7 Edukasyon sa

Pagpapakatao
Unang Markahan – Modyul 2:
Mga Angkop at Inaasahang
Kakayahan at Kilos sa
Panahon ng Pagdadalaga/
Pagbibinata
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikapitong Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 2: Mga Angkop at Inaasahang Kakayahan sa Panahon ng
Pagdadalaga o Pagbibinata
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anumang
paraan ng walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Mae Shipaul Sandoval - Comida

Editor: Agnes Caberoy, Phoebe Mae Catedrilla at April Eve Salvacion
Tagasuri: Reynaldo Tagala, Eps - 1
Tagaguhit: Jeffry C. Paglinawan
Tagalapat: Maylene F. Grigana
Tagapamahala: Carlito D. Rocafort, CESO V- Regional Director
Fiel Y. Almendra, CESO V- Assistant Regional Director
Gildo G. Mosqueda, CEO VI- Schools Division Superintendent
Nerissa A. Alfafara, CESE- Assistant Schools Division Superintendent
Gilbert B. Barerra- Chief, CLMD
Arturo D. Tingson, Jr.- REPS, LRMS
Peter Van C. Ang- ug- REPS, ADM
Cynthia Diaz- REPS, EsP
Donna S. Panes- Chief, CID
Judith B. Alba- EPS, ADM, LRMS
Aurelio C. Cagang- EPS, EsP

Inilimbag sa Pilipinas ng Department of Education – SOCCSKSARGEN Region

Office Address: Regional Center, Brgy. Carpenter Hill, City of Koronadal
Telefax: (083) 2288825/ (083) 2281893
E-mail Address: region12@deped.gov.ph
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na inihanda para sa ating
mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang
bahagi na gagabay sa kanila upang maunawaan ang bawat aralin at malinang
ang mga kasanayang itinakda ng kurikulum.
Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa Guro/Tagapagdaloy na
naglalaman ng mga paalala, pantulong o estratehiyang magagamit ng mga
magulang o kung sinumang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-
aaral sa kani-kanilang tahanan.
Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang nalalaman ng
mag- aaral na may kinalaman sa inihandang aralin. Ito ang magsasabi kung
kailangan niya ng ibayong tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon
ding pagsusulit sa bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang
natutunan. May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o mali ang
mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan namin na magiging
matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM na ito upang
magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag susulatan o mamarkahan
ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa
pagsagot sa mga pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa kanilang guro
kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-unawa sa mga aralin at
paggamit ng SLM na ito.
Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga tagapagdaloy,
umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral kahit wala sila sa paaralan.

2
 Alamin

Bilang nasa ika-pitong baitang, ikaw ngayon ay nakadadanas ng mga

pagbabago sa iyong sarili. Ang pagbabagong ito ay may kaakibat na mga
inaasahang kilos na dapat mong tugunan. Huwag mag-alala, kinakailangan
ito upang malinang mo ang iyong talento, kakayahan at matamo ang
kaayusan sa iyong pamilya at pamayanan.
Pagkatapos mong pag-aralan ang modyul na ito, inaasahang natutunan mo
ang mga sumusunod na kasanayan:
● Masusuri at makilala ng mag-aaral ang pagbabago sa kanyang sarili.

Sa araling ito, inaasahang masasagot mo ang Mahalagang Tanong na: Ano-

ano ang mga paraan upang makilala ang mga pagbabago sa kanyang
sarili? Bakit mahalagang tanggapin ang mga pagbabagong nagaganap sa
sarili?
 Subukin

Panuto: Ipagpalagay mo na ikaw ang hugis tao na nasa ibaba. Isulat

sa ulo o bilog na hugis ang karaniwan mong iniisip noong ikaw ay 9
hanggang 11 na taong gulang pa. Ang hugis puso naman ay ang iyong
pakiramdam, ang mga kamay ay ang iyong ginagawa, at ang bahaging
paa ay ang taong palagi mong kasama nong ikaw ay bata pa.

Noong ako
ay bata pa.
 MGA ANGKOP AT INAASAHANG
Quarter 1
KAKAYAHAN AT KILOS SA
Week 1
PANAHON NG PAGDADALAGA/
Session 2
PAGBIBINATA

COMPETENCY CODES:
▪ Natatanggap ang mga pagbabagong nagaganap sa sarili na may
pagtataya sa mga kilos tungo sa maayos na pagtupad ng kanyang
mga tungkulin bilang nagdadalaga/nagbibinata. (ESP7PS-Ia-1.2)

Balikan

PANUTO: Siguradong ikaw ay nasiyahan sa baliktanaw na iyong

ginawa noong ikaw ay bata pa. Ngayon maglista ng sampung mga
pagbabagong napapansin sa iyong sarili, ito man ay sa iyong
pangangatawan o nararamdaman.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
 Tuklasin

PANUTO: Isulat sa patlang ang angkop na salita na tinutukoy sa bawat

bilang, hanapin ang sagot sa loob ng kahon.
Tungkulin pagdadalaga/pagbibinata

puberty stage Pagreregla pagtutuli

__________ 1. Tmutukoy sa pagkakaroon ng isang tiyak na obligasyon.

__________ 2. Pagbabagong nangyayari sa katawan ng isang tao sa pagitan ng
sampu hanggang labing-anim na taong gulang.
__________ 3. Pagbabagong nararanasan ng mga babae na dumarating minsan
sa isang buwan ayon sa bilang ng menstrual cycle.
__________ 4. Ito ay isang simpleng operasyon kung saan inaalis ang sobrang
balat na bumabalot sa glan o ulo ng tunod. Ginagawa sa mga
lalaking 10 hanggang 14 na taong gulang.

