7 Edukasy

on
10
sa Pagpapakatao

Ikalawang Markahan-
Modyul 7 sa
Ang Dignidad ng Tao
EsP7PT-IIh-8.1/8.2
Pagpapakatao
Unang Markahan
EsP10MP-If-4.1
Edukasyon sa Pagpapakatao
Ikapitong Baitang Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Ang Dignidad ng Tao
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176

na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi
sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng
ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda
ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit,

larawan, ngalan ng produkto o brand
name,tatakotrademark,palabassatelebisiyon,
pelikula,atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon.
Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-
akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang
gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng
pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng
mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang

maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim : Leonor Magtolis Briones
Pangalwanag Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat : Darlyn D. Manggas
Editor : Jessa A. Lomot
Tagasuri : Carla Jane A. David
Tagaguhit : Jessa A. Lomot
Dibuhista : Jacquilou A. Lomot

Tagapamahala
Gregorio C. Quinto, Jr., EdD
Chief, Curriculum Implementation Division
Rainelda M. Blanco, PhD
Education Program Supervisor - LRMDS
Agnes R. Bernardo, PhD
EPS-Division ADM Coordinator
EPS-Edukasyon sa Pagpapakatao
Glenda S. Constantino
Project Development Officer II
Joannarie C. Garcia
 Librarian II

Department of Education, Schools Division of Bulacan

Curriculum Implementation Division
Learning Resource Management and Development System (LRMDS)
Capitol Compound, Guinhawa St., City of Malolos
Email address: lrmdsbulacan@deped.gov.ph

7
Edukasyo
n
sa
Pagpapak
atao
Ikalawang
Markahan-
Modyul 7 Ang
Dignidad ng
Tao
EsP7PS-IIh-
8.1/8.2
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang
Edukasyon sa Pagpapakatao 7 ng Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling
Ang Dignidad ng Tao.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo,

nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa
pampubliko at pampribadong institusyon upang
gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang
pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to 12
habang kanilang pinananagumpayan ang
pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong
hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang

makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at
malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon
din itong matulungan ang mag-aaral upang
makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo
habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang

karagdagan sa materyal ng pangunahing

teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa
pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito’y naglalaman ng mga paalala,
panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo

ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung
paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan
ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila
habang hinahayaan silang pamahalaan ang
kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito,
inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa
ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.
 1
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Edukasyon

sa Pagpapakatao 7 ng Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul ukol sa Ang Dignidad ng
Tao.

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo

ng kakayahan, aksyon at layunin. Sa
pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay
maaaring matuto, lumikha, at magsakatuparan
ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay
sumisimbolo na ikaw, bilang isang mag-aaral,
ay may angking kakayahang matutuhan ang
mga kaugnay na kompetensi at kasanayan.
Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga
kamay.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon

sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala
ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang
oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong

maunawaan.
 Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga
dapat mong matutuhan sa modyul.

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano

na ang kaalaman mo sa aralin ng modyul.
Kung nakuha mo ang lahat ng tamang sagot
(100%), maaari mong laktawan ang
bahaging ito ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang

matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
aralin sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang
bagong konsepto at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
manin
Pagya iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa. Maaari
mong iwasto ang mga sagot mo ng modyul.
sa pagsasanay gamit ang susi
Susi sa
Pagwawasto
Naglalaman ito ng mga
katanungan o pupunan ang
patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung
anong natutuhan mo mula sa
sa pagwawasto sa huling bahagi
aralin.
Ito ay naglalaman ng gawaing
makatutulong sa iyo upang
maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na
sitwasyon o realidad ng buhay.
Ito ay gawain na naglalayong pagyamanin ang iyong
matasa o masukat ang antas ng kaalaman o kasanayan sa
pagkatuto sa pagkamit ng natutuhang aralin.
natutuhang kompetensi.
Naglalaman ito ng mga tamang
Sa bahaging ito, may ibibigay sa sagot sa lahat ng mga gawain
iyong panibagong gawain upang sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng
pinagkuhanan sa paglikha o
paglinang ng modyul na ito.
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng
modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat.
Huwag lalagyan ng anumang marka o
sulat ang anumang bahagi ng modyul.
Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot
sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang
Subukin bago lumipat sa iba pang
gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago
gawin ang bawat pagsasanay. 4.
Obserbahan ang katapatan at integridad sa
pagsasagawa ng mga gawain at sa
pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain
bago pumunta sa iba pang
pagsasanay. 6. Pakibalik ang modyul
na ito sa iyong guro o tagapagdaloy
kung tapos nang sagutin lahat ng
pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin
ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-
aalinlangang konsultahin ang inyong guro o
tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong sa
iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid
o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas
nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang
hindi ka nag
iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul
na ito, makararanas ka ng makahulugang pagkatuto
at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi: Kaya mo ito!

