Professional Documents
Culture Documents
GMDSS Karasal Tehlike Haberleşmesi
GMDSS Karasal Tehlike Haberleşmesi
GMDSS Karasal Tehlike Haberleşmesi
DENĠZCĠLĠK
Ankara, 2017
Bu materyal, mesleki ve teknik eğitim okul / kurumlarında uygulanan Çerçeve
Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak
öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıĢ bireysel öğrenme
materyalidir.
Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiĢtir.
PARA ĠLE SATILMAZ.
ĠÇĠNDEKĠLER
AÇIKLAMALAR .................................................................................................................... v
GĠRĠġ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–1 .................................................................................................... 3
1.GMDSS HABERLEġMESĠ .................................................................................................. 3
1.1. GiriĢ............................................................................................................................... 3
1.2. Eski Tehlike ve Emniyet Sistemi .................................................................................. 4
1.3. GMDSS Sistemi ............................................................................................................ 4
1.3. GMDSS Fonksiyonları.................................................................................................. 5
1.3.1. Tehlike Uyarısı Gönderme ve/veya Alma(Alerting) ............................................. 6
1.3.2. Arama Kurtarma Koordinasyon HaberleĢmesi ...................................................... 6
1.3.3. Olay Yeri Arama Kurtarma HaberleĢmesi (On scene SAR Communication) ....... 6
1.3.4. Konum Saptama (Locating) ................................................................................... 6
1.3.5. Denizcilik Güvenlik Bilgileri (MSI-Maritime Safety Information) ...................... 6
1.3.6. Genel HaberleĢme.................................................................................................. 6
1.3.7. Köprüüstü-Köprüüstü HaberleĢmesi (Bridge to Bridge Communication) ............ 7
1.4. Tehlike HaberleĢmesi .................................................................................................... 7
1.4.1. Tehlike Uyarısı (Distress Alert)............................................................................. 7
1.4.2. Tehlike Çağrısı (Distress Call) .............................................................................. 7
1.4.3. Tehlike Mesajı ....................................................................................................... 8
1.4.4. Tehlike Uyarısını Aktarma (Distress Alert Relay) ................................................ 8
1.4.5. Tehlike Çağrısı Aktarma (Distress Call Relay) ..................................................... 9
1.4.6. Tehlike Uyarıları ve Çağrılarına Alındı Verilmesi ................................................ 9
1.4.7. Tehlike Trafiği Ġçin Hazırlık ................................................................................ 11
1.4.8. Tehlike Trafiği ..................................................................................................... 11
1.5. Acelelik HaberleĢmesi ................................................................................................ 13
1.5.1. Tıbbi Nakliye ....................................................................................................... 14
1.6. Emniyet HaberleĢmesi (Safety Communication) ........................................................ 15
1.7. Denizcilik Güvenlik Bilgileri (MSI-Maritime Safety Information) ............................ 17
1.7.1. Uluslararası Navteks Sistemi ............................................................................... 17
1.7.2. 490 kHz ve 4209.5 kHz Frekansları .................................................................... 17
1.7.3. Uzak Denizler Denizcilik Güvenlik Bilgileri ...................................................... 17
1.7.4. Uydu Tekniği ile Denizcilik Güvenlik Bilgileri .................................................. 17
1.8. Gemiler Arası Seyir Emniyet HaberleĢmeleri............................................................. 17
1.9. GMDSS HaberleĢme Frekansları ................................................................................ 18
1.10. Telsiz ĠletiĢiminde Öncelik Kategorileri ................................................................... 18
1.11. GMDSS Deniz Alanları ............................................................................................ 19
1.11.1. A1 Deniz Alanı .................................................................................................. 19
1.11.2. A2 Deniz Alanı .................................................................................................. 19
1.11.3. A3 Deniz Alanı .................................................................................................. 19
1.11.4. A4 Deniz Alanı .................................................................................................. 19
1.12. SART Cihazı ............................................................................................................. 20
1.12.1. SART Cihazının Testi........................................................................................ 21
1.13. AIS SART ................................................................................................................. 21
1.14. Tehlike/Alarm Paneli (Distress/Alarm Panel) .......................................................... 22
UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 24
ii
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 25
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–2 .................................................................................................. 27
2. VHF Telsiz Telefon ............................................................................................................ 27
2.1. VHF Cihazı ................................................................................................................. 27
2.1.1. Cihazın Temel ĠĢletimi ........................................................................................ 28
2.1.2. Kanal Modu Seçimi ............................................................................................. 29
2.1.3. Güç Seçimi .......................................................................................................... 29
2.1.5. Kanal Tarama ...................................................................................................... 30
2.1.7. Özel Bir Kanalın Seçilmesi ................................................................................. 32
2.1.8. Intercom ............................................................................................................... 32
2.2. VHF Bandı .................................................................................................................. 33
2.2.1. VHF Kanalları ..................................................................................................... 33
2.3. VHF Menzili ............................................................................................................... 35
2.4. Telsiz Telefon HaberleĢme Prosedürleri ..................................................................... 35
2.4.1. Genel Kurallar ..................................................................................................... 35
2.4.3. Çağrı Ġçin Kullanılacak Kanal ............................................................................. 36
2.4.4. Çağrıya Cevap Verme.......................................................................................... 37
2.4.5. Cevap Ġçin Kullanılacak Frekans ......................................................................... 37
2.4.6. HaberleĢmenin Kurulması ................................................................................... 37
2.4.8. Telsiz Ttelefon ile Tehlike Çağrısı ve Mesajı Göndermek .................................. 38
2.4.9 Telsiz Telefon ile Tehlike Aktarma ...................................................................... 38
2.4.10. Bir Tehlike Uyarısına Telsiz Telefon ile Alındı Vermek .................................. 39
2.4.11. Tehlike Trafiğinin Bittiğini Bildiren Mesaj ....................................................... 39
2.4.12. YanlıĢ Tehlike Uyarısının Ġptali ........................................................................ 39
2.4.13. Telsiz Telefonda Acelelik Çağrısı ve Acelelik Mesajı ...................................... 40
2.4.14. Acelelik Yayınının Ġptali ................................................................................... 40
2.4.15. Telsiz Telefonda Emniyet Yayını ...................................................................... 41
UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 42
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 43
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–3 .................................................................................................. 44
3. VHF DSC ........................................................................................................................... 44
3.1. Sayısal Seçmeli Çağrı Sistemi (DSC-Digital Selective Calling) ................................ 44
3.2. Teknik Açıdan DSC Sistemi ....................................................................................... 44
3.3. DSC Cihaz Sınıfları .................................................................................................... 45
3.4 ĠĢletimsel Açıdan DSC ................................................................................................. 45
3.4.1. DSC Tehlike Uyarıları (DSC Distress Alert Attempt) ........................................ 45
3.4.2. Tehlike Uyarılarına Alındı Verilmesi (Acknowledgement of distress alerts) ..... 46
3.4.3. Tehlike Aktarma Mesajları (Distress Alert Relays) ............................................ 46
3.4.4. DSC Acelelik ve Emniyet Çağrıları .................................................................... 46
3.4.5. DSC Rutin Çağrıları ............................................................................................ 47
3.6. VHF Cihazı ile Gemiye Gelen DSC Çağrısını Cevaplamak ....................................... 49
3.7. VHF Cihazı ile Bir Kıyı Ġstasyonuna Rutin DSC Çağrısı Yapmak ............................ 49
3.8. VHF Cihazı ADDR BOOK ve Rx LOG Menüleri ..................................................... 50
3.9. VHF Cihazı Tx CALL Menüsü .................................................................................. 50
3.10 VHF Cihazı Function Menüsü ................................................................................... 52
UGULAMA FAALĠYETĠ ................................................................................................. 54
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 55
iii
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–4 .................................................................................................. 56
4. Portatif VHF Cihazı............................................................................................................ 56
4.1. Portatif VHF Cihazı Nedir? ........................................................................................ 56
4.2. Can Kurtarma Aracı Ġki Yönlü Portatif VHF Cihazı .................................................. 57
4.3. Can Kurtarma Aracı Ġki Yönlü VHF Cihazı Performans Standartları ........................ 58
UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 60
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 61
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–5 .................................................................................................. 62
5. MF/HF Telsiz Telefon ........................................................................................................ 62
5.1. MF/HF Cihazı ............................................................................................................. 62
5.2. MF/HF Cihazında Manuel Çağrı ................................................................................ 63
5.3. Ġki Tonlu Alarm Ġkaz Sinyali ...................................................................................... 64
5.4. MF/HF Telsiz Telefon GörüĢmesi .............................................................................. 65
5.4.1. Çağrı Yapma ve Trafik Hazırlığı Ġçin Kullanılan MF/HF Telsiz Telefon
Frekansları ..................................................................................................................... 65
5.5. HF Frekansları ile Ġlgili Özellikler .............................................................................. 66
UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 67
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 68
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–6 .................................................................................................. 69
6. MF/HF DSC-Teleks ........................................................................................................... 69
6.1. MF/HF DSC ................................................................................................................ 69
6.1.1 HF DSC HaberleĢmesi Ġçin Özel Durumlar ve Prosedürler ...................................... 69
6.1.1.1. DSC Tehlike Uyarısı Gönderimi ve HF Bandların Seçimi ............................... 69
6.1.2. Acelelik ve Emniyet Mesajları ............................................................................ 71
6.2. MF/HF Telsiz Teleks .................................................................................................. 71
6.2.1. Telsiz Teleks Modları .......................................................................................... 72
6.2.2. Telsiz Teleks HaberleĢmesi ................................................................................. 72
6.2.3. Gemiden Kıyıya Yapılan Bir Teleks Çağrısı ....................................................... 73
6.2.4. Kıyıdan Gemiye Yapılan Teleks Çağrısı ............................................................. 73
6.2.5. Kıyı Ġstasyonları Servis Kodları .......................................................................... 74
6.2.6. Telekste Kullanılan Kısaltmalar .......................................................................... 76
6.2.7. Telsiz Teleks ile Tehlike Trafiği.......................................................................... 77
6.2.8. Telsiz Telekste Acelelik Mesajları ...................................................................... 78
6.2.9. Telsiz Telekste Emniyet Mesajları ...................................................................... 78
UYGULAMA FAALĠYETĠ .............................................................................................. 79
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME .................................................................................... 80
MODÜL DEĞERLENDĠRME .............................................................................................. 81
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 82
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 84
iv
AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
ALAN Denizcilik
DAL Güverte ĠĢletme, Gemi Elektroniği ve HaberleĢme
MODÜLÜN ADI GMDSS Karasal Tehlike HaberleĢmesi
SÜRE 40/32
Bireye/öğrenciye GMDSS karasal donanımı ile tehlike
MODÜLÜN AMACI
haberleĢmesine yönelik bilgi ve beceriyi kazandırmaktır.
1. GMDSS haberleĢme istasyonu nöbetini tutabileceksiniz.
2. VHF-RTlf cihazı ile (rutin-tehlike-emniyet-acelelik)
haberleĢmesi yapabileceksiniz.
3. VHF-DSC cihazı ile (rutin-tehlike-emniyet-acelelik)
MODÜLÜN çağrısı yapabileceksiniz.
ÖĞRENME 4. Portatif VHF ile (rutin / tehlike / emniyet / acelelik/ SAR)
KAZANIMLARI haberleĢmeleri yapabileceksiniz.
5. MF/HF-RTlf cihazı ile (rutin-tehlike-emniyet-acelelik)
haberleĢmesi yapabileceksiniz.
6. MF/HF-DSC- RTlx cihazı ile (rutin-tehlike-emniyet-
acelelik) çağrısı yapabileceksiniz.
EĞĠTĠM ÖĞRETĠM
Ortam: Sınıf ve atölyeler.
ORTAMLARI VE
Donanım: GMDSS simülatörü, GMDSS jurnali.
DONANIMLARI
v
GĠRĠġ
GĠRĠġ
Sevgili Öğrencimiz,
GMDSS sistemine tabi olan gemilerde görev yapan tüm denizcilerin, bu teknikler ve
cihazların tümü hakkında yeterli bilgiye sahip olmaları gerekmektedir. Bu materyalde yersel
teknikleri kullanarak yapılan GMDSS karasal tehlike haberleĢmesi hakkında gerekli bilgileri
bulacaksınız.
1
2
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–1
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–1
ÖĞRENME KAZANIMI
ARAġTIRMA
1.GMDSS HABERLEġMESĠ
1.1. GiriĢ
GMDSS sistemi 1 ġubat 1992‟de yürürlüğe girdikten sonra 7 yıllık bir geçiĢ süreci
baĢladı. 1 Ağustos 1993‟ten itibaren tüm gemilerde Navtex ve uydu EPIRB cihazı, 1 ġubat
1995‟ten sonra da tonajlarına uygun sayıda SART cihazı bulundurma zorunluluğu getirildi. 1
ġubat 1995‟ten önce denize indirilen gemiler ya GMDSS gereklerini yerine getirecek ya da
SOLAS-74‟ün eski hükümlerine uygun telsiz teçhizatı bulunduracak; 1 ġubat 1995‟ten sonra
inĢa edilen tüm gemiler ise GMDSS gereklerini yerine getirecekti. 1 ġubat 1999‟dan sonra
ise tüm gemiler için GMDSS gereklerini yerine getirmeleri zorunlu oldu. Böylece bu tarihten
sonra GMDSS sistemi tam olarak uygulamaya geçti.
3
1.2. Eski Tehlike ve Emniyet Sistemi
1974 Solas SözleĢmesi‟nin IV. bölümünde açıklanan ve 1 ġubat 1992 tarihine kadar
yürürlükte kalan eski denizcilik tehlike ve emniyet sistemi, belirlenen gemi sınıfları için
kurallardan oluĢan bir düzenlemeydi. Denizde iken ITU Telsiz Kuralları‟nda (ITU-RR)
bahsedilen uluslararası tehlike frekanslarında devamlı bir telsiz nöbeti ve belirlenen erimde
gönderim yapma yeteneğine sahip telsiz ekipmanı tesis etmek üzerine kuruluydu. Bir gemi,
hava aracı ya da kazazede aracından tehlike sinyali alan her gemi kaptanı, mümkün olan en
hızlı biçimde tehlikedekilerin yardımına gitmek ve onları bu durumdan haberdar etmek
zorundaydı.
