MPSC Test 7

Gmail Sunil Andhare <sunil.andhare01@gmail.
com>
Mpsc 6
Sunil Andhare <sunil1.andhare@gmail.com> Fri, Feb 8, 2019 at 1:25 PM
To: sunil.andhare01@gmail.com
HOME
STUDENT HOME
VIEW RESULTS
TAKE TEST
PROFILE
PENDING TESTS
LOG OUT
Welcome sunilandhare02
Your Test Results
Back
Test Summary
Student Name Sunil andhare Rank 23
Test Subject Test Duration Max. Marks Correct Answers Wrong Answers Attempted/Not
Attempted Count Positive Marks Negative Marks Obtained MarksPercentage
G S TEST : 19 GS 02:00:00 200.00 35 47 Attempted : 82
Not Attempted : 18 70.00 31.02 38.98 19.49 %
Test Information in Detail
Question No. Question Your Answer Correct Answer

1
खालील विधाने विचारात घ्या.
(अ) विशिष्ट वस्तू अं धारात दिसण्यासाठी रे डिअम, प्रोमे थिअम, ट् रीटिअम या किरणोत्सारी पदार्थांचे फॉस्फरस
बरोबरचे मिश्रण वापरले जात होते .
(ब) हाडां च्या कर्क रोगाच्या उपचारासाठी बोरोन-10 या किरणोत्सारी मूलद्रव्याचा वापर केला जातो.
Consider the following statements.
(a) A mixture of radioactive substances like Radium. Promethium, Tritium with Phosphorous was used
for the appearance of specific objects in the dark.
(b) A radioactive element Boron-10 is used in the treatment of bone cancer.
Options
a
दोन्ही बरोबर
Both correct
दोन्ही चूक
Both incorrect
फक्त अ बरोबर
Only a correct
फक्त ब बरोबर
Only b correct
a c
Explanation
उत्तर - 3
हाडांच्या कर्क रोगाच्या उपचारासाठी स्ट्रॉन्शिअम 89 या किरर्णोत्सारी मूलद्रव्यांचा वापर केला जातो.
बोरॉन-10 या किरर्णोत्सारी मल
ू द्रव्याचा उपयोग ट्यम
ू र ओळखण्यासाठी उपयोग होतो.
Radioactive element Strontium 89 is used for the treatment of bone cancer.
A radio active element Boron-10 is used in the detection of tumor.
खालीलपैकी कोणत्या जोड्या बरोबर आहे त?
(अ) इले क्ट् रीक भार - कू लोंब
(ब) इले क्ट् रीक विभव - व्होल्ट
(क) विभवांतर - वॅ ट
(ड) इले क्ट् रीक वाहकता - म्हो (चहे )

Choose the correct pairs from the following pairs.
(a) Electric Charge - Coulomb
(b) Electric Potential - Volt
(c) Potential Difference - Watt
(d) Electric Conductivity - Mho
Options
अ, ब, क
a, b, c
b
अ, ब, ड
a, b, d
अ, क, ड
a, c, d
अ, ब, क, ड
a, b, c, d
a b
Explanation
उत्तर - 2
योग्य जोडी : विभवांतर - व्होल्ट.
Correct Pair : Potential Difference - Volt.
3
(अ) गॅ मा किरणांचा वे ग प्रकाशाच्या वे गाइतका असतो.
(ब) गॅ मा किरणांची आयनीभवनशक्ती अल्फा आणि बीटा कणांपेक्षा जास्त असते .
(a) Speed of Gamma rays is equal to the speed of light.
(b) Ionising power of Gamma rays is more than that of Alpha and Beta rays.
Options
Both correct
b
Both incorrect
Only a correct
Only b correct
unanswered c
Explanation
सन 1986 मधील चेर्नोबिल दर्घ

ु टनेच्या संदर्भात खालील विधाने विचारात घ्या.
(अ) अणु ऊर्जा केंद्रातील सल्फाइट रिअ‍ॅक्टरचा स्फोट झाल्यामु ळे त्यातून, किरणोत्सारी समस्थानिके व प्रारणे
अचानकपणे बाहे र पडली.
(ब) या दुर्घटने नंतर गलगं ड आजाराचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात वाढले .
Consider the following statements regarding the Chernobyl disaster of 1986.
(a) As sulphite reactor in the atomic power plant exploded, suddenly the radioactive isotopes and
radiation came out.
(b) Thyroid disease increased in large proportion after this disaster.
Options
Both correct
b
Both incorrect
Only a correct
Only b correct
a d
Explanation
उत्तर - 4
अणु ऊर्जा केंद्रातील ग्रॅफाइट रिअ‍ॅक्टरचा स्फोट झाला होता.
A Graphite reactor in the atomic power plant was exploded.

5
खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.
Choose the incorrect statement from following statements.
Options
लिपस्टिकमध्ये कॅरमाइन नावाचा रं ग असतो.
Lipstick contains a dye named Carmine.
लिपस्टिकमधील कॅरमाइनमळ
ु े ओठांना इजा पोहोचते.
Carmine in Lipstick causes injury to lips
नैसर्गिक रं ग तयार करण्यासाठी वनस्पतींचा अतिवापर केल्यामुळे पर्यावरणाचा र्‍हास होतो.

Excessive use of plants for making natural dyes results in deterioration of the environment.
वरीलपैकी नाही.
None of the above.
d c
Explanation
उत्तर - 3
लिपस्टिकमधील कॅरमाइनमुळे ओठांना इजा पोहचत नाही. परं तु पोटात गेल्यावर पोटाचे विकार होतात.
Carmine in lipstick do not cuases injury to lips. But it causes disorder after entering stomach.
(अ) हवे तील ध्वनीची चाल 3 × 108 m/s इतकी आहे .
(ब) पृ थ्वीची सूर्याभोवती भ्रमण करण्याची चाल 29770 m/s.इतकी आहे .

(a) Speed of sound in air is 3 × 108 m/s
(b) Speed of earth's revolution around sun is 29770 m/s.
Options
Both correct
Both incorrect
c
Only a correct
Only b correct
unanswered d
Explanation
उत्तर - 4
हवेतील ध्वनीची चाल 343.2 m/s, इतकी तर प्रकाशाची चाल 3 × 108 m/s. इतकी आहे .
While speed of sound in air is 343.2 m/s, speed of light is 3 × 108 m/s.
खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.
Choose the incorrect statement from following statements.

Options
ज्यावेळी वस्तू त्वरणीत होते, त्यावेळी तिचा वेग बदलतो.
When object accelerates, its velocity changes.
वस्तच्
ू या वेगामध्ये होणारा बदल हा फक्त वेगाचे परिमाण बदलल्याने होतो, वस्तच्
ू या दिशा बदलल्याने वेगामध्ये
परिणाम होत नाही.
The change occuring in the velocity of an object is only due to the change in the magnitude of speed
changing the direction of the object does not affect the Velocity.
वस्तूवर प्रयुक्त केलेले असंतुलित बल वेगामध्ये बदल घडवन

ू आणत असेल तर तेच बल संवेगातही बदल घडवते.
If an unbalanced force acting on an object causes change in velocity then the same force also causes
change in momentum.
d
None of the above.
d b
Explanation
उत्तर - 2
वस्तूच्या वेगामध्ये होणारा बदल वेगाचे परिमाण किं वा दिशा किं वा दोन्हीही बदलल्याने होतो.
The change occurring in the velocity is due to the change in magnitude of speed or direction or both.
एक खेळाडून वर्तुळाकार मार्गावरून धावताना 25 सेकंदात 400 मीटर अंतर धावन

ू पन्
ु हा सरु वातीच्या ठिकाणी
परततो. त्याची सरासरी चाल व सरासरी वेग किती असेल?
A player running on a circular track, come back to original position after running 400 meters in 25
seconds. What is his average speed and average velocity?
Options
a
8 m/s, 0 m/s
10 m/s, 0 m/s
12 m/s, 0 m/s
16 m/s, 0 m/s
unanswered d
Explanation
उत्तर - 4
पार केलेेले एकूण अंतर - 400 मीटर
एकूण विस्थापन = 0 मीटर (तो पुन्हा सुरुवातीच्या ठिकाणी येत असल्याने)
एकूण लागलेला वेळ = 25 सेकंद
सरासरी चाल = ? सरासरी वेग = ?
Total distance covered - 400 meter.
Total displacement - 0 meter (As he comes back to original position)

Total time taken - 25 second
Average speed = ? Average Velocity = ?
जेम्स वॅट या शास्त्रज्ञांविषयी खालील विधाने विचारात घ्या.
(अ) जे म्स वॅ ट यां च्या सन्मानार्थ शक्तीच्या एककाला वॅ ट हे नाव दे ण्यात आले आहे .
(ब) जे म्स वॅ ट यांनी सर्व प्रथम वाफेच्या इं जिनाचा शोध लावला असला तरी शक्ती या सं ज्ञेबाबत अश्‍वशक्ती या
शब्दाचा प्रथम वापर त्यांनी केला नाही.
Consider the following statements about the scientist James Watt.
(a) The name watt for the unit of power is given in the honour of James Watt.
(b) Though James Watt first invented the steam engine, he was not the first to use a word Horse power
regarding the concept of Power.
Options
a
Both correct
दोन्ही चक
ू
Both incorrect
Only a correct
Only b correct
a c
Explanation
उत्तर - 3
अश्‍वशक्ती या शब्दाचा वापर प्रथम जेम्स वॅट यांनी केला होता.
A word Horse Pwer was first used by James Watt.
10
विद्युत घटाच्या विभवांतराबाबत खालीलपैकी अयोग्य विधान निवडा.
Choose the incorrect statement from following about the potential difference of a cell.
Options
विद्यत
ु घटाच्या धन व ॠण अग्र यांच्या विद्यत
ु विभवातील फरक म्हणजे त्या घटाचे विभवांतर होय.
The difference in potential between the positive and negative terminals of a cell is the potential
difference of that cell.
b
विद्युत घटामध्ये होणार्‍या रासायनिक अभिक्रियेमुळे विभवांतर निर्माण होते.
The potential difference is caused by chemical reactions occurring inside the cell.
विभवांतरामुळे इलेक्ट्रॉन्स गतिमान होऊन दोन्ही अग्रांना जोडणार्‍या वाहकामध्ये विद्युत प्रवाह निर्माण होतो.
The potential difference sets the electrons in motion and results in the flow of electricity through a
conducting wire connected to the two ends of the cell.
None of the above.
a d
Explanation
उत्तर - 4
11

(अ) ‘अणू सं रचना’ या विषयाची ओळख करून घे ताना प्रामु ख्याने नील्स बोरच्या अणू प्रारूपाचा विचार केला
जातो.
(ब) न्यूट्रॉन्स या कणाचे वस्तूमान जवळपास एका इले क्ट् रॉनच्या वस्तूमानाएवढे असते .
(a) While having introduction of the subject 'atomic structure', Neils Bohr's atomic model is primarily
taken into consideration.
(b) Mass of the particle 'Neutron' is nearly equal to the mass of one electron.
Options
Both correct
b
Both incorrect
Only a correct
Only b correct
c c
Explanation
उत्तर - 3
न्यूट्रॉन कणांचे वस्तूमान जवळपास प्रोटॉन कणांइतके असते.
Mass of neutron particle is nearly equal to the mass of proton particle.

12
समस्थानिकांच्याबाबत अयोग्य विधान ओळखा.
Choose the incorrect statement regarding isotopes.
Options
ज्या मल
ू द्रव्यांचा अणक्र
ु मांक सारखाच असन
ू अणू वस्तम
ू ानांक भिन्न असतो, त्यास समस्थानिके असे म्हणतात.
Those elements which have same atomic number but different atomic mass number, are known as
isotopes.
समस्थानिकांच्या केंद्रकांमध्ये न्यूट्रॉनची संख्या सारखी असते, मात्र प्रोटॉनची संख्या भिन्न असते.
Nucleus of isotopes contain same number of neutrons but different number of protons.
हायड्रोजन, ड्यट
ु े रिअम ही समस्थानिके आहे त.
Hydrogen, Deuterium are the isotopes.
None of the above.
b b
Explanation
उत्तर - 2
समस्थानिकांच्या केंद्रकांमध्ये प्रोटॉनची संख्या सारखी आणि न्यूट्रॉनची संख्या भिन्न असते.
Nucleus of isotopes contain same number of protons and different number of neutrons.
13
में डलि
े व्हच्या आवर्तसारणीबाबत खालील विधाने विचारात घ्या.
(अ) में डे लिव्ह या शास्त्रज्ञाने ज्ञात असले ल्या 63 मूलद्रव्यांची पहिली आवर्तसारणी तयार केली.
(ब) दिमित्री में डे लिव्ह हे सर्व मूलद्रव्यांचे यशस्वी वर्गीकरण करणारे पहिले शास्त्रज्ञ होते .
Consider the following statements regarding Mendelev's periodic table.
(a) A scientist Mendeleev created the first periodic table of 63 known elements.
(b) Dmitri Mendeleev was the first scientist who successfully classified all elements.
Options
Both correct
Both incorrect
c
Only a correct
Only b correct
a a
Explanation
उत्तर - 1
में डलि
े व्हची आवर्तसारणी
मूलद्रव्याचे अणूवस्तूमान व त्यांच्या भौतिक व रासायनिक गुणधर्माचा तुलनात्मक अभ्यास केला.
रासायनिक गण
ु धर्माचा अभ्यास करताना ऑक्सिजन व हायड्रोजन या मल
ू द्रव्यांपासन
ू तयार होणार्‍या संयग
ु ांवर
में डलि
े व्ह यांनी लक्ष केंद्रित केले.
Mendeleev's periodic table
Comparatively studied the atomic mass of elements and their physical and chemical properties.
While studying the chemical properties, Mendeleev focussed on the compound formed from elements
oxygen and hydrogen.
14
खालीलपैकी बरोबर विधानांची निवड करा.
(अ) उत्क् रांतीच्या सिद्धांतानु सार पहिला सजीव पदार्थ पृ थ्वीवर जमिनीवर निर्माण झाला.
(ब) उत्क् रांती क् रमाक् रमाने घडू न ये ते.
(क) उत्क् रांतीची प्रक्रिया सं घटनात्मक आहे .
Choose the correct Statements.
(a) According to the theory of evolution first living material has been formed on the land on the earth.
(b) Evolution occurs gradually.
(c) Evolution process is organizational.

Options
अ, ब
a, b
अ, क
a, c
ब, क
b, c
अ, ब, क
a, b, c
c c
Explanation
उत्तर - 3
उत्क्रांतीच्या सिद्धांतानुसार, पहिला सजीव पदार्थ पथ्

ृ वीवर समुद्रात तयार झाला.
According to the theory of evolution first living material has been formed in ocean on the earth.
15
(अ) अधातूंची ऑक्साइड आम्लारीधर्मी असतात.
(ब) बहुसं ख्य अधातूंच्या बाह्यतम कक्षे तील इले क्ट् रॉनची सं ख्या चार किंवा त्याहन
ू अधिक असते .
(a) Oxides of non-metals are basic.

