February Handouts

MATHEMATICS 1
Fraction as a Part of a Whole

窗体顶端
Fraction as a Part of a Set
Types of Fraction
Colossians 3:20
“Children, obey your parents in everything, for this pleases the Lord.”
MATHEMATICS 2
Illustrating Multiplication
MULTIPLICATION- is used to find the total number of objects in groups

with the same number of objects.
Words that imply multiplications are: products, times and of.
In the multiplication expression 2 x 4, the number 2 is called multiplicand

while the number 4 is called multiplier. Similarly, in the multiplication
expression 3 x 2, the number 3 is called the multiplicand while the
number 2 is called the multiplier.
Product-answer in multiplication
Did you know that there are two ways to say a multiplication sentence?
Let’s look at this one: 5 x 6 = 30
The first way to read this multiplication sentence is to say, “Five times six
equals thirty.” You can also say, “Five groups of six equals thirty.”
Properties of Multiplication
Commutative property of multiplication: Changing the order of factors

does not change the product.
For example, 4 x 3 = 3 x 4
Associative property of multiplication: Changing the grouping of factors

does not change the product.
For example, (2 x 3) x 4 = 2 x (3 x 4)
Identity property of multiplication: The product of 111 and any number

is that number.
For example, 7 x 1 = 7
Multiplication Table
Colossians 3:20
MATHEMATICS 3
MULTIPLICATION WITH 1-DIGIT FACTOR
MULTIPLICATION- is used to find the total number of objects in groups

with the same number of objects.
Words that imply multiplications are: products, times and of.
In the multiplication expression 2 x 4, the number 2 is called multiplicand

while the number 4 is called multiplier. Similarly, in the multiplication
expression 3 x 2, the number 3 is called the multiplicand while the
number 2 is called the multiplier.
Product-answer in multiplication
We know the process of multiplying 1-digit number by another 1-digit
number. The multiplication of one-digit numbers is done with the help of
the multiplication table of the number concerned.
Suppose, if we have to multiply 7 by 5, we put the numbers in column
form.
7
× 5
35
We need to read mentally the multiplication tables of 7 to get 7 fives are
35.
This 35 is written as product. We say 7 multiplied by 5 is equal to 35.
Here, 7 is the multiplicand, 5 is multiplier and 35 is the multiple fact of
product.
7 and 5 are also called factors of the product 35.
Examples of multiplying one-digit numbers:
1. Multiply 6 by 3.
Solution:
First we need to arrange the numbers in column form.
6
× 3
18
We need to read mentally the multiplication tables of 6 to get 6 times three
are 18.
This 18 is written as product. We read it as 6 multiplied by 3 is equal to 18.
product.
2. Multiply 9 by 6
Solution:
First we need to arrange the numbers in column form.
9
× 6
54
We need to read mentally the multiplication tables of 9 to get 9 times six
are 54.
This 54 is written as product. We read it as 9 multiplied by 6 is equal to 54.
product.
Thus, to multiply one-digit number by another one-digit number its very

important to know the multiplication tables of the concerned number to find
the product of the numbers.
MULTIPLICATION INVOLVING 2-DIGIT FACTORS WITHOUT
REGROUPING
When multiplying a 2-digit number by a 1-digit number without regrouping,
arrange the numbers in a column with the 2-digit number on top of the 1-
digit number. Then multiply by the number in the ones place.
EXAMPLE: 31
x 3
93
The following diagram shows how to multiply a 2-digit number by a 1-digit

number with and without regrouping.
Colossians 3:20
MATHEMATICS 4
FRACTIONS
Adding and Subtracting Like Fractions
Like Fractions are those fractions with the same denominator.
To add or subtract like fractions:
Step 1: Add or subtract the numerators.

Step 2: Use the same denominator.
Step 3: Reduce the final answer to lowest terms whenever possible
Study these examples.
ADDING AND SUBTRACTING UNLIKE FRACTIONS

Unlike Fractions are those fractions with different denominators.
To add or subtract unlike fractions:
Step 1: Rewrite the unlike fractions as like fractions with the least common
multiple as their denominator. This new denominator is called the Least Common
Denominator(LCD)
Step 2: Add or subtract as with like fractions.
Step 3: Reduce the final answer to lowest term as needed

Adding and Subtracting Mixed Numbers

Mixed numbers are those that are written with whole numbers and proper fractions.
Proper fractions are those fraction with smaller numerator than denominator.
Improper fractions are those fraction with larger numerator than denominator.
To add or subtract mixed numbers:

Step 1: If the proper fractions are unlike, convert to like fractions.
Step 2: Add or subtract the whole numbers.
Step 3: Add or subtract like fractions.
Subtracting Mixed Numbers with Regrouping

To subtract mixed numbers with regrouping:
Step 1: Convert fractions to their common denominator
Step 2: Borrow 1 from the whole number of the first fraction.
Step 3: Convert first mixed number to an improper fraction and subtract.
Colossians 3:20
MATHEMATICS 5
FRACTIONS
Adding and Subtracting Like Fractions
Like Fractions are those fractions with the same denominator.
To add or subtract like fractions:
Step 1: Add or subtract the numerators.

Step 2: Use the same denominator.
ADDING AND SUBTRACTING UNLIKE FRACTIONS

Unlike Fractions are those fractions with different denominators.
To add or subtract unlike fractions:
Step 1: Rewrite the unlike fractions as like fractions with the least common
multiple as their denominator. This new denominator is called the Least Common
Denominator(LCD)
Step 2: Add or subtract as with like fractions.
Step 3: Reduce the final answer to lowest term as needed

Adding and Subtracting Mixed Numbers
Mixed numbers are those that are written with whole numbers and proper fractions.
Proper fractions are those fraction with smaller numerator than denominator.
Improper fractions are those fraction with larger numerator than denominator.
To add or subtract mixed numbers:

Step 1: If the proper fractions are unlike, convert to like fractions.
Step 2: Add or subtract the whole numbers.
Step 3: Add or subtract like fractions.
Subtracting Mixed Numbers with Regrouping

To subtract mixed numbers with regrouping:
Step 1: Convert fractions to their common denominator
Step 2: Borrow 1 from the whole number of the first fraction.
Step 3: Convert first mixed number to an improper fraction and subtract.
Colossians 3:20
MATHEMATICS 6
OPERATIONS ON INTEGERS
Colossians 3:20
FILIPINO 1
Pangungusap at Parirala
Pangungusap
-Ang pangungusap ay isang salita o lipon ng mga salita na nagpapahayag
ng buong diwa o kaisipan.
Mga Halimbawa:
1. Si Itay ay nagpunta sa doktor upang magpagamot.
2. Ako ay kakain ng gulay upang maging malusog ang aking katawan.
3. Si Andy ay pupunta sa Maynila para makita ang kanyang Ama.
4. Si Glen ay magsisimba samantalang kami manunuod ng sine.
5. Nagluluto na ako ng ulam nang sila ay dumating.
6.Araw-araw nagdadala si Aling Lucia ng paninda sa bayan
7. Uminom si Fred ng gatas.
8. Nalunod ang bata.
9. Umuulan!
10.ng ibon ay lumilipad.
11.Umuulan!
12. Ang ibon ay lumilipad.
Apat na Uri ng Pangungusap

1. Pasalaysay o paturol
Halimbawa:
Malapit na ang pista dita sa atin.
Ang puno ay matibay.
2. Patanong
Halimbawa:
Maghahanda po ba tayo?
Paano ba gawin ito?
3. Pautos o Pakiusap
Halimbawa:
Mag-imbita kayo ng mga kaibigan. Maari po ba kaming mag-mbita sa pista?
Pakikuha nga ng bag ko.
Magsalita ka nga ng maayos.
4. Padamdam
Halimbawa:
Naku! Ang ganda ng palamuti sa daan.
Parirala
-Ang parirala ay isang salita o lipon ng mga salita na hindi nagpapahayag
ng buong diwa.
-Ang parirala ay mga lipon ng salita na walang simuno at panaguri at
ginagamit lamang sa bahagi ng pangungusap.
Mga Halimbawa:
1.paglipas ng panahon
2.walang sinasabi
3.nakadikit lang
4.ang hindi maalwan
5.masigasig sa una
6.sa ibang bansa.
7.Mga Pilipinong manggagawa
8.Ang matabang bata
9.Masarap na pagkain
10.Ang maingay na mga tao
11.Maingay na pinaandar
12.Dahan-dahang inakyat ang pader
13.Nakabuo ng grupo
14.Binalikan ni Harold
15.Nabubulok ang mga prutas
16.Marunong ako magluto
17.Matiyagang pinag-aralan ni James
18.Tuwing kaarawan ni Lisa
Pangngalan
Ang pangngalan ay bahagi ng pananalita. Ito ay tumutukoy sa ngalan ng

tao, bagay, hayop, pook, at pangyayari.
Halimbawa:
Tao- pinsan, tatay, kapatid
Bagay- tren, maleta, trak
Hayop- isda, pusa, unggoy
Pook- paaralan, probinsiya, lungsod
Pangyayari- pista, kaarawan, pagtatapos
Tao Hayop Bagay Lugar/Pook

Nanay ahas kutsara Ospital
magsasaka Kalabaw pinto Parke
Jose Rizal Palaka sapatos Maynila
guro ibon tubig Paaralan
Lola Basyang Pusa bulaklak Pasig City
Pangngalang Pantangi at Pambalana

Pangngalang Pambalana- ay karaniwan ngalan ng tao, hayop, bagay,
lugar o pook, o pangyayari. Nagsisimula ito sa maliit na titik. Ngunit kung
ito ay simula ng pangungusap, nagsisimula ito sa malaking titik.
Halimbawa:
bata, lalaki, babae, bahay,
lungsod, paaralan, rosas, bansa,
kontinente, pera
Pangngalang Pantangi- ay tiyak na ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar o

pook, o pangyayari. Nagsisimula ito sa malaking titik.
Halimbawa:
Noel, Jonas, Ana, Lungsod ng Cebu,
Mataas na Paaralan ng Lungsod ng Quezon,
Pilipinas, Asya
Mateo 21:22
“Anumang hingin ninyo sa panalangin ay tatanggapin ninyo kung naniniwala kayo.”
FILIPINO 2
Pandiwa
Basahin ang mga pangungusap.
Ang mga bata ay kumakanta.
Ang mga ibon ay lumilipad.
Sumisikat ang araw sa silangan.
Ano ang ginagawa ng mga bata?
Ano ang ginagawa ng mga ibon?
Ano ang nangyayari sa araw?
Ang mga salitang kumakanta, lumilipad, at

sumisikat ay mga salitang-kilos o pandiwa.
Ang pandiwa ay isang salita na tumutukoy sa kilos ng isang tao, hayop,

o bagay.
Halimbawa:
Ang mga bata ay naglalaro sa palaruan.
Kumain kami ng agahan sa restawran.
Ang tubig ay dumadaloy papuntang dagat.
Matutukoy mo ba ang mga salitang kilos sa mga pangungusap sa itaas?