1600 gross ton ve üzerindeki tüm yük gemileri için ve her büyüklükteki tüm
yolcu gemileri için 500 kHz mors telgraf sistemi. Mors haberleĢmesi bilgisi bu
sistemin iĢletimi için önemli olduğundan telsiz telgraf cihazlarının olduğu
gemilerde mors yeterliliğine sahip bir telsiz zabiti bulundurmak zorunluydu.
300 gros ton ve üzerindeki tüm yük gemileri ile her büyüklükteki tüm yolcu
gemileri için 1974 Solas SözleĢmesi‟ne tabi tüm gemilerle uyumlu ve ortak bir
tehlike haberleĢmesi kurulmasını temin edebilen, 2182 kHz ve 156.8 MHz
üzerinden sağlanacak bir telsiz telefon sistemidir. Önceleri sadece 300 groston
ile 1600 groston arasındaki yük gemileri için zorunlu olan telsiz telefon, 1984
tarihinden itibaren SOLAS‟a tabi, bahsedilen tüm bu gemiler için zorunlu hâle
getirildi.
5
1.3.1. Tehlike Uyarısı Gönderme ve/veya Alma(Alerting)
Bir tehlike uyarısı sonrasında arama kurtarma operasyonuna katılan hava araçları ve
gemilerce yapılan haberleĢmedir. Arama kurtarma operasyonları için gereken haberleĢme,
telsiz telefon veya telsiz teleks ya da her ikisi birden kullanılarak gerçekleĢtirilebilir. Telsiz
telefon ve telsiz teleks haberleĢmeleri uydular yardımıyla da yapılabilir.
Olay yeri haberleĢmesi, tehlikedeki gemi ile bu gemiye yardıma giden birimler
arasında yapılan kısa ve orta mesafedeki haberleĢmedir. Bu birimler diğer ticari gemiler,
SAR gemileri ya da hava araçları olabilir.
6
1.3.7. Köprüüstü-Köprüüstü HaberleĢmesi (Bridge to Bridge Communication)
Köprü üstü ve köprü üstü haberleĢmesi, gemilerin normal seyir esnasında aralarında
yaptığı güvenlik haberleĢmesidir ve normalde VHF telsiz telefon ile gerçekleĢtirilir.
DSC cihazı olan gemiler bir tehlike uyarısını takip eden, tehlike çağrısı ve ardından
tehlike mesajı göndererek maksimum seviyede dikkat çeker. DSC cihazları olmayan gemiler,
7
uygulanabildiğince 156.8 MHz(VHF kanal 16) frekansında bir telsiz telefon tehlike çağrısı
ve ardından tehlike mesajı göndererek tehlike haberleĢmesini baĢlatır. Tehlike çağrısı ve
mesajında, tehlike sinyali yani Fransızca m‟aider kelimesinden türeyen MAYDAY kelimesi
kullanılır.
HAYIR EVET
HAYIR
ġekil 1.1: Gemi tehlike rehberi
1.4.4. Tehlike Uyarısını Aktarma (Distress Alert Relay)
BaĢka bir istasyondan gönderilen tehlike uyarısının, uyarıyı alan istasyon tarafından
uygun formatta tekrar DSC olarak yayınlanmasıdır.
Tehlike uyarısı alan bir kıyı istasyonu ya da kurtarma koordinasyon merkezi; uydu
tekniği ve/veya yersel teknikleri kullanarak -hangisi duruma uygun ise- tüm gemiler veya
8
belirli bir grup gemi ya da özel tek bir gemi olarak adreslenen bir tehlike uyarısı aktarma
mesajı gönderir. Tehlike uyarısını aktarma mesajı tehlikedeki geminin kimliği, mevki ve
kurtarma iĢlemini kolaylaĢtırabilecek diğer bilgileri içerir.
Bir mobil istasyon, telsiz cihaz veya gözlemleme yoluyla diğer bir mobil birimin
tehlikede olduğunu öğrenirse iki durumun varlığı hâlinde de bir tehlike uyarısı aktarma
mesajı gönderir. Bu durumlardan ilki, alınan tehlike uyarısına bir kıyı istasyonu veya gemi
tarafından 5 dakika içinde alındı verilmemesi; diğeri ise kaptan ya da sorumlu kiĢi
tarafından, kendilerinin sağlayabileceğinden daha fazla yardıma ihtiyacı olduğuna karar
verilen tehlikedeki geminin tehlike haberleĢmesi yapamadığının öğrenilmesidir.
Tehlikedeki gemi yerine yapılan tehlike aktarması; içinde bulunulan Ģartlara göre özel
tek bir istasyona adreslenmiĢ bir DSC tehlike uyarısı aktarma mesajı veya telsiz telefon ile
gönderilen bir tehlike çağrısı aktarma mesajı ya da bir SES uydu cihazı ile gönderilen tehlike
öncelikli bir mesaj olarak gönderilir.
BaĢka bir istasyondan alınan tehlike çağrısı ve mesajının kendisi tehlikede olmayan
bir gemi tarafından tekrar yayınlanmasıdır.
Bir tehlike çağrısı ve mesajı alan kıyı istasyonu ya da kurtarma koordinasyon merkezi;
uydu tekniği ve/veya yersel teknikleri kullanarak -hangisi duruma uygun ise- tüm gemiler
veya belirli bir grup gemi ya da özel tek bir gemi olarak adreslenen bir tehlike çağrısı
aktarma mesajı gönderir.
Bir mobil birim, telsiz cihazlar vasıtasıyla veya gözlemleme yoluyla diğer bir mobil
birimin tehlikede olduğunu öğrendiğinde ve tehlike aktarma mesajı göndermek için gerekli
durumlar oluĢtuğunda içinde bulunulan Ģartlar gereği tehlike aktarmasını telsiz telefon
üzerinden bir tehlike çağrısı aktarma mesajı olarak gönderebilir. Tehlike aktarmada bir kıyı
istasyonu veya kurtarma koordinasyon merkezi ile direkt bağlantı kurmakta sürekli
baĢarısızlık yaĢanıyorsa tüm gemilere veya belirli bir coğrafi bölgedeki gemilere adreslenmiĢ
bir telsiz telefon tehlike çağrısı aktarma mesajı gönderilebilir.
9
Uydu cihazları ile alındı verilecekse alındı hemen gönderilmelidir. DSC ile gönderilen
bir tehlike uyarısına, yersel tekniklerle alındı verilecekse alındı; DSC, telsiz telefon, telsiz
teleks yöntemlerinden duruma uygun olanı ile ilgili tehlike ve emniyet frekanslarında verilir.
Normalde bir DSC tehlike uyarısına DSC ile alındı ancak bir kıyı istasyonu ya da kurtarma
koordinasyon merkezince verilir. Çünkü bu Ģekilde verilen alındı, DSC cihazının otomatik
tekrarlayan DSC tehlike uyarısı gönderme fonksiyonunu kapatacak ve cihazı susturacaktır.
Denizcilik mobil servisindeki istasyonlara gönderilecek bir tehlike uyarısı alındısı, tüm
gemilere adreslenmelidir.
1.4.6.1. Kıyı Ġstasyonu, Kıyı Yer Ġstasyonu veya Kurtarma Koordinasyon Merkezi
Tarafından Alındı Verilmesi
Kıyı istasyonları ve kıyı (uydu) yer istasyonları, tehlike uyarısı veya tehlike çağrısı
aldıklarında bunları acilen bir kurtarma koordinasyon merkezine iletir. Kıyı istasyonu/kıyı
yer istasyonu veya kıyı istasyonu aracılığıyla kurtarma koordinasyon merkezi tarafından
derhâl alındı verilir. Bir kıyı istasyonu DSC tehlike uyarısı alındı mesajı gönderdiğinde
mesajı tehlike uyarısının alındığı tehlike çağrı frekansında vermeli ve alındıyı tüm gemilere
adreslemelidir. Umuma bir yayın gerekli görüldüğünde veya tehlike olayının Ģartları daha
fazla yardıma ihtiyaç olduğunu gösterdiğinde kıyıdan gemiye yönlü bir tehlike
uyarısı/tehlike çağrısı aktarma iĢlemi yapılır.
1.4.6.2. Gemi Ġstasyonu veya Gemi Yer Ġstasyonu Tarafından Bir Tehlike Uyarısı veya
Tehlike Çağrısına Alındı Verilmesi
Gemi veya gemi yer istasyonları (SES) tarafından bir tehlike uyarısı veya tehlike
çağrısı alındığında gemi kaptanı veya gemiden sorumlu kiĢi vakit geçirilmeden tehlike
uyarısı hakkında bilgilendirilir. Kıyı istasyonları ile rahat ve iyi bir haberleĢme yapılan
bölgelerde, bir kıyı istasyonunun alındı verebileceği düĢünülerek bir süre alındı verilmez.
Civarda kıyı istasyonları ile sağlıklı bir haberleĢmenin mümkün olmadığı kesin olarak
biliniyorsa tehlike uyarısı veya çağrısı alan gemi istasyonu hemen alındı verir ve bir kıyı
istasyonu veya kıyı yer istasyonu aracılığıyla kurtarma koordinasyon merkezini durum
hakkında bilgilendirir.
Bununla beraber, gereksiz ve iletiĢimi bozucu yayına sebep olmamak için uzak
mesafeden bir HF tehlike uyarısı alan gemi alındı vermemeli ancak tehlike trafiğini takip
etmelidir. Tehlike uyarısına 5 dakika içinde bir alındı verilmezse tehlike uyarısını, sadece
uygun bir kıyı istasyonu ya da kıyı yer istasyonuna (CES) aktarmalıdır.
Telsiz telefon ile 156.8 MHz (VHF kanal 16) frekansında tehlike çağrısı alan bir gemi
istasyonu, bir kıyı istasyonu veya diğer bir gemi tarafından 5 dakika içinde alındı verilmezse,
kendisi çağrıya alındı verir ve çağrıyı uygun bir kıyı istasyonu ya da kıyı yer istasyonuna
(CES) aktarır.
DSC tehlike uyarısı alan gemi, tehlike uyarısına aynı banttaki ilgili frekans üzerinden
telsiz telefon ile alındı verir. Ancak telsiz telefon ile alındı verme iĢlemi baĢarısız olursa
uygun frekanstaki DSC çağrısı ile alındı verir. Bununla beraber kıyı istasyonunun talimatı
olmadan DSC ile alındı verebilmesi için; bir kıyı istasyonu tarafından alındı verilmediğini,
10
gemiyle telsiz telefon veya telsiz teleks üzerinden herhangi bir haberleĢmenin
gerçekleĢmediğini ve en az 5 dakika geçtikten sonra DSC tehlike uyarısının tekrarlandığını
gözlemlemesi gerekmektedir.
Kıyıdan gemiye yönlü bir tehlike uyarısı aktarma mesajı veya tehlike çağrısı aktarma
mesajı alan bir gemi istasyonu, uygun Ģekilde iletiĢime geçer ve kendisinden istenilen yardım
faaliyetlerini yerine getirir.
Tehlike uyarısı veya tehlike çağrısı yayınlandıktan sonra kıyı ve gemi istasyonları
tehlike uyarısı/çağrısının yayınlandığı banttaki telsiz telefon tehlike frekansına geçer ve
baĢlayacak trafik için hazırlanır.
Tehlike trafiği; arama kurtarma haberleĢmesi ve olay yeri haberleĢmesi (on scene
communication) de dâhil olmak üzere tehlikedeki gemi tarafından talep edilen acil yardımla
ilgili tüm mesajlardan ibarettir.
11
telekste ise FEC modunda gönderilen SILENCE MAYDAY sinyali kullanılır. Uygun
bulunursa ARQ modu da kullanılabilir.
Tehlike trafiği bittiğinde arama kurtarma operasyonunu kontrol eden istasyon ilgili
frekanslarda tehlike trafiğinin bittiğini belirten bir mesaj yayınlar.
Kaza ile gerçek dıĢı bir tehlike uyarısı veya tehlike çağrısı gönderen bir istasyon,
durumu fark ettiği anda bu gönderimi durdurur. DSC cihazı, yanlıĢ tehlike uyarısını iptal
etme fonksiyonuna sahip ise gerçek olmayan DSC tehlike uyarısı uygun formattaki DSC
mesajı ile iptal edilir. Ancak cihaz bu fonksiyona sahip olsa da olmasa da gerçek olmayan
DSC tehlike uyarıları ve diğer gerçek olmayan tehlike gönderimleri, ayrıca telsiz telefon ile
de sözlü olarak iptal edilir. Gerçek olmayan tehlike yayınının gönderildiği bant izlenerek
tehlike gönderimini ilgilendiren her türlü haberleĢmeye cevap verilir.
Olay yeri haberleĢmeleri tehlikedeki mobil birim ile yardım eden mobil birimler ve
mobil birimler ile arama kurtarma operasyonunu koordine eden birim arasında yapılan
haberleĢmedir.
Tüm olay yeri istasyonlarının tehlike durumunu ilgilendiren gerekli bilgiyi alabilmesi
için haberleĢmeler simpleks frekanslarda yapılmalıdır eğer teleks kullanılıyorsa teleks
yayınları FEC modunda yapılmalıdır.
Olay yeri için tercih edilen telsiz telefon frekansları 156.8 MHz ve 2182 kHz‟dir.
2174.5 kHz frekansı da gemiler arası olay yeri haberleĢmesinde FEC modu ile teleks
haberleĢmesinde kullanılabilir. 156.8 MHz ve 2182 kHz frekanslarına ek olarak; 3023 kHz,
4125 kHz, 5680 kHz, 123.1 MHz ve 156.3 MHz gemi ve hava araçları arasında olay yeri
haberleĢmeleri için kullanılabilir. Olay yeri haberleĢmesinde kullanılacak frekansların
saptanması arama kurtarma iĢlemlerini koordine eden birimin (OSC ve CSS)
sorumluluğundadır. Bir frekans saptandıktan sonra tüm olay yeri mobil birimleri devamlı bir
iĢitme ve teleprinter nöbeti gerçekleĢtirir.