(b) The number of electrons in the outer most orbit of the majority non-metals is four or more than
that.
Options
Both correct
ू
Both incorrect
Only a correct
d
Only b correct
d d
Explanation
उत्तर - 4
अधातूंची ऑक्साइडे आम्लधर्मी असतात.
Oxides of non-metals are acidic.
16
पारा मिळविण्याच्या प्रक्रियेच्या संदर्भात खालील विधाने विचारात घ्या आणि अयोग्य विधान ओळखा.
Consider the following statements regarding the extraction process of Mercury and Choose the incorrect
Statement.
Options
a
सिन्नाबार (Hgs) हे पार्‍याचे धातक
ू आहे .
Cinnabar (Hgs) is the ore of Mercury.
सिन्नाबारला उष्णता दिल्यास प्रथम मर्क्युरिक ऑक्साईड (Hgo) मध्ये रूपांतर होते.
If Cinnabar is heated, firstly it converts into Mercuric Oxide (Hgo)
मर्क्युरिक ऑक्साईडला तापवल्यानंतर मर्क्युरीमध्ये रूपांतर होते.
If Mercuric Oxide is heated it converts into Mercury.
None of the above.
d d
Explanation
उत्तर - 4
17
(अ) जे हायड्रोकार्बन दुहेरी बं धाने जोडले ले असतात, त्यास अल्काईन असे म्हणतात.
(ब) जे हायड्रोकार्बन तिहे री बं धाने जोडले ले असतात, त्यास अल्कीन असे म्हणतात.
(a) The Hydrocarbons which are bonded by a double bond are called alkyne.
(b) The Hydrocarbons which are bonded by triple bond are called alkene.
Options
a
Both correct
Both incorrect
Only a correct
Only b correct
unanswered b
Explanation
उत्तर - 2
जे हायड्रोकार्बन दह
ु े री आणि तिहे री बंधाने जोडलेले असतात, त्यांना अनुक्रमे अल्कीन आणि अल्काईन असे
म्हणतात.
The hydrocarbons bonded by double and triple bond are called alkene and alkyne respectively.
18
इथेन संदर्भात खालील विधाने विचारात घ्या.
(अ) इथे न हा असं पृक्त हायड्रोकार्बन आहे .
(ब) इथे नच्या रे णूत दोन कार्बन अणू एकमे कां शी सहसं युज बं धांनी जोडले ले असतात.
(क) सर्वसाधारण परिस्थितीमध्ये इथे न वायु रूप स्थितीत आढळतो.
वरील विधानांपैकी योग्य विधान/ने निवडा.
Consider the following statements regarding Ethane.

(a) Ethane is an unsaturated Gydrocarbon.
(b) In ethane molucule, two carbon atoms are bonded with each other by covalent bond.
(c) In normal circumstances, ethane is found in gaseous state.
Choose the correct statement/s from above statements.
Options
अ, ब
a, b
ब, क
b, c
अ, क
a, c
अ, ब, क
a, b, c
unanswered b
Explanation
उत्तर - 2
इथेन हा संपक्
ृ त हायड्रोकार्बन आहे .
Ethane is a saturated hydrocarbon
19

(अ) प्रकाश सं श्‍ले षणासाठी आवश्यक विकरे , डी.एन.ए, रायबोझोम्स आणि पिष्ठमय पदार्थांचे कण म्हणजे पिठिका
होय.
(ब) तरं गकां च्या समूहास थॅ ले काईडस् असे म्हणतात.
(a) Stroma means the enzymes, DNA ribosomes and particles of starch substances required for photo
synthesis
(b) Group of Granum is known as Thylakoids.
Options
Both correct
b
Both incorrect
Only a correct
Only b correct
a c
Explanation
उत्तर - 3
थॅलेकॉईड्सच्या समह
ू ांना तरं गके म्हणतात.
हरितद्रव्य आणि इतर प्रकाशसंश्‍लेषी वर्णके असणार्‍या चकत्यांना थॅलेकॉईड्स असे म्हणतात.
Group of Thylakoids is known as Granum.
Discs containing chlorophyll and photosynthetic pigments are known as Thylakoids.
20
रिक्तिकेबाबत खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.
Choose the incorrect statement from following statements about vacubles.
Options
स्थायू व द्रव पदार्थांची साठवणूक करणारा कोश म्हणजे रिक्तिका होय.
The sac which stores solid and liquid substances is known as vacuole.
पेशीच्या गरजेनूसार रिक्तिकेची रचना बदलत असते.
The structure of vacuole changes according to the cell requirement.

c
प्राणी पेशींमधील रिक्तिका पेशीद्रवाने भरलेल्या असतात.
Vacuoles in animal cell are filled with cell sap.
None of the above.
d c
Explanation
उत्तर - 3
प्राणीपेशीमधील रिक्तिका टाकाऊ पदार्थ तसेच अन्न साठवते, तर वनस्पतीपेशीमधील रिक्तिकांमध्ये पेशीद्रव्य
असते.
While vacuole in animal cell stores waste material as well as food, vacuoles of plant cell has cell sap.
21
(अ) सरल पट् टकी अभिस्तर ऊतीतील पे शी या बारीक, चपट्या असून नाजूक अस्तर तयार करतात.
(ब) स्तं भीय अभिस्तर ऊती श्‍वसन मार्गात आढळतात.
(a) While cells in simple squamous epithelium tissue are smaller and flat, they form a delicate coat.
(b) Columnar epithelium tissue are found in respiratory tract.
Options
Both correct
b
Both incorrect
Only a correct
Only b correct
c d
Explanation
उत्तर - 4
स्तंभीय अभिस्तर ऊती या आतड्याच्या आतील स्तरात आढळतात.
Columnar epithelium tissue are found in the inner layer of intestine.

22
पुरुषांच्या वजनाच्या 40% व स्त्रियांच्या वजनाच्या .....% स्नायू असतात.
Muscles measures 40% of weight of male and .....% of weight of a female.
Options
15%
20
30
35
unanswered c
Explanation
उत्तर - 3
मानवाच्या शरीरात एकूण 400 स्नायू असतात.
Human body has total 400 muscles.
23
(अ) वायू ऊती या वनस्पतींना पाण्यावर तरं गण्याची क्षमता दे तात.
(ब) स्थूलकोन ऊती प्रामु ख्याने पानांमध्ये आढळतात.
(a) Aerenchyma tissue provide ability to plants to float on water surface.
(b) Cholenchyma tissue are mainly found in leaves.

Options
Both correct
ू
Both incorrect
Only a correct
Only b correct
c c
Explanation
उत्तर - 3
स्थूलकोन ऊती प्रामुख्याने पानांच्या दे ठात आढळतात.
Cholenchyma tissue are mainly found in stem of the leaves.
24
खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान ओळखा.
Identify the incorrect statement from following statements.
Options
थॅलोफायटा गटातील वनस्पतींना मूळ, खोड, पाने असे अवयव असतात.
Plants in Thallophyta group have organs like root, trunk, leaves.
b
ब्रायोफायटा वनस्पतींमध्ये बिजाणू निर्मितीद्वारे प्रजनन होते.
Reproduction in Bryophyta plants occur through spore formation.
टे रीडोफायटा गटातील वनस्पतींना मुळे, पाने व खोड असते.
Plants in pteridophyta group have roots, leaves and trunk.
None of the above.
a a
Explanation
उत्तर - 1
थॅलोफायटा गटातील वनस्पतींना मूळ, खोड, पाने इत्यादी अवयव नसतात.

Plants in Thallophyta group do not have organs like root, trunk, leaves.
25
भात या पिकाला होणार्‍या लीफ स्पॉट हा रोग खालीलपैकी कोणत्या कारक जीवामार्फ त होतो.
A disease named 'Leaf Spot' which occurs on rice crop is caused by which of the following pathogenic
organism.
Options
जीवाणू
Bacteria
विषाणू
Virus
रोगजंतू
Germ
बरु शी
Fungi
a d
Explanation
उत्तर - 4
26
प्रतिबंधात्मक स्थानबद्धतेसंदर्भात पुढील विधाने विचारात घ्या.
(अ) प्रतिबं धात्मक स्थानबद्धते खाली अटक करण्यात आले ल्या व्यक्तिला मिळणारे हक्क भारतीय राज्यघटने च्या
तिसर् ‍या भागात नमूद करण्यात आले आहे त.
(ब) जीवनावश्यक वस्तुं चा पु रवठा या कारणावरून राज्य विधिमं डळ प्रतिबं धात्मक स्थानबद्धते विषयी कायदा करू
शकते .
(क) प्रतिबं धात्मक स्थानबद्धते संबंधीच्या तरतु दी राज्यघटने त समाविष्ट करण्याची व्यवस्था भारताने फ् रान्सकडू न
घे तली आहे .
Consider the following statements about preventive Detention.
(a) The rights available to a person arrested under preventive detention are mentioned in the third part
of the constitution of India.
(b) The state legislatre can make law of preventive detention for a reason of supply of essential
services.
(c) India has borrowed the system of inclusion of provisions regarding preventive detention in
constitution from France.
Options
फक्त अ व ब बरोबर
Only a and b correct
b
फक्त ब व क बरोबर
Only b and c correct
फक्त अ व क बरोबर
Only a and c correct
अ, ब व क बरोबर
a, b and c correct
a a
Explanation
उत्तर - 1
विधान अ व ब बरोबर असून तिसर्‍या भागातील मूलभूत हक्कांमध्ये कलम 22 मध्ये प्रतिबंधात्मक
स्थानबद्धतेविषयी तरतद
ु ी दिल्या आहे त. संरक्षण, परराष्ट्र संबंध आणि दे शाची सरु क्षा यावरून संसद तर राज्याची
सुरक्षा, जीवनावश्यक वस्तूचा परु वठा, सार्वजनिक सुव्यवस्था यावरून संसद आणि राज्यविधिमंडळ प्रतिबंधात्मक
स्थानबद्धतेची तरतूद असणारा कायदा करू शकते. यानुसार संसदे ने मिसा 1971 (1978 साली रद्द), राष्ट्रीय सुरक्षा
कायदा 1980, टाडा 1985 (1995 साली रद्द), पोटा 2002 (2004 साली रद्द) इत्यादी कायदे केले.
While statement a and b are correct, the provisions regarding the preventive detention are given in the
article 22 of fundamental rights third part. The parliament can make a law having provisions regarding
preventive detention for defence, foreign affairs and security of country, while both the parliament and
state legislature can make a law on preventive detention on security of state, supply of essential goods,
public order. According to this, parliament has made laws like MISA 1971 crepeated in 1978) National
Security Act 1980. TADA 1985 (repealed in 1995), POTA 2002 (repealed in 2004) etc.
27
खालील विधानांपैकी बरोबर विधाने निवडा.
(अ) राज्याची मार्गदर्शक तत्त्वे त्यां च्या उल्लं घनासं दर्भात न्यायालयाकरवी अं मलबजावणी योग्य असतील.
(ब) राज्याची मार्गदर्शक तत्त्वे सकारात्मक आहे त आणि ती राज्याने काय करावे यासं दर्भात आहे त.
(a) The Directive Principles of State Policy are justiciable in nature and they are legally enforceable by
the courts for their violations.
(b) The Directive Principles of State Policy are positive and they require state to do certain things.
Options
Only a correct
Only b correct.
अ, ब दोन्हीही बरोबर
Both a, b correct
अ, ब दोन्हीही चूक
Both a, b incorrect
b b
Explanation
उत्तर - 2
राज्याची मार्गदर्शक तत्त्वे त्यांच्या उल्लंघनासंदर्भात न्यायालयाकरवी अंमलबजावणी योग्य नसतील.
The Directive Principles of State Policy are not justiciable in nature and they are not legally enforceable
by Judiciary.
28
मूलभूत कर्तव्याबाबत पुढील विधाने विचारात घ्या.
(अ) भारताने पूर्वीच्या सोव्हिएत सं घाच्या राज्यघटने वरून प्रेरणा घे ऊन मूलभूत कर्तव्यांचा राज्यघटने त समावे श
केला.
(ब) अमे रिका, ब्रिटन, फ् रान्स व जर्मनी या दे शां च्या राज्यघटने त अशा प्रकारच्या कर्तव्यांचा उल्ले ख नाही.
(क) जपानच्या राज्यघटने त नागरिकां च्या कर्तव्याचा समावे श आहे .
(ड) भारतीय राज्यघटने तील मूलभूत कर्तव्ये न्यायिक अं मलबजावणी योग्य आहे त.
वरीलपैकी अचूक विधाने निवडा.
Which of the following statements about fundamental Duties.
(a) India has included the fundamental duties in the constitution by inspiring from the constitution of
erstwhile Soviet Union.
(b) The Constitutions of countries like America, Britain France and Germany has no mention of such
type of duties.
(c) Japanese constitution contains a list of duties of citizens.
(d) Fundamental duties in the Constituion of India are judicially enforceable.
Choose the correct statements from above.

Options
अवब
a and b
अवक
a and c
अ, ब व क
a, b and c
अ, ब, क व ड
a, b, c and d
c c
Explanation
उत्तर - 3
भारतीय राज्यघटनेतील मूलभूत कर्तव्ये न्यायिक अंमलबजावणीयोग्य नाहीत परं तु संसद कायदा करून त्यांची
अंमलबजावणी करू शकते.
Fundamental duties in the Constitution of India are judicially non-enforceable but parliament can
implement then by making a law.
29
राज्य पन
ु र्रचनेसंबंधी नेमण्यात आलेल्या फाजल अली आयोगाने पुढीलपैकी कोणती शिफारस केली नाही?
Which of the following recommendataion was not made by the Fazl Ali commission appointed regarding
the states reorganisation.
Options
दिल्लीला केंद्रशासित प्रदे शाचा दर्जा असावा.
Delhi should have a Union territory status.
b
कलम 371 रद्द करावे.
Article 371 should be abolished.
मध्यप्रदे शातील मराठी भाग विदर्भाला जोडून विदर्भाचे स्वतंत्र राज्य करावे.
Separate Vidarbha state should be created by joining Marathi speaking part of Madhya Pradesh to it.
यापैकी नाही.
None of these.
b d
Explanation
उत्तर - 4
आयोगाच्या शिफारशी -
दिल्ली, अंदमान निकोबार आणि मणिपूरला केंद्रशासित प्रदे श ठे वन

ू इतर 16 राज्ये करावीत.
राजप्रमुख व संस्थानिकांचे विशेषाधिकार रद्द करावेत.
विदर्भ वेगळे राज्य करावे व बेळगाव जिल्हा कन्नड भाषिक म्है सरू राज्याला जोडावा.
काही राज्यांसाठी (महाराष्ट्र, गुजरात, आंध्रप्रदे श, मणिपूर, आसाम, इ) विशेष तरतुदी असणारे कलम 371 रद्द करावे.
Recommendation of the commission
While making Delhi, Andaman Nicobar and Manipur union teritories other 16 states should be created.
Privileges of heads and princes should be abolished.
Separate Vidarbha state should be created and Belgaum district should be connected to kannada
speaking Mysore state.
An article 371 having special provisions for some states (Maharashtra, Gujarat, Andhra Pradesh,
Manipur, Assam etc.) should be abolished.
30
भारतीय संसद सभागह

ृ ातील विरोधी पक्षनेता पदासंदर्भात पुढीलपैकी योग्य विधाने निवडा.
(अ) 1969 साली विरोधी पक्षने ता या पदाला औपचारिक मान्यता मिळाली.
(ब) 1977 साली दोन्ही सभागृ हाच्या विरोधी पक्षने त्यांना कायदे शीर मान्यता (Statutory recognition) मिळाली.
(क) पर्यायी शासनाची हमी दे णे हे विरोधी पक्षाचे कार्य आहे .
(ड) अमे रिकेतील मे जॉरिटी लीडर ही सं कल्पना भारताच्या विरोधी पक्षने त्याप्रमाणे आहे .
(इ) भारताच्या लोकसभे तील विरोधी पक्षने त्याला केंद्रीय कॅबिने ट मं त्र्याचा तर राज्यसभे तील विरोधी पक्षने त्याला
केंद्रीय राज्यमं त्र्याचा दर्जा आहे .
Choose the correct statements from following about the post of leader of opposition in the House of
Parliament of India.
(a) In 1969, the post of leader of opposition received formal recognition.
(b) In 1977, leaders of opposition of both the houses received a statutory recognition.
(c) To provide an alternative government is the function of leader of opposition.
(d) A concept of majority leader in America is similar to the leader of opposition of India.
(e) A leader of oppostition in Lok Sabha of India has a status of cabinet minister while leader of
opposition in Rajya Sabha has a status of Union Minister of State.
Options
क, ड व इ
c, d and e
ब, क व इ
b, c, and e
अ, ब व क
a, b and c
d
अ, ब, क व इ
a, b, c and e
d c
Explanation
उत्तर - 3
पर्यायी शासनाची हमी आणि योग्य टीका ही विरोधी पक्षनेत्याची दोन मुख्य कार्ये आहे त.
अमे रिकेतील सं कल्पना मायनॉरिटी लिडर तर ब्रिटनमधील सं कल्पना शॅ डो कॅबिने ट नावाने ओळखली जाते .
दोन्ही सभागृ हाच्या विरोधी पक्षने त्याला कॅबिने ट मं त्र्याचा दर्जा असून त्यांना त्याप्रमाणे वे तन, भत्ते व इतर सु विधा
मिळतात.
To provide an alternative government and constructive criticism are the main functions of leader of
opposition.
The functionery in USA is known as minority leader while that of in Britain is known as shadow
cabinet. While leader of opposition of both of the houses has a status of cabinet minister, they are
entitled to the salary allowances and other facilities equivalent to that.
31
भारताचा नियंत्रक व महालेखापरीक्षक यासंदर्भात अयोग्य पर्याय निवडा.