Ang mga salitang kilos ay naglalaro, kumain, dumadaloy.
Mga halimbawa ng mga salitang kilos:

nagsusulat umaakyat
tumatahol
nagbabasa natutulog
kumakanta nagluluto
nagbibilang naglilinis
Mga Aspekto ng Pandiwa
1.Pangnagdaan / Naganap / Perpektibo

- ang salitang kilos ay nangyari na
Mga salitang palatandaan sa aspektong pangnagdaan:
kanina kagabi
kahapon noon

2. Pangkasalukuyan/ Nagaganap/ Imperpektibo
- ang kilos o pandiwa ay kasalukuyang nagaganap o nangyayari o palagin
ginawaga.
Mga salitang palatandaan sa aspektong pangkasalukuyan:
ngayon madalas
palagi araw-araw
taun-taon

3. Panghinaharap/ Magaganap/ Kontemplatibo
- ang kilos o pandiwa ay hindi pa nangyayari. Ito ay magaganap o
mangyayari sa hinaharap.
Mga salitang palatandaan sa aspektong panghinaharap:
bukas mamaya
sa susunod na araw, buwan, taon

Mga halimbawa:
Pangnagdaan/ Pangkasalukuyan/ Panghinaharap/

Salitang
Naganap/ Nagaganap/ Magaganap/
Kilos
Perpektibo Imperpektibo Kontemplatibo
awit umawit umaawit aawitin
basa binasa binabasa babasahin
bigay ibinigay ibinibigay ibibigay
bilang binilang binibilang bibilangin
dagdag dinagdagan dinadagdagan dadagdagan
gapang gumapang gumagapang gagapang
gawa gumawa gumagawa gagawa
hanap hinanap hinahanap hahanapin
hanga humanga humahanga hahanga
hinga huminga humihinga hihinga
hingi humingi humihingi hihingi
hiram hiniram hinihiram hihiramin
kilos kumilos kumikilos kikilos
kita kumita kumikita kikita
kulay kulayan kinukulayan kukulayan
laba naglaba naglalaba maglalaba
lakad naglakad naglalakad maglalakad
luto nagluto nagluluto magluluto
payo pinayuhan pinapayuhan papayuhan
puno pinuno pinupuno pupunuin
sabi sinabi sinasabi sasabihin
sagot sumagot sumasagot sasagot
sakit sumakit sumasakit sasakit
sang-ayon sumang-ayon sumasang-ayon sasang-ayon
Pang-ukol
Ano ang Pang-ukol?
Ito ay ang bahagi ng pananalita na nag-uugnay sa pangngalan, pandiwa,

panghalip, o pang-abay sa iba pang mga salita sa loob ng pangungusap. Ito
ay maaari ring magturo ng lugar o layon.
Mga Halimbawa ng Pang-Ukol
Ilan sa mga halimbawa ng bahagi ng pananalita na ito na kadalasan ay

ginagamit sa pangungusap ay ang ng, sa, ni o nina, para sa, at ayon
sa. Narito ang gamit ng bawat isa at mga halimbawa:
Ng – Ito ay nagbibigay ugnayan sa pagitan ng isang kabuuan at isang

bahagi.
▪ Anak ng bayan ang turing sa Bise Alkalde simula pa noong bata pa

lamang siya.
Sa – Nagpapahayag ng pag-uukol ng isang bagay sa isang pang bagay.
▪ Kamay sa baywang na humarap ang ina ng batang nagsumbong ng

pamamalo mula sa guro.
Ni o Nina – Ito ay nagpapahayag ng pagmamay-ari ng isang bagay.
▪ Ang telepono ni Juan ay naiwan sa loob ng sasakyan.

Para sa – Ito ay nagpapahayag ng pinag-uukulan.
▪ Para sa mga bata sa kalye ang mga biniling pagkain ni Juanito.

Ayon sa – Ito ay nagpapahayag ng pinanggalingan o basehan ng isang
bagay.
▪ Ayon sa ama ni Manuel, maaga siyang umalis ng kanilang bahay at hindi

na nakabalik noong tanghali.
Mateo 21:22
FILIPINO 3
Pang-ukol
Ano ang Pang-ukol?
Ito ay ang bahagi ng pananalita na nag-uugnay sa pangngalan, pandiwa,

panghalip, o pang-abay sa iba pang mga salita sa loob ng pangungusap. Ito
ay maaari ring magturo ng lugar o layon.
Mga Halimbawa ng Pang-Ukol
Ilan sa mga halimbawa ng bahagi ng pananalita na ito na kadalasan ay

ginagamit sa pangungusap ay ang ng, sa, ni o nina, para sa, at ayon
sa. Narito ang gamit ng bawat isa at mga halimbawa:
Ng – Ito ay nagbibigay ugnayan sa pagitan ng isang kabuuan at isang

bahagi.
▪ Anak ng bayan ang turing sa Bise Alkalde simula pa noong bata pa

lamang siya.
Sa – Nagpapahayag ng pag-uukol ng isang bagay sa isang pang bagay.
▪ Kamay sa baywang na humarap ang ina ng batang nagsumbong ng

pamamalo mula sa guro.
Ni o Nina – Ito ay nagpapahayag ng pagmamay-ari ng isang bagay.
▪ Ang telepono ni Juan ay naiwan sa loob ng sasakyan.

Para sa – Ito ay nagpapahayag ng pinag-uukulan.
▪ Para sa mga bata sa kalye ang mga biniling pagkain ni Juanito.

Ayon sa – Ito ay nagpapahayag ng pinanggalingan o basehan ng isang
bagay.
▪ Ayon sa ama ni Manuel, maaga siyang umalis ng kanilang bahay at hindi

na nakabalik noong tanghali.
Iba’t Ibang Bantas
Upang maging malinaw ang pagkasulat ng ating mga ideya, kailangan

natin gamitin ang mga bantas. Ang mga karaniwang bantas na ginagamit
natin ay ang tuldok, tandang pananong, tandang padamdam.
1)Tuldok [.] - Ginagamit ito sa dulo ng isang pangungusap na pahayag o

pautos.
Halimbawa:
a.Masaya magbakasyon kasama ang aking plan.
b.Ihanda mo na ang iyong mga gamit.
2.Tandang Pananong [?] - Ginagamit ito sa pangungusap na patanong.

Halimbawa:
a.Nakapunta ka na sa bagong palaruan sa parke?
3. Tandang Padamdam [!] - Ginagamit sa pangungusap na nagsasaad ng

matinding damdamin
Halimbawa:
a.Takbo!
b.Bilisan mo!
c.Ayun ang saranggola!
Pangungusap at Parirala
Pangungusap
-Ang pangungusap ay isang salita o lipon ng mga salita na nagpapahayag
ng buong diwa o kaisipan.
Mga Halimbawa:
1. Si Itay ay nagpunta sa doktor upang magpagamot.
2. Ako ay kakain ng gulay upang maging malusog ang aking katawan.
3. Si Andy ay pupunta sa Maynila para makita ang kanyang Ama.
4. Si Glen ay magsisimba samantalang kami manunuod ng sine.
5. Nagluluto na ako ng ulam nang sila ay dumating.
6.Araw-araw nagdadala si Aling Lucia ng paninda sa bayan
7. Uminom si Fred ng gatas.
8. Nalunod ang bata.
9. Umuulan!
10.ng ibon ay lumilipad.
11.Umuulan!
12. Ang ibon ay lumilipad.
Apat na Uri ng Pangungusap

1. Pasalaysay o paturol
Halimbawa:
Malapit na ang pista dita sa atin.
Ang puno ay matibay.
2. Patanong
Halimbawa:
Maghahanda po ba tayo?
Paano ba gawin ito?
3. Pautos o Pakiusap
Halimbawa:
Mag-imbita kayo ng mga kaibigan. Maari po ba kaming mag-mbita sa pista?
Pakikuha nga ng bag ko.
Magsalita ka nga ng maayos.
4. Padamdam
Halimbawa:
Naku! Ang ganda ng palamuti sa daan.
Parirala
-Ang parirala ay isang salita o lipon ng mga salita na hindi nagpapahayag
ng buong diwa.
-Ang parirala ay mga lipon ng salita na walang simuno at panaguri at
ginagamit lamang sa bahagi ng pangungusap.
Mga Halimbawa:
1.paglipas ng panahon
2.walang sinasabi
3.nakadikit lang
4.ang hindi maalwan
5.masigasig sa una
6.sa ibang bansa.
7.Mga Pilipinong manggagawa
8.Ang matabang bata
9.Masarap na pagkain
10.Ang maingay na mga tao
Mateo 21:22
FILIPINO 5
Kayarian ng Pang-uri
Pang-uri
-ay isang bahagi ng pananalita na binabago ang isang pangngalan, karaniwang
sinasalarawan nito o ginagawang mas partikular ito.
-ay nagbibigay ng turing sa isang pangngalan o panghalip.
-ay iyong mga salita katulad ng malaki, matanda at nakakapagod na sinasalarawan
ang mga tao, mga lugar, o mga bagay.
May apat na anyo/kayarian ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:
1) Payak
Ito ay binubuo ng mga salitang-ugat lamang.
Halimbawa: hinog, sabog, ganda
2) Maylapi
Ito ay mga pang-uri na binubuo ng salitang-ugat at panlapi.
Halimbawa: tinanong, kumakain, pagmamahal
3) Inuulit
Ito ay binubuo sa pamamagitan ng pag-ulit ng buong salita o bahagi ng salita.
Halimbawa: pulang-pula, puting-puti, araw-araw, gabi-gabi (Hindi inuulit ang
mga salitang: halo-halo, paru-paro)
4) Tambalan
Ito ay binubuo ng dalawang salitang pinagtatambal.
Halimbawa: ningas-kugon, ngiting-aso, balat-sibuyas, kapit-tuko, bahag buntot
Uri ng Pang-uri
May tatlong uri ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:
1) Panlarawan
Ito ay nagsasaad ng laki, kulay, anyo, amoy, tunog, yari, lasa at hugis ng mga
pangngalan o panghalip.
Halimbawa: munti, biluhaba, matamis, malubha
2) Pantangi
Sinasabi nito ang tiyak na pangngalan. Ito ay binubuo ng isang pangngalang
pambalana at isang pangngalang pantangi. Ang pangngalang pantangi (na nagsisimula
sa malaking titik) ay naglalarawan o tumutukoy sa uri ng pangngalang pambalana.
Halimbawa: wikang Ingles, kulturang Espanyol, pagkaing Iloko
3) Pamilang
Ito ay nagsasabi ng bilang, dami, o posisyon sa pagkakasunodsunod ng pangngalan
o panghalip. May ilang uri ito.
A. Patakaran
Ito ay nagsasaad ng aktuwal na bilang ng tao o bagay. Ito ay mga basal na
bilang o numeral.
Halimbawa: isa, apat, limang libo
B. Panunuran
Ito ay nagsasaad ng posisyon ng pangngalan sa pagkasunod-sunod ng mga
tao o bagay. Isinasabi ng mga ito kung pang-ilan ang tao o bagay.
Halimbawa: ikatlo, una, pangalawa
C. Pamahagi
Ito ay nagsasaad ng bahagi ng kabuuan ng pangngalan. Ang unlaping tig- ay
nagsasaad ng pantay na pamamahagi (equal distribution). Ginagamit ito kapag
ang bilang ng bagay na ibinigay o natanggap ay parepareho.
Halimbawa: kalahati, limang-kawalo, sangkapat
D. Pahalaga
Ito ay nagsasaad ng halaga (katumbas na pera) ng bagay o anumang binili o
bibilhin.
Halimbawa: piso, limampung sentimo, sandaang piso
E. Palansak
Ito ay nagsasaad ng pagpapang-pangkat ng mga tao o bagay. Itinutukoy nito
ang bilang na bumubuo ng isang pangkat ng tao o bagay na pinagsama-sama.
Halimbawa: dalawahan, sampu-sampu, animan
F. Patakda
Ito ay nagsasaad ng tiyak na bilang ng pangngalan. Ang bilang na ito ay hindi
na madadagdagan o mababawasan pa.
Halimbawa: iisa, dadalawa, lilima
Kaantasan ng Pang-uri
May tatlong antas ng hambingan ng pang-uri.
1) Lantay
Ito ay naglalarawan lamang ng isa o payak na pangngalan o panghalip.
Halimbawa: maliit, kupas, mataba
2) Pahambing
Ito ay ginagamit sa pagtutulad ng dalawang pangngalan o panghalip.
A. Magkatulad
Ito ang paghahambing kung patas sa katangian ang pinagtutulad. Ginagamitan ito
ng mga unlapi tulad ng ga-, sing-/kasing-, magsing-/magkasing-.
B. Di-magkatulad
Ito ang paghahambing kung nagbibigay ito ng diwa ng pagkakait, pagtanggi o
pagsalungat.
● Palamang - may higit na positibong katangian ang inihahambing sa bagay

na pinaghahambing. Gumagamit ng higit, lalo, mas, di-hamak at iba pa.
● Pasahol - may hugit na negatibong katangian ang pinaghahambingan
Gumagamit ng di-gaano, di-gasino, di-masyado at iba pa.
3) Pasukdol
Ito ang pinakadulong digri ng kaantasan. Ito ay maaaring positibo o negatibo. Ang
paglalarawan ay masidhi kung kaya maaaring gumagamit ng mga katagang sobra,
ubod, tunay, talaga, saksakan, hari ng ___, at kung minsa'y pag-uulit ng pang-uri.
Pahambing
Lantay Di-magkatulad Pasukdol
Magkatulad
Palamang Pasahol
pangit kasing-pangit higit na pangit di-gaanong pangit pinakapangit
di-masyadong
maganda singganda mas maganda ubod ng ganda
maganda
tunay na
mabango magkasing-bango lalong mabango di-gasinong mabango
mabango
Mateo 21:22
FILIPINO 6
Pandiwa
Ang pandiwa ay isang salita (bahagi ng pananalita) na nagsasaad ng kilos o galaw
(lakad, takbo, dala), isang pangyayari (naging, nangyari), o isang katayuan (tindig, upo,
umiral). Mga halimbawa (naka-italiko):
● Pumunta ako sa tindahan.
● Binili ko ang tinapay.
● Kumain ako ng tinapay kaninang umaga.
● Sumakay ako sa jeep papunta sa paaralan.
● Ginagawa ko palagi ang aking mga takdang-aralin.
Aspekto ng Pandiwa
Ipinapakita ng aspekto ng pandiwa kung kailan nangyari, nangyayari, mangyayari o
kung ipagpapatuloy pa ang nagaganap na kilos.
Salitang- Naganap o Nagaganap o Magaganap o
Pawatas Kakatapos
Ugat Perpektibo Imperpektibo Kontemplatibo
basa magbasa nagbasa nagbabasa magbabasa kababasa
sira masira nasira nasisira masisira kasisira
1) Pawatas
Ito ang tawag sa kombinasyon ng salitang-ugat at ng panlaping makadiwa. Sa
pawatas nabubuo ang mga pandiwa.
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas = Pandiwa
tuka + um = tumuka = tumuka, tumutuka, tutuka
= nagpalit, nagpapalit,
palit + mag = magpalit
magpapalit
2) Aspektong Naganap o Perpektibo o Pangnagdaan