12
1.4.8.3. Konum Saptama ve Pozisyon Sinyalleri (Locating and Pozitioning Signals)
Homing (pozisyon) sinyalleri ise tehlikedeki birimler veya kazazede aracı tarafından
gönderilen ve kurtarma birimlerine sinyalin gönderildiği mevkinin kerteriz bilgisini ileten
konum saptama sinyalleridir.
117.975-137 MHz
156-174 MHz
406-406.1 MHz
9200-9500 MHz
Denize adam düĢmesi, denizde kazazedelerin görülmesi, bir tekne veya insanın
kaybolması; gemide bir hastanın ya da yaralının bulunması, salgın hastalık görülmesi, isyan
olması; geminin dümeninin kilitlenmesi, gemi veya dıĢındakilerin güvenliği ile ilgili tehlike
mesajı gönderilmesini gerektirmeyen durumların oluĢması (gemide söndürülebilir bir
yangının çıkması gibi) acelelik durumuna örnek verilebilir.
DSC teçhizatı olmayan gemi istasyonları, VHF menzili dıĢındaki istasyonların yayını
duymayacaklarını göz önünde bulundurarak, telsiz telefon ile acelelik sinyali göndererek
156.8 MHz(kanal 16) frekansı üzerinden bir acelelik çağrısı ve mesajı yayınlayabilir. Deniz
mobil servisinde acelelik haberleĢmeleri tüm istasyonlara veya tek bir istasyona
adreslenebilir. DSC teknikleri kullanıldığında acelelik anonsu ileriki mesajın gönderileceği
13
frekans bilgisini içerir. Bir kıyı istasyonundan gönderilen acelelik yayınları grup gemilere
veya belirli bir coğrafi alan içindeki gemilere yönlendirilebilir.
Acelelik çağrısı ve mesajı bir veya birden fazla tehlike ve emniyet frekansında
gönderilebilir. Ancak uzun bir mesaj veya bir tıbbi çağrı gönderilecekse ya da mesajın
tekrarlanmasını gerektirebilecek yoğun haberleĢme trafiğinin olduğu bölgelerde
bulunuluyorsa acelelik mesajı bir çalıĢma frekansında gönderilir. Acelelik anonsunda veya
çağrısında bu durumlarla ilgili bilgi verilmelidir.
Telsiz telekste, acelelik mesajı öncesinde tehlike sinyali ile mesajı gönderen
istasyonun kimlik bilgisi yer alır. Mesajın baĢlangıcında bir satır baĢı, bir satır aralığı ve bir
karakter boĢluğu bulunmalıdır. Mesaj gönderiminde hata düzeltme teknikleri uygulanır.
Normalde telsiz teleks acelelik haberleĢmesinde FEC modu kullanılsa da gerek
görüldüğünde ARQ modu da kullanılabilir.
Tüm gemilere adreslenmiĢ bir acelelik anonsu veya çağrısı alan gemi istasyonu bu
yayına alındı vermez. Belirtilen frekans veya kanala geçerek en az 5 dakika boyunca mesajı
bekler. Eğer bu sürenin sonunda herhangi bir acelelik mesajı gelmezse mümkünse bir kıyı
istasyonunu kayıp mesaj hakkında bilgilendirir ve sonra normal çalıĢmasına devam eder.
Acelelik sinyali ve sonraki mesajın gönderildiği frekansın dıĢında haberleĢme yapan gemi ve
kıyı istasyonları eğer acelelik mesajı onlara ya da tüm gemilere adreslenmemiĢse
iletiĢimlerine devam edebilir.
Birden fazla istasyona gönderilen acelelik çağrısı ve mesajı, mesaja konu olan olay
artık mevcut değilse gönderimi yapan istasyon tarafından bir acelelik mesajı iptal yayını ile
iptal edilmelidir.
14
Çevreye tıbbi nakliye yapıldığını bildirmek üzere anons iĢlevinde bir acelelik mesajı
gönderilir. Bu telsiz yayını isteğe bağlıdır, ancak yayın yapıldığında tıbbi nakliye mesajının
yapılması ile ilgili kurallara uyulması zorunludur.
Tıbbi nakliye yayını acelelik çağrısı ve ardından bir mesajın gönderilmesi ile yapılır.
Acelelik sinyalinden önce, telsiz telekste MEDICAL kelimesi, telsiz telefonda ise Fransızca
mêdical kelimesinin telaffuz edilmesiyle oluĢan „MAY-DEE-CAL‟ kelimesine yer
verilmelidir. Takip eden mesaj Ģu bilgileri kapsamalıdır:
Tıbbi nakliye yayını öncesi DSC teknikleri kullanılarak anons yapıldığında VHF bandı
için tüm isyasyonlar, MF ve HF bantları için belirli bir coğrafi bölgedeki istasyonlar
adreslenmeli ve mesaj içeriğinde tıbbi nakliye durumu belirtilmelidir.
Tıbbi nakliye yayını ve bununla ilgili haberleĢmede bir veya birkaç tehlike ve emniyet
frekansı kullanılabilir. Ancak konuyla ilgili haberleĢmeler uygulanabildiği ölçüde uygun bir
çalıĢma kanalına taĢınmalıdır.
SOLAS anlaĢmasına göre her gemi kaptanı; seyir için tehlike oluĢturan buz
oluĢumları, enkaz, tropik fırtına, fırtına Ģiddetindeki rüzgâr koĢulları ile donma noktası
altındaki sıcaklıkların buluĢması sonucu gemi üzerinde aĢırı buzlanma oluĢumları, fırtına
uyarısı Ģeklinde bildirilmeyen 10 Beaufort Ģiddeti üzerindeki rüzgârlar ve seyir için tehlikeli
olabilecek tüm diğer Ģeylerle karĢılaĢtığında bu durumu ilgili tüm gemi ve kıyı otoritelerine
bildirmek zorundadır. Bildirim yapılırken standart bir Ģekil Ģartı yoktur. Tercihen Ġngilizce
olmak üzere düz ve sade bir dil ile gönderilebileceği gibi uluslararası iĢaret kodlarından da
faydalanılabilir. Bu mesajda tehlikeli durumun türü, mevkisi, tarih ve saati ile diğer yardımcı
bilgilere yer verilmelidir. Tropikal fırtınalarda uygulanabildiği ölçüde hava ve su sıcakığı,
15
basınç, rüzgârın yönü, deniz ve dalga durumu, geminin hızı ve rotası; aĢırı buzlanma
koĢullarında ise hava ve deniz sıcaklığı, rüzgârın gücü ve yönü belirtilmelidir.
Emniyet haberleĢmesi, emniyet anonsunu takip eden bir emniyet çağrısı ve emniyet
mesajı gönderimi ile yapılır. Emniyet anonsu yersel sistemler üzerinden gönderildiğinde
emniyet çağrısı formatı kullanan bir DSC yayını, uydu cihazları ile gönderildiğinde emniyet
mesajı formatındaki bir mesajdır. Yersel sistemde bir DSC emniyet anonsunun arkasından
telsiz telefon, telsiz teleks veya data iletiĢim cihazları yoluyla emniyet çağrısı ve mesajı
yayınlanır. Tehlike ve emniyet DSC frekanslarını fazla meĢgul etmemek için kıyı
istasyonlarının bir zaman çizelgesine göre yayınladıkları emniyet mesajlarından önce DSC
anonsu yapılmaz ve sadece yakındaki gemileri ilgilendiren emniyet mesajları için telsiz
telefon üzerinden anons yapılır. Ayrıca DSC cihazı olmayan gemi istasyonları, önceden bir
anons yapmaksızın, VHF menzili dıĢındaki diğer istasyonların yayını duyamayacağını göz
önünde tutularak 156.8 MHz(kanal 16) frekansında telsiz telefon üzerinden emniyet çağrısı
yapabilirler. Deniz mobil uydu servisinde emniyet mesajı göndermeden önce emniyet anonsu
yapmaya gerek yoktur. Bununla beraber, uydu haberleĢmesinde emniyet haberleĢmesinin
öncelik ayarları ugulanmalıdır.
Tüm istasyonlara adreslenmiĢ DSC emniyet anonsu alan gemi istasyonları, bu anonsa
alındı vermez. Mesaj için belirtilen kanala geçer ve mesajı dinler. Mesajın iletimini
bozabilecek herhangi baĢka bir yayın yapmamaya özen gösterirler.
16
1.7. Denizcilik Güvenlik Bilgileri (MSI-Maritime Safety
Information)
Denizcilik güvenlik bilgileri; kıyı istasyonları ve kıyı yer istasyonları (CES) tarafından
denizcilere gönderilen seyir uyarıları, meteorolojik uyarılar, meteorolojik tahminler ve
emniyetle ilgili diğer acil mesajlardan oluĢur. Gemilere seyir uyarıları göndermek için
Dünya Denizcilik Örgütü (IMO-International Maritime Organisation) ve Dünya
Hidrografi Örgütü(IHO-International Hydrographic Organisation) tarafından coğrafi
bölgelere göre koordine edilen Dünya Seyir Uyarıları Sistemi (WWNWS-World Wide
Navigational Warning System) kurulmuĢtur.
Denizcilik güvenlik bilgileri, 518 kHz frekansı üzerinden dar bant doğrudan yazmalı
telgraf tekniği (teleks) ile FEC modu kullanılarak gönderilir.
490 kHz frekansı, dar bant doğrudan yazmalı telgraf tekniği (teleks) ile FEC modunda
denizcilik güvenlik bilgilerinin iletilmesinde kullanılır. Bu frekansta yayınlar ulusal bazda
yapılır ve yayınlar gönderim yapan ulusun dilindedir. 4209.5 kHz frekansı ise sadece dar
bant doğrudan yazmalı telgraf tekniği ile FEC modu kullanılarak yapılan NAVTEKS tipi
gönderimler içindir.
Denizcilik güvenlik bilgileri, dar bant doğrudan yazmalı telgraf tekniği (teleks) ile
FEC modu kullanılarak 4210 kHz, 6314 kHz, 8416.5 kHz, 12579 kHz, 16806.5 kHz,
19680.5 kHz, 22376 kHz ve 26100.5 kHz frekanlarında gönderilir.
Deniz mobil uydu servisinde denizcilik güvenlik bilgileri, uydular aracılığıyla 1530-
1545 MHz bandı kullanılarak gönderilir.
17
1.9. GMDSS HaberleĢme Frekansları
GMDSS sisteminde kullanılan frekanslar Tablo 1.2 ve Tablo 1.3‟te gösterilmiĢtir.
Gemi kaptanı ve zabitlerin bu frekanslar hakkında iyi bir bilgiye sahip olmaları
gerekmektedir. Asteriks(*) ile iĢaretlenen frekanslar tehlike, acelelik ve emniyet amaçlı
frekanslar olup bu frekanslarda kanalı meĢgul edecek zararlı haberleĢme yapılması yasaktır.
Gemi ve kara istasyonları tablolarda bahsedilen frekanslara ek olarak genel haberleĢme
frekanslarını da kullanabilmelidir.
Kıyı istasyonları, ITU Kıyı Ġstasyonları Kitabı‟nda (ListIV-List of Coast Stations and
Special Service Stations) belirtilen frekans ve saatlerde otomatik DSC dinleme nöbeti tutar.
Gemi istasyonları, sürekli bir DSC dinleme nöbeti tuttuğu gibi ayrıca seyir, meteoroloji
uyarıları ve diğer önemli bilgiler için de uygun yöntemlerle dinleme dinleme yapar.
Uygulayabildikleri ölçüde, VHF kanal 16‟yı da sürekli dinler.
Yersel sistemler gibi uydu sistemleri de aynı amaçlarla kullanılmaktadır. Uydu yer
istasyonları (CES-Coast Earth Station) tehlike uyarılarına karĢı devamlı otomatik dinleme
yapar. Gemi yer istasyonları (SES-Ship Earth Station) ise görüĢme yapmadığı her an tehlike
uyarısı dinleme nöbetindedirler.
18
Tehlike çağrıları, tehlike mesajları ve tehlike trafiği
Zorunluluk (ivedilik, acelelik, aciliyet) sinyali ile baĢlayan iletiĢimler
Emniyet sinyaliyle devam eden iletiĢimler
Telsiz yön bulucu (D/F-Direction Finder) sistemi ile ilgili iletiĢimler
SAR çalıĢmalarında yer alan hava taĢıtları ile gemiler arasındaki seyir güvenliği
ile ilgili haberleĢme
Gemi ve hava taĢıtlarının seyir ve manevra ile ilgili haberleĢmeleri, meteoroloji
gözlem mesajları
BirleĢmiĢ Milletlerin faaliyetleri ile ilgli öncelikli telgraf mesajları
Hükümetlerin özel öncelik talebi istedikleri resmî haberleĢmeler
HaberleĢme hizmetleri ile ilgili haberleĢme
Diğer hükümet haberleĢmeleri, Kızılhaç, Kızılay veya basın telgrafları
Aynı anda A3 ve A2 deniz alanı özelliklerini taĢıyan bir bölge A2, aynı anda A2 ve
A1 ya da A3 ve A1 deniz alanı özelliklerini taĢıyan bir bölge A1 deniz alanı olarak kabul
edilir. Örneğin; Ege Denizi hem A2 hem A1 denizalanı özelliğini taĢıdığından A1 deniz
alanı olarak belirlenmiĢtir.
Devamlı bir DSC tehlike haberleĢmesi imkânının sağlandığı, en az bir tane VHF kıyı
istasyonu telsiz telefon kapsama alanında kalan deniz alanıdır.
19
1.12. SART Cihazı
Açılımı Search And Rescue Transponder olan SART cihazı, Arama Kurtarma
Transponderi anlamına gelmektedir. Denizde kazazedelerin yerlerinin belirlenmesinde
yardımcı olur.
