2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.

Δύναμη Laplace

ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ

Δύναμη Laplace
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020

ΘΕΜΑ Α
(Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.Μία απάντηση σωστή)

Α1. Η σχέση F = BIημφℓ η οποία δίνει το μέτρο της δύναμης Laplace ισχύει:

α.Σε όλες τις περιπτώσεις όπου ένας ευθύγραμμος αγωγός μήκους l ,ο οποίος διαρρέεται από
ρεύμα έντασης Ι ,βρίσκεται μέσα σε ομογενές μαγνητικό πεδίο έντασης μέτρου Β.
β. Μόνο στις περιπτώσεις όπου ένας ευθύγραμμος ρευματοφόρος αγωγός τοποθετείται πα-
ράλληλα προς τις δυναμικές γραμμές ενός ομογενούς μαγνητικού πεδίου.
γ.Σε όλες τις περιπτώσεις όπου ένας ρευματοφόρος αγωγός μήκους l βρίσκεται μέσα σε ομο-
γενές μαγνητικό πεδίο.
δ.Μόνο στις περιπτώσεις όπου ένας ευθύγραμμος αγωγός μήκους l ο οποίος διαρρέεται από
ρεύμα έντασης Ι, βρίσκεται μέσα σε ομογενές μαγνητικό πεδίο και είναι κάθετος στις δυνα-
μικές γραμμές του μαγνητικού πεδίου (Μονάδες 5)

Α2. Το Τesla:
α.Είναι η ένταση του ομογενούς μαγνητικού πεδίου το οποίο ασκεί δύναμη 1Ν σε ευθύγραμμο
αγωγό, που έχει μήκος 1m, όταν διαρρέεται από ρεύμα έντασης 1Α και βρίσκεται μέσα στο
μαγνητικό πεδίο τοποθετημένος παράλληλα προς τις δυναμικές γραμμές του.
Nm
β.Δίνεται από τη σχέση 1T = 1
A
γ.Είναι η ένταση του ομογενούς μαγνητικού πεδίου το οποίο ασκεί δύναμη 0,1Ν σε ευθύγραμ-
μο αγωγό, που έχει μήκος 0,1m, όταν διαρρέεται από ρεύμα έντασης 1Α και βρίσκεται μέσα
στο μαγνητικό πεδίο τοποθετημένος κάθετα προς τις δυναμικές γραμμές του.
A
δ.Δίνεται από τη σχέση 1T = 1 (Μονάδες 5)
Nm
Α3.Δύο αγωγοί Α1 και Α2 είναι παράλληλοι μεταξύ τους, απέχουν απόσταση d, έχουν
καθένας μήκος l1 , και διαρρέονται από ρεύματα εντάσεων Ι1και Ι2=3 Ι1 αντίστοιχα.
Αν ο αγωγός Α1 ασκεί σε τμήμα μήκους d του Α2 δύναμη μέτρου F τότε ο Α2 ασκεί στον
Α1 δύναμη F΄:
α.Η οπoία έχει μέτρο 3F.
β.Η οποία είναι απωστική όταν τα ρεύματα που διαρρέουν του αγωγούς έχουν ίδια φορά
γ.Της οποίας η φορά αντιστρέφεται όταν αντιστραφεί η φορά του ρεύματος που διαρρέει
τον αγωγό Α1
δ Της oποίας η φορά αντιστρέφεται όταν αλλάξουν συγχρόνως οι φορές των ρευμάτων που
διαρρέουν τους δύο αγωγούς.
(Μονάδες 5)

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 1

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

Α4.Ο ηλεκτρομαγνήτης:

α.Είναι ένα σύστημα που αποτελείται από ένα σωληνοειδές και από μια ράβδου αργιλίου η
οποία καλύπτει ολόκληρο το εσωτερικό του σωληνοειδούς.
β. Βρίσκει εφαρμογή στον ηλεκτρομαγνητικό γερανό ο οποίος μπορεί να σηκώσει σώματα των
οποίων το βάρος είναι ίσο με την φέρουσα δύναμη.
γ. Βρίσκει εφαρμογή στον ηλεκτρομαγνητικό γερανό ο οποίος μπορεί να σηκώσει σώματα
των οποίων το βάρος είναι μικρότερο από την φέρουσα δύναμη.
δ. Είναι ένα σύστημα που αποτελείται από ένα σωληνοειδές και από μια ράβδου χάλυβα οποία
καλύπτει ολόκληρο το εσωτερικό του σωληνοειδούς. (Μονάδες 5)

Α5. Nα χαρακτηρίσετε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις με το γράμμα (Σ) αν
είναι σωστή και με το γράμμα (Λ) αν είναι λανθασμένη.

