¿Que 

lle pasa aos termos espectroscopicos do ion libre ao situarse en 
simetría octaédrica?
• Aproximación de campo débil: supoñemos que Δo é o mais 
preto a cero que podamos imaxinar. As forzas postas en xogo na 
interacción M‐L serán, de maior a menor:
1. F(Mn+↔e-)
2. F(e- ↔e-)
3. F(e- ↔L)
• Aproximación de campo forte: supoñemos que Δo é moi 
superior a calquera outro efecto. A prelación de forzas será 
agora:
1. F(Mn+↔e-)
2. F(e- ↔L)
3. F(e- ↔e-)

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 25

Aproximación de campo débil
• Se o campo é o suficientemente débil, podemos supor que soamente 
necesitamos saber como lle afecta a simetría as funcións orbitais e aos termos 
nos que están agrupadas

Termos espectroscopicos (contribución orbital) en configuracións dn
1º) Podemos obter o símbolo do mesmo
xeito que o facíamos para os orbitais
2º) Pero, tendo en conta que representan
funcións orbitais («d») que son
sempre de simetría «par»
Táboa de carácteres
Campo  Campo 
Esférico  Octaédrico
S A1g
P T1g
D T2g, Eg
F ?

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 26

 Aproximación  de campo débil

Desdobramento dos orbitais f en campo octaédrico

ORBITAIS  f

fx3, fy3,fz 3 (t1u ) Pode suporse un desdobramento similar dos 

termos F pero tendo en conta que engloban 
fz(x 2‐y2), fx(y2‐z 2),  fy(z 2‐x 2)  (t2u )
funcións orbitais “d” (funcións “gerade”):

fxyz (a 2u )
Campo  Campo 
Esférico  Octaédrico
S A1g
P T1g
ion libre campo octaédrico
D T2g, Eg
F T1g, T2g, A2g
out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 27
Aproximación de campo débil
• Nos complexos «reais» de campo débil a multiplicidade de espín é a mesma que a do ion 
en campo esférico ou illado

Mn2+ [Mn(II)L6]

eg EECC = {3 x (‐2/5Δo)} + {2 x (3/5

o≈0 Δo)} + {0 x P}  =  0

d6 t2g

Termo espectroscópico: 6S O estado en campo débil ten que ser 
tamén sextuplete

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 28

Aproximación de campo débil
Polo tanto:
Mn2+ [Mn(II)L6]

eg

o≈0

d6 t2g

Termo espectroscópico: 6S 6A
1g

As transicións electrónicas para ser observadas no UV‐vis
o estado inicial e o excitado deben ter o mesmo estado 
de espín.
Non existe ningún outro estado sextuplete no complexo 
e polo tanto non temos transicións permitidas: non hai 
cor?

MnSO4.4H2O

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 29

Aproximación de campo débil
Comprobemos que se trata do mesmo número funcións orbitais (microestados):
Mn2+ [Mn(II)L6]

eg

o≈0

d6 t2g

Termo espectroscópico: 6S 6A
1g

O número de microestados calcúlase (desde a representación do termo) pola expresión:
(2S+1) x (2L+1)

É dicir, multiplicidade de espín x dexeneración (dimensionalidade) orbital
No termo fundamental do ion libre (6S, L = 0), entón: 
((2x5/2)+1) x (2x0+1) = 6

No complexo a dimensionalidade orbital do termo A1g a determinamos na táboa de 

carácteres do grupo Oh (A=B=1, E = 2, T=3). Entón tamén:
((2x5/2)+1) x 1 = 6

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 30

 Aproximación de campo débil

Exemplo d1

Ti3+ [Ti(III)L6]

eg

o≈0

d1 t2g
Termo espectroscópico: 2D 2T 2E
2g, g

Temos dous termos de igual multiplicidade de espín: debe 
observarse unha banda

Pero para describir a transición debemos saber cal deles é o 
mais estable?