SART cihazı 9 GHz (X bant/3 cm. dalga boylu) frekans bandında çalıĢır. Gemi ya da
uçakların 9 GHz bandında çalıĢan radarları tarafından tetiklendiğinde kullanıcısını sesli ve
ıĢıklı uyararak sinyal göndermeye baĢlar. Tetiklenen SART cihazı radarların ekranlarına
kendisinin yönünü gösteren 12 noktadan oluĢan bir iĢaret bırakır. Her iki nokta arasındaki
0,6 mil mesafeyi temsil eder. SART‟ın 1 mil yakınına gelindiğinde noktalar yay hâline gelir
ve mesafe çok azaldığında bu yaylar tam bir daire hâlini alır.
GMDSS sistemine tabi 300 GRT-500 GRT arası gemilerde en az 1 adet, 500 GRT ve
üzeri tonajdaki gemilerde en az 2 adet SART bulundurulması zorunludur. Ayrıca 1 Temmuz
2004 tarihinden itibaren RO-RO gemilerinde bulunan her 4 can salından birinde SART
bulundurulması zorunluluğu getirilmiĢtir.
SART cihazı ayda bir test edilmelidir. Test edilirken cihazın üzerindeki buton test
konumuna getirilir. Cihaz ses ve görünür iĢaretler vererek çalıĢtığını belli eder. Yakında
baĢka gemi olmadığında gemi radarı açıkken cihazın çalıĢtırılması ve radar ekranında SART
ekosunun görülmesi ile cihazın çalıĢtığı anlaĢılabilir.
Her test iĢlemi ve sinyal gönderiminin cihazın bataryasında azalmaya neden olduğu
unutulmamalı; acil durumda zor duruma düĢmemek için cihaz çok fazla kurcalanmamalıdır.
Tüm bu hızlı ve yavaĢ tarama aslında çok yüksek hızlarda gerçekleĢmektedir. Hızlı 0.4
ve yavaĢ tarama 7.5 mikrosaniye civarında sürmekte, 12 ileri geri taramanın tamamı 100
mikrosaniyede tamamlanmaktadır. Bu iĢlem sonucu radar ekranında 0,6 mil mesafe aralıkları
olan 12 eko görünür. SART, 15 saniye civarında herhangi bir radar palsı algılanamazsa
kendiliğinden stand-by konumuna geçer.
AIS SART cihazları radarda eko bırakmak yerine; AIS cihazları veya ECDIS harita
sistemlerinde, kendisini belli eden iĢaretle beraber ait olduğu geminin kimlik bilgilerini,
içinde yerleĢtrilmiĢ GPS cihazı sayesinde elde ettiği mevki bilgisini ve kısa bir mesajı
gösterir.
Kullanım Ģekli RADAR SART cihazlarıyla hemen hemen aynıdır. Genelde tek fark
içindeki GPS cihazını test etmek için ilave bir bir test fonksiyonu bulundurmasıdır.
21
Fotoğraf 1.5: AIS SART cihazı
22
Genellikle bir tehlike paneli, üzerindeki VHF Distress, MF/HF Distress, Inm-C
Distress gibi yazılarla hangi GMDSS cihazına ait tehlike uyarısı gönderdiklerini belirten,
kırmızı renkli tehlike butonları ve bir ekrandan oluĢur. Alarm paneli vasıtasıyla tehlike
uyarısı göndermek için tehlike butonlarının üzerindeki koruyucu Ģeffaf kapak kaldırılır ve 3
saniye civarında uzun basılır. Tehlike uyarısı gönderildiğinde cihaz bunu sesli ve görsel
iĢaretlerle bildirecektir. Bir tehlike uyarısı ya da acelelik mesajı alındığında panel yine sesli
ve görsel olarak alarm verir. Mute tuĢuyla alarm susturularak ekranda mesajın hangi cihaza
geldiği okunur ve ilgili cihaz kontrol edilir. Test tuĢuna uzun basıldığında tehlike butonları
yanıp sönerek ve ses çıkararak cihazın çalıĢtığını gösterir. Eğer ıĢıklardan herhangi biri
yanmıyorsa veya bir ses çıkmıyorsa arıza var demektir. Dim tuĢu ise ıĢık parlaklığını ayarlar.
23
UYGULAMA FAALĠYETĠ
UYGULAMA FAALĠYETĠ
GMDSS sisteminde kullanılan cihazları içeren bir afiĢ hazırlayarak arkadaĢlarınızla
paylaĢınız.
24
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
AĢağıdaki soruları dikkatle okuyarak doğru seçeneği iĢaretleyiniz.
2. Köprü üstü ve köprü üstü haberleĢmesi genellikle aĢağıdakilerden hangisi ile yapılır?
A) VHF telsiz telefon
B) MF DSC
C) HF telsiz telefon
D) Teleks
E) Uydu telefonu
25
6. AĢağıdakilerden hangisi gemiler ve hava araçları arasında haberleĢmede kullanılan
frekanslardan biri değildir?
A) 4125 kHz
B) 3023 kHz
C) 9200 MHz
D) 156.3 MHz
E) 123.1 MHz
DEĞERLENDĠRME
26
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–2
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–2
ÖĞRENME KAZANIMI
ARAġTIRMA
,
Fotoğraf 2.1: VHF cihazı
Fotoğraf 2.1‟de telsiz telefon ve DSC özelliği olan bir VHF cihazı görülmektedir.
1-Ekran
2-Gösterge ıĢıkları
Tx: Gönderiyor.
1W: 1 Watt gönderme modudur.
US: US kanal sistemi aktiftir.
27
CALL: Cihaza adreslenmiĢ bir DSC çağrısı alındı.
ALARM: Alarm çağrısı alındı.
3-Hoparlör
4-Squelch control: Herhangi bir trafik yokken kapalı durumda tutulur.
5-On/off düğmesidir.
6-Ses düğmesidir.
7-Shift düğmesi: Düğmelerdeki üst fonksiyonlar için kullanılır.
8-Koruma kapağı olan DISTRESS tehlike butonu: Kullanmak için koruma kapağı
kaldırılır ve 3 saniye basılı tutulur.
9-TuĢ takımıdır.
10-TEL/DSC fonksiyon seçimi düğmesi: TEL modunda telsiz parametreleri, DSC
modunda DSC parametreleri ekranda gözükür.
11-ADDR BOOK düğmesi: DSC modunda kayıtlı adresleri gösterir.
12- Tx CALL düğmesi: Bir DSC çağrısı baĢlatmak için kullanılır.
13-Rx LOG düğmesi: Gelen DSC mesajlarının görüntülenmesini sağlar.
14-Ekran düğmeleri: Her birinin yerine getirdiği iĢlev ekranın sağ köĢesinde,
düğmelerin yanlarında yazar.
Cihaz ON/OFF tuĢuna uzun basılarak açılır. Cihaz açıldıktan sonra ses düğmesi ile
hoparlörden gelen ses, istenilen seviyeye ayarlanır. Ekranın alt orta kısmında, seçilen ses
seviyesi yazmaktadır.
Hoparlörde duyulan paraziti bastırmak için Squelch düğmesi kullanılır. Squelch ayarı
açıldığında parazit kaybolur ancak bu düğmeyi kullanırken dikkatli davranılmalıdır. Çünkü
squelch ayarı fazla açılırsa bu sefer cihaza gelen tüm sesler kesilmiĢ olur ve hoparlörden
herhangi bir yayın duyulamaz. Ġyi bir squelch ayarı Ģu Ģekilde yapılır:
Düğme, önce parazit duyulana kadar sola, daha sonra parazit kaybolana kadar sağa
çevrilir ve parazitin kaybolduğu ilk yerde bırakılır. Böylece yayını engellemeyecek, ancak
paraziti yok edecek seviye belirlenmiĢ olur. Ekranın sağ altında squelch seviyesi
yazmaktadır.
Kanal seçmek için kanalın tuĢ takımı üzerinden tuĢlanması yeterlidir. 16. kanal için
ayrı bir düğme bulunur. Bu düğmeye basılarak direk 16. kanala geçilebilir. Seçilen kanalda
gönderim yapmak için ahizenin mandalına basılır ve konuĢulur.
Ekranın sağ tarafında yer alan ıĢık simgesine arka arkaya basılarak ıĢık ayarı
yapılabilir ve hoparlör simgesinin yanındaki düğmeye basılarak cihaz sessiz duruma (mute)
geçirilerek hoparlörden gelen ses kesilebilir.
28
2.1.2. Kanal Modu Seçimi
VHF telsiz telefon sistemi, kanal olarak isimlendirilmiĢ frekansları kullanır. Genel
VHF kanal sistemi, 1‟den 28‟e kadar ve 60‟tan 88‟e kadar numaralandırılan 57 standart
kanaldan oluĢur. Ancak bölgelere göre bu sistemde bazı değiĢik uygulamalar olabilir.
Örneğin; US (Amerika) sularında ve Ren Nehri‟nde idarelerin belirledikleri farklı kanal
sistemleri kullanılır.
Bazı VHF telsiz cihazları, iki veya daha fazla sayıda, kanal modu olarak isimlendirilen
kanal seçeneği sunar. Genelde cihazlarda International/US Channels veya International/BI
channels olmak üzere iki kanal modu bulunur. INT modu yani International mod, genel
olarak tüm denizlerde kullanılır. US modu yani United States modu Amerikan sularında
kullanılmaktadır. BI modu yani British/Irish modu ise Avrupa sularında kullanılır.
Kanal modunu değiĢtirmek için ekranın sağ tarafında yer alan INT yazısının yanındaki
ekran düğmesine basılır. Cihaz kanal modu değiĢir ve ekranın altındaki US ya da BI modu
gösterge ıĢığı yanar. Tekrar aynı düğmeye basıldığında ıĢık söner ve cihaz INT moduna
geçer.
Cihazda 25 Watt ve 1 Watt güç seçenekleri bulunur. Gücü değiĢtirmek için ekranın
sağ üst tarafındaki ekran düğmesine basılır. Düğmenin yanında, ekran üzerinde seçili cihaz
gücü görünmektedir. Cihaz 25 Watt‟a geçtiğinde düğmenin yanında 25 W yazısı, 1 Watt‟a
geçtiğinde 1W yazısı görünür.
Kanal sistemlerinde 25 Watt gücünde yayın yapmanın yasak olduğu kanallar bulunur.
Seçilen kanal modunda, böyle bir kanalda 25 Watt gücü seçilmek istendiğinde cihaz buna
izin vermez ve ekranda bununla ilgili uyarı yazısı („NB! For US channels 13 and 67‟ gibi...)
görünür.
29
2.1.5. Kanal Tarama
Cihaz, kanal taraması yapabilir ve kanalları tararken bir kanalda yayın yapıldığını
algıladığında bu kanalda durur. Böylece kanalda bulunan yayın dinlenebilir. Hangi
kanalların taranacağı cihazın hafızasına liste hâlinde kaydedilebilir. Liste numarası ekranın
sol alt köĢesindeki MEM yazısının altında yazmaktadır. Örnek telsiz cihazında 0 ile 7
arasında numaralandırılan 8 tarama listesi kaydedilebilir. Liste 6 gemiler arası kanalları, liste
7 ise tüm kanalları kapsayacak Ģekilde önceden programlanmıĢtır. 16. kanal her listede
otomatik olarak seçilir ve iptal edilemez.
SHIFT tuĢu ve ardından üzerinde SCAN yazısının bulunduğu „1‟ tuĢuna basılarak
SCAN fonksiyonu seçilir.
30
Taramayı baĢlatmak için basılan SHIFT ve „SCAN‟ tuĢlarına tekrar basıldığında
tarama sona erer. Ayrıca Kanal 16 düğmesine basarak ahizeyi kaldırarak ya da ahizenin
mandalına basarak da tarama sonlandırılabilir.
Tarama kanal listesine kanal eklemek için, eklenmek istenen kanal tuĢlanarak o kanala
geçilir. Daha sonra SHIFT tuĢu ve ardından üzerinde STO yazısının bulunduğu 2 tuĢuna
basılarak STORE fonksiyonu seçilir. Ekranda 2 saniye süre ile görünen STORES CH yazısı
izlenir.
Kanal çıkarmak için ise çıkarılması istenen kanal tuĢlanarak bu kanala geçilir. SHIFT
tuĢu ve ardından üzerinde DEL yazısının bulunduğu 3 tuĢuna basılarak DELETE fonksiyonu
seçilir. 2 saniye görünen DELETE CH yazısı izlenir. Tüm kanallar çıkarılırsa tabloda kayıtlı
taranacak kanalın olmadığını belirten yazı ekranda görünecektir.
Bir kanal tarama listesindeki kanallar SHIFT tuĢuna basıldıktan sonar „1‟ ya da 4
tuĢlarına uzun basılarak görülebilir. „1‟ veya 4 düğmelerine basılı tutulduğu sürece ekranda
sırayla listedeki kanalların numaraları görülecektir.
16. kanal ile baĢka bir kanalın aynı anda dinlenmesine dual watch denir.
31
Resim 2.5: Cihazın 6. kanal ile birlikte dual watch konumuna alınması
Cihazı dual watch konumuna almak için 16. kanalla beraber dinlenmek istenilen
kanalın numarası tuĢlanarak bu kanala geçilir. Daha sonra DW yazısının bulunduğu 6
tuĢunun üzerindeki DUAL fonsiyonu SHIFT tuĢu yardımıyla seçilir. Ekranda DW yazısı
görünmeye baĢlayacak ve sağ alt köĢede öncelikli kanal (priority channel) 16 yazısı
çıkacaktır. Tekrar normal duruma dönmek için aynı tuĢlara veya ahizenin mandalına basılır
ya da kanal 16 düğmesi tuĢlanır.
Cihaza birden fazla kontrol birimi takılarak bu birimler arasında dahili haberleĢme
yapılması sağlanabilir. Bunun için SHIFT tuĢu ve ardından üzerinde INT-C yazısının
bulunduğu 5 tuĢuna basılarak Internal Communication fonksiyonu seçilir. Ardından
32
görüĢmek istenilen kontrol biriminin numarası tuĢlanır. Cihaz diğer kontrol birimini aramaya
baĢlar. Hoparlörden arama sesi çıkar ve ekranda calling yazısı görünür. Kontrol birimi
bağlantısı yoksa not avail yazısı çıkacaktır. Aranan kontrol birimi de ses çıkarır ve ahizesi
kaldırıldıktan sonra görüĢme sağlanır. Intercom aramasının sona erdirilmesi ve aramayı
baĢlatmak için basılan düğmelere basılır veya cihaz ahizesi kaldırılır ya da kanal 16 düğmesi
tuĢlanır.