α. Η δύναμη Laplace που ασκείται σε ευθύγραμμο ρευματοφόρο αγωγό μήκους ℓ, που βρί-
σκεται εντός ομογενούς μαγνητικού πεδίου έντασης B , είναι κάθετη και στην ένταση B και
στον αγωγό.
β. Στον τύπο που δίνει το μέτρο της δύναμης Laplace F = BIℓημφ , η γωνία φ είναι αυτή που
σχηματίζεται μεταξύ του αγωγού και της δύναμης Laplace.

γ. Στον κανόνα των τριών δακτύλων του δεξιού χεριού, ο δείκτης δείχνει τη δύναμη Laplace, ο
αντίχειρας τη φορά του ρεύματος, και ο μεσαίος την ένταση του μαγνητικού πεδίου B .

δ. Το μέτρο της δύναμης ανά μονάδα μήκους, μεταξύ δύο παραλλήλων ρευματοφόρων αγω-
F
γών απείρου μήκους, που απέχουν d, δίνεται από τη σχέση  K μ 2Ι1 Ι2 r
l
ε. Η μαγνητική διαπερατότητα διαμαγνητικού υλικού παίρνει τιμές άλλοτε θετικές και άλλοτε
αρνητικές με απόλυτη τιμή λίγο μικρότερη της μονάδας. (Μονάδες 5)

ΘΕΜΑ Β
Β1.Τρεις ευθύγραμμοι ρευματο-
φόροι αγωγοί μεγάλου μήκους ,Α1, A1 Α2 Α3
Α2 και Α3 είναι οριζόντιοι,
βρίσκονται στο ίδιο λείο οριζόντιο
επίπεδο και είναι παράλληλοι Ι1 Ι2 Ι3
μεταξύ τους. Οι τρεις αγωγοί
διαρρέονται από ρεύματα εντάσεων
Ι1,Ι2 και Ι3 αντίστοιχα.Το ρεύμα που
διαρρέει τον αγωγό Α1 έχει τη φορά
που φαίνεται στο σχήμα.Η απόσταση
του αγωγού Α1 από τον αγωγό Α2
είναι ίση μα x και η απόσταση του
αγωγού Α2 από τον αγωγό Α3 είναι
ίση με 3x.Ο αγωγός Α2 βρίσκεται
μεταξύ των αγωγών Α1 και Α3.Nα x
σχεδιάσετε τη φορά των ρευμάτων 3x
που διαρρέουν τους αγωγούς Α2 και
Α3.Εάν οι τρεις αγωγοί παραμένουν διαρκώς ακίνητοι και οι μόνες οριζόντιες δυνάμεις που

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 2

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

δέχεται καθένας από αυτούς , είναι οι δυνάμεις Laplace από τους άλλους δύο αγωγούς, ο λόγος
I2
έχει τιμή:
I3

1 1 1
α. β. γ.
4 3 3

Ι.Να επιλέξετε την σωστή απάντηση (Μονάδες 2)

ΙΙ.Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (Μονάδες 6)

Β2. Ένας ρευματοφόρος αγωγός Α1 είναι

Α1 I1
οριζόντιος και διαρρέεται από ηλεκτρικό
ρεύμα έντασης Ι1 =2I2 με φορά προς τα δεξιά.
Στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο με τον αγωγό
Α1 βρίσκεται ένα συρμάτινο τετραγωνικό α I
πλαίσιο πλευράς α, το οποίο διαρρέεται από Λ Κ
ηλεκτρικό ρεύμα έντασης Ι κατά την φορά
των δεικτών του ρολογιού και έχει τις δύο
πλευρές του οριζόντιες.
Ι α
Ένας δεύτερος ευθύγραμμος ρευματοφόρος
αγωγός Α2, είναι οριζόντιος, βρίσκεται στο
ίδιο επίπεδο με τους δύο προηγούμενους Μ Ν
αγωγούς, κάτω από το τετραγωνικό πλαίσιο
Μ α
και διαρρέεται από ρεύμα έντασης Ι2
,αντίθετης φοράς από αυτό που διαρρέει τον α
αγωγό Α1, Διαπιστώνουμε ότι το τετρα- Α2
γωνικό ρευματοφόρο πλαίσιο ισορροπεί.
Αντιστρέφουμε τη φορά του ρεύματος που
διαρρέει τον αγωγό Α2. I2
Το πλαίσιο θα κινηθεί: με επιτάχυνση
μέτρου:

g
α. β.2g γ.3g
2

Ι.Να επιλέξετε την σωστή απάντηση (Μονάδες 2)

ΙΙ.Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (Μονάδες 6)

