin
4. Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin
Sinasabing ang pinakamahusay na salin ay yaong mapagkakamalan ng mga mambabasa na
yaon ay hindi isang salin kundi isang orihinal na akdang ginawa ng manunulat.
Ang kahirapan o kadakilaan sa pagsasaling-wika ay nababatay rin sa uri ng paksang isinasalin,
bukod sa anyo at layunin. May karaniwang paksang pang-araw-araw na madaling isalin.
Gayundin, may mga anyong pampanitikan na tulad ng tula na may kahirapan isalin ngunit
nagdudulot naman ng kasiyahan sa nagsasalin sapagkat higit na nagpapakilala ng
katotohanang ang pagsasaling-wika ay isang sining.
Halimbawa
Beauty and Duty
I slept, dreamed that life was Beauty;
I woke, and found that life was Duty.
Was thy dream then a shadowy lie?
Toil on, sad heart, courageously,
And thou shalt find thy dream to be,
A noonday light and truth to thee.

Kagandahan at Katungkulan
Sa aking pangarap, buhay ay marikit.
Nung ako’y magising ito pala’y sakit.
Sinungaling kaya ang panaginip?
Malungkuting puso, hayo na’t magtiis,
Darating ang araw na ang ninanais
Ay katotohanang iyong makakamit.
TAGAPAG-ULAT: Castañar, Joshlyn Kaye C.
PAGSASALIN NG MGA PILING TEKSTONG MAKABULUHAN SA DALUMAT
Ang pagsasalin ay isang paraan ng pagsulat kung saan isinusulat muli ang teksto sa ibang wika
batay sa gagamitin ng tagasalin subalit hindi nawawala ang diwa ng orihinal nito.
Kadalasan, ang mga akdang nakasulat sa Ingles ay naisasalin sa Filipino sapagkat ang wikang
ito ay itinuturing na pangalawang wika ng mga Pilipino.
Ayon sa Webster’s New World Dictionary of the American Language, ang salitang translate ay
nangangahulugang “to change from one language into another: to put into different words”

(palitan ang wika tungo sa ibang wika; ilahad sa ibang pananalita). Samantalang isinasaad
naman ng New Standard Dictionary ang kahulugang “to give sense or meaning of in another
language” (ibigay ang diwa o kahulugan sa ibang wika). Maipalalagay na higit na tiyak at
malinaw ang ibinigay na katuturan ni Eugene Nida at Charles Taber (1969) na ang pagsasaling-
wika ay muling paglalahad sa target na wika ng pinakamalapit na natural na katumbas ng
mensahe ng orihinal na wika, una’y batay sa kahulugan at ikalawa’y batay sa estilo.

Kahalagahan ng Pagsasalin
Ayon kay Bienvenido Lumbera (1982), ang mga layuning nagbubunsod sa pagsasaling-wika ay
ang sumusunod:
1.Pagpapalaganap ng kaalaman o kaisipang nakapaloob sa akda;
2.Pagbibigay-liwanag sa kasaysayan at kultura ng ibang bansa o panahon; at
3.Pagpapakilala sa mga bagong mambabasa ng isang akdang itinuturing na makabuluhan ng
isa o ilang tao.
Napakaraming kaalaman at karunungang mababasa at mapag-aaralan sa kasalukuyang
panahon ang bunga ng pagsasaling-wika. Halimbawa na lamang ay ang kasaysayan at kultura
ng iba’t ibang lipunan at lipi sa mundo na ating napag-aaralan dahil may mga manunulat na
nag-abalang magsalin ng mga ito sa ating wika upang ating maunawaan.
Ayon sa isa nating Pambansang Alagad ng Sining sa Panitikan na si Virgilio Almario (2013),
kasintanda ng limbag na panitikan sa bansa ang pagsasalin sa atin. Patunay rito, aniya, ang
Doctrina Christiana na siyang salin ng mga batas, dasal, at gawain ng katolisismo para sa mga
sinaunang Pilipino. Ang naturang dokumento ang kilaiang pinakaunang dokumento ng
nailimbag sa Filipino noong 1593.

