Planowanie Systemów Transportowych

1. Planowanie:

- podmiot planowania

- przedmiot planowania - np. Plan drogi, plan rozwoju miasta

- procedura i technika planowania

2. Atrybuty podmiotu planowania:

a) Autonomia decyzji
b) Kreatywność - Zdolność formułowania i rozwiązywania problemów organizacji
- Twórcza umiejętność kreowania zasobów, procedur i technik planowania oraz ich adaptacja
do zmiennych warunków stwarzanych przez obiekt planowania

3. Atrybuty przedmiotu planowania:

a) Interaktywność - wzajemne oddziaływania pomiędzy organizacją a jej otoczeniem

b) Wielkość perspektywy realizacji planowania – ze względu na globalną perspektywę
procesów funkcjonowania i rozwoju organizacji generowana jest konieczność globalności
planowania.

4. Atrybuty warsztatu planowania:

a) Dobór procedur i narzędzi, które stymulują procesy twórczego myślenia.

b) Ukierunkowanie procedur i narzędzi na poznawanie otoczenia .
c) Nabywanie, aktualizacja i doskonalenie wiedzy o przedmiocie planowania musi być
komplementarne z procesem ciągłego doskonalenia procedur oraz narzędzi analizy, diagnozy
i wyboru wykorzystywanych przez podmiot planowania.

5. Planowanie definicja:

- Jest elementem zarządzania, które polega na decydowaniu o podjęciu działań

zorientowanych na wywołanie zjawisk i procesów, które nie zaistniałyby samoistnie.
- To proces ustalania celów i odpowiednich działań, aby sformułowane cele osiągnąć.

6. Rodzaje planowania według kryterium czasu realizacji planu:

a) Planowanie bieżące
b) Planowanie krótkoterminowe do 3 miesięcy
c) Planowanie średnioterminowe do 1 roku
d) Planowanie długoterminowe do 5 lat
e) Planowanie strategiczne powyżej 5 lat

7. Planowanie systemu transportu – to alternatywne określenie rodzaju i wymiarowanie obiektów

infrastruktury transportowej środków transportu oraz organizacji ruchu zapewniające realizację
zapotrzebowania na przewóz w warunkach optymalnego i efektywnego wykorzystania zasobów
systemu transportowego.

Planowanie systemu transportowego - Logiczny i techniczny proces, w którym wykorzystuje się

analizę danych ilościowych i podejmuje decyzję o efektywnym inwestowaniu środków finansowych
w nową i dotychczas istniejącą infrastrukturę transportową.
Model systemu transportowego

1. Cel działania systemu transportowego:

- Przemieszczanie pasażerów i ładunków określone rodzajem, liczbą oraz cechami

przemieszczanych obiektów, określone również relacjami przemieszczania a także
parametrami jakości realizacji przemieszczania.

2. System transportowy - układ środków technicznych, organizacyjnych i ludzkich powiązanych ze

sobą w taki sposób, aby mógł on sprawnie realizować przemieszczanie osób i lub ładunków w czasie i
przestrzeni. Określone: - rodzajem/liczbą/cechami przemieszczanych obiektów, - relacjami
przemieszczanie (skąd, dokąd), - parametrami jakości realizacji przemieszczania.

3. Klasyfikacja systemów transportowych w zależności od sposobu interakcji między systemem a

otoczeniem:

- system całkowicie zamknięty - brak reakcji na bodźce nie reaguje na otoczenie

- system względnie odzasadniony - otwarty, ale nie do końca

- system otwarty - reaguje na otoczenie

4. Do fizycznej realizacji przemieszczania osób lub ładunków wykorzystuje się:

- Obiekty stałe o zadanych charakterystykach np. Infrastruktura transportu

- Środki transportowe, które korzystają z infrastruktury (supera struktura)
- Ludzie stanowiący załogę systemu transportowego
- System organizacyjny zapewniający prawidłowe wykorzystanie wyposażenia technicznego
transportu

5. Podstawowe własności systemu transportowego:

- Struktura przedstawiająca powiązania między miejscami powstawania, przetwarzania oraz

zanikania ruchu
- Charakterystyki elementy struktury – wszystkie cechy, które opisują elementy struktury
- Zapotrzebowanie na przewóz - czyli strona popytowa rynku usług transportowych
- Organizacja - czyli opis sposobu wykorzystania elementów struktury do realizacji
zapotrzebowania na przewóz

6. Model systemu transportowego – powinien odzwierciedlać współzależność zjawisk zachodzących

w systemie oraz jego związki z otoczeniem.