Β3.Μαγνητικό πεδίο έχει κατακόρυφη διεύθυνση με φορά προς τα κάτω και το μέτρο της με
της έντασης του μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Β= Β0 + λ x,όπου x>0 η τετμημένη
σημείου του οριζόντιου λείου επιπέδου xOy,που ανήκει στη περιοχή που οριοθετείται από
τους θετικούς Οx, Οy και Β0, λ θετικοί αριθμοί.Τετραγωνικό μεταλλικό ρευματοφόρο πλαίσιο
ΚΛΝΡ έχει αρχικά την πλευρά του ΚΛ πάνω στον θετικό ημιάξονα Οy,και την πλευρά του ΚΡ
πάνω στον θετικό ημιάξονα Οx.Τό πλαίσιο διαρρέεται από δεξιόστρο-φο ρεύμα ένταση Ι και
αρχικά ηρεμεί.

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 3

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

Κάποια στιγμή δίνουμε στο

Πλαίσιο αρχική ταχύτητα μέτρου y
υ0 η οποία έχει τη κατεύθυνση του B
θετικού ημι-άξονα Οx ,έτσι ώστε
αυτό να κινεί-ται με τις πλευρές
του Κ,Λ. και ΝΡ να παραμένουν
διαρκώς παράλληλες στον
ημιάξονα Οx
Αν p0 το μέτρο της αρχικής ορμής
του πλαισίου και S το εμβαδό της υ0
επιφάνειας του πλαισίου, ο χρόνος
α
στον οποίον θα σταματήσει να
Λ Ν
κινείται το Πλαίσιο είναι:
α
Ι

O
x
Κ Ρ

p0 λp0 λp0
α. β. γ.
λ Ι Α Ι  Ι Α

Ι.Να επιλέξετε την σωστή απάντηση (Μονάδες 2)

ΙΙ.Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (Μονάδες 7)

ΘΕΜΑ Γ
Ευθύγραμμος αγωγός ΑΓ έχει
μάζα m , μήκος l ,ωμική αντί
σταση R1=R και φέρει στα άκρα
R1
του Α και Γ κατάλληλα
προσαρμοσμένους δύο αγώγι- B
K
μους αβαρείς δακτυλίους.Με την
I1 r
βοήθεια αυτών των δακτυλίων Α Γ
μπορεί να κινείται σε κατακό- R2
ρυφο επίπεδο παραμένοντας δια-
ρκώς οριζόντιος.Ο αγωγός ΑΓ
συνδέεται σε σειρά με κυκλικό Δ
αγωγό ακτίνας r=2π 10-3 m, ω- R3=2 R
μικής αντίστασης R2=R. I2
I
Ο κλάδος που περιέχει τον αγωγό
ΑΓ και τον κυκλικό αγωγό συν-
δέεται παράλληλα με δεύτερο
κλάδο που περιέχει αντιστάτη Ε, r

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 4

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

αντίστασης R3=2R και διακόπτη Δ.Παράλληλα προς τους δύο πα-ραπάνω κλάδους συνδέεται
πηγή με Η.Ε.Δ. Ε και εσωτερική αντίσταση r=R.Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι κλειστός και ο
αγωγός ΑΓ ισορροπεί καθώς εκτός από το βάρος του δέχεται επίσης και μία μαγνητική
δύναμη Laplace από οριζόντιο ομογενές μαγνητικό πεδίο έντασης B .

Δίνεται g=10 m/s2

Α. Κάποια στιγμή ανοίγει ο διακόπτης Δ

Α1.Να βρείτε προς ποια κατεύθυνση και ποια επιτάχυνση θα κινηθεί ο αγωγός ΑΓ.

(Μονάδες 6)

Α2.Να υπολογιστεί η μάζα του ΑΓ, αν είναι γνωστό ότι για να μη κινηθεί ο ΑΓ πρέπει ταυ-
τόχρονα με το άνοιγμα του διακόπτη να κολλήσουμε στο μέσο του ΑΓ μικροσκοπικό σώμα
μάζας Δm=0,1Kg (Μονάδες 6)

B.Στη συνέχεια διατηρούμε τη ράβδο ΑΓ σε ισορροπία με την αυξημένη μάζα (m+Δm)=0,4m.

