Professional Documents
Culture Documents
Literatura de Finais Do Século XX e Comezos Do XXI (Resumen)
Literatura de Finais Do Século XX e Comezos Do XXI (Resumen)
A POESÍ A
A partir de 1975 coa marte de Franco iníciase unha nova etapa sociopolítica. Este cambio en poesía producirase coa publicación
de Con pólvora e magnolias (1976) de Ferrín e tamén influirá Herba de aquí e acolá de Álvaro Cunqueiro. Ao mesmo tempo
realizase unha reivindicación da lírica medieval e da poesía de Manuel Antonio que van influír decisivamente en parte da nova
produción poética.
A PRO SA
Caracterízase polos seguintes trazos:
- Pluralidade de estilos e temáticos, aparición de noros subxéneros e incorporación aos modelos narrativos universas.
- Creación de novas editoras e importantes premios.
- Aumento do número de lectores, en parte pola escolarización en galego.
- Tradución de moitas obras narrativas a outras linguas.
A narrativa nos 80
A partir de 1975 consolidarse autores da Nova Narrativa Galega (Carlos Casares, Méndez Ferrín), pero además van cobrando
peso outros novos como Xabier Alcalá, Víctor Fernández Fe, Xanes ou Alfredo Conde.
- Narrativa de xénero: os autores danse conta de que a literatura galega non posúe mostras de determinados
subxéneros e nacen así a narrativa de xénero negro, a de xénero erótico, a de ficción científica; o western ou a narrativa
de aventuras.
- Comezou a desenvolverse outra literatura "máis autóctona", dedicada por unha parte á revisión da tradición galega e á
construción de alternativas simbólicas. Os autores máis importantes son:
* Darío Xohán Cabana: traballa sobre referentes mítico-líricos do imaxinario nacional, recreando unha etapa fabulosa
e cabaleiresca. Escribiu Galván en Saor (1989).
* Manuel Rivas: nas primeiras primeras obras aborda o conflito do mundo rural co urbano e a adaptación do primero
á modernidades como en Un millón de vacas. Con ¿Que me queres, amor? obtén o Premio Nacional de Literatura e o
seu recoñecemento outorgoulle unha popularidade e un éxito de vendas. Outra parte da súa narrativa caracterízase
por tratar de retratar a historia do país, tanto coa Guerra Civil e a posguerra (0 lapis do carpinteiro, Os libros arden
mal) como outra máis proxima no tempo, Todo é silencio (2010), que aborda o narcotráfico.
* Tamén cabrería destacar Miguel Anxo Murado (Ruido, Relatos de guerra), Xosé Miranda (Morning Star) ou Marilar
Aleixandre (Teoría do caos).
A narrativa nos 90
A partir de 1985 introdúcese unha evidente vontade rupturista. Exemplo disto son obras como Cañón desastre de Suso Toro
ou Historia de rock'n roll de Antón Reixa, produción ben acolliadas polo público e que supoñen a aceptación do rupturismo.
- A narrativa urbana e experimental: móvense nestas coordenadas unha serie de autores caracterizados pola
experimentación formal, o rexeitamento do realismo, a aposta polo urbano como espazo imaxinario, o interese polas
artes audiovisuais e pola underground, a negativa a crear mundos coherentes e un afán de ruptura estética.
* Suso de Toro: móvese entre o realismo e a novela experimental. Caracterízase pola tendencia ao cotián, unha
temática plenamente urbana e a tendencia ao fragmentarismo. A súa linguaxe é simple e directa, cun excelente
dominio do rexistro coloquial. Dentro da súa produción resaltan Polaroid (1986), Land Rover (1988) ou Home sen
nome (2006), destaca Polaroid (1986), pero a que más destacou foi Tic-Tac (1993), que se poden considerar como a
máxima representante da nosa posmodernidade literaria. Esta obra está caracterizada pola desintegración discursiva,
a polifonía e fragmentación da identidade dos personaxes e o uso dunha linguaxe desmitificadora.
* Tamén se poden inserir autores como Xelis de Toro (Non hai misericordia) on Xurxo Borrazás (Criminal ou Eu é).
- A narrativa bravú: mesturando a temática urbana e ruralista, certos narradores retratan o choque cultural que se
produce en Galiza cando a sociedade tradicional adopta as modas da sociedade de consumo. Trátase dunha narrativa
irónica que expresa as contracións e as diferenzas culturais da Galiza actual. Os seus representantes son Xurso Souto,
Santiago Jaureguizar (Fridom spik) e mesmo Manuel Rivas.
O TE ATRO
Na década dos 70 o teatro galego vive a súa época de maior vitalidade coa celebración das Mostras de Teatro Independente de
Ribadavia e o Certame Abrende de textos literarios. Destacan Euloxio R. Ruibal, Manuel Laurenzo e Roberto Vidal Bolaño.
Anos oitenta
Co inicio dos 80 o teatro deixa de ser un espello da realidade. Os autores presentan un menor vínculo coa profesión teatral,
preocúpanse menos pola posta en escena e reclaman a liberdade de escribir como queren. Trátase dun teatro culturalista, de
forte carga simbólica e que emprega con frecuencia a ironía e a parodia; tamén salienta a presenza do absurdo e o alto nivel
de abstracción que bota man da anonimia dos personaxes. Destacan Xesús Pisóon, Fernán-Vello, Cid Cabido on Inma Souto.
Anos noventa
Continúase nesta época coa profesionalización do teatro:
- A relación co feito teatral é máis estreita, temos exemplos como Cándido Pazó que é autor, director, actor e tradutor.
- Conslídanse as compañías estables que conforman un panorama bastante plural: Teatro do Atlántico (teatro de autor,
de conflito psicolóxico), Teatro de Noroeste (cómico), Ollomoltranvía, Chévere, Talía Teatro ou Sarabela Teatro.
- Desenvólvese a institucionalización do teatro: en 1984 créase o Centro Dramático Galego co obxectivo de recuperar o
patrimonio teatral galego e tamén as aulas de teatro das universidades.
As características máis destacadas son:
- Menos simbólico, ten predilección polo ludismo e acode con frecuencia á intertextualidade.
- Cóidase a estructura das pezas.
- Cultívanse de novo a comedia e mais o teatro histórico.
Destacan Roberto Salgueiro, Cándido Pazó, Quico Cadaval ou Raúl Dans.