ARAPÇADA MAZİ FİİL

Mazi fiil: Geçmiş zamanda, yani söylendiği andan önce meydana gelen fiillere denir.
“Gitti, oturdu, yazdı, gitmişti, okumuştu” gibi fiiller, mazi fiil grubuna giren fiillerdir.

Mazi bir fiilin aldığı ekleri görerek fiil çekimini inceleyelim:

Cem’i Müsenna Müfred

...‫وا‬ ...‫ا‬ ... Gaib

...َْ‫ن‬ ...‫تا‬ ...َ‫ت‬ Gaibe

...َْ‫تُم‬ ...ْ‫تُما‬ ...َْ‫ت‬ Muhatab

...َْ‫تُن‬ ...ْ‫تُما‬ ...َْ‫ت‬ Muhataba

...ْ‫نا‬ ...ْ‫نا‬ ...َُْ‫ت‬ Mütekellim

İlk önce, fiilin aldığı ekleri öğrenelim ve daha sonra örnek bir fiile bu ekleri uygulayalım:

َ َ ‫ فَت‬، ‫ص َر‬
Mazi fiilin gaibi, yani eril olan 3. şahsın müfredi fiilin kendisidir. ‫ح‬ َ َ ‫َكت‬
َ َ‫ ن‬، ‫ب‬
gibi... Gaibin müsennasında ise fiilin sonuna harekesiz elif eklenir… Gaibin cem’isinde ise,
fiilin sonuna harekesiz vav ve elif eklenir…

Şimdi gaibeye bakalım: Gaibenin, yani dişil olan 3. şahsın müfredi, sonuna cezimli te
alır… Müsennası, sonuna te harfi ve elif alır… Cem’isi ise, fiilin son harf cezimlenir ve
peşine üstün harekeli nun eklenir…

Şimdi de muhatabı inceleyelim: Muhatabın, yani eril olan 2. şahsın müfredi, fiilin sonu
cezimlenir ve peşine üstün harekeli te harfi eklenir… Müsennası, fiilin sonu cezimlenir ve
peşine “tümâ” eklenir… Cem’isi ise, yine fiilin sonu cezimlenir ve peşine “tüm” eklenir…

Muhatabanın, yani dişil olan 2. şahsın müfredi ise, fiilin sonu cezimlenir ve peşine esreli te
harfi eklenir... Müsennası, fiilin sonu cezimlenir ve peşine “tümâ” eklenir… Ve cem’isi,
fiilin sonu cezimlenir ve peşine “tünne” eklenir…
Mütekellim, yani 1.şahsın müfredi ise, fiilin sonu cezimlenir ve peşine ötreli te
eklenir... Müsennası ve cem’isi ise aynıdır: fiilin sonu cezimlenir ve peşine “nâ” eklenir.
Şimdi dilerseniz bu ekleri bir fiilde uygulayarak konuyu pekiştirelim:

Cem’i Müsenna Müfred

Gaib (Müzekker
‫َكتَبُـوا‬ ‫َكت ََُبـا‬ َ َ ‫َكت‬
ُ‫ب‬ için)

Onlar yazdı İki kişi yazdı O yazdı

Gaibe (Müennes
َ‫َكتَبُـن‬ ‫َكتَبُـ َتـَا‬ َ‫َكتَبُـ َت‬ için)

Onlar yazdı İki kişi yazdı O yazdı

‫َكتَبـت َُم‬ ‫َكتَبُـتُما‬ َ‫َكتَبُـت‬ Muhatab

(Müzekker için)

Sizler yazdınız Siz ikiniz yazdınız Sen yazdın

َ‫َكتَبُـتُن‬ ‫َكتَبُـتُما‬ َ‫َكتَبُـت‬ Muhataba

(Müennes için)

Sizler yazdınız Siz ikiniz yazdınız Sen yazdın

‫َكتَبُـنا‬ َُ‫َكتَبُـت‬ Mütekellim

Biz yazdık Ben yazdım

Şimdi şu değişmez kurala dikkat edelim: Mazi fiillerin sonu: gaib ve gaibelerin müfred ve

müsennalarında her zaman fetha ile biter… Cem’i müzekker gaibde ötre ile biter…

Diğerlerinde ise sükun ile biter. Bu değişmez bir kuraldır. Bir daha bu kuralı tekrar

edelim: Mazi fiillerin sonu: gaib ve gaibelerin müfred ve müsennalarında her zaman fetha

ile biter… Cem’i müzekker gaibde ötre ile biter… Diğerlerinde ise sükun ile biter.