Love
is …Giving not selfishly Getting Sharing, not Demanding Assuring, not Blaming Forgiving, not
Hating Trusting, not Doubting Concern for others, Not for one’s self.
Ang Pag-ibig ay… Pagbibigay, hindi makasariling Pagtanggap Pakikihati, hindi Paghingi Pagtiyak,
hindi Paninisi Pagpapatawad, hindi Pagkapoot Pagtitiwala, hindi Pag-aalinlangan
Pagmamalasakit sa iba, Hindi pagkamakasarili.

lba pang halimbawa:


Each citizen must aim at personal perfection and social justice through education. (orihinal)
— Manuel L. Quezon
Bawat mamamayan dapat may layunin sa personal na kaganapan at panlipunang katarungan
sa pamamagitan ng edukasyon. (saling literal)
— Manuel L. Quezon
Ang bawat mamamayan ay dapat magkaroon ng layuning matamo ang pansariling kaganapan
at katarungang panlipunan sa pamamagitan ng edukasyon. (malayang salin)
— Manuel L. Quezon

TAGA PAG-ULAT: Kyla Castil


PAGSASALIN NG MGA PILING TEKSTONG MAKABULUHAN SA DALUMAT
Teorya ng pagsasalin(Newmark,1988)-Ang teorya ng pagsasalin ay nauukol sa mga paraan ng
pagsasalin na nararapat sa isang text at nakasalalay mga teoryang pangwika.
Hal.Hind,puti.(No it's white.) Hind,puti.(It's not white.)

Ang layon ng nagsasalin ay suriin lahat ng paraan na posibleng pagpiliaan at pagkatapos ay


gumawa ng pagpapasya.
Unang tungkulin ng nagsasalin ay alamin at tukuyin Ang kahulugan ng isang suliranin sa
pagsasalin.
Pangalawa ay ilahad Ang lahat ng mga factors na dapat isaalng alang sa paglutas sa suliranin.
Pangatlo ay itala Ang lahat ng posibleng pamamaraan.
Pang huli ay pagpasyahan Ang pinakanararapat Na paraan kaugnay nito.
Ang layon ng nagsasalin ay suriin lahat ng paraan na posibleng pagpiliaan at pagkatapos ay
gumawa ng pagpapasya.
Unang tungkulin ng nagsasalin ay alamin at tukuyin Ang kahulugan ng isang suliranin sa
pagsasalin.
Pangalawa ay ilahad Ang lahat ng mga factors na dapat isaalng alang sa paglutas sa suliranin.
Pangatlo ay itala Ang lahat ng posibleng pamamaraan.
Pang huli ay pagpasyahan Ang pinakanararapat Na paraan kaugnay nito.

Si Newmark ay naglahad ng mga elemento ng pagsasalin


1.Ang pagbibigay dilibro mambaba at kaayusan(setting)
2.papalawak ng paksa nang higit sa panrelihiyon,pampanitikan,agham,teknikal,kasalukuyang
kaganapan,publisidad,propaganda,o anumang paksa ng panitikan.
3.Pagdaragdag sa mga text na sinasalin Mula sa mga libro(kasama Ang mga dula at
tula)hanggang sa mga artikulo,kasulatan,kontrata,batas,patalastas,liham at iba pa.
4.Istandarsisasyon ng mga katawagan.
5.pagbuo ng mga pangkat ng mga tagasalin at tagarebisa.
6.maging malinaw lamang Ang dating o impact.
7.ang pagsasalin ngayun ay ginagamit upang makapaglaganap ng kaalman para lumikha ng
unawaan sa pagitan ng grupo at bansa.
4.Istandarsisasyon ng mga katawagan.
5.pagbuo ng mga pangkat ng mga tagasalin at tagarebisa.
6.maging malinaw lamang Ang dating o impact.
7.ang pagsasalin ngayun ay ginagamit upang makapaglaganap ng kaalman para lumikha ng
unawaan sa pagitan ng grupo at bansa.