VHF frekansında; telsiz telefon için F3E ve G3E emisyon sınıfları, DSC için ise G2B
emisyon sınıfı kullanılmaktadır. Tüm gemi VHF telsiz- telefon cihazları 156.800 MHz
(kanal 16) tehlike, emniyet ve çağrı frekansında, 156.300 MHz(6. kanal) ana gemiler arası
iletiĢim frekansı, 156.650(13. kanal) MHz gemiler arası seyir emniyeti frekansı ve kendi
haberleĢme servislerinde gerekli olan diğer kanallarda G3E emisyon sınıfında gönderme
yapabilmeli, gelen G3E sınıfı yayınları alabilmelidir.
33
Tablo 2.1: VHF kanalları
VHF frekansında; 15 ve 17. kanallar, 16. kanalda enterferansa yol açmamaları için 1
Watt gücüyle sınırlandırılmıĢtır. 75 ve 76. kanallarda yayın yasağı olduğuna dair yaygın bir
kanı olsa da ITU kurallarına göre bu kanallarda 1 Watt gücünde, yalnız seyir güvenliği ile
ilgili yayın yapılabilir. 67. kanal saat baĢlarında meteorolojik yayınlar için kullanıldığından
34
bu kanalda saat baĢından önceki 5 ve sonraki 10 dakika boyunca yayın yapmak yasaktır. 69.
kanal, tersane bünyesindeki onarım ile ilgili iletiĢimlerde kullanılmak üzere tahsis edilmiĢtir.
AIS cihazlarının kullanılmaya baĢlanmasıyla 87 ve 88. kanallar alma frekansları 87A, 88A
ve gönderme frekansları 87B, 88B olmak üzere ikiye ayrılmıĢ; gönderme frekanslarından bir
simpleks kanal türetilerek bu kanallar AIS cihazlarında kullanılmaya baĢlanmıĢtır. Böylelikle
AIS 1(161.975 MHz) ve AIS 2(162.025 MHz) olarak 2 simpleks kanal daha oluĢmuĢtur.
Cihaz verici gücü ve alıcı yeteneği yükseldikçe menzil artmaktadır. Ayrıca VHF
bandındaki elektromanyetik dalgalar direkt dalga olarak ilerlediklerinden cihaz antenlerinin
bulunduğu yükseklik arttıkça menzil de artmaktadır. YağıĢlı havalar ve dalgalı denizler ise
menzilin düĢmesine sebep olur.
Örneğin; ortalama hava Ģartlarında iki el telsizi 5 deniz mili, bir el telsizi ve anten
yüksekliği 9 metre olan VHF cihazı 10 deniz mili, anten yüksekliği 9 metre olan iki telsiz
cihazı 15 deniz mili, bir el telsizi ile kıyı istasyonu 15 deniz mili, anten yüksekliği 9 metre
olan bir VHF cihazı ile kıyı istasyonu 35 deniz mili, anten yüksekliği 90 metre olan bir VHF
cihazı ile kıyı istasyonu 60 deniz mili gibi mesafelerden birbirleriyle haberleĢebilir. Dikkat
edilirse kıyı istasyonları ile daha uzak mesafelerden haberleĢme sağlanabilmektedir çünkü
kıyı istasyonlarının cihazları 50 Watt gibi daha yüksek güçtedir ve cihazların anten
yüksekliği fazladır.
Bir istasyonla telsiz telefonda görüĢmek için önce o istasyona bir çağrı yapılır.
Yapılan bu çağrı Ģunlardan ibarettir:
3‟ten fazla tekrarlanmayan „çağrılan istasyonun çağrı iĢareti veya diğer kimlik
bilgisi‟
“Burası” anlamına gelen THIS IS kelimesi
3‟ten fazla tekrarlanmayan „çağrı yapan istasyonun çağrı iĢareti veya diğer
kimlik bilgisi‟
1 kere söylenen „çağrılan istasyonun çağrı iĢareti veya diğer kimlik bilgisi‟
“Burası” anlamına gelen THIS IS kelimesi
2 kere söylenen „çağrı yapan istasyonun çağrı iĢareti veya diğer kimlik bilgisi‟
Gemi istasyonu birden fazla çalıĢma kanalı olan bir VHF kıyı istasyonuna çağrı
yaparsa bu çalıĢma kanallarının birini kullanır ve çağrıda kullandığı kanalın numarasını
belirtir.
Bir istasyon, 2 dakikalık aralıklarla 3 defa yapılan çağrıya cevap vermezse çağrı
sonlandırılır veya 3 dakikalık aralıklarla çağrı yapılmaya devam edilir. Deniz araçları ile
hava araçları arasındaki çağrılar 5 dakikalık aradan sonra tekrarlanabilir. Her durumda çağrı
yenilenmeden önce diğer istasyonun baĢka bir haberleĢme yapmadığından emin olunmalıdır.
VHF telsiz telefonda ch.16 kullanılarak ilk temas sağlanır. DSC üzerinden
gönderilecek çağrılarda ise ch.70 kullanılır. Yapılacak görüĢmenin niteliğine uygun VHF
kanalı seçilerek çalıĢma kanalı belirlenir.
36
2.4.4. Çağrıya Cevap Verme
Çağrı yapılan istasyon çağrıyı duyduğunda cevap verir. Yapılan bu çağrıya cevap
Ģunlardan ibarettir:
3‟ten fazla söylenmeyen „çağıran istasyonun çağrı iĢareti veya diğer kimlik
bilgisi‟
“Burası” anlamına gelen THIS IS kelimeleri
3‟ten fazla söylenmeyen „çağrılan istasyonun çağrı iĢareti veya diğer kimlik
bilgisi‟
Cevap için kullanılacak frekans çağrı yapılan frekansla aynıdır. Çağrı DSC ile de
yapılabilir. Çağrı için DSC kullanılmıĢsa cevap aynı banttaki telsiz telefon frekansından
verilir. Gemi istasyonları DSC ile çağrı yaptıklarında sonraki frekans bilgisini DSC
mesajında belirtir.
Telsiz telefon üzerinden kıyı istasyonları aracılığıyla karadaki bir abone ile telefon
bağlantısı kurulabileceği gibi karadaki bir kiĢiye telgraf da gönderilebilir. Bunun için ITU
Kıyı Ġstasyonları Kitabı‟ndan (List IV-List of Coast Stations) bu servisi sağlayan uygun bir
kıyı istasyonu ve çalıĢma frekansı bulunur. Daha sonra çalıĢma saatleri içinde bu istasyona
bir çağrı yapılır. Kıyı istasyonu uygunsa çağrı yapılan çalıĢma frekansında cevap verir ve
hazır olduğunu belirtir ya da gemi istasyonunun baĢka bir frekansa geçmesini ister. Bu
durumda haberleĢme bu frekansta devam eder.
37
2.4.8. Telsiz Ttelefon ile Tehlike Çağrısı ve Mesajı Göndermek
Bir tehlike durumuyla karĢılaĢan gemi, DSC cihazı varsa bir DSC tehlike uyarısı ve
ardından tehlike çağrısı ile mesajı gönderir; DSC cihazı yoksa tercihen VHF tehlike ve çağrı
kanalı 158.8 MHz(16. kanal) frekansında bir telsiz telefon tehlike çağrısı ve mesajı
göndererek tehlike haberleĢmesini baĢlatır.
Tehlike aktarma mesajı, telsiz telefon ile gönderildiğinde formatı Ģu Ģekilde olur:
Bu çağrı, mümkün olduğunca original tehlike uyarısı veya tehlike mesajındaki bilgiyi
tekrarlayan bir tehlike mesajı ile devam eder.
38
2.4.10. Bir Tehlike Uyarısına Telsiz Telefon ile Alındı Vermek
Telsiz telefon ile bir gemi istasyonu veya gemi yer istasyonundan (SES) alınan tehlike
uyarısı ya da tehlike çağrısına alındı verileceği zaman Ģu format kullanılmalıdır:
Tehlike trafiği bittiğinde arama kurtarma operasyonunu kontrol eden istasyon ilgili
frekanslarda tehlike trafiğinin bittiğini ve normal çalıĢmaya dönülebileceğini belirten bir
mesaj yayınlar.
Herhangi bir GMDSS cihazı ile gerçek olmayan tehlike yayını yapıldığında tehlike
yayınının gönderildiği frekansta telsiz telefon üzerinden aĢağıdaki formattaki iptal mesaj
yayınlanır:
39
2.4.13. Telsiz Telefonda Acelelik Çağrısı ve Acelelik Mesajı
Acelelik durumlarında, DSC acelelik anonsundan sonra telsiz telefon, telsiz teleks ya
da data cihazları ile acelelik çağrısı ve mesajı gönderilir. DSC teçhizatı olmayan gemi
istasyonları, VHF menzili dıĢındaki istasyonların yayını duymayacaklarını göz önünde
bulundurarak telsiz telefon ile acelelik sinyali göndererek 156.8 MHz (kanal 16) frekansı
üzerinden bir acelelik çağrısı ve mesajı yayınlayabilir.
Acelelik çağrısından sonra acelelik mesajı veya bir çalıĢma frekansı kullanılacaksa
mesajın verileceği çalıĢma frekansıyla ilgili bilgi verilir. Bu frekansa geçildikten sonra
acelelik yayını Ģu Ģekilde devam eder:
Bir acelelik çağrısı ve mesajı birden fazla istasyona gönderildiğinde mesaja konu olan
olay artık mevcut değilse gönderimi yapan istasyon bir acelelik yayını iptali göndermelidir.
40
2.4.15. Telsiz Telefonda Emniyet Yayını
Emniyet çağrısını, emniyet mesajı veya mesaj için baĢka bir çalıĢma frekansı
kullanılacaksa frekansla ilgili detaylar izler. BaĢka frekans kullanıldığında yayın Ģu
Ģekildeki bir çağrı ve mesajla devam eder:
41
UYGULAMA FAALĠYETĠ
UYGULAMA FAALĠYETĠ
AĢağıdaki adımları takip ederek GMDSS simülatöründeki VHF telsiz telefonu ile
öğrenme faaliyetinde bahsedilen yayınları gerçekleĢtiriniz.
42
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
AĢağıda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D,
yanlıĢ ise Y yazınız.
DEĞERLENDĠRME
43
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–3
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–3
ÖĞRENME KAZANIMI
ARAġTIRMA
3. VHF DSC
3.1. Sayısal Seçmeli Çağrı Sistemi (DSC-Digital Selective Calling)
Sayısal seçmeli çağrı, GMDSS sisteminin tamamlayıcı bir parçasıdır. BaĢlıca
gemilerden tehlike uyarılarının gönderilmesi ve bu uyarılara kıyı istasyonları tarafından
alındı verilmesinde, gemiler ve kıyı istasyonlarınca tehlike çağrısı aktarmada, acelelik ve
emniyet yayınlarında kullanılır. 1982-1986 yılları arasında Uluslararası Telsiz ĠstiĢari Örgütü
(CCIR-International Radio Consultative Committee) koordinatörlüğünde DSC sistemlerinin
GMDSS için uygunluğu incelenmiĢ ve uygun bulunarak sisteme dâhil edilmiĢtir.
Bir saniyede oluĢturulan bit sayısına baud adı verilir. MF/HF bantları için DSC
modülasyon hızı 100 baud, VHF bantları için 1200 baud‟tur. DSC çağrısı MF/HF
bantlarında 7 saniye, VHF bandında 0.6 saniye sürer.
44
3.3. DSC Cihaz Sınıfları
DSC cihazları; yetenekleri, gönderdikleri mesaj içerikleri ve alabildikleri mesaj
çeĢitlerine göre çeĢitli sınıflara ayrılır. A Sınıfı (Class A) cihazlar, IMO GMDSS
gereklerinin tümünü karĢılar. B sınıfı (Class B) cihazlar; A Sınıfı cihazların gerekli
görülmediği durumda, MF ve/veya VHF cihazlarla ilgili minimum IMO GMDSS Ģartlarını
sağlayan cihazlardır. D sınıfı (Class D) cihazlar, minimum VHF DSC tehlike, acelelelik,
emniyet haberleĢmesi ve kara telefon hatları ile haberleĢme yapabilen ancak GMDSS VHF
gerekliliklerini tam olarak karĢılamayan cihazlardır. E sınıfı (Class E) cihazlar, MF/HF
cihazlar için IMO GMDSS Ģartlarını karĢılamayan, fakat MF ve/veya HF DSC tehlike,
acelelik ve emniyet haberleĢmesi ile rutin haberleĢme yapabilen, ancak GMDSS MF/HF
gerekliliklerini tam olarak karĢılamayan cihazlardır. Önceden var olan C, F, G sınıfı cihazlar,
GMDSS‟in tehlike ve acelelik alarmlarını alma/gönderme yeteneği gibi minimum Ģartlarını
karĢılayamadıkları için kullanımdan kaldırılmıĢlardır.
DSC cihazları, en az bir tehlike frekansında tehlike uyarısı gönderme yeteneğine sahip
olmalıdır. DSC tehlike uyarısı; geminin kimliği, zaman, gemi mevkisi ve tehlike çeĢidi
bilgilerini içermelidir. Cihaz, gemi mevki ve zaman bilgisini seyir cihazlarından otomatik
olarak girse de bu bilgiler gerektiğinde elle de girilebilmelidir. Uygulanabilirse tehlikenin
çeĢidi bilgisi de elle girilebilmelidir. MF ve HF bantlarda tehlike uyarısı tek bir frekans ya da
çok sayıda frekans üzerinden gönderilebilir. VHF bandında sadece tek frekans çağrısı yapılır.