Choose the incorrect option regarding the comptroller and Auditor General of India.
Options
वेतन भारताच्या संचित निधीतून दिले जाते.
Salary is given from consolidated fund of India.
डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकरांच्या मते राज्यघटनेतील सर्वात महत्त्वाचा अधिकारी होय.
The most important officer under the Constitution of India according to Dr. Babasaheb Ambedkar.
नियुक्ती केंद्र शासनाकडून केली जाते.
Appointed by Union government.
d
पदनामावलीत सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशाच्या समपदस्थ स्थान आहे .
Rank equal to the Judges of Supreme court in the order of precedence.
a c
Explanation
उत्तर - 3
CAG ची नियु क्ती केंद्र सरकारच्या शिफारशीनु सार राष्ट् रपती करतात. तो नियु क्तीपासून 6 वर्षे किंवा वयाची 65 वर्षे
पूर्ण होईपर्यं त पदावर राहू शकतो.
The President appoints (AG on the recommendation of Union governments. He holds office for a period
of six years or upto the age of 65 years from appointment.
32
खाजगी विधेयकाबाबत पुढील विधाने विचारात घ्या.
(अ) मं तर् ी वगळता सं सदे तील कोणताही सदस्याने मांडले ले विधे यक खाजगी विधे यक समजले जाते .
(ब) हे विधे यक सभागृ हात मांडण्यापूर्वी सात दिवसांची पूर्वसूचना द्यावी लागते .
(क) विधे यकाचा मसु दा तयार करण्याची जबाबदारी सं बंधित सदस्याची असते .
(ड) लोकसभे ने नु कते च पारित केलेे ले तृ तीय-पं थीयासं बंधीचे विधे यक सु रूवातीला द्रमु क पक्षाचे सं सद सदस्य
तिरूची सीवा यांनी 2014 साली मांडले होते .
योग्य विधाने निवडा.
Consider the following statements about the private bill.
(a) A bill introduced by any member of Parliament other than a minister is considered as a private bill.
(b) Its intorduction in the House requires seven days notice.
(c) Bill drafting is the responsibility of the member concerned.
(d) A recently passed bill by the Lok Sabha regarding the third gender, was initially intorduced by the
member of parliament of DMK party Tiruchi Siva in 2014.
Choose the correct statements.
Options
अ, ब व क
a, b and c
अ, क व ड
a, c, and d
अ, ब व ड
a, b and d
कवड
c and d
a b
Explanation
उत्तर - 2
सार्वजनिक विधेयक मांडण्यापर्वी

ू 7 दिवसाची तर खाजगी विधेयक मांडण्यापर्वी
ू 1 महिन्याची पूर्वसूचना द्यावी
लागते.
Introduction of public bill requires seven day's notice while introduction private bill requires one
month's prior notice.
33
पक्षांतरबंदीसंदर्भात पढ
ु ील विधाने विचारात घ्या.
(अ) भारतीय राज्यघटने च्या 10 व्या परिशिष्टात पक्षांतरबं दीसं बंधी तरतु दी आहे त.
(ब) राज्यविधिमं डळाचा सदस्य पक्षांतरबं दीअं तर्गत कारवाईस पात्र आहे की नाही याबाबत राज्यपालास कोणताही
अधिकार नसून सं बंधित सभागृ हाचे पीठासीन अधिकारी याबाबत निर्णय घे तील.
(क) किहोतो होलोहान खटल्यात सर्वोच्च न्यायालयाने असा निर्णय दिला की पक्षांतरबं दी बाबतचा पीठासीन अधिकार्‍
याचा निर्णय अं तिम असून त्याचे न्यायिक पु नर्विलोकन होऊ शकत नाही.
वरीलपैकी अचूक विधाने निवडा.
Consider the following statements regarding the anti-defection.
(a) The tenth schedule of Constitution of India has provisions regarding anti-defection.
(b) While Governor has no power to decide on the question of disqualification of member of state
legislature under antidefection, the presiding officer of concerned house will take decision.
(c) In Kihoto Hollohan case, the Supreme Court ruled that the decision of presiding officer in this regard
is final and it is not subject to judicial review.
(d) Choose the correct statements from above.
Answer Options
Options
a
अवब
a and b
बवक
b and c
अवक
a and c
अ, ब व क
a, b and c
a a
Explanation
उत्तर - 1
पीठासीन अधिकार्‍याचा (सभापती/अध्यक्ष) निर्णय अंतिम नसन

ू त्याचे न्यायिक पन
ु र्विलोकन शक्य असल्याचा
निर्णय सर्वोच्च न्यायालयाने किहोतो होलोहान खटल्यात दिला.
In Kihoto Hollohan case, the Supreme Court ruled that the decision of presiding officer
(Speaker/Chairman) is not final and it is subject to judicial review.
34
महाराष्ट्राच्या लोकायुक्त पदासंदर्भात अयोग्य विधान निवडा.
Choose the incorrect statement regarding the Lokayukta post in Maharashtra.
Options
लोकायक्
ु तपदाची निर्मिती करणारे दे शातील पहिले राज्य महाराष्ट्र आहे .
Maharashtra is the first state in country to create an institution of Lokayukta.

b
महाराष्ट्रात लोकायुक्ताची नियुक्ती करण्यामध्ये विधानसभेच्या विरोधीपक्ष नेत्याला कोणतेही स्थान नसून इतर
काही राज्यांमध्ये राज्यपालविरोधी पक्षनेता व संबंधित उच्च न्यायालयाच्या मख्
ु य न्यायाधीशांशी चर्चा करून
लोकायक्
ु ताची नियुक्ती करतात.
While leader of the opposition in state assembly has no place in the appointment of Lokayukta in
Maharashtra, the Governor or some other states appoint Lokayukta by consulting the Chief justice of
the state high court and the leader of opposition.
महाराष्ट्रात लोकायुक्ताच्या पात्रतेसंबंधी कोणतीही विशेष तरतूद नाही.
There is no special provision regarding the qualification of Lokayukta in Maharashtra
None of these
b b
Explanation
उत्तर - 2
ओडिशा कायदा - 1970 - अंमलबजावणी 1983.
महाराष्ट्र - 1971 - पहिले राज्य.
महाराष्ट्रासहित बहुतेक राज्यांमध्ये राज्यपाल हे विधानसभा विरोधी पक्षनेता व उच्च न्यायालयाच्या मख्
ु य
न्यायाधीशांशी चर्चा करून लोकायक्
ु ताची नियुक्ती करतात. उत्तर प्रदे श, हिमाचल प्रदे श, आंध्र प्रदे श, गुजरात,
ओडिसा, कर्नाटक व आसाम या राज्यांमध्ये लोकायुक्ताबाबत न्यायिक पात्रता नमूद आहे त. महाराष्ट्र, बिहार व
राजस्थानमध्ये मात्र अशा कोणत्याही विशेष पात्रता नमूद नाहीत.
Odisha act - 1970 - Implemented 1983.
Maharashtra - 1971 - First state
The Governor of Majority of the states including Maharashtra, appoints Lokayukta by consulting the
leader of opposition of legislative assembly and the chief justice of High Court.
Judicial qualifications are prescribed for the Lokayukta in the states of Uttar Pradesh, Odisha, Karnataka
and Assam. No specific qualifications are prescribed in the states of Maharashtra, Bihar and Rajasthan.
35
पुढीलपैकी कोणती शिफारस स्थानिक स्वराज संस्थाविषयक ल. ना. बोंगिरवार समितीने केली नाही?
Which of the following recommendation is not made by the L. N. Bongirwar committee regarding the
local self government.
Options
पंचायत समितीच्या सभापतीच्या अध्यक्षतेखाली सरपंच परिषद स्थापन करावी.
The chairpersons (sarpanch) council should be formed under the chairmanship of chairperson of
Panchyat Samiti.
10 हजार पेक्षा जास्त लोकसंख्या असणार्‍या ग्रामपंचायतीचे रूपांतर नगरपरिषदे त करावे.
Gram panchayats having population of more than 10 thousand should be transformed into Nagar
Parishad
आमदारांना जिल्हा परिषदे चे सदस्यत्त्व दे ऊ नये.
Zila Parishad membership should not be given to MLAs.
d
न्यायपंचायती रद्द कराव्यात.
Nyaya Panchayats should be abolished.
b a
Explanation
उत्तर - 1
बोंगिरवार समिती -
स्थापना - एप्रिल 1970.
अहवाल - सप्टें बर 1970.
एकूण 202 शिफारशी.
पंचायत समिती उपसभापतीच्या अध्यक्षतेखाली विकास गटातील 15 सरपंचांची मिळून सरपंच परिषद स्थापन
करावी.
Bongirwar committee
Formation - April 1970.
Report - September 1970.
Total 202 recommendations.
The chairpersons council contain 15 chairperson (Sarpanch) from a development block should be
formed under the chairmanship of deputy chairperson of Panchayat Samiti.
36
पढ
ु ीलपैकी कोणत्या तरतद
ु ीचा भारतीय राज्यघटनेत उल्लेख नाही?
(अ) मु ख्यमं त्र्याच्या ने तृत्त्वाखालील मं तर् ीपरिषद.
(ब) राज्याच्या मं तर् ीपरिषदे ची सामूहिक जबाबदारी.
(क) राज्याच्या मं त्र्याचा राजीनामा.
(ड) उपमु ख्यमं तर् ी पद.
Which of the following provision has not mentioned in the constitution of India?
(a) Council of ministers under the leadership of Chief Minister.
(b) Collective responsibility of state council of ministers.

(c) Resignation of minister of state.
(d) Post of Deputy Chief Minister.
Options
अवड
a and d
बवड
b and d
कवड
c and d
d
फक्त ड
Only d
d c
Explanation
उत्तर - 3
मुख्यमंत्र्याच्या नेतत्ृ त्वाखालील मंत्रिपरिषद - कलम 163.
राज्याच्या मंत्रिपरिषदे ची विधानसभेप्रति सामूहिक जबाबदारी - कलम 164.
मंत्र्याचा राजीनामा आणि उपमुख्यमंत्री याबाबत राज्यघटनेत कोणतीही तरतूद नाही.
Council of Ministers under the leadership of Chief Minister - Article 163
Collective responsibility of state council of ministers to the legislative assembly - Article 164.
There is no provision regarding the resign of minister and deputy chief minister.
37
उच्च न्यायालयाच्या अधिकारक्षेत्रात बदल करण्याचा अधिकार कोणाला आहे ?

(अ) सं सद
(ब) राष्ट् रपती
(क) सर्वोच्च न्यायालय
(ड) सं बंधित राज्य विधिमं डळ
Who has the right to change the jurisdiction of High court?
(a) Parliament
(b) President
(c) Supreme court

(d) Cancerned State Legistature.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
बवक
b and c
अवड
a and d
a d
Explanation
उत्तर - 4
उच्च न्यायालयाला प्रारं भिक, प्राधिलेख (थीळीं), अपिलीय पर्यवेक्षणात्मक, नियंत्रणात्मक, अभिलेख आणि न्यायिक
पुनर्विलोकन या प्रकारचे अधिकारक्षेत्र असून संसद आणि संबंधित राज्य विधिमंडळाला या अधिकारक्षेत्रात व उच्च
न्यायालयाचा इतर अधिकारात बदल करण्याचा अधिकार आहे .
While High court has a jurisdiction of original, writ, appellate, supervisory, control, a court of record
power of judicial review, the parliament and the concerned state legislature has a power to change the
jurisdiction and other powers of a High court.
38
राज्य आणि कार्यालयीन (जषषळलळरश्र) भाषा याच्या योग्य जोड्या जुळवा.
राज्य कार्यालयीन भाषा
(अ) राजस्थान (i) कोंकणी

(ब) गोवा (ii) इं ग्लिश
(क) जम्मू-काश्मिर (iii) राजस्थानी
(ड) मे घालय (iv) हिं दी
(v) उर्दू
Match correct pairs of state and official language
State Official language
(a) Rajasthan (i) Kokani
(b) Goa (ii) Nagpur

(c) Jammu Kashmir (iii) Rajasthani
(d) Meghalaya (iv) Hindi
(v) Urdu
Options
अ-iii ब-iv क-v ड-ii
a-iii b-iv c-v d-ii
अ-iv ब-i क-v ड-ii
a-iv b-i c-v d-ii
c
अ-iii ब-i क-v ड-ii
a-iii b-i c-v d-ii
अ-iii ब-i क-iv ड-ii
a-iii b-i c-iv d-ii
c b
Explanation
उत्तर - 2
गोवा - मराठी आणि कोकणी.
उत्तरप्रदे श, उत्तराखंड, हरयाणा, राजस्थान, बिहार, मध्यप्रदे श, झारखंड, हिमाचल प्रदे श, छत्तीसगड - हिंदी.
जम्मू-कश्मिर - उर्दू.
मेघालय, नागालँ ड, अरूणाचल प्रदे श - इंग्लिश.
Goa - Marathi and Kokani.
Uttar Pradesh, Uttarakhand, Haryana, Rajasthan, Bihar, Madhya Pradesh, Jharkhand, Himachal Pradesh,
Chattisgarh - Hindi.
Jammu Kashmir - Urdu.
Meghalaya, Nagaland, Arunachal Pradesh - English.
39
खालीलपैकी कोणत्या जोड्या बरोबर आहे त?
(अ) हे रॉल्ड-डोमर प्रतिमान - आर्थिक वृ द्धी-भांडवल उत्पादन प्रमाण आणि बचतीचा दर यावर अवलं बन
ू असते .
(ब) पी. सी. महालनोबिस - अर्थव्यवस्थे ला मोठा धक्का.
(क) वकील-ब्रह्मानं द - जलद औद्योगिकरण आणि सार्वजनिक गुं तवणूकीद्वारे मूलभूत व अवजड उद्योगांचा
विकास.
Which of the following pairs are correct?
(a) Harrold-Domar Model - Economic growth is dependent on Capital-Output Ratio and Savings
Rate.
(b) P. C. Mahalnobis - Big Push to Economy.

(c) Vakil-Brahmanand - Rapid industrialisation and development of heavy industry through
public sector investment.
Options
अ, ब
a, b
अ, क
a, c
d
अ, ब, क
a, b, c
d a
Explanation
उत्तर - 1
वकील ब्रह्मानं द प्रतिमान - मजूरी-वस्तू प्रतिमान - कृषी-आधारित आर्थिक वृ द्धी.
पी. सी. महालनोबिस प्रतिमान - जलद औद्योगिकीकरण आणि सार्वजनिक गुंतवणूकीद्वारे मूलभूत व अवजड
उद्योगांचा विकास.
Vakil Brahmanand - Wage-Goods Model - Agriculture Led Economic Growth.
P. C. Mahalnobis Model - Rapid Industrialisation and development of heavy industry through public
sector investment.
40
खालीलपैकी बरोबर विधानांची निवड करा.
(अ) राष्ट् रीय जै वइं धन धोरण - 2018 नु सार बायो-सी.एन.जी. ची पहिल्या पिढीचे जै वइं धन म्हणून वर्गीकरण केले
आहे .
(ब) राष्ट् रीय जै वइं धन धोरण - 2018 नु सार खराब झाले ल्या अन्नपदार्थांचा जै वइं धन निर्मितीसाठी कच्चा माल
म्हणून वापर करण्यास परवानगी दिली आहे .
(a) National Biofuel Policy - 2018 has classified Bio-CNG as the first Generation Biofuel.
(b) National Biofuel Policy - 2018 has permitted the use of spoiled edible material as the raw material
for biofuel production.
Options
Only a correct
Only b correct
अ, ब दोन्हीही बरोबर
Both a, b correct
अ, ब दोन्हीही चूक
Both a, b incorrect
c b
Explanation
उत्तर - 2
राष्ट्रीय जैवइंधन धोरण-2018 नुसार बायो-सी.एन.जी. ची तिसर्‍या पिढीचे जैवइंधन म्हणून वर्गीकरण केले आहे .
National Biofuel Policy 2018 has classified Bio-CNG as the Third Generation Bio-fuel.
41
पहिल्या हरित क्रांतीचे पुढीलपैकी कोणते परिणाम दिसून येतात?
(अ) शे तकर्‍यां च्या उत्पन्नात विषमता.
(ब) मृ देच्या उत्पादकते त (soil fertility.) घट.
(क) अन्नसाखळीत घातक घटकांचा समावे श.
(ड) अन्नसु रक्षा साधण्यात यश.
Which of the following results of the Green Revolution appears?
(a) Inequality in the income of farmers.
(b) Decline in soil fertility.
(c) Inclusion of hazardous components in food chain.