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 31

Aproximación de campo débil

Exemplo d1

1º) O termo mais estable ten que estar constituído por 
microestados onde o electrón ocupe os orbitais t2g
2º) O termo entón ten que ser tridimensional:
eg

t2g

3º) Ao termo excitado deben corresponder os microestados 
onde se poblan os orbitais eg
4º) O termo excitado ten que ser bidimensional:
2E
eg g
hν
t2g 2T
2g

5º) Polo tanto a banda no UV‐vis ten a súa orixe na transición: 
2E  2T
g 2g

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 32

Aproximación de campo débil

Exemplo d1
Diagrama de Orgel para o sistema d1

2E
g

2D

2T
2g

Δo≈0 Δo→

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 33

 Aproximación de campo débil

Exemplo d2

[Ti(III)L6]

eg

o≈0

d2 t2g
Termos espectroscópico: 3F,3P
1º) Temos CATRO 
3P  3T termos polo tanto son 
LEMBRA: sempre (dn) que no ion libre  1g(P)
temos un termo fundamental F temos que  posibles TRES 
ter en conta que existe outro P de igual  transicións
multiplicidade de espín 3F  2º)O termo fundamental 
3T 3T 3A
1g(F), 2g, 2g
debe ser un dos que 
xurde de F

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 34

Aproximación de campo débil

Exemplo d2
3T 3T 3A
1g(F), 2g, 2g

1º) Lembra, T2g nunca vai ser fundamental (veremos logo por que) é sempre 
intermedia
2º) Nos microestados do estado fundamental ocúpanse os orbitais t2g
3º) Nese caso, a dimensionalidade orbital é tripla
eg

t2g

4º) Polo tanto, as tres bandas teñen a súa orixe nas seguintes transicións, de 
menor a maior enerxía serían: 3T (P) 
3T 3T (F) 1g
2g 1g 3A
2g
3T
3A 3T (F) 2g
2g 1g

3T (P) 3T (F)
1g 1g 3T (F) 
1g

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 35

Aproximación de campo débil

Exemplo d2
Diiagrama de Orgel para o sistema d2

3T (P)
1g

3A
2g

3T
2g

3F

3T (F)
1g

Δo≈0 Δo→

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 36

Aproximación de campo forte
• Aproximación de campo forte: podemos calcular a enerxía pero non é trivial 
determinar qué funcións orbitais engloban

Exemplo d2:

eg2       EECC: 6/5Δo
Δo
t2g1eg1 EECC: 1/5Δo

Δo
t2g2 EECC: ‐4/5Δo

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 37

Aproximación de campo forte
• Aproximación de campo forte: podemos calcular a enerxía pero non é trivial 
determinar qué funcións orbitais engloban

d2
1
1
S A1g
(1) (1)
1
Eg
(2)
1
T1g
(3)
1
T2g
1
G (3)
(9)
1
A1g 1
A1g
(1) 1
Eg eg 2
3
P
3
T1g 6/5o(+12 Dq)
3
(6)
(9) (9) A2g
1
Eg
(2)
1
D
(5) 1
T2g 1
T1g
(3) 1
T2g
3 3
A2g T1g t2g1eg1
(3) 1/5o(+2 Dq)
3
(24)
T2g

3
T2g
3
F (9)
(21) 1
A1g
1
Eg
3
T1g 1
T2g t2g2
(9) -4/5o(-8 Dq)
3
(15)
T1g
Δo≈0 Δo=∞
(a) (b) (c) (d) (e)

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 38

Aproximación de campo forte

Consideremos en primeiro lugar a configuración t2g1eg1

Temos 4 posibles formas de colocar o electrón en eg

Temos 6 posibles formas de colocar o electrón en t2g

6 x 4 = 24 formas posibles de colocar os electróns

Desde o punto de vista da simetría podemos considerar como o produto 
(esquecendo polo de agora o estado de espín) da especie de simetría T2g (t2g1) e 
Eg (eg1)

T2g x Eg = T2g + T1g

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 39

Aproximación de campo forte

Existen dous posible estados de espín triplete e singulete:

2S+1 =        3                          1

Polo tanto na configuración t2g1 eg1 debe dar orixe aos 

seguintes termos:

3T + 3T1g + 1T2g + 1T1g

2g

(3 x 3) + (3 x 3 ) + (1 x 3) + (1 x 3) = 24 microestados!