To μέτρο Β της έντασης του οριζόντιου ομογενούς μαγνητικού πεδίου που υπάρχει στο χώρο
είναι διπλάσιο από το μέτρο της έντασης του μαγνητικού πεδίου του κυκλικού αγωγού στο
κέντρο Κ του αγωγού.Δίνεται το μήκος του αγωγού ΑΓ l=0,5m και η σταθερά Κ=10-7Ν/Α2

Β1.Να βρείτε την απόσταση d σημείου Λ από το μέσο του αγωγού ΑΓ στο οποίο η συνολική
ένταση του μαγνητικού πεδίου,που οφείλεται στον ευθύγραμμο αγωγό ΑΓ και το οριζόντιο ο-
μογενές μαγνητικό πεδίο είναι μηδενική.Να θεωρήσετε ότι η απόσταση d είναι πολύ μικρό-
τερη από το μήκος l του αγωγού ΑΓ . (Μονάδες 6)

Β2.Να υπολογίσετε το μέτρο της έντασης του ρεύματος που διαρρέει τον αγωγό ΑΓ όταν ο
διακόπτης Δ είναι ανοικτός. (Μονάδες 7)

ΘΕΜΑ Δ

Ένας οριζόντιος ρευματοφόρος αγωγός A1 δι-

αρρέεται από ρεύμα έντασης Ι1=1000A με φο- A1
ρά προς τα αριστερά και είναι στερεωμένος α-
Ι
κλόνητα σε οροφή. Από την ίδια οροφή εξαρ- l0
τώνται δύο όμοια ελατήρια σταθεράς k ,τα ο- Ι
ποία βρίσκονται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο l
2x0
με τον αγωγό Α1 ,όπως φαίνεται στο σχήμα.Στα Κ Λ
ελεύθερα άκρα των δύο αυτών ελατηρίων είναι A2
στερεωμένη μεταλλική ράβδος μήκους l, την ο- Ι
ποία στη συνέχεια αποκαλούμε αγωγό Α2.Ό-
σχήμα (η)
ταν διοχετεύσουμε στον αγωγό Α2, ρεύμα
έντασης Ι2= 1000A αντίθετης φοράς από αυτήν του ρεύματος που διαρρέει τον αγωγό Α1
διαπιστώνουμε ότι αυτός ισορροπεί, με τα ελατήρια να είναι επιμηκυμένα κατά 2x0 .Εάν
αντιστρέψουμε τη φορά του ρεύματος που διαρρέει τον αγωγό Α1 διατηρώντας σταθερή την

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 5

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

έντασή του ,διαπιστώνουμε ότι η νέα θέση

x y
ισορροπίας του αγωγού Α2 μετατοπίζεται Β
Κ
προς τα πάνω και βρίσκεται σε απόσταση x0 Λ
κάτω από τη θέση φυσικού μήκους του Α2
ελατηρίου. Ι
Για να διατηρηθεί ο αγωγός Α2 στην αρχική
θέση ισορροπίας του , μετά την αντιστροφή
της φοράς του ρεύματος που τον διαρρέει , x΄ y΄
πρέπει να εφαρμόσουμε οριζόντιο ομογενές
μαγνητικό πεδίο με ένταση κατάλληλης φοράς
και μέτρου Β =1,610-3T
Δίνεται ότι: το φυσικό μήκος του ελατηρίου
l0 είναι ίσο με 3x0 ,το μήκος l του αγωγού Α2
είναι ίσο με 20 x0 και η επιτάχυνση της βαρύτητας έχει μέτρο g=10m/s2.

A1.Να βρείτε την φορά της έντασης του οριζόντιου ομογενούς μαγνητικού πεδίου και να υπο-
λογίσετε τη τιμή της σταθεράς k του ελατηρίου (Μονάδες 8)

A2.Να υπολογιστεί το μήκος το μήκος l του αγωγού Α2, καθώς και η μάζα m του αγωγού
αυτού. (Μονάδες 4)

B.Διακόπτουμε την παροχή ρεύματος στον αγωγό Α2 ,προσαρμόζουμε κατάλληλα δύο

αβαρείς αγώγιμους δακτύλιους στα άκρα Κ και Λ του αγωγού Α2 και τον αποσυνδέομαι από
τα δύο ελατήρια στα οποία ήταν εξαρτημένος .Θεωρούμε δύο κατακόρυφους μονωτικούς
οδηγούς x΄x και y΄y, περνάμε μέσα από κάθε δακτύλιο έναν από τους κατακόρυφους οδηγούς
στα ανώτερα άκρα τους όπως φαίνεται στο σχήμα. Διοχετεύουμε ξανά το αρχικό ρεύμα
έντασης 1000Α στον αγωγό Α2.Στο χώρο παραμένει επίσης το οριζόντιο ομογενές μαγνητικό
πεδίοΑυξάνουμε το μέτρο της έντασης του οριζόντιου ομογενούς μαγνητικού πεδίου κατά
75% και συγχρόνως αφήνουνε ελεύθερο χωρίς αρχική ταχύτητα τον αγωγό Α2.Η χρονική
αυτή στιγμή θεωρείται ως αρχή μέτρησης του χρόνου (t0 =0)