Alamin
 Nakababatid ka ba sa mga nagaganap
sa paligid? Lalo ngayon na nararanasan sa
buong mundo ang pandemya. Madaming
manggagawa ang nawalan ng trabaho,
madami na ang nakararanas ng gutom.
Sobrang laki na ng pagbabago na nangyari
sa buong mundo. Dahilan sa mga
pangyayaring ito mas lalo naging malinaw sa
atin ang totoong nangyayari sa ating
kapaligiran. Alam kong maraming tanong din
sa iyong isipan , nagkakaroon ka ng iba’t-
ibang damdamin.
Kung talagang may dignidad ang tao
bakit hindi pantay-pantay ang tao sa mundo?
Bakit may naaapi, nagugutom, naghihirap?
Nanatili na lamang bang walang kasagutan
ang mga tanong na ito o ikaw ba ay may
ginagawa upang mahanap ang mga
kasagutan sa mga tanong na ito?
Makatutulong sa iyo ang araling ito upang
masagot ang ilan sa iyong mga tanong.
Nakahanda ka na ba?

LAYUNIN:

Sa modyul na ito, inaasahang

malilinang sa iyo ang sumusunod na
kaalaman, kakayahan at pag-unawa:

a. Napatutunayan na ang bawat tao ay

may dignidad anuman ang kanyang
kalagayang panlipunan, kulay, lahi,
edukasyon, relihiyon at iba pa. b.
Nakabubuo ng mga paraan upang
mahalin ang sarili at kapwa na may
pagpapahalaga sa dignidad ng tao.
 4

Subukin
Panuto: Bago mo simulan ang mga gawain sa
modyul, sagutin mo muna ang mga katanungan
sa ibaba.

1. Paano maipakikita ang pagkilala at

pagpapahalaga sa dignidad ng isang
tao? a. Pahalagahan ang tao bilang tao
hangga’t siya ay nabubuhay. b. Ibigay
ang bahagi ng sarili sa kapwa kahit hindi
pa ito kakilala. c. Maging tapat sa lahat
ng ginagawa para sa kapwa at sa
pakikitungo sa mga ito.
d. Maglaan ng panahon upang
iparamdam sa malapit na kapwa ang
pagmamahal at pagpapahalaga.

2. Sino ang hindi tunay na nagpapakita ng

paggalang sa dignidad ng kanyang
kapwa? a. Isang negosyante na
nagbibigay ng malaking halaga bilang
puhunan ng isang empleyado na
tumatanda na
b. Isang pilantropong laging
nakahandang magbigay ng tulong sa
kapwa na nangangailangan ng
kanyang tulong
c. Isang politikong labis ang katapatan
sa kanyang panunungkulan sa
pamahalaan
d. Isang taong may pagdama at pag-unawa sa
damdamin ng iba

3. Kailan maaaring mawala ang dignidad ng isang tao?

a. Kapag siya ay naging masamang tao
b. Sa sandaling nalabag ang kanyang karapatang
pantao
c. Sa oras na niyapakan ng kapwa ang kanyang
pagkatao
d. Sa panahong nakaranas siya ng diskriminasyon
at pangugutya

4. Bakit nilikhang hindi pantay-pantay ang lahat

ng tao sa mundo? a. Matututo tayo
maging mapagkumbaba at may
pagpapaubaya. b. Mabibigyan pa ng
pagkakataon ang tao na maunawaan ang
halaga ng talento at kakayahan na
biyaya ng Diyos sa iilang tao.
c. Makikilala natin ang pagkakaiba sa
antas ng lipunan upang maturuan tayong
magsikap at magpunyagi para sa pag-
unlad ng ating pagkatao. d.
Mauunawaan ng tao na kailangan niya
ang kanyang kapwa dahil sa kanila natin
matatanggap ang ating mga
 pangangailangang materyal at espiritwal.

5. Dapat tumulong ang lipunan upang maiangat

ang dignidad ng lahat ng tao dahil sa lipunan
ito nagmumula. Ang pangungusap ay:
a. Tama, dahil itinatadhana ng saligang
batas ang paggalang sa
pagkakapantay-pantay ng lahat ng tao
sa lipunan.
b. Tama, dahil ang tunay na diwa ng
pagiging isang bansa ay nasa
pagkilala sa karapatan at dignidad ng
lahat ng tao.
c. Mali, dahil sa Diyos nagmumula ang dignidad ng
tao.
d. Mali, dahil kailangang igalang ng
mamamayan ang katayuan ng mga
tao na mas mataas ang katungkulan
sa pamahalaaan

5
6. Saan nagkakapantay-pantay ang mga tao?
a. Sa paningin ng Diyos at ng lipunan
b. Sa pagmamahal ng kani-kanilang pamilya
c. Sa kanilang dignidad bilang tao at
ang karapatan na dumadaloy mula rito
d. Sa pagdating ng huling yugto ng
kanyang buhay sa daigdig

7. Ang sumusunod ay mga pananagutan ng tao

batay sa kanyang dignidad maliban sa:
a. Igalang ang sariling buhay at buhay ng kapwa.
b. Isaalang-alang ang kapakanan ng kapwa bago
kumilos.
c. Maging pantay sa pakikitungo sa lahat
ng tao sa lahat ng pagkakataon d.
Pakitunguhan ang kapwa ayon sa iyong
nais na gawin nilang pakikitungo sa iyo.