Mga posibleng kahinaan ng salin


1.May dagdag na bawas Ang salin.
2.kulang ang diwa ng salin.
3.Mali/iba Ang diwa ng salin.
4.May bahaging malabo Ang kahulugan kayat nagkakaroon ng higit sa isang kahulugan.
5.Hind mauunawaan Ng pinag-uukulang mambabasa Ang salin.

TAGAPAGULAT: Junalyn F. Aquino


DALOY NG KAALAMAN
⮚ ITANGHAL ANG AUTOR
Dapat palitawin ng tagasalin ang kaniyang awtor na kaakit-akit
hanggang makakaya niya, hangga’t napapanatili niya ang kaniyang
karakter at naitatanghal niya itong hindi katulad nito.
⮚ PROBLEMA SA MODERNONG WIKA
Ang naiibang kagandahan ay nasa kaniyang pagpili ng mga salita.
Tayo, at ang modernong wika, ay higit na maraming mga pantukoy at
panghalip, bukod sa senyas para sa mga pamanahon at mga kaso at
iba pang barbaridad na pinagsandigan ng ating pangungusap bunga
ng mga kahinaan ng ating mga ninuno.
⮚ MULING PAGBUHAY SA LUMA
May mga higit na dakilang talino kay Chaucer na ang kahinaan ay ang
sobrang talinghaga. Hindi kailangang isulat ng awtor ang lahat ng kaya
niya; manapa, yaon lamang kailangan niyang isulat.
⮚ ANG HUWARANG TAGASALIN
Kailangang isang ganap na paggagap sa wika ng isinasalin niya at sa
wikang pinagsasalinan niya.
MGA KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NG ISANG TAGAPAGSALIN
ARELLANO,UNGAB,VELASCO
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa
pagsasalin
2. Sapat na kakayahan sa pampanitikang paraan ng
pagpapahayag.
3. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin.
4. Sapat na kaalaaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa pagsasalin.

5. Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kaugnay

TAGA PAAG-ULAT: Leo Catabay


PAMAMARAAN NG PAGSASALIN NI FRIEDRICH SCHEIMACHER
⮚ Pagsasalin wika.
• Ang pagsasaling-wika ay isang proseso kung saan ang isang pahayag, pasalita man o
pasulat, ay nagaganap sa isang wika at ipinapalagay na may katulad ding kahulugan sa isang
dati nang umiiral na pahayag sa ibang wika.
• Ang pagsasalin ay isang paraan ng pagsulat kung saan isinusulat muli ang teksto sa ibang
wika batay sa gagamitin ng tagasalin subalit hindi nawawala ang diwa ng orihinal nito.
Kadalasan, ang mga akdang nakasulat sa Ingles ay naisasalin sa Filipino sapagkat ang wikang
ito ay itinuturing na pangalawang wika ng mga Pilipino.

⮚ FRIEDRICH SCHEIMACHER
MAY DALAWANG URI NG PAG SASALIN
• Maaring pabayaang manahimik ng tagasalin ang awtor,hanggang possible, at pakilusin
ang mambabasa tungo sa kaniya ;
• Maaring pabayaang manahimik ng tagasalin ang mambabasa, hangang possible , at
pakilusin ang awtor tungo sa kanya .
⮚ Layunin ng pagsasalin
• Nauunawaang mabuti ang kahulogan ng pasulat at pasalitang komposisyon.
• Nagbibigyang halaga ang mga paraan sa paggamit ng pagsulat at pasalitang
kompusisyon
• Nakapagsasagawa ng mga halimbawa ng dalawang uri ng komposisyon
⮚ Kahalagahan ng pagsasalin
• Pagpapalaganap ng kaalaman o kaisipang nakapaloob sa akda.
• Pagbibigay-liwanag sa kasaysayan at kultura ng ibang bansa o panahon .

• Pagpapakilala sa maga bagong mambabasa ng isang akdang itinuturing na makabuluhan


ng isa o ilang tao.
• Higit na nagkakaunawaan at nagkakadamahan ng kanilang interaksyon.