MST - <G,F,P,O>

G – graf struktury

F - wzór funkcji określonych na węzłach i/lub łukach grafu struktury

P – potok ruchu

O – organinzacja

7. Potok ruchu - wielkość aktywnych elementów.

Zakres odwzorowania właściwości systemu transportowego zależy od celu badań.

8. Struktura – odwzoruje powiązania węzłów transportowych między sobą w przestrzeni

geograficznej (sieć transportowa).

9 Graf Berge’a

G= <W;L>

W – jest to zbiór wierzchołków grafu G,

W = (1;2;…. I;j;…b;….N)

L – jest zbiorem łuków grafu G,

L= (i;j) -→ (i;j) należy W-x-W; i nie może być równe j

i nie może być równe j oznacza to węzeł transportowy w rzeczywistej sieci transportowej

(i,j) należy L połączenie pomiędzy dwoma sąsiednimi węzłami transportowymi w rzeczywistej sieci
transportowej .

Sieć transportowa – jest to zespół szlaków i punktów transportowych danego obszaru. Elementy
sieci transportowej umożliwiające przewozy osób i ładunków są równocześnie elementami układu
zagospodarowania przestrzennego obszaru w którym są zlokalizowane.

Model sieci transportowej – S=<G, Fw;Fl>

G – np.,. odległość miedzy przystankami

Fw – wzór funkcji określonych na wierzchołkach grafu struktury

Fw={f1,f2….fk} – jaki poziom sieci transportowej

Fl – jest to zbiór funkcji określonych na łukach grafu struktury

Fl={g1,g2…gn}

Wzór grafu BERGE’a

Potok ruchu (def) – w sieci transportowej o strukturze <W,L> jest odwzorowaniem przemieszczenia
osób i ładunków

Potok ruchu wyraża się liczbą jednostek potoku ruchu na jednostkę czasu.

Potok uniterminalny – potok ruchów stałych

Potok multiterminalny – potok wielu punktów nadania i odbioru.

Relacja przewozu – opisuje związek pomiędzy parą węzłów w sieci oraz potokiem ruchu
przemieszczanym między nimi.

Relacja przewozu – nazywamy uporządkowaną parę (a,b) której elementy są numerami węzłów sieci
transportowej a,b należy do zbioru W, a nie równe b .Pierwszy element pary nazywamy początkiem
relacji, a drugi końcem relacji przewozu.

E c AxB={(a,b)}

Zapotrzebowanie na przewóz - jest to wielkość potoku ruchu, który należy przeprowadzić przez sieć
transportową we wskazanej relacji przewozu . Zapotrzebowanie na przewóz jest wyrażane w
jednostkach potoku ruchu.

[] – macierz podróży
Charakterystyka i organizacja wybranych podsystemów transportu
ruch drogowy
Ruch drogowy cechują wahania związane z następującymi czynnikami:
1. Czas
2. Rodzaj ruchu
3. Struktura rodzajowa ruchu
4. Typ
5. Stopień wykorzystania przepustowości

Droga - jest to wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, ścieżki dla pieszych
lub drogi dla rowerów łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego
pasa wyznaczony do ruchu lub postoju pojazdów ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia
zwierząt.

Ulica – jest to pas terenu, prawnie wydzielony liniami rozrganiczającymi przeznaczony do ruchu lub
postoju pojazdów oraz do ruchu pieszych a ponadto do prowadzenia ciągów uzbrojenia
inżynieryjnego. W obszarach zurbanizowanych lub przeznaczonych do urbanizacji jest to droga
leżąca w granicach administracyjnych miast.

Jezdnia – jest to część drogi przeznaczona do ruchu pojazdów.

Cele badań ruchu drogowego:

- badania doraźne -

- badania długofalowe

- prowadzenie studiów transportowych do planowania systemów i sieci transportu miejskiego oraz

zamiejskiego wraz ze porządzeniem prognoz ruchu,

- planowania i projektowania dróg i skrzyżowań,

- na potrzeby organizacji ruchy,

- oceny przepustowości i oceny warunków ruchu,

- prowadzenia analiz ekonomicznych,

- utrzymanie dróg,

- analizy wypadkowości

- prognozowanie poziomu hałasu drogowego, zanieczyszczeń powietrza, wody i innych oddziaływań

na środowisko,

- w celach innych związanych ze zużyciem energii, wpływem na rozwój gospodarczy terenu,

kalibracją, inwalidacją modli transportowych oraz wpływem klimatu i pogody na ruch.