8. Ano ang pinakamahalagang maitutulong

ng pagkakaroon ng dignidad sa tao? a.
Magiging malaya ang tao na ipakita ang
kanyang totoong sarili. b. Mapananatili ang
damdamin ng pagmamalaki sa lahat ng
tao.
c. Masisiguro na magagawa ng tao ang
lahat ng kanyang nais nang walang
pag-aalinlangan.
d. Ang lahat ay nagkakaroon ng
karapatan na umunlad sa paraang
hindi makasasakit o makasasama sa
ibang tao.

9. Paano mo matutulungan ang isang pulubi na

maiangat ang kanyang dignidad bilang tao?
a. Palagi siyang bigyan ng pagkain at pera sa
 araw-araw.
b. Tulungan siyang hanapin ang
kanyang pamilya upang may mag-
aruga sa kanya.
c. Humanap ng isang institusyon na
maaaring kumalinga sa kanya at
mabigyan siya ng disenteng buhay.
d. Lapitan siya at kausapin sa araw-araw
upang maitaas ang kanyang
konsepto sa kanyang sarili.

10. Ang mga nabanggit ay mga kahulugan ng

dignidad , maliban sa : a. pagiging
karapat-dapat ng tao sa pagpapahalaga
at paggalang mula sa kaniyang kapwa
b. pagkakapantay-pantay ng tao
c. pagbibigay ng bahagi ng
sarili sa kapwa kahit hindi pa ito
kakilala. d. pagmamalasakit sa
bawat isa anuman ang estado
sa buhay

11.Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng

pagkakapantay pantay ng bawat tao ? a.
Pinapauna sa pila ang mga may
kapansanan.
b. Ayaw makipag-usap sa mga mahihirap
dahil tingin niya ay mukhang pera c.
Magkakaibigang tunay sa kabila ng
pagkakaiba ng lahi , rehiyon at kultura d.
Diskriminasyon sa mga taong nakatira sa
lugar na maraming bilang ng positibo sa
covid-19

6
12. Ano ang maaaring mangyari sa mundo kung
ang bawat isa ay maisabuhay ang
pagkakaroon ng dignidad, lahat ay maaari
maliban sa :
a. lahat ay nagkakaroon ng karapatan na
umunlad sa paraang hindi makasasakit
o makasasama sa ibang tao
b. Magagawa mo na ang mga bagay na
gusto mo talagang gawin c. May
paglalaan ng panahon at pasensya na
makinig sa mga hinaing o suliranin ng
kaibigan
d. Nangingibabaw ang paggalang at
pakikipagkapatiran

13. Ito ay nangangahulugang pagiging karapat-

dapat ng tao sa pagpapahalaga at
paggalang mula sa kaniyang kapwa?
a.dignidad
 b.pagmamahal
c.pagsasakripisyo
d. pagkakapantay pantay

14. Sa kabila ng kahirapan sa buhay, hindi

kayang magbenta ng sariling laman o
magnakaw ni Faith dahil alam niyang ito ay
magpapababa ng sariling pagkatao? Alin sa
mga batayan ng obligasyon ang
nagpapaliwanag sa sitwasyon? a. Igalang
ang sariling buhay at buhay ng kapwa
b. Isaalang-alang ang kapakanan ng kapwa bago
kumilos
c. Maging pantay sa pakikitungo sa
lahat ng tao sa lahat ng
pagkakataon d. Igalang ang sariling
buhay at buhay ng kapwa

15. Karaniwang naririnig mula sa matatanda na

bago mo sabihin o gawin ang isang bagay
ay makasampu mo muna itong isipin? Ano
ang ibig ipakahulugan nito? a. Magbilang
ng sampu bago magdesisyon
b. Palaging pag isipan ang isang
bagay bago gawin upang di
mapahamak c. Ang mga matatanda
ay magaling mag isip
d. Makinig lagi at sundin ang mga sinasab ng mga
nakatatanda

Balikan

Ngayon naman ay may inihanda akong gawain

tungkol sa nakaraang modyul bilang tanda na
may lubos kang pagkatuto. Kayang kaya mo ito.
Gawain 1: Tama o Mali!

Panuto: Suriing mabuti at Isulat ang salitang

Tama kung may kawastuhan ang
inilalahad at Mali naman kung hindi
naglalahad ng kawastuhan ang
isinasaad. Isulat ang letra ng tamang
sagot.

_____1. Ginagamit ng tao ang isip at kilos -

loob, konsensiya at kalayaan upang
siya ay magpakatao.
_____2. Ang kilos ng tao ay kilos na
isinasagawa ng tao nang may
kaalaman, malaya at kusa?
_____3. Ayon kay Aristoteles, may tatlong uri
ng kilos ayon sa kapanagutan: kilos
loob, walang kilos-loob at di kilos-
loob.
_____4. Nararapat na maging maingat ang tao
sa paggawa ng makataong kilos sapagkat ang
mga ito ay maaaring maging isyung moral at
etikal. _____5. Hindi pananagutan ng tao ang
anumang kahihitnan ng kanyang kilos, mabuti
man o masama.

8
 Tuklasin
Gawain 2: Pagmasdan mo, Ipaliwanag mo!

Pagmasdan ang mga larawan.

Tukuyin ang ipinahahayag ng bawat aytem
sa Larawan A, B at C tungkol sa larawan at
pagnilayan ang mga gabay na tanong .