(d) Success in food security.
Options
अ, क व ड
a, c and d
अ, ब व ड
a, b, and d
ब, क व ड
b, c and d
d
अ, ब व क
a, b and c
b d
Explanation
उत्तर - 4
हरितक्रांती ही प्रामुख्याने मोठ्या शेतकर्‍यांना लाभदायक ठरल्याने शेतकर्‍यांदरम्यानच्या उत्पन्नामध्ये (Inter

Personal प्रकारची) तफावत आहे . शिवाय पंजाब-हरयाणा सारख्या ठरावीक भागाला याचा लाभ झाल्यामळ
ु े आंतर
प्रादे शिक (Inter regional) उत्पन्नाची तफावत दिसून आली. मद
ृ े च्या उत्पादकतेत घट, अतिरिक्त सिंचनामुळे
भूजल पातळीत घट, बेसुमार वक्ष
ृ तोड हे हरितक्रांतीचे नकारात्मक परिणाम आहे त. रासायनिक कीटकनाशकांच्या
बेसम
ु ार वापरामळ
ु े अन्नसाखळीत घातक/विषारी घटकांचा समावेश झाला. हरितक्रांतीमळ
ु े आपण अन्नधान्य
उत्पादनात स्वयंपूर्ण (Self Sufficient) झालो असलो तरी अन्नसुरक्षा अजूनही साध्य झाली नाही. अन्नधान्याची
स्वयंपूर्णता आणि अन्नसुरक्षा (Food Security) हे वेगळे विषय आहे त.
As green revolution was mainly beneficial for the large farmers, there is an inequality in the income of
farmers (Inter personal type) Besides, as certain parts like Punjab-Haryana benefited from this, there
was a inter-regional decline in ground water level due to excess irrigation, improper cutting of trees are
the negative effects of green revolution. Hazardous components use of chemical pesticides. Though we
became self-sufficient in food production due to green food-grain self-sufficiency and food security are a
different subjects.
42
सेवा उपक्रमाचा प्रकार व गुंतवणूक यांसंदर्भात अयोग्य जोडी/ड्या निवडा.

(अ) सूक्ष्म - 10 लाख रुपयांपर्यं त
(ब) लघू - 10 लाख ते 2 कोटी रुपयांपर्यं त
(क) मध्यम - 2 कोटी ते 5 कोटी रुपयांपर्यं त
(ड) लघु - 10 लाख ते 5 कोटी रुपयांपर्यं त
(इ) मध्यम - 5 कोटी ते 10 कोटी रुपयांपर्यं त
Select the incorrect pair/s regarding the type of service enterprise and investment.
(a) Micro - upto 10 lakh
(b) Small - From 10 lakh to 2 crore.

(c) Medium - From 2 crore to 5 coroe
(d) Small - From 10 lakh to 5 crore
(e) Medium - From 5 crore ot 10 crore
Options
बवक
b and c
डवइ
d and e
c
अवब
a and b
अ, ब व इ
a, b and c
b b
Explanation
43
प्रादे शिक ग्रामीण बँकाच्या (RRB) संदर्भात अयोग्य पर्याय निवडा.
(अ) 2 ऑक्टोबर 1975 रोजी सु रूवात.
(ब) पूर्वी खाजगी कर्जपु रवठ्यावर अवलं बन

ू असणार्‍या गटाला माफक व्याजदराने कर्जपु रवठा करण्याचे उद्दिष्ट.
(क) ग्रामीण भागातील कर्जपु रवठ्यासं दर्भात मोठ्या सार्वजनिक बँ कांची जागा घे णे.
(ड) ग्रामीण भागातील छोट्या बचतीला सं स्थात्मक स्वरूप दे ण्याचे उद्दिष्ट.
Choose the incorrect option regarding Regional Rural Bank (RRB)
(a) Started on 2 October 1975.
(b) Objective of lending to the group at reasonable interest rate which were dependent on private
lender.
(c) To replace large public sector banks regarding the lending in rural area.
(d) Objective of institutionalizing small savings in rural areas.
Options
a
फक्त क
Only c
अवक
a and c
कवड
c and d
यापैकी नाही
None of these
b a
Explanation
उत्तर - 1
मोठ्या सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांची जागा घेणे हे RRB चे उद्दिष्ट नव्हे . इतर तिन्ही पर्याय योग्य आहे त.
RRB चे भांडवल
प्रवर्तक राष्ट्रीयीकृत बँक - 35%
केंद्र सरकार - 50%
राज्य सरकार - 15%
To replace large public banks is not the objective of RRB. Other three options are correct. Capital of RRB.
Promoter nationalized bank - 35%
Central government - 50%
State government - 15%
44
रुपयाच्या परिवर्तनीयते संदर्भातील खालीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहे त?
(अ) मार्च 1992 - दुहेरी विनिमय दर असणारी अं शत: परिवर्तनीयता.

(ब) मार्च 1993 - रुपया परकीय चलनाच्या सं दर्भात बाजारपे ठेशी निगडीत करण्यात आला.
(क) ऑगस्ट 1994 - चालू खात्यावर रुपया पूर्ण परिवर्तनीय करण्यात आला.
Choose the correct statements regarding convertibility of Rupee.
(a) March 1992 - Partial Convertibility of Rupee having dual exchange rate.
(b) March 1993 - Rupee is linked to the market exchange rate of foreign currency.
(c) August 1994 - Fully Convertibility of Rupee on the current Account.
Options
अ, ब
a, b
अ, ब, क
a, b, c
d d
Explanation
उत्तर - 4
45
14 व्या वित्त आयोगासं दर्भातील खालीलपै की कोणती विधाने बरोबर आहे त?

(अ) 14 व्या वित्त आयोगाने 2011 ची लोकसं ख्या गृ हीत धरून 10% भारांकाची शिफारस केली आहे .
(ब) केंद्रीय करातील 42% वाटा राज्यांना दे ण्याची शिफारस 14 व्या वित्त आयोगाने केली आहे .
(क) वस्तू आणि से वा कराच्या अं मलबजावणीनं तर राजकोषीय रचने संदर्भात Fiscal road map यासं दर्भातील
शिफारस 14 व्या वित्त आयोगाने केली आहे .
Choose the correct statements regarding 14th Finance Commission.
(a) 14th Finance Commission has recommended 10% weightage for 2011 population.
(b) 14th Finance Commission has recommended 42% share to the states among the Central taxes.
(c) 14th Finance Commission has recommended the Fiscal roadmap after the GST implementation.
Options
a
अ, ब
a, b
अ, ब, क
a, b, c
unanswered a
Explanation
उत्तर - 1
15 वित्त आयोग - GST अंमलबजावणीनंतर राजकोषीय रचनेसंदर्भात शिफारस करील.
15th Finance Commission will recommend the fiscal roadmap after the GST implementation.
46
भारताच्या केंद्रीय पर्यावरण आणि वने मंत्रालयाने जाहीर केलेल्या अहवालात प्रमुख पाच आव्हानांचा समावेश केला
आहे . पुढीलपैकी कोणता पर्याय या पाच आव्हानांच्या यादीत येत नाही?
(अ) हवामान बदल
(ब) अन्न सु रक्षा
(क) जलसु रक्षा
(ड) ऊर्जा सु रक्षा
(इ) शहरीकरणाचे व्यवस्थापन

In a report published by India's Ministry of Environment and forest, major five challenges are included.
Which of the following option is not there in the list of these five challenges?
(a) Climate Change
(b) Food Security
(c) Water Security
(d) Energy Security
(e) Management of Urbanisation.
Options
फक्त क
Only c
फक्त इ
Only e
फक्त ड
Only d
None of these
b d
Explanation
उत्तर - 4
वरील सर्व 5 पर्यायांचा अहवालात आव्हाने म्हणून समावेश केला आहे .

The above all 5 options are included as challenges in the report.
47
शिक्षणाबाबत प्रसिद्ध असणार्‍या ‘असर’ अहवालाच्या 2014 च्या आवत्ृ तीबाबत पढ

ु ील विधान व कारण विचारात
घेऊन योग्य पर्याय निवडा.
विधान (अ) : 2007 ते 2014 दरम्यान ग्रामीण भागातील सरकारी शाळांमध्ये दाखल होणार्‍या बालकांच्या संख्येत
सुमारे 10% नी घट झाली.
कारण (र) : 2007 ते 2014 या दरम्यान ग्रामीण भागातन

ू शहरी भागात होणारे स्थलांतर वाढले.
Choose the correct option by considering following statement and reason about the 2014 edition of the
'ASAR' report, which is based on education.
Statement (A) : During 2007 to 2014, there was a decrease in the number of Children enrolling in
government schools in rural area by 10%.
Statement (R) : During 2007 to 2014, the migration from rural area to urban area is increased.
Options
विधान (अ) आणि कारण (र) दोन्ही बरोबर असन

ू (र) हे (अ) चे योग्य कारण आहे .
Statement (A) and reason (R) both are correct and (R) is the correct reason of (A).
विधान (अ) आणि कारण (र) दोन्ही बरोबर आहे त परं तु (र) हे (अ) चे योग्य कारण नाही.
Statement (A) and reason (R) both are correct and (R) is not correct reason of (A).
विधान (अ) बरोबर आहे परं तु कारण (र) चूक आहे .
Statement (A) is correct but reason (R) is incorrect.
विधान (अ) चूक आहे परं तु कारण (र) बरोबर आहे .
Statement (A) is incorrect but reason (R) is correct.

unanswered c
Explanation
उत्तर - 3
2007 ते 2014 दरम्यान ग्रामीण भागातील सरकारी शाळांमधील नोंदणी (enrollment) 72.9% वरुन 63.1% वर आली
याचे कारण स्थलांतर नव्हे तर ग्रामीण भागातील खाजगी शाळांची वाढती संख्या होय.
During 2007 to 2014, the enrollment in government school in rural area is declined from 72.9% to
63.1%. While the reason for this is not migration but it is the increase in the number of private schools in
rural area.
48
कार्यकारी लोकसंख्या (working age population) आणि आर्थिक वाढ याबाबत पुढील विधाने विचारात घ्या.
(अ) एकू ण लोकसं ख्ये त कार्यकारी लोकसं ख्ये चे प्रमाण जास्त असणे आर्थिक वाढीसाठी फायद्याचे असते .
(ब) पूर्व आशियाई दे शां च्या आर्थिक वाढीच्या अने क कारणांपैकी एक कारण म्हणजे वाढीच्या काळात या दे शाच्या
कार्यकारी लोकसं ख्ये चे जास्त प्रमाण होय.
(क) सं युक्त राष्ट् रसं घाच्या अहवालानु सार ये त्या 3 दशकात रशियाच्या कार्यकारी लोकसं ख्ये त घट तर भारताच्या
आणि चीनच्या कार्यकारी लोकसं ख्ये त वाढ होईल.
Consider the following statements about the working age population and economic growth.
(a) High proportion of working age population in total population is beneficial for the economic growth.
(b) High proportion of working age population in country during growth period is one of the reason for
the economic growth of East Asian countries.
(c) According to the United Nations report, there will be a reduction in the Russia's working age
population while India and China's working age population will increase.
Options
फक्त अ व ब बरोबर
Only a and b correct.
b
Only a correct
फक्त अ व क बरोबर
Only a and c correct
अ, ब व क बरोबर
a, b and c correct
d a
Explanation
उत्तर - 1
UNO च्या अहवालानु सार रशिया आणि चीनच्या कार्यकारी लोकसं ख्ये त (वय वर्षे 15 ते 59) घट तर भारताच्या
कार्यकारी लोकसं ख्ये त वाढ होईल.
According to the report of UNO, there will be decline in the working age population of Russia and China
(15 to 59 years age). while there will be increase in the India's working age populatiion.
49
अर्थव्यवस्थेतील घाऊक स्तरावर लागणार्‍या विविध वस्तंच्
ू या किमती मोजन
ू घाऊक किं मत निर्देशांक (WPI)
काढला जातो. WPI च्या नवीन पद्धतीसंदर्भात पुढील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.
Wholesale price Index (WPI) is calculated by measuring the prices of various goods required at
wholesale level in economy. Choose the incorrect statement from following statements about the new
method of WPI.
Options
2011-12 हे वर्ष नवीन आधारभूत वर्ष म्हणून स्वीकारण्यात आले .
A year 2011-12 is adopted as a new base year.
वस्तूंच्या किमती विचारात घेताना अप्रत्यक्ष करही विचारात घेतले गेले.
While considering prices of goods, indirect tax is also taken into consideration.
c
सर्वाधिक भार उत्पादित वस्तूंना दे ण्यात आला.
Maximum Weightage is given to manufactured goods.
None of these
unanswered b
Explanation
उत्तर - 2
नवीन पद्धत 2017 पासन

ू
2011-12 हे नवीन आधारभूत वर्ष (जन

ू -2004-2005) किमती विचारात घेताना अप्रत्यक्ष कर वगळण्यात आले.
New method from 2017
2011-12 is the new base year (June- 2004-2005) while considering prices, indirect taxes are omitted.
50
सर्वसमावेशक वाढीचे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी पुढीलपैकी कोणती योजना साहाय्यभूत ठरे ल?
(अ) प्रधानमं तर् ी जन धन योजना.
(ब) आयु षमान भारत योजना
(क) प्रधानमं तर् ी मु दर् ा योजना
(ड) स्टँ ड अप योजना
Which of the following scheme will be helpful in achieving the goal of inclusive growth.
(a) Pradhan Mantri Jan Dhan Yojana.
(b) Ayshman Bharat Yojana.
(c) Pradhan Mantri Mudra Yojana.

(d) Stand up Yojana
Options
अ, ब व ड
a, b and d
अ, ब व क
a, b and c
अ, क व ड
a, c and d
a, b, c, d
d d
Explanation
उत्तर - 4
वरील सर्व योजना सर्वसमावेशक वाढीसाठी आवश्यक आहे त.
जन धन - बँक खाते नसणार्‍यांसाठी
आयुषमान भारत - आरोग्य विमा
मद्र
ु ा योजना - सल
ु भ कर्ज उलब्धता
स्टँ ड अप - अनुसूचित जाती-जमाती व महिला उद्योजकांसाठी.
All the above schemes are necessary for inclusive growth.
Jan Dhan - for those who are not having bank accounts.
Ayushman Bharat - Health insurance.
MUDRA Yojana - Easy loan availability
Stand up - For scheduled caste - Tribes and Women entrepreuners.
51
P-Notes. सं दर्भात पु ढील विधाने विचारात घ्या.
(अ) P-Notes. चा वापर फक्त नोंदणीकृत गुं तवणूकदार करू शकतो.

