BIOKIMI

TILA
 Perqendrimi I tretesirave
Me perqendrim te tretesirave kuptojme sa substance e tretur ndodhet ne nje sasi te caktuar te saj.Sa
me shume sasi te tretur qe ka ne tretesire aq me e perqendrar eshte tretesira.

Tretesira mt=tretesi m1 +sub e tretur m2

Dallojme dy lloje te perqendrimeve:

Molar(M):. Përqendrimi molar (CM)   ose molariteti (M) tregon numrin e moleve të tretura në 1 litër
tretësirë.
CM – përqendrimi molar i tretësirës
n – numri i moleve të substancës së tretur
V – vëllimi i tretësirës
Ms – masa molare e substancës së tretur në g/mol
ms – masa në gram e substancës së tretur
2M NaOH=2mol ne 1L tretesire..

Perqendrimor(%):sasi ne gram te sub te tretur ne 100gr tretesire.10% NaCl=10 gr NaCl ne 100gr

tretesire

C%=m1/m2 *100

Shb.Percaktoni masen ne gr te NaNO3 qe ndodhen ne 250 ml 0.02 M

CM=0.2 M,V=250ml—0.25l,Masa molare=85g/mol

Shb.Masa e sub te tretur dhe masa e trettesit per te pergatitur 200gr tretesire.Sa NaCl dhe H2O

Mt=200gr,C%=20%, Rez:m1=40g ,m2=160gH2O

Shb.Cili eshte perqendrimi I tretesires e cila permban 40g Na2CO3 ne 600g tretje?Dendesia e tretesires
1.067g/cm3 Rez:C=0.67 mol/dm3

Perqendrimi perqendrimor(%)

1.Peshoro-peshor (W/V) 5 g sub e tretur/100g tretesire

2.Peshoro-vellimor(W/V) 5g sub e tretur/100ml tretesire

3.Vellimoro-vellimor(V/V) 5ml sub e tretur/100ml tretesire

Nemaliteti(N)-1g ekuivalkenti I sub te tretur gjendet ne 1000ml te tretesires

Gek-kriprat=pesha molekulare/nr.i elementit *valenca

Gek-acideve=pesha molekulare/nr I atomeve te H

Gek-bazave=pesha molekulare/nr I grupeve te OH

SHb.Te pergatiten 50ml 0.1 M te tretesires se HCl

PM=36.5,37%,96.5%H2SO4, 1mol=xgram-sa pesha mol

I)1M:36,5g=0,1M:Xg

X=3,65

II)3.65:1000ml=Xg:90ml

X=0.18G

III)37g:100g=0.18:Xg

X=0.49g

IV)1,19g:1ml=0.49g:Xml

X=0.41ml

Shb. Gram ekuivalenti I I H2SO4,49g,0.1,50ml.

1.4.9,2.0.245g,3.0.253g,4.0.13ml

Shb.HCl 37%,0.5N,500ml,ek=36,5g

1.18.25,2.9.12g,3.24.56g,4.0.67ml

Shb.50ml HCl,0.01N,36.5PM,PS=1.19

1.0.36,2.0.018,3.0.49g,4.0.041ml

1.1M

2.1000ml

3.100gr

4.1ml
 KARBOHIDRATET
Ndikimi I acideve ne Karbohidrate-Prova e Molischit
Principi-Behet per te provuar pranine e karbohidrateve ne nje komponim apo nje substance.

Rez pozitiv-japin Karbohidratet qe kane me teper se 4 atome te C.

Rez negative-japin Krabohidratet qe kane me pak se 4 atome te C.

Mjetet e punes-2ml tr.sheqer(Glu 1%,Lak1%,Ami1%)2-3 ml pika alphanaftol,2ml H2SO4.

Ecuria e punes-E1:2ml Glu +2-3ml alpha naftol

E1:2ml Lak +2-3ml alpha naftol

E1:2ml Mal +2-3ml alpha naftol

Rezults: Ne keto epruveta formohet nje unaze me ngjyre vjollce ne vendine kontaktit,tregon se rez.
eshte pozitiv.

Ndikimi I bazave ne Karbohidrate-Prova e Moorit

Principi: Era e karameles vie si rezultat I I shkaterrimit ted isa molekulave qe ndodh gjate bashkimit te
grupve aldehide dhe ketone.

Mjetet e punes:Tr.(Glu 5%,Fru 5%),NaoH10%

Ecuria e punes:E1:1/4Glu+1/2NaOH

E2:1/4Fru+1/2NaOH

Vendosim ne banjo ujore ne temp 100.c.

Rezults:Tretesira se pari merr ngjyren e verdhe pastaj kafe dhe ne fund te zeze.Per shkak te
karamelizimit te sheqernave formohet era e karameles.