Nagsasaad ito na tapos nang gawin ang kilos.
Ang pawatas na may panlaping um at ang aspektong naganap ay iisa o pareho.
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas = Naganap
alis + um = umalis = umalis
kain + um = kumain = kumain
Ang panlaping ma, mag at mang sa isang pawatas ay nagiging na, nag at nang sa
aspektong naganap.
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas = Naganap

tuwa + ma = matuwa = natuwa
sulat + mag = magsulat = nagsulat
= manghing
hingi + mang = nanghingi
i
Ang panlaping in sa isang pawatas ay nagiging unlapi kung ang salitang-ugat ay
nagsisimula sa patinig at nagiging gitlapi kung ang salitang-ugat ay nagsisimula sa
katinig. Kapag hin ang panlapi, ang hin ay nagiging in kapag binanghay.
=
Salitang-Ugat + Panlapi = Naganap
Pawatas
alis + in = alisin = inalis
mahal + in = mahalin = minahal
basa + hin = basahin = binasa
3) Aspektong Nagaganap o Imperpektibo o Pangkasalukuyan

Nagsasaad ito na ang sinimulang kilos ay patuloy pa ring ginagawa at hindi pa tapos.
Kung ang pawatas ay may panlaping um, uulitin ang unang pantig o unang dalawang
titik ng salitang-ugat.
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas = Nagaganap
ulan + um = umulan = umuulan
kanta + um = kumanta = kumakanta
Kapag ang panlapi ng pawatas ay ma, mag at mang, gawing na, nag at nang at
uulitin ang unang pantig o unang dalawang titik ng salitang-ugat.
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas = Nagaganap
iyak + ma = maiyak = naiiyak
linis + mag = maglinis = naglilinis
= mangbungg = nangbubungg
bunggo + mang
o o
Kung ang pawatas ay may panlaping in o hin at ang salitang ugat ay nagsisimula sa
patinig, ilagay ang panlaping in sa unahan at ulitin ang unang pantig o unang dalawang
=
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas
Nagaganap
alis + in = alisin = inaalis
unat + in = unatin = inuunat
Kung ang pawatas ay may panlaping in o hin at ang salitang-ugat ay nagsisimulla sa
katinig, gawing gitlapi ang in at ulitin ang unang pantig o unang dalawang titik ng
salitang-ugat.
=
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas
Nagaganap
mahal + in = mahalin = minamahal
gamot + in = gamutin = ginagamot
4) Aspektong Magaganap o Kontemplatibo o Panghinaharap

Nagsasaad ito ng kilos na hindi pa nasisimulan at gagawin pa lamang.
Kapag ang pawatas ay may panlaping um, alisin ang um at uulitin ang unang pantig o
unang dalawang titik ng salitang-ugat.
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas = Magaganap
asa + um = umasa = aasa
lakad + um = lumakad = lalakad
Kapag ang pawatas ay may panlaping ma, mag o mang, mananatili
ang ma, mag o mang at uulitin ang unang pantig o unang dalawang titik ng salitang-
ugat.
tanaw + ma = matanaw = matatanaw
suot + mag = magsuot = magsusuot
hingi + mang = manghingi = manghihingi
Kapag ang pawatas ay may panlaping in o hin, mananatili ang panlaping in o hin at
uulitin ang unang pantig o unang dalawang titik ng salitang-ugat.
yakap + in = yakapin = yayakapin
suklay + in = suklayin = susuklayin
bili + hin = bilihin = bibilihin
5) Aspektong Katatapos
Nagsasaad ito na katatapos pa lamang ang kilos bago nagsimula ang salita. Nasa ilalim
ito ng aspektong perpektibo.
Kadalasan ay nilalagyan ang panlaping ka at uulitin ang unang pantig o unang dalawang
Salitang-Ugat + Panlapi = Pawatas = Katatapos
mano + mag = magmano = kamamano
parusa + mag = magparusa = kapaparusa
ligpit + mag = magligpit = kaliligpit
Pokus ng Pandiwa
Ito ang tawag sa relasyong pansemantika ng pandiwa sa simuno o paksa
ng pangungusap. Naipapakita ito sa pamamagitan ng taglay na panlapi ng
pandiwa.
1) Tagaganap o Aksyon o Aktor
Ang paksa ang tagaganap ng kilos na isinasaad ng pandiwa sa
pangungusap. Ito ay sumasagot sa tanong na "sino?". Ginagamit ang mga
panlaping mag-, um-, mang-, ma-, maka-, makapag-, maki- at magpa-.
Halimbawa:
Naglunsad ng proyekto ang mga kabataan. Dumalaw kami sa
mga batang may sakit.
2) Karanasan o Layon o Gowl

Ang paksa ang layon ng pandiwa sa pangungusap. Ito ay sumasagot sa
tanong na "ano?". Tinatawag ito direct object sa wikang Ingles. Ginagamit
ang mga panlaping -in-, -i-, -ipa-, ma- at -an.
Halimbawa:
Binili ni Jomelia ang bulaklak. Kinuha ko sa silid ang mga bolang
gagamitin sa paglalaro.
3) Ganapan o Lokatib
Ang paksa ang lugar na ginaganapan ng pandiwa sa pangungusap.Ito ay
sumasagot sa tanong na "saan?". Ginagamit ang mga panlaping pag-/-an, -
an/-han, ma-/-an, pang-/-an, at mapag-/-an.
Halimbawa:
Dinaraan ng tao ang kalsada. Ang tindahan ang pinagbilhan ni
Jomelia ng bulaklak.
4) Tagatanggap o Benepektib
Ang paksa ang tumatanggap sa kilos ng pandiwa sa pangungusap. Ito ay
sumasagot sa tanong na "para kanino?". Ginagamit ang mga panlaping i-, -
in, ipang-, at ipag-.
Halimbawa:
Kami ay ipinagluto ni nanay ng masarap na ulam. Pinakilala sa
madla ang kampeon.
5) Kagamitan o Gamit o Instrumental
Ang paksa ang bagay na ginagamit upang maisagawa ang kilos ng pandiwa
sa pangungusap. Ito ay sumasagot sa tanong na "sa pamamagitan ng
ano?". Ginagamit ang mga panlaping ipang-, maipang-, at ipinang-.
Ipinangsulat niya ang pentel pen para mabasa nila ang nakasulat.
Si Luciano Pavarotti ay pinagkalooban ng talino sa pag-awit.
6) Pangyayari o Sanhi o Kosatibo o Kawsatib
Ang paksa ang nagpapahayag ng sanhi ng kilos ng pandiwa sa
pangungusap. Ito ay sumasagot sa tanong na "bakit?". Ginagamit ang mga
panlaping i-, ika- at ikina-.
Ikinalungkot ng mga bata ang hindi nila pagkikitang mag-anak.
Ang pagkain ng mayaman sa kolesterol ang ipinagkasakit sa puso
ni Tong.
7) Direksiyon
Ang paksa ang nagsasaad ng direksiyon ng kilos ng pandiwa sa
pangungusap. Ito ay sumasagot sa tanong na "tungo saan/kanino?".
Ginagamit ang mga panlaping -an, -han, -in at -hin)
Sinulatan niya ang kanyang mga magulang. Pinuntahan ni Maryse
ang tindahan para mamili ng kagamitan.
Mateo 21:22
EDUKASYONG PANTAHANAN AT
PANGKABUHAYAN 4
Pagkukumpuni ng mga Sirang Kasangkaan at Sirang Bahagi ng
Bahay
1) Pagpapalit ng Pumutok na Fuse
Ang fuse ay pangunahing switch ng lahat ng koneksiyon ng kuryente sa
bahay. Ito ay nakalagay sa fuse box na yari sa metal
Paraan ng Pagpapalit ng Sirang Fuse
a. Patayin ang linya ng kuryente sa pamamagitan ng pagbaba ng lever ng fuse box.
b. Buksan ang takip ng fuse box. Tanggalin ang mga fuse sa loob ng box gamit ang
plais na may insulator. Siguraduhing ang bahaging insulator lamang ang hahawakan
sa plais. Ang insulator ay nakapipigil sa daloy ng kuryente.
c. Tingnan ang bilang ng amperes ng mga fuse na tinanggal. Ang ampere ay batayang
yunit ng daloy ng kuryente. Tiyaking pareho ang bilang ng amperes ng fuse na
ipapalit sa tinanggal.
d. Suriin sa pamamagitan ng tester kung alin sa mga fuse ang hindi na gumagana.
e. Kapag nalaman na kung aling fuse ang hindi gumagana, palitan na ito ng bago.
Tiyaking maayos at nakalapat sa lalagyan ng mga fuse bago isara ang fuse box.
f. Buksan ang linya ng kuryente sa pamamagitan ng pagtaas ng lever ng fuse box.
Subukin kung nagsisisndi ang mga ilaw upang matiyak na gumagana ang ipinalit na
fuse o wasto ang pagkakalagay nito.
2) Pagpapalit ng Bumbilyang Fluorescent

Ang mga bumbilyang fluorescent ay karaniwang may starter upang ito ay
sumindi. Ang fluorescent circuit ay may apat na bahagi na magkakarugtong nang
paserye: ang switch, starter, filament, at ballast. Hindi magsisisndi ang ilaw kung
alinman sa mga bahaging ito ang may sira o depekto.
Kadalasang hindi umiilaw ang bumbilyang fluorescent kung ito ay malabo na
at may itim na batik sa magkabilang dulo. Gayundin kung pundido o mahina na ang
starter, sira ang switch at pansaksak, at kumukurap at umuugong ang ballast.
Mga Dapat Gawin sa Pagpapalit ng Bumbilyang Fluorescent
a. Alamin ang klase ng ginagamit na bumbilyang fluorescent. May mga bumbilyang
fluorescent na karaniwang ginagamit sa mga tahanan.
b. Alamin kung ilang kilowatt ang papalitang bumbilya. Tiyaking ang ipapalit dito ay
may kaparehong kilowatt.
c. Tiyaking nakapatay ang linya ng kuryente bago ilagay ang bagong bumbilya.
Kailangang tuyo ang mga kamay sa pagpapalit ng bumbilya upang lalong makapag-
ingat.
d. Kapag naikabit na ang bumbilya, ilagay ang starter. Buhayin na ang linya ng
kuryente.
e. Pihitin ang starter at ang bumbilyang fluorescent hanggang sa ito ay umilaw.
Pagtatapal ng mga Butas sa Bubong at Alulod

Yero ang karaniwang ginagamit ng bubong at alulod. May yerong
galbanisado at meron ding gawa sa vinyl. Ang galabanisadong yero ay hindi madaling
kalawangin. Ang vinyl na yero naman ay yari sa isang uri ng plastik.
Maaaring tumagal ang yero kung ito ay napintahan. Kung hindi naman ito
napintahan at hindi rin naaalagaan, madali itong masisira o mabubutas. Kapag nabutas
ang bubong at alulod, maaari itong tapalan upang magamit pa nang matagal. Mainam
na munang magtapal ng mga butas ng bubong kaysa magpalit ng bago sapagkat
malaking halaga rin ang magagastos dito.
Mga Dapat Tandaan sa Pagtatapal ng mga Butas ng bubong at alulod
a. Suriing mabuti ang bubong at alulod kung saan may butas.
b. Kung sa pinagpakuan ang butas, pukpukin muli ang pako at tapalan ang paligid nito.
c. Kung may butas o bitak sa metal o asbestos ng bubong o alulod, tapalan din ito.
d. Kung sa dugtungan ng alulod ang butas, dagdagan ito ng rematse o ribet at tapalan
din ang buong bahagi ng dugtungan.
e. Kung malaki na ang butas o sira ng bubong at hindi na kayang tapalan lamang,
gupitin ang bahaging may butas o sira na malapit sa pamakuan at palitan ng bagong
bubong. Ilapat at pakuan ng pakong pambubong. Tapalan ang paligid ng pako.
Pagkukumpuni ng mga Sirang Paa ng mga Kasangkapan