(ब) P-Notes. च्या माध्यमातून गुं तवणूक करणार्‍या गुं तवणूकदाराची माहिती मिळवणे डएइख साठी अवघड ठरते .
Consider the following statements regarding the P-Notes.
(a) Only registered investor can use P-Notes.
(b) It is difficult for SEBI to get the information of investor investing through the medium of P-Notes.
Options
Only a correct.
Only b correct
Both correct.
Both incorrect
unanswered b
Explanation
उत्तर - 2
SEBI कडे नोंदणी न करता गुंतवणूक करू इच्छिणार्‍या गुंतवणूकदारासाठी P-Notes सहाय्यभूत ठरते. बिगर
नोंदणीकृत गुंतवणूकदाराला नोंदणीकृत गुंतवणूकदार P-Notes दे तो व त्याकडून गुंतवणूक करून दे तो. P-Notes
धारक बिगर नोंदणीकृत गंत
ु वणक
ू दाराला लाभांशातील वाटाही मिळतो. नोंदणी नसल्याने अशा गंत
ु वणक
ू दारांची
माहिती ठे वण्यात SEBI ला अडचणी येतात.
P-Notes is helpful to those investors who want to invest without registering to SEBI. Registered investor
gives P-Notes to non-registered investors and offers investment to him. Non-registered P-Notes holder
investor gets the share of dividend too. It is difficult for SEBI to keep inforamation of such investors as
they are not registered.
52
योग्य जोडी निवडा.
(अ) भारतीय धर्मशास्त्राचा इतिहास - रा. गो. भांडारकर.
(ब) भारतीय विवाहसं स्थे चा इतिहास - वि. का. राजवाडे .
(क) इं डो आर्यन - राजें द्रलाल मित्र.
Select the correct pair
(a) History of Dharmashastra - R. G. Bhandarkar
(b) Bharatiya Vivah Sansthecha Etihas - V. K. Rajwade Itihas

(History of Indian Matrimany)
(c) Indo-Aryan - Rajendra Lal Mitra
Options
फक्त ब
Only b
ब, क
b, c
अ, ब
a, b
d
अ, ब, क
a, b, c
d b
Explanation
उत्तर - 2
‘भारतीय धर्मशास्त्राचा इतिहास’ सं स्कृतचे विद्वान पांडुरं ग वामन काणे यांनी लिहिला आहे .
रा. गो. भांडारकर यांची ग्रंथसंपदा : वैष्णविझम, शैविझम अँड आदर मायनर रिलीजन्स, हिस्ट्री ऑफ इंडिया.
राजेंद्रलाल मित्र यांनी अनेक वैदिक ग्रंथ लिहिले.
A sanskrit scholar Pandurang Vaman kane has written 'History of Dharmashastra'.
Books of R. G. Bhandarkar : Vaishnavism, Shaivism and other minor religions, History of India.
Rajendralal Mitra wrote many vedic books.
53
विवरणावरून व्यक्ती ओळखा.

तो बौद्ध धर्माच्या अभ्यासासाठी भारतात आला होता. तो पाचव्या शतकाच्या उत्तरार्धात भारतात आला होता. त्याने
गुप्तकालिन भारतातील सामाजिक परिस्थितीचे वर्णन आपल्या लिखाणात केले आहे .
Identify the person from description.
He had come to India for the study of Buddhism.
He had come to India in the second half of the fifth century. He has described the social situation of
India during Gupta period in his writing.
Options
फाहीयान
Fa-Hien
b
ह्युएन त्संग
Huen Tsang
मेगॅस्थेनिस
Megasthenes
None of these
b a
Explanation
उत्तर - 1
ह्युएन त्संग हा सातव्या शतकाच्या उत्तरार्धात भारतात आला होता. त्याने हर्षच्या काळातील परिस्थितीचे वर्णन
केले आहे .
मेगॅस्थेनिसने ‘इंडिका’ ग्रंथात अलेक्झांडरच्या स्वारीच्या वेळच्या भारताचे वर्णन केले आहे .
Huen Tsang came to India in second half of the seventh century. He has described the situation during
the Harsha's period.
Megas thenes has described India during the invasion of Alexander in India.
54
गौतम बद्ध
ु यांनी सांगितलेल्या अष्टांग मार्गामध्ये पढ
ु ीलपैकी कशाचा समावेश होतो?
(अ) सम्यक कृती
(ब) सम्यक चिं तन
(क) अहिं सा
(ड) खोटे बोलू नये
Which of the following is included in the Ashtang Marg told by Gautam Buddha.
(a) Right action

(b) Right meditation
(c) Non-Violence
(d) Non-lying (Satya)
Options
अ, ब
a, b
क, ड
c, d
अ, ब, क
a, b, c
a, b, c and d
d a
Explanation
उत्तर - 1
मानवी द:ु ख दरू करण्यासाठी गौतम बद्ध

ु ाने अष्टांग मार्गाचा परु स्कार केला. यामध्ये सम्यक कृती, सम्यक निश्‍चय,
सम्यक निरीक्षण, सम्यक भाषण, सम्यक उदरनिर्वाह, सम्यक व्यायाम, सम्यक चिंतन यांचा समावेश होतो.
Gautam Buddha proposed Ashtang Marg to relieve human sorrow. This includes right action, right
determination, right observation, right speech, right livelihood, right exercise, right meditation.
55
गोंड घराण्याबद्दल अयोग्य विधान निवडा.
(अ) मे जर ल्यु सी स्मिथने गोंड घराण्याच्या इतिहासावर प्रथम प्रकाश टाकला.

(ब) शिरपूर ही त्यांची राजधानी होती.
(क) अमोघवर्ष हा या घराण्यातील पराक् रमी राजा होता.
Choose the incorrect statement about Gond dynasty
(a) Major Lucy Smith first shed light on the history of Gond dynasty.
(b) Shirpur was their capital.
(c) Amoghavarsha was a brave king of this dynasty.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
फक्त क
Only c
None of these
unanswered c
Explanation
उत्तर - 3
गोंड हे महाराष्ट्रातील यादवांचे समकालीन होते. ब्रिटिश अधिकारी ल्युसी स्मिथने स्थानिक परं परा, हस्तलिखिते व
मौखिक साधनांच्या आधारे गोंडाचा इतिहास लिहिला. भीम बल्लाळ या राजाने शिरपूरला राजधानी बनवले.
अमोघवर्ष हा राष्ट्रकूट घराण्यातील राजा होता.
Gonds were contemporary of the Yadavas of Maharashtra. A British officer Lucy Smith wrote this history
of Gonds on the basis of local tradition, inscriptions and oral resources. The king Bheem Ballal made
Shirpur capital.
Amoghvarsha was the king from Rashtrakuta dynasty.
56
विसंगत पर्याय निवडा.
Select the inconsistent option
Options
गदाण
Gadon
आसू
Aasu
निष्क
Nishka
None of these
unanswered d
Explanation
उत्तर - 4
गदाण, आसू, निष्क ही तिन्ही यादवकालीन सुवर्णनाणी आहे त.
Gadan, Aasu, Nishka all the three are gold coins of Yadava period.
57
(अ) हुसे न अं बरखान - नवरसनामा हा ग्रंथ रचला.
(ब) इब्राहीम आदिलशाह - अहमदनगर शहर वसवले .
(क) शे ख महं मद - वारकरी सं पर् दायातील सं त
Choose the correct pair
(a) Hussain Amber khan - Compiled a book Nauras Nama.
(b) Ibrahim Adilshah - Established Ahmednagar city
(c) Shaikh Muhammad - Saint of Varkari sect.

Options
फक्त क
Only c
ब, क
b, c
अ, क
a, c
अ, ब, क
a, b, c
b a
Explanation
उत्तर - 1
विजापूरचा सुलतान इब्राहीम आदिलशहा हा सरस्वती व गणेश भक्त होता. त्याने नवरसनामा ग्रंथ रचला.
हुसेन अंबरखान या मध्ययग

ु ीन विद्वानाने गीतेवर मराठीत टीका लिहिली.
शेख महं मद मध्ययग

ु ीन भक्ती चळवळीतील वारकरी पंथाचे संत होते.
Sultan of Vijapur Ibrahim Adilshah was the devotee of Saraswati and Ganesha. He compiled Nauras
Nama book.
A Medieval scholar Hussain Amber Khan wrote critics on Gita in Marathi.
Shaikh Muhammad was the saint of Varkari sect in medieval Bhakti movement.
58
योग्य जोड्या जळ
ु वा.
(अ) सूरसागर (i) कंबन
(ब) आदिपु राण (ii) सूरदास

(क) तमिळ रामायण (iii) पं प
Match the correct pairs.
(a) Sur sagar (i) Kamban
(b) Adipuran (ii) Surdas
(c) Tamil Ramayan (iii) Pampa
Options
अ-ii ब-iii क-iii
a-ii b-iii c-i
b
अ-ii ब-i क-iii
a-ii b-i c-iii
अ-i ब-ii क-iii
a-i b-ii c-iii
अ-ii ब-iii क-ii
a-ii b-iii c-ii
b a
Explanation
उत्तर - 1
कंबन या तमीळ विद्वानाने तमीळ रामायण लिहिले.

पंप हा कन्नड कवी होता. त्याने पंपभारत व आदिपुराण ही काव्ये लिहिली.
सूरदास हे हिंदीतील महाकवी मानले जातात. कृष्णभक्ती हा त्यांचा काव्यविषय होता. त्यांनी ‘सूरसागर’ हे काव्य
लिहिले.
A Tamil Scholar Kamban wrote Tamil Ramayan.
Pampa was the kannada poet. He wrote Pampabharat and Adipurna verses.
Surdas is considered as great poet in Hindi. Devotion to Krishna was his verse subject. He wrote
'Sursagar/ verse.
59
आचार्य अत्रे यांच्याबाबत योग्य विधान निवडा.
(अ) सं युक्त महाराष्ट् र प्रचार समितीच्या प्रचारासाठी ‘मराठा’ दै निक सु रू केले .
(ब) 1951 सालच्या विधानसभा निवडणु कीत ते पु णे मतदार सं घातून निवडू न आले .
(क) त्यांनी ‘मोरूची मावशी’ हे नाटक लिहिले .
Choose the correct statements about Acharya Atre.

(a) Started newpaper 'Maratha' for the compaigning of Samyukt Maharashtra Prachar Samiti.
(b) He was elected in the 1951 state assembly elections from Pune constituency.
(c) He wrote a play titled 'Moruchi Mavashi?'
Options
फक्त क
Only c
अ, क
a, c
c
अ, ब
a, b
अ, ब, क
a, b, c
d b
Explanation
उत्तर - 2
1956 साली अत्रे यांनी मराठा दै निकाची सुरूवात केली.
संयुक्त महाराष्ट्राच्या मागणीची बाजू लावन

ू धरण्याचे काम या वत्ृ तपत्राने केले.
1957 साली ते मंब

ु ईमधील विधानसभा मतदारसंघातन
ू निवडून आले.
अत्रे यांची नाट्यसंपदा : साष्टांग नमस्कार, घराबाहे र, भ्रमाचा भोपळा, मोरूची मावशी, लग्नाची बेडी, तो मी नव्हे च!.
Atre started 'Maratha' news paper in 1956.
This newspaper worked for campaigning the demand of Samyukta Maharashtra.
In 1957, he was elected from the Mumbai legislative assembly constituency.

Plays by Atre : 'Sashtaang Namaskar,' 'Gharabaher,' 'Bhramacha Bhopla,' 'Moruchi Mavashi' 'Lagnachi
Bedi,' 'To Mi Navhech!'
60
ऑक्टोबर 1956 मध्ये डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकर यांनी बौद्ध धर्माचा स्वीकार केला. यावेळी डॉ. बाबासाहे बांसमवेत
त्यांच्या साथीदारांनीदे खील बौद्ध धर्माचा स्वीकार केला. यामध्ये पुढीलपैकी कोणाचा समावेश होता?
(अ) यशवं त आं बेडकर
(ब) बी. सी. कांबळे
(क) बॅ . खोब्रागडे
(ड) आर. डी. भं डारे
In october 1956, Dr. Babasaheb Ambedkar accepted Buddhism. At that time, along with Dr. Babasaheb
his companions also accepted Buddhism.
Who of the following were included in it?

(a) Yashwant Ambedkar
(b) B. C. Kamble
(c) Barrister Khobragade
(d) R. d. Bhandare
Options
अ, क
a, c
b
अ, ब, क
a, b, c
अ, क, ड
a, c, d
a, b, c and d
d d
Explanation
उत्तर - 4
ऑक्टोबर 2018 मध्ये नागपरू येथे डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकर यांनी बौद्ध धर्माचा स्वीकार केला. यावेळी 22 प्रतिज्ञा
करण्यात आल्या. यावेळी बौद्ध धर्माचा स्वीकार करणार्‍या साथीदारांमध्ये डॉ. प्रकाश, पी. टी. बोराळे , बाबूजी आवळे ,
भाऊराव गायकवाड, शांताबाई दाणी, श्री. रणपिसे, मुकंु दराव आंबेडकर, एम. बी. चिटणीस, बी. एस. मोरे इ.
In October 1956 Dr. Babasaheb Ambedkar accepted Buddhism. At that time 22 pledges were made.
At that time companions who accepted Buddhism were Dr. Prakash, P. T. Borale, Babuji Avale, Bhaurao
Gaikwad, Shantabai Daani, Shri Ranpise, Mukumdrao Ambedkar, M. B. Chitnis, B. S. More etc.
61
1942 च्या चले जाव चळवळीदरम्यान योग्य विधान निवडा.
(अ) जनते ला चिथावणी दिल्याच्या आरोपावरून राष्ट् रसं त तु कडोजी महाराज यांना अटक करण्यात आले .
(ब) मु स्लीम लीग या चळवळीपासून दरू राहिली.
(क) उषा मे हतांना या चळवळीदरम्यान रे डिओ चालवण्याने 4 वर्षाची शिक्षा झाली.
Choose the correct statement/s about the 1942 Quit India Movement.
(a) Rashtrasant Tukdoji Maharaj was arrested under the charge of provoking the people.
(b) Muslim League stayed away from this movement.
(c) During this movement, Usha Mehta sentenced for 4 years for operating radio.
Options
अ, क
a, c
ब, क
b, c
फक्त अ
Only a
अ, ब, क
a, b, c
d d
Explanation
उत्तर - 4
राष्ट् रसं त तु कडोजी महाराज कीर्तनाच्या माध्यमातून जनजागृ ती करत. आष्टी, चिमूर ये थील लोकांना चिथावणी
दिली या आरोपाखाली 1942 साली अटक केली.
मुस्लीम लीग व महं मद अली जिना हे चले जाव चळवळीपासन

ू दरू राहिले. ‘भयंकर व घातक आंदोलन’ या शब्दात
त्यांनी 1942 च्या चळवळीचा धिक्कार केला.
उषा मेहता व सहकार्‍यांनी मुंबई येथे भूमिगत काँग्रेस रे डिओ चालवला. यामुळे त्यांना 4 वर्षांची शिक्षा झाली
Rashtrasant Tukdoji Maharaj created public awareness through Kirtan. Arrested in 1942 under the
charge of provoking people of Ashti, Chimur.
Muslim League and Mohammad Ali Jinnah stayed away from Quit India movement. He condemned
the 1942 movement in words,' terrible and dangerous movement.'
Usha Mehta and associates operated underground congress radio in Mumbai.
62
कायमधारा पद्धतीबाबत योग्य जोडी निवडा.