Reaksionet reduktuese te Karbohidrateve

Prova e Fehlingut
Principi:Kjo prove paraqet proven e oksidoreduktimit.

Mjetet e punes:Feh1 dhe feh2,1ml Glu,

Ecuria e punes:Ne nje epruvete qesim 1ml Fehling I+1 ml Fehlig II.Vlojme epruveten 100.c,pastaj qesum
1ml Glu dhe e nxejme apet ne flake derisa te vloje,

Rezults:E verejme formimin e oksidit te Bakrit(Cu2O) I ngjyre te kuqe,tregon se rezuktati eshte

pozitiv.Reduktimi kryhet veten ne ambient alkali dhe gjate vlimit.
 Formimi I ozaconeve
Principi:Pasi qe monosaharidet ne molekulat e tyre kane grupin aldehid ose keton ,ato reagojne me
derivatet e tyre dhe formojne ozaconet ne forme kristalore.

Mjetet e punes:5ml Glu,fenilhifrazin-klorhidrat ,Na acetat,10 pika ac.acetik

Ecuria e punes:E1:5ml Glu+fenilhidrazin-klorhidrat+Na acetat+10 pika ac.acetik .Epruveta tundet

mire,vendoset ne banjo ujore per 30min ne 100.c.Pastaj epruveten e vendosim ne ujin e kroit.

Rezults:Verehet formimi I gjilperave kristalore me ngjyre te verdhe -Glukozaconet.

Formimi I maltozaconeve
Principi:Ozaconet e fituara me maltose quhen -maltozacone.Kane forme ylli.Me ane te reaksioneve
reduktuese verhete prezenca e sheqerit ne ndonje ambient ndersa me ane te formimit te ozaconeve
verehet lloji I shqererit.

Mjetet e punes:5ml Mal,fenilhidrazin-klorhidrat,Na acetat,10 pika ac.acetik.

Ecuria e punes:E1:5 ml tr.Mal+fenilhidrazin-klorhidrat dhe Na acetat+10 pika ac.acetik.Ep vendoset ne

banjo ujore per 30min ne 100.c.Pasi te nxirret nga banjo ujore ftohet ne ujin e kroit.

Rezults:Verehen kristalet ne forme ylli-maltozaconet.

Hidroliza acidike e Saharozes

Mjetet e punes:5ml tr Sah,1ml ac.klorhidrik,2ml NaOH,

Ecuria e punes:E1:5ml tr Sah dhe kryhet prova e Fehlingut

E2:5ml tr Sah +1ml ac.klorhidrik.Ep vendoset ne banjo ujore.Pas 10min nxiret prej banjos

ujore,ftohet dhe shtohet 2ml NaOH.Pastaj prova e Fehingut.

Rezults:Ne ep 1 rezuultat (-) per shkak se Sah nuk ka veti reduktuese.Ne ep2 rez.(+) qe tregon hidrolizen
e Sah ne Glu dhe ne Fru te cilat kane veti reduktuese.

Prova e Lugolit
Kjo prove identifikon sasine e amidonit ne nje ambient.Ne nje epruvete hidhen 3ml tr. Amidoni +1 pike
tretje lugoli dhe do te fitohet ngjyra e kalter.

Hidroliza acidike e Amidonit

Principi:Amidoni nen ndikimin e acideve 100.c zberthehet deri ne Glu.Se pari kalon ne
dekstrina :Amilodekstrina ne tretje lugoli ngjyre vjollce,eritrodekstrina-kuqe deh ahrodekstrina-pa
ngjyre,te cilat jane produkte te ndermjetme te Amidonit.Ndersa nen ndikimin e acideve zberthehet deri
ne produkte perfundimtare,psh me ane te HCl 38.c deri ne maltose.

Ecuria e punes:50ml tr.amidoni + 10 pika HCL ,vendosen ne vlim,kohe paskohe prova e Lugolit.

Percaktimi I glukozes ne gjak

LIPIDET
Tretshmeria e lipideve
Ecuria e punes:E1:5ml alkool+disa pika vaj

E2:5ml eter +disa pika vaj

E3:5ml eterpetrol+disa pika vaj

E4:5ml kloroform+disa pika vaj

Mjetet e punes:5ml alkool,5ml eter,5ml eterpetrol,5ml kloroform,disa pika vaj

Perzihen me shkop qelqi ,verehet se nuk treten njejte te gjithe tretesit organike.