Larawan A

Larawan B

9
Larawan C
Larawan D

10
Gabay na Tanong:

1. Ano ang ipinapakita ng bawat isa sa kanila?

2. Ano ang iyong nararamdaman sa tuwing nakikita mo
sila?
3. Paano mo sila pinakikitunguhan?
4. Bakit kaya nagkakaiba -iba pa ang pakikitungo mo sa
iba’t-ibang uri ng tao?

Suriin

May Dignidad ang Tao

“Huwag mong gawin sa iba ang ayaw

mong gawin ng iba sa iyo.” Kung ano ang
makasasama sa iyo, makasasama rin ito sa
iyong kapwa. Kung ano ang makabubuti sa iyo,
makabubuti rin ito sa kaniya. Bakit nga ba
kaibigan? Sapagkat siya ay iyong kapwa tao.
Magkatulad ang inyong pagkatao bilang tao. Ito
ang tunay na mensahe ng gintong aral (Golden
Rule). Kinikilala nito ang karapatan ng bawat
indibidwal sa paggalang ng kanyang kapwa.
Hindi nga ba’t ito rin ang utos ng Diyos sa tao?
Sinabi niyang “Mahalin mo ang iyong kapwa
katulad ng pagmamahal mo sa iyong sarili.”
Nangangahulugan ito ng pagkilala sa dignidad
na taglay ng lahat ng tao. Nilikha ng Diyos ang
lahat ng tao ayon sa Kaniyang wangis. Ibig
sabihin, ayon sa Kaniyang anyo, katangian at
kakayahan. Samakatuwid, ang dignidad ng tao
ay nagmula sa Diyos; kaya’t ito ay likas sa tao.
Hindi ito nilikha ng lipunan at ito ay
pangkalahatan, ibig sabihin, taglay ng lahat ng
tao.

Ngunit, marahil tinatanong mo ang iyong

sarili, “Bakit may pagkakaiba ang bawat tao?
Bakit may taong mayaman? Bakit may mahirap?
Bakit magkakaiba ang kanilang edad,
kasanayang pisikal, intelektuwal at moral na
kakayahan, ang benepisyo na natatanggap
mula sa komersiyo, at ang pagkakabahagi ng
yaman?”
Maging ang talento ng tao ay hindi pantay-
pantay na naibahagi. Sa kaniyang
kapanganakan, hindi ibinigay sa tao ang lahat
ng kaniyang pangangailangan para sa pag-
unlad ng kaniyang materyal o pangkatawan at
pang-espiritwal na buhay. Ipinahihiwatig nito na
kailangan natin ang ating kapwa. Kasama ito sa
plano ng Diyos, na tunay na nagnanais na
matanggap ng bawat indibidwal ang kaniyang
mga pangangailangan mula sa kaniyang
kapwa. Inaasahan Niya na yaong nabiyayaan
ng

11
mga natatanging talento at kakayahan ay
magbabahagi ng mga biyayang ito sa mga
taong nangangailangan ng mga ito. Ang
ganitong mga pagkakaiba ang humihikayat sa
tao na isabuhay ang pagiging mapagbigay at
mabuti. Ang nais ng Diyos ay yakapin ng tao
ang pagbabahagi ng mga biyaya at regalo na
natanggap ng bawat tao mula sa Kaniya.

Saan ngayon nagkakaroon ng

pagkakapantay-pantay ang tao? Ang
pagkakapantay-pantay ng tao ay nakatuon
sa kaniyang dignidad bilang tao at ang
karapatan na dumadaloy mula rito.

Ano ba ang dignidad? Ang dignidad

ay galing sa salitang Latin na dignitas, mula
sa dignus, ibig sabihin “karapat-dapat”. Ang
dignidad ay nangangahulugang pagiging
karapat-dapat ng tao sa pagpapahalaga at
paggalang mula sa kaniyang kapwa. Lahat
ng tao, anuman ang kaniyang gulang, anyo,
antas ng kalinangan at kakayahan ay may
dignidad.

May mga katangian ang tao na

nagpapabukod-tangi sa kaniya kung
ihahalintulad sa ibang nilikha. Sapagkat
mayroon siyang isip na nagbibigay sa kaniya ng
kakayahang umunawa ng konsepto,
mangatuwiran, magmuni-muni at pumili nang
malaya. May likas na kakayahan siyang hubugin
at paunlarin ang kaniyang sarili gamit ito. Hindi
man agad nagagamit ng ilan ang kakayahang ito
katulad ng mga bata, ang pagiging bukod-
tanging tao ang mabigat na dahilan ng kaniyang
dignidad. Kung kaya wala itong pinipili, hindi ito
para lamang sa iilan. Sabi nga ni Papa Juan
Pablo II para sa mga magsasaka at
manggagawang Pilipino, “May karapatan
kayong mamuhay at pakitunguhan kayo nang
 naaayon sa inyong dangal bilang tao; at
kasabay nito, may karampatang tungkulin din
kayo na makitungo sa
kapwa sa ganito ring paraan...”