(अ) जॉन शोअर - जमीनदार भूमीस्वामी आहे त.
(ब) जे म्स ग्रँट - जमीनदार फक्त करसं गर् ाहक आहे त.
Choose the correct pair about permanent settlement.
(a) John shore - Zamindars are the land lords.
(b) James Grant - Zamindars are only tax collectors
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
अ, ब
a, b
None of these
d c
Explanation
उत्तर - 3
जॉन शोअर व जेम्स ग्रँट हे लॉर्ड कॉर्नवॉलिस यांच्या व्हाईसरॉयपदाच्या कारकिर्दीत राजस्व मंडळाचे सचिव होते.
भम
ू ीकरासंबंधी जमीनदार हे भम
ू ीस्वामी की केवळ करसंग्राहक आहे त, याबाबत शोअर व ग्रँट यांच्यामध्ये मतभेद
होते. कॉर्नवॉलिसने शोअरचे मत ग्राह्य धरून कायमधारा पद्धती लागू केली.
John shore and James Grant were the secretaries of Board of Revenue during the tenure of Cornwallis as
a Viceroy. Shore and Grant had differences over whether zamindars are landlords or only tax collector
regarding land tax. Cornwallis introduced permanent settlement by admissing shore's view.
63
1889 च्या काँ गर् े स अधिवे शनाबाबत योग्य विधान निवडा.
(अ) मुं बई ये थे आयोजित अधिवे शनाचे अध्यक्ष विल्यम वे डरबर्न होते .
(ब) या अधिवे शनास लोकमान्य टिळक पहिल्यांदा काँ गर् े स अधिवे शनास उपस्थित होते .
(क) या अधिवे शनास पं डिता रमाबाई व काशीबाई कानिटकर उपस्थित होत्या.
(ड) जॉर्ज यूल या अधिवे शनाचे अध्यक्ष होते .
Choose the correct statement about 1889 congress session.
(a) William Wedderburn was the president of session organised at Mumbai.
(b) In this session, Lokmanya Tilak was present in congress session for first time.
(c) Pandita Ramabai and Kashibai Kanitkar were present for this session.
(d) George Yule was the president of this session.
Options
अ, ब, क
a, b, c
ब, क, ड
b, c, d
ब, क
b, c
d
अ, क
a, c
a a
Explanation
उत्तर - 1
जॉर्ज यूल 1888 च्या अलाहाबाद काँग्रेस अधिवेशनाचे अध्यक्ष होते. उर्वरित सर्व विधाने योग्य.
George Yule was the President of Allahabad Congress session of 1888. All the remaining statements are
correct.
64
योग्य जोडी जुळवा.
क्रांतिकारक कृती
(अ) से नापती बापट (i) व्हिक्टोरीयाच्या पु तळ्याला चपल्याचा हार घातला.

(ब) अनं त कान्हे रे (ii) मीरत सै निक छावणीत उठावाचा प्रसार.
(क) विष्णु गणे श पिं गळे (iii) अभिनव भारत सं घटने चे सदस्य.
(ड) दामोदर चाफेकर (iv) मु ळशी सत्याग्रहाचे ने तृत्व.
Revolutionery Activity
(a) Senapati Bapat (i) Put garland of shoe on the statue of Victoria.
(b) Anant Kanhere (ii) Spread the movement in Meerut soldier camp
(c) Vishnu Ganesh Pingale (iii) Member of Abhinav Bharat organisation

(d) Damodar Chaphekar (iv) Leadership of Mulshi Satyagraha
Options
अ-i ब-ii क-iii ड-iv
a-i b-ii c-iii d-iv
अ-iv ब-ii क-iii ड-i
a-iv b-ii c-iii d-i
अ-iv ब-iii क-ii ड-i
a-iv b-iii c-ii d-i

d
अ-iii ब-iv क-i ड-ii
a-iii b-iv c-i d-ii
c c
Explanation
उत्तर - 3
65
पुढीलपैकी कोणते विधान रामकृष्ण मिशनबाबत अयोग्य ठरते?
(अ) स्वामी विवे कानं द यांनी या मिशनची स्थापना शिकागो ये थे केली.
(ब) हे मिशन वे दांत चळवळ म्हणून दे खील ओळखले जाते .
Which of the following statements about Ramkrishna mission is incorrect.
(a) Swami Vivekanand established this mission at Chicago.

(b) This mission is also known as Vedant movement.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
अ, ब
a, b
d
None of these
c a
Explanation
उत्तर - 1
रामकृष्ण मिशनची स्थापना कलकत्ता येथे 1 मे 1897 रोजी करण्यात आली.
स्वामी विवेकानंद हे 1893 साली शिकागो येथील धर्मपरिषदे स हजर होते. हिंद ू तत्त्वज्ञानाच्या वेदांत-अद्वैत
वेदांताचा परु स्कार रामकृष्ण मिशन करते.
Ramkrishna Mission was formed on 1st May 1897 at Calcutta.
Swami Vivekananda was present in the religion parliament of 1893 at Chicago.
Ramkrishna mission advocates the Advait Vedant of Hindu Philosphy.
66
माऊंटबॅटन योजनेविषयी विसंगत विधान निवडा.

Choose the inconsistent option regarding the Mountbatten plan.
Options
अविलंब सत्तेचे हस्तांतरण करण्याचे निश्‍चित.
Decided to transfer dominion power.
सर्व राजकीय पक्षांना मान्य.
Agreed by all political parties.
c
सिल्हे ट जिल्ह्यामध्ये सार्वमत घेण्याचा निर्णय.
Decision of taking referendum in Sylhet district.
None of these.
d d
Explanation
उत्तर - 4
उपरोक्त तिन्ही तरतद

ु ींचा माऊंटबॅटन योजनेत समावेश.
The above mentioned all the three provisions were included in Mountbatten Plan.
67
योग्य विधान निवडा.
ू ण नियं तर् ण मं डळाची स्थापना 1974 साली करण्यात आली.

(अ) केंद्रीय प्रदष
ू ण नियं तर् ण मं डळ केंद्रीय पे यजल व स्वच्छता मं तर् ालयाच्या अखत्यारित कार्य करते .
(ब) केंद्रीय प्रदष
(क) या मं डळाच्या विभागीय कार्यालयांपैकी एक कार्यालय मुं बई ये थे आहे .
Choose the correct statments.
(a) Central pollution control Board was formed in 1974.
(b) Central Pollution control Board works under the aegis of Union Ministry of Drinking Water and
Sanitation.
(c) One of the divisional offices of this board is located in Mumbai.
Options
फक्त अ
Only a
अ, क
a, c
फक्त ब, क
Only b, c
अ, ब, क
a, b, c
unanswered a
Explanation
उत्तर - 1
केंद्रीय प्रदष
ू ण नियंत्रण मंडळ पर्यावरण वने व हवामानबदल मंत्रालयाच्या अखत्यारीत कार्य करते.
या मंडळाची विभागीय कार्यालये बंगळुरू, कोलकाता, शिलाँग, भोपाळ, लखनौ, वडोदरा येथे आहे त.
Central Pollution Control Board works under the aegis of Ministry of Environment, Forest and Climate
change.
The divisional offices of this board are at Bengluru, Kolkata, Shillong, Bhopal, Lucknow, Vadodara.
68
राष्ट्रीय गंगा नदी खोरे प्राधिकरणाबाबत योग्य विधान निवडा.
(अ) हे प्राधिकरण पर्यावरण मं तर् ालयांतर्गत कार्य करते .
(ब) केंद्रिय पर्यावरण मं तर् ी या प्राधिकरणाचे अध्यक्ष असतात.
(क) गं गा नदी ज्या राज्यातून वाहते त्या राज्याचे मु ख्यमं तर् ी या प्राधिकरणाचे सदस्य असतात.
Choose the correct statement about National Ganga River Basin Authority.
(a) This authority works under environment ministry.
(b) Union environment minister is the chairman of this authority.
(c) The Chief Ministers of states through which Ganga river flows are the members of this authority.
Options
अ, क
a, c
ब, क
b, c
फक्त क
Only c
अ, ब, क
a, b, c
d c
Explanation
उत्तर - 3
राष्ट्रीय गंगा नदी खोरे प्राधिकरण
स्थापना - 2009
पालक मंत्रालय - जल संसाधन, नदी विकास व गंगा पन

ु रूज्जीवन मंत्रालय.
अध्यक्ष - पंतप्रधान.
National Ganga River Basin Authority.
Formed - 2009
Parent Ministry - Ministry of Water Resources, River Development and Ganga Rejuvenation.
Chairman - Prime Minister.
69
पुढील बोधचिन्ह कोणत्या संस्थेचे आहे ?

Which organisation has the following logo?
Options
बायोफ्यए
ु ल वॉच
Biofuel Watch
आफ्रीकन वाईल्डलाईफ फोरम
African Wildlife Forum
आफ्रीकन काँझर्वेशन फौंडेशन
African conservation foundation
इंटरनॅशनल रिसायकल असोसिएशन

International Recycle Association
unanswered a
Explanation
उत्तर - 1
बायोफ्यए
ु लवॉच ही पर्यावरणविषयक काम करणारी एनजीओ आहे , जी इंधनाच्या वापराच्या दष्ु परिणामाबाबत
जनजागत
ृ ी करते.
Biofuel watch is an environmental NGO, which creates public awareness about the side effects of fuel
use.
70
ब्ल्यु फ्लॅ ग प्रकल्पाविषयी योग्य विधान निवडा.
(अ) या उपक् रमाची सु रूवात 2017 साली करण्यात आली.
(ब) समु दर् किनार्‍यांनी स्वच्छता राखणे हा उपक् रमाचा उद्दे श्य आहे .
(क) सागरी मासे मारीचे प्रमाण वाढवणे हा या उपक् रमाचा उद्दे श आहे .
(ड) अं तर्गत जलवाहतु कीचे प्रमाण वाढवणे हा या उपक् रमाचा उद्दे श आहे .
Choose the correct statements about Blue Flag project
(a) This activity was started in 2017.
(b) Maintainig coastal cleanliness is the objective of this project.
(c) To increase sea fishing is the objective of this project.
(d) To increase the proportion of internal water transport is the objective of this project.
Options
अ, ब
a, b
अ, क
a, c
अ, ड
a, d
फक्त अ
Only a
b a
Explanation
उत्तर - 1
2017 साली पर्यावरण मं तर् ालयाद्वारा Blue Flag प्रकल्पाची सु रूवात करण्यात आली.
उद्देश : समुद्रकिनार्‍यांची स्वच्छता राखणे, दे खभाल करणे व पायाभूत सुविधा मानके पाळणे.
In 2017, the 'Blue Flag' project was started by environment ministry.
Objective - Maintaining coastal cleanliness, to look after and to follow infrastructure standards.
71
(अ) सागरे श्‍वर अभयारण्य - पूर्णपणे मानवनिर्मित अभयारण्य
(ब) कारं जसोहोळ अभयारण्य - काळवीटांसाठी प्रसिद्ध
(क) राधानगरी अभयारण्य - गव्यांसाठी प्रसिद्ध
Choose the correct pair.
(a) Sagareshwar Sanctuary - Completely manmade Sanctuary

(b) Karanjsohol sanctuary - Famous for Blackbucks
(c) Radhanagari Sanctuary - Famous for Bison
Options
फक्त अ
Only a
अ, क
a, c
अ, ब, क
a, b, c
None of these
c c
Explanation
उत्तर - 3
सागरे श्‍वर अभयारण्य सां गली जिल्ह्यात असून नियोजनपूर्ण वनीकरणाचा यशस्वी प्रयोग म्हणून ओळखले जाते .
कारं जसोहोळ अभयारण्य अकोला जिल्ह्यात आहे .
राधानगरी अभयारण्य गव्यांसाठी प्रसिद्ध आहे .
Sagareshwar Sanctuary is in Sangali district it is known as a successful equipment, of planned

forestation. experiment.
Karanjsohol sanctuary is in Akola district.
Radhanagari sanctuary is famous for Bison.
72
कमळ हे पढ
ु ीलपैकी कोणत्या राज्याचे राज्यफूल नाही?
Lotus is not a state flower of which of the following state?
Options
आंध्रप्रदे श
Andhra Pradesh
कर्नाटक
karnataka
ओडीशा
Odisha
d
झारखंड
Jharkhand
d d
Explanation
उत्तर - 4
झारखंड राज्याचे राज्यफूल पलाश आहे .
State flower of Jharkhand state is Palash.
73
ऑपरे शन सेव्ह कूर्म’ बाबत योग्य विधान निवडा.
(अ) ही वन्यजीव गु न्हे नियं तर् ण विभागाची मोहीम आहे .
(ब) ही कासवाशी सं बंधित मोहीम आहे .
(क) ही हस्तीदं ताची तस्करी रोखण्यासाठीची मोहीम आहे .

Choose the correct statement about 'Operation Save Kurma.'
(a) This is wildlife Crime Control Bureau’s campaign.
(b) This is Turtle related campaign.
(c) This campaign is for the prevention of Ivory smuggling.
Options
फक्त अ
Only a
अ, क
a, c
c
अ, ब
a, b
None of these
a c
Explanation
उत्तर - 3
वन्यजीव गन्
ु हे नियंत्रण विभाग पर्यावरण मंत्रालयांतर्गत कार्य करते.
‘सेव्ह कूर्म’ ही कासव संरक्षणसंबंधीची मोहीम आहे .
The Wildlife Crime Control Bureau works under environment ministry.
The campaign 'Save Kurma' is related to the protection of Turtle.
74
The Living Planet Index बाबत योेग्य विधान निवडा.

(अ) हा निर्दे शांक सं युक्त राष्ट् रां च्या पर्यावरण कार्यक् रमाच्या वतीने जाहीर करण्यात ये तो.
(ब) या अहवालानु सार 1970 ते 2014 या काळात पृ थ्वीवरील 60% जीव नष्ट झाले आहे त.
(क) हा निर्दे शांक वर्ल्ड वाईल्ड लाईफ फंडच्या वतीने प्रकाशित करण्यात ये तो.
Choose the correct statement about 'The Living Planet Index'.
(a) This index is published by the United Nations Environment Programme.
(b) According to this report 60% organisms on the earth are vanished during 1970 to 2014.
(c) This index is published by the World Wildlife Fund.

Options
फक्त अ
Only a
अ, ब
a, b
ब, क
b, c
फक्त क
Only c
unanswered c
Explanation
उत्तर - 3
नोव्हें बर 2018 मध्ये World wildlife Fund च्या वतीने Living Planet Index हा अहवाल प्रकाशित करण्यात
आला.
In November 2018, a report 'Living Planet Index' was published by World Wildlife Fund.
75
योग्य विधान निवडा.
(अ) दे शातील पहिले राष्ट् रीय पर्यावरण सर्वे क्षण 2018 साली पार पडले .
(ब) या सर्वे क्षणाच्या पहिल्या टप्प्यात 7 राज्ये व 3 केंद्रशासित प्रदे शांची पर्यावरणविषयक माहिती सं कलित
करण्यात आली.
Choose the correct statement/s.
(a) This country's first National Environment Survey was held in 2018.
(b) In the first phase of this survey, the environmental information of 7 states and 3 union territories
was collected.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
अ, ब
a, b
None of these
c d
Explanation
उत्तर - 4
केंद्रीय पर्यावरण मंत्रालयाच्या वतीने दे शातील पहिले राष्ट्रीय पर्यावरण सर्वेक्षण 2019 साली सुरू होईल.
पहिल्या टप्प्यात 24 राज्ये व 3 केंद्रशासित प्रदे शांची आहे . पर्यावरणीय माहिती संकलित केली जाणार.
The country’s first National Environment Survey by Union environment ministry will start in 2019.
In first phase, the environmental information of 24 states and 3 union territories will be collected.
76
योग्य जोड्या जुळवा.
(अ) जागतिक जै वविविधता दिन (i) 29 डिसें बर
(ब) जागतिक पर्यावरण सं वर्धन दिन (ii) 8 जून
(क) जागतिक हवामान दिन (iii) 25 नोव्हें बर
(ड) जागतिक महासागर दिन (iv) 23 मार्च

(a) International Day for for Biological diversity (i) 29 December
(b) World Nature conservation Day (ii) 8 June
(c) World Metenrology Day (iii) 25 November
(d) World Ocean Day (iv) 23 March
Options
अ-iv ब-ii क-iii ड-i
a-iv b-ii c-iii d-i

b
अ-iii ब-i क-ii ड-iv
a-iii b-i c-ii d-iv
अ-i ब-iii क-iv ड-ii
a-i b-iii c-iv d-ii
अ-i ब-iv क-iii ड-ii
a-i b-iv c-iii d-ii
c c
Explanation
उत्तर - 3
77
अयोग्य विधान/ने ओळखा.
(अ) कोकणातील नद्यां च्या खोर्‍यातील बॉक्साइट हे प्रमु ख खनिज आहे .
(ब) उत्तर कोकणातील नद्यां च्या खोर्‍यात लोह खनिज सापडते .
Identify the incorrect statement/s.
(a) Bauxite is the main mineral in the basins of rivers of Kokan.
(b) An iron mineral is found in the basins of rivers of North Kokan.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
अ व ब दोन्ही
Both a and b
None of these
b b
Explanation
उत्तर - 2
बॉक्साइट हे कोकणातील नद्यांच्या खोर्‍यातील प्रमख