Mga Dapat Gawin sa Pagkukumpuni
a. Suriing mabuti ang umuugang kasangkapan. Alamin ang dahilan ng pag-uga nito.
b. Kung ang sanhi ng pag-uga ay lumuwang o natnggal na pako o turnilyo, bunutin
ito at palitan ng bago. Tiyaking matibay ang pagkakapako o pagkakaturnilyo upang
magamit nang maayos ang kasangkapan.
c. Kung paa ang sira, palitan ang bahaging sira at pakuan o turnilyuhan nang
maayos. Maaari ding tukuran ang kasangkapan kung kailangan upang higit itong
mapatibay.
Paggamit ng mga Patapong Materyales sa Pagkukumpuni

Mahalagang magamit sa pagkukumpuni ang mga patapong materyales na
nakatambak o nakakalat lamang sa bahay. Magiging madali at matipid ang
pagkukumpuni sapagkat hindi na kailangang bumili o maghanap ng materyales.
Kailangan lang tiyakin na angkop ang gagamiting materyales sa pangangailangan.
Sa pagtapal ng butas ng bubong, halimbawa, maaaring magamit ang alkitran,
plastik, styrofoam, kapirasong yero, o lawanit. Maaari namang gamitin sa pagkukumpuni
ng mga sirang paa ng mesa, silya, kama, at iba pa ang mga piraso ng tabla o kahoy,
kawayan, bakal, at alambre.
Mga Pangunahing Gawaing Pangkabuhayan

1) Pagsasaka
2) Pangingisda
3) Paggugubat
4) Pagmimina
5) Pang-industrial at Pangkomersiyo
Pananahi sa Makina
Ang makinang panahi o aparatong pantahi ay isang aparatong pambahay o
pangpabrika na ginagamit sa pagtahi ng mga damit, sapatos, o ibang pinaggagamitan
ng tela at sinulid katulad ng punda ng unan at kobrekama.
May dalawang klase ng mga makinang panahi, and pang-industriyang makinang pantahi
at pangbahay na makinang pantahi.
Mga Bahagi ng makinang pananahi
1. Spool pin - lagayan ng karete ng sinulid na pang-itaas.

2. Presser foot - umiipit sa tela habang tinatahi.
3. Tension regulator - bahaging nagpapaluwag o nagpapahigpit ng tahi.
4. Thread guide - gabay sa sinulid mula sa spool pin hanggang sa karayom upang
hindi mawala sa lugar.
5. Thread take up lever - humihila sa sinulid na panahi sa tela.
6. Needle clamp - humahawak sa karayom ng makina.
7. Presser bar lifter - nagbaba o nagtataas ng presser foot.
8. Feed dog - bahaging nasa ilalim ng presser foot na nagtutulak sa tela habang ito
ay nagtatahi.
9. Bobina o bobbin - lagayan ng pang-ilalim na sinulid.
10.Bobbin case - kaha na lalagyan ng bobina.
11.Balance wheel - gulong sa ibabaw na hinahawakan ung sisimulan ang
pagpapaandar o ihihinto ang pananahi.
12.Stop motion screw - ang malaking turnilyio na nakakabit sa balance wheel na
siyang nagpapahinto.
13.Bobbin winder - kidkiran ng sinulid sa bobina.
14.Stitch regulator - bahaging nagpapaikli o nagpapahaba sa tahi.
15.Belt - koriyang nag-uugnay sa balance wheel at drive wheel.
16.Drive wheel - malaking gulong na pang-ilalim.
17.Treadle - tapakan na nagpapaandar sa malaking gulong habang nananahi.
18.Belt guide - pumapatnubay sa koriya upang hindi ito mawala sa lugar.
Mga Simpleng Patakaran para sa Pag-aalag sa mga Makina ng Pananahi

1) Nililinis ang loob. Ang isa sa mga pinaka-karaniwang sanhi ng mga pagkasira ay
ang pag-clog ng panloob na mekanismo, na nagreresulta sa jamming. Ngunit ang mga
mamahaling pag-aayos ay maiiwasan sa pamamagitan ng pag-alala sa pag-alis ng
alikabok sa oras. Ngunit ang pagpahid sa pambalot at mga adjuster ng makina ng
pananahi na may tela ay hindi sapat: kakailanganin mong linisin ang mga panloob na
elemento mula sa mga hibla, mga scrap ng mga thread at maliit na piraso ng tela.
Ginagawa ito nang simple, at sa isip, ang naturang paglilinis ay maaaring isagawa nang
hindi bababa sa isang beses kaagad pagkatapos makumpleto ang trabaho. Ngunit para
sa tamad, hindi lahat ay nawala: kung ang makina ay hindi ginagamit nang madalas,
pagkatapos maaari mong alagaan ito ng 1-2 beses bawat anim na buwan.
● Una sa lahat, ang makina ay dapat na idiskonekta mula sa network, at din para sa
kaligtasan at kaginhawaan, mas mahusay na alisin ang karayom.
● Ang plate ng karayom ay dapat na mai-unscrewed, ang pag-shuttle ay nabura ayon
sa mga tagubilin para sa iyong makina.
● Una sa lahat, kakailanganin upang linisin ang alikabok mula sa angkop na lugar sa
ilalim ng plate ng karayom, ang shuttle at ang bobbin case, dahil ang dumi ay
pangunahing natipon doon.
● Ang alikabok ay tinanggal gamit ang matigas at malambot na brushes, habang para
sa maliit at kumplikadong mga bahagi tulad ng isang shuttle isang malambot na
brush ay mas kanais-nais.
● Ang mga malambot na thread at malalaking piraso ng tela ay maaaring alisin sa mga
sipit, at maginhawa upang kunin ang mga akumulasyon ng alikabok sa mga sulok na
may isang karayom.
● Ang isa pang patakaran ng pag-aalaga kapag naglilinis: huwag gumamit ng isang
mamasa-masa na tela na hindi gawi.
2) Lubrication ng mga bahagi.Kung ang pagtahi ay ang iyong libangan at ang makina
ay hindi gumagana para sa mga araw sa pagtatapos, pagkatapos ay mag-lubricate ito
ng sapat minsan sa bawat anim na buwan o kahit sa isang taon. Sa mga modernong
kotse, dapat itong gawin nang mas mabilis bilang isang hakbang sa pag-iwas upang
madagdagan ang buhay ng operating, bagaman, siyempre, ang pagtatrabaho sa isang
greased machine ay magiging mas kaaya-aya.
● Upang magsimula, maaari mong mag-lubricate lamang ang makina pagkatapos ng
paglilinis, na binubuo hindi lamang sa paglilinis mula sa alikabok, kundi pati na rin sa
pagtanggal ng kalawang at lumang langis mula sa panloob na mekanismo.
● Tungkol sa kung paano maayos na isagawa ang proseso ng pagpapadulas ng iyong
modelo, ito ay mas mahusay kaysa sa mga tagubilin, hindi ito sinabi kahit saan.
● Ang langis na pampadulas ay angkop lamang para sa espesyal, makina. Ang iba
pang mga langis para sa pag-aalaga sa makina ng panahi ay hindi angkop, at mas
mahusay na bumili ng isang tool sa isang dalubhasang tindahan.
● Pagkatapos ng lubricating ang mga panloob na elemento, paikutin ang flywheel 2-3
beses patungo sa iyong sarili upang hindi ito mas mahusay na ibinahagi sa mga
bahagi. Ang mga regulator ng sewing machine ay nangangailangan din ng
pagpapadulas: ang kanilang batayang metal ay nagsisimula ring paikutin ang mas
masahol at maging sakop ng kalawang sa paglipas ng panahon.
Kawikaan
Ang kaibigan ay nagmamahal sa lahat ng panahon, at sa oras ng kagipita'y kapatid na tumutulong.

PANGKABUHAYAN 5
Pagtatanim ng Gulay
Kahalagahan ng Paghahalaman
Ang Paghahalaman ay isang sining ng pag-aayos at pagtatanim ng mga halaman
tulad ng ornamental, gulay at punungkahoy.
1. Pagkakaroon ng sapat ng panustos sa pang-araw-araw na pangangailangan ng
pamilya.
2. Nakapagbibigay ng kailangan ng katawan tulad ng Bitamina at mineral .
3. Ang pagtatanim ng halaman at gulay ay kawiliwili at nakalilibang.
4. Nagpapaganda ng kapaligiran nakakatulong sa pagsugpo ng polusyon.
5. Ang punong kahoy ay nagbibigay ng lilim at oxygen na kailangan ng tao
6. Nakakalibang makakapag-alis ng tensyon at suliran.
Mga Paalala sa Paghahalaman
1. Gumamit ng mga kasangkapanng nasa maayos na kondisyon. Iwasan ang paggamit
ng mga kinakalawang, mapupurol at may sirang kasangkapan o kagamitan.
2. Maglaan ng maayos at matibay na lalagyan para sa mga kagamitan at kasangkapan
lalo na kung hindi ito ginagamit.
3. Gamitin nang buong ingat ang mga kagamitan at kasangkapang may talim. Tiyaking
walang tao sa iyong likuran o malapit sa iyo na maaring matamaan nang di
sinasadya.
4. Pagtuunan ng pansin ang ginagawa. Iwasan ang pakikipag-usap o pakikipagtalo
habang gumagawa
5. Maglagay ng damit dmit pantrabaho at bihisan pagkatapos gumawa
6. Gumamit ng pantrabaho at bihisan pagkatapos gumawa
7. Linisin at itago sa isang ligtas na lugar ang mga kagamitan at kasangkapan.
8. Maghugas mabuti ng kamay pagkatapos gumawa. Linisin ding mabuti ang ilang
bahagi ng katawan na narumihan habang gumagawa.
Mga Salik sa Paghahalaman