__________ 5. Ito ay isang yugto ng buhay na may maraming nagaganap

na pagbabago. Ito’y mula 10-16 na taong gulang.

 Suriin

PANUTO: Punan ng katangi-tanging Gawain para sa bawat indibidwal

sa loob ng “Kahon ng Tungkulin.” Ano ang inaasahang kilos tungo sa
bawat isa.

“Aking Kahon ng Tungkulin”

Indibidwal Gawain
Aking Sarili
Pamilya
Paaralan
Kapitbahay

Mga tungkulin sa Sarili sa Panahon ng Pagdadalaga o

Pagbibinata

Ang pagdadalaga at pagbibinata ay isa sa pinakamasaya ngunit

sa iba’y nakakatakot na pangyayari sa buhay ng bawat tao.
Nangyayari ang mga pagababago sa katawan ng isang tao sa
pagitan ng sampu (10) hanggang labing-anim na taong gulang.

Puberty Stage – isang yugto ng buhay na may maraming

nagaganap na pagbabago. Ito’y mula 10-16 na taong gulang. Ito
ay sanhi ng kaniyang pituitary gland na naghuhudyat sa ibang
bahagi ng katawan na may kinalaman sa kasarian. Ang
glandulang ito ay tumutulong sa paglaki ng katawan at pag-
unlad ng kaisipan.
 Mga Pagbabago sa Panahon ng Pagdadalaga at Pagbibinata:

1. Pagsulong ng Taas at Bigat – sa panahong ito, ang isang

normal at malusog na batang lalaki ay tumatangkad ng 7
hanggang 12 sentimetro at ang babae naman mula sa 6
hanggang 11 sentimetro.
2. Pagbabago sa Sukat ng Katawan – sa mga babae naman ay
ang pag-umbok ng dibdib at paglapad ng balakang. Ang pag-
unlad ng kalamnan ng lalaki ay nagdudulot sa kanila ng higit na
lakas at kakayahang gumawa ng mabibigat na gawain.
3. Pag-unlad ng mga Bahaging Pangkasarian – sa panahong ito
ay nagkakaroon ng buwanang daloy o pagreregla at
nagsisimulang magkahugis ang dibdib ng babae. Bukod ditto ay
lumalapad ang balakang, tumutubo ang balahibo sa kilikili at
ibabaw ng ari ng mga kababaihan. Ang mga lalaki naman ay
tinutubuan ng bigote at mga balahibo sa binti, dibdib at sa
maselang na bahagi ng katawan. Lumalabas na rin ang
laalgukan o adam’s apple ng lalaki at nagbabago ang boses na
kung minsan ay bumababa o pumipiyok.

● Ang Dysmenorrhea ay ang pamimintig ng puson o ang pagkirot

nito tuwing magkakaroon ng regla ang babae sanhi ng pag-urong
ng laman ng bahay-bata at ang unti-unting pagdaloy ng dugo
mula sa paligid nito
● Ang Menopause ay paghinto ng pagreregla. Ito’y hudyat din na
kawalan ng kapasidad upang magka-anak sa gulang na 45-50
kung wala ng pagdaloy ng regla.
● Ang Pagreregla ay dumarating minsan sa isang buwan ayon sa
bilang ng menstrual cycle. Mahalagang magkaroon ng
pansariling kalendaryo ukol sa pagreregla upang malaman ang
iyong cycle at kung kalian ka magkaakroon mula ng regla.

Mga dapat gawin sa panahon ng Pagreregla:

1. Maligo araw araw.

2. Ugaliing na linisin ang oba pang bahagi ng katawan.
3. Magpalit ng pasador tuwing ikatlo o ika-apat na oras o kung
kinakailangan.
4. Gumamit ng deodorant, tawas o kalamansi sa kilikili at sigit
upang mabawasan ang amoy ng katawan.
5. Dalasan ang paghihilamos upang maisawan ang tagihawat.
6. Magpalit ng damit at panty bago matulog.
7. Kumain ng masustansiyang pagkain at uminom ng sariwang
katas ng prutas (fruit juice).
8. Mag-ehersisyo rin nang wasto, makakatulong ito sa maayos na
pagdaloy ng regla.
● Ang Pagtutuli ay isang simpleng operasyon kung saan inaalis ang
sobrang balat na bumabalot sa glan o ulo ng tunod. Ginagawa sa
mga lalaking 10 hanggang 14 na taong gulang.