ु खनिज आहे . याशिवाय येथे क्रोमाइट, जिप्सम, मँगनीज ही
खनिजे सापडतात. लोह हे फक्त दक्षिण कोकणातील खोर्‍यांच्या प्रदे शात सापडते.
Bauxite is the main mineral in the basins of rivers of Kokan. Besides, minerals like Chromite, Gypsum,
Manganese are found here. Iron is found only in the basins of rivers of south Kokan.
78
महाराष्ट्रामध्ये लाल रे ताड मद

ृ ा कोणत्या प्रदे शात आढळते?
(अ) सह्याद्री पर्वताचा उत्तर भाग.
(ब) महाराष्ट् राच्या पूर्वे स वर्धा आणि वै नगं गा नद्यांचे खोरे .
In Maharashtra, red sandy soil is found in which region?
(a) Northern part of Sahyadri mountain.
(b) Basins of rivers Wardha and Wainganga in the east Maharashtra.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
both a and b
None of these
b c
Explanation
उत्तर - 3
लाल रे ताड मद
ृ ा महाराष्ट्रातील सह्याद्री पर्वताच्या उत्तर भागात तसेच महाराष्ट्राच्या पूर्वेस वर्धा आणि वैनगंगा या
नद्यांच्या खोर्‍यांत आढळते. यात सह्याद्री पर्वताच्या उत्तर भागातील पालघर, ठाणे व रायगड या जिल्ह्यांचा पूर्व
भाग आणि वर्धा व वैनगंगा नद्यांच्या खोर्‍यांतील वर्धा, चंद्रपरू व गडचिरोली हे जिल्हे येतात.
In Maharashtra, red sandy soil is found in northern region of Sahyadri mountain, also in basins of rivers
Wardha and Wainganga in the east Maharashtra. This includes, eastern part of the Palghar, Thane and
Raigad districts in the northern part of Sahyadri mountain and Wardha, Chandrapur and Gadchiroli
districts in the basin of Wardha and Wainganga districts.
79
महाराष्ट्रातील बारमाही वाहतूक होत असलेले खालीलपैकी कोणते बंदर आहे ?
(अ) मुं बई
(ब) न्हावाशे वा
(क) रत्नागिरी
(ड) रे डी
Which of the following Ports in Maharashtra has a perennial transport?
(a) Mumbai
(b) Nhava Sheva
(c) Ratnagiri
(d) Red
Options
फक्त अ, ब
Only a, b
फक्त अ, क, ड
Only a, c, d
c
फक्त अ, ब, क
Only a, b, c
वरील सर्व
All of the above
d d
Explanation
उत्तर - 4
महाराष्ट् राच्या पश्‍चिम किनार्‍यावर मुं बई व न्हावाशे वा ही मोठी बं दरे व 48 छोटी बं दरे आहे त.
मुंबई, रत्नागिरी, न्हावाशेवा, मुरुड व रे डी ही राज्यातील बारमाही बंदरे आहे त. लहान बंदरे पावसाळ्यात बंद असतात.
On the western coast of Maharashtra, there are two major parts - Nhava Sheva and Mumbai and 48
small ports.
Mumbai, Ratnagiri, Nhava-Sheva, Murud and Redi are the perennial ports in the state. Small ports are
closed in rainy season.
80
विधान (अ) : भारताची सागरी सरहद्द किनारपट्टीपासन

ू 18 नाविक मैल आहे .
विधान (ब) : ओडिशा राज्याच्या किनारपट्टीजवळील भारताच्या हद्दीतील ‘न्यू मूर’ बेट आहे .
Statement (a) : India's sea border is 18 nautical miles from the coastline.
Statement (b) : 'New Moore' is the island in Indian territory near the coastline of Odisha state.
Options
विधान अ व ब दोन्ही बरोबर
Both Statements a and b are correct
विधान अ व ब दोन्ही चूक
Bot Statements a and b are incorrect
c
विधान अ बरोबर तर ब चूक
Statement a is correct while b is incorrect.
विधान अ चूक तर ब बरोबर
Statement a is incorrect while b is correct.
c b
Explanation
उत्तर - 2
भारताची सागरी सरहद्द किनारपट्टीपासन

ू 12 नावीक मैल आहे .
पश्‍चिम बंगालच्या किनारपट्टीजवळील सागराच्या हद्दीत ‘न्यू मूर’ नावाचे बेट आहे .
India’s sea border is 18 nautical miles from coastline.
An island named ‘New Moore’ is there in the sea territory near the West Bengal coastline
81
योग्य जोड्या जुळवा.

नदी राज्य
(अ) सु वर्णरे खा (i) छत्तीसगड
(ब) पे न्ने रू (ii) झारखं ड
(क) महानदी (iii) कर्नाटक
(ड) साबरमती (iv) राजस्थान
River State
(a) Subarnrekha (i) Chattisgarh
(b) Penneru (ii) Jharkhand

(c) Mahanadi (iii) Karnataka
(d) Sabarmati (iv) Rajasthan
Options
अ-ii ब-iii क-i ड-iv
a-ii b-iii c-i d-iv
अ-ii ब-iii क-iv ड-i
a-ii b-iii c-iv d-i
अ-iii ब-ii क-i ड-iv

a-iii b-ii c-i d-iv
अ-i ब-ii क-iii ड-iv
a-i b-ii c-iii d-iv
d a
Explanation
उत्तर - 1
82
अति पर्जन्याच्या प्रदे शात कोणत्या राज्यांच्या प्रदे शांचा समावेश होतो?
(अ) आसाम
(ब) नागालँ ड
(क) मे घालय
(ड) मिझोराम
Which of the following states are included in the high rainfall region?
(a) Assam
(b) Nagaland
(c) Meghalaya
(d) Mizoram
Options
a
Only a, b
फक्त अ, ब, ड
Only a, b, d
फक्त ब, क, ड
Only b, c, d
All of the above
d d
Explanation
उत्तर - 4
वार्षिक पर्जन्य 200 सें.मी. पेक्षा जास्त पाऊस पडणार्‍या प्रदे शांना ‘अति जास्त पावसाचे प्रदे श’ असे म्हणतात.
जवळजवळ संपूर्ण आसाम, नागालँ ड, मेघालय, मिझोराम, अरुणाचल प्रदे श, सिक्कीम, मणिपूर व त्रिपूरा यांचा काही
भाग आणि पश्‍चिम बंगालचा ईशान्य भाग यांचा समावेश अतिपर्जन्याच्या प्रदे शात होतो.
The regions having annual rainfall more than 200 cm are known as ‘High rainfall regions’.
Nearly whole of the Assam, Nagaland, Meghalay, Mizoram, Arunachal Pradesh, Sikkim, Manipur, and
Tripura’s some part and northeastern part of West Bengal are included in the high rainfall region.
83
भारतातील उष्ण कटिबंधीय शुष्क सदाहरित वनामध्ये कोणते प्रमुख वक्ष

ृ आढळतात?
(अ) जां भळ
ू
(ब) मु चकुंद
(क) ताडवृ क्ष
(ड) रिठा
In India which main trees are found in tropical dry evergreen forest?
(a) Jamun
(b) Muchkund
(c) Palm
(d) Soapnut
Options
Only a, b
फक्त अ, क
Only a, c
फक्त ब, क, ड
Only b, c, d
All of the above
d d
Explanation
उत्तर - 4
भारतात उष्णकटिबं धीय शु ष्क सदाहरित वने तमिळनाडू च्या किनारपट् टीच्या प्रदे शात आढळतात.
प्रमुख वक्ष
ृ -खिरनी, जांभूळ, कोको, रिठा, चिंच, मुचकंु द, ताडवक्ष
ृ , निंब.
In India, tropical dry evergreen forests occur in the coastal region of Tamilnadu.
Main trees - Khirni, Jamun, Cocoa, Soapnut, Tamarind, Muchkund, Palm, Neem.
84
सन 2011 च्या जनगणनेनुसार साक्षरतेत राज्य/केंद्रशासित प्रदे शाचा विचार केल्यास (प्रमाणानुसार) महाराष्ट्राचा
..... वा क्रमांक लागतो.
According to the 2011 census, if state/union territories are considered in literacy, Maharashtra is at .....
place.
Options
10
11
12
13
unanswered c
Explanation
उत्तर - 3
सन 2011 च्या जनगणने नुसार साक्षरते त राज्य/केंद्रशासित प्रदे शांचा त्यां च्या प्रमाणानु सार विचार केल्यास
केरळ राज्य प्रथम स्थानी (94%) तर महाराष्ट् र (82.34%) 12 व्या स्थानी आहे .
According to 2011 census, if state/union territories are considered in literacy, Kerala state is at first place
(94%) while Maharasthra (82.34%) is at 12th place.
85
बियास नदीवरील बियास या प्रकल्पाचा उद्देश काय आहे ?
What is the objective of the Beas project on Beas river?
Options
फक्त जलसिंचन.
Only irrigation
फक्त जलविद्युत निर्मिती.

Only hydroelectricity generations
जलसिंचन व जलविद्युत निर्मिती.
Irrigation and electricity generation
None of these
b c
Explanation
उत्तर - 3
बियास प्रकल्प
नदी - बियास.
उद्देश - जलसिंचन व जलनिर्मिती.

समाविष्ट राज्ये - पंजाब, हरियाणा, राजस्थान.
Beas Project
River - Beas.
Objective - Irrigation and hydroelectricity generation.
Included states - Punjab, Haryana, Rajasthan.
86
हिंदक
ु ू श व सुलेमान पर्वतरांगा इराणमध्ये अनुक्रमेे कोणत्या नावाने ओळखल्या जातात?
Hinduksh and Sulaiman mountain ranges are known by which names in Iran respectively?
Options
झॅग्रॉस, एलबर्झ
ु
Zagrons, Alborz
b
कुललून, तिएनशान
Kinlun, Tien shan
हिंदक
ु ू श, तिएनशान
Hindukush, Tien-shan
झॅग्रॉस, तिएनशान
Zagros, Tien-san
b a
Explanation
उत्तर - 1
हिं दुकूश पर्वतरां गां च्या दक्षिणे ला सु लेमान पर्वतरां गा आहे त. हिं दुकूश व सु लेमान पर्वतरां गा इराणमध्ये अनु क्रमे
झॅ ग्रॉस व एलबु र्झ या नावाने ओळखल्या जातात.
The Sulaiman mountain range is to the south of the Hindukush mountain range. Hindukush and
Sulaiman mountain ranges are known by the names Zagros and Alborz respectively in Iran.
87
सर्वांत मोठ्या बेटांचा योग्य उतरता क्रम ओळखा.
Identify the correct descending order of largest islands
Options
ग्रीनलँ ड - बोर्निओ/कालीमंथन - न्यू गिनी.
Greenland - Borneo/Kalimatha - New Guinea
ग्रीनलँ ड - न्यू गिनी - बार्निओ/कालीमंथन.
Greenland - New Guinea - Borneo/Kalimanthan.
ग्रीनलँ ड - मादागास्कर - न्यू मिनी.

Greenland- Madagascar - New Guinea
ग्रीनलँ ड - सम
ु ात्रा - मादागास्कर.
Green land - Sumatra - Madagascar.
d b
Explanation
उत्तर - 2
जगातील सर्वात मोठी बेटे:
Largest islands in the World.
88
अयोग्य जोडी ओळखा.
(अ) सर्वाधिक लोकसं ख्ये नुसार जगातील तिसर् ‍या क् रमांकाचा दे श - णडअ.
(ब) सर्वात कमी लोकसं ख्ये नुसार जगातील प्रथम क् रमांकाचा दे श - व्हॅ टिकन सिटी.
(क) एं जिल धबधबा - नॉर्वे .
Identify the incorrect pair.
(a) World's third largest country by population - USA.
(b) A country having world’s lowest Population - Vatican city.
(c) Angel falls - Norway.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
फक्त क
Only c
None of these
a c
Explanation
उत्तर - 3
जगातील अनुक्रमेे सर्वाधिक लोकसंख्येचे दे श - चीन, भारत, संयुक्त राष्ट्र अमेरिका.
जगातील अनुक्रमे सर्वात कमी लोकसंख्येचे दे श - व्हॅटिकन सिटी, तुवालू, निऊ.
एंजिल धबधबा हा व्हे नेझुएला या दे शात आहे .
Countries with highest population in World respectively - China, India, United States of America.
Countries with lowest population in World respectively - Vatican city, Tuvalu, Naura.
Angel falls is in Venezuala country.
89
भारताच्या दस
ु र्‍या खेलो इंडिया युथ गेम्सचे आयोजन कोणत्या शहरात करण्यात आले होते?
India's second khelo India Youth Games were organised in which city?
Options
पुणे
Pune
दिल्ली
Delhi
c
कानपरू
Kanpur
गांधीनगर
Gandhinagar
a a
Explanation
उत्तर - 1
दुसर्‍या खे लो इं डिया यु थ गे म्सचे आयोजन 9 ते 20 जाने वारी 2019 दरम्यान पु णे ये थे करण्यात आले होते .
यामध्ये एकूण 18 खेळांचा समावेश करण्यात आला होता.
Second Khelo India Youth Games were organized during 9 to 20 January 2019 in Pune.
In this, total 18 games were included.
90
धावपटू ललिता बाबरविषयी योग्य विधान/ने ओळखा.

(अ) ती ऑलिम्पिकच्या अं तिम फेरीत खे ळणारी भारताची पहिली महिला धावपटू आहे .
(ब) तिला अर्जुन पु रस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे .
Identify the correct statement/s about an a aththele Lalita Babar.
(a) She is the first Indian woman athlete to play in the final round of Olympic.
(b) She has been honoured with Arjun award.
Options
फक्त अ
Only a
b
फक्त ब
Only b
Both a and b
None of these
c b
Explanation
उत्तर - 2
ललिता बाबर रिओ ऑलिम्पिक 2016 मध्ये अंतिम फेरीत चौथ्या स्थानी राहिली. यासाठी पी. टी. उषा यांच्यानंतर
ऑलिम्पिक स्पर्धेच्या अंतिम फेरीत खेळणारी दस
ु री भारतीय महिला धावपटू ठरली.
Lalita Babar was at fourth place in final round of Rio Olympic 2016. For this, she became the second
Indian women athlete after P. T. Usha to play in the final round of Olympic.
91
सन 2018 मध्ये खालीलपैकी कोणत्या दे शाने मत्ृ युदंडाची शिक्षा समाप्त करण्याच्या निर्णयाला मंजुरी दिली आहे ?
In 2018, which of the following country has given its approval to end the death penalty?
Options
मलेशिया
Malaysia
ब्रिटन
Britain
भारत
India
कॅनडा
Canada
a a
Explanation
उत्तर - 1
मले शियाच्या कॅबिने टने मृ त्यु दं डाची शिक्षा समाप्त करण्याच्या निर्णयाला ऑक्टोबर 2018 मध्ये सं मती दिली
असून याबाबत सं सदे त कायदा पास केला जाईल.
ब्रिटनने 1965 मध्ये तर कॅनडा दे शाने 1976 मध्ये मत्ृ युदंडाची शिक्षा रद्द केली.
जागतिक स्तरावर 2003 पासन

ू 10 ऑक्टोबर हा दिवस World Day Against the Death Penalty’ म्हणन
ू साजरा
केला जातो.
While cabinet of Malaysia has given its approval to the decision of ending death penalty in October
2018, the act regarding this will be passed in Parliament.
Britain has abolished the death penalty in 1965 while the country Canada in 1976.
The day 10 October is celebrated as ‘World Day Against the Death Penalty’ at global level since 2003.
92
खालील विधानांचा विचार करा.