Dahil sa dignidad, lahat ay nagkakaroon ng

karapatan na umunlad sa paraang hindi
makasasakit o makasasama sa ibang tao.
Nangingibabaw ang paggalang at
pakikipagkapatiran, dahil sa mata ng Diyos,
pantay-pantay ang lahat. Samakatuwid,
kailangan mong tuparin ang iyong tungkulin na
ituring ang iyong kapwa bilang natatanging
anak ng Diyos na may dignidad.
Mapangangalagaan ang tunay na dignidad ng
tao sa pamamagitan ng pagtingin sa bawat tao
na kaugnay ng Diyos.

12
Nakasalalay ang ating tunay na dangal sa
katotohanang tinatawag tayo upang makapiling
ang Diyos.

Ayon kay Propesor Patrick Lee, ang

dignidad ang pinagbabatayan kung bakit
obligasyon ng bawat tao ang sumusunod:

1. Igalang ang sariling buhay at buhay ng kapwa.

Halimbawa, sa kabila ng kahirapan sa buhay,
hindi gagawin ng isang tao ang magbenta ng
sariling laman o magnakaw na nagpapababa
ng sariling pagkatao. Sa kabilang dako,
kailangan mong tandaan na ang iyong kapwa
ay hindi dapat gamitin para sa sariling
kapakinabangan.

2. Isaalang-alang ang kapakanan ng kapwa bago

kumilos.
Karaniwang naririnig mula sa matatanda na
bago mo sabihin o gawin ang isang bagay ay
makasampu mo muna itong isipin. Ano ang
 magiging epekto sa iba ng iyong gagawin?
Nararapat pa ba itong gawin o hindi na?

3. Pakitunguhan ang kapwa ayon sa iyong nais

na gawin nilang pakikitungo sa iyo. Ang
prinsipyong ito ay nagpapatunay na anumang
gawin mo sa iyong kapwa ay ginagawa mo rin
sa iyong sarili. Ang paggalangsa karapatan ng
iyong kapwa, pagmamahal, pagpapahalaga sa
buhay, kapayapaan, katotohanan ay ilan sa mga
pagpapahalaga tungo sa mabuting
pakikipagugnayan. Ang mga ito rin ang
nararapat na ipakita mo sa iyong kapwa.

Paano mo maipakikita ang pagkilala at

pagpapahalaga sa dignidad ng isang tao?

Una, pahalagahan mo ang tao bilang tao.

Ibig sabihin, hindi siya isang bagay o behikulo
upang isakatuparan ang isang bagay na ibig
mangyari. Lalong hindi dahil siya ay nagtataglay
ng mga katangiang mapakikinabangan. May
ilang mga taong nagiging makasarili na ang
tingin sa tunay na saysay o halaga ng kaniyang
kapwa ay batay sa pakinabang na maaari
nilang makuha mula rito. Maraming kompanya
na binabale-wala na lamang ang maraming
taong serbisyo ng kanilang mga empleyado

13
sa dahilang hindi na sila kasimproduktibo at
epektibo noong sila ay bata pa at malakas.
Hindi nawawala ang pagiging tao at ang
kaniyang dangal dahil sa pagtanda. At lalo’t
higit hindi sila katulad ng isang bagay na basta
na lamang itatapon at isasantabi kung luma na
at wala nang pakinabang.

Wala man siyang tinapos na kurso, siya

man ay bata o matanda o may espesyal na
kondisyon, ay nararapat na igalang.
 Ikalawa, ang paggalang at
pagpapahalaga sa dignidad ng tao ay ibinibigay
hangga’t siya ay nabubuhay. Dapat ay patuloy
mong isinasaalang-alang at hinahangad ang
lahat ng makabubuti para sa iyong kapwa.
Halimbawa, ang pagmamahal ng anak sa
magulang ay dapat walang pasubali o walang
hinihintay na kapalit (unconditional). Hindi
nararapat na mabawasan ang paggalang ng
anak sa kaniyang mga magulang kapag ang
mga ito ay tumanda na at naging mahina.
Mahalagang iyong isaisip at isapuso: Ang tao
ang pinakabukod-tangi sa lahat ng nilikha ng
Diyos dahil sa taglay niyang isip at kilos-loob.
Nakatatanggap tayo ng labis
labis na biyaya, pagmamahal at pagpapahalaga
mula sa Kaniya. Kung minsan bulag tayo sa
katotohanang ito kung kaya nakararamdam tayo
ng kakulangan.

Hinahanap natin sa ating sarili ang lahat

ng ating nakikita sa ating kapwa. Sa ganitong
paraan, inaakala natin na tayo ay
napagkakaitan. Ang lahat ng materyal na bagay
ay sa lupa lamang, hindi natin dapat na inuubos
ang ating panahon at pagod sa mga bagay na
ito. Ang di matinag na karangalang taglay ng tao
ay ang pinakamahalagang ari-arian ng isang
tao. Nagmumula ang kahalagahang ito hindi sa
anumang “mayroon” ang isang tao kung hindi
ano siya bilang tao. Kung ang lahat ng tao ay
mabibigyang-linaw ukol sa bagay na ito, hindi na
magiging mahirap ang pagpapanatili ng mataas
na antas ng dignidad ng bawat tao sa anumang
uri ng lipunan. Kailangan mo ng tulong mula sa
iyong sarili, sa iyong kapwa at sa Diyos upang
maisagawa ito. Sa ganitong paraan, muli nating
maaalala na tayo ay ANAK ng DIYOS.
 14

Pagyamanin

Gawain 3: Alam Ko Ito!