Kailangang pili ang mga buto, o binhi, o punla ng mga halamang gagamitin sa
pagtatanim. Napakahalaga ng binhing gagamitin sa pagtatanim, kinakailangan ay
malusog ito at hindi dinapoan ng sakit. Maaring gamitin ang binhing galing sa pinag
anihan kung maganda ito. Maari ring bumili sa pamilihan.
Paghahanda ng lupang pagtatamnan o plotting. Kailangan ay may nakatakdang
lupang pagtataniman. itatakda, susukatin at lilinisin ang lupang napili. Mamarkahan
iyon, saka bubungkalin at paluluwagin ang lupa. Aalisan iyon ng mga kalat, damo at
ugat-ugat. Madalas, ang plot ay siya na rin mismong seedbed. Ngunit, depende rin sa
halaman. May mga halamang hiwalay ang lupang pinagpapatubuan o nursery ng binhi,
doon sa mismong pagtataniman at pagpapalaguan ng halaman. Palalakihin muna ang
seedlings o saplings , saka ililipat o ita-transfer sa kanilang designated plots.
Kailangan ay mamasa masa o moist ang lupa. Napakahalaga rin nito sa pagtatanim
ng mga binhi. Kailangan ng binhi ang medyo basang lupa upang mas kumapit siya rito.
Kung tuyo ang lupang pagtataminan ay maaari ring basain ito bago tamnan.
May sapat na distansya ang halaman sa bawat isa. Importante ito upang huwag
mag agawan sa sustansya ang mga pananim. Kagag dikit dikit kasi ay siguradong
magaagawan sila sa nutirents na galing sa lupa kaya nagiging resulta ito ng
pagkabansot ng ibang halaman.
May mga halamang minsan lang kung itanim pero maraming taon
bubunga. Perennials ang tawag sa kanila. Ang mga halimbawa nito ay ang niyog,
papaya, kalamansi at paminta. Mayroon namang kailangang itanim kada taon pag
season ng taniman o planting. Seasonals naman ang tawag dito. Ang karaniwang mga
halimbawa nito ay ang ilang varieties ng luya, luyang-dilaw, kamote at kamoteng-kahoy.
Ganoon din ang okra at talong.
Regular na pag didilig sa halaman. Ang pag didilig ng halaman at ang dalas ng
pagdidilig dito ay depende rin siyempre sa uri o klase ng halaman. Mayroon kasing mga
halaman na nangangailangan talaga ng maraming tubig upang mabuhay, at mayroon rin
naman na sapat at tama lamang.
Pagtanggal ng damo sa taniman. Mahalagang isagawa ito dahil kapag pinabayaan
lamang ang damo ay siguradong matatalo nito ang iyong mga pananim at maaagawan
sila ng sustansya. Marami rin namang paraan ng pagtanggal nito, nandiyan ang mano
manong pagtanggal at kung marami ang damo ay pwede rin bumili ng gamot laban dito.
Paglalagay ng insecticides, pesticides at pataba. Huwag na huwag itong
kakalimutan dahil nakasalalay dito ang iyong ani. Ang pangkaraniwang alituntunin, pag
insekto ang sinusugpo, insecticide ang gagamitin. Kapag peste naman, pesticide,
siyempre. Karamihan sa mga peste ay fungi, galing mismo sa punla o sa lupang
pinagtataniman.
Ngayong alam niyo na ang mga importanteng bagay na kailangan malaman sa
pagtatanim, kailangan na lamang isa isip ang mga ito.
Pagtatanim ng gulay sa bakuran
Maganda sa bawat pamilya ang may sariling bakuran na pwedeng pagtamnan ng mga
gulay. Dahil sa ganitong paraan ay makakapag pamili ka ng uri ng gulay na iyong
itatanim, bukod pa diyan ay makakasigurado kang malinis at hindi bugbog sa kemikal
kumpara sa mga gulay na nabibili sa palengke. Kaya naman kung ang pagtatamnan mo
ay sa bakuran lamang ng iyong bahay ay mas makakabuti na organikong pampataba na
lamang ang gamitin. Lalo at hindi naman pang maramihan ang iyong tanim.
Pagnanarseri
MGA SALIK NA DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGNANARSERI
Alam mo ba na ang narseri ay isang lugar kung saan ang mga buto at iba pang uri ng
mga pananim ay pinatutubo at inaalagaan hanggang sa mga ito ay handa ng ilipat sa
permanenteng tanim? Kaya, dapat mong alamin ang mga salik na dapat isaalang-alang
sa pagnanarseri upang matugunan ang pangangailangan ng pananim at ang kasiyahang
nais matamo sa paghahalaman.
Mabuting Naidudulot ng Pagnanarseri
1. Ang pagnanarseri ay nakalilibang na gawain.
2. Natutugunan din nito ang mga magsasakang nangangailangan ng mga punla o
binhing itatanim.
3. Nagiging isang uri din ito ng paghahanapbuhay.
4. Nakatutulong din ito sa pagsulong ng kabuhayan.
5. Natutulungan nito ang mga taong nais magtanim at agad silang may
mapagkukunan ng mabuting uri ng binhi.
6. Ang pagnanarseri ay nakapagpapaganda ng paligid.
7. Ito ay pananggalang sa polusyon na dulot ng mga usok ng mga sasakyan.
Salik na Kailangan sa Pagnanarseri
1. Matabang Lupa. Ang lupa sa pook ng binhian ay dpat na maging mataba (ibig
sabihin, madali itong durugin at sagana sa humus) upang ang halaman ay tumubo. Ang
katabaan ng lupa ay nangangailangan ng isang uri ng pagkaing halaman sa anyong
humus, na matatagpuan sa lupa. Ang katabaan ng lupa ay nangangailangan ng isang uri
ng pagkaing halaman sa anyong humus na matatagpuan sa lupa. Ang loam, banlik o
putik ay mga uri ng lupa sa binhian.
2. Pagkakaroon ng Daluyan ng Tubig. Ang lupa na pagtatayuan ng narseri ay
kinakailangan bahagyang nakahilig upang may dumaloy ang tubig, lalo na kung malakas
ang ulan.
3. Malapit sa Pinagmulan ng Tubig. Ang narseri ay dapat na malapit sa
pinanggalingan ng sapat na dami ng tubig, sapagkat ito ay kinakailangan sa
pagpapatubo ng halaman. Higit na kinakailangan ang tubig kung tagaraw.
4. Maayos na Bakod. Ang narseri ay dapat mayroong maayos na bakod upang
mapangalagaan ang mga halaman at mga pinaraming punla sa mga nakawala o ligaw
na hayop.
5. Pagkakaroon ng Pananggalang sa Malakas na Hangin. Ang malakas na hangin ay
nakakapinsala sa maliit na halaman, kung kaya’t ang narseri ay dapat mayroong likas na
pananggang hangin tulad ng mga punongkahoy o burol.
6. Nasisikatan ng Araw. Ang sikat ng araw ay kailangan ng halaman sa paggawa ng
pagkain. Dapat nasisikatan ng araw sa maghapon ang napiling lugar na pagtatayuan ng
narser.
7. Maaayos na Daan. Kailangan ding malapit sa maayos na daan ang narseri upang
madaling maisapamilihan angmga punla at maging magaan ang paghahatid ng mga ito.
Pag-aalaga ng Hayop
Kahalagahan ng Pag-aalaga ng mga Hayop
1) Dagdag kita
2) Pinagkukunan-pagkain
3) Libangan
4) Nakapagtuturo ng pagpapahalaga
5) Nakalilinang ng kasipagan at tiyaga
Mga Hayop na Maaalagaan

1) Manok- mapagkukunan ng karne at itlog. May inaalagaan din para sa libangan gaya ng
pansabong
2) Kalapati- nagbibigay ng karne at itlog. Ang mga inakay na kalapati ay paboritong putahe
sa mga hotel.
3) Pugo- mapagkukunan ng masarap na itlog na ginagamit bilang pansahogsa sopas, pansit
at iba pang pagkain.
4) Itik- ginagawang balut at itlog na maalat o salted egg ang itlog nito.
5) Pato- mapagkukunan ng karne at itlog at kadalasang putahe rin ang pato sa mga hotel.
6) Baboy- pangunahing pinagkukukunan ng karne.
7) Kambing- mapagkukunan din ng karne at gatas. Hindi mahirap alagaan dahil damo lang
ang pagkain nito.
8) Baka- pinanggagalingan din ng karne at gatas. Katulong din ang baka sa paglilinang ng
bukid gayang kalabaw.
9) Kalabaw- pangunahing katulong ng magsasaka sa pag-aararo sa bukid.
10) Kabayo- nakatutulong sa tao sa paghahanap buhay sa pagkakalesa.
11) Kuneho- nakaliibang. Maaaring kainin ang karne nito.
12) Aso- karaniwang alaga ng pamilya at itinuturing na matalik na kaibigan.
13) Pusa- inaalagaan din at itinuturing na kaibigan ng tao.
Mga Paraan sa Pag-aalaga ng mga Hayop
1) Baboy
● Dapat na magkaroon ng sariling kulungan o kural
● Nakaharap sa sinisikatan ng araw ang kulungan
● Panatilihing malinis ang kural
● Lutuin muna ang ipakakain sa baboy kung may panahon
● Maaari ring bigyan ng pagkaing komersyal na sadyang para sa baboy kung may sapat na
badyet para rito.
● Kung magkakasakit ang mga alagang baboy, komunsulta sa beterinaryo
2) Kambing, Baka, Kalabaw, at Kabayo
● Dapat na may pastulan dahil sariwang damo ang pagkain nito
● Maaari rin silang bigyan ng dayami o molasses kung walang damuhang maaaring
pagpastulan
● Dapat igawan ng tirahan o silungan upang maprotektahan sila sa init ng araw o ulan
● Bigyan sila ng malinis na tubig araw-araw.
3) Manok
● Igawan ng bahay o kulungan
● Kailangan na may maayos na pangitlugan o pugad ang mga inahing manok
● Bigyan sila ng pagkain at malinis na tubig araw-araw
● Bigyan ng patuka na sadyang para sa iba’t ibang pangangailangan nito
● Pwede rin silang bigyan ng bitamina o antibiyotiko paminsan-minsan
● Panatilihing malinis ang kulungan
4) Pato at Itik
● Maaaring igawan ngmaliit na languyan sa bakuran
● Kailangan nila ng silungan
● Maaari rin silang pakainin ng kabibe at kuhol, palay at kaunting damo, mga tirang
pagkain, mais, at darak
5) Pugo
● Dapat igawan ng kulungang apartment type, kailangang din itong lagyan ng ilaw kahit
hanggang hating-gabi
● Maaari rin silang bigyan ng patuka
● Bigyan din sila ng malinis na inumin araw-araw
6) Kalapati
● Dapat igawan ng mataas na bahay
● Maaari rin silang bigyan ng patukang pelletize o butil
● Kailangan din silang bigyan ng malinis na inumin araw-araw
7) Kuneho
● Dapat igawan ng sariling kulungan
● Maaari rin silang bigyan ng pelletize, sariwang damo o kangkong
● Mainam din kung mabibigyan din sila ng bitamina paminsan-minsan
● Painumin din sila ng malinis na tubig araw-araw
Mga Paalala sa Pag-aalaga ng Hayop
● Bumili ng aalagaang hayop sa mapagkakatiwalaang tindahan
● Sumangguni sa beterinaryo upang mapabakunahan at mabigyan ng antibiyotiko o
probiyotiko ang mga alagang hayop
● Regular na paliguan ang mga alagang hayop kung maaari
● Ihiwalay ang mga may sakit na hayop sa iba upang hindi ito makahawa
Kawikaan

PANGKABUHAYAN 6
Pag-aalaga ng Hayop
Kahalagahan ng Pag-aalaga ng mga Hayop
6) Dagdag kita
7) Pinagkukunan-pagkain
8) Libangan
9) Nakapagtuturo ng pagpapahalaga
10) Nakalilinang ng kasipagan at tiyaga
Mga Hayop na Maaalagaan
14) Manok- mapagkukunan ng karne at itlog. May inaalagaan din para sa libangan gaya ng
pansabong
15) Kalapati- nagbibigay ng karne at itlog. Ang mga inakay na kalapati ay paboritong putahe
sa mga hotel.
16) Pugo- mapagkukunan ng masarap na itlog na ginagamit bilang pansahogsa sopas, pansit
at iba pang pagkain.
17) Itik- ginagawang balut at itlog na maalat o salted egg ang itlog nito.
18) Pato- mapagkukunan ng karne at itlog at kadalasang putahe rin ang pato sa mga hotel.
19) Baboy- pangunahing pinagkukukunan ng karne.
20) Kambing- mapagkukunan din ng karne at gatas. Hindi mahirap alagaan dahil damo lang
ang pagkain nito.
21) Baka- pinanggagalingan din ng karne at gatas. Katulong din ang baka sa paglilinang ng
bukid gayang kalabaw.
22) Kalabaw- pangunahing katulong ng magsasaka sa pag-aararo sa bukid.
23) Kabayo- nakatutulong sa tao sa paghahanap buhay sa pagkakalesa.
24) Kuneho- nakaliibang. Maaaring kainin ang karne nito.
25) Aso- karaniwang alaga ng pamilya at itinuturing na matalik na kaibigan.
26) Pusa- inaalagaan din at itinuturing na kaibigan ng tao.
Mga Paraan sa Pag-aalaga ng mga Hayop
8) Baboy
● Dapat na magkaroon ng sariling kulungan o kural
● Nakaharap sa sinisikatan ng araw ang kulungan
● Panatilihing malinis ang kural
● Lutuin muna ang ipakakain sa baboy kung may panahon
● Maaari ring bigyan ng pagkaing komersyal na sadyang para sa baboy kung may sapat na
badyet para rito.
● Kung magkakasakit ang mga alagang baboy, komunsulta sa beterinaryo
9) Kambing, Baka, Kalabaw, at Kabayo
● Dapat na may pastulan dahil sariwang damo ang pagkain nito
● Maaari rin silang bigyan ng dayami o molasses kung walang damuhang maaaring
pagpastulan
● Dapat igawan ng tirahan o silungan upang maprotektahan sila sa init ng araw o ulan
● Bigyan sila ng malinis na tubig araw-araw.
10) Manok
● Igawan ng bahay o kulungan
● Kailangan na may maayos na pangitlugan o pugad ang mga inahing manok
● Bigyan sila ng pagkain at malinis na tubig araw-araw
● Bigyan ng patuka na sadyang para sa iba’t ibang pangangailangan nito
● Pwede rin silang bigyan ng bitamina o antibiyotiko paminsan-minsan
● Panatilihing malinis ang kulungan
11) Pato at Itik
● Maaaring igawan ngmaliit na languyan sa bakuran
● Kailangan nila ng silungan
● Maaari rin silang pakainin ng kabibe at kuhol, palay at kaunting damo, mga tirang
pagkain, mais, at darak
12) Pugo
● Dapat igawan ng kulungang apartment type, kailangang din itong lagyan ng ilaw kahit
hanggang hating-gabi
● Maaari rin silang bigyan ng patuka
● Bigyan din sila ng malinis na inumin araw-araw
13) Kalapati
● Dapat igawan ng mataas na bahay
● Maaari rin silang bigyan ng patukang pelletize o butil
● Kailangan din silang bigyan ng malinis na inumin araw-araw
14) Kuneho
● Dapat igawan ng sariling kulungan
● Maaari rin silang bigyan ng pelletize, sariwang damo o kangkong
● Mainam din kung mabibigyan din sila ng bitamina paminsan-minsan
● Painumin din sila ng malinis na tubig araw-araw
Mga Paalala sa Pag-aalaga ng Hayop
● Bumili ng aalagaang hayop sa mapagkakatiwalaang tindahan
● Sumangguni sa beterinaryo upang mapabakunahan at mabigyan ng antibiyotiko o
probiyotiko ang mga alagang hayop
● Regular na paliguan ang mga alagang hayop kung maaari
● Ihiwalay ang mga may sakit na hayop sa iba upang hindi ito makahawa
Pagkukumpuni ng mga Sirang Kasangkaan at Sirang Bahagi ng