Να βρεθεί η επιτάχυνση που θα αποκτήσει ο αγωγός και να υπολογιστεί το μέτρο της

ταχύτητάς του υ1 , τη χρονική στιγμή t1=0,1 s.Να θεωρήσετε ότι οι αγωγοί σύνδεσης του Α2
με το υπόλοιπο κύκλωμα στο οποίο είναι συνδεδεμένος, έχουν αμελητέα μάζα και ασκούν
αμελητέες δυνάμεις στον Α2. (Μονάδες 5)

Γ.Τη στιγμή t1 αντιστρέφουμε τη φορά του μαγνητικού πεδίου.

Ζητείται το διάστημα S1 που διανύει ο αγωγός σε χρόνο 0,05 s μετά την αντιστροφή της
φοράς της έντασης του μαγνητικού πεδίου. (Μονάδες 3)

Δ.Tη στιγμή t2 =0,15s το μέτρο της έντασης του μαγνητικού πεδίου αρχίζει να αυξάνεται σύμ-
φωνα με την σχέση Β=2,8.10-3 +28.10-3(t -0,15) με t  0,15s (B  Τ , t  s)

Ζητείται να υπολογιστεί η χρονική στην στιγμή στην οποία θα μηδενιστεί η ταχύτητα του
αγωγού Α2 (Μονάδες 5)

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 6

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

ΘΕΜΑ Α

Α1. – α, Α2.- γ, Α3.- γ, Α4.- γ, Α5.α - Σ, β - Λ, γ - Λ, δ – Λ, ε- Λ

ΘΕΜΑ Β

Β1.

Με δεδομένο ότι το ρεύμα που A1 Α2 Α3

διαρρέει τον αγωγό Α1 έχει φορά
προς τα πάνω, εύκολα προκύπτει Ι2 Ι3
Ι1
ότι οι άλλοι δύο αγωγοί πρέπει να
διαρρέονται από ρεύματα, των
l F3,2 F1,2
οποίων οι φορές φαίνονται στο F1,3
σχήμα.Σε διαφορερική περίπτωση F
δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η F2,1 1 F3,1
F2,3

ταυτόχρονη ισορροπία και των ,

τριών αγωγών. 2

Με F1,2 συμβολίζουμε το μέτρο της

x
δύναμης που ασκεί ο αγωγόςΑ1, 3x
σε κάθε τμήμα μήκους l του αγω-
γού Α2 .

Με F1,3 συμβολίζουμε το μέτρο της δύναμης που ασκεί ο αγωγόςΑ1 σε κάθε τμήμα μήκους l
του αγωγού Α3 .

Με F2,3 συμβολίζουμε το μέτρο της δύναμης που ασκεί ο αγωγόςΑ2 σε κάθε τμήμα μήκους l
του αγωγού Α3 .κ.λ.π.

Για την ισορροπία του Α1έχουμε:

K  21 2l K  213l  2 3
ΣF1=0,  F2,1= F3,1,      4I2=I3 (1)
x 4x 1 4

Για την ισορροπία του Α2έχουμε:

K  2 23l K  21 2l  3 1
ΣF2=0,  F2,3= F2,1,      I3=3I1 (2)
3x x 3 1

Για την ισορροπία του Α3έχουμε:

K  213l K  2 23l  2 1
ΣF3=0,  F1,3= F2,3,      4I2=3I1 (3)
4x 3x 3 4

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 7

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

η σχέση (3) επαληθεύεται από τις σχέσεις (1) και (2).Επομένως η σωστή σχέση είναι

η (α).

Β2.

Όταν το ρεύμα έντασης Ι2 έχει φορά προς τ΄ αριστερά η δύναμη F1,KΛ που ασκεί ο αγωγός Α1
στην πλευρά ΚΛ έχει φορά προς τα πάνω και μέτρο

K  21 a
F1,KΛ=  K  21  K  2(2I2 )  4 K  I 2
a

η δύναμη F2,KΛ που ασκεί ο αγωγός Α2 στην πλευρά ΚΛ έχει φορά προς τα πάνω και μέτρο

K  2 2 a
F2,KΛ=  K   2
2a

η δύναμη F1,ΝΜ που ασκεί ο αγωγός Α2 στην πλευρά ΝΜ έχει φορά προς τα κάτω και μέτρο

K  21 a
F1,ΝΜ=  K  1  K  2 2
2a

η δύναμη F2,ΝΜ που ασκεί ο αγωγός Α2 στην πλευρά ΝΜ έχει φορά προς τα κάτω και μέτρο