Panuto: Isulat ang resulta ng pagkakaroon at

kawalan ng dignidad ng bawat isa.
Isulat ang sagot sa sagutang papel.

1.
.

Pagkakaroon ng
2.
dignidad ng bawat
.
tao
3.
.

1.
.

Kawalan ng
dignidad ng
2.
bawat tao
.

3.
.
 15
Gawain 4: I- akrostik Mo!

Panuto: Gamit ang akrostik isulat ang mga

isasagawang kilos upang mapaunlad
ang pagsasabuhay ng pagkakaroon
ng dignidad ng bawat tao. Isulat ang
sagot sa sagutang papel.

I
C
G
C
N
I C

DC
C
A

DC
RUBRIK SA PAGSULAT NG AKROSTIK

Pamantayan Napakahusay Mahusay Nangangailang

15 puntos 10 puntos an ng pag-
unlad
5 puntos
Nilalaman ng Lahat ng letra ay Mayroong 4 letra Mayroong 7 na letra
Akrostik nabigyang kahulugan na naglalarawan na hindi
ng naglalarawan sa sa naglalarawan sa
dignidad dignidad dignidad

16
Gawain 5: Kasabihan Ko, Pakahulugan Ko!

Panuto: Ipaliwanag ang iyong sariling

interpretasyon kaugnay ng kasabihan.
Isulat ang sagot sa sagutang papel.

KASABIHAN PAGPAPALIWANAG
 “Huwag mong gawin sa iba,
ang ayaw mong gawin sayo.”

-Golden Rule

“Ang kalahating kasinungalingan

at kalahating katotohanan ay
buo parin na kasalanan”
-unknown

“At huwag nating kaligtaan ang

paggawa ng mabuti at ang pagtulong
sa kapwa, sapagkat iyan ang alay na
kinalulugdan ng Diyos.”
-Hebreo13:16
RUBRIK SA PAGSULAT NG KASABIHAN

Pamantayan Napakahusay Mahusay Nangangailang

15 puntos 10 puntos an ng pag-
unlad
5 puntos
Nilalaman Lahat ngkasabihan Mayroong 2 Mayroong 1 kasabihan
ay nabigyan ng kasabihan ang ang nabigyan ng
tamang nabigyan ng tamang interpretasyon
interpretasyon tamang interpretasyon

17

Isaisip
Gawain 6: Dugtungan Tayo!

Panuto: Dugtungan ang sumusunod na parirala

upang mabuo ang diwa ng pangungusap. Isulat
ang sagot sa sagutang papel.

paggalang dangal

Tunay na dignidad dignidad

 tungkulin

Dahil sa 1. ____________ lahat ay

nagkakaroon ng karapatan na umunlad sa

paraang hindi makasasakit o makasasama sa

ibang tao. Nangingibabaw ang 2. __________ at

pakikipagkapatiran, dahil sa mata ng Diyos,

pantay-pantay ang lahat. Samakatuwid,

kailangan mong tuparin ang iyong 3.

___________ na ituring ang iyong kapwa bilang

natatanging anak ng Diyos na may dignidad.

Mapangangalagaan ang 4. ___________ng tao

sa pamamagitan ng pagtingin sa bawat tao na

kaugnay ng Diyos. Nakasalalay ang ating tunay

na 5. ____________ sa katotohanang

tinatawag tayo upang makapiling ang Diyos.

18

Isagawa

Gawain 7

Panuto: Ang mga sumusunod ay mga pahayag

na hango sa tekstong binasa. Pumili ng
wastong kasagutan sa kahon upang
mabuo ang diwa ng pangungusap.
 KARAPATAN PAGBABAHAGI IGALANG

UMUNLAD PINAKABUKOD-TANGI KAPWA

KAPAKANAN KARAPAT-DAPAT DIGNIDAD

PAKIKITUNGO

1. Ang nais ng Diyos ay yakapin ng tao ang

__________ ng mga biyaya at regalo na

natanggap ng bawat tao mula sa Kaniya.

2. Ang pagkakapantay-pantay ng tao ay
nakatuon sa kaniyang _________ bilang tao at
ang karapatan na dumadaloy mula rito.

3. Ang dignidad ay galing sa salitang Latin na

dignitas, mula sa dignus, ibig sabihin ay
__________________.

4. “May ____________ kayong mamuhay at

pakitunguhan kayo nang naaayon sa inyong
dangal bilang tao…

5…at kasabay nito, may karampatang

tungkulin din kayo na makitungo sa
________ sa ganito ring paraan...”

6. Dahil sa dignidad, lahat ay nagkakaroon ng

karapatan na _________ sa paraang hindi
makasasakit o makasasama sa ibang tao.

7. ___________ang sariling buhay at buhay ng kapwa.

8. Isaalang-alang ang ________ ng kapwa bago kumilos.

9. Pakitunguhan ang kapwa ayon sa iyong nais

na gawin nilang _____________ sa iyo.

10. Ang tao ang __________________ sa

lahat ng nilikha ng Diyos dahil sa taglay
niyang isip at kilos-loob.

19

Tayahin
Panuto: Basahin at suriing mabuti ang mga
sumusunod na pahayag. Piliin at isulat
ang sagot sa iyong papel.