(अ) महाराष्ट् र राज्याला सं युक्त राष्ट् रसं घाच्या अन्न व कृषी सं स्थाकडू न Future Policy Gold Award (Gold
Prize)), 2018 फ दे ण्यात आला.
(ब) महाराष्ट् र राज्याने सें द्रीय शे तीमध्ये केले ल्या उल्ले खनीय कार्याबद्दल हा पु रस्कार मिळाला आहे .
(a) The award 'Future Policy Gold Award (Gold Prize) 2018' was given to the Maharashtra by United
Nations Food and Agricultural Organization.
(b) Maharashtra state has received this award for remarkable work in organic farming.
Options
विधान अ व ब दोन्ही चूक
Both statements a and b are incorrect.
b
विधान अ व ब दोन्ही बरोबर
Both statements a and b are correct.
विधान अ बरोबर तर ब चक
ू
Statement a is correct while b is incorrect
विधान अ चूक तर ब बरोबर
Statement a is incorrect while b is correct.
b a
Explanation
उत्तर - 1
संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या अन्न व कृषी संस्थेकडून ऑक्टोबर 2018 मध्ये सिक्कीम राज्याला ‘Future Policy Gold
Award (Gold Prize) 2018 दे ण्यात आले.
सिक्कीम हे संपूर्ण जैविक राज्य बनल्यामुळे त्याला हा परु स्कार मिळाला.
19 जानेवारी 2018 रोजी पंतप्रधान नरें द्र मोदी यांनी सिक्कीम हे ‘जैविक राज्य’ म्हणून घोषित केले होते.
The award ‘Future Policy Gold Award’ (Gold Prize) was given to the Sikkim state by United Nations Food
and Agricultural Organization.
Sikkim has received this award for being a fully organic state.
On 19 January 2018, Prime Minister Narendra Modi declared Sikkim as a ‘Organic State’.
93
जिव्या सोमा मशे यांच्याविषयी योग्य विधान/ने ओळखा.
(अ) त्यांनी वारली चित्रकले ला जगभर प्रसार केला.
(ब) त्यांना केंद्र शासनाने पद्मश्री पु रस्काराने गौरवले आहे .
Identify the correct statement/s about Jivya Soma Mashe.
(a) He has spread the Warli painting worldwide.
(b) Central government has honoured him with Padmashree award.

Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
Both a and b
None of these
c c
Explanation
उत्तर - 3
वारली चित्रकला जगभरात पोहचवणार्‍या जिव्या सोमा मशे यांचे 15 मे 2018 रोजी निधन झाले. ते 84 वर्षांचे होते.
त्यांना प्राप्त परु स्कार :
1976 - राष्ट् रपतीद्वारे राष्ट् रीय पु रस्कार.
2002 - शिल्पगु रु पु रस्कार.
2011 - पद्मश्री पु रस्कार.
Jivya Soma Mashe who spread Warli Painting worldwide, died on 15 May 2018. He was 84 years old.
Awards received by him:
1976 - National award by President.
2002 - Shilp Guru award.
2011 - Padmashree award.
94
योग्य विधान/ने ओळखा.

(अ) महातीर महं मद यांची सन 2018 मध्ये मले शियाच्या पं तप्रधानपदी निवड झाली.
(ब) महतीर महं मद हे जगातील सर्वात वृ द्ध निर्वाचित राष्ट् रप्रमु ख ठरले आहे त.
Identify the correct statement/s.
(a) Mahatir Mohamad was elected as Prime Minister of Malaysia in 2018.
(b) Mahatir Mohamad has became the oldest elected Primd Minister in the world.
Options
फक्त अ
Only a
b
फक्त ब
Only b
Both a and b
None of these
c c
Explanation
उत्तर - 3
महातीर महं मद यांनी 9 मे 2018 रोजी मलेशियाचे सातवे पंतप्रधान म्हणून शपथ घेतली.
92 वर्षीय महातीर हे जगातील सर्वात वद्ध

ृ निर्वाचित राष्ट्रप्रमुख आहे त.
Mahatir Mohamad Sworn in as Seventh Prime Minister of Malaysia on 9 May 2018.
92 year old Mahatir is the oldest elected Prime Minister in the World.
95
आंध्रप्रदे श राज्याने सन 2018 मध्ये ..... या पक्षाला राज्यपक्षी म्हणून घोषित केले आहे .
Andhra Pradesh state has declared ..... bird as a state bird in 2018.
Options
नीलकंठ
Indian Roller
रामा चालक
ु ा
Rama Chiluka (psittacula Krameri)
कृष्णा जिंका
Black buck
d
None of these
b b
Explanation
उत्तर - 2
आंध्रप्रदे श राज्याने रामा चालक

ू ा या पक्षाला राज्यपक्षी म्हणन
ू घोषित केले आहे .
तेलंगणा राज्य आंध्रप्रदे शमधून वेगळे होण्यापूर्वी नीलकंठ (खपवळरप ठे श्रश्रशी) हा आंध्रप्रदे शचा राज्यपक्षी होता.
Andhra Pradesh state has declared Rama Chaluka bird as its state bird.
The Indian Roller was the state bird of Andhra Pradesh before the separation of Telangana state from
Andhra Pradesh.
96
खालीलपैकी अयोग्य विधान/ने ओळखा.
(अ) महाराष्ट् रात भारतातील पहिले हनी पार्क रत्नागिरी ये थे उभारण्यात ये णार आहे .
(ब) सं युक्त राष्ट् र सं घटने तर्फे सन 2018 पासून 20 मे , ‘जागतिक मधु मक्षिका दिन’ म्हणून साजरा केला जातो.
Identify the incorrect statement/s from following.
(a) India's first Honey park will be set up in Ratnagiri of Maharashtra.
(b) 20 May is celebrated as 'World Honeybee Day' by United Nation organisation from 2018.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
c
Both a and b
None of these
d a
Explanation
उत्तर - 1
महाराष्ट्र राज्य खादी व ग्रामोद्योग मंडळाचे सभापती विशाल चोरडिया यांनी सन 2018 मध्ये महाबळे श्‍वर (सातारा)
येथे भारतातील पहिले हनी पार्क उभारण्यात येणार असल्याची घोषणा केली. तसेच मंडळातर्फे ‘मधम
ु क्षिका मित्र’ हा
उपक्रम राबविण्यात येणार आहे .
Vishal Chordia, the chairman of Maharashtra State Khaadi and Village Industries Board, declared in 2018
that India’s first Honey Park will be set up at Mahabaleshwar (Satara). Also, an initiative
‘Madhumakshika Mitra’ will be implemented by the board.
97

(अ) नागरिकांना शासकीय से वा घरपोच दे णारे राज्य - हरियाणा.
(ब) भारतातील पहिले गाईसाठी सं रक्षित क्षे तर् - सु सने र.
(क) 84 वे ‘पे न इं टरनॅ शनल सं मेलन’ - पु णे .
Choose the correct pair
(a) State which provides govenment
services 1- citizens at doorstem - Haryana
(b) India's first cow sanctuary - Susner
(c) 84th PEN international congress - Pune

Options
Only a, b
फक्त ब, क
Only b, c
फक्त क
Only c
All of these
b b
Explanation
उत्तर - 2
दिल्ली राज्यसरकारने सप्टें बर 2018 मध्ये नागरिकांना विविध शासकीय सेवा घरपोच दे णारी योजना सरू
ु केली.
अशा प्रकारची दे शातील ही पहिलीच योजना आहे .
मध्यप्रदे शातील सुसनेर येथे 2017 मध्ये भारतातील पहिले गायींसाठी संरक्षित क्षेत्र स्थापन करण्यात आले.
पेन इंटरनॅशनलचे 84 वे आणि भारतातील पहिले संमेलन पुणे येथे सप्टें बर 2018 मध्ये पार पडले. ‘माझे सत्याचे
प्रयोग’ हा या वर्षीच्या संमेलनाचा विषय होता.
In September 2018, Delhi state government has started a scheme of providing different government
services to citizens at doorstep.
In 2017, India’s first cow sanctuary was set up at Susner of Madhya Pradesh.
PEN International’s 84th and first congress in India was organised in September 2018 at Pune. ‘My
Experients with truth’ was the theme of this year’s congress.
98
‘iLint’ हे कशाचे नाव आहे ?
'ilint is the name of which of the following?
Options
a
जगातील पहिल्या रे ल्वेचे.
World's first railway
हायड्रोजनचा इंधन म्हणून वापर करणार्‍या जगातील पहिल्या रे ल्वेचे.
World's first railway that uses hydrogen as a fuel.
जगातील पहिल्या चालकरहित रे ल्वेचे.
World's first driverless railway.
जगातील पहिल्या सौर परिषदे चे.
World's first solar conference.
unanswered b
Explanation
उत्तर - 2
हायड्रोजनचा इंधन म्हणन

ू वापर करणार्‍या जगातील पहिल्या रे ल्वेची सरू
ु वात जर्मनीमध्ये झाली. उत्सर्जनाचे
प्रमाण शून्य असणार्‍या या रे ल्वेचे नाव ‘iLint’ हे आहे .
या रे ल्वेची निर्मिती Alstom या फ्रेंच कंपनीने केली आहे .
हायड्रोजन व ऑक्सीजनच्या संयोगातन

ू बनलेली वीज साठवन
ू ही रे ल्वे कार्य करते.
World’s first railway that uses Hydrogen as a fuel was started in Germany. ‘iLint’ is the name of this train
which has zero emission.
This railway is manufactured by a French company ‘Alstom’.
This railway works by storing electricity formed by the composition of Hydrogen and Oxygen.
99
योग्य विधान/ने निवडा.
(अ) कर्नाटक राज्याने स्वत:च्या स्वतं तर् राज्यध्वजाचे अनावण केले .
(ब) स्वतं तर् राज्य ध्वजाचे अनावरण करणारे कर्नाटक हे भारतातील पहिले राज्य आहे .
Choose the correct statement/s.

(a) Karnataka state has unveiled its own independent State flag.
(b) Karnataka is the first state in India to unveil independent State flag.
Options
फक्त अ
Only a
फक्त ब
Only b
Both a and b
None of these
a a
Explanation
उत्तर - 1
कर्नाटक सरकारने 8 मार्च 2018 रोजी राज्याच्या स्वत:च्या राज्यध्वजाचे अनावण केले. यासह कर्नाटक हे स्वत:च्या
राज्यध्वजाचे अनावरण करणारे दे शातील दस
ु रे राज्य असून पहिले जम्मू-काश्मीर हे राज्य आहे .
कर्नाटकचा ध्वज - वर पिवळा, मध्यभागी पांढरा आणि खाली लाल अशा तीन रं गाचा.
या ध्वजातील पांढरा रं ग राज्य चिन्हासह शांती, पिवळा रं ग शुभ (Auspiciousness), कल्याण आणि लाल रं ग
साहसाचे प्रतीक आहे .
ध्वजाच्या मध्यभागी ठळकपणे राज्यचिन्ह (दोन डोके असलेला पौराणिक पक्षी : गदाभेरूंडा).
Karnataka government has unveiled its own state flag on 8 March 2018. With this, Karnataka became
the second state in country to unveil its own state flag while Jammu-Kashmir is the first state.
Flag of Karnataka - Above Yellow, middle White and below red, such three coloured.
In this flag the white colour with state sign is a symbol of peace, yellow colour is of auspiciousness,
welfare and red colour is a symbol of courage.
State sign at the middle of the flag (Two-headed mythological bird : Gandaberunda).
100
भारतात सन 2018 मध्ये कोणत्या घटकराज्यात सोन्याचा साठा सापडला आहे ?
In India the gold reserve is found in which state in 2018?
Options
महाराष्ट्र
Maharashtra
b
मध्यप्रदे श
Madhya Pradesh
गुजरात
Gujarat
राजस्थान
Rajasthan
unanswered d
Explanation
उत्तर - 4
भारतातील भूगर्भशास्त्र सर्वेक्षण विभागाच्या संशोधकांना बासवाडा व उदयपरू जिल्ह्यात (राजस्थान) 11.48 कोटी
टन सोन्याचा साठा सापडला आहे . 9 फेब्रुवारी 2018 रोजी भारतातील भूगर्भशास्त्र सर्वेक्षणाचे महासंचालक एन.
कुटुंबा यांनी ही माहिती दिली.
भारत हा जगातील पहिल्या क्रमांकाचा सोने आयात करणारा दे श आहे . दरवर्षी 470 टन सोन्याची आयात करतो.
The scientists of Geological Survey Department of India has found the 11.48 crore tonne gold reserve in
Baswada and Udaipur districts (Rajasthan). N. Kutumba, the director of Geological Survey of India has
given this information on 9 February 2018.
India is a top gold importing country in the world. Imports 470 tonne gold every year.
About Us
The Unique Academy is a leading Institue empowering the civil services aspirants to realise their dreams.
Contact Us
Email : info@theuniqueacademy.co.in
Contact : 7620 44 66 44
Social Media :
Quick Links
About Us
Cont…

MPSC Test 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

MPSC Test 7

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MPSC Test 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gmail Sunil Andhare <sunil.andhare01@gmail.

Sunil Andhare <sunil1.andhare@gmail.com> Fri, Feb 8, 2019 at 1:25 PM

Your Test Results

Student Name Sunil andhare Rank 23

G S TEST : 19 GS 02:00:00 200.00 35 47 Attempted : 82

Not Attempted : 18 70.00 31.02 38.98 19.49 %

Test Information in Detail

Question No. Question Your Answer Correct Answer

खालील विधाने विचारात घ्या.

Consider the following statements.

(b) A radioactive element Boron-10 is used in the treatment of bone cancer.

Radioactive element Strontium 89 is used for the treatment of bone cancer.

A radio active element Boron-10 is used in the detection of tumor.

खालीलपैकी कोणत्या जोड्या बरोबर आहे त?

(अ) इले क्ट् रीक भार - कू लोंब

(ब) इले क्ट् रीक विभव - व्होल्ट

(ड) इले क्ट् रीक वाहकता - म्हो (चहे )

(a) Electric Charge - Coulomb

(b) Electric Potential - Volt

(c) Potential Difference - Watt

(d) Electric Conductivity - Mho

योग्य जोडी : विभवांतर - व्होल्ट.

Correct Pair : Potential Difference - Volt.

(अ) गॅ मा किरणांचा वे ग प्रकाशाच्या वे गाइतका असतो.

(ब) गॅ मा किरणांची आयनीभवनशक्ती अल्फा आणि बीटा कणांपेक्षा जास्त असते .

Consider the following statements.

(a) Speed of Gamma rays is equal to the speed of light.

सन 1986 मधील चेर्नोबिल दर्घ

(ब) या दुर्घटने नंतर गलगं ड आजाराचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात वाढले .

Consider the following statements regarding the Chernobyl disaster of 1986.

(b) Thyroid disease increased in large proportion after this disaster.

अणु ऊर्जा केंद्रातील ग्रॅफाइट रिअ‍ॅक्टरचा स्फोट झाला होता.

A Graphite reactor in the atomic power plant was exploded.

खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statement from following statements.

लिपस्टिकमध्ये कॅरमाइन नावाचा रं ग असतो.

Lipstick contains a dye named Carmine.

Carmine in Lipstick causes injury to lips

नैसर्गिक रं ग तयार करण्यासाठी वनस्पतींचा अतिवापर केल्यामुळे पर्यावरणाचा र्‍हास होतो.

None of the above.

खालील विधाने विचारात घ्या.

(अ) हवे तील ध्वनीची चाल 3 × 108 m/s इतकी आहे .

(ब) पृ थ्वीची सूर्याभोवती भ्रमण करण्याची चाल 29770 m/s.इतकी आहे .

(a) Speed of sound in air is 3 × 108 m/s

(b) Speed of earth's revolution around sun is 29770 m/s.

खालील विधानांपैकी अयोग्य विधान निवडा.

Choose the incorrect statement from following statements.

ज्यावेळी वस्तू त्वरणीत होते, त्यावेळी तिचा वेग बदलतो.

When object accelerates, its velocity changes.

वस्तूवर प्रयुक्त केलेले असंतुलित बल वेगामध्ये बदल घडवन

None of the above.

एक खेळाडून वर्तुळाकार मार्गावरून धावताना 25 सेकंदात 400 मीटर अंतर धावन

पार केलेेले एकूण अंतर - 400 मीटर

एकूण विस्थापन = 0 मीटर (तो पुन्हा सुरुवातीच्या ठिकाणी येत असल्याने)

एकूण लागलेला वेळ = 25 सेकंद

सरासरी चाल = ? सरासरी वेग = ?

Total distance covered - 400 meter.

Total displacement - 0 meter (As he comes back to original position)