K  2 2 a
F2,ΝΜ=  K  2 2
a

Οι πλευρές ΛΜ και ΝΚ δέχονται από τον αγωγό Α1 δύο δυνάμεις αντίθετες οι οποίες και άλ-
ληλοαναιρούνται .Αυτό συμβαίνει διότι για κάθε στοιχειώδες τμήμα μήκους dl του αγωγού ΛΚ,
υπάρχει ένα αντίστοιχο στοιχειώδες τμήμα ίδιου μήκους της πλευρά ΝΚ ,το οποίο δέχεται από
τον αγωγό Α1 δύναμη αντίθετη αυτής, την οποία ο αγωγός Α1 ασκεί στο στοιχειώδες τμήμα
της ΛΜ

Οι πλευρές ΛΜ και ΝΚ δέχονται επίσης από τον αγωγό Α2 δύο δυνάμεις αντίθετες οι οποίες
αλληλοαναιρούνται

Εφόσον το πλαίσιο ισορροπεί ισχύει ΣF=0

F1,KΛ+ F2,KΛ - F1,ΝΜ - F2,ΝΜ – w=0 

K  4 2  + K   2  - 2K   2  - K  2 2  = w

 K   2  = w (1)

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 8

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

Όταν το ρεύμα έντασης Ι2 έχει φορά προς τα δεξιά ή δύναμη F1,KΛ που ασκεί ο αγωγός Α1
στην πλευρά ΚΛ διατηρεί την κατεύθυνσή της καθώς και το μέτρο της το ίδιο συμβαίνει και με
την δύναμη F1,ΝΜ.

Οι δυνάμεις F2,KΛ , F2,ΝΜ διατηρούν τα μέτρα τους αλλά αντιστρέφεται η φορά τους

Έτσι η νέα συνισταμένη αλγεβρικά γράφεται:

ισχύει ΣF=mα

F1,KΛ - F2,KΛ - F1,ΝΜ +F2,ΝΜ – w=mα 

K  4 2  - K   2  - 2K   2  + K  2 2  = w

 3 K   2  - w= m α (2)  3 w - w= m α  2w= m α  2mg=mα 

α=2g (3)

Σωστή απάντηση η (β)

Β3.Κάποια
χρονική στιγ- y
μή t πριν το B
μηδενισμό της
ταχύτητας του
πλαισίου η συ-
νισταμένη δύ-
ναμη που
δέχε-ται το υ0
πλαίσιο με
α
θετική φο-ρά Ν
Λ
προς τα δε-ξιά FK.Λ FN,Ρ
έχει αλγε- Ι
α
βρική τιμή: Κ Ρ
O
x x+α x

ΣF=FN, Ρ- FK.Λ 

ΣF=Bx Iα –Β(x+α)Ια (1)

όπου Βx το μέτρο της έντασης του μαγνητικού πεδίου στα σημεία με τετμημένη x
και Β(x+α) το μέτρο της έντασης του μαγνητικού πεδίου στα σημεία με τετμημένη x+α
ισχύουν

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 9

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

Βx = Β0 + λ x και Β(x+α) = Β0 + λ (x+α)

και η (1) γίνεται

ΣF=( Β0 + λ x) Iα – [Β0 + λ (x+α)] Ια

ΣF ={Β0 + λ x -[Β0 + λ (x+α)]} Iα

ΣF =-λ α Iα = -λ Iα2 = -λ IΑ και

Η συνισταμένη δύναμη έχει σταθερό μέτρο και σταθερή κατεύθυνση αντίθετη από την
κατεύθυνση της ταχύτητας.

Έστω ότι μετά από χρόνο Δt θα μηδενισθεί η ταχύτητα του πλαισίου τότε έχουμε:

Δp
ΣF= (αλγεβρική τιμή)
Δt

pτελ  pαρχ 0  p0 p0
ΣF=  -λ IΑ =  -λ IΑ Δt = – p0  Δt =
Δt Δt λΙΑ

Σωστή απάντηση η (α)

ΘΕΜΑ Γ

Α1.Διακόπτης κλειστός

Ε
Ι= με
R ολ,εξ + r R1

B
2R  2R 4 R 2 K
Roλ,εξ=  R I1 r
2R +2R 4 R Α Γ
Oπότε R2

Ε Ε
Ι= 
R + R 2R Δ
R3=2 R
Ε Ε
και Vπολ=Ε-Ιr=E- R= I2
2R 2
I
έτσι:

E
Vπολ E Ε, r
Ι1=  2 
2R 2 R 4 R

E
Η FL έχει μέτρο FL=ΒΙ1l ημ90= Β l και φορά προς τα πάνω (1)
4R

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 10

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

E
όταν ανοίξει ο διακόπτης ο αγωγός ΑΓ διαρρέεται από ρεύμα έντασης I΄1= και η νέα δύναμη
3R
E
Laplace έχει μέτρο F΄L=ΒΙ΄1l ημ90= Β l (2)
3R

E
B l
FL΄ 4 4
και  3R   FL΄  FL (3)
FL B E l 3 3
4R

Πριν ανοίξει ο διακόπτης Ο ΑΓ ισορροπεί. Αμελώντας κάθε άλλη ηλεκτρομαγνητική δύναμη που
ασκείται στον αγωγό ΑΓ έχουμε

ΣF = 0  FL=w (4)

4
(3) και (4) F΄L= w
3

4
έτσι: όταν ο διακόπτης είναι ανοικτός έχουμε: ΣF = mα  F΄L – w= mα  w – w=mα
3

1 1 10 m
w= mα  α= g  α=
3 3 3 s2

Α2.Mε τη ν προσθήκη της μάζας Δm =0,1 Κg η ράβδος ΑΓ παραμένει ακίνητη.Άρα το νέο βάρος
w΄ έχει μέτρο ίσο με F΄L

4 4 4
Άρα F΄L= w΄  w= w΄  mg= (m+Δm)g  m= (m+0,1)  4m= 3(m+0,1) 
3 3 3

4m= 3m+0,3  m=0,3Kg (5)

B1.

H φορά της έντασης του μαγνητικού πεδίου του αγωγού ΑΓ στα σημεία που βρίσκονται πάνω
από τον αγωγό ΑΓ έχει φορά από την σελίδα προς τον αναγνώστη.Είναι δηλαδή αντίρροπη

της έντασης του ομογενούς μαγνητικού πεδίου που υπάρχει στο χώρο.Έστω ότι στο σημείο Π
που απέχει απόσταση d από τον αγωγό Α η ολική ένταση είναι μηδέν .Άρα στο σημείο αυτό
ΒΑΓ = Β αλλά Β= 2ΒΚ όπου ΒΚ η ένταση του μαγνητικού πεδίου του κυκλικού αγωγού στο
κέντρο του αγωγού.

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 11

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

K μ 2Ι΄1
ΒΑΓ=
d

K μ 2πΙ΄1
ΒΚ =
r

K μ 2Ι΄1 K μ 2πΙ΄1 1 π 1 π 1 1
2  2  2 -3
   d=10-3m
d r d r d 2π10 d 10-3

B2.

O αγωγός ΑΓ ισορροπεί άρα έχουμε

F΄L= w΄  ΒΙ΄1 l ημ90=(m+Δm)g (α)

K μ 2πΙ΄1
Β= 2ΒΚ  B=2 (β)
r

K μ 2πΙ΄1 10-72πΙ΄1
(α) , (β) 2 Ι΄1 l ημ90=(m+Δm)g  2 Ι΄ 0,5 ημ90=(0,3+0,1)10
r 2π10-3 1
2 2
10-4 Ι΄1 =(0,4)10  Ι΄1 =4 104  Ι΄1=200Α

ΘΕΜΑ Δ

Α1.

F1,2 είναι η δύναμη που ασκεί ο αγωγός Α1 στο αγωγό Α2 και έχει φορά προς τα κάτω καθως
τα δύο ρεύματα είναι αντίρροπα.Τα όμοια ελατήρια ασκούν δύο ίσες δυνάμεις μέτρου Fελ η
καθεμιά.Η συνθήκη ισορροπίας γράφεται:

K  2l K  2 20 x0
ΣF=O  2Fελ- F1,2 – w =0  2k2x0 - - w=0  2k2x0 - - w=0
l0  2 x0 3x0  2 x0

4kx0 - K   8 - w=0 (1)

2

H φορά του ρεύματος στον αγωγό ΑΓ αντιστρέφεται. F΄1,2 είναι η δύναμη που ασκεί ο αγωγός
Α1 στο αγωγό Α2 και έχει φορά προς τα πάνω καθώς τα δύο ρεύματα είναι ομόρροπα.Τα ό-
μοια ελατήρια ασκούν δύο ίσες δυνάμεις μέτρου F΄ελ η καθεμιά.Η συνθήκη ισορροπίας γρά-
φεται:

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 12

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

K  2l K  2 20 x0
ΣF=O  2F΄ελ_+ F΄1,2 – w =0  2kx0 + - w=0  2kx0 + - w=0
l0  x0 3x0  x0

2kx0 + K   10 x - w=0 (2)

2

Tο εξωτερικό μαγνητικό πεδίο πρέπει να έχει φορά προς το εσωτερικό της σελίδας ώστε