1. Ang sumusunod ay mga pananagutan ng

 tao batay sa kanyang dignidad maliban sa:
a. Igalang ang sariling buhay at buhay ng kapwa.
b. Isaalang-alang ang kapakanan ng kapwa bago
kumilos.
c. Maging pantay sa pakikitungo sa
lahat ng tao sa lahat ng pagkakataon
d. Pakitunguhan ang kapwa ayon sa
iyong nais na gawin nilang pakikitungo
sa iyo.

2. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng

pagkakapantay pantay ng bawat tao?
a. Pinauuna sa pila ang mga may
kapansanan
b. ayaw makipag-usap sa mga
mahihirap dahil tingin niya ay
mukhang pera c. magkakaibigang
tunay sa kabila ng pagkakaiba ng lahi,
rehiyon at kultura d. diskriminasyon sa
mga taong nakatira sa lugar na
maraming bilang ng positibo sa covid-
19

3. Paano maipakikita ang pagkilala at

pagpapahalaga sa dignidad ng isang tao?
a. Pahalagahan ang tao bilang tao
hangga’t siya ay nabubuhay.
b. Ibigay ang bahagi ng sarili sa
kapwa kahit hindi pa ito kakilala. c.
Maging tapat sa lahat ng ginagawa
para sa kapwa at sa pakikitungo sa
mga ito.
d. Maglaan ng panahon upang
iparamdam sa malapit na
kapwa ang pagmamahal at
pagpapahalaga.

4. Karaniwang naririnig mula sa matatanda

na bago mo sabihin o gawin ang isang
bagay ay makasampu mo muna itong
isipin? Ano ang ibig ipakahulugan nito? a.
Magbilang ng sampu bago magdesisyon
b. Palaging pag isipan ang isang
bagay bago gawin upang di
mapahamak c. Ang mga matatanda
ay magaling mag isip
d. Makinig lagi at sundin ang mga sinasab ng mga
nakatatanda

5. Paano mo matutulungan ang isang

pulubi na maiangat ang kanyang
dignidad bilang tao?
a. Palagi siyang bigyan ng pagkain at pera sa araw-
araw.
b. Tulungan siyang hanapin ang
kanyang pamilya upang may mag-
aruga sa kanya.
c. Humanap ng isang institusyon
 na maaaring kumalinga sa
kanya at mabigyan siya ng
disenteng buhay.
d. Lapitan siya at kausapin sa
araw-araw upang maitaas ang
kanyang konsepto sa
kanyang sarili.

20
6. Sino ang hindi tunay na nagpapakita
ng paggalang sa dignidad ng kanyang
kapwa?
a. Isang negosyante na nagbibigay ng
malaking halaga bilang puhunan
ng isang empleyado na tumatanda
na
b. Isang pilantropong laging
nakahandang magbigay ng tulong
sa kapwa na nangangailangan ng
kanyang tulong
c. Isang politikong labis ang
katapatan sa kanyang
panunungkulan sa
pamahalaan
d. sang taong may pagdama at pag-unawa sa
damdamin ng iba

7. Ano ang maaaring mangyari sa mundo

kung ang bawat isa ay maisabuhay ang
pagkakaroon ng dignidad, lahat ay maaari
maliban sa:
a. Lahat ay nagkakaroon ng
karapatan na umunlad sa
paraang hindi makasasakit o
makasasama sa ibang tao.
b. Magagawa mo na ang mga
bagay na gusto mo talagang
gawin. c. May paglalaan ng
panahon at pasensya na makinig
sa mga hinaing o suliranin ng
kaibigan.
d. Nangingibabaw ang paggalang at
pakikipagkapatiran

8. Matagal Dapat tumulong ang lipunan

upang maiangat ang dignidad ng lahat ng
tao dahil sa lipunan ito nagmumula. Ang
pangungusap ay:
a. Tama, dahil itinatadhana
ng saligang batas ang
paggalang sa
pagkakapantay-pantay
ng lahat ng tao sa
lipunan.
b. Tama, dahil ang tunay na diwa ng
pagiging isang bansa ay nasa
pagkilala sa karapatan at dignidad
 ng lahat ng tao.
c. Mali, dahil sa Diyos nagmumula ang dignidad ng
tao.
d. Mali, dahil kailangang igalang ng
mamamayan ang katayuan ng mga
tao na mas mataas ang
katungkulan sa pamahalaaan.

9. Ano ang pinakamahalagang maitutulong ng

pagkakaroon ng dignidad sa tao? a.
Magiging malaya ang tao na ipakita
ang kanyang totoong sarili. b.
Mapananatili ang damdamin ng
pagmamalaki sa lahat ng tao. c.
Masisiguro na magagawa ng tao ang
lahat ng kanyang nais nang walang
pag-aalinlangan.
d. Ang lahat ay nagkakaroon ng
karapatan na umunlad sa
paraang hindi makasasakit o
makasasama sa ibang tao.