Bahay
3) Pagpapalit ng Pumutok na Fuse
Ang fuse ay pangunahing switch ng lahat ng koneksiyon ng kuryente sa bahay. Ito
ay nakalagay sa fuse box na yari sa metal
Paraan ng Pagpapalit ng Sirang Fuse
g. Patayin ang linya ng kuryente sa pamamagitan ng pagbaba ng lever ng fuse box.
h. Buksan ang takip ng fuse box. Tanggalin ang mga fuse sa loob ng box gamit ang plais na
may insulator. Siguraduhing ang bahaging insulator lamang ang hahawakan sa plais. Ang
insulator ay nakapipigil sa daloy ng kuryente.
i. Tingnan ang bilang ng amperes ng mga fuse na tinanggal. Ang ampere ay batayang yunit ng
daloy ng kuryente. Tiyaking pareho ang bilang ng amperes ng fuse na ipapalit sa tinanggal.
j. Suriin sa pamamagitan ng tester kung alin sa mga fuse ang hindi na gumagana.
k. Kapag nalaman na kung aling fuse ang hindi gumagana, palitan na ito ng bago. Tiyaking
maayos at nakalapat sa lalagyan ng mga fuse bago isara ang fuse box.
l. Buksan ang linya ng kuryente sa pamamagitan ng pagtaas ng lever ng fuse box. Subukin
kung nagsisisndi ang mga ilaw upang matiyak na gumagana ang ipinalit na fuse o wasto ang
pagkakalagay nito.
4) Pagpapalit ng Bumbilyang Fluorescent

Ang mga bumbilyang fluorescent ay karaniwang may starter upang ito ay sumindi.
Ang fluorescent circuit ay may apat na bahagi na magkakarugtong nang paserye: ang switch,
starter, filament, at ballast. Hindi magsisisndi ang ilaw kung alinman sa mga bahaging ito ang
may sira o depekto.
Kadalasang hindi umiilaw ang bumbilyang fluorescent kung ito ay malabo na at may
itim na batik sa magkabilang dulo. Gayundin kung pundido o mahina na ang starter, sira ang
switch at pansaksak, at kumukurap at umuugong ang ballast.
Mga Dapat Gawin sa Pagpapalit ng Bumbilyang Fluorescent
f. Alamin ang klase ng ginagamit na bumbilyang fluorescent. May mga bumbilyang
fluorescent na karaniwang ginagamit sa mga tahanan.
g. Alamin kung ilang kilowatt ang papalitang bumbilya. Tiyaking ang ipapalit dito ay may
kaparehong kilowatt.
h. Tiyaking nakapatay ang linya ng kuryente bago ilagay ang bagong bumbilya. Kailangang
tuyo ang mga kamay sa pagpapalit ng bumbilya upang lalong makapag-ingat.
i. Kapag naikabit na ang bumbilya, ilagay ang starter. Buhayin na ang linya ng kuryente.
j. Pihitin ang starter at ang bumbilyang fluorescent hanggang sa ito ay umilaw.
Pagtatapal ng mga Butas sa Bubong at Alulod

Yero ang karaniwang ginagamit ng bubong at alulod. May yerong galbanisado at
meron ding gawa sa vinyl. Ang galabanisadong yero ay hindi madaling kalawangin. Ang vinyl na
yero naman ay yari sa isang uri ng plastik.
Maaaring tumagal ang yero kung ito ay napintahan. Kung hindi naman ito
napintahan at hindi rin naaalagaan, madali itong masisira o mabubutas. Kapag nabutas ang
bubong at alulod, maaari itong tapalan upang magamit pa nang matagal. Mainam na munang
magtapal ng mga butas ng bubong kaysa magpalit ng bago sapagkat malaking halaga rin ang
magagastos dito.
Mga Dapat Tandaan sa Pagtatapal ng mga Butas ng bubong at alulod
f. Suriing mabuti ang bubong at alulod kung saan may butas.
g. Kung sa pinagpakuan ang butas, pukpukin muli ang pako at tapalan ang paligid nito.
h. Kung may butas o bitak sa metal o asbestos ng bubong o alulod, tapalan din ito.
i. Kung sa dugtungan ng alulod ang butas, dagdagan ito ng rematse o ribet at tapalan din ang
buong bahagi ng dugtungan.
j. Kung malaki na ang butas o sira ng bubong at hindi na kayang tapalan lamang, gupitin ang
bahaging may butas o sira na malapit sa pamakuan at palitan ng bagong bubong. Ilapat at
pakuan ng pakong pambubong. Tapalan ang paligid ng pako.
Pagkukumpuni ng mga Sirang Paa ng mga Kasangkapan

Mga Dapat Gawin sa Pagkukumpuni
d. Suriing mabuti ang umuugang kasangkapan. Alamin ang dahilan ng pag-uga nito.
e. Kung ang sanhi ng pag-uga ay lumuwang o natnggal na pako o turnilyo, bunutin ito at
palitan ng bago. Tiyaking matibay ang pagkakapako o pagkakaturnilyo upang magamit nang
maayos ang kasangkapan.
f. Kung paa ang sira, palitan ang bahaging sira at pakuan o turnilyuhan nang maayos.
Maaari ding tukuran ang kasangkapan kung kailangan upang higit itong mapatibay.
Paggamit ng mga Patapong Materyales sa Pagkukumpuni

Mahalagang magamit sa pagkukumpuni ang mga patapong materyales na nakatambak o
nakakalat lamang sa bahay. Magiging madali at matipid ang pagkukumpuni sapagkat hindi na
kailangang bumili o maghanap ng materyales. Kailangan lang tiyakin na angkop ang gagamiting
materyales sa pangangailangan.
Sa pagtapal ng butas ng bubong, halimbawa, maaaring magamit ang alkitran, plastik,
styrofoam, kapirasong yero, o lawanit. Maaari namang gamitin sa pagkukumpuni ng mga sirang
paa ng mesa, silya, kama, at iba pa ang mga piraso ng tabla o kahoy, kawayan, bakal, at
alambre.
Kawikaan
MAPEH 3
Music
The Grand Staff
The Grand Staff (also known as the Grand Stave) is basically just 2 staves joined
together, The Staves
There are two staves which make up the Grand Staff. The top stave uses
the Treble Clef to identify notes and the bottom stave uses the Bass Clef.
The lines of the grand staff
First we look at the lines in the top stave. This is the treble
clef (also called the G clef) stave.
These are the first five letters of the pattern E G B D F from
the bottom line to the top line. As long as you know the
order of letters and to begin on E, you can always work out
a note by starting from the bottom line and working
through the sequence of letters.
The Spaces
The spaces on both staves also follow the pattern!
The spaces on the top staff begin on F in the sequence and
because there are 4 spaces the spaces are F A C E, so the
spaces in the top staff are easy to remember because they
spell FACE
ARTS
Hand Art
Art or craftsmanship executed by hand.
Impasto Paint
Impasto is a technique used in painting, where paint is laid on an area of the
surface in very thick layers,[1] usually thick enough that the brush or painting-
knife strokes are visible. Paint can also be mixed right on the canvas. When dry,
impasto provides texture; the paint appears to be coming out of the canvas.
Physical Education
The Fundamental Body Movements

Fundamental body movements are the building blocks necessary for more
complex physical activities. Playing sports, exercising, and dancing all require a
command of simple, fundamental body movements.
There are three main categories of fundamental body movements:
1. Locomotor
2. Nonlocomotor
3. Manipulative
Locomotor Movements
Let's start with locomotor movements. Locomotor refers to body movements
that move the body from one place to another. They cause the body to travel.
There are eight main locomotor movements. They are categorized as either even
or uneven movements. Even rhythm movements consist of equal, unvarying
actions. These movements include:
1. Walking 4. Leaping
2. Running 5. Jumping
3. Hopping
Keep in mind that we're referring to the physical education definition of these
movements. Students sometimes confuse the movements and terminology.
A hop is technically defined as a springing from one foot and landing on that
same foot. A leap is a springing from one foot but landing on the other foot.
Leaping movements are commonly used when people jump over objects, like
jumping over a rain puddle.
Uneven rhythm movements consist of unequal actions. They also sometimes
incorporate alternating actions. These movements include:
1. Skipping
2. Galloping
3. Sliding
Note that a gallop is defined as stepping forward and pushing up with one foot,
while the other foot follows. The student lands on the trailing foot. You might
think of it as a rudimentary skip that toddlers do. A slide is similar, but the lead
foot glides forward or sideward while the other foot follows. The lead foot does
not step or push off into the air. Sliding movements are used in skating and
skiing.
Nonlocomotor Movements
Nonlocomotor movements are also sometimes called axial movements. They
are movements of certain body parts, or even the whole body, without causing
the body to travel. For example, swinging your arms back and forth. Notice that
nonlocomotor movements are often combined with locomotor movements, such
as walking and swinging your arms.
There are many different nonlocomotor movements:
● Bending
● Flexing
● Stretching
● Extending
● Lifting
● Raising
Manipulative Skills
A manipulative skill is one in which a child handles an object with the hands, feet,
or other body parts. Manipulative skills are basic to the development of sport
skills. Jump-rope activities develop specialized motor skills, particularly visual–
tactile coordination. Rope-jumping activities in this chapter progress from
individual movements using rope patterns to long-rope jumping with turners to
individual rope-jumping challenges. Rhythmic gymnastic activities combine
rhythmic and manipulative skills using a particular piece of manipulative
equipment while moving to accompaniment.
Health
Endocrine System
What Is the Endocrine System?
The endocrine system is a network of glands in your
body that make the hormones that help cells talk to
each other. They’re responsible for almost every cell,
organ, and function in your body.
If your endocrine system isn't healthy, you might
have problems developing during puberty, getting
pregnant, or managing stress. You also might gain
weight easily, have weak bones, or lack energy
because too much sugar stays in your blood instead
of moving into your cells where it's needed for
energy.
What Is a Gland?
A gland is an organ that makes and puts out hormones that do a specific job in
your body. Endocrine glands release the substances they make into your
bloodstream.
Endocrine System Functions
Your endocrine system:
● Makes hormones that control your moods, growth and
development, metabolism, organs, and reproduction
● Controls how your hormones are released
● Sends those hormones into your bloodstream so they can travel to other
body parts
Parts of the Endocrine System
Many glands make up the endocrine system. The hypothalamus, pituitary gland,
and pineal gland are in your brain. The thyroid and parathyroid glands are in your
neck. The thymus is between your lungs, the adrenals are on top of your kidneys,
and the pancreas is behind your stomach. Your ovaries (if you're a woman) or
testes (if you're a man) are in your pelvic region.
● Hypothalamus. This organ connects your endocrine system with
your nervous system. Its main job is to tell your pituitary gland to start or
stop making hormones.
● Pituitary gland. This is your endocrine system’s master gland. It uses
information it gets from your brain to tell other glands in your body what to
do. It makes many important hormones, including growth hormone;
prolactin, which helps breastfeeding moms make milk; and luteinizing
hormone, which manages estrogen in women and testosterone in men.
● Pineal gland. It makes a chemical called melatonin that helps your body
get ready to go to sleep.
● Thyroid gland. This gland makes thyroid hormone, which controls
your metabolism. If this gland doesn't make enough (a condition called
hypothyroidism), everything happens more slowly. Your heart rate might
slow down. You could get constipated. And you might gain weight. If it
makes too much (hyperthyroidism), everything speeds up. Your heart might
race. You could have diarrhea. And you might lose weight without trying.
● Parathyroid. This is a set of four small glands behind your thyroid. They
play a role in bone health. The glands control your levels of calcium and
phosphorus.
● Thymus. This gland makes white blood cells called T-lymphocytes that fight
infection and are crucial as a child's immune system develops. The thymus
starts to shrink after puberty.
● Adrenals. Best known for making the "fight or flight" hormone adrenaline
(also called epinephrine), these two glands also make hormones called
corticosteroids. They affect your metabolism and sexual function, among
other things.
● Pancreas. This organ is part of both your digestive and endocrine systems.
It makes digestive enzymes that break down food. It also makes the
hormones insulin and glucagon. These ensure you have the right amount
of sugar in your bloodstream and your cells.
● If you don't make insulin, which is the case for people with type 1 diabetes,
your blood sugar levels can get dangerously high. In type 2 diabetes,
the pancreas usually makes some insulin but not enough.
● Ovaries. In women, these organs make estrogen and progesterone. These
hormones help develop breasts at puberty, regulate the menstrual cycle,
and support a pregnancy.
● Testes. In men, the testes make testosterone. It helps them grow facial
and body hair at puberty. It also tells the penis to grow larger and plays a
role in making sperm.
Ephesians 4:32
“Be kind to one another, tenderhearted, forgiving one another, as God in Christ
forgave you.”
MAPEH 4
Music
Musical Instruments
The STRING Family
The string family is comprised of instruments whose sounding
mechanism is directly contacted by the hands. Many stringed instruments
are played with a bow, which greatly increases the possible sounds that the
instrument can produce. The most common types of stringed instruments
include:
• the violin family (violin, viola, violoncello and double bass)
• the harp
• the guitar family (guitar, bass guitar, banjo, mandolin, ukulele)
The WOODWIND Family