η ράβδος ΑΓ να ισορροπήσει στην αρχική του θέση. Toπεδίο αυτό ασκεί δύναμη FL στην ΑΓ.Η
συνθήκη ισορροπίας γράφεται:

K  2l
ΣF=O  2Fελ_+ F1,2 – w - FL =0  2k2x0 + - w- FL =0 
l0  2 x0

K  2 20 x0
4kx0 + - w- FL =0
3x0  2 x0

4kx0 + K  8 - w- ΒΙl =0 (3)

2

(1) και (2)

2kx0 + K   10 - ( 4kx0 - K   8 )=0  K   218x0 = 2kx0  K   2 9 = kx0 (4)

2 2

(1) και (3) κατά μέλη αφαίρεση

4kx0 - K   8 - w –(4kx0 + K  8 2 - w- ΒΙl)=0

2

16K   2 - ΒΙl =0  16K   =Βl  16K   =Β20x0 (5)

(4) και (5) κατά μέλη διαίρεση

K μ Ι2 9 kx0 Ι9 k 20  9I  B
=  =  =k
16K μ Ι B20x0 16 B20 16

45
k= BI
4

και με Ι=1000Α και Β=1.6 10-3Τ έχουμε

45
k= 1.6 103 1000  k
4

k=18 Ν/m (6)

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 13

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

(7)Aπό (4) έχουμε 18x0= K   2 9

0.9 9
18 x0=10-7 10002 . 9  x0 =   0.05m
18 180

l0=3x0=0,15m

l=20x0=1m (7)

και από (1) 4 kx0 - K   2 8 - w=0  4. 18. 0,05 - 107100028 - w=0  3,6-0,8=m10

3,6-0,8=m10  2,8=10 m 

m=0.28Kg (8)

B1.

Όταν αυξηθεί η ένταση του ομογενούς μαγνητικού κατά 75% θα προκύψει το νέο μέτρο

Β΄=Β +0.75Β=1,75Β  Β΄=1,75.1,6 10-3=2.8 10-3Τ (9)

F΄L και w έχουν φορά προς τα κάτω και ο 2ος του Νεύτωνα γράφεται:

ΣF= FL + w=mα

Β΄Ι l+mg=mα  2.8 .10-3 .1000.1+0,28.10=0,28α  5.6=0.28α  α=20m/s2 (10)

H κίνηση του αγωγού είναι ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη χωρίς ταχύτητα αρχική και
ισχύει: υ=αt και την στιγμή t1=0.1s η ταχύτητα έχει μέτρο

υ=20 .0,1=2m/s2 (10)

Γ1.

Όταν αντιστραφεί η φορά της έντασης του μαγνητικού πεδίου θα αναστραφεί και η φορά της
δύναμης Laplace (η οποία πλέον κατευθύνεται προς τα πάνω) οπότε ο 2ος του Νεύτωνα
γράφεται:

ΣF= w- FL =mα

2.8 .10-3 .1000.1-0,28.10=0,28α΄  2.8-2.8=0,28α  0 m/s2 =α (11)

η κίνηση είναι πλέον ευθύγραμμη και ομαλή άρα S =υΔt=2.0,05=0,1m

S=0,1m (12)

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 14

 2η Γραπτή εξέταση στον ηλεκτρομαγνητισμό.Δύναμη Laplace

Γ2.

Όταν το μέτρο της έντασης του μαγνητικού πεδίου μεταβάλλεται χρονικά η δύναμη Laplace

έχει μέτρο F΄΄L=ΒΙ l=[2,8 +28(t-0.15)]10-3 .1000 .1= 2,8+28(t-0.15) (S.I.) H F΄΄L κατευθύνεται
προς τα πάνω

και έχουμε:

ΣF= w- FL =mα  2.8-[2.8+28(t-0,15)]=0,28α

 -28(t-0,15) =0.28α  α=-100(t-0,15) t ≥ 0.15s (S.I.)

H επιτάχυνση είναι μεταβλητή και θα υπολογίσουμε τον χρόνο στηριζόμενοι στο γεγονός ότι η
μεταβολή της αλγεβρικής τιμής της ταχύτητας είναι αριθμητικά ίση με το εμβαδό στο διάγραμμα
αλγεβρικής τιμής επιτάχυνσης –χρόνου

α(m/s2)

0,15 t

E t(s)

-0100(t-0,15)

1
E=Δυ=0-υ=0-2=- 2m/s  (t  0,15).[100(t  0,15)]  - 4=-100(t-0,15)2
2
 2=10(t-0,15)  t=0.35s

Π. Μανδραβέλης ylikonet 2020-2021 Σελίδα 15