10. Kailan maaaring mawala ang dignidad ng isang tao?

a. Kapag siya ay naging masamang tao
b. Sa sandaling nalabag ang kanyang karapatang
pantao
c. Sa oras na niyapakan ng kapwa ang kanyang
pagkatao
d.Sa panahong nakaranas siya ng diskriminasyon at
pangugutya

21
11. Ito ay nangangahulugang pagiging karapat-
dapat ng tao sa pagpapahalaga at paggalang
mula sa kaniyang kapwa?
a.dignidad
b.pagmamahal
c.pagsasakripisyo
d. pagkakapantay pantay

12. Sa kabila ng kahirapan sa buhay, hindi

kayang magbenta ng sariling laman o
magnakaw ni Faith dahil alam niyang ito ay
magpapababa ng sariling pagkatao? Alin sa
mga batayan ng obligasyon ang
nagpapaliwanag sa sitwasyon? a. Igalang
ang sariling buhay at buhay ng kapwa
b. Isaalang-alang ang kapakanan ng kapwa bago
kumilos
c. Maging pantay sa pakikitungo sa
lahat ng tao sa lahat ng
 pagkakataon d. Igalang ang sariling
buhay at buhay ng kapwa

13. Bakit nilikhang hindi

pantay-pantay ang lahat ng
tao sa mundo? a. Matututo
tayo ng pagpapakumbaba at
pagpapaubaya.
b. Mabibigyan pa ng pagkakataon
ang tao na maunawaan ang
halaga ng talento at kakayahan
na biyaya ng Diyos sa iilang tao.
c. Makikilala natin ang pagkakaiba sa
antas ng lipunan upang maturuan
tayong magsikap at magpunyagi para sa
pag-unlad ng ating pagkatao. d.
Mauunawaan ng tao na kailangan niya
ang kanyang kapwa dahil sa kanila
natin matatanggap ang ating mga
pangangailangang materyal at
espiritwal.

14. Saan nagkakapantay-pantay ang mga tao?

a. Sa paningin ng Diyos at ng lipunan
b. Sa pagmamahal ng kani-kanilang pamilya
c. Sa kanilang dignidad bilang tao at
ang karapatan na dumadaloy mula rito
d. Sa pagdating ng huling yugto ng
kanyang buhay sa daigdig

15. Ang mga nabanggit ay mga kahulugan ng

dignidad, maliban sa: a. Ang pagiging
karapat-dapat ng tao sa
pagpapahalaga at paggalang mula sa
kaniyang kapwa.
b. pagkakapantay-pantay ng tao
c. Ang pagbibigay ng bahagi ng
sarili sa kapwa kahit hindi pa ito
kakilala. d. Ang pagmamalasakit sa
bawat isa anuman ang estado sa
buhay.

22

Karagdagang Gawain
 Gawain 9: Ideya ko, Ibabahagi ko!

Panuto: Gumawa ng isang slogan na

nagpapahayag sa bunga ng
pagsasabuhay ng Dignidad ng
bawat Tao.

Mga kagamitan:

Long sized bond paper

Lapis
Pentel pen
Krayola/pastel
Ruler

RUBRIK SA PAGGAWA NG
ISLOGAN
Pamantayan Napakahusay Mahusay Nangangailangan
10 puntos 8 puntos ng pag-unlad
5 puntos

Kaangkupan Napakahusay at Mayroong 4 Mayroong 7 na letra

ng nilalaman angkop sa tema letra na na hindi
sa ang slogan naglalarawan naglalarawan sa
Tema sa dignidad dignidad

Pagkamalikha Napakamalikhain Malikhain at Hindi malikhain at 50%

in at at 100 % orihinal 75% na na orihinal ang islogan
orihinalidad ang islogan orihinal ang
sa paggawa islogan
ng slogan

Kabuuang
puntos

23

Susi sa
Pagwawasto
 TANGI -
P
I
N
A
K
A
B
U
K
O
D

1
0
.
P
A
K
I
K
I
T
U
N
G
O

9
.
KAPAKANAN 8.
IGALANG 7.
UMUNLAD 6.
KAPWA 5.
KARAPATAN 4.
DAPAT - KARAPAT 3.
DIGNIDAD 2.
PAGBABAHAGI 1.

Gawain 7

dangal 3. paggalang 2. MALI 5. Balikan

5.dignidad dignidad 1. Gawain TAMA 4.
Tunay na 6 MALI 3.
4. MALI 2.
tungkulin TAMA 1.
15.C A 6. 1.C D8.
C 14. C 5. Tayahin 7.C
C/D 13. B 4. B 15. C 6.
D 12. C 3. D 14. B 5.
A 11. C 2. A 13. C/D 4.
C 10. A 12. C 3.
D9. C 11. A 2.
B 8. C 10. C 1.
A 7. C 9. Subukin

24
Sanggunian

DepEd-Bureau of Secondary Education

Curriculum Development Division,
Edukasyon sa Pagpapakatao 7,
Modyul para sa Mag-aaral, Unang
Edisyon (2012) pahina 149-150,
DepEd Complex Meralco Avenue,
Pasig City Philippines 1600

Department of Education, Curriculum

and Instruction Strand, Most
Essential Learning
Competencies
 25
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o
tumawag sa:

Department of
Education,
Schools Division
of Bulacan
Curriculum
Implementation
Division
Learning Resource
Management and Development
System (LRMDS) Capitol
Compound, Guinhawa St., City
of Malolos, Bulacan

Email Address: lrmdsbulacan@deped.gov.ph

26