The woodwind family is comprised of wooden instruments that the player
must blow into to create a musical sound. Most members of the modern
woodwind family are "reed" instruments (a piece of wooden reed attached
to its mouthpiece adds character to the sound). The complete woodwind
family became a standard part of the orchestra by the early 1800s.
Common woodwind instruments include:
• the piccolo (very high) and various-sized flutes
• the oboe and the "English" Horn (a tenor oboe)
• various-sized clarinets
• the bassoon and contrabassoon (very low bassoon)
• various-sized saxophones
The standard range categorization of this family is as follows:
• Flute (soprano),
• Oboe (alto),
• Clarinet (tenor)
• Bassoon (bass)
The BRASS family

The brass family is comprised of powerful metallic instruments that must
be blown into by the player to make a musical sound. The tone-color
(timbre) of most brass instruments can be altered by the use of various
types of mutes which are inserted into the large end of the instrument.
Until the invention of the VALVE, brass instruments could only produce a
limited number of pitches, which lessened their usefulness to composers.
Instrument builders experimented with various VALVES that would avail
more pitch varieties to these instruments. Many modern brass instruments
have a system of 3 VALVES that can be depressed in various combinations
to produce different pitches. The most common types of brass instruments
include:
• various-sized trumpets (use valves to change pitch)
• various-sized trombones (use a slide instead of valves to change
pitch)
• the "French Horn" (use valves to change pitch)
• the Tuba—a very low brass instrument (uses valves to change pitch)
The PERCUSSION family
The percussion family is comprised of instruments that must be struck
by an object (usually a mallet, a stick, or a hammer) in order to produce a
musical sound. Composers have made greater use of percussion color in
their scores since the 1880s. Percussion instruments fall into two types
(pitched and non-pitched):
PITCHED Percussion (can play specific notes):
• timpani (various-sized kettle drums)
• piano and harpsichord (an internal object hits the strings)
• orchestra bells ("chimes"), glockenspiel (a rack of metal bars), and
handbells
• xylophone (an arranged series of various-sized metal bars)
• marimba (an arranged series of various-sized wooden bars)
• vibraphone ("vibes"—an electric "xylophone" with windpipes) NON-
PITCHED Percussion (no distinct pitch is created):
• bass drum
• snare drum
• castanets
• cymbals
• triangle
• tambourine
• gong (a large, suspended "Chinese" cymbal)
ARTS
Hand Art
Art or craftsmanship executed by hand.
Impasto Paint
Impasto is a technique used in painting, where paint is
laid on an area of the surface in very thick layers,[1] usually
thick enough that the brush or painting-
knife strokes are visible. Paint can also be mixed right on
the canvas. When dry, impasto provides texture; the paint
appears to be coming out of the canvas.
Physical Education
Traditional games in the Philippines
Traditional Filipino Games or Indigenous games in the Philippines (Tagalog: Laro ng Lahi)
are games commonly played by children, usually using native materials or instruments. In
the Philippines, due to limited resources of toys for Filipino children, they usually invent
games without the need of anything but the players themselves. Their games' complexity
arises from their flexibility to think and act.
1) Bahay-Bahayan
Players make imaginary houses using materials like curtains, spare woods, ropes, or other
things that can be used to build the houses. They will assign each individual what they
wanted to be, then act as if it is real.
2) Chinese Garter
Two people hold both ends of a stretched garter horizontally while the others attempt to
cross over it. The goal is to cross without having tripped on the garter. With each round, the
garter's height is raised higher than the previous round (the game starts with the garter at
ankle-level, followed by knee-level, until the garter is positioned above the head). The higher
rounds demand dexterity, and the players generally leap with their feet first in the air, so
their feet cross over the garter, and they end up landing on the other side. Also, with the
higher levels, doing cartwheels to "cross" the garter is allowed. Additionally, they can add a
rule (only allowed to be used at lower than the head) to only cross over with both legs and not
separately.

3) Hand clapping games
A hand-clapping game generally involving four people. They are split into two pairs with each
pair facing each other. Members from both pairs face the center (the two pairs being
perpendicular to each other). Each pair then does a hand clapping "routine" while singing the
"Bahay Kubo" or "Leron-leron Sinta". In the middle of the song, each pair woul exchange
"routines" with the other.
4) Holen
This game is where players should hold the ball called holen in their hand then throw it to hit
the players ball out of the playing area. Holen is called marble in USA. It is played a more
precise way by tucking the marble with the player's third finger, the thumb under the marble,
the fourth finger used as to stable the marble. They aim at grouped marbles inside a circle
and flick the marble from their fingers, and anything they hit out of the circle is theirs.
Whoever obtained the most marbles wins the game. Players (manlalaro) can also win the
game by eliminating their opponents by aiming and hitting his marble. Players need to be
very accurate to win.
5) Jack 'n' Poy
This is the local version of Rock-paper-scissors (bato, papel, at gunting). Though the spelling
seems American in influence, the game is really Japanese in origin (janken) with the lyrics in
the Japanese version sound "hong butt".
6) Langit-Lupa
Langit-lupa (lit. heaven and earth) one it chases after players who are allowed to run on level
ground ("lupa") and clamber over objects ("langit"). The it may tag players who remain on
the ground, but not those who are standing in the "langit" (heaven).
7) Luksong tinik
Luksong tinik (lit. jump over the thorns of a plant): two players serve as the base of the tinik
(thorn) by putting their right or left feet and hands together (soles touching gradually
building the tinik). A starting point is set by all the players, giving enough runway for the
players to achieve a higher jump, so as not to hit the tinik. Players of the other team start
jumping over the tinik, followed by the other team members. If a player hit either hands or
feet of the base players "tinik", he or she will be punished by giving him or her consequences.
8) Luksong-Baka
Luksong-Baka (lit. jump over the cow) is a popular variation of Luksong-tinik. One player
crouches while the other players jump over them. The crouching player gradually stands up
as the game progresses, making it harder for the other players to jump over them. A person
becomes the it when they touch the baka as they jump. It will repeat continuously until the
players declare the player or until the players decide to stop the game most of the time once
they get tired. It is the Filipino version of Leapfrog.
9) Palosebo
Palosebo (lit. greased bamboo pole climbing): This game involves a greased bamboo pole that
players attempt to climb. These games are usually played during town fiestas, particularly in
the provinces. The objective of the participants is to be the first person to reach the prize—a
small bag—located at the top of the bamboo pole. The small bag usually contains money or
toys.
10) Pitik-Bulag
This game involves 2 players. One covers his eyes with a hand while the other flicks a finger
(pitik) over the hand covering the eyes. The person with the covered eyes gives a number
with his hand the same time the other does. If their numbers are the same, then they
exchange roles in the game. Another version of this is that the blind (bulag) will try to guess
the finger that the other person used to flick them.
11) Patintero
Patintero, also called Harangang Taga or Tubigan (lit. try to cross my line without letting me
touch or catch you): There are two teams playing: an attack team and a defense team; with
five players for each team. The attack team must try to run along the perpendicular lines
from the home-base to the back-end, and return without being tagged by the defense players.
12) Piko
Piko is the Philippine variation of the game hopscotch. The players stand behind the edge of
a box, and each should throw their cue ball. The first to play is determined depending on the
players' agreement (e.g. nearest to the moon, wings or chest). Whoever succeeds in throwing
the cue ball nearest to the place that they have agreed upon will play first. The next nearest is
second, and so on. The person is out for the round if they stand with both feet
13) Sawsaw-Suka
(lit. dip it into vinegar): The it has his/her palm open while the other players touch the palm
with their index fingers, singing "sawsaw suka/mahuli taya!" (dip it into the vinegar/the last
one (or one who got caught) is it). The it tries to catch any player's finger at the end of the
song. Another version of the song is "Sawsaw suka/Mapaso taya!" (dip into the vinegar/the
one who gets burned (the one who removes their finger) becomes it).
14) Sipa
Sipa (lit. game of Kick): The object being used to play the game is also called sipa. It is made
of a washer with colorful threads, usually plastic straw, attached to it. Also, sipa can be
played using a rattan ball or a lead washer covered in cloth or plastic.[21] The sipa is then
thrown upwards for the player toss using their foot. The player must not allow the sipa to
touch the ground by hitting it several times with their foot, and sometimes the part just above
the knee. The player must count the number of times they was able to kick the sipa. The one
with most number of kicks wins the game. Sipa has also been the national sport of the
Philippines until 2009.[21]
15) Taguan
Taguan is similar to hide and seek. What is unique in Tagu-Taguan is that this game is
usually played at sunset or at night as a challenge for the it to locate those who are hiding
under the caves in Laguna and Cavite which is a popular site for pro taguan players.
16) Teks
Teks or teks game cards (lit. texted game cards): Filipino children collect these playing cards
which contain comic strips and text placed within speech balloons. The game is played by
tossing the cards in the air until they hit the ground. The cards are flipped upwards through
the air using the thumb and the forefinger which creates a snapping sound as the nail of the
thumb hits the surface of the card. The winner or gainer collects the other players' card
depending on how the cards are laid out upon hitting or landing on the ground.
17) Ten-Twenty
A game involving two pairs, with one utilizing a stretched length of garter. One pair faces
each other from a distance and has the garter stretched around them in such a way that a pair
of parallel lengths of garter is between them. The members of the other pair, then begin
doing a jumping "routine" over the garters while singing a song ("ten, twenty, thirty, and so
on until one hundred). Each level begins with the garters at ankle-height and progresses to
higher positions, with the players jumping nimbly on the garters while doing their routines.
18) Tsato / Syato
Tsato (lit. stick game, better be good at it): Two players, one flat stick (usually 3 feet (0.91 m))
and one short flat piece of wood (4 inches (100 mm) usually a piece cut from the flat stick).
19)Tumbang Preso
Tumbang preso or Presohan in the Luzon, and Tumba-Patis or Tumba-Lata in most Visayan
regions (in English Hit The Can). This also one of the popular Filipino street games played by
children using their slippers to hit a tin can at the center.
20) Ubusan Lahi
Ubusan lahi (lit. clannicide): One tries to conquer the members of a group (as in claiming the
members of another's clan). The tagged player from the main group automatically becomes
an ally of the tagger. The more players, the better. The game will start with only one it and
then try to find and tag other players. Once one player is tagged, they will then help the it to
tag the other players until no other participant is left. Some people also know this as Bansai o
Lipunan. The a lot players are 5–10
21) Sungka
Played with a wooden board with seven smaller dips or
holes on each side, and two bigger holes on either side,
and shells or stones. The premise of the game is to
collect more shells than your opponent.
Health
Endocrine System
What Is the Endocrine System?
The endocrine system is a network of glands in your body that make the
hormones that help cells talk to each other. They’re responsible for almost
every cell, organ, and function in your body.
If your endocrine system isn't healthy, you might have problems developing
during puberty, getting pregnant, or managing stress. You also might gain
weight easily, have weak bones, or lack energy because too
much sugar stays in your blood instead of moving into your cells where it's
needed for energy.
What Is a Gland?
A gland is an organ that makes and puts out hormones that do a specific
job in your body. Endocrine glands release the substances they make into
your bloodstream.
Endocrine System Functions
Your endocrine system:
● Makes hormones that control your moods, growth and
development, metabolism, organs, and reproduction
● Controls how your hormones are released
● Sends those hormones into your bloodstream so they can travel to
other body parts
Parts of the Endocrine System
Many glands make up the endocrine system. The hypothalamus, pituitary
gland, and pineal gland are in your brain. The thyroid and parathyroid
glands are in your neck. The thymus is between your lungs, the adrenals
are on top of your kidneys, and the pancreas is behind your stomach. Your
ovaries (if you're a woman) or testes (if you're a man) are in your pelvic
region.
● Hypothalamus. This organ connects your endocrine system with
your nervous system. Its main job is to tell your pituitary gland to
start or stop making hormones.
● Pituitary gland. This is your endocrine system’s master gland. It uses
information it gets from your brain to tell other glands in your body
what to do. It makes many important hormones, including
growth hormone; prolactin, which helps breastfeeding moms make
milk; and luteinizing hormone, which manages estrogen in women and
testosterone in men.
● Pineal gland. It makes a chemical called melatonin that helps your
body get ready to go to sleep.
● Thyroid gland. This gland makes thyroid hormone, which controls
your metabolism. If this gland doesn't make enough (a condition called
hypothyroidism), everything happens more slowly. Your heart
rate might slow down. You could get constipated. And you might gain
weight. If it makes too much (hyperthyroidism), everything speeds up.
Your heart might race. You could have diarrhea. And you might lose
weight without trying.
● Parathyroid. This is a set of four small glands behind your thyroid.
They play a role in bone health. The glands control your levels
of calcium and phosphorus.
● Thymus. This gland makes white blood cells called T-lymphocytes that
fight infection and are crucial as a child's immune system develops.
The thymus starts to shrink after puberty.
● Adrenals. Best known for making the "fight or flight" hormone
adrenaline (also called epinephrine), these two glands also make
hormones called corticosteroids. They affect your metabolism and
sexual function, among other things.
● Pancreas. This organ is part of both your digestive and endocrine
systems. It makes digestive enzymes that break down food. It also
makes the hormones insulin and glucagon. These ensure you have the
right amount of sugar in your bloodstream and your cells.
● If you don't make insulin, which is the case for people with type 1
diabetes, your blood sugar levels can get dangerously high. In type 2
diabetes, the pancreas usually makes some insulin but not enough.
● Ovaries. In women, these organs make estrogen and progesterone.
These hormones help develop breasts at puberty, regulate
the menstrual cycle, and support a pregnancy.
● Testes. In men, the testes make testosterone. It helps them grow
facial and body hair at puberty. It also tells the penis to grow larger
and plays a role in making sperm.
Ephesians 4:32
forgave you.”
MAPEH 6
Music
Key Signature
Key signature- the arrangement of sharp or flat signs on particular lines and
spaces of a musical staff to indicate that the corresponding notes, in
every octave, are to be consistently raised (by sharps) or lowered (by flats) from
their natural pitches. (The keys of C major and A minor, having no sharps or
flats, have no key signature.) The key signature is placed after the clef indication
(treble or bass, for example) at the beginning of a staff or after a double bar line
—the separation necessary for a change of signature—within a staff.
ARTS
Mixing Primary Colors
One of the element of art is Color. It is fun to do artwork with colors.Mixing
primary colors make secondary colors.
COL
OR WHEEL
Color Values
The value of color is its lightness or darkness.
1. Tint- it is produced by adding white to a color. It is the lighter value of
color.
2. Shade- it is produced by adding black to a color. It is the darker value of
color.
Color Scheme:
1) Monochromatic Scheme- tints plus shades of a particular color.
Ex. Tint + red + red orange and yellow
2) Analogous Scheme- color next to the other on the Color Wheel.
Ex. Green + yellow green
3) Complimentary Scheme- color opposite the other on the Color Wheel.
Ex. Blue + orange; red orange + yellow green
Physical Education
Stunts and Tumbling
What is a Stunt?
Stunts are activities in the forms of play that test one’s self on flexibility, agility,
balance, coordination, strength and endurance. Stunts can also be activities that
serve as conditioning exercises and can also be introductions to some gymnastic
skills and tumbling skills.
Types of Stunts
• Individual Stunts
- these are stunts performed by only one person.
• Dual Stunts
- these are stunts performed by two.
• Group Stunts
- these are stunts performed by three or more persons.
Stunts
1. Turk Stand- In cross sitting position; arms in front of the body clasping the
elbow, stand withoutbreaking the hand clasp and the leg cross. Do this several
times.
2. Rocking Chair- In tuck sitting position, roll on back until the buttocks are
up. Return to tuck sittingposition. Do this several times.
3. Prone Rocking- Grasp the ankles in rear with the hands, arch back, head
up. Rock forward andbackward.
4. Ankle Hold Walk- Hold the ankle with hands, legs relatively straight. Walk
forward.
5. Coffee Grinder- Form a side arm support, walk on feet to go around a
circle. Do this right and left.
6. Egg Roll or Tuck Roll Sideward- From a tuck lying position, roll sideward
without breaking the tuckposition.
7. Log Roll- From a supine lying position, hands clasped overhead, roll
sidewardright or left with the body, arms and legs relatively straight.
8. Human Ball- From a frog sitting position, hold the feet so that the arms are
between the knees. In tuckposition, roll on the right side continue on the back to
the left side and come up to your originalposition.
9. Jump to Full Turn (Jumping Jack)- From a half-knee bend, jump in air
then at the same time turn in airas the body is suspended. End facing the same
direction.
10. Dog Walk- In a four-base support, buttocks up, walk alternately right,
left with the hands and feet.
11. Lame Dog Walk- Place hands in front on the floor, buttocks up and
one leg extended in air. Moveboth hands forward, then hop supporting foot close
to the hands. Repeat themovement several times.
Tumbling, sometimes referred to as power tumbling, is a gymnastics discipline