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 40

Aproximación de campo forte

d2
1
1
S A1g
(1) (1)
1
Eg
(2)
1
T1g
(3)
1
T2g
1
G (3)
(9)
1
A1g 1
A1g
(1) 1
Eg eg 2
3
P
3
T1g 6/5o(+12 Dq)
3
(6)
(9) (9) A2g
1
Eg
(2)
1
D
(5) 1
T2g 1
T1g
(3) 1
T2g
3 3
A2g T1g t2g1eg1
(3) 1/5o(+2 Dq)
3
(24)
T2g

3
T2g
3
F (9)
(21) 1
A1g
1
Eg
3
T1g 1
T2g t2g2
(9) -4/5o(-8 Dq)
3
(15)
T1g
Δo≈0 Δo=∞
(a) (b) (c) (d) (e)

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 41

Aproximación de campo forte

Consideremos agora a configuración eg2

Temos 4 posibles formas de colocar o 1º electrón en eg

Temos 3 posibles formas de colocar o 2º electrón en eg

(4 x 3)/2 = 6 formas posibles de colocar os electróns

Desde o punto de vista da simetría podemos considerar como el produto 
(esquecendo de novo o estado de espín) da especie de simetría Eg (eg1) e Eg (eg1)

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 42

Aproximación de campo forte

Eg x Eg = A1g + A2g + Eg

(1 x 1) + (3 x 1) + (1 x 2) = 6

1A + 3A2g + 1Eg
1g

O único que ten correspondencia en 
campo débil

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 43

Aproximación de campo forte

d2
1
1
S A1g
(1) (1)
1
Eg
(2)
1
T1g
(3)
1
T2g
1
G (3)
(9)
1
A1g 1
A1g
(1) 1
Eg eg 2
3
P
3
T1g 6/5o(+12 Dq)
3
(6)
(9) (9) A2g
1
Eg
(2)
1
D
(5) 1
T2g 1
T1g
(3) 1
T2g
3 3
A2g T1g t2g1eg1
(3) 1/5o(+2 Dq)
3
(24)
T2g

3
T2g
3
F (9)
(21) 1
A1g
1
Eg
3
T1g 1
T2g t2g2
(9) -4/5o(-8 Dq)
3
(15)
T1g
Δo≈0 Δo=∞
(a) (b) (c) (d) (e)

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 44

Aproximación de campo forte

Consideremos agora a configuración t2g2

Hay 6 posibles formas de colocar el electrón en t2g

Hay 5 posibles formas de colocar el electrón en eg

(6 x 5)/2 = 15 formas posibles de colocar los electrones
Desde el punto de vista de la simetría podemos considerar como el producto 
(olvidándonos por ahora del estado de espín) de la especie de simetría T2g (t2g1) 
y T2g (t2g1)

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 45

Aproximación de campo forte

T2g x T2g = A1g + Eg + T1g + T2g

1A + 1Eg + 3T1g + 1T2g

1g
(1 x 1) + (1 x 2) + (3 x 3) + (1 x 3) = 15

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 46

Aproximación de campo forte

d2
1
1
S A1g
(1) (1)
1
Eg
(2)
1
T1g
(3)
1
T2g
1
G (3)
(9)
1
A1g 1
A1g
(1) 1
Eg eg 2
3
P
3
T1g 6/5o(+12 Dq)
3
(6)
• Dúas funcións de igual simetría e 
(9) (9) A2g
1
Eg
(2) estado de espín non se poden cruzar
• O termo mais estable en campo 
1
D
(5) 1
T2g 1

(3) 1
T1g
débil debe ser o mesmo en campo 
T2g
3
A2g 3
T1g
forte porque non se produce cambio 
t2g1eg1
(3)
(24)
1/5o(+2 Dq) de espín
3
T2g

3
T2g
3
F (9)
(21) 1
A1g
1
Eg
3
T1g 1
T2g t2g2
(9) -4/5o(-8 Dq)
3
(15)
T1g
Δo≈0 Δo=∞
(a) (b) (c) (d) (e)

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 47

Diagramas de correlación
d2
1
1
S A1g
(1) (1)
1
Eg
(2)
1
T1g
(3)
1
T2g
1
G (3)
(9)
1
A1g 1
A1g
(1) 1
Eg eg 2
3
P
3
T1g 6/5o(+12 Dq)
Diagrama completo de correlación  (9) (9)
3
A2g
(6)

para un ion d2 en campo  1
Eg

octaédrico: (a) estados en campo  1
D
(2)

débil, (b,d) representaciones  (5) 1
T2g 1
T1g
según la teoría de grupos, (e)  (3) 1
T2g

estados en campo fuerte, (c)  3
A2g 3
T1g t2g1eg1
(3) 1/5o(+2 Dq)
región de campo intermedio 3
T2g
(24)

3
T2g
3
F (9)
(21) 1
A1g
1
Eg
3
T1g 1
T2g t2g2
(9) -4/5o(-8 Dq)
3
(15)
T1g

(a) (b) (c) (d) (e)

out‐22 Química Inorgánica III – Grao en Química 48