Mga dapat gawin sa panahon ng Pagtutuli:

1. Gumamit ng maluwang na panahon, shorts o padyama, upang

mahanginan at matuyo agad ang sugat.
2. Kailangan palitan ang ballot ng tunod at linisin ito araw-araw
3. Magsabon at banlawang mabuti ang mga kamay bago
hawakan ang sugat.
4. Linisin ang sugat ng katas ng pinakuluang dahon ng bayabas
habang ito ay sariwa pa.
5. Kumain ng masustansyang pagkain upang mapabilis ang
paghilom ng sugat.
6. Iwasang kumain ng malalansang pagkain tulad ng hipon,
bagoong, malasadong itlog, at iba pa.
 Pagyamanin

PANUTO: Isulat sa apat na bilog ang dapat na pangangalaga mo sa

iyong sarili habang ikaw ay nagdadalaga/nagbibinata.

Ako
 Isaisip

PANUTO: Itala ang mga pagbabagong napansin at mga epekto nito sa

iyong sarili.

Mga Pagbabagong Napansin sa: Mga Epekto sa Sariling:

Katawan
Katawan

Kaisipan
Kaisipan

Pag-uugali
Pag-uugali

Damdamin
Damdamin
 Isagawa

PANUTO: Iguhit sa loob ng kahon ang iyong pangarap na propesyon

sa buhay. Isulat sa tapat ng bawat bilang sa ibaba ang mga tungkulin
ng napili mong trabaho sa hinaharap.

Iilan sa aking mga tungkulin bilang ______________.

1.
2.
3.
4.
5.
PANUTO: Gumawa ng liham para sa iyong sarili. Isulat ang mga dapat
mong gawin ngayon upang matamo ang ninanais na trabaho o
propesyon sa hinaharap.

Rubric sa pagbuo ng Liham

Pamantayan Deskripsiyon Puntos
Nilalaman Naipakita ang mga pamamaraan upang
makamit ang ninanais na trabaho sa 10
hinaharap.
Paggamit ng Tamang pagkagamit ng maliit at malaking
bantas at malaki at titik. Nagamit ng wasto ang lahat ng 5
maliit na titik bantas.
Kalinisan at Wasto at malinis na pagkasulat
kaayusan 5
Paggamit ng mga Tamang paggamit ng salita 10
salita
Kabuuan 30 puntos
 Tayahin

PANUTO: Sagutan ang mga katanungan sa ibaba.

1. Ano ang ibig sabihin ng Puberty Stage?
2. Ano- ano ang mga Pagbabago sa Panahon ng Pagdadalaga at
Pagbibinata? At ipaliwanag ang mga ito.
3. Magtala ng tatlong dapat gawin sa panahon ng pagreregla/
pagapatuli?

Karagdagang Gawain

PANUTO: Sumulat ng maikling panalangin hinggil sa pagtanggap sa

mga tungkulin bilang nagdadalaga o nagbibinata.
Rubric para sa maikling panalangin
Kraytirya Deskripsiyon Puntos
Nilalaman Wasto ang lahat ng salita na nakapaloob sa
panalangin. Malinaw na nailahad ang saloobin 20
ng mag-aaral.
Organisasyon Malinaw, organisado at simple ang
pagkakalahad ng ideya. Magkakaugnay ang 5
mga pangungsap at maayos ang transisyon sa
mga susunod na talata.
Mekaniks Nasunod ang mga panuntunan sa pagsulat ng
panalangin tulad ng mga uri/ bahagi at baybay 5
ng salita, pagkakaayos ng pangungusap at dami
o bilang salita
Kabuuan 30 puntos
 Susi sa Pagwawasto

binta
Pagdadalaga/pagbi
Pagtutuli
Pagreregla
Puberty stage
Tungkulin
Tuklasin

Sanggunian

● Edukasyon sa Pagpapakatao 7 Learners Module (pahina 1-24)

● https://www.slideshare.net/ishielparas/tungkulin-sa-sarili-sa-panahon-ng-pagdadalaga-o
 PAHATID-LIHAM
Ang Sariling Pagkatutong Modyul na ito ay nilinang ng Kagawaran ng
Edukasyon, Rehiyong SOCCSKSARGEN na may pangunahing layunin na
ihanda at tugunan ang pangangailangan sa bagong normal. Ang nilalaman
ng modyul na ito ay batay sa Most Essential Learning Competencies (MELC)
ng Kagawaran ng Edukasyon. Ito ay pantulong na kagamitan na gagamitin
ng bawat mag-aaral sa pampublikong paaralan ng Rehiyon XII simula sa
taong panuruan 2020-2021. Ang proseso ng paglinang ay sinunod sa
paglimbag ng modyul na ito. Ito ay Bersyong 1.0. Malugod naming hinihikayat
ang pagbibigay ng puna, komento at rekomendasyon.

For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education – SOCCSKSARGEN

Learning Resource Management System (LRMS)

Regional Center, Brgy. Carpenter Hill, City of Koronadal

Telefax No.: (083) 2288825/ (083) 2281893

Email Address: region12@deped.gov.ph