Tehlike uyarısı VHF için 70. kanal DSC frekansında gönderilir. Tehlike uyarısı
göndermek için tehlikenin türü, geminin bilinen son mevkisi, zaman ve sonraki
haberleĢmenin türü bilgileri girilir ve ardından „Send‟ tuĢuna basılır. DSC alındı mesajı
beklenirken verici ve telsiz telefon alıcısı aynı banttaki frekansa (VHF için kanal 16)
ayarlanarak gerçekleĢecek tehlike trafiği için hazırlanılır.
Bir tehlike uyarısı tek frekans üzerinde 5 ardıĢık çağrı olarak gönderilmelidir.
KarıĢıklıkları ve alındı mesajlarının tekrarlayan gönderimler tarafından engellenmesini
önlemek için çağrılar, 3.5-4.5 dakika aralıklarla gönderilmelidir. Cihaz aralıklı mesaj
gönderimini otomatik olarak yapabilecek yetenekte olmalı, ancak otomatik gönderim manuel
olarak durdurulabilmelidir. MF ve HF bantlarında tek frekans çağrısı, 3.5-4.5 dakika
gecikmeyle farklı frekanslarda tekrarlanabilir. Ancak bir istasyon farklı MF/HF
frekanslarındaki alındı mesajlarını aynı anda alma kabiliyetine sahipse böyle bir ertelemeye
gerek yoktur.
45
3.4.1.2. Çoklu Frekans Çağrısı (Multi-Frequency Call Attempt)
Bir tehlike uyarısı 6 tehlike frekansı(1 MF ve 5 HF) üzerindeki 6 ardıĢık çağrı olarak
gönderilebilir. Çoklu frekans çağrısı gönderen istasyonlar gönderme frekansının dıĢındaki
tüm frekanslar üzerinden alındı mesajlarını kesintisiz Ģekilde alabilmeli veya çağrıyı tüm
çağrıyı 1 dakika içerisinde tamamlayabilmelidir. Çoklu frekans çağrı ilk çağrıdan 3.5-4.5
dakika sonra tekrarlanabilir. Bir VHF çağrısı MF/HF çağrısı ile aynı anda
gönderilebilmelidir.
46
istasyon) seçilir. Özel bölge veya 9 rakamlı özel istasyonun kimliği, çağrı kategorisi
(emniyet/acelelik vb.), emniyet mesajının gönderileceği frekans veya kanal, emniyet
mesajının verileceği haberleĢme tekniği (telsiz telefon), cihaz üretici talimatlarına göre
seçilir ve „Send‟ tuĢuna basılır.
VHF DSC 70. kanal tehlike ve güvenlik amaçlarıyla kullanıldığı gibi genel kamusal
haberleĢme için de kullanılır. MF bandındaki genel kamusal haberleĢme için MF DSC
tehlike ve emniyet çağrı kanalı 2187.5 kHz‟e ek olarak farklı uluslararası ve ulusal MF DSC
kanalları da kullanılmaktadır. Uluslararası MF bandı genel kamusal haberleĢme kanalının
gemi gönderme frekansı 2189.5 kHz ve gemi alma frekansı 2177 kHz‟dir. Uluslararası genel
haberleĢme kanalı, genel bir kural olarak kıyı istasyonundan farklı ulusa ait gemi istasyonları
tarafından kullanılır. 2177 kHz aynı zamanda gemiler arasında genel haberleĢme amacıyla
kullanılmaktadır. HF bandında da uluslararası çağrı frekans çiftleri bulunmaktadır.
Bir kıyı istasyonu, gemi istasyonuna rutin çağrı yapmak istediğinde DSC cihazında
„individual‟ format belirleyiciyi seçer. Geminin MMSI numarası, rutin kategorisi,
telekommand bilgisi ve gerekliyse frekans bilgisini girerek DSC mesajını hazırlar. Cihazı
uygun güce alarak geminin mevkisine en uygun frekansta çağrısını baĢlatır. Çağrı uygun tek
bir kanal ve frekansta yapılmalıdır, ancak istisnai durumlarda birden fazla frekansta
gönderilebilir. Bir frekanstaki gönderim, geminin alındı verebilmesi için 45 saniye ara
verilerek gönderilen 2 çağrıdan fazla olmayacak Ģekilde sınırlandırılmalıdır. Eğer gerekliyse
5 dakikadan az olmayan aralıklarla baĢka frekanslarda gönderim yapılabilir. Gemi tarafından
alındı verildiğinde kıyı istasyonu belirttiği çalıĢma kanalı veya frekansında haberleĢme
trafiğini iletmeye hazırlanacaktır. Çağrıya alındı verilmemiĢse en az 15 dakika sonra çağrı
tekrarlanabilir. Aynı çağrı 24 saat içinde 5 defadan fazla tekrarlanmamalıdır ve çağrı
esnasında kullanılan frekansın meĢgul edilme süresi, çağrı baĢına toplamda 1 dakikadan
fazla olmamalıdır.
Kıyı istasyonunun çağrısında ileriki haberleĢmenin yapılacağı frekans bilgisi yok ise
gemi alındı mesajında sonraki frekans/kanal bilgisi de yer almalıdır. Alındı mesajı
gönderimi; çağrı alındıktan sonra MF ve HF bantlarında 30, VHF bandında 3 saniye içinde
baĢlatılabilmelidir.
47
Gemi iletiĢim için uygun ise alındı mesajının uzaktan komuta (telecommand)
hanesinde, uygun olduğunu belirten bilgi yer alır. Ġki istasyon belirtilen çalıĢma kanalına
geçerler ve DSC çağrısı sonlandırılmıĢ olur. Gemi o an iletiĢim için uygun değilse uzaktan
komuta (telecommand) bilgisi olarak meĢgul (unable to comply) bilgisi ve ek bilgi veren
ikinci telecommand bilgisini girer. Gemi, uygun olduğunda kıyı istasyonuna bir çağrı
gerçekleĢtirir.
Bir gemi istasyonu, kıyı istasyonuna çağrı gerçekleĢtireceği zaman önceden anlatıldığı
gibi hazırladığı DSC mesajını kıyı istasyonunun ulusal çağrı frekansında gönderir. Çağrı kıyı
istasyonu tarafından cevaplanmadığında, gemi istasyonu manuel bağlantıda en az 5 dakika,
VHF bandındaki otomatik/yarı otomatik bağlantılarda en az 5 saniye ve MF/HF
bantlarındaki otomatik/yarı-otomatik bağlantılarda en az 25 saniye sonra çağrıyı
tekrarlayabilir. Kıyı istasyonu manuel bağlantıda en az 5 saniye en geç 4.5 dakika sonra,
otomatik/yarı-otomatik bağlantılarda ise 3 saniye içerisinde, bir alındı mesajı
göndermelidir.
Gemi tarafından teklif edilen çalıĢma frekansı uygunsa alındı mesajı aynı uzaktan
komuta (telecommand) ve frekans bilgisini içerir. Gemi tarafından bir çalıĢma frekansı teklif
edilmediyse kıyı istasyonu mesaja frekans bilgisi girer. Geminin teklif ettiği çalıĢma frekansı
uygun değilse kıyı istasyonu baĢka bir frekans bilgisi veya meĢgul olduğunu belirten 104
sembol numaralı uzaktan komuta bilgisi (unable to comply) ile ek bilgiyi içeren ikinci
uzaktan komuta bilgisini alındı mesajına girer. Manuel bağlantılarda gemi tarafından teklif
edilen çalıĢma frekansı kıyı istasyonu tarafından kabul edilmezse gemi baĢka bir frekans
teklif eder ve manuel bağlantılarda ikinci bilgi gemiye verilecek bir sıra bilgisi olabilir.
Kıyı istasyonu tarafından uygun olduğunu belirten bir alındı gönderildiğinde her iki
istasyon karar verilen çalıĢma kanalında haberleĢmeye baĢlar ve DSC haberleĢmesi biter.
Kıyı istasyonunun gönderdiği alındı mesajı gemiye ulaĢmazsa kıyı istasyonu çağrıyı
tekrarlar.
Bir gemi istasyonunun baĢka bir gemi istasyonuna yaptığı rutin DSC çağrısı, gemi
istasyonunun kıyı istasyonuna yaptığı çağrıya benzer. Ancak çağrı yapan gemi çalıĢma
frekansı bilgisini, çağrısındaki mesaj kısmına girer.
48
Resim 3.1: Bir gemiye DSC çağrısı yapmak
3.7. VHF Cihazı ile Bir Kıyı Ġstasyonuna Rutin DSC Çağrısı
Yapmak
Tx CALL düğmesine basılır. SHORE seçeneği seçildikten sonra arama yapılacak kıyı
istasyonunun MMSI numarası tuĢlanır veya hafızadan DIRECTORY seçilir. GörüĢülmek
istenen bir aboneye ait telefon numarası girilmeyeceğini belirten WITHOUT seçeneği
49
seçildikten sonra SEND düğmesine basılarak çağrı baĢlatılır. Ekranda “Çağrı yapılıyor.”
anlamındaki Call in progress ve “Alındı için bekleniyor.” anlamındaki Waiting for
acknowledgement yazıları görünür. Bundan sonra kıyı istasyonunun cevabı beklenir.
50
Resim 3.4: Addr Book ve Rx Log menüleri
Type of call Address Options Other data Add. Msg Ac
transmitted kn.
SHORE 001234567 No info: Kıyı istasyonunu Routine-Simplex No info Yes
Shore: veya arar.
ADDR.BOOK‟tan 98765432: Telefon Routine-Simplex- No info Yes
Shore -- numarasını arar. (Telefon no)
>Phone
SHIP 123456789 Routine- Working ch Yes
Simplex-No XX
info
LAST CALL Son çağrıyı tekrarlar.
ALL SHIPS All ships Routine- Working ch No
- Simplex-No XX
info
DISTRESS COLLISION Mevki No
SINKING UTC olarak zaman
PIRACY
UNDESIGNATED
GROUNDING
MAN OVER BOARD
ABANDONING SHIP
FLOODING
FIRE
LISTING(CAPSIZĠNG)
DISABLED AND ADRIFT
EXTENDED
VTS CALL -
51
Type of call Adress Options Category Telecom Telecom 2 Add. Ack
1 MSG. n.
INDIVIDUAL
Phone: 001234567 Phone number Routine Simplex No info No info Yes
Shore: 001234567 ROUTINE SIMPLEX No info
Ship: 123456789 URGENCY POLLING MEDICAL
GROUP 012345678 DISTRESS POSITION NEUTRAL
SAFETY NO INFO
G.AREA N:570 d02 BUSINESS FAX
W:0090 d030 ARQ
No info
(Sol üst DATA No info Yes
V.21
köĢenin Position No
V.22 bis
koordinatları Working
V.23 chxx
ve bu
V.26 bis
noktadan
V.26 ter
doğuya-
V.27 ter
güneye
V.32
mesafe)
Unable to No reason
comply Congestion
Busy
Queue
Station
barred
No operator
Temporaril
y engaged
Equipment
disabled
Bad
channel
Bad mode
No info
ALL SHIPS DISTRESS Simplex No info Workin No
URGENCY No info g chxx
SAFETY FAX
ARQ
DATA Yukarıdaki
DATA
bilgileri yer
alır.
DISTRESS Type of Ship in Distress Tehlike Position
RELAY address: distress çeĢitleri ile
ALL SHIPS/ UNKNOWN ilgili
INDIVĠDUAL /KNOWN yukarıdaki
(123456789) (123456789) bilgiler yer
alır.
52
Menü 1. Alt Menü 2. Alt Menü Parametreler
USER DISPLAY CONTRAST 0-7 arası kontrast ayarı
BACKLIGHT 0-3 arası arka TEL ekranı ıĢık ayarı
MODE Minimum/Centre/Maximum Dimmer ıĢık ayarı
SOUND EARPIECE 0-15 arası kulaklık ayarı
ALARM 0-15 hoparlör alarm ses Ģiddeti ayarı
SPEAKER Ahize kaldırılmadığında hoparlörün açık olması için
kullanılır.
VERSION Software adı ve cihaz seri numarası bilgisi
PRINT Yazıcı ON/OFF seçeneği ve 80/24 karakter kağıt
SETUP geniĢliği seçenekleri
LANGUAGE Seçilebilen Dil seçimi
diller
TELEPHONY CHANNELS VHF kanal bilgisi okuma
SCANNER Tarama tabloları oluĢturma ve ayarlama
ATIS Ġstasyonun ATIS numarası
DSC MMSI Ġstasyonun MMSI numarası
POSITION GPS bağlantısı varsa mevki bilgisi, bağlantı yoksa
mevki bilgisi girme opsiyonu
TIME GPS bağlantısı varsa otomatik tarih ve saat bilgisi,
bağlantı yoksa tarih ve saat bilgisi girme opsiyonu
TEST DSC test çağrısı yapma
AUTO ACKN Otomatik alındı verme ON/OFF ve alındı verirken
mevki bilgisi belirtme ON/OFF seçeneği
DIRECTORY ADD Hafızaya yeni giriĢ yapma
DELETE Hafıza içeriği silme
VIEW Hafıza içeriği görme
Tablo 3.4: Function menü
53
UYGULAMA FAALĠYETĠ
UGULAMA FAALĠYETĠ
GMDSS simülatöründeki VHF cihazı ile aĢağıdaki adımları takip ederek bir tehlike
uyarısı gönderiniz.
54
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
AĢağıda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D,
yanlıĢ ise Y yazınız.
DEĞERLENDĠRME
55
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–4
ÖĞRENME KAZANIMI
ARAġTIRMA
Halk içinde walky-talky olarak adlandırılan telsiz cihazları bir çeĢit portatif VHF telsiz
telefon cihazı olsa da GMDSS kapsamında gemilerde bulundurulması istenen portatif VHF
cihazlarının belirli standartlara sahip olması gerekir ve özellikleri açısından farklıdır.
Bununla beraber, walky-talky ya da benzeri portatif VHF cihazlarının gemilerde
kullanımında herhangi bir sakınca yoktur ve gemi iĢlerinde kullanılabilir.