in which participants perform a series of acrobatic skills down a 25 metres (82 ft)
long sprung track. Each series, known as a pass, comprises eight elements in
which the athlete jumps, twists and flips placing only their hands and feet on the
track. Tumblers are judged on the difficulty and form of their routine. There are
both individual and team competitions in the sport.
Common Types of Skills in Tumbling
1)Round-off- A common entry skill seen in every type of gymnastics to turn
horizontal speed into vertical speed.
2)End Skill-The skill competed at the end of the run, this is either a
double/triple somersault, a twisting somersault or a combination somersault.
3)Flick-A long somersault where a gymnast moves from feet to hands to feet
again in a backwards motion.
4)Whip- Along, low and fast somersault done without the hands. This move is
unique to tumbling and the trademark of the discipline.
5)Double Somersault- The tumbler launches into the air and rotates twice
vertically around before landing on their feet. This skill is done in a tuck, pike or
straight position.
6)Triple Somersault-The gymnasts launches into the air and rotates three
times vertically before landing on their feet. This skill is done in a tuck or pike
position and has yet to be competed in the straight position
7)Twisting Somersault-A single somersault in which the tumbler rotates
horizontally. This is can be done as a single 'full' twist, a double twist or a triple
twist.
8)Combination Somersault-A somersault that is a combination of
double/triple and twisting skills. For example in a double twisting double straight,
the gymnast will rotate twice vertically and twice horizontally before landing. The
hardest combination somersaults performed would be either the full in triple pike
in which a gymnasts rotates vertically three times in a pike position with a full
twist in the first rotation or 'the miller' in which a gymnast rotates horizontally
four times and vertically twice.
9)Transition Skill-his is where a gymnast performs either a double
somersault or a combination somersault in the middle of their run as opposed to
doing it as an end skill. No triple somersaults or combination somersaults
involving a triple vertically rotation has yet to be competed.
Health
Digestive System
All living things eat food for energy. Food we eat is broken into small pieces for
the body to absorb. The nutrients from food are absorbed in the body and used
for energy. Our body uses this energy for work, play and growth. The process of
breaking down of food into smaller particles that can be absorbed by our bodies is
called digestion.

The organs involved in the process of digestion are mouth, food pipe
(esophagus), stomach, small intestine, liver,
pancreas, large intestine and anus.
Mouth – Digestion starts with mouth. Teeth help to
chew and grind the food into simpler particles.
Salivary gland secretes saliva that helps to soften
the food and helps in further breaking down of
food.
Tongue – Tongue is a muscular organ that helps in mixing of saliva with food
which makes swallowing of food easy. Tongue contains taste buds such as sweet,
sour, salty and bitter.
Esophagus - Esophagus is a muscular tube from the mouth to the stomach.
When we swallow, food goes down the esophagus and reaches our stomach.
Stomach – The stomach is a sac-like organ with strong muscular walls.It can
store food for several hours. In the stomach gastric juices secereted by stomach
breakdown the food further into paste. From stomach food moves to small
intestine.
Small intestine – The small intestine is a tube that is about 18 feet long. In the
small intestine, food mixes with juice secreted by pancreas (helps in digestion of
carbohydrates) and liver (bile juice secreted by liver is stored in gall
bladder).Here food is changed into fine particles which can easily absorbed
through the walls of small intestine and finally into the blood. Most of the
nutrients from the food are absorbed in the small intestine.
Large intestine – From small intestine undigested food passes to large intestine.
It is 5 – 7 feet long. Water is absorbed here. The undigested food passes through
the large intestine and sent out from anus.
Healthy eating habits
1. Wash your hand before eating.
2. Eat lots of fruits and vegetables.
3. Avoid eating oily and junk food.
4. Chew slowly for easy digestion.
5. Drink 6 – 8 glasses of water.
Ephesians 4:32
forgave you.”

February Handouts

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

February Handouts

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MATHEMATICS 1

Fraction as a Part of a Whole

MULTIPLICATION- is used to find the total number of objects in groups

In the multiplication expression 2 x 4, the number 2 is called multiplicand

Commutative property of multiplication: Changing the order of factors

Associative property of multiplication: Changing the grouping of factors

Identity property of multiplication: The product of 111 and any number

MULTIPLICATION- is used to find the total number of objects in groups

In the multiplication expression 2 x 4, the number 2 is called multiplicand

Thus, to multiply one-digit number by another one-digit number its very

The following diagram shows how to multiply a 2-digit number by a 1-digit

To add or subtract like fractions:

Step 1: Add or subtract the numerators.

Study these examples.

ADDING AND SUBTRACTING UNLIKE FRACTIONS

To add or subtract unlike fractions:

Step 2: Add or subtract as with like fractions.

Step 3: Reduce the final answer to lowest term as needed

Adding and Subtracting Mixed Numbers

To add or subtract mixed numbers:

Study these examples.

Subtracting Mixed Numbers with Regrouping

To add or subtract like fractions:

Step 1: Add or subtract the numerators.

Study these examples.

ADDING AND SUBTRACTING UNLIKE FRACTIONS

To add or subtract unlike fractions:

Step 2: Add or subtract as with like fractions.

Step 3: Reduce the final answer to lowest term as needed

Study these examples.

To add or subtract mixed numbers:

Study these examples.

Subtracting Mixed Numbers with Regrouping

Apat na Uri ng Pangungusap

Ang pangngalan ay bahagi ng pananalita. Ito ay tumutukoy sa ngalan ng

Tao Hayop Bagay Lugar/Pook

Pangngalang Pantangi at Pambalana

Pangngalang Pantangi- ay tiyak na ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar o

Ang mga salitang kumakanta, lumilipad, at

Ang pandiwa ay isang salita na tumutukoy sa kilos ng isang tao, hayop,

Matutukoy mo ba ang mga salitang kilos sa mga pangungusap sa itaas?

Mga halimbawa ng mga salitang kilos:

Mga Aspekto ng Pandiwa

1.Pangnagdaan / Naganap / Perpektibo

Pangnagdaan/ Pangkasalukuyan/ Panghinaharap/

Ano ang Pang-ukol?

Ito ay ang bahagi ng pananalita na nag-uugnay sa pangngalan, pandiwa,

Mga Halimbawa ng Pang-Ukol

Ilan sa mga halimbawa ng bahagi ng pananalita na ito na kadalasan ay

Ng – Ito ay nagbibigay ugnayan sa pagitan ng isang kabuuan at isang

▪ Anak ng bayan ang turing sa Bise Alkalde simula pa noong bata pa

▪ Kamay sa baywang na humarap ang ina ng batang nagsumbong ng

▪ Ang telepono ni Juan ay naiwan sa loob ng sasakyan.

▪ Para sa mga bata sa kalye ang mga biniling pagkain ni Juanito.

▪ Ayon sa ama ni Manuel, maaga siyang umalis ng kanilang bahay at hindi

Ito ay ang bahagi ng pananalita na nag-uugnay sa pangngalan, pandiwa,

Mga Halimbawa ng Pang-Ukol

Ilan sa mga halimbawa ng bahagi ng pananalita na ito na kadalasan ay

Ng – Ito ay nagbibigay ugnayan sa pagitan ng isang kabuuan at isang

▪ Anak ng bayan ang turing sa Bise Alkalde simula pa noong bata pa

▪ Kamay sa baywang na humarap ang ina ng batang nagsumbong ng

▪ Ang telepono ni Juan ay naiwan sa loob ng sasakyan.