Mieszko II: załamanie państwa i próba odbudowy

Po śmierci Bolesława i Chrobrego władzę w państwie Piastów objął Mieszko II. Był on człowiekiem
wszechstronnie wykształconym, pierwszym polskim władcą, który umiał pisać i czytać. Oprócz języka
polskiego znał łacinę, grekę i język niemiecki. Niestety, po sześciu latach panowania, z powodu
jednoczesnych najazdów z zachodu i wschodu oraz działań podjętych przez wypędzonych wcześniej
braci, Mieszko II zmuszony był uciekać z kraju. Udało mu się wrócić i zjednoczyć część państwa,
jednak autorytet władcy mocno ucierpiał i po jego śmierci w 1034 r. Polska pogrążyła się chaosie.

Pierwsza połowa XI w. to okres załamania się monarchii piastowskiej oraz wystąpień poddanych – w
tym buntu możnowładców i tzw. reakcji pogańskiej w Wielkopolsce. Następstwem zbrojnego
wtargnięcia w 1038 r. wojsk czeskiego księcia Brzetysława I było spustoszenie Wielkopolski i utrata
Śląska. Czesi zabrali ze sobą relikwie św. Wojciecha, a zniszczone arcybiskupstwo gnieźnieńskie
upadło. Polska praktycznie przestała istnieć. Kraj udało się scalić i odbudować synowi Mieszka II,
Kazimierzowi I Odnowicielowi.