56
4.2. Can Kurtarma Aracı Ġki Yönlü Portatif VHF Cihazı
Fotoğraf 4.1‟de örnek bir cihaz görülmektedir. Cihaz, ses kontrol ve açma/kapama
düğmesi sağa çevrilerek açılır. Bu düğme ile hoparlörden gelen ses istenilen seviyeye
ayarlanır. AĢağı yukarı ile kanal bulunur. Kanal 16 düğmesi, 16. kanal ve çağrı kanalı
düğmesi ile hafızaya kaydedilen kanal doğrudan seçilebilir. Cihaz ağza yakın tutularak ve
PTT mandalına basılarak konuĢulduğunda gönderim yapacak, bırakıldığında ise dinlemeye
geçecektir. Böylelikle haberleĢme gerçekleĢtirilir.
57
4.3. Can Kurtarma Aracı Ġki Yönlü VHF Cihazı Performans
Standartları
Cihaz taĢınabilir olmalıdır.
Can kurtarma aracı, gemi ve kurtarma birimi arasındaki olay yeri haberleĢmeleri
ile geminin dâhilî haberleĢmelerinde kullanılabilmelidir.
Cihaz anten ile bataryaya sahip dâhilî verici, PTT (Press-to-transmit) mandalı,
dâhilî mikrofon ve hoparlöre sahip olmalıdır.
Marifetsiz personel tarafından kullanılabilmelidir.
Kanal seçimi yapıldıktan sonra tek elle kullanılabilmelidir.
Dalma giysisine ait eldivenler giyildiğinde kullanılabilmelidir.
1 metre yükseklikten tekrarlayan düĢmelere dayanıklı olmalıdır.
1 metre derinlikteki suda 5 dakika kaldığında su geçirmezliğini korumalıdır.
Su içinde 45 0C‟deki ısıl Ģoklara maruz kaldığında su geçirmezliğini
korumalıdır.
Deniz suyu ve yağdan etkilenmemelidir.
Can kurtarma aracına zarar verebilecek sivri köĢeleri olmamalıdır.
Küçük boyutlu ve hafif olmalıdır.
Can kurtarma aracında ve gemide karĢılaĢılabilecek gürültü içinde
çalıĢabilmelidir.
Kullanıcının elbisesine takılabilmesini sağlayan aparatları, bilek ya da boyuna
sarılabilmesini sağlayan bir kuĢağı olmalıdır. Ancak bu kuĢak kullanıcı için bir
tehlike oluĢturmayacak zayıf bir bağlantı Ģeklinde olmalıdır.
GüneĢ ıĢığının aĢındırıcı etkisine daynıklı olmalıdır.
Denizde yüksek oranda görünür olan sarı/turuncu renklerinden birinde olmalı
veya sarı/turuncu renkteki kuĢakla iĢaretlenmelidir.
En az 156.800 MHz ve bir ilave kanalda iki yönlü haberleĢme yapabilmelidir ve
kullandığı tüm kanallar ses haberleĢmesi için tahsis edilmiĢ frekanslar olmalıdır.
Cihazın açıldığını görsel bir iĢaretle belirtebilmelidir.
Bir on/off düğmesi, manuel ses ve squelch kontrolü, kanal seçme düğmesi
olmalıdır. Kanal seçimi kolaylıkla yapılabilmeli, kanallar net bir Ģekilde
anlaĢılabilmelidir.
Cihaz açıldıktan sonra 5 saniye içinde çalıĢır duruma gelmelidir.
Cihaz vericisinin gücü en az 0,25 Watt olmalı, 1 Watt‟ı geçmemelidir.
Anten dikey polarizasyonlu olmalı ve yatay düzlemde her yöne yayın
yapabilmelidir.
-20 0C ile +55 0C arasındaki sıcaklıklarda çalıĢabilmeli, -30 0C ile +70 0C
arasındaki sıcaklıklarda depolandıklarında zarar görmemelidir.
Cihazın enerji kaynağı, cihazla uyumlu olmalı ve kullanıcı tarafından
değiĢtirilebilmelidir. Ek olarak idareler tarafından cihazın çalıĢması için harici
bir elektrik kaynağı istenebilir. DeğiĢebilir enerji kaynağı olan cihazın, sadece
tehlike durumlarında kullanılmak üzere ayrı bir enerji kaynağı daha olmalı ve
bu enerji kaynağı hiç kullanılmadığını belirten bir mühürle donatılmalıdır. Bu
enerji kaynağı maksimum çalıĢma koĢullarında en az 8 saat dayanabilmeli ve
en az 2 yıl raf ömrüne, tehlike durumlarında kullanılmayan bataryalar karıĢmayı
önleyici bir renk veya iĢarete sahip olmalıdır.
58
Cihazın üstünde, kısa bir kullanım talimatı ve batarya değiĢim tarihinin bilgisi
olmalıdır.
59
UYGULAMA FAALĠYETĠ
UYGULAMA FAALĠYETĠ
GMDSS simülatöründe portatif VHF cihazı ile bir görüĢme yapınız.
60
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
AĢağıda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D,
yanlıĢ ise Y yazınız.
1. ( )Can kurtarma aracı iki yönlü portatif VHF cihazı öncelikle günlük gemi iĢlerinde
kullanılır.
2. ( )Can kurtarma aracı iki yönlü VHF cihazı ch.16 ve bir ilave kanalda görüĢme
yapabilmelidir.
3. ( )Can kurtarma aracı iki yönlü VHF cihazı 3 Watt gücünde çalıĢır.
4. ( )Hava araçlarıyla iletiĢimde kullanılan VHF cihazları frekans modülasyonlu yayın
yapar.
5. ( )Hava araçlarıyla iletiĢimde kullanılan VHF cihazları, can kurtarma aracı iki yönlü
VHF cihazları ile aynı renkte olmalıdır.
DEĞERLENDĠRME
61
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–5
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–5
ÖĞRENME KAZANIMI
ARAġTIRMA
1-Ekran
2-Gösterge ıĢıkları
Tx: Gönderiyor.
CALL: Cihaza adreslenmiĢ bir DSC çağrısı alındı.
ALARM: Alarm çağrısı alındı.
3-TuĢ takımı
4-Shift tuĢu
5-DISTRESS butonu (Koruma kapağı kaldırıldıktan sonra 3 saniye basılı tutularak
ekrandaki bilgiler kontrol edilerek otomatik DSC tehlike uyarısı gönderilebilir.)
6-Tuning (Frekans ayar) kontrol
62
7-ON/OFF tuĢu
8-Ses kontrol düğmesi
9-TEL/DSC fonksiyon düğmesi (Telsiz telefon ve DSC modları arasında geçiĢi
sağlar.)
10-DSC modunda ADDR BOOK menüsünü açar
11-Tx CALL (Bir DSC çağrısı baĢlatmak için kullanılır.)
12-Rx LOG (Gelen DSC mesajlarını görüntüler.)
13-Ekran düğmeleri (Ekranın sağ tarafındaki yanlarında görünen fonksiyonları
seçerler.)
MF/HF cihazı VHF cihazı ile benzerdir. Aralarında baĢlıca fark VHF cihazında kanal
numarası seçilirken MF/HF bantlarda hem kanal numarası seçilir hem de frekans girilerek
haberleĢme yapılır. MF/HF cihazında bazı temel fonksiyonlar Resim 5.1‟de gösterilmiĢtir.
Frekans görünüm modunda, sağ alt taraftaki ekran tuĢları telefon ve teleks modları
arasında geçiĢi, cihaz üzerindeki ayar düğmesi (tune) ile yapılan frekans ve alıcı kazanç
kontrolü hassasiyetini ayarlamak için kullanılır. Alıcı kazanç kontrolü alıcıya gelen zayıf
sinyalin cihaz içinde güçlendirilmesini ifade eder.
Ekran tuĢları ile tune seçildiğinde; AM için 1 kHz‟lik, SSB için 100 Hz‟lik, teleks için
500 Hz‟lik basamaklarla; CLRF seçildiğinde 10 Hz‟lik basamaklarla tune ayar düğmesinin
frekans değiĢtirmesi sağlanır. RF-G(Radio Frequency Gain) seçildiğinde ise otomatik kazanç
kontrolü(AGC-Automatic Gain Control) kapanır ve tune ayar düğmesi ile manuel kazanç
63
ayarı yapılır. Bu durumda ekranda AGC Off yazısı çıkacaktır. Tekrar aynı düğmeye
basıldığında AGC fonksiyonu seçilmiĢ olacaktır.
Sadece bir tehlike ya da benzer konulu bir mesaj göndermeden önce ve öncelikle 2182
kHz AM telefon modunda yayınlanır.
Kıyı istasyonları tarafından acil fırtına uyarılarından önce vb. durumlarda da kullanılır
ancak kıyı istasyonlarının kullandığı alarm ikaz sinyali 1300 Hz frekanslı ve 10 saniye süreli
bir sinyaldir.
Örnek cihaz ile alarm sinyali göndermek için SHIFT ve arkasından 9 tuĢuna basılarak
9 tuĢunun üzerindeki ALARM üst fonksiyonu seçilir. Böylelikle 2182 kHz frekansında
baĢlayan iki tonlu alarm sinyalinin gönderimi 45 saniye sürecektir, ancak ekranda beliren
STOP seçeneği ekran düğmeleri yardımıyla seçilerek gönderim durdurulabilir. Alarm
sinyalinden sonra cihazın ahizesi kaldırılır, ahizenin mandalına basılarak sakin ve anlaĢılır
bir dille tehlike mesajı yayınlanır.
64
Resim 5.4: Ġki tonlu ikaz alarm sinyali
5.4.1. Çağrı Yapma ve Trafik Hazırlığı Ġçin Kullanılan MF/HF Telsiz Telefon
Frekansları
Bir kıyı istasyonuna çağrı yapan gemi istasyonu, çağrı yapmak için sırayla Ģu
frekansları tercih etmelidir:
Kendi milliyetlerindeki bir gemiye çağrı yapan kıyı istasyonları, bir çalıĢma kanalı
veya 2182 kHz taĢıyıcı frekansını kullanırken; kendilerinden farklı milliyetteki gemi
istasyonlarına çağrı için genel bir kural olarak 2182 kHz taĢıyıcı frekansını kullanır. 2182
kHz taĢıyıcı frekansı ile beraber bir çalıĢma kanalında devamlı dinleme yapan gemi
65
istasyonlarına, çalıĢma kanalı üzerinden çağrı yapar. Ayrıca, kıyı istasyonları DSC cihazı
olan gemi istasyonları ile telefon görüĢmesi baĢlatmak için rutin DSC çağrısı da yapabilir.
Bir kıyı istasyonuna telsiz telefon ile çağrı yapmak isteyen gemi istasyonları 4
125kHz, 6215 kHz, 8255 kHz, 12359 kHz, 16537 kHz, 18 795 kHz, 22 060 kHz ve 25 097
kHz frekanslarından birini veya kıyı istasyonunun çalıĢma frekansını kullanır.
Bir gemi istasyonuna telsiz telefon ile çağrı yapmak isteyen kıyı istasyonları 4 417
kHz. 6 516 kHz, 8 779 kHz, 12359 kHz, 16537 kHz, 19 770 kHz, 22 756 kHz, 26 172 kHz
frekanslarından birini veya çalıĢma frekansını ya da 4125 kHz, 6215 kHz frekanslarında
çağrı yapar.
4125 kHz ve 6215 kHz tehlike frekanslarında gönderim gücü 1 kW‟yı geçemez.
Kıyı istasyonu ve gemi istasyonunda gerekli ekipman varsa telsiz telefon görüĢmesi
baĢlatmak üzere yapılan hazırlayıcı iĢlemler için telsiz telgraf da kullanılabilir.
66
UYGULAMA FAALĠYETĠ
UYGULAMA FAALĠYETĠ
GMDSS simülatöründe MF/HF cihazı üzerinden bir kıyı istasyonu ile görüĢünüz.
67
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
AĢağıda boĢ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D,
yanlıĢ ise Y yazınız.
DEĞERLENDĠRME
68
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–6
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–6
ÖĞRENME KAZANIMI
ARAġTIRMA
6. MF/HF DSC-Teleks
6.1. MF/HF DSC
MF/HF DSC cihaz menüleri ve iĢletim prosedürleri VHF DSC ile hemen hemen
aynıdır. Aralarındaki temel fark kullanılan frekanslardır.
DSC tehlike uyarısı bir HF bandında gönderilir ve birkaç dakika bir kıyı
istasyonu tarafından alındı verilmesi beklenir. 3 dakika içinde bir alındı mesajı
alınmazsa diğer bir HF bandında çağrı tekrarlanır ve iĢlem bu Ģekilde devam
eder.
DSC tehlike uyarısı; bir alındı mesajı beklemeksizin, derhâl veya çok kısa
aralıklarla ve art arda farklı HF bantlarında gönderilir.
Zaman elverdiği müddetçe ilk seçeneğin uygulanması tavsiye edilir. Böylelikle kıyı
istasyonuyla yapılacak ileriki haberleĢmenin baĢlayacağı HF bandının seçimi
69
kolaylaĢacaktır. HF DSC tehlike uyarısının gönderileceği frekanslar Ģunlardır: 4207.5, 6312,
8414.5, 12577, 16804.5 kHz...
DSC tehlike (HF, MF ve/veya VHF) uyarısı gönderildikten sonra telsiz telefon
frekansı, tehlike uyarısının gönderildiği banta uygun ilgili frekanslara (HF, MF ve/veya
VHF) ayarlanır ve tehlike trafiğine hazırlanılır.