TAGA PAG-ULAT: Lady lee Carolino


MGA PAMAMARAAN NG PAGSASALIN.
⮚ Pagsasalinh salita sa salita(one on one translation)
- sa pagsasaling ito, ang ayos ngmga salita ay nanatili. Ang mga salita ayisinasalin ayon
sa pinakapalasak na kahulugan.Layunin ng paraang ito na madama angmechanics ng wikang
isinasalin bilangpanimulang hakbang.Literal

Pranses: Un beau jardin


Ingles: A beautiful garden
Filipino: Isang magandang hardin.
⮚ Naturalisasyon (Naturalisation)
matapos ang transferens ngisang salita, ang salitang nilipat at naging hiram,ang salitang ito ay
dumadaan sa proseso ngnaturalisasyon kung saan ang salitangnabanggit ay inaangkop sa
palabigkasan,palabuuan at ortograpiya ng TL
Coup d’etat – kudeta
Television –telebisyon
⮚ Leksikal na kasingkahulugan (Lexical Synonymy)
Ibinibigay ang malapit na katumbas o angkop na kasingkahulugan sa target na wika ng
pinagmulang wika
‘old’ house – ‘lumang’ bahay
‘old’ man – ‘matandang’ lalaki

⮚ Kultural na Katumbas (Cultural Equivalent)


Katumbas sa kultura - ang salitang kultural ay hinahanap ng katumbas sa TL. Halimbawa kung
isasalin ang paririlang as white as snow, ang magiging katumbas nito ay kasimputi ng yelo. Ito
ay maaaring tama, subalit hindi natural kaya higit na mainam na gaimitin ang simputi ng bulak.
Pag narinig ng batang Pilipino ang kasimputi ng bulak, ang konsepto ay pareho rin sa as white
as snow sa mga batang Amerikano.
American – coffee break
English – tea break
Filipino– meriyenda

⮚ Adaptasyon o Panghihiram (Transference)


ito ang pinakamalayang anyo ng pagsasalin. Ito ay pangunahing ginagamit samga dula, awit at
tula. Ang paksa, ang tauhan attagpuan ay kadalasang pinananatili ngunit angkultura ng source
langauge ay isininasalin sa target language.
Italian:pizza English:hotdog
Filipino:pizza
Filipino:hotdog

⮚ Malaya (Free Translation)


kadalasan ang saling ito ay malayo na sa orihinal. Ito rin ay kadalasang mas mahaba kaysa
orihinal at maaaring sabihing hindi na salin .
Ayon kina Almario, et al (2009) ito ay “malaya at walang kontrol at parang hindi na isang salin”
Ingles: Tone down your voice.
Filipino: Hinaan mo ang iyong boses.

⮚ Idyomatiko
Ayon kay Almario (2009) kung ang pahayag ay idyomatiko, marapat na tumbasan din ito
ng pahayag na idyomatiko
Ingles: Head of the family
Filipino: Haligi ng tahanan.

⮚ Pamamaraan ng Pagsasalin ni Friedrich Schleiermacher


● maaaring pabayaang manahimik ng tagasalin ang awtor, hanggang posible, at pakilusin
ang mambabasa tungo sa kaniya;
● maaaring pabayaang manahimik ng tagasalin ang mambabasa, hanggang posible, at
pakilusin ang awtor tungo sa kaniya

TAGA PAG-ULAT: Lovely Carolino


URI NG PAGSASALIN AYON KAY JACOBSON
⮚ Tatlong Uri ng Pagsasalin
● Intralinggwal ( Rewording )
Ito'y pagbabago lamang ng mga salita sa loob ng magkaparehong wika.
● Interlinggwal ( Translation Proper )
Ito ay may layuning mag interpret ng mga verbal sign sa pamamagitan ng mga verbal sign
ng ibang wika.
● Intersemiotiko ( Transmutation )
Ito'y pagsasalin ng isang mensahe mula sa isang sistematikong simbolo.

You might also like