Emulsionet
Ecuria e punes:E1:1ml vaj +5ml uje te destiluar

E1:1ml vaj +5ml tr.KOH

E1:1ml vaj +5ml tr. sapuni

E1:1ml vaj +5ml tr.te te bardhes se vese

Mjetet e punes:1ml vaj,5ml uje,5mltr.KOH,5ml tr.sapun,5ml tr.tbardhe te vese

Rezults:Ne te paren emulsion jostabil,bazat,sapunet dhe proteinat jane emulgatore te mire.Emulgatoret

jane substance te cilat mundesojne emulgimin e dy lengjeve duke formuar perzierje te qendrueshme.

Kalimi I emulsioneve stabile ne jostabile

Ecuria e punes:90% e qumshtit ka kazine (proteine).Marim 1 xhamte objektit .1 pike KOH.Behet
destabilizimi.Qumshti I ka disa pika te yndyres te mbeshtjella me membrana te proteins.Kur e qesum
KOH I shkatrron membranat proteinike edhe bashkohen pikat e vogla behen te medhaja.

Hidroliza bazike e lipideve

Principi:Shkeputja e lidhjes kimike midis dy molekulave duale zevendesuar me nje mol. H2O=Hidrolize.

Lipazat-enzime qe bejne hidrolizen e yndyrnave ne trup.

Mjetet e punes:2gr margarine,15-17 ml KOH

Ecuria e punes:Ne nje gote kimike qesim 2gr margarine +15-17 ml KOH te tretur ne alkool pastaj e
nxejme.Gjate nxemjes kryhet hidroliza.Pastaj ne nje epruvete qesim pak uje dhe 2-3 pika hidrolizat

Rezults:se shkumohet themi se jane formuar sapunet e Kaliumit.

Vertetimi I pranise se glicerolit

Ecuria e punes:E1:2-3 ml CuSO4 +2-3ml NaOH dhe pastaj tundet.Fitohet funderrina e kalter e
Cu(OH)2.pastaj qitet glicerol dhe pasi te tundet epruveta shihet se do te humbet funderrina.

CH2—OH HO CH2---O Cu

CH2---OH + Cu----2H2O+ CH2---O

CH2---OH HO CH2---OH

PROTEINAT
Reaksionet e ngjyrosjes se proteinave
a)Biuretit
Principi:Ne kete reaksion tregohet lidhja peptide ne molekulen e proteinave.Ky reaksion e ka marre
emrin nga substance biuret e cila formohet nga kondensimi I dy mol te urese duke u eliminuar nje
molecule amoniak.

Ecuria e punes:Ne nje ep qesim 2ml tr.bardhe se vese +1ml NaOH+3 pika C4SO4.

Rezults:Ep perzihet dhe fitohet ngjyra e vjollce.,rez asht pozitiv nese ngjyre tjt negativ.

b)Ksantoproteinik
Principi:Ky reaksion tregon pranine e aminoacideve aromatike ne molekulen e proteinave
(triptofanit,tirozines,fenilalanines). Dy grupe NO3 lidhen me unazen.

Ecuria e punes:Ne nje ep hidhen 2ml tr e bardhes se vese +3pika ac nitric.Nxehet .

Results:Fitohet funderrina me ngjyre te verdhe,pastaj e qesim ep ne ujin e kroit ,shtojme disa pika NaOH
dhe fitojme ngjyre te portokallte.

c)Cistenik
Principi:Ne kete reaksion vertetohet prania e grupit sulfid ne molekulen e proteinave.

Ecuria e punes:Se pari pergatitet reagjenti(1ml acetat plumbi+NaOH derisa te humb funderrina e
bardhe)Pastaj marim nje ep qesim 2ml reagjent+2ml tr.bardhe se vese ,zihet derisa te fitohet ngjyra e
murrme.

d)Ninhidrines
Principi:Ky reaksion eshte karakteristik per aminoacidet qe e kane grupin amin ne pozicionin alpha.

Ecuria e punes:2ml tr. e bardhe e vese+2ml tr.e ninhidrines.Zihen.

Rezults:Njehere e vjollce e pastaj e hinte.

Reaksionet reversibile te funderrimit te proteinave

a)Funderrimi I proteinave me tretje te NaCl
Ecuria e punes:Ne nje epruvete qesim 2ml tretje te te bardhes se vese +kristale te NaCl der isa te behet
ngopja e plote.Pas pak min behet funderrimi I globulinave.Behet filtrimi dhe filtratit I cili permban
albumina qe nuk funderrohen me NaCl I shtohet nje pike CH3COOH ,nxehet ne flake dhe verehet
funderrmimi I albuminave.

b)Funderrimi I proteinave me (NH4)2SO4

Ecuria e punes:Ne nje ep hidhen 5ml tr te tr te bardhes se vese +5ml tr. te ngopur (NH4)2SO4 dhe
perzihen.Pas pak min formohet funderrina e globulinave,behet filrtrimi.Filtratit I shtohet kristale te
(NH4)2SO4 derisa te behet ngopja e plote .Verehet formimi I funderrinave (albuminave),te cilat
funderrohen kur behet ngopja e plote (NH4)2SO4.

Reaksionet ireversibile te funderrimit te proteinave

a)Me vlim
Ecuria e punes:E1:2ml tr e bardhe e vese nxehet deri ne vlim

E2:2ml tr e bardhe e vese+8 pika ac.acetik nxehet deri ne vlim

E3:2ml tr e bardhe e vese+2ml ac acetiK nxehet deri ne vlim

E4:2ml tr e bardhe e vese+0,5 ml NaOH nxehet deri ne vlim

Rez:E1:verehet turbullimi I lengut,nuk behet funderrimi

E2:Verehet funderrimi I proteinave

E3:Nuk behet funderrimi I proteinave

E4:Nuk behet funderrimi I proteinave

b)Kripera te metaleve te renda

Ecuria e punes:Ne nje ep qesim 3ml te bardhe te vese+1ml CuSO4

Results:formohet funderina me ngjyre te kalter

c)Me ac. Te koncentruara minerale

Ecuria e punes:Ne nje ep qesim 1ml ac nitric+1ml tr te bardhe te vese.

Results:Verehet formimi I funderrimi ne forme te unazes

 d)Ac organike
Ecuria e punes:ne nje ep qesim 2ml tr te bardhe te vese +10 pika ac. Acetic.

Results:verehet funerrimi

Hidroliza acidike e nukleoproteideve

Ecuria e punes:Ne nje balon I cili eshte I mbyllur me nje tape neper te cilen kalon nje gyp I gjate qelqi
hidhen:1gr te tharmit te bukes+20 ml te HCl +20 ml uje te destiluar dhe shenohet niveli I lengut ne
balone.Baloni nxehet kohe pas kohe ne flake duke bere terheqjen e flakes neper fundin e e rrjetes se
azbestit.Nxemja zgjate 60-90 min ,pas nxemjes ,lengu ne balone ftohet,pastaj neper hinke shtohet uje I
destiluar deri ne nivelin qe ka qene para nxemjes e pastaj behet filtrimi.

ENZIMET
Llojet e enzimeve:Oksidoreduktazat,Transferazat,Hidrolazat,Liazat,Izomerazat,Sintetazat

Ndikimi I aktivatoreve dhe inhibitoreve

Ecuria e punes:

E1:3ml peshtyme e holluar+0,5ml NaCl+1ml tr.amidoni

E2:3ml peshtyme e holluar+0,5ml CuSO4+1ml tr.amidoni

E3:3ml peshtyme e holluar+0,5ml uje+1ml tr.amidoni

Ep vendosen ne temp 38.c per 5min.Pastaj e bejme proven e Lugolit.

Mjetet e punes:3ml peshtyme,0.5NaCl,1ml tr.amidoni,

Results:-,+,-

Ndikimi I temp
Ecuria e punes:E1:2ml peshtyme e holluar,vendoset ne perzierje uje-akull 0.c+2ml tr amidoni akull

E2:2ml peshtyme e holuar,qendron ne temp te dhomes 38.c+2ml tr amidoni banjo ujore

E3:2ml peshtyme e holluar,vlohet 100.c+2ml tr amidoni banjo ujore

Prova e Lugolit pas 10 min

Mjetet e punes:2ml peshtyme e hollluar,2ml tr amidoni,

Rezults:prova e pare mer ngjyre te kalter ne te tri rastet.Provat behen pas 2,5,7,10 min.

Ndikimi I PH
Ecuria e punes:E1:1ml uje I destiluar +1ml H2SO4 +2ml tr.amidoni +1ml peshtyme e holluar
E2: 1ml uje I destiluar+

E3: 1ml uje I destiluar+

E4: 1ml uje I destiluar+

E5:1ml uje I destiluar+

E6: 1ml uje I destiluar+

38.c =15min Prova e Lugolit

Mjetete punes:1ml uje I destiluar,1ml H2SO4,2ml tr.amidoni,1ml peshtyme e holluar,

Results: (+,+,+,-,-,-)

Dallimi mes katalizatoreve organic dhe inoorganik

Ecuria e punes :

E1:2ml tr.amidon+peshtyme e holluar

E2:2ml tr.amidon+1ml HCl ----38.C

E3:2ml tr.amidon+H2O---------38.c

E4:2ml tr.amidon+1ml HCl-----100.c

Mjetet e punes:2ml tr.amidoni,peshtyme e holluar.1mlHCl,H2O,1ml HCl

Results:

Prova e Lugolit Prova e Fehlingut Prova e Ozaconeve

1 - + maltozaconet
2 +dekstrinat -dekstrinat /
3 + - /
4 - + glukozaconet