Tehlike uyarısı birden fazla HF frekansta gönderildiyse tehlike trafik frekansı 8291
kHz olmalıdır. Tehlike uyarısı, ikinci gönderim Ģekli olarak tarif edildiği üzere birden fazla
HF frekansta beklemeksizin gönderildiyse bir kıyı istasyonundan baĢarılı bir Ģekilde alındı
verilen bant dikkate alınır. Birden fazla bantta alındı verildiyse bu bantlardan birinde tehlike
trafiği baĢlatılır. Kıyı istasyonundan cevap alınmazsa diğer bantlar, cevap alınana kadar
sırayla denenir. Tehlike trafik frekansları Ģunlardır:
HF (kHz):
Telefon 4 125 6 215 8 291 12 290 16 420
Teleks 4 177.5 6 268 8 376.5 12 520 16 695
MF (kHz):
Telefon 2 182
Teleks 2 174.5
VHF:
16. Kanal (156.800 MHz)
6.1.1.3. HF Bandında Diğer Bir Gemiden DSC Tehlike Uyarısı Alan Gemi
HF bandında diğer bir gemiden DSC tehlike uyarısı alan bir gemi, tehlike uyarısına
alındı vermez ancak Ģunları yapar:
70
Eğer 5 dakika içinde herhangi bir kıyı istasyonu alındı vermez ve tehlikedeki gemi ile
bir kıyı istasyonu arasında herhangi bir tehlike haberleĢmesi gerçekleĢmezse uygun telsiz
haberleĢme tekniğiyle bir kurtarma koordinasyon merkezi (RCC-Rescue Coordination
Centre) bilgilendirilir ve RCC ya da kıyı istasyonu talimat verirse DSC tehlike uyarısı
aktarma mesajı gönderilir.
Bir kıyı istasyonundan, belirli bir bölgedeki tüm gemilerin adreslendiği bir HF DSC
tehlike uyarısı aktarma mesajı alan bir gemi, bu çağrıya DSC yoluyla alındı vermez ancak
DSC tehlike uyarısı aktarma mesajının gönderildiği HF bandındaki telsiz telefon tehlike
trafik kanalında telsiz telefon ile alındı verir.
HF bantlardaki acelelik mesajları, normalde belirli bir coğrafi bölgedeki tüm gemilere
veya belirli bir kıyı istasyonuna adreslenir. Acelelik mesajının anonsu, uygun DSC tehlike
kanalında acelelik kategorisindeki bir DSC çağrısı ile yapılır. Ġçinde bulunulan mevsim ve
günün saatine göre radyo dalgası propagasyon karakteristikleri dikkate alınarak en uygun
olduğu düĢünülen HF bandı seçilir. 8 MHz bandı çoğu durumda en uygun ilk seçenektir.
Eğer DSC çağrısı bir kıyı istasyonuna adreslenmiĢs, kıyı istasyonundan alındı vermesi
beklenir. Birkaç dakika içinde alındı mesajı verilmezse uygun olduğu düĢünülen baĢka bir
HF frekansın da DSC çağrısı tekrarlanır. Acelelik mesajı, DSC anonsunun yapıldığı banttaki
ilgili tehlike trafiği kanalında HF telsiz telefon veya telsiz teleks ile gönderilir. Belirli bir
bölgedeki HF donanımı olan tüm gemilere adreslenmiĢ bir acelelik anons ve mesajı, uygun
olduğu düĢünülen birkaç HF bandında tekrarlanabilir.
Emniyet mesajları için anons ve mesaj gönderim prosedürleri acelelik mesajı ile
aynıdır. Ancak DSC anonsunda Emniyet (SAFETY) kategorisi seçilir ve emniyet mesajında
PAN PAN acelelik sinyali yerine SECURITE emniyet sinyali kullanılır.
71
6.2.1. Telsiz Teleks Modları
Telsiz telekste iletiĢim yaparken ARQ ve FEC olarak iki mod kullanılır. Bu modlar,
teleks mesajı gönderiminde kullanılan hata düzeltme tekniklerini ifade etmektedir.
Aynı anda birden fazla istasyona yayın yapılmak istendiğinde FEC modu kullanılır.
Ġstenirse tek özel bir gemiye adreslenebilir. Teleks mesajını alan istasyon, vericisini
kullanamadığı durumlarda, FEC modundaki bir yayını alabilir. Tüm B modu mesajları bir
satır baĢı ve satır aralığı ile baĢlamalıdır. Gemi istasyonu B modundaki evreleme sinyallerini
alınca teleks yazıcısı (teleprinter) otomatik olarak mesajı yazmaya baĢlayacak ve emisyon
durunca otomatik olarak duracaktır.
FEC modunda her karakter belirli zaman aralıklarıyla iki kere gönderilir. Alıcı cihaz,
karakteri birinci gönderimde alamamıĢsa ikinci gönderimde alır. Ġki gönderimde de
alamamıĢsa o karakter mesajda eksik kalır. Dolayısıyla FEC modundaki bir teleks mesajında
bazı karakterler eksik olabilir ve anlaĢılmasında güçlük yaĢanabilir.
Telsiz teleks haberleĢmesi için MF/HF cihazında teleks modu seçilir ve sonra teleks
terminaline geçilir. Cihazlar marka ve modele göre değiĢiklik gösterse de temel iĢletimi
oldukça benzerdir. Çağrıyı baĢlatmak için ilk önce klavye üzerindeki Stand-by ıĢığının sabit
olarak yandığı görülmelidir. Eğer cihaz modemi bir DSC çağrısı veya telefon haberleĢmesi
için kullanılıyorsa ya da yazıcıda bir sorun varsa ıĢık devamlı yanıp sönecektir. Daha sonra
hangi modda haberleĢme yapılmak isteniyorsa ona göre Call FEC ya da Call ARQ
düğmesine basılır. Call FEC düğmesine basıldığında Sellective FEC ve Collective FEC
seçenekleri ekranda gözükür. Sellective FEC seçildiğinde veya Call ARQ düğmesine
basıldığında aranacak istasyonun teleks numarası girilir. Cihaz gönderime hazır olduğunda
ekranda > iĢareti gözükecek ve klavyedeki Tx ıĢığı sabit Ģekilde yanacaktır. ARQ modunda,
mesaja baĢlamadan önce karĢılıklı answerback değiĢimi yapılır. „Answerback‟, bir numara
ve kısaltılmıĢ isim içeren teleksteki istasyon kimlik bilgisidir. Otomatik telekste ve kıyı
istasyonu tarafından baĢlatılan manuel telekste answerback değiĢimi kıyı istasyonu
tarafından baĢlatılır ve kontrol edilir. Manuel telekste gemi istasyonu tarafından yapılan
çağrılarda answerback değiĢimi gemi istasyonu tarafından baĢlatılabilir. KarĢıdaki
istasyonun answerbackini almak için WRU tuĢu, kendi answerbackini yollamak için DE
72
tuĢu kullanılır. Satır baĢından baĢlayarak mesaj yazılır veya daha önceden hazırlanarak
kaydedilen mesaj cihaz hafızasından çağrılarak girilir. Mesajdan sonra ARQ modunda
karĢılıklı answerback alıĢveriĢi yapılır. Ardından BRK tuĢu ile arama sonlandırılır.
73
6.2.5. Kıyı Ġstasyonları Servis Kodları
Her kıyı istasyonu aynı hizmetleri vermez ve dolayısıyla aynı servis kodlarına sahip
değildir. Ancak tümü HELP servis kodu seçeneğini sunmak zorundadır. Ġstasyonların
kullandıkları servis kodları Ģunlardır:
74
OBS: Takip eden mesajın meteoroloji kuruluĢuna gönderilmesi gerektiğini
belirtir.
HELP: Gemi istasyonunun sistem içinde kullanılan servislerin listesini almak
istediğini belirtir. Eğer kıyı istasyonunun verdiği bir servis hakkında bilgi
alınmak istenirse HELP kodunu takip eden bilgi alınmak istenen kod yazılır.
Örneğin; HELP DIRTLX + kodu, gemi istasyonunun kıyı istasyonu
aracılığıyla bir teleks abonesiyle görüĢmek için gerekli olan prosedürler
hakkında bilgi almak istediğini belirtir.
AMV: Takip eden mesajın AMVER (Mutual-assistance Vessel Rescue)
organizasyonuna iletileceğini belirtir.
BRK: Bağlantının sonlandırılması için kullanılır.
MULTLX xy/xy/xy: Takip eden mesajın store-and-forward (Sakla ve gönder.)
yöntemiyle çok sayıda adrese gönderilmek istendiğini belirtir. x karakteri ülke
kodunu, y karakteri abonenin ulusal teleks numarasını belirtir. Bazı kıyı
istasyonlarına MULTLX iĢareti yerine gönderilen MULTLXA iĢareti, mesajlar
aboneye ulaĢtığında gemi istasyonuna bilgi verilmesi için kullanılır.
STS x: Takip eden mesajın bir gemiye store-and-forward (Sakla ve gönder.)
yöntemiyle gönderilmek istendiğini belirtir. x adreslenen geminin 5 veya 9
karakterden oluĢan kimlik numarasını belirtir.
INF: Geminin kıyı istasyonunun bilgi bankasından acil bilgi istediğini belirtir.
VBTLX xy: Takip eden mesajın, ilk hanesine yazılan telefon numarasına sesli
mesaj olarak gönderilmesi ve bir kopyasının da xy ile belirtilen teleks
numarasına teleks mesajı Ģeklinde gönderilmesi isteğini belirtir.
FAX xy: Takip eden mesajın PSTN (Public Switched Telephone Network-
Genel Aktarmalı Telefon ġebekesi) üzerinden faks yolu ile gönderilmesi
isteğini belirtir. PSTN dünya genelinde kullanılan devre aktarmalı telefon
ağıdır.
TEL xy: Takip eden mesajın kıyı istasyonu tarafından xy numaralı telefona
okunması isteğini belirtir.
DATA xy: Takip eden mesajın data olarak kıyı istasyonu tarafından xy ile
belirtilen numaraya PSTN üzerinden gönderilmesi isteğini belirtir.
RPT x: Geminin, özel olarak tanımlanmıĢ bir mesajı (örneğin önceden FEC
modu ile gönderilmiĢ bir mesaj), otomatik yeniden gönderme imkânı var ise
ARQ modu kullanarak almaya hazır olduğunu belirtir. x mesaj tanımlayıcısıdır.
TST: Geminin otomatik olarak gönderilen bir test mesajı istediğini belirtir.
(Örneğin, „the quick brown fox...‟)
TRF: Geminin kıyı istasyonunun; tarifelerde belirtilen, otomatik olarak
gönderilen bilgiyi alma isteğini belirtir.
75
6.2.6. Telekste Kullanılan Kısaltmalar
76
RSBA: Tekrar verilmesi denendi.
SSSS: Alfabenin değiĢmesi
SVP: Lütfen
T: Göndermeyi durdurunuz.
TAX: Ücret ne kadardır?/ Ücret.....‟dir.
TEST MSG: Lütfen test mesajı veriniz.
THRU: Bir teleks pozisyonu ile iletiĢimdesiniz.
TMA: Maksimum adres sayısı aĢıldı.
TPR: Teleprinter
TTX: Teleks-teleteks ara çalıĢması için değiĢtirme vasıtası tahsisi
VAL: Geçerlilik kabulü
W: Kelimeler
WRU: Orası neresi?
XXXXX: Hata
Telsiz teleks ile yapılan tehlike trafiğinde hata düzelme teknikleri kullanılır ve tüm
mesajlar en az bir satır baĢı, bir satır aralığı, bir karakter boĢluğu ve tehlike sinyali
MAYDAY ile baĢlar. Normalde telsiz teleks ile yapılan tehlike haberleĢmesi tehlikedeki
gemi ile gerçekleĢtirilmeli ve genele yönelik yayın modu (FEC modu) kullanılmalıdır. ARQ
modu da gerektiğinde kullanılabilir.
Tehlikedeki gemi, uygun tehlike teleks trafik kanalında tehlike teleks trafiğini Ģu
sıraya göre baĢlatır:
Telsiz teleks ile gemi istasyonundan alınan tehlike uyarısına alındı verileceği
zaman, Ģu format kullanılmalıdır:
Tehlike trafiğini koordine eden kurtarma koordinasyon merkezi, ilgili birim veya kıyı
istasyonu, tehlike trafiğini bozucu yayın yapan istasyonların yayınlarını kesmelerini
isteyebilir. Sessizliği sağlamak için duruma göre tüm istasyonlara veya tek bir istasyona
77
adreslenebilen bu talimat, telsiz telekste gönderilirse FEC modunda gönderilen
SEELONCE MAYDAY sinyali kullanılır. Gerektiğinde ARQ modu da kullanılabilir.
Tehlike trafiği bittiğinde arama kurtarma operasyonunu kontrol eden istasyon ilgili
frekanslarda tehlike trafiğinin bittiğini belirten bir mesaj yayınlar. Telsiz telekste bu mesaj
Ģu formatta verilir:
78
UYGULAMA FAALĠYETĠ
UYGULAMA FAALĠYETĠ
GMDSS simülatörüne giderek belirli bir bölgeye HF DSC acelelik anonsu
yayınlayınız.
79
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
DEĞERLENDĠRME
80
MODÜL DEĞERLENDĠRME
MODÜL DEĞERLENDĠRME
KONTROL LĠSTESĠ
DEĞERLENDĠRME
81
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–1‟ĠN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 A
3 D
4 E
5 C
6 C
7 D
8 C
9 D
1 Doğru
2 YanlıĢ
3 YanlıĢ
4 Doğru
5 YanlıĢ
6 YanlıĢ
7 Doğru
8 Doğru
9 YanlıĢ
10 YanlıĢ
1 YanlıĢ
2 Doğru
3 Doğru
4 YanlıĢ
5 Doğru
6 YanlıĢ
7 Doğru
8 YanlıĢ
9 YanlıĢ
10 YanlıĢ
82
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–4‟ÜN CEVAP ANAHTARI
1 YanlıĢ
2 Doğru
3 YanlıĢ
4 YanlıĢ
5 YanlıĢ
1 YanlıĢ
2 Doğru
3 YanlıĢ
4 YanlıĢ
5 Doğru
6 YanlıĢ
7 Doğru
1 YanlıĢ
2 YanlıĢ
3 Doğru
4 YanlıĢ
5 YanlıĢ
6 Doğru
7 Doğru
83
KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
ACARER Tayfun, POYRAZ Özkan, EKĠNALAN Tayyip, GMDSS El Kitabı,
Akademi Yayınları, Ġstanbul, 2009.
ECE Hilmi, KORKMAZ Yakup, Deniz HaberleĢmesi ve GMDSS Kuralları,
Akademi Denizcilik, Ġstanbul, 2009.
http://www.navcen.uscg.gov/ (03.07.2016/16:00)
http://www.itu.int/ (10.07